All language subtitles for Explained.S01E07.The.Stock.Market.1080p.WEBRip.Netflix

af Afrikaans
sq Albanian
am Amharic
ar Arabic
hy Armenian
az Azerbaijani
eu Basque
be Belarusian
bn Bengali
bs Bosnian
bg Bulgarian
ca Catalan
ceb Cebuano
ny Chichewa
zh-CN Chinese (Simplified)
zh-TW Chinese (Traditional)
co Corsican
hr Croatian
cs Czech
da Danish
nl Dutch
en English
eo Esperanto
et Estonian
tl Filipino
fi Finnish
fr French
fy Frisian
gl Galician
ka Georgian
de German
el Greek
gu Gujarati
ht Haitian Creole
ha Hausa
haw Hawaiian
iw Hebrew
hi Hindi
hmn Hmong
hu Hungarian Download
is Icelandic
ig Igbo
id Indonesian
ga Irish
it Italian
ja Japanese Download
jw Javanese
kn Kannada
kk Kazakh
km Khmer
ko Korean
ku Kurdish (Kurmanji)
ky Kyrgyz
lo Lao
la Latin
lv Latvian
lt Lithuanian
lb Luxembourgish
mk Macedonian
mg Malagasy
ms Malay
ml Malayalam
mt Maltese
mi Maori
mr Marathi
mn Mongolian
my Myanmar (Burmese)
ne Nepali
no Norwegian
ps Pashto
fa Persian
pl Polish
pt Portuguese
pa Punjabi
ro Romanian
ru Russian
sm Samoan
gd Scots Gaelic
sr Serbian
st Sesotho
sn Shona
sd Sindhi
si Sinhala
sk Slovak
sl Slovenian
so Somali
es Spanish
su Sundanese
sw Swahili
sv Swedish
tg Tajik
ta Tamil
te Telugu
th Thai
tr Turkish Download
uk Ukrainian
ur Urdu
uz Uzbek
vi Vietnamese
cy Welsh
xh Xhosa
yi Yiddish
yo Yoruba
zu Zulu
or Odia (Oriya)
rw Kinyarwanda
tk Turkmen
tt Tatar
ug Uyghur
Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated: 1 00:00:07,174 --> 00:00:08,800 Ik heb me altijd afgevraagd... 2 00:00:08,884 --> 00:00:12,596 ...waarom horen we elke avond wat de aandelenmarkt doet? 3 00:00:13,180 --> 00:00:15,390 ...70 record noteringen tot nu toe... 4 00:00:15,474 --> 00:00:16,725 Door het plafond... 5 00:00:16,808 --> 00:00:18,810 Records voor emissieprijzen. 6 00:00:18,894 --> 00:00:20,646 Investeerders die profiteren... 7 00:00:20,729 --> 00:00:22,356 Als de aandelenmarkt hoog staat... 8 00:00:22,439 --> 00:00:25,108 ...doet men alsof het ook goed gaat met de economie. 9 00:00:25,692 --> 00:00:30,155 En in Amerika staat de aandelenmarkt al zo'n 40 jaar hoog... 10 00:00:30,239 --> 00:00:32,366 Als de aandelen stijgen, stijgt ook de welvaart. 11 00:00:32,449 --> 00:00:34,284 En is de economie gezonder. 12 00:00:34,368 --> 00:00:38,163 Wat de markt ons vertelt, is dat we op weg zijn naar meer welvaart. 13 00:00:38,247 --> 00:00:41,792 Een aandelenmarkt die snel stijgt, daar profiteert iedereen van... 14 00:00:41,875 --> 00:00:45,212 De aandelenmarkt is bijna drie biljoen dollar in waarde gestegen... 15 00:00:45,295 --> 00:00:46,463 ...sinds de verkiezingen. 16 00:00:47,500 --> 00:00:50,968 Maar als je kijkt naar alle gekochte en verkochte goederen en diensten... 17 00:00:51,510 --> 00:00:54,346 ...de echte economie, dan is die groei juist afgenomen. 18 00:00:54,429 --> 00:00:56,980 GROEIPERCENTAGE BBP AMERIKA 19 00:00:56,181 --> 00:00:58,559 Salarissen zijn al jaren bevroren... 20 00:00:58,642 --> 00:01:01,353 ...en de gemiddelde netto-waarde van een Amerikaans gezin... 21 00:01:01,436 --> 00:01:04,640 ...is nog niet hersteld van de Grote Recessie. 22 00:01:04,147 --> 00:01:06,984 Dus wat meet die aandelenmarkt nou precies? 23 00:01:09,236 --> 00:01:10,320 EEN NETFLIX ORIGINAL-DOCUMENTAIREREEKS 24 00:01:10,404 --> 00:01:12,447 De barometer van welvaart is de aandelenmarkt. 25 00:01:12,531 --> 00:01:14,157 De Dow is gestegen met... 26 00:01:14,241 --> 00:01:16,118 De NASDAQ bereikt eindelijk 5.000. 27 00:01:16,201 --> 00:01:17,828 Investeerders kwijlen... 