Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:04,340 --> 00:00:06,500
Mona Lisa -
2
00:00:06,500 --> 00:00:07,820
be�anje,
3
00:00:07,820 --> 00:00:09,220
zavodljiv,
4
00:00:09,220 --> 00:00:10,460
Svetski poznati.
5
00:00:11,420 --> 00:00:14,340
U milenijumima, ona je
krajnji umetni�ki rad -
6
00:00:14,340 --> 00:00:17,660
beskrajno fotografisani i divili se.
7
00:00:17,660 --> 00:00:20,420
Ipak, iza zagonetnog osmeha,
8
00:00:20,420 --> 00:00:23,106
ona ostaje misterija.
9
00:00:23,620 --> 00:00:25,060
Ko je bila?
10
00:00:25,060 --> 00:00:26,700
Za�to je obojila?
11
00:00:26,700 --> 00:00:30,643
A �ta joj je u�inila
najpoznatijim slikama na svetu?
12
00:00:31,340 --> 00:00:33,620
Posle 500 godina u centru pa�nje
13
00:00:33,620 --> 00:00:36,460
Mona Liza kona�no
odustaje od svojih tajni.
14
00:00:37,700 --> 00:00:42,940
"Stogodi�nji dokumenti najzad
otkrivaju dugo zaboravljene istine."
15
00:00:42,940 --> 00:00:45,420
Ovo je predivno. Ooh!
Imam trzaj po ki�mi.
16
00:00:46,900 --> 00:00:49,180
Najsavremenija
tehnologija nas vodi
17
00:00:49,180 --> 00:00:51,260
ispod obojene povr�ine
18
00:00:51,260 --> 00:00:54,300
da dekodiraju zapanjuju�e nove dokaze.
19
00:00:55,860 --> 00:00:58,300
To je izvanredno - vau!
20
00:00:59,620 --> 00:01:01,780
To je prili�no veliko
otkri�e, zar ne?
21
00:01:01,780 --> 00:01:03,060
Da, jeste.
22
00:01:03,060 --> 00:01:05,060
Ova istraga -
23
00:01:05,060 --> 00:01:07,500
prvi puni forenzi�ki pregled
24
00:01:07,500 --> 00:01:08,900
najnovijih otkri�a -
25
00:01:08,900 --> 00:01:10,980
vodi me u svet u lovu
26
00:01:10,980 --> 00:01:14,620
za istinu o remek-daru
Leonarda da Vincija.
27
00:01:16,180 --> 00:01:20,140
"Sa ekskluzivnim pristupom i
nekim izvanrednim susretima..."
28
00:01:21,340 --> 00:01:24,420
Prvi utisak kada sam u�ao...
29
00:01:24,420 --> 00:01:27,140
Nije dobro da sko�im
unazad u �oku!
30
00:01:28,740 --> 00:01:32,340
'... ova otkri�a �e promeniti
sve �to smo mislili da znamo
31
00:01:32,340 --> 00:01:35,220
o najizra�enijem umetni�kom
delu istorije... "
32
00:01:36,780 --> 00:01:39,620
To je odli�no. Tako da smo
napravili novo otkri�e.
33
00:01:39,620 --> 00:01:43,260
'..i otklju�ajte
tajne Mone Lise.'
34
00:01:43,260 --> 00:01:46,380
Sve ovo zajedno ozna�ava
izuzetan trenutak
35
00:01:46,380 --> 00:01:49,380
u istoriji umetnosti,
ali vi�e od toga,
36
00:01:49,380 --> 00:01:53,020
ovo je jednostavno
jedna od pri�a vijeka.
37
00:02:16,580 --> 00:02:19,740
Pre 500 godina mu�karac je naslikao �enu.
38
00:02:20,860 --> 00:02:23,540
�ovek je bio Leonardo da Vinci -
39
00:02:23,540 --> 00:02:26,740
umetnik, pronalaza�, genije -
40
00:02:26,740 --> 00:02:28,380
i rezultat njegovog rada
41
00:02:28,380 --> 00:02:32,020
bio je neobja�njiv portret koji
sada znamo kao Mona Liza.
42
00:02:32,020 --> 00:02:33,940
"To je remek delo,
43
00:02:33,940 --> 00:02:37,140
"ali jedan od retkih dela
koje je zapravo zavr�io".
44
00:02:38,940 --> 00:02:41,780
�ta nas onda dovodi do Mone Lise?
45
00:02:42,940 --> 00:02:46,020
Ona nije poznati monarh ili
legendarna istorijska figura.
46
00:02:46,020 --> 00:02:48,620
Ne znamo ni�ta o njoj.
47
00:02:48,620 --> 00:02:52,580
Dakle, �ta je u vezi sa ovom fotografijom
koja je uhva�ena u ljudskoj ma�ti
48
00:02:52,580 --> 00:02:54,780
toliko stolje�a?
49
00:02:57,060 --> 00:02:59,060
"�elim po�eti moju istragu
50
00:02:59,060 --> 00:03:01,580
'upore�ivanjem sa detektivima
51
00:03:01,580 --> 00:03:04,740
koji je bio slu�aj
vi�e od 30 godina.
52
00:03:04,740 --> 00:03:08,380
"Jedan od vode�ih svetskih
stru�njaka za Leonardo da Vinci,
53
00:03:08,380 --> 00:03:11,580
Profesor Oksforda Martin Kemp
proveo je veliki deo svog �ivota
54
00:03:11,580 --> 00:03:14,700
"opsednut misterijom Mone Lise."
55
00:03:14,700 --> 00:03:20,580
�ta mislite da je klju�
za izuzetnu Mona Lizu?
56
00:03:20,580 --> 00:03:23,100
kao bez sumnje
57
00:03:23,100 --> 00:03:25,820
najpoznatija svetska slika?
58
00:03:25,820 --> 00:03:28,940
Pa, mora biti ne�to �to
je inherentno u slici.
59
00:03:28,940 --> 00:03:31,340
Neke stvari su poznate
po tome �to su poznate.
60
00:03:31,340 --> 00:03:33,260
�ivimo u dobu slavnih
61
00:03:33,260 --> 00:03:36,020
i mnoge poznate li�nosti poznate
po tome �to su poznate,
62
00:03:36,020 --> 00:03:37,420
ali ne�e trajati.
63
00:03:37,420 --> 00:03:39,260
Ovo se nastavilo godinama.
64
00:03:39,260 --> 00:03:41,260
To je samo izvanredno.
65
00:03:41,260 --> 00:03:43,300
I ima� taj smisao
66
00:03:43,300 --> 00:03:45,700
ne�to �to je izvan pigmenta
67
00:03:45,700 --> 00:03:49,020
i izvan dobre sli�nosti
i biti van lica,
68
00:03:49,020 --> 00:03:52,980
i to ima samo potpuno
neobi�no �ivo prisustvo.
69
00:03:52,980 --> 00:03:55,460
Bilo je vrlo smelo u to vrijeme
70
00:03:55,460 --> 00:03:58,580
za �enu na portretu da te gleda.
71
00:03:58,580 --> 00:04:01,220
Zna�, �enski portreti
jednostavno to nisu uradili,
72
00:04:01,220 --> 00:04:06,060
i mislim da je dvosmislenost,...
tease - vizuelni tease -
73
00:04:06,060 --> 00:04:10,020
Leonardo je apsolutno
kultivisan.
74
00:04:13,300 --> 00:04:15,100
Pogledaj Mona Lizu
75
00:04:15,100 --> 00:04:19,260
i ne mo�ete pomo�i da ose�ate da se vi�e
de�ava nego �to se susre�e sa o�ima.
76
00:04:19,260 --> 00:04:22,340
Ako je njen zadirkiva�
osmeh znak pitanja,
77
00:04:22,340 --> 00:04:24,140
slika je zagonetka.
78
00:04:24,140 --> 00:04:27,140
�ta �ini �ovjeka �ivim i di�e?
79
00:04:27,140 --> 00:04:30,660
Koje sile upravljaju
svetom u kojem �ivimo?
80
00:04:30,660 --> 00:04:34,460
Leonardo je razmi�ljao o ovim
pitanjima duboko kao i bilo ko,
81
00:04:34,460 --> 00:04:37,980
i iza ove �ivahne slike
koja oduzima dah,
82
00:04:37,980 --> 00:04:41,780
postaviti godine
istra�ivanja sfere znanja
83
00:04:41,780 --> 00:04:44,660
poput geologije i
anatomije, od kojih su neke
84
00:04:44,660 --> 00:04:46,660
crkva je zabranjena.
85
00:04:46,660 --> 00:04:51,100
Iznena�uju�i dokazi za istra�ivanje
koje su oti�le u Mona Lizu
86
00:04:51,100 --> 00:04:53,180
le�i skriven u Vindzorskom zamku.
87
00:04:53,180 --> 00:04:56,420
Me�u draguljima
Kraljevske kolekcije
88
00:04:56,420 --> 00:04:59,380
je intrigantan pojam
geneze portreta.
89
00:05:00,900 --> 00:05:04,180
Stranica od onoga �to se mo�e
nazvati pravi Da Vin�ijev kod.
90
00:05:06,700 --> 00:05:09,740
Ako �elite da vidite,
ili imate neki ose�aj,
91
00:05:09,740 --> 00:05:14,140
samo koliko je bilo posla
iza povr�ine slike
92
00:05:14,140 --> 00:05:16,540
onda je ovo odli�no mesto za po�etak.
93
00:05:16,540 --> 00:05:20,860
To je crte� Leonardove ruke.
94
00:05:20,860 --> 00:05:23,900
A �ta sadr�i u slabom prikazu?
95
00:05:23,900 --> 00:05:25,220
Pogledati ovde...
96
00:05:27,340 --> 00:05:29,500
To je malo kao Cheshire Ma�ka,
97
00:05:29,500 --> 00:05:31,220
to je Mona Lisa osmeh
98
00:05:31,220 --> 00:05:33,420
bez prilo�ene Mone Lise.
99
00:05:35,260 --> 00:05:39,860
Mo�da je to bio prvi Leonardov
gro��e prema njegovoj ideji
100
00:05:39,860 --> 00:05:41,380
za sliku.
101
00:05:41,380 --> 00:05:45,060
To je serija studija
o ljudskim ustima,
102
00:05:45,060 --> 00:05:46,820
pokreti usta.
103
00:05:46,820 --> 00:05:48,540
Kako usta pukne.
104
00:05:48,540 --> 00:05:51,300
Kako usta... zave�e zube.
105
00:05:52,500 --> 00:05:55,500
Imate jako ose�anje
da je za Leonarda
106
00:05:55,500 --> 00:05:59,620
svaka slika je vrsta
unosa enciklopedije
107
00:05:59,620 --> 00:06:02,260
i to je samo deo toga
108
00:06:02,260 --> 00:06:05,740
bavi se usta.
109
00:06:06,940 --> 00:06:08,980
To je samo vrh ledenog brega.
110
00:06:15,260 --> 00:06:20,020
Mona Liza je rad u koji je
Leonardo nalio sve �to je znao
111
00:06:20,020 --> 00:06:22,980
o �ove�anstvu i svetu
koji nas okru�uje
112
00:06:22,980 --> 00:06:25,260
sa neprekidnom igrom
svetlosti i hladom.
113
00:06:26,660 --> 00:06:28,740
Ali tu je i misterija,
114
00:06:28,740 --> 00:06:30,500
i nas gleda u lice.
115
00:06:32,060 --> 00:06:34,580
"Ko je �ena sa
zagonetnim osmehom?"
116
00:06:37,020 --> 00:06:41,500
To je pitanje koje je podstaklo
sve vrste spekulacija
117
00:06:41,500 --> 00:06:45,060
u rasponu od genijalnog
do pukotina.
118
00:06:46,540 --> 00:06:48,380
Ona je trudna majka,
119
00:06:48,380 --> 00:06:49,740
ona je prostitutka,
120
00:06:49,740 --> 00:06:51,620
ona je �ak i �ovek u povla�enju.
