Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:22,647 --> 00:00:26,818
Napisy przygotowa艂: Quohog
Napisy do tej wersji dopasowa艂: Niereformowalny
2
00:00:27,902 --> 00:00:34,868
KTO SIEJE WIATR
3
00:00:34,951 --> 00:00:46,212
Dajcie mi t臋 star膮 dobr膮 wiar臋,
4
00:00:46,713 --> 00:00:51,217
偶adnej innej mi nie trzeba.
5
00:00:54,721 --> 00:01:11,196
Dajcie mi t臋 star膮 dobr膮 wiar臋,
6
00:01:11,279 --> 00:01:16,242
偶adnej innej mi nie trzeba.
7
00:01:18,745 --> 00:01:32,550
By艂a dobra dla ma艂ego Dawida,
8
00:01:32,634 --> 00:01:36,596
wi臋c dobra jest i dla mnie...
9
00:03:06,603 --> 00:03:08,605
Dzie艅 dobry dziewcz臋ta i ch艂opcy.
10
00:03:15,612 --> 00:03:16,613
Witam naszych go艣ci.
11
00:03:25,622 --> 00:03:28,583
Na dzisiejszej lekcji,
12
00:03:28,667 --> 00:03:32,587
b臋dziemy kontynuowa膰 nasz膮 dyskusj臋 na temat
13
00:03:32,671 --> 00:03:34,631
darwinowskiej teorii pochodzenia cz艂owieka.
14
00:03:36,132 --> 00:03:37,092
Jak m贸wi艂em wczoraj,
15
00:03:37,175 --> 00:03:38,593
teoria Darwina dowodzi,
16
00:03:38,677 --> 00:03:41,638
偶e cz艂owiek wykszta艂ci艂 si臋
z bardziej prymitywnych istot,
17
00:03:42,138 --> 00:03:45,100
od morskich pierwotniak贸w,
18
00:03:45,183 --> 00:03:49,604
poprzez ma艂py, a偶 w ko艅cu powsta艂 cz艂owiek.
19
00:03:49,688 --> 00:03:51,690
Pewnie powiecie, 偶e to dlatego czasami ludzie
20
00:03:51,773 --> 00:03:53,733
zachowuj膮 si臋 jak ma艂py.
21
00:03:55,235 --> 00:03:58,697
Ale tym co Pan Charles Darwin
usi艂uje w ten spos贸b dowie艣膰...
22
00:03:58,780 --> 00:04:00,240
Bertram T. Cates?
23
00:04:01,241 --> 00:04:02,200
Ale偶, Sam.
24
00:04:02,283 --> 00:04:04,202
Przecie偶 znasz mnie od dziecka.
25
00:04:04,285 --> 00:04:07,247
Bert, jeste艣 oskar偶ony
26
00:04:07,747 --> 00:04:13,712
o naruszenie ustawy nr 31428 prawa stanowego,
27
00:04:13,795 --> 00:04:15,213
kt贸ra czyni niezgodnym z prawem,
28
00:04:15,296 --> 00:04:16,715
nauczanie w publicznych szko艂ach
29
00:04:16,798 --> 00:04:18,717
teorii dotycz膮cych stworzenia cz艂owieka,
30
00:04:18,800 --> 00:04:20,218
kt贸re s膮 sprzeczne z bibli膮
31
00:04:20,301 --> 00:04:22,721
oraz nauczania, 偶e cz艂owiek pochodzi
32
00:04:22,804 --> 00:04:25,724
od prymitywnych gatunk贸w zwierz膮t.
33
00:04:25,807 --> 00:04:29,269
Bertramie Cates, jeste艣 aresztowany.
34
00:04:30,812 --> 00:04:33,690
"Nauczyciel aresztowany za teori臋 ewolucji"
35
00:04:33,773 --> 00:04:34,899
"Jeste艣my lud藕mi czy ma艂pami?"
36
00:04:34,983 --> 00:04:37,819
"艢wi臋te Hillsboro wraca do 艣redniowiecza"
37
00:04:37,902 --> 00:04:40,405
"Ma艂pi proces w Hillsboro"
38
00:04:40,530 --> 00:04:41,990
Ma艂pi proces!
39
00:04:42,073 --> 00:04:42,991
Tu to samo...
40
00:04:43,074 --> 00:04:45,493
"Ma艂pi rozum w Hillsboro."
41
00:04:45,577 --> 00:04:47,537
Ca艂y 艣wiat si臋 z nas 艣mieje.
42
00:04:48,038 --> 00:04:49,039
Ta jest z Chicago...
43
00:04:49,539 --> 00:04:50,540
"艢wi臋te Hillsboro -
44
00:04:51,041 --> 00:04:54,044
"g艂upota czy ciemnota?"
45
00:04:54,544 --> 00:04:56,504
M贸wi臋 wam, posun臋li艣my si臋 za daleko.
46
00:04:56,588 --> 00:04:58,006
Niech si臋 艣miej膮.
47
00:04:58,089 --> 00:04:59,507
Toczymy walk臋 w imi臋 Pana, prawda, pastorze?
48
00:04:59,591 --> 00:05:02,010
Wol臋, aby jaki艣 poganin 艣mia艂 si臋 ze mnie,
49
00:05:02,093 --> 00:05:04,054
ni偶 aby moi synowie 艣miali si臋 z biblii.
50
00:05:04,554 --> 00:05:06,014
Z Chrystusa te偶 si臋 艣miali,
51
00:05:06,097 --> 00:05:07,515
bili go i opluwali,
52
00:05:07,599 --> 00:05:09,017
a on nadstawia艂 drugi paluszek.
53
00:05:09,100 --> 00:05:10,060
Amen.
54
00:05:10,560 --> 00:05:12,520
Pastorze, my nie chcemy im oddawa膰.
55
00:05:12,604 --> 00:05:14,522
Chcemy tylko ich powstrzyma膰.
56
00:05:14,606 --> 00:05:15,565
Tom, jeste艣 prokuratorem.
57
00:05:16,066 --> 00:05:17,025
Co mo偶emy zrobi膰?
58
00:05:17,108 --> 00:05:19,027
Postawcie si臋 w mojej pozycji...
59
00:05:19,110 --> 00:05:21,529
Etyka zawodowa nie pozwala mi
wypowiada膰 si臋 w tej sprawie.
60
00:05:21,613 --> 00:05:23,073
Wi臋c lepiej wracaj na studia.
61
00:05:23,573 --> 00:05:24,574
Panowie, pytam was...
62
00:05:25,075 --> 00:05:27,535
co nas w艂a艣ciwie obchodzi
opinia reszty 艣wiata.
63
00:05:27,619 --> 00:05:30,080
Frank, czy w twoim hotelu
mieszka艂 kiedy艣 jaki艣 Francuz?
64
00:05:31,081 --> 00:05:33,041
Albo kiedy ty ostatnio
sprzeda艂e艣 funt kaszy
65
00:05:33,124 --> 00:05:34,542
jakiemu艣 m膮drali z Nowego Jorku?
66
00:05:34,626 --> 00:05:36,544
Niebiosa wybra艂y nas aby艣my
sprowadzili zb艂膮kanych,
67
00:05:36,628 --> 00:05:40,548
z powrotem do pasterza,
z powrotem do owczarni.
68
00:05:40,632 --> 00:05:42,050
Nie jeste艣my owcami, pastorze.
69
00:05:42,133 --> 00:05:44,552