28 00:01:17,911 --> 00:01:19,288 Dividend! 29 00:01:19,371 --> 00:01:21,164 Een nieuw soort goudkoorts... 30 00:01:21,999 --> 00:01:24,835 Iedereen houdt de wereldwijde economische groei in de gaten... 31 00:01:24,918 --> 00:01:26,461 Dit is historisch terrein... 32 00:01:26,545 --> 00:01:27,713 Aandelen terugkopen... 33 00:01:27,796 --> 00:01:30,757 Het is een fundamenteel psychopathische filosofie. 34 00:01:31,842 --> 00:01:37,389 The Stock Market 35 00:01:40,309 --> 00:01:43,812 Om te begrijpen wat een aandelenmarkt meet, helpt het om te denken... 36 00:01:43,895 --> 00:01:46,481 ...aan een simpel bedrijf, een limonadekraam. 37 00:01:46,565 --> 00:01:50,235 Jill doet het fantastisch. -Maar ik denk groter. 38 00:01:50,652 --> 00:01:53,780 Ik wilde een lening, maar de bank vond het te riskant. 39 00:01:54,156 --> 00:01:56,199 Grote investeerders kochten niets. 40 00:01:56,992 --> 00:01:58,285 Jill heeft nog een optie. 41 00:01:58,368 --> 00:01:59,411 LIMONADEKRAAM AANDELEN 42 00:01:59,494 --> 00:02:02,390 Ze kan de markt op gaan, en iedereen die dat wil... 43 00:02:02,122 --> 00:02:03,999 ...een kans geven te investeren. 44 00:02:04,820 --> 00:02:07,711 Allereerst is er de beursintroductie, de primaire emissie. 45 00:02:07,794 --> 00:02:11,480 Investeerders betalen een bedrag, zeg een dollar, voor een stukje... 46 00:02:11,131 --> 00:02:12,674 ...een aandeel in Jills bedrijf. 47 00:02:13,300 --> 00:02:14,843 Jill verkoopt een aantal aandelen. 48 00:02:15,636 --> 00:02:17,846 En mijn limonaderijk groeit. 49 00:02:17,929 --> 00:02:21,808 Jill kan dit geld gebruiken om nieuwe kramen te openen... 50 00:02:21,892 --> 00:02:24,102 ...hetgeen meer winst betekent. 51 00:02:24,186 --> 00:02:27,356 Jill kan ook een deel gebruiken om nieuwe producten te ontwikkelen. 52 00:02:27,439 --> 00:02:30,734 Ze kan ook een deel van dat geld teruggeven aan investeerders. 53 00:02:30,817 --> 00:02:32,277 Dat heet dividend. 54 00:02:32,361 --> 00:02:36,281 Dat hoeft ze niet te doen, maar 't helpt wel om mensen enthousiast... 55 00:02:36,365 --> 00:02:39,660 ...te krijgen over haar bedrijf en aandelen te kopen. 56 00:02:39,743 --> 00:02:43,622 Zoals Sam, die ziek was op de dag van uitgifte, maar hij vindt... 57 00:02:43,705 --> 00:02:46,500 Jill het slimste meisje van de hele wereld... 58 00:02:46,583 --> 00:02:48,835 ...en ik weet dat dit limonadekraam-gebeuren... 59 00:02:48,919 --> 00:02:50,295 ...enorm gaat worden. 60 00:02:50,379 --> 00:02:54,675 Dus biedt hij aan aandelen te kopen van één van de originele investeerders... 61 00:02:54,758 --> 00:02:56,510 ...voor het dubbele bedrag. 62 00:02:56,593 --> 00:02:58,470 Hij denkt... -Als Jill zo doorgaat... 63 00:02:58,637 --> 00:03:01,181 ...kan ik die aandelen later zelfs voor meer verkopen. 64 00:03:01,264 --> 00:03:05,686 Dat is de aandelenmarkt, mensen kopen en verkopen kleine stukjes van bedrijven. 65 00:03:05,769 --> 00:03:09,189 Gebaseerd op hoe ze de toekomstige waarde inschatten. 66 00:03:09,731 --> 00:03:10,982 Alleen in het echt... 67 00:03:11,660 --> 00:03:14,361 ...gebeurt het duizenden keren per seconde, wereldwijd. 68 00:03:14,945 --> 00:03:18,115 Er zijn overal aandelenmarkten, maar de New York Stock Exchange... 69 00:03:18,198 --> 00:03:21,743 ...is de grootste van allemaal. Hij bestaat vanaf 1792... 70 00:03:21,827 --> 00:03:25,747 ...toen 24 effectenmakelaars hun mooiste kleren aandeden... 