121
00:06:53,060 --> 00:06:55,740
Ali ako pogledate preko teorije
122
00:06:55,740 --> 00:06:58,140
postoje tragovi njenog
istinskog identiteta.
123
00:07:04,820 --> 00:07:06,460
Firenca, 1500.
124
00:07:07,620 --> 00:07:09,020
Nakon mnogo godina
125
00:07:09,020 --> 00:07:11,100
Leonardo da Vinci se vratio
126
00:07:11,100 --> 00:07:13,140
u grad njegove mladosti.
127
00:07:13,140 --> 00:07:16,580
Vra�a se na rad na ambicioznim
vojnim projektima
128
00:07:16,580 --> 00:07:18,700
za mo�ne ljude.
129
00:07:18,700 --> 00:07:22,700
Ka�e da je prezauzet za slikanje
portreta bogatih aristokrata
130
00:07:22,700 --> 00:07:24,500
koji ga �alju za njim.
131
00:07:25,940 --> 00:07:27,820
Ipak, prema jednom piscu
132
00:07:27,820 --> 00:07:32,900
Leonardo nekako pronalazi vremena
za slikanje portreta, ne plemkinje,
133
00:07:32,900 --> 00:07:36,300
ve� od skromne trgova�ke
�ene zvane Liza.
134
00:07:37,540 --> 00:07:39,780
Ovde je Leonardo da Vinci
135
00:07:39,780 --> 00:07:41,820
zapo�ela je najpoznatija slika
136
00:07:41,820 --> 00:07:43,260
u svetu...
137
00:07:43,260 --> 00:07:46,300
i ovde je Giorgio Vasari -
138
00:07:46,300 --> 00:07:49,820
pronalaza� same ideje renesanse,
139
00:07:49,820 --> 00:07:52,780
autor prve knjige o renesansi -
140
00:07:52,780 --> 00:07:57,420
proizvela dokazni predmet
A u slu�aju Mona Lise.
141
00:07:57,420 --> 00:07:59,660
Prvi prikaz slike.
142
00:08:01,500 --> 00:08:03,140
Ko je bila?
143
00:08:03,140 --> 00:08:07,180
Bila je supruga Francesca del
Giocondo, bogatog trgovca.
144
00:08:07,180 --> 00:08:10,620
On je naru�io Leonardu
da stvori portret,
145
00:08:10,620 --> 00:08:13,900
a Leonardo je odgovorio sa
fotografijom, ka�e Vasari,
146
00:08:13,900 --> 00:08:16,180
"Tako �udesno �ivo
147
00:08:16,180 --> 00:08:20,620
"da izgleda da je napravljeno
od mesa, a ne boje".
148
00:08:20,620 --> 00:08:24,100
"Leonardo", ka�e on, "�eli
da izbegne melanholiju
149
00:08:24,100 --> 00:08:26,780
"koja dominira tako
mnogim drugim portretima
150
00:08:26,780 --> 00:08:30,340
"tako da je zaposlio
muzi�are, zabavlja�e, bubone
151
00:08:30,340 --> 00:08:32,900
"da je zabavite."
152
00:08:32,900 --> 00:08:34,820
Dakle, tu imate -
153
00:08:34,820 --> 00:08:37,620
supruga Francesca del Giocondo,
154
00:08:37,620 --> 00:08:39,700
i osmeh izazvan
155
00:08:39,700 --> 00:08:41,940
zabavlja�i koje je anga�ovao umetnik.
156
00:08:41,940 --> 00:08:44,100
Slu�aj otvorenog i zatvorenog.
157
00:08:44,100 --> 00:08:45,940
Ili je to?
158
00:08:47,620 --> 00:08:50,500
Kako mo�emo biti sigurni
da je Vasari bio u pravu,
159
00:08:50,500 --> 00:08:54,300
i da je Leonardo zaista
slikao Lisa del Giocondo?
160
00:08:54,300 --> 00:09:00,100
Na kraju krajeva, Vasari napisao svoj
ra�un 30 godina nakon Leonardove smrti,
161
00:09:00,100 --> 00:09:03,460
iako je radio doma�e
zadatke u Firenci,
162
00:09:03,460 --> 00:09:05,900
nikad nije otkrio svoje izvore.
163
00:09:07,500 --> 00:09:09,580
Mo�e li to biti samo izgovor iz knjige?
164
00:09:09,580 --> 00:09:11,300
Neki neta�ni lokalni legendi?
165
00:09:12,580 --> 00:09:15,660
Vekovima nije bilo
na�ina da se govori.
166
00:09:15,660 --> 00:09:18,700
'Onda su se iznenada pojavili novi dokazi
167
00:09:18,700 --> 00:09:22,540
"iz potpuno
neo�ekivanih izvora."
168
00:09:22,540 --> 00:09:24,940
2006. godine, istra�iva�ki nau�nik
169
00:09:24,940 --> 00:09:29,500
radi u Univerzitetskoj
biblioteci Hajdelberga
170
00:09:29,500 --> 00:09:31,660
ovo se pojavilo.
171
00:09:32,820 --> 00:09:38,420
�ta je to, je stranica
iz kopije Cicerona,
172
00:09:38,420 --> 00:09:40,620
drevni rimski autor,
173
00:09:40,620 --> 00:09:42,740
knjiga koja je nekada bila u vlasni�tvu
174
00:09:42,740 --> 00:09:46,380
ovde u Firenci �ovek
Agostino Vespucci.
175
00:09:46,380 --> 00:09:49,100
I ne samo da ima
Ciceronov tekst,
176
00:09:49,100 --> 00:09:52,380
ali ima Vespuccijev komentar
177
00:09:52,380 --> 00:09:55,060
i ovaj odre�eni
pasus je presudan.
178
00:09:55,060 --> 00:09:57,500
Jer u njoj Cicero govori Apelles,
179
00:09:57,500 --> 00:10:00,700
drevni gr�ki umetnik,
180
00:10:00,700 --> 00:10:04,620
i njegove primedbe zahtevaju da
Vespucci napravi svoje bele�ke -
181
00:10:04,620 --> 00:10:07,220
njegova marginalna nota -
182
00:10:07,220 --> 00:10:09,660
i ono �to pi�e je
neka vrsta bombe
183
00:10:09,660 --> 00:10:11,380
u istoriji studija Leonarda.
184
00:10:11,380 --> 00:10:14,340
Ka�e: "Apelles, ha!
185
00:10:14,340 --> 00:10:17,380
"Uradio je isto �to i Leonardo
186
00:10:17,380 --> 00:10:21,460
"u njegovom portretu
Lisa del Giocondo."
187
00:10:21,460 --> 00:10:24,700
I najbolje od svega, postoji datum -
188
00:10:24,700 --> 00:10:26,340
"Oktobar, 1503."
189
00:10:26,340 --> 00:10:29,780
Dakle, ovo je napisano skoro
odmah nakon Vespuccija
190
00:10:29,780 --> 00:10:32,860
mora da je video portret
Lise del Giocondo
191
00:10:32,860 --> 00:10:35,380
u radionici Leonardo da Vinci.
192
00:10:35,380 --> 00:10:38,180
Ovo je zlatna pra�ina i to dokazuje
193
00:10:38,180 --> 00:10:41,740
da je Vasari svakako bio u
pravu bar u jednom smislu.
194
00:10:41,740 --> 00:10:46,540
Leonardo definitivno je slikao
portret Lise del Giocondo.
195
00:10:54,780 --> 00:10:56,020
To je to.
196
00:10:56,020 --> 00:10:59,900
Nezavisno svedo�enje
�oveka u Firenci 1503
197
00:10:59,900 --> 00:11:03,940
koji je verovatno video sliku
i dalje mokra na umjetniku.
198
00:11:05,540 --> 00:11:07,340
Ali sada postoji jo� jedno pitanje.
199
00:11:07,340 --> 00:11:09,980
Za�to je Leonardo slikao Lizu
200
00:11:09,980 --> 00:11:14,300
kada sjajni i mo�ni nisu mogli
da prikupe sliku od njega?
201
00:11:14,300 --> 00:11:17,340
Za�to se slo�ite sa
ovom nejasnom �enom?
202
00:11:18,540 --> 00:11:21,700
Jedan �ovek je u�inio svoj �ivotni
posao da otkrije zaboravljen
203
00:11:21,700 --> 00:11:23,220
tajne o Lisi.
204
00:11:23,220 --> 00:11:28,060
Giuseppe Pallanti je prona�ao
nove detalje u arhivi grada.
205
00:11:28,060 --> 00:11:30,500
Istorijski dinamit,
206
00:11:30,500 --> 00:11:32,620
po�ev�i od ku�e u kojoj Lisa,
207
00:11:32,620 --> 00:11:35,700
ro�ena je �erka Gherardinisa.
208
00:11:39,300 --> 00:11:43,060
Na ovoj ulici, ovo je ulica u
kojoj je Mona Liza nekada �ivela.
209
00:11:43,060 --> 00:11:47,460
Da, Lisa je �ivela u mra�noj
i uskoj ulici Firence.
210
00:11:49,420 --> 00:11:50,900
Kakva je bila njena porodica?
211
00:11:50,900 --> 00:11:53,660
SPEAKS ITALIAN
212
00:11:57,060 --> 00:11:59,580
Zna�i, bili su mali...
kao �to su radnici?
213
00:12:25,380 --> 00:12:27,860
Nikad nisu imali svoju
ku�u u Firenci? Ne.
214
00:12:29,460 --> 00:12:32,460
Giuseppeova otkri�a
su produbila tajnu.
215
00:12:32,460 --> 00:12:37,140
Ako je Lisina poreklo bila tako
skromna, za�to je bila ozbiljna izbira
216
00:12:37,140 --> 00:12:39,380
Leonardo se sla�e da je slika?
217
00:12:40,980 --> 00:12:45,220
U drugom dijelu grada, Giuseppe
vjeruje da je prona�ao odgovor.
218
00:12:59,860 --> 00:13:01,740
Mesto je tu.
219
00:13:01,740 --> 00:13:03,940
Va�no je iz nekog drugog razloga,
220
00:13:03,940 --> 00:13:09,860
jer ispred ove zgrade �iveli
su Ser Piero, Leonardov otac.
221
00:13:09,860 --> 00:13:11,260
�ta...? Dr�ite se, recite to ponovo.
222
00:13:12,460 --> 00:13:16,900
Lisa Gherardini je �ivela
ovde, u to vreme... Da.
223
00:13:16,900 --> 00:13:19,300
..Leonardo da Vin�ijev
otac je �ivio tamo?
224
00:13:19,300 --> 00:13:20,780
Da.
225
00:13:30,980 --> 00:13:32,180
Kako neverovatno!
226
00:13:46,220 --> 00:13:49,260
Tako je bio... Ka�ete da
je Francesco del Giocondo,
227
00:13:49,260 --> 00:13:52,100
trgovac, bio je klijent
Leonardovog oca?
228
00:13:52,100 --> 00:13:53,580
Da. Pa, ovo je sve novo.
229
00:13:53,580 --> 00:13:54,940
Da. Sve je novo.
230
00:13:56,980 --> 00:13:59,700
Po prvi put imamo konkretnu vezu
231
00:13:59,700 --> 00:14:02,380
izme�u Leonarda i Lise.
232
00:14:02,380 --> 00:14:05,300
Ne samo da su bili susedi,
233
00:14:05,300 --> 00:14:07,460
njihove porodice su poslovale zajedno.
234
00:14:07,460 --> 00:14:09,340
A ima jo�.
235
00:14:09,340 --> 00:14:12,900
Giuseppe mi je rekao da, prema
policijskim dokumentima tog vremena,
236
00:14:12,900 --> 00:14:15,660
Francesko je imao reputaciju.
237
00:14:15,660 --> 00:14:20,140
Opisano kao "garoso" �to zna�i "
238
00:14:20,140 --> 00:14:22,740
nije bio samo trgovac u usponu
239
00:14:22,740 --> 00:14:25,060
ve� agresivan proizvodac ugovora
240
00:14:25,060 --> 00:14:27,660
koji bi zaustavio skoro
ni�ta da bi se izvukao.
241
00:14:28,860 --> 00:14:30,940
Mo�da je to pravi razlog
242
00:14:30,940 --> 00:14:33,540
Leonardo se slo�io da slika svoju �enu.
243
00:14:33,540 --> 00:14:35,980
Mo�da mu je Fran�esko ponudio ponudu
244
00:14:35,980 --> 00:14:37,460
nije mogao odbiti.
245
00:14:42,180 --> 00:14:44,220
U �upnoj crkvi San Lorenco
246
00:14:44,220 --> 00:14:46,660
postoji jo� jedan klju�ni dokaz.
247
00:14:50,380 --> 00:14:52,260
sve do samo nekoliko godina
248
00:14:52,260 --> 00:14:54,220
kad ga je Giuseppe na�ao.
249
00:14:54,220 --> 00:14:57,220
Zapisnik o smrti Mone Lise.
250
00:15:01,980 --> 00:15:02,980
Divna stvar.
251
00:15:05,460 --> 00:15:07,660
Rukopis nije lako pratiti
252
00:15:07,660 --> 00:15:11,540
jer unosi u ove knjige
nisu stvarno napravljeni
253
00:15:11,540 --> 00:15:13,580
od strane notara kao �to
je Leonardo da Vinci otac,
254
00:15:13,580 --> 00:15:16,820
oni su stvarno �inili
sve�tenici u crkvi,
255
00:15:16,820 --> 00:15:18,940
ali mislim da sam je na�ao.
256
00:15:20,660 --> 00:15:21,660
Evo je.
257
00:15:23,700 --> 00:15:26,860
Ovo je predivno.
Ooh! Imam trzaj po ki�mi.
258
00:15:26,860 --> 00:15:33,500
"Lisa donna fu di Francesco
del Giocondo..."
259
00:15:35,260 --> 00:15:39,780
Dakle, Lisa, supruga
Francesca del Giocondo...
260
00:15:39,780 --> 00:15:41,020
.. "mori"...
261
00:15:41,020 --> 00:15:44,580
..dio 15. jula...
262
00:15:46,060 --> 00:15:47,700
..1542.
263
00:15:50,740 --> 00:15:55,660
Samo... Mislim da ono �to volim u
vezi sa ovim je... ovo je istina.
264
00:15:55,660 --> 00:15:59,420
�ta bi moglo biti istinito
od zapisa o ne�iji smrti?
265
00:15:59,420 --> 00:16:00,860
Bila je prava osoba.
266
00:16:02,700 --> 00:16:04,340
Bila je prava osoba.
267
00:16:05,980 --> 00:16:10,620
Ima jo� jedna
re�enica u ovom broju
268
00:16:10,620 --> 00:16:13,100
�to moj prijatelj
Pallanti nije spomenuo.
269
00:16:14,860 --> 00:16:18,020
Ka�e da je sahranjena u Svetoj
Ursuli - rekao mi je to -
270
00:16:18,020 --> 00:16:20,980
ali ono �to nije rekao
je ova poslednja re�enica
271
00:16:20,980 --> 00:16:23,220
"dulsa tutto il capito"
272
00:16:23,220 --> 00:16:24,900
�etiri re�i.
273
00:16:26,460 --> 00:16:29,940
Uzela je sa sobom ceo "kapito".
274
00:16:31,780 --> 00:16:33,980
Ono �to to zna�i je njeno telo
275
00:16:33,980 --> 00:16:36,220
sledio je celo telo
276
00:16:36,220 --> 00:16:38,140
crkve San Lorenco.
277
00:16:38,140 --> 00:16:44,140
Dakle, ono �to je to shvatilo ovo
je vrlo, veoma veliki sahranjivanje,
278
00:16:44,140 --> 00:16:50,580
i za ovaj kratak
trenutak u julu 1542,
279
00:16:50,580 --> 00:16:54,300
ona je bila veoma, veoma
va�na osoba u �ivotu grada.
280
00:16:54,300 --> 00:16:57,980
Svi u Firenci bi znali da
je Mona Liza preminula.
281
00:17:05,940 --> 00:17:08,180
Spektakularna sahrana.
282
00:17:08,180 --> 00:17:11,580
Doze kanona, kapelana i klerika.
283
00:17:11,580 --> 00:17:16,420
Cijeli del Giocondo klana koji
je hodao sa Lisinim kov�egom.
284
00:17:16,420 --> 00:17:19,500
Francesko je umro pet godina ranije
285
00:17:19,500 --> 00:17:23,780
ali se uverio da je obezbedio svu ovu
pompe i ceremoniju u svojoj volji
286
00:17:23,780 --> 00:17:25,420
gde je opisana kao
287
00:17:25,420 --> 00:17:27,620
"njegova voljena, verna �ena".
288
00:17:29,580 --> 00:17:33,820
Lisa del Giocondo je po�ela da se odmara
u sada razru�enom manastiru
Saint Ursula.
289
00:17:34,940 --> 00:17:37,580
Iza nas ne mo�emo je pratiti
290
00:17:37,580 --> 00:17:39,700
iako smo puno nau�ili.
291
00:17:39,700 --> 00:17:42,460
Leonardo definitivno je znao Lizu,
292
00:17:42,460 --> 00:17:44,460
definitivno je oslikala njen portret.
293
00:17:46,500 --> 00:17:48,340
Ali ako je odgovor na jednu zagonetku,
294
00:17:48,340 --> 00:17:51,100
postoji jo� jedna
misterija za re�avanje.
295
00:17:52,420 --> 00:17:56,660
Kako mo�emo biti sigurni
da Leonardov portret Lise
296
00:17:56,660 --> 00:17:59,700
i portret u Louvru su isti?
297
00:18:10,500 --> 00:18:12,500
Koje su �injenice?
298
00:18:12,500 --> 00:18:14,380
Prema Vasariju,
299
00:18:14,380 --> 00:18:17,900
Leonardo naslikao Lizu
osmehom u Firenci.
300
00:18:17,900 --> 00:18:22,580
Marginalne bele�ke Vespuccija
potvr�uju da se desilo 1503.
301
00:18:23,860 --> 00:18:26,940
Slika u Louvru pokazuje
�enu koja se smeje.
302
00:18:26,940 --> 00:18:29,580
Zasada je dobro.
303
00:18:29,580 --> 00:18:31,820
Ali druge stvari se ne sabiraju.
304
00:18:32,940 --> 00:18:35,060
Vasari opisuje obrve
305
00:18:35,060 --> 00:18:37,300
ali Louvre portret
306
00:18:37,300 --> 00:18:38,940
nema obrva.
307
00:18:38,940 --> 00:18:43,580
Vasari nam govori da je Leonard slikao
Lizu za Francesca del Giocondo.
308
00:18:45,620 --> 00:18:50,660
Ali Francesco nikada nije posedovao
portret koji sada zovemo Mona Liza.
309
00:18:50,660 --> 00:18:53,060
Leonardo ga je imao kad je umro.
310
00:18:54,180 --> 00:18:57,140
Najve�i problem je
svedo�enje svedoka
311
00:18:57,140 --> 00:19:00,060
napisao je �ovek po imenu
Antonio de Beatis.
312
00:19:00,060 --> 00:19:03,940
On je zapravo pokazao sliku
koja je sada u Louvru
313
00:19:03,940 --> 00:19:07,380
sam Leonardo na
kraju svog �ivota.
314
00:19:07,380 --> 00:19:10,380
Leonardo je rekao da mu je
tra�eno da slika ovaj portret
315
00:19:10,380 --> 00:19:12,460
a ne Francesco del Giocondo
316
00:19:12,460 --> 00:19:14,900
ali neko potpuno druga�iji.
317
00:19:16,140 --> 00:19:18,540
Plemeniti pokrovitelj, Giuliano de 'Medici.
318
00:19:20,100 --> 00:19:21,980
To jednostavno nema smisla.
319
00:19:25,180 --> 00:19:30,020
Skoro je kao da mo�emo pri�ati
o razli�itim slikama.
320
00:19:31,500 --> 00:19:34,420
Tako da po�injem da se pitam
da li to nije mogu�e Leonardo
321
00:19:34,420 --> 00:19:37,380
napravio dve verzije iste slike
322
00:19:37,380 --> 00:19:39,460
u nekoliko navrata.
323
00:19:39,460 --> 00:19:43,180
Po�injem da se pitam da
li je to mogu�e zaista
324
00:19:43,180 --> 00:19:46,380
zavr�iti njegov portret
Mone Lise ovde u Firenci,
325
00:19:46,380 --> 00:19:50,020
da je stvarno davao
Francescu del Giocondo
326
00:19:50,020 --> 00:19:53,260
i da je portret Mone Lise
u Parizu druga verzija.
327
00:19:53,260 --> 00:19:57,740
Da li je mogu�e da postoji
vi�e od jedne Mone Lise?
328
00:20:00,980 --> 00:20:04,700
Ideja nije ba� �udna
kao �to mislite.
329
00:20:04,700 --> 00:20:08,460
Leonardo je obi�no vi�e
puta obra�ao istu temu.
330
00:20:14,420 --> 00:20:18,060
Do�ao sam u Singapur da
prvi put vidim sliku
331
00:20:18,060 --> 00:20:22,100
to bi mogla biti Leonardova
prva verzija slike.
332
00:20:24,340 --> 00:20:27,420
U vlasni�tvu je anonimni
konzorcijum privrednika,
333
00:20:27,420 --> 00:20:30,420
i trenutno je zaklju�ana
334
00:20:30,420 --> 00:20:33,220
duboko u crevima
najsavremenije tehnologije
335
00:20:33,220 --> 00:20:35,020
visoki skladi�ni prostor.
336
00:20:47,740 --> 00:20:50,740
Mo�e li ovo ONA prva Mona Liza?
337
00:20:58,220 --> 00:21:00,500
Do�ao sam 7.000 milja da te vidim.
338
00:21:05,020 --> 00:21:06,180
Blimei.
339
00:21:21,020 --> 00:21:22,860
Pozadina...
340
00:21:22,860 --> 00:21:26,100
Mo�ete skoro re�i
neku vrstu grube,
341
00:21:26,100 --> 00:21:27,140
ali lice...
342
00:21:28,540 --> 00:21:30,580
Lice je zaista ne�to.
343
00:21:32,180 --> 00:21:34,420
Ona je mla�a, osmehuje se.
344
00:21:34,420 --> 00:21:37,340
Mislim da ima mnogo toga da
se ka�e za prvim utiscima,
345
00:21:37,340 --> 00:21:42,260
i prvi utisak kada
sam do�ao bio je,
346
00:21:42,260 --> 00:21:45,340
Nije dobro da sko�im
unazad u �oku.
347
00:21:46,820 --> 00:21:48,820
To je previ�e dobro, po mom mi�ljenju,
348
00:21:48,820 --> 00:21:52,700
za bilo koju drugu �kolu
Leonardo slikara.
349
00:21:54,140 --> 00:21:55,940
Veoma opasno, ovakve stvari.
350
00:21:55,940 --> 00:21:57,260
Veoma opasno re�i
351
00:21:57,260 --> 00:22:00,340
"Ovo je definitivno napisao
Leonardo da Vinci."
352
00:22:00,340 --> 00:22:02,260
Pa, ne mogu to da ka�em, ali...
353
00:22:02,260 --> 00:22:05,100
Mislim da to nije izvan
sfere mogu�nosti
354
00:22:05,100 --> 00:22:08,140
da je ovo slika
Francesca del Giocondo
355
00:22:08,140 --> 00:22:11,460
a zatim Leonardo odlazi,
slika jo� jednu sliku
356
00:22:11,460 --> 00:22:13,820
na osnovu se�anja na ovu sliku.
357
00:22:15,100 --> 00:22:17,700
A to je Mona Lisa
koju znamo u Louvru.
358
00:22:19,140 --> 00:22:21,540
Veoma je zadirkivalo
taj osmeh, zar ne?
359
00:22:22,940 --> 00:22:24,380
Vrlo te�ko.
360
00:22:29,060 --> 00:22:31,220
Ova verzija Mone Lise
361
00:22:31,220 --> 00:22:33,620
prvi put je na naslovnim stranama 1914. godine.