71 00:03:25,831 --> 00:03:29,334 ...en samenkwamen onder een boom op Wall Street in New York City. 72 00:03:29,418 --> 00:03:32,671 Tegenwoordig is dat waar de grote traditionele bedrijven als IBM... 73 00:03:32,754 --> 00:03:37,800 ...en GE worden verhandeld. De NASDAQ is het jongere hippe broertje. 74 00:03:37,134 --> 00:03:40,679 Geboren in 1971, en heeft geen fysieke locatie... 75 00:03:40,762 --> 00:03:42,764 ...alle handel is elektronisch. 76 00:03:42,848 --> 00:03:46,101 Daar vind je de Tech bedrijven, zoals Apple en Facebook. 77 00:03:46,643 --> 00:03:49,771 Dus, als je in Amerika wilt weten hoe de aandelenmarkt het doet... 78 00:03:49,855 --> 00:03:52,607 ...dan wil je weten hoe beide beurzen het doen. 79 00:03:52,691 --> 00:03:54,693 En dat gebeurt met indexen. 80 00:03:54,943 --> 00:03:59,781 Die vatten een heleboel aandelenprijzen samen in één helder getal. 81 00:03:59,865 --> 00:04:04,494 De S&P 500 houdt de 500 grootste bedrijven op beide beurzen in de gaten. 82 00:04:04,578 --> 00:04:08,707 Terwijl de DOW een stuk exclusiever is, die volgt slechts de 30 bedrijven... 83 00:04:08,790 --> 00:04:13,253 ...die het als meest belangrijk ziet. In 2015 werd AT&T eruit gezet... 84 00:04:13,336 --> 00:04:15,922 ...en vervangen door Apple. De DOW en de S&P zijn... 85 00:04:16,600 --> 00:04:21,553 ...Amerikaanse indexen, maar andere landen hebben hun eigen indexen voor hun beurzen. 86 00:04:21,636 --> 00:04:22,971 De Duitse aandelenindex, DAX... 87 00:04:23,540 --> 00:04:25,980 Londens FTSE 100-index... 88 00:04:25,182 --> 00:04:26,558 De Nikkei-index... 89 00:04:26,641 --> 00:04:28,185 De Shanghai-index... 90 00:04:28,268 --> 00:04:31,938 Vandaag de dag, worden veel grote bedrijven publiek verhandeld... 91 00:04:32,220 --> 00:04:33,940 ...maar dat was niet altijd zo. 92 00:04:34,316 --> 00:04:38,862 Eén man, en meestal een man, was meestal de baas. 93 00:04:38,945 --> 00:04:42,115 Grote bedrijven uit de 20e eeuw, de meesten... 94 00:04:42,199 --> 00:04:43,575 PROFESSOR BEDRIJFSRECHT 95 00:04:43,658 --> 00:04:46,360 ...hadden één aandeelhouder, zoals Andrew Carnegie... 96 00:04:46,119 --> 00:04:48,121 STAAL 97 00:04:48,246 --> 00:04:49,372 Vanderbilt... 98 00:04:49,456 --> 00:04:51,666 SPOORWEGEN 99 00:04:52,375 --> 00:04:53,502 Rockefeller... 100 00:04:53,585 --> 00:04:56,460 OLIE 101 00:04:56,129 --> 00:04:59,633 Zij hielden allen de touwtjes strak in handen. 102 00:04:59,716 --> 00:05:04,540 Dit veranderde in het begin van de 20e eeuw. 103 00:05:04,137 --> 00:05:08,225 We zien de opkomst van bedrijven als General Motors... 104 00:05:08,308 --> 00:05:10,685 ...en General Electric en RCA. 105 00:05:10,769 --> 00:05:13,188 Bedrijven die ontdekken wat Jill ook ontdekte... 106 00:05:13,271 --> 00:05:17,984 ...als je mensen toestaat aandelen te kopen, kan je veel sneller groeien. 107 00:05:18,680 --> 00:05:20,153 Aandeelhouders willen geld verdienen. 108 00:05:20,237 --> 00:05:22,864 Dus als de directeur een slechte beslissing neemt.. 109 00:05:22,948 --> 00:05:26,326 ...gaan ze hun aandelen verkopen en zal de prijs dalen. 110 00:05:26,660 --> 00:05:29,871 Het tegenovergestelde is ook waar, goede vooruitzichten... 111 00:05:29,955 --> 00:05:33,166 ...moedigt mensen aan te investeren in riskante nieuwe ideeën. 112 00:05:33,250 --> 00:05:35,877 Dat is het idee achter de beurs, een drijfveer voor 'goed'. 113 00:05:35,961 --> 00:05:38,255 Het motiveert bedrijven tot goede beslissingen... 114 00:05:38,338 --> 00:05:41,132 ...zodat er meer geld is voor de aandeelhouders... 115 00:05:41,216 --> 00:05:45,262 ...en meer geld voor groei en banen, en dat is goed voor iedereen. 