362
00:22:33,620 --> 00:22:35,980
Britanski art trgovac, Hugh Blaker,
363
00:22:35,980 --> 00:22:38,580
kupila je iz privatne
porodi�ne kolekcije
364
00:22:38,580 --> 00:22:42,180
i bio je uveren da se nalazio
preko ranog Leonarda.
365
00:22:43,700 --> 00:22:45,700
Dr�ao ga je u njegovim studijima Islevorth
366
00:22:45,700 --> 00:22:48,700
i postala je poznata kao
Islevorth Mona Lisa.
367
00:22:51,380 --> 00:22:53,820
Jedna stvar u njenu korist
bila je njegova sli�nost
368
00:22:53,820 --> 00:22:57,380
na ovu skicu olovke
iz Mone Lise,
369
00:22:57,380 --> 00:22:59,460
u�injeno u Firenci 1504
370
00:22:59,460 --> 00:23:02,580
Leonardov savremeni Raphael,
371
00:23:02,580 --> 00:23:06,860
�to izgleda da pokazuje kako je
slika izgledala u prvobitnom stanju.
372
00:23:09,460 --> 00:23:12,420
Ipak, nakon jednog veka
pristalica, odvratnici
373
00:23:12,420 --> 00:23:14,580
i razli�iti vlasnici,
374
00:23:14,580 --> 00:23:17,420
mi�ljenje o slikarstvu Islevorth
je jo� uvek podeljeno.
375
00:23:19,420 --> 00:23:22,980
Jedan �ovek koji je ube�en da je
Leonardo slikao dva Mona Lisasa
376
00:23:22,980 --> 00:23:24,900
je Jean-Pierre Isbouts.
377
00:23:26,500 --> 00:23:29,140
"Bio je toliko impresioniran
portretom Islevorth
378
00:23:29,140 --> 00:23:31,300
"napisao je knjigu o tome."
379
00:23:31,300 --> 00:23:34,460
Pa �ta �e vas odvesti do razmi�ljanja
380
00:23:34,460 --> 00:23:38,540
da slika Islevorth
381
00:23:38,540 --> 00:23:41,620
zaista je bio slikan 1503?
382
00:23:41,620 --> 00:23:44,220
�ta da ka�em da nije bio slikan 1553.
godine?
383
00:23:45,460 --> 00:23:47,940
Pa, ne znam za tebe, ali
kada pri�ate o kopiji
384
00:23:47,940 --> 00:23:50,300
obi�no kopija poku�ava
da imitira original.
385
00:23:51,420 --> 00:23:53,020
Ovo nije kopija.
386
00:23:53,020 --> 00:23:56,820
Postoji toliko razli�itih stvari
o ovom konkretnom Islevorthu
verzija
387
00:23:56,820 --> 00:23:59,540
koje se ne pojavljuju
u verziji Louvrea.
388
00:23:59,540 --> 00:24:01,580
Uzmimo jedan primer -
kolone.
389
00:24:02,700 --> 00:24:07,860
Portret je uokviren sa dva
robustna Doric kolona.
390
00:24:07,860 --> 00:24:13,260
Za�to znamo da su ti koloni
postojali 1503, a ne kasnije?
391
00:24:13,260 --> 00:24:15,300
Zato �to je Raphael!
392
00:24:15,300 --> 00:24:16,900
Napravio je skicu.
393
00:24:16,900 --> 00:24:18,980
A �ta imamo sa obe strane?
394
00:24:18,980 --> 00:24:22,420
Imamo kolone koje se
pojavljuju u Islevorthu,
395
00:24:22,420 --> 00:24:24,900
oni se ne pojavljuju
u verziji Louvrea.
396
00:24:26,140 --> 00:24:29,500
Hajde da razgovaramo o zapisu
koji je napisao De Beatis,
397
00:24:29,500 --> 00:24:33,620
sekretar kardinal d'Aragon koji
je posetio Leonardo 1516. godine.
398
00:24:33,620 --> 00:24:36,460
To je ozbiljno zbunjuju�e.
To je ozbiljno zbunjuju�e.
399
00:24:36,460 --> 00:24:39,780
Ali evo... Ovde imamo svedo�enje.
400
00:24:39,780 --> 00:24:43,300
Ovde su u sobi sa
Leonardom i ka�e:
401
00:24:43,300 --> 00:24:47,620
"Da, ovo je u�injeno na
zahtev Giuliano de 'Medici.
402
00:24:47,620 --> 00:24:49,260
Podsticanje - "istigazione."
403
00:24:49,260 --> 00:24:50,900
Istigazione.
404
00:24:50,900 --> 00:24:54,300
Mislim da je ono �to je radio u ovom
trenutku, dati Giulianou kredit.
405
00:24:54,300 --> 00:24:57,220
Giuliano je uspeo da iza�e iz Leonarda,
406
00:24:57,220 --> 00:25:00,540
kada je Leonardo bio bez
mentora, bez poreza
407
00:25:00,540 --> 00:25:02,100
i to je kada Leonardo -
408
00:25:02,100 --> 00:25:05,740
zbog pokroviteljstva i
finansijske podr�ke Giuliano -
409
00:25:05,740 --> 00:25:09,540
pronalazi vreme za stvaranje ove
nove meditacije, ako �elite -
410
00:25:09,540 --> 00:25:10,940
verzija Louvrea.
411
00:25:10,940 --> 00:25:12,260
Dakle, va�e obja�njenje bi bilo,
412
00:25:12,260 --> 00:25:14,660
"Pa, evo nas, dva
razli�ita obja�njenja,
413
00:25:14,660 --> 00:25:18,260
"ali to nije tako �udno ako mislite
postoje dve razli�ite slike. "
Ba� tako.
414
00:25:20,700 --> 00:25:24,980
�an-Pjer �vrsto veruje da bi to mogla
biti prva Leonardova Mona Liza
415
00:25:24,980 --> 00:25:27,620
u�injeno za mu�a Francesca.
416
00:25:27,620 --> 00:25:30,700
Ali, ako je tako, za�to
bi to bilo nedovr�eno?
417
00:25:32,860 --> 00:25:35,500
Pa, znamo da je Leonardo bio spor
418
00:25:35,500 --> 00:25:38,140
i Francesco je bio nestrpljiv,
419
00:25:38,140 --> 00:25:41,020
tako da ga je mo�da samo
izvukao od Leonarda
420
00:25:41,020 --> 00:25:44,580
kad mu je voljena
Liza lice zavr�ila.
421
00:25:44,580 --> 00:25:47,100
�estoke nau�nih testova
422
00:25:47,100 --> 00:25:50,340
izvr�ene su na ovoj
izvanrednoj slici.
423
00:25:50,340 --> 00:25:54,620
Platno je bio ugljenik
datiran u pravom periodu.
424
00:25:54,620 --> 00:25:57,460
Vi�estruki uzorci
boje su konzistentni
425
00:25:57,460 --> 00:26:00,940
sa bojama koje je koristio Leonardo.
426
00:26:00,940 --> 00:26:03,780
Rentgen, infracrvena i
ultraljubi�asta skeniranja
427
00:26:03,780 --> 00:26:06,740
nisu na�li ni�ta �to bi ga opovrglo
428
00:26:06,740 --> 00:26:08,620
kao rana Mona Liza.
429
00:26:09,940 --> 00:26:11,500
Ali to je problem.
430
00:26:11,500 --> 00:26:14,180
Sve to konvencionalno testiranje mo�e u�initi
431
00:26:14,180 --> 00:26:16,540
isklju�uje mogu�e Leonardo.
432
00:26:16,540 --> 00:26:18,620
�ta je sa pozitivnom potvr�ivanjem?
433
00:26:21,500 --> 00:26:25,100
Ugledni nau�nik sa sedi�tem
u San Dijegu, Kalifornija,
434
00:26:25,100 --> 00:26:27,100
tra�i re�enje.
435
00:26:28,940 --> 00:26:30,460
Zdravo.
436
00:26:30,460 --> 00:26:32,300
Drago mi je �to te vidim, Andrev.
437
00:26:32,300 --> 00:26:36,140
Dr Dr Asmus je ugledni
nuklearni fizi�ar,
438
00:26:36,140 --> 00:26:40,700
i pionir u analizi
istorijskih slika. "
439
00:26:40,700 --> 00:26:43,660
On je jedan od malobrojnih koji
su imali dozvolu da ispita
440
00:26:43,660 --> 00:26:45,420
Louvre Mona Lisa,
441
00:26:45,420 --> 00:26:47,500
i zato vlasnici
442
00:26:47,500 --> 00:26:49,060
iz Islvorte Mone Lise,
443
00:26:49,060 --> 00:26:50,700
pratio ga je.
444
00:26:52,340 --> 00:26:55,140
Po�eo sam da primam telefonske pozive
445
00:26:55,140 --> 00:26:58,020
iz serije advokata
446
00:26:58,020 --> 00:27:00,020
u �vajcarskoj
447
00:27:00,020 --> 00:27:02,660
i hteli su da pogledam sliku
448
00:27:02,660 --> 00:27:06,340
i, kona�no, na�li smo
da �u biti u vozu
449
00:27:06,340 --> 00:27:08,780
od Milana do �eneve
450
00:27:08,780 --> 00:27:12,100
i pitali su me da si�em
sa voza u Lozani
451
00:27:12,100 --> 00:27:14,420
i pogledajte njihovu sliku
452
00:27:14,420 --> 00:27:17,300
i tako su me upoznali
na �elezni�koj stanici
453
00:27:17,300 --> 00:27:19,900
i ispustili su haubu
454
00:27:19,900 --> 00:27:21,780
automobila
455
00:27:21,780 --> 00:27:25,180
i tamo je bila Mona Liza...
u prtlja�niku.
456
00:27:27,860 --> 00:27:30,180
I advokat me je pitao
457
00:27:30,180 --> 00:27:32,940
"Mislite li da je ovo Mona
Liza obojen od Leonarda?"
458
00:27:32,940 --> 00:27:35,260
A moje ta�ne re�i bile su,
459
00:27:35,260 --> 00:27:36,620
"Otkud ja znam?"
460
00:27:36,620 --> 00:27:39,860
Tako sam iza�ao iz moje instamati�ke kamere
461
00:27:39,860 --> 00:27:42,740
i fotografisao je
sliku u prtlja�niku
462
00:27:42,740 --> 00:27:45,980
i to je bila ta slika
koju sam uporedio
463
00:27:45,980 --> 00:27:48,140
sa Louvre Mona Lizom.
464
00:27:51,620 --> 00:27:54,260
Pre nekoliko godina Dr
Asmus je razvio novi test
465
00:27:54,260 --> 00:27:56,900
da autenticizuje
slike Rembrandta.
466
00:27:58,020 --> 00:28:01,060
Ona upore�uje suptilnu
raspodelu svetlosti i senke
467
00:28:01,060 --> 00:28:02,820
mereno kao histogram
468
00:28:02,820 --> 00:28:05,860
da izoluje jedinstveni
na�in slikanja umetnika.
469
00:28:07,260 --> 00:28:11,740
Mislim da je to na�in poku�aja
kvantifikovanja umetni�kog oka.
470
00:28:11,740 --> 00:28:14,300
Svaki umetnik ima odre�ene efekte
471
00:28:14,300 --> 00:28:16,740
koji poku�ava da postigne,
472
00:28:16,740 --> 00:28:18,900
i koristili smo Rembrandt kao testni slu�aj
473
00:28:18,900 --> 00:28:21,660
a rezultati su bili ohrabruju�i.
474
00:28:21,660 --> 00:28:24,500
Mi smo do�li do nekih op�tih pravila
475
00:28:24,500 --> 00:28:26,300
o tome kako je Rembrandt
476
00:28:26,300 --> 00:28:29,020
napravio njegovo me�anje i
njegov izbor pigmenata.
477
00:28:29,020 --> 00:28:33,740
Tako sam probao tu istu tehniku
na Islevorthu Moni Lizi,
478
00:28:33,740 --> 00:28:36,140
upore�uju�i ga sa
Louvre Mona Lizom
479
00:28:36,140 --> 00:28:38,780
a ja sam... bio sam zapanjen.
480
00:28:38,780 --> 00:28:42,900
Korelacija izme�u
ova dva histograma
481
00:28:42,900 --> 00:28:44,660
bio je 99%.
482
00:28:44,660 --> 00:28:47,740
Ja�iji nego �to je bio
izme�u svih histograma
483
00:28:47,740 --> 00:28:51,340
bilo kog od Rembrantovih
autoportreta na koje smo gledali.
484
00:28:51,340 --> 00:28:52,780
Neverovatno.
485
00:28:54,180 --> 00:28:57,820
"Ovo pokazuje da je tehnika
za me�anje svetlosti i senke
486
00:28:57,820 --> 00:29:00,980
'u svakom licu pojavljuje
se bezna�ajno sli�no.
487
00:29:06,580 --> 00:29:08,940
"D�on planira da izgradi
mnogo ve�u bazu podataka
488
00:29:08,940 --> 00:29:11,300
"Leonarda radi sa
kojima ih upore�uje.
489
00:29:12,660 --> 00:29:14,700
Njegovi rezultati su impresivni.
490
00:29:16,340 --> 00:29:18,980
"Ali ne�to me jo�
uvek uznemirava."
491
00:29:20,820 --> 00:29:23,820
Voleo bih da verujem u to
492
00:29:23,820 --> 00:29:27,180
to meko lice koje se
pojavljuje iz mraka
493
00:29:27,180 --> 00:29:30,820
zaista je mlada Mona Liza.
494
00:29:33,100 --> 00:29:34,580
Voleo bih da verujem u to.
495
00:29:35,900 --> 00:29:38,900
Ali u ovom trenutku, za mene, to je
previ�e dobar-to-be-true sindrom.
496
00:29:38,900 --> 00:29:40,300
Malo je previ�e dobro.
497
00:29:40,300 --> 00:29:41,940
To je zabrinjavaju�e.
498
00:29:41,940 --> 00:29:44,780
Kada pogledam taj
grafikon koji su uradili
499
00:29:44,780 --> 00:29:47,820
odakle su uzeli uzorke boje.
500
00:29:47,820 --> 00:29:50,260
Uzeli su uzorke boje od svuda
501
00:29:50,260 --> 00:29:52,260
izuzev onog zate�enog lica...
502
00:29:53,620 --> 00:29:55,940
.. koji je najzna�ajniji
deo celokupne slike.
503
00:29:55,940 --> 00:29:58,500
To je deo koji vas tera
da pomislite: "Da!"
504
00:29:58,500 --> 00:30:00,620
"Ovo bi mogla biti mlada Mona Liza."
505
00:30:02,220 --> 00:30:04,980
Samo se pitam da li je to mogu�e
506
00:30:04,980 --> 00:30:08,140
da su neki vrlo vje�ti,
507
00:30:08,140 --> 00:30:10,980
pa�ljiv restaurator,
508
00:30:10,980 --> 00:30:14,100
neko vreme pre nego �to je D�on Asmus
video u prtlja�niku tog auta...
509
00:30:15,860 --> 00:30:19,100
..da nije samo doveo to lice...
510
00:30:20,860 --> 00:30:22,700
..up.
511
00:30:22,700 --> 00:30:29,340
Nisam samo napravio bilo koji duh
ili tragu mo�da Mona Lisa kopiju
512
00:30:29,340 --> 00:30:33,180
u ne�to �to je mnogo vi�e
privla�no za moderno oko.
513
00:30:35,060 --> 00:30:37,180
Da me NE testiram...
514
00:30:38,340 --> 00:30:40,380
To je kao detektiv i njegov tim
515
00:30:40,380 --> 00:30:43,460
dolaze�i da istra�e
scenu zlo�ina,
516
00:30:43,460 --> 00:30:45,500
scena ubistva,
517
00:30:45,500 --> 00:30:48,580
i otiske prstiju svaki
kvadratni in� od toga
518
00:30:48,580 --> 00:30:51,340
ali zaboravljaju da
uzimaju otiske prstiju
519
00:30:51,340 --> 00:30:53,700
no� na krevetu krvlju.
520
00:30:55,380 --> 00:30:57,060
Mogao bih pogrije�iti.
521
00:30:58,340 --> 00:31:00,740
Mo�da je Leonardo
slikao ovo lice 1503
522
00:31:00,740 --> 00:31:03,660
dok je Lisa sedeo ispred njega,
523
00:31:03,660 --> 00:31:06,660
ali dok se lice ne
testira, ostaje sumnja,
524
00:31:06,660 --> 00:31:10,820
i, meni, izgleda samo previ�e 20.
veka.
525
00:31:13,940 --> 00:31:18,180
Ali jo� uvek sam ube�en da je
Leonardo slikao dva Mona Lisasa.
526
00:31:19,300 --> 00:31:22,260
Ako slika Islevorth
nije ranija verzija,
527
00:31:22,260 --> 00:31:24,900
onda je ili izgubljen
528
00:31:24,900 --> 00:31:27,060
ili jo� negde.
529
00:31:28,380 --> 00:31:29,660
I verujte ili ne,
530
00:31:29,660 --> 00:31:31,620
sada postoji novi izazov.
531
00:31:31,620 --> 00:31:33,220
Prijavljeno otkri�e
532
00:31:33,220 --> 00:31:37,460
druge Mone Lise u Sankt
Peterburgu, Rusija.
533
00:31:56,300 --> 00:31:59,060
Ovo je stvarno
potopljen u nepoznato.
534
00:32:00,500 --> 00:32:03,700
Sve �to nam je re�eno je da je bogat
ruski kolekcionar umetnosti -
535
00:32:03,700 --> 00:32:05,540
identitet tajna -
536
00:32:05,540 --> 00:32:07,580
nedavno ste stekli sliku
537
00:32:07,580 --> 00:32:11,140
to mo�e biti veza koja
nedostaje na misteriju.
538
00:32:11,140 --> 00:32:13,500
Jo� nam nije re�eno odakle je,
539
00:32:13,500 --> 00:32:16,180
i onda, u poslednjem trenutku,
540
00:32:16,180 --> 00:32:17,940
dobili smo adresu -
541
00:32:17,940 --> 00:32:21,100
mesto sa sumnjivom pro�lo��u.
542
00:32:33,980 --> 00:32:35,580
Svakako �udno.
543
00:32:37,140 --> 00:32:40,060
Ova zgrada stvorena je u 19.
vijeku.
544
00:32:41,100 --> 00:32:44,340
Ova soba je rekreacija
545
00:32:44,340 --> 00:32:48,340
stare ruske lova�ke ku�e.
546
00:32:48,340 --> 00:32:52,260
Pre�ivi jer je KGB
postao njihov �tab
547
00:32:52,260 --> 00:32:53,820
tokom komunisti�kih godina.
548
00:32:57,340 --> 00:32:58,940
Evo je.
549
00:33:01,380 --> 00:33:03,020
�ta je ovo?
550
00:33:04,700 --> 00:33:05,980
�ta je ovo?
551
00:33:07,180 --> 00:33:09,540
Sve �to znam o ovoj slici
552
00:33:09,540 --> 00:33:13,420
je da ga je kupio ruski
kolekcionar umetnosti
553
00:33:13,420 --> 00:33:16,780
od veoma stare i uspostavljene
ameri�ke porodice,
554
00:33:16,780 --> 00:33:20,700
koji ga je imao od kraja 18.
veka,
555
00:33:20,700 --> 00:33:22,940
i od tada je te�ko vidjeti.
556
00:33:24,460 --> 00:33:26,580
A kakav je status ove slike?
557
00:33:29,020 --> 00:33:31,180
Manje.
558
00:33:31,180 --> 00:33:32,580
Kolone
559
00:33:32,580 --> 00:33:34,500
su potpuniji
560
00:33:34,500 --> 00:33:38,260
nego u verziji u Louvru.
561
00:33:40,300 --> 00:33:41,820
Vidite, pobili su me!
562
00:33:41,820 --> 00:33:44,140
Sada ka�em "Verzija u Luvru".
563
00:33:44,140 --> 00:33:45,900
Verzija u Luvru... (!)
564
00:33:45,900 --> 00:33:48,380
Mona Lisa u Louvru.
565
00:33:50,140 --> 00:33:51,780
Ona je zagonetna.
566
00:33:51,780 --> 00:33:53,180
Ona je uklonjena.
567
00:33:53,180 --> 00:33:54,620
Ona je daleko.
568
00:33:54,620 --> 00:33:55,820
Da li je ona kopija?
569
00:33:55,820 --> 00:33:57,220
Nisam siguran.
570
00:34:01,940 --> 00:34:05,660
Ova slika izgleda uzbudljivo
blizu slike u Louvru,
571
00:34:05,660 --> 00:34:08,140
tako da su mnogi detalji isti,
572
00:34:08,140 --> 00:34:11,300
ali da li je ovo Leonardova
izgubljena verzija?
573
00:34:12,300 --> 00:34:13,940
Kao i sa Islevorth slike,
574
00:34:13,940 --> 00:34:18,380
nau�ne testove je uradila
dr Chiara Matteucci
575
00:34:18,380 --> 00:34:20,820
Univerziteta u Bolonji,
576
00:34:20,820 --> 00:34:24,140
koji je letio u Rusiju da
podeli svoje rezultate.
577
00:34:24,140 --> 00:34:27,420
SPEAKS ITALIAN
578
00:34:33,620 --> 00:34:35,820
Ovo je radiokarbonsko
davanje platna? Si.
579
00:34:35,820 --> 00:34:40,420
Koji pokazuje 95,4% vjerovatno�u
580
00:34:40,420 --> 00:34:45,740
da je platno izme�u 1490 i 1670.
581
00:34:45,740 --> 00:34:48,260
Dakle, platno bi moglo biti ta�no.
582
00:34:48,260 --> 00:34:50,100
Si. OK.
583
00:35:12,820 --> 00:35:14,820
Rossa? Rossa.
584
00:35:14,820 --> 00:35:17,220
Oh, to je zemlja.
Pa, to je vrlo jasno.
585
00:35:17,220 --> 00:35:19,300
Ali koliko sam shvatio...
586
00:35:20,780 --> 00:35:23,980
..Leonardo da Vinci sam
587
00:35:23,980 --> 00:35:27,260
radio na klasi�nom italijanskom
588
00:35:27,260 --> 00:35:30,220
Renesansno belo
belo, je li tako?
589
00:35:30,220 --> 00:35:31,700
Si.
590
00:35:33,540 --> 00:35:37,740
"Prisustvo crvenog
tla, prvog sloja boje,
591
00:35:37,740 --> 00:35:39,740
izgleda da popusti Leonardovu ruku.
592
00:35:39,740 --> 00:35:45,300
"Ali to je slede�a otkri�a
Chiara koja stvarno menja sliku.
593
00:35:45,300 --> 00:35:48,460
"Hemikalija koja nije kori��ena pre 1600."
594
00:36:49,500 --> 00:36:52,420
Mislim da je Chiara uradila sva
istra�ivanja koja trebamo znati.
595
00:36:52,420 --> 00:36:57,460
Dakle, barijum nam omogu�ava vrlo
precizno postavljanje ovog platna,
596
00:36:57,460 --> 00:37:00,860
1620 do 1680. I verovatno u Parizu.
597
00:37:00,860 --> 00:37:04,300
Dakle, svi slikari iz Pariza dobili
su ovo mesto od jednog momka
598
00:37:04,300 --> 00:37:06,220
i stavite ga na platno.
599
00:37:06,220 --> 00:37:09,420
Dakle, sve vi�e i vi�e da
pri�am sa tobom, ose�am ..
600
00:37:30,620 --> 00:37:35,620
Dakle, ova Mona Liza nije Leonardo, ve�
francuska kopija sredine 17. veka.
601
00:37:38,260 --> 00:37:41,100
"Zapravo, na desetine primeraka.