116 00:05:45,345 --> 00:05:50,642 Halverwege de vorige eeuw, bleek dat de Amerikaanse publieke onderneming... 117 00:05:50,892 --> 00:05:55,146 ...één van de meest effectieve, sterke... 118 00:05:55,230 --> 00:05:58,149 ...en renderende organisaties ter wereld was. 119 00:05:58,233 --> 00:06:01,945 Er zijn groeimogelijkheden, en The Telephone Company... 120 00:06:02,280 --> 00:06:04,300 ...maakt daar dankbaar gebruik van. 121 00:06:04,114 --> 00:06:07,617 In de jaren na de tweede wereldoorlog, hielp de beurs de hoogtijdagen... 122 00:06:07,701 --> 00:06:09,786 ...van gedeelde welvaart te creëren. 123 00:06:09,870 --> 00:06:12,706 Een nieuw tijdperk breekt aan, het systeem democratischer... 124 00:06:12,789 --> 00:06:15,458 ...de stroom van geld voor financiering neemt toe. 125 00:06:15,542 --> 00:06:19,880 Het bedrijf moest een middel zijn... 126 00:06:19,963 --> 00:06:24,342 ...voor investeringsmogelijkheden, niet alleen voor de steenrijken... 127 00:06:24,426 --> 00:06:29,389 ...maar ook voor de gewone Amerikaan. Het genereerde geweldige opbrengsten. 128 00:06:29,472 --> 00:06:31,160 Moeten we niet investeren? 129 00:06:31,990 --> 00:06:34,600 Miljoenen vaste, goed betaalde banen. 130 00:06:34,144 --> 00:06:38,607 Innovatieve producten die de hele wereld overgingen. 131 00:06:38,690 --> 00:06:43,612 Leidinggevenden en directeuren zagen zichzelf als stewards of beheerders... 132 00:06:43,820 --> 00:06:47,365 ...van grote publieke instituties, met als doel het dienen... 133 00:06:47,449 --> 00:06:50,869 ...van niet alleen aandeelhouders, maar ook obligatiehouders... 134 00:06:50,952 --> 00:06:55,165 ...leveranciers, werknemers en de gemeenschap. 135 00:06:55,332 --> 00:06:59,461 Buick heeft een omgeving gecreëerd voor mensen met allerlei achtergronden. 136 00:06:59,544 --> 00:07:02,505 En de algemeen directeur, Ivan Wiles, komt een kijkje nemen. 137 00:07:02,589 --> 00:07:03,715 Du Pont... 138 00:07:03,798 --> 00:07:07,177 Moderne scheikunde en moderne industrie slaan de handen ineen... 139 00:07:07,260 --> 00:07:09,930 ...om ons moderne Amerika te bedienen. 140 00:07:10,130 --> 00:07:13,975 Deze publieke bedrijven hebben geholpen de middenklasse op te bouwen... 141 00:07:14,590 --> 00:07:16,227 ...en diegenen die het goed speelden... 142 00:07:16,394 --> 00:07:19,640 ...konden een fortuin verdienen met aandelenhandel. 143 00:07:19,230 --> 00:07:20,650 Zoals hij. 144 00:07:20,148 --> 00:07:22,651 Ik heb op het spoor gewerkt... 145 00:07:22,734 --> 00:07:26,710 Folkmuziek is zijn hobby, hij is de steenrijke investeerder... 146 00:07:26,154 --> 00:07:27,197 Warren Buffett. 147 00:07:27,280 --> 00:07:29,282 De grootste Wall Street-magnaat. 148 00:07:29,366 --> 00:07:30,533 Bekendste investeerder... 149 00:07:30,617 --> 00:07:33,360 Investeerder Warren Buffett is 84 miljard waard. 150 00:07:33,119 --> 00:07:36,539 Buffett is beroemd door zijn bijzondere investeringsstijl. 151 00:07:36,623 --> 00:07:37,874 ECONOOM, NOBELPRIJS WINNAAR 152 00:07:37,958 --> 00:07:40,335 Waarde-investering, zorgvuldige analyse... 153 00:07:40,418 --> 00:07:43,713 ...kijken naar zowel de balans als de onderneming. 154 00:07:43,797 --> 00:07:47,550 Maar als je daar geen tijd voor hebt, hier een tip van de man zelf. 155 00:07:47,759 --> 00:07:51,972 Koop een S&P 500 goedkoop indexfonds. 156 00:07:52,550 --> 00:07:54,432 Een indexfonds stopt een klein deel van jouw geld... 157 00:07:54,516 --> 00:07:56,226 ...in elk bedrijf binnen de index. 158 00:07:56,309 --> 00:07:59,604 Je hangt als het waren je wagon aan de aandelenmarkt-trein. 159 00:07:59,729 --> 00:08:03,274 Een andere optie is professionele investeerders jouw geld te geven... 160 00:08:03,358 --> 00:08:06,690 ...die, tegen betaling, de beurs proberen te verslaan. 161 00:08:06,486 --> 00:08:10,730 Buffet ging ooit een weddenschap aan met een hedgefonds, dat in 10 jaar tijd... 162 00:08:10,156 --> 00:08:12,242 ...een indexfonds meer zou opleveren... 163 00:08:12,367 --> 00:08:17,831 ...en hij won. Aandelen kiezen is lastig, maar er is een populaire strategie. 164 00:08:17,914 --> 00:08:19,916 Deze man, John Maynard Keynes. 165 00:08:20,000 --> 00:08:22,293 Je kan hem  herkennen aan zijn geweldige snor. 166 00:08:22,377 --> 00:08:25,213 Hij bedacht het, Keynes was een Nobelprijs-winnaar... 167 00:08:25,296 --> 00:08:29,500 ...en één van de meest invloedrijke economen van de 20e eeuw... 168 00:08:29,134 --> 00:08:31,720 ...hij merkte dat kranten iets deden. 169 00:08:31,803 --> 00:08:33,805 Ze vulden een hele pagina... 170 00:08:34,639 --> 00:08:39,144 ...met foto's van knappe gezichten en je moest de... 171 00:08:39,227 --> 00:08:43,314 ...zes mooiste kiezen, rangschikken naar mooiste... 172 00:08:43,398 --> 00:08:45,400 ...en opsturen naar de krant. 173 00:08:45,984 --> 00:08:49,571 De krant maakte dan een overzicht op basis van het aantal stemmen... 174 00:08:50,710 --> 00:08:53,700 ...en de winnaar was dus degene die het beste paste bij de smaak van het publiek. 175 00:08:53,783 --> 00:08:58,380 Laten we daar eens over nadenken. Kies ik echt welke ik... 176 00:08:58,121 --> 00:09:01,916 ...de mooiste vind? Nee, ik moet kiezen wat anderen zien... 177 00:09:02,000 --> 00:09:03,376 ...als de mooiste. 178 00:09:03,460 --> 00:09:05,545 En dat is ook wat gebeurt op de aandelenmarkt. 179 00:09:05,628 --> 00:09:09,591 Het is niet de echte waarde van bedrijven die de prijs bepaalt. 180 00:09:09,924 --> 00:09:13,887 Het is het beste verhaal wat mensen geloven van dit bedrijf. 181 00:09:14,304 --> 00:09:17,980 Soms worden de verhalen ondersteund door feiten. 182 00:09:17,348 --> 00:09:20,435 Chipotle-aandelen zijn meer dan één derde gekelderd. 183 00:09:20,518 --> 00:09:22,896 Na het nieuws van diverse uitbraken... 184 00:09:22,979 --> 00:09:26,149 ...waaronder E.coli, Salmonella en Norovirus, gelinkt aan deze keten. 185 00:09:26,232 --> 00:09:30,695 Het sjoemelschandaal brengt de aandelen van Volkswagen in vrije val. 186 00:09:30,779 --> 00:09:33,406 Maar soms zijn deze verhalen een hype. 187 00:09:33,490 --> 00:09:37,770 Internetbedrijven zijn de meest lucratieve investeringen... 188 00:09:37,160 --> 00:09:38,286 ...in generaties. 189 00:09:38,369 --> 00:09:41,706 Ze drijven de waarde tot buitenaardse hoogtes. Lycos... 190 00:09:41,790 --> 00:09:43,249 ...Excite, Yahoo... 191 00:09:43,333 --> 00:09:46,860 Internetaandelen blijven maar stijgen. 192 00:09:46,169 --> 00:09:50,757 Het verhaal in de jaren 90 was dat internetbedrijven zouden gaan domineren. 193 00:09:50,840 --> 00:09:53,301 Deze bedrijven zouden geen winst moeten maken. 194 00:09:53,384 --> 00:09:55,386 Een goed verhaal, en gedeeltelijk ook waar. 195 00:09:55,470 --> 00:09:58,181 We hebben bedrijven zoals Amazon, Google... 196 00:09:58,264 --> 00:10:02,600 Het probleem is, dat niemand een manier had om de waarde te bepalen... 197 00:10:02,143 --> 00:10:03,686 ...hoe hoog moest de markt zijn? 198 00:10:03,770 --> 00:10:05,313 Is het een hausse zonder einde? 