602
00:37:41,100 --> 00:37:43,300
"To je pravi problem ako verujete,
603
00:37:43,300 --> 00:37:45,980
"kao �to mislim da morate, s
obzirom na sukobljene dokaze,
604
00:37:45,980 --> 00:37:49,700
"da je Leonardo slikao
dva Mona Lisasa.
605
00:37:53,220 --> 00:37:57,780
"Ono �to tra�imo je
Leonardova slika mlade Lise,
606
00:37:57,780 --> 00:37:59,860
"kako je opisao Vasari,
607
00:37:59,860 --> 00:38:02,020
"kao �to je skicao Raphael,
608
00:38:02,020 --> 00:38:06,540
'koji mora predati
poznatu sliku u Louvru.
609
00:38:06,540 --> 00:38:08,300
"Dakle, gde to mo�e biti?
610
00:38:10,140 --> 00:38:13,300
"Jo� uvek verujem da mogu
do�i do dna misterije.
611
00:38:13,300 --> 00:38:16,860
"Zato �to postoji jako jako
vodstvo koje jo� nisam pratio.
612
00:38:17,900 --> 00:38:20,220
Jo� jedna destinacija.
613
00:38:20,220 --> 00:38:21,580
"Pariz".
614
00:38:32,500 --> 00:38:34,540
"Nau�nik je pretvorio umetni�ku detektivu
615
00:38:34,540 --> 00:38:38,260
tvrdi da kona�no mo�e
objasniti neslaganja.
616
00:38:38,260 --> 00:38:40,660
"On veruje tajnama Mone Lise
617
00:38:40,660 --> 00:38:43,140
'ne la�ete u drugim
verzijama portreta,
618
00:38:43,140 --> 00:38:45,500
ali u samoj Mona Lizi.
619
00:38:47,100 --> 00:38:49,340
"I on misli da to mo�e dokazati."
620
00:38:49,340 --> 00:38:50,780
Pascal.
621
00:38:50,780 --> 00:38:52,260
Dobrodo�li.
622
00:38:52,260 --> 00:38:56,060
"Pascal Cotte je jedan od
vode�ih svetskih stru�njaka
623
00:38:56,060 --> 00:38:58,700
u analizi slika.
624
00:38:58,700 --> 00:39:01,540
"On je �ovek Leonardovog imid�a.
625
00:39:01,540 --> 00:39:03,180
"Samouki fizi�ar,
626
00:39:03,180 --> 00:39:05,820
"sjajan pronalaza� nove tehnike
627
00:39:05,820 --> 00:39:08,700
'koje otkrivaju tajne
slika Rubensa,
628
00:39:08,700 --> 00:39:11,900
"Rembrandt, Picasso
i mnogi drugi."
629
00:39:11,900 --> 00:39:15,140
Njegov rad na jo� jednom
slikarstvu Leonarda,
630
00:39:15,140 --> 00:39:16,980
Dama sa Erminom,
631
00:39:16,980 --> 00:39:19,980
otkrio ranije
verzije kompozicije
632
00:39:19,980 --> 00:39:23,660
sakrivena ispod njegove povr�ine koja
je prepisala istoriju umetnosti.
633
00:39:25,540 --> 00:39:28,340
Ali njegova velika
opsesija je Mona Liza.
634
00:39:28,340 --> 00:39:30,700
"Faithfulli reproduced
here in his studio."
635
00:39:32,820 --> 00:39:38,140
Godine 2004. Pascal je pozvao
Louvre da skenira sliku.
636
00:39:38,140 --> 00:39:42,260
Njegov zadatak? Jednostavno
identifikujte originalne boje slike
637
00:39:42,260 --> 00:39:45,820
sakriven ispod
diskoloracija vremena.
638
00:39:45,820 --> 00:39:47,700
Me�utim, Pascalova tehnika je tako�e otkrila
639
00:39:47,700 --> 00:39:51,380
da je bilo daleko
vi�e ispod povr�ine.
640
00:39:51,380 --> 00:39:54,740
Tokom poslednje decenije,
on radi u tajnosti,
641
00:39:54,740 --> 00:39:56,780
dekodiranje tih otkri�a.
642
00:39:56,780 --> 00:39:58,820
A sada je spreman da ih deli.
643
00:40:00,060 --> 00:40:05,740
Dakle, na� cilj je da lupite,
kao luk, sav sloj boje,
644
00:40:05,740 --> 00:40:10,420
da rekonstrui�e hronologiju
konstrukcije slike.
645
00:40:10,420 --> 00:40:12,060
Dakle, da li je ovo novo? Da li je ovo novo...?
646
00:40:12,060 --> 00:40:14,020
Ovo je nova tehnika, apsolutno.
647
00:40:20,820 --> 00:40:25,860
Tajno oru�je Paskala je njegova
najsavremenija multispektralna kamera.
648
00:40:25,860 --> 00:40:28,220
Izum je zaista vredan Leonarda.
649
00:40:30,660 --> 00:40:34,780
Na sliku se projektuju 13
razli�itih talasnih du�ina boje.
650
00:40:34,780 --> 00:40:38,020
Svaki prodire u povr�inu
boje na drugu dubinu.
651
00:40:41,060 --> 00:40:43,180
Kamera snima refleksije,
652
00:40:43,180 --> 00:40:47,660
generiraju�i vi�e od tri milijarde
bita podataka i hiljadu slika.
653
00:40:49,940 --> 00:40:53,260
Analiziraju�i svaku sliku,
prikazanu crno-belo,
654
00:40:53,260 --> 00:40:58,340
Paskal mo�e otkriti sloj
sli�nosti slike po sloju.
655
00:41:00,580 --> 00:41:04,740
Njegovo prvo otkri�e u Mona Lizi
je sahranjeno duboko unutar slike.
656
00:41:07,540 --> 00:41:12,660
Ono �to otkrijemo, otkrijemo
da je glava... bila ve�a.
657
00:41:15,140 --> 00:41:18,220
Tako da... vidite senku ve�e glave.
Da, vidim.
658
00:41:19,660 --> 00:41:25,540
Mm. Mo�ete videti i da je nos...
duplo ovde.
659
00:41:27,060 --> 00:41:28,580
Oh!
660
00:41:28,580 --> 00:41:30,140
Vau!
661
00:41:30,140 --> 00:41:33,100
Jednom je imala ve�u glavu.
662
00:41:33,100 --> 00:41:35,900
I otkrio sam ovu
ruku, mnogo ve�u.
663
00:41:37,340 --> 00:41:38,980
(Vov!)
664
00:41:43,780 --> 00:41:48,540
Paskal je spojio nekoliko
prethodno nepoznatih detalja
665
00:41:48,540 --> 00:41:51,700
koji le�e ispod Louvre
portreta, kao �to znamo.
666
00:41:51,700 --> 00:41:56,820
Ozna�eni crvenim, izgleda da su
elementi ve�eg prvog portreta
667
00:41:56,820 --> 00:41:58,860
koja nikad nije prevazi�la nacrt faze.
668
00:42:00,300 --> 00:42:03,540
Ali to je samo po�etak
otkri�a Paskala.
669
00:42:06,100 --> 00:42:08,940
Sada nastavljamo sa
jo� jednim slojem.
670
00:42:11,860 --> 00:42:13,500
Ah. Ovde smo.
671
00:42:13,500 --> 00:42:15,420
�ta je to na zemlji?
672
00:42:15,420 --> 00:42:16,940
�ta je to?
673
00:42:16,940 --> 00:42:18,580
Ovo je �nala za kosu.
674
00:42:20,380 --> 00:42:21,820
Kao �to je ova.
675
00:42:23,060 --> 00:42:26,500
Pa, prona�li ste... Ne�to ovako.
..da si na�ao...
676
00:42:26,500 --> 00:42:29,940
Sa tom malo magi�nom kamerom,
677
00:42:29,940 --> 00:42:32,780
prona�li ste nesta�icu za kosu?
678
00:42:34,300 --> 00:42:38,460
Sada znate da postoji �nala
za kosu, to mo�ete videti.
679
00:42:38,460 --> 00:42:39,580
Hah!
680
00:42:41,140 --> 00:42:42,620
Zato �to znate.
681
00:42:42,620 --> 00:42:45,140
Ali, da... Ne, ta�no.
Kako fascinantno!
682
00:42:46,340 --> 00:42:49,820
I vi�e od toga, ako
pogledate oko glave,
683
00:42:49,820 --> 00:42:52,300
otkrivate 12 �iljaka.
684
00:42:53,900 --> 00:42:55,460
ANDREV LAUGHS
685
00:42:59,100 --> 00:43:04,100
'�pilje sa biserima nema smisla
na prvom velikom portretu,
686
00:43:04,100 --> 00:43:09,020
"ali Paskal je na�ao jo� ne�to �to
se �ini da je povezano sa njima.
687
00:43:09,020 --> 00:43:11,580
"Manja redova ta�aka, poznata
pod imenom spolveri.
688
00:43:13,620 --> 00:43:16,860
"Izgleda da sugeri�u
slo�enu glavu.
689
00:43:16,860 --> 00:43:20,700
"Intrigantno je, vrsta
vrpca koja, koliko znamo,
690
00:43:20,700 --> 00:43:23,980
"samo je ikada prikazan na
glava svetaca ili Madonnas."
691
00:43:25,180 --> 00:43:28,260
Ovo je slika od ogrlice
692
00:43:28,260 --> 00:43:31,300
koje nemaju nikakve
veze sa Mona Lizom.
693
00:43:31,300 --> 00:43:34,420
Nema veze sa Mona Lizom?
Nema veze sa Mona Lizom.
694
00:43:34,420 --> 00:43:39,180
'Slonovi skriveni u Mona Lizi
nikada ranije nisu videli.
695
00:43:39,180 --> 00:43:44,500
"Oni su konkretni dokaz kako
je Leonardo napravio sliku.
696
00:43:44,500 --> 00:43:47,500
"Po�eo je sa pripremnim crte�em.
697
00:43:47,500 --> 00:43:51,420
'Ozna�ili linije na papiru
za pra�enje sa o�trom ta�kom,
698
00:43:51,420 --> 00:43:55,260
'onda su preneli te obrise
na drvo s ugljenom pra�inom.
699
00:43:56,900 --> 00:43:59,300
'Ali �ta se desilo sa glavom?
700
00:43:59,300 --> 00:44:01,140
"Slede�i dokaz Paskala
701
00:44:01,140 --> 00:44:03,820
"sugeri�e da je
namerno uklonjen."
702
00:44:05,620 --> 00:44:08,500
Sada sam otkrio ovo izlu�ivanje.
703
00:44:08,500 --> 00:44:11,740
Da li vidite to ljuljenje?
Ovo je jo� jedan sloj va�eg...?
704
00:44:11,740 --> 00:44:13,540
Da, jo� jedan... od luka.
705
00:44:13,540 --> 00:44:16,420
Dakle, ovo je Leonardo sa gumom?
Da.
706
00:44:16,420 --> 00:44:19,140
Vidite, potpuno je
druga�ija od pukotina.
707
00:44:19,140 --> 00:44:20,700
To nije crakuelure, ne.
708
00:44:20,700 --> 00:44:25,940
Vidite, ovo je jasno da
izbri�ete ono �to stoji iza.
709
00:44:27,060 --> 00:44:30,900
Vrlo je va�no.
Jer to obja�njava kako Leonardo,
710
00:44:30,900 --> 00:44:34,060
iz jedne etape,
ide u drugu fazu.
711
00:44:36,780 --> 00:44:41,780
"Skenovi Paskala su presudni dokazi
o na�inu na koji je Leonardo radio.
712
00:44:41,780 --> 00:44:44,220
'Izgradnja faze slikanja po bini.
713
00:44:45,460 --> 00:44:47,900
"Iznad ogrebotina,
otkriva Paskal
714
00:44:47,900 --> 00:44:50,300
'prvi utisak jo� jednog sloja.
715
00:44:51,460 --> 00:44:54,180
"Duhovit otisak lica.
716
00:44:54,180 --> 00:44:56,220
"Kao pokriva� Leonarda Turina".