199 00:10:05,396 --> 00:10:07,607 Is de economie voor altijd veranderd? 200 00:10:07,690 --> 00:10:10,151 Je weet dat er iets mis is als iedereen... 201 00:10:10,235 --> 00:10:14,720 ...het hierover heeft. Het is een bubbel, een sneeuwbal... 202 00:10:14,155 --> 00:10:17,659 ...het wordt groter en groter. Maar kan niet altijd doorgaan. 203 00:10:17,742 --> 00:10:21,246 De mooie Dot Com-tijd nadert op veel plaatsen zijn eind. 204 00:10:21,329 --> 00:10:23,706 Veel Dot Com veranderen in Dot Bom. 205 00:10:23,790 --> 00:10:26,167 ...300.000 banen verloren. 206 00:10:26,251 --> 00:10:28,628 Omschreven als adembenemend. 207 00:10:28,711 --> 00:10:31,464 De waarde daalde zo snel, nooit eerder vertoond... 208 00:10:31,548 --> 00:10:34,259 ...handelaren en investeerders in schok. 209 00:10:34,342 --> 00:10:36,261 Als beurs-bubbels barsten... 210 00:10:36,344 --> 00:10:39,889 ...treft dat niet alleen investeerders, maar de hele economie. 211 00:10:39,973 --> 00:10:42,934 Miljoenen kunnen hun baan verliezen, bedrijven gaan op de fles... 212 00:10:43,170 --> 00:10:44,853 ...en pensioenen gaan onderuit. 213 00:10:44,936 --> 00:10:48,731 Maar als de beurzen floreren en investeerders verdienen... 214 00:10:48,815 --> 00:10:50,316 ...kan dat ook niet goed zijn. 215 00:10:50,400 --> 00:10:53,695 We stevenen af op het meest acute energiecrisis... 216 00:10:53,778 --> 00:10:55,363 ...sinds de Tweede Wereldoorlog. 217 00:10:55,446 --> 00:11:00,201 Vroeg in de morgen stonden er al enorme rijen voor benzine voor een dag. 218 00:11:00,285 --> 00:11:02,370 Ben je boos over hoe de prijzen zijn gestegen? 219 00:11:02,453 --> 00:11:04,998 Ik ben zeer ontdaan en walg ervan. 220 00:11:05,810 --> 00:11:08,877 Er was algehele bezorgdheid dat er iets was fout gegaan... 221 00:11:08,960 --> 00:11:10,545 ...in de Amerikaanse economie. 222 00:11:10,628 --> 00:11:16,920 En uiteindelijk wees iedereen naar de manier waarop grote bedrijven... 223 00:11:16,176 --> 00:11:17,802 ...werden gerund. 224 00:11:17,886 --> 00:11:20,430 Ontmoet degene die dit het hardste riep, Milton Friedman. 225 00:11:20,513 --> 00:11:23,975 Een bekend econoom, vaak te zien in populaire talkshows. 226 00:11:24,580 --> 00:11:25,852 Om deze filosofie te helpen verklaren. 227 00:11:25,935 --> 00:11:29,147 Twijfelde u ooit aan kapitalisme? 228 00:11:29,647 --> 00:11:32,250 En of hebzucht een goede basis is? 229 00:11:32,108 --> 00:11:35,653 Kent u een maatschappij die niet op hebzucht is gebaseerd? 230 00:11:35,737 --> 00:11:37,989 Kent u deze nog? Friedman was geen fan. 231 00:11:38,720 --> 00:11:41,534 Hij vond dat er maar één deel moest zijn, aandeelhouders. 232 00:11:41,618 --> 00:11:45,496 In 1970 publiceerde hij een succesvol artikel. 233 00:11:45,580 --> 00:11:48,583 Het beroemde artikel in de New York Times... 234 00:11:49,167 --> 00:11:54,631 ...waarin hij aangaf dat omdat bedrijven in handen waren van aandeelhouders... 235 00:11:54,714 --> 00:11:58,509 ...hun enige verplichting was om winst te maken. 236 00:11:58,593 --> 00:12:02,764 Gordon Gekko's personage in de film Wall Street verpersoonlijkt die filosofie. 237 00:12:02,847 --> 00:12:06,184 Jullie bezitten het bedrijf, ja jullie, de aandeelhouders... 238 00:12:06,267 --> 00:12:10,647 ...en jullie wordt een oor aangenaaid door deze, deze bureaucraten. 239 00:12:10,730 --> 00:12:15,276 Hebzucht, bij gebrek aan een beter woord, is goed. 240 00:12:16,270 --> 00:12:18,279 En bedrijven namen zijn advies aan. 241 00:12:18,363 --> 00:12:23,952 Het salaris van hoge functionarissen werd gekoppeld aan aandelenkoersen. 