717
00:44:58,220 --> 00:45:00,260
Je li to jo� jedna glava? Da.
718
00:45:00,260 --> 00:45:02,420
Koliko ima glava do sada?
719
00:45:03,700 --> 00:45:05,540
Er... ovo je broj tri.
720
00:45:05,540 --> 00:45:07,460
Tako velika glava... Velika glava...
721
00:45:07,460 --> 00:45:09,180
Biserna glava. Biserna glava.
722
00:45:09,180 --> 00:45:11,420
A onda je jo� jedna glava. Da.
723
00:45:11,420 --> 00:45:13,620
Sada... o�i.
724
00:45:13,620 --> 00:45:17,020
Dakle, to je divan dokaz.
725
00:45:17,020 --> 00:45:21,260
Otkrio sam dva krsta upravo ovde.
726
00:45:21,260 --> 00:45:23,500
Oh!
ANDREV LAUGHS
727
00:45:23,500 --> 00:45:25,540
To je izvanredno!
728
00:45:25,540 --> 00:45:30,100
I ti krstovi se ne uklapaju
sa Mona Liza... pogledom.
729
00:45:31,740 --> 00:45:33,380
Ne. Ne.
730
00:45:35,540 --> 00:45:38,660
"Krsti jasno ozna�avaju
druga�iji skup u�enika
731
00:45:38,660 --> 00:45:41,500
'gledaju�i u drugom pravcu'.
732
00:45:43,340 --> 00:45:45,740
Lice iza Mone Lise... Mm.
733
00:45:45,740 --> 00:45:51,260
lice je okrenuto 14
stepeni u pravom smeru.
734
00:45:51,260 --> 00:45:54,700
Dakle, tu je ona,
ona izgleda tako.
735
00:45:54,700 --> 00:45:57,740
Dakle ona bi trebala biti takva. Da.
Jo� takva.
736
00:45:57,740 --> 00:46:00,020
Tako�e, obrve. Ovo...
737
00:46:00,020 --> 00:46:02,580
Mogu li samo da vidim ovo?
Zato �to je ovo va�na ta�ka.
738
00:46:02,580 --> 00:46:06,700
Jer Vasari konkretno
ka�e, znate,
739
00:46:06,700 --> 00:46:09,140
da su obrve lepo obojene.
740
00:46:09,140 --> 00:46:10,580
Da. Ove obrve...
741
00:46:10,580 --> 00:46:13,460
A Mona Lisa, kao �to
je vidimo, nema obrve.
742
00:46:13,460 --> 00:46:16,460
Pa, da li ste prona�li...?
Mo�ete ga videti. Da, vidi, ovde.
743
00:46:18,260 --> 00:46:19,780
Dakle, tu su obrve!
744
00:46:23,540 --> 00:46:26,220
I ovde, imate jo� jedno usta.
745
00:46:26,220 --> 00:46:29,420
Pogledaj ovo usta.
Nema veze sa Mona Lizom.
746
00:46:29,420 --> 00:46:31,060
Apsolutno neverovatan.
747
00:46:31,060 --> 00:46:33,180
Jedva se smeje.
748
00:46:33,180 --> 00:46:37,380
Vidi�? Zato �to ona...
okre�e glavu s leve strane,
749
00:46:37,380 --> 00:46:40,100
usta su malo manja.
750
00:46:40,100 --> 00:46:42,420
Vidi�? Prili�no mnogo manji. Da.
751
00:46:43,940 --> 00:46:45,900
ANDREV LAUGHS
752
00:46:49,180 --> 00:46:52,380
Dakle, Paskal, prona�li
ste potpun lice.
753
00:46:52,380 --> 00:46:54,420
Da. Unutra... Unutra.
754
00:46:54,420 --> 00:46:56,060
Mona Lisa. Da.
755
00:46:56,060 --> 00:46:58,300
ANDREV LAUGHS Vau!
756
00:46:58,300 --> 00:47:00,300
To je prili�no veliko
otkri�e, zar ne?
757
00:47:00,300 --> 00:47:01,740
Da, jeste.
758
00:47:01,740 --> 00:47:03,980
Da, jeste. Da, jeste.
759
00:47:06,820 --> 00:47:11,860
Pascalov rad otkrio je po
prvi put za 500 godina,
760
00:47:11,860 --> 00:47:15,340
detaljan raniji portret
Leonarda da Vincija.
761
00:47:16,980 --> 00:47:19,180
To je iste veli�ine kao i
lice koje sada vidimo,
762
00:47:19,180 --> 00:47:21,460
ali se okrenuo za 14 stepeni.
763
00:47:22,740 --> 00:47:26,740
Postoje jasni dokazi o
druga�ijoj frizuri.
764
00:47:28,340 --> 00:47:32,620
Razvijene veze na vrhu prethodnog
rukava su jasno vidljive.
765
00:47:34,420 --> 00:47:39,180
Postoji �ak i sugestija da je
nekada dr�ala �ebe u njenom krilu.
766
00:47:41,740 --> 00:47:44,380
Da li je ovo portret
Lise kojeg tra�im?
767
00:47:48,020 --> 00:47:50,540
Dakle, kroz moje putovanje, pomislio sam,
768
00:47:50,540 --> 00:47:52,940
Pa, izgleda kao da
769
00:47:52,940 --> 00:47:56,260
oni govore o dve
razli�ite slike.
770
00:47:56,260 --> 00:48:00,260
Izgleda da ste mi rekli da,
da, postoje dva Mona Lisa,
771
00:48:00,260 --> 00:48:04,140
ali oni su na istom komadu drveta.
Da.
772
00:48:04,140 --> 00:48:10,180
Dakle, to sigurno mora biti...
Lisa del Giocondo.
773
00:48:10,180 --> 00:48:12,220
Naravno. Fran�eskova �ena.
774
00:48:12,220 --> 00:48:14,260
Sla�em se sa tobom. Njegovo...
775
00:48:14,260 --> 00:48:18,100
Ovo je pravi portret
gospo�e Lise Gherardini.
776
00:48:23,580 --> 00:48:25,420
Pascalov pionirski rad
777
00:48:25,420 --> 00:48:28,500
predstavlja izvanredan trenutak
u istoriji umetnosti.
778
00:48:29,900 --> 00:48:33,540
Zajedno sa svim detaljima,
zatim dekodiraju�i podatke
779
00:48:33,540 --> 00:48:37,820
da identifikuje originalne
pigmente koje koristi Leonardo,
780
00:48:37,820 --> 00:48:42,580
Paskal je u stanju da konstrui�e
digitalnu fotografiju slike.
781
00:48:44,180 --> 00:48:46,940
Savr�eno se poklapa sa
istorijskim zapisom.
782
00:48:49,780 --> 00:48:54,660
Ali ako ova kompjuterska slika
predstavlja originalni portret Mone Lise,
783
00:48:54,660 --> 00:48:57,180
to je portret koji njen
suprug nikada nije primio.
784
00:48:58,620 --> 00:49:00,780
Umesto toga, Leonardo je slikao
785
00:49:00,780 --> 00:49:03,820
najpoznatija slika
na svetu na vrhu.
786
00:49:07,660 --> 00:49:10,100
Dakle, bilo je dve
Mona Lisa sve vreme.
787
00:49:11,940 --> 00:49:15,220
Ali kako mo�emo da
shvatimo ova otkri�a?
788
00:49:15,220 --> 00:49:18,220
A �ta da radimo od
Leonardovog remek-dela?
789
00:49:22,860 --> 00:49:25,780
"U potrazi za poslednjim
komadom u zagonetku,
790
00:49:25,780 --> 00:49:29,260
"Upoznajem �enu koja godinama
provodi rekonstrukciju scene
791
00:49:29,260 --> 00:49:32,020
tog dana 1503. godine
792
00:49:32,020 --> 00:49:35,380
"kada je Leonardo
po�eo da slika Lizu."
793
00:49:39,780 --> 00:49:43,180
Vode�i stru�njak za renesansne
frizure i kostime,
794
00:49:43,180 --> 00:49:44,860
Elisabetta Gnignera,
795
00:49:44,860 --> 00:49:48,500
svoj rad zasniva na
Pascalovim nalazima.
796
00:49:48,500 --> 00:49:52,740
Svaka renesansna moda mo�e
se precizno odrediti.
797
00:49:52,740 --> 00:49:57,820
Bilo da se radi u Rimu
1512, ili u Firenci 1503.
798
00:49:57,820 --> 00:50:01,300
Dakle, rekonstrukcijom
kostima prona�en je Pascal
799
00:50:01,300 --> 00:50:03,460
u slikarstvu ispod slike,
800
00:50:03,460 --> 00:50:07,380
Elisabetta mo�e postaviti
i dati to vrlo precizno.
801
00:50:08,620 --> 00:50:10,460
Njeni rezultati su otkrivenje.
802
00:50:14,340 --> 00:50:19,380
Gledaju�i modove prikazane u ovim
drugim savremenim portretima,
803
00:50:19,380 --> 00:50:23,820
ova dama savr�eno odgovara
istorijskoj slici
804
00:50:23,820 --> 00:50:26,540
bogate Florentine dame
805
00:50:26,540 --> 00:50:30,740
ranih godina 16. veka.
806
00:50:30,740 --> 00:50:35,260
Ne vidim nikakve nedoslednosti.
807
00:50:35,260 --> 00:50:40,100
Dakle, ovo mora biti Lisa del
Giocondo dok je Rafael naslikao?
808
00:50:40,100 --> 00:50:42,580
Da, ovo je veoma blizu.
809
00:50:42,580 --> 00:50:45,580
Najbli�a verzija koju
poznajemo na skicu Rafaela.
810
00:50:45,580 --> 00:50:47,180
To je kao Polaroid.
811
00:50:47,180 --> 00:50:49,020
To je kao Polaroid? Da.
812
00:50:51,700 --> 00:50:54,940
Rafael je zapravo video
Leonardov portret Lise
813
00:50:54,940 --> 00:50:57,060
kada je nacrtao ovu kopiju 1504.
814
00:50:58,380 --> 00:51:02,260
Pored jedne male
razlike, veo preko tela,
815
00:51:02,260 --> 00:51:05,300
ona je identi�na
Elisabettini rekonstrukciji
816
00:51:05,300 --> 00:51:06,940
i Pascal's Photofit.
817
00:51:08,820 --> 00:51:13,220
Izuzetno je dokaz da je Pascal
zaista prona�ao prvu verziju,
818
00:51:13,220 --> 00:51:15,380
Leonardova originalna Liza,
819
00:51:15,380 --> 00:51:18,100
skrivaju�i se ispod zavr�enog posla.
820
00:51:20,300 --> 00:51:23,580
Ali, gde sve ovo ostavlja
sliku koju vidimo danas?
821
00:51:26,620 --> 00:51:32,460
Dakle, kada pogledate Mona
Lizu u Louvru, kakva je sada,
822
00:51:32,460 --> 00:51:36,980
sa stanovi�ta
kostima, �ta vidite?
823
00:51:36,980 --> 00:51:39,340
Za mene ona nije prava osoba
824
00:51:39,340 --> 00:51:43,460
jer ima toliko detalja
koje idu u tom smislu.
825
00:51:43,460 --> 00:51:45,940
Mm. Mo�ete li mi dati primer?
826
00:51:45,940 --> 00:51:49,980
Da. Duga kosa nosena
na njenom ramenu.
827
00:51:49,980 --> 00:51:52,300
To ne bi bilo mogu�e,
828
00:51:52,300 --> 00:51:55,260
osim ako nisi bio visoki �in,
829
00:51:55,260 --> 00:51:58,100
ili je bio posmrtni portret.
830
00:51:58,100 --> 00:52:02,460
�ta je sa ovakvom vrpom draperije
koja dolazi preko ramena?
831
00:52:02,460 --> 00:52:04,420
Zavijanje. Zavijanje. Da.
832
00:52:04,420 --> 00:52:09,300
Ovo je najzanimljiviji element
Louvreovog Giocondo-a.
833
00:52:09,300 --> 00:52:14,540
Zbog toga �to je gre�ko-rimska klasi�na
umetnost posve�ivala takvim detaljima
834
00:52:14,540 --> 00:52:16,780
samo na jednom ramenu.
835
00:52:16,780 --> 00:52:18,980
Veneri, Veneri,
836
00:52:18,980 --> 00:52:23,900
i vrline poput �isto�e,
�ednosti, vere.
837
00:52:23,900 --> 00:52:27,220
Tako da... ta lepa d�epa
838
00:52:27,220 --> 00:52:30,180
�ini se da nastavlja protok reke
839
00:52:30,180 --> 00:52:32,180
i pejza� iza... Da.
840
00:52:32,180 --> 00:52:35,260
To nije ne�to �to bi
prava �ena mogla nositi?
841
00:52:35,260 --> 00:52:36,900
Uop�te nije, �ak iako je to bio...
842
00:52:36,900 --> 00:52:39,100
Dakle, to je vi�e kao
atribut boginje? Da.
843
00:52:39,100 --> 00:52:42,980
Dakle, Louvre slika
pokazuje idealizovanu �enu,
844
00:52:42,980 --> 00:52:45,300
mo�da posthumni portret.
845
00:52:45,300 --> 00:52:48,300
Sigurno, onda, ona vi�e
ne mo�e biti Mona Liza.
846
00:52:48,300 --> 00:52:51,540
Zato �to je Mona Liza nad�ivela Leonarda.
847
00:52:51,540 --> 00:52:53,940
Vau! Heh-heh!
848
00:52:53,940 --> 00:52:57,580
"Sada, za Elisabette,
trenutak istine.
849
00:52:58,780 --> 00:53:02,300
"Kako se rezultati godina istra�ivanja
i napornog rada kona�no okupljaju,
850
00:53:02,300 --> 00:53:05,980
"kona�no mo�emo videti
kako je Lisa del Giocondo,
851
00:53:05,980 --> 00:53:09,780
"originalna Mona Liza,
mo�da je izgledala."
852
00:53:22,580 --> 00:53:24,700
Pa, Elisabetta... Da?
853
00:53:24,700 --> 00:53:28,780
Napravili ste rukave koje
je Paskal na�ao. Da.
854
00:53:28,780 --> 00:53:32,500
A ovo je linija, rekli ste liniju.
Da ta�no.
855
00:53:34,180 --> 00:53:36,620
"To je bio slo�en proces,
856
00:53:36,620 --> 00:53:38,860
'ali to dovodi do istinskog uvida
857
00:53:38,860 --> 00:53:42,620
"u Leonardov opsesivni
odnos sa ovom slikom.
858
00:53:43,860 --> 00:53:45,420
"Klju� je u bojama,
859
00:53:45,420 --> 00:53:48,820
"koji su upravo upareni sa
Pascalovim prora�unima."
860
00:53:50,180 --> 00:53:53,700
Haljina za bodicu, na�ao je...
861
00:53:53,700 --> 00:53:56,300
zelenkasto sivi pigment. Mm.
862
00:53:56,300 --> 00:53:58,580
I tako�e, ima li��a.
863
00:53:58,580 --> 00:54:01,620
Mi znamo kako bi
Leonardo nazvao tu boju,
864
00:54:01,620 --> 00:54:04,260
koji se nazivao Leonato.
865
00:54:04,260 --> 00:54:08,300
To jest, boje lavove ko�e.
866
00:54:08,300 --> 00:54:11,180
Leonato boje.
Nikada to nisam znao, nikad to nisam znao.
867
00:54:11,180 --> 00:54:14,180
Zna� zbog �ega to mislim?
To me tera da pomislim, kad to ka�ete,
868
00:54:14,180 --> 00:54:16,260
da je ovo... ovo je Leonardo...
869
00:54:16,260 --> 00:54:18,260
Jer, naravno, on
nije potpisao slike,
870
00:54:18,260 --> 00:54:23,140
ali ovo je Leonardov
na�in potpisivanja slike.
871
00:54:23,140 --> 00:54:26,180
Ba� tako. Voleo je igrati igre uz re�i.
Ba� tako. Dakle, boja...
872
00:54:26,180 --> 00:54:27,820
To je odli�no. Boja, Leonato,
873
00:54:27,820 --> 00:54:31,060
i uzorak �vorova, Vinceri.
Da.
874
00:54:31,060 --> 00:54:33,700
Leonato da Vin�i. Da.
875
00:54:33,700 --> 00:54:37,580
Moglo bi biti, ne? Ne �alimo se.
Sla�em se sa vama totalno.
876
00:54:37,580 --> 00:54:39,780
Ti se sla�e� sa mnom?
Da ta�no. Jer...
877
00:54:42,020 --> 00:54:44,140
"Za mene, prisustvo
skrivenog potpisa
878
00:54:44,140 --> 00:54:46,540
"bi odgovorilo na nagla�eno pitanje.
879
00:54:46,540 --> 00:54:48,940
"Za�to nije zavr�io
svoju prvu verziju
880
00:54:48,940 --> 00:54:51,340
"i dajte ga Fran�esku?
881
00:54:51,340 --> 00:54:56,340
"Nalazio se njegovo ime u njenu
bodicu, to je kao �in posedovanja.
882
00:54:56,340 --> 00:55:01,140
"Kao da je Leonardo znao da je to uvek
predodre�eno da bude vi�e od portreta.
883
00:55:01,140 --> 00:55:03,340
"Niko nije slika, ve� njegov."
884
00:55:03,340 --> 00:55:05,180
Ako idemo jedno, dva, tri,
885
00:55:05,180 --> 00:55:08,620
uno, zbog, Tre, pogledaj me.
886
00:55:08,620 --> 00:55:11,100
Uno, zbog, tre.
887
00:55:14,740 --> 00:55:17,380
Na�a istraga je
otkrivena po prvi put
888
00:55:17,380 --> 00:55:21,660
ono �to je Leonardov skriveni
raniji portret mo�da izgledao.
889
00:55:21,660 --> 00:55:25,660
Portret, sigurno, �ene
Florentine trgovca,
890
00:55:25,660 --> 00:55:27,540
Lisa del Giocondo.
891
00:55:29,340 --> 00:55:32,460
"Na�li smo re�enje
istorijskih nedoslednosti
892
00:55:32,460 --> 00:55:34,300
"koji su dugo zbunjeni stru�njaci.
893
00:55:35,700 --> 00:55:39,620
"I, �ini se, otkrili smo
taj portret u Luvru
894
00:55:39,620 --> 00:55:42,100
"mo�da ipak nije Mona Liza."
895
00:55:45,420 --> 00:55:48,420
Tako smo ostali sa
milion dolara pitanje.
896
00:55:48,420 --> 00:55:50,060
Ko je ona?
897
00:55:52,740 --> 00:55:55,420
Jedan deo dokaza koji
se i dalje izdvaja
898
00:55:55,420 --> 00:55:57,580
je svedo�enje svedoka de Beatisa,
899
00:55:57,580 --> 00:56:00,660
koji ga je imao od samog Leonarda
900
00:56:00,660 --> 00:56:06,420
da je �ena koju sada vidimo slikana
po nalogu Giuliano de 'Medici.
901
00:56:08,020 --> 00:56:11,500
Dakle, ko je zamenio Mona
Lizu u Leonardovoj slici?
902
00:56:11,500 --> 00:56:14,660
Da li je Giuliano naru�io
posmrtni portret?
903
00:56:14,660 --> 00:56:17,900
Mo�da izgubljena ljubav
idealna kao boginja?
904
00:56:21,940 --> 00:56:24,860
"Za mene postoji samo jedan kandidat.
905
00:56:24,860 --> 00:56:28,140
'�ena sa kojom je Giuliano
imao kratku, strastvenu aferu.
906
00:56:29,220 --> 00:56:32,940
"�ena koja je tragi�no
umrla rodi svog sina.
907
00:56:32,940 --> 00:56:35,380
"Mali de�ak koji je
jo� uvek zvao za nju
908
00:56:35,380 --> 00:56:37,580
kada je Giuliano naru�io sliku.
909
00:56:38,740 --> 00:56:40,620
"Njeno ime je Pacifica Brandano.
910
00:56:42,460 --> 00:56:44,540
"Da li je ovo ona?"
911
00:56:51,420 --> 00:56:53,660
"To je romanti�na ideja,
912
00:56:53,660 --> 00:56:57,220
"ali ba� kao �to Leonardo nikada
nije davao sliku Fran�esku,
913
00:56:57,220 --> 00:57:00,420
"ni on nikada nije dao Giulijanu.
914
00:57:00,420 --> 00:57:05,540
'Umesto toga, zadr�ao je sliku
o �eni koju je potpisao kodom
915
00:57:05,540 --> 00:57:08,580
'i u�inila je vi�e
svojom nego ikad.'
916
00:57:11,900 --> 00:57:13,740
Na kraju Leonardovog �ivota,
917
00:57:13,740 --> 00:57:17,420
Mona Lisa, ova slika
koja pomera oblik
918
00:57:17,420 --> 00:57:19,780
koja je po�ela kao
portret jedne �ene
919
00:57:19,780 --> 00:57:22,380
i onda se metamorfizuju u drugu,
920
00:57:22,380 --> 00:57:24,740
postala je ne�to drugo.
921
00:57:24,740 --> 00:57:28,460
Naime, umetni�ko delo koje
je prevazi�lo portret
922
00:57:28,460 --> 00:57:32,860
i pretvorio se u izraz svih
svojih znanja, svoje filozofije.
923
00:57:35,100 --> 00:57:37,300
Slika je kao svetlucavi mozaik
924
00:57:37,300 --> 00:57:42,300
u kojoj je Leonardo sakupio
sve ono �to zna o prirodi
925
00:57:42,300 --> 00:57:44,740
io ljudskoj prirodi.
926
00:57:44,740 --> 00:57:49,100
I mislim da je klju� za
to taj �uveni osmeh.
927
00:57:49,100 --> 00:57:52,580
Leonardov na�in da to ka�e dok
se mo�da trudimo da razumemo
928
00:57:52,580 --> 00:57:55,340
ovaj ogromni kosmos koji nas okru�uje,
929
00:57:55,340 --> 00:57:59,260
na kraju, na�a sudbina
je prolaziti kroz �ivot
930
00:57:59,260 --> 00:58:03,900
tako brzo kao osmeh koji
treperi preko ljudskog lica.
931
00:58:05,300 --> 00:58:08,660
Dakle, Mona Liza ustvari
nije Mona Liza, ipak,
932
00:58:08,660 --> 00:58:11,420
ali ne�to vi�e od toga.
933
00:58:11,420 --> 00:58:13,500
To je slika samog �ivota,
934
00:58:13,500 --> 00:58:15,900
kao �to je Leonardo o tome razmi�ljao.
935
00:58:15,900 --> 00:58:18,340
Njegov na�in slikanja svih nas.
72512
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.
Afrikaans
Akan
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bemba
Bengali
Bihari
Bosnian
Breton
Bulgarian
Cambodian
Catalan
Cebuano
Cherokee
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Croatian
Czech
Danish
Dutch
Esperanto
Estonian
Faroese
Finnish
Galician
Georgian
German
Greek
Guarani
Haitian Creole
Hausa
Hawaiian
Hebrew
Hmong
Hungarian
Icelandic
Indonesian
Irish
Italian
Japanese
Kazakh
Kinyarwanda
Kirundi
Kongo
Korean
Krio (Sierra Leone)
Kurdish
Kyrgyz
Laothian
Latin
Latvian
Lithuanian
Luganda
Luo
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Maltese
Maori
Mauritian Creole
Moldavian
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Montenegrin
Nepali
Norwegian
Pashto
Persian
Polish
Portuguese (Brazil)
Portuguese (Portugal)
Quechua
Romanian
Romansh
Russian
Samoan
Scots Gaelic
Serbian
Sesotho
Setswana
Seychellois Creole
Shona
Sindhi
Sinhalese
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Swedish
Tajik
Thai
Tigrinya
Tonga
Turkish
Turkmen
Ukrainian
Uzbek
Vietnamese
Welsh
Wolof