242 00:12:24,350 --> 00:12:27,747 Tja, als 80% van het salaris van de directeur... 243 00:12:27,830 --> 00:12:30,833 ...wordt bepaald door de aandelenkoers... 244 00:12:30,917 --> 00:12:35,588 ...dan doet hij of zij er alles aan deze te verhogen. 245 00:12:36,256 --> 00:12:42,971 Zelfs als de gevolgen schadelijk zijn voor personeel, klanten, maatschappij... 246 00:12:43,540 --> 00:12:46,599 ...het milieu, of zelfs het bedrijf zelf op de lange termijn. 247 00:12:46,683 --> 00:12:50,186 Directeuren sluisden meer geld naar zaken die op korte termijn... 248 00:12:50,270 --> 00:12:54,482 ...de prijs van het aandeel op zouden drijven, zoals kosten besparen of eigen... 249 00:12:54,565 --> 00:12:57,819 ...aandelen inkopen om de toevoer te verminderen. 250 00:12:57,902 --> 00:13:03,449 Tussen 2007 en 2016, was dit hoe S&P 500 bedrijven... 251 00:13:03,533 --> 00:13:05,785 ...meer dan de helft van hun inkomen hebben besteed. 252 00:13:05,868 --> 00:13:09,247 En 39% ging als dividend naar aandeelhouders. 253 00:13:09,330 --> 00:13:12,959 Dus bleef er weinig over voor loonsverhoging of uitbreiding... 254 00:13:13,420 --> 00:13:15,461 ...producten ontwikkelen, dingen die goed zijn... 255 00:13:15,545 --> 00:13:17,630 ...op lange termijn voor een economie. 256 00:13:18,339 --> 00:13:20,508 Als je een langetermijnvisie hebt, en over 100 jaar... 257 00:13:20,591 --> 00:13:21,718 VOORMALIG DIRECTEUR, WAUSAU PAPIER 258 00:13:21,801 --> 00:13:24,512 ...nog steeds een bedrijf wilt zijn... 259 00:13:24,595 --> 00:13:27,140 ...en wilt bestaan. Dan zijn de keuzes die je maakt... 260 00:13:27,223 --> 00:13:32,103 ...in investeren, mensen of kapitaal anders... 261 00:13:32,186 --> 00:13:36,232 ...dan wanneer je binnen 24 maanden winst wil maken. 262 00:13:36,316 --> 00:13:39,652 In 2012 deed de Wausau papierfabriek investeringen... 263 00:13:39,736 --> 00:13:43,406 ...om over te gaan van print- en schrijfpapier... 264 00:13:43,489 --> 00:13:44,949 ...naar tissues. 265 00:13:45,330 --> 00:13:48,453 Maar toen kocht een hedgefonds een deel van de aandelen en drong aan... 266 00:13:48,536 --> 00:13:49,996 ...op kostenvermindering. 267 00:13:50,790 --> 00:13:52,123 Hun argument was, we hoeven dat niet te doen. 268 00:13:52,206 --> 00:13:56,544 We zien liever een dividendstijging. Wij waren het er niet mee eens. 269 00:13:56,627 --> 00:13:57,712 VOORMALIG MACHINIST 270 00:13:57,795 --> 00:13:59,213 We wilden salaris inleveren. 271 00:13:59,297 --> 00:14:01,700 Om onze baan te houden. 272 00:14:01,900 --> 00:14:05,428 Wausau Papier kondigt het plan aan zijn fabriek in Brokaw te sluiten... 273 00:14:05,511 --> 00:14:07,930 Zo'n 450 mensen zonder werk. 274 00:14:08,140 --> 00:14:11,351 Het nieuws is desastreus, niet alleen voor de werknemers... 275 00:14:11,434 --> 00:14:14,854 ...maar voor de hele gemeenschap, waar de fabriek ooit begon. 276 00:14:14,937 --> 00:14:19,484 Op 7 december, ik vergeet het nooit, de dag van Pearl Harbor... 277 00:14:19,567 --> 00:14:22,700 ...de dag dat ik mijn vader begroef... 278 00:14:22,487 --> 00:14:24,238 ...en de dag dat ik mijn baan verloor. 279 00:14:24,322 --> 00:14:27,992 De volgende dag kwam ik op het werk, het was een gekkenhuis. 280 00:14:28,117 --> 00:14:30,620 Mensen huilden. 281 00:14:30,703 --> 00:14:31,788 Waarom? 282 00:14:35,333 --> 00:14:36,250 Het was een schok. 283 00:14:36,334 --> 00:14:41,422 Mijn zorg is dat we alleen nog naar de korte termijn kijken... 284 00:14:41,506 --> 00:14:43,257 ...naar aandeelhouders... 285 00:14:43,341 --> 00:14:47,970 ...versus lang termijn visies inclusief verantwoordelijkheden. 286 00:14:48,471 --> 00:14:53,226 Deze trend is er al een tijdje en wordt alleen maar... 287 00:14:53,309 --> 00:14:55,103 ...sterker en belangrijker. 288 00:14:55,186 --> 00:15:00,733 Het bedreigt het vermogen van onze bedrijven om te streven... 289 00:15:00,817 --> 00:15:04,654 ...naar projecten die goed zijn voor de lange termijn... 290 00:15:04,737 --> 00:15:05,863 ...en economische groei. 291 00:15:06,572 --> 00:15:10,760 Ontslagen werknemers, fabrieken die sluiten, lage lonen. 292 00:15:10,451 --> 00:15:13,162 Allemaal slecht voor de economie als geheel... 293 00:15:13,246 --> 00:15:16,666 ...maar geweldig voor winst op korte termijn... 294 00:15:16,749 --> 00:15:19,377 ...en dat is waar het de aandelenmarkt om gaat. 295 00:15:19,460 --> 00:15:21,629 De aandelenmarkt begon fantastisch... 296 00:15:21,712 --> 00:15:22,922 Nog een record dag... 297 00:15:23,500 --> 00:15:24,715 Een dag voor in de boeken... 298 00:15:24,799 --> 00:15:27,844 De Amerikaanse economie stormt vooruit, net als de stieren op Wall Street. 299 00:15:27,927 --> 00:15:29,429 Een belangrijke dag op Wall Street... 300 00:15:29,512 --> 00:15:32,557 De S&P 500 hoger dan ooit. 301 00:15:32,640 --> 00:15:36,811 En de uitbetalingen aan directeuren steeg mee. 302 00:15:38,146 --> 00:15:42,191 In 1973 verdiende de gemiddelde directeur zo'n 22 keer meer... 303 00:15:42,275 --> 00:15:48,300 ...dan de gemiddelde werker. In 2016, was dit 271 keer zoveel. 304 00:15:48,448 --> 00:15:52,994 En hoe meer de aandelenmarkt groeit, hoe minder Amerikanen hiervan profiteren. 305 00:15:53,327 --> 00:15:57,123 Het aantal Amerikanen met aandelen is op het laagste punt... 306 00:15:57,206 --> 00:16:00,126 ...in 20 jaar, de middenklasse doet niet meer mee. 307 00:16:00,460 --> 00:16:04,589 Dus is het geen verrassing dat het stijgen van de aandeelprijzen... 308 00:16:04,839 --> 00:16:08,342 ...de ongelijkheid heeft doen toenemen. Maar dit hoeft niet. 309 00:16:09,510 --> 00:16:11,971 Aandelenmarkten geven mensen een kans te beslissen... 310 00:16:12,540 --> 00:16:16,434 ...welke bedrijven een kans krijgen op succes, en welke ideeën. 311 00:16:16,517 --> 00:16:19,562 En er gebeurt iets als je mensen de kans geeft te spelen. 312 00:16:19,645 --> 00:16:23,191 Als je kijkt naar succesvolle landen, hebben ze allemaal aandelenmarkten. 313 00:16:23,274 --> 00:16:25,610 En landen die wilden stoppen... 314 00:16:25,693 --> 00:16:28,362 ...komen hierop terug en stellen ze weer in. 315 00:16:28,446 --> 00:16:31,908 Aandeelhouders kunnen het gedrag van bedrijven beïnvloeden... 316 00:16:31,991 --> 00:16:33,576 ...wiens belangen ze behartigen. 317 00:16:33,659 --> 00:16:37,413 De meeste van ons denken aan onze langetermijn-toekomst. 318 00:16:37,497 --> 00:16:42,126 We geven om onze buren, onze kinderen en kleinkinderen. 319 00:16:42,210 --> 00:16:47,548 We hebben normen en waarden, en willen dat bedrijven winst maken... 320 00:16:47,632 --> 00:16:50,920 ...met zaken die goed zijn voor de wereld... 321 00:16:50,176 --> 00:16:53,721 ...en niet door mensen kwaad te doen en het te vernietigen. 322 00:16:53,846 --> 00:16:56,724 Dat is wat de meeste belanghebbenden echt willen. 323 00:16:59,477 --> 00:17:03,981 Ondertiteld door: Netflix Nederland 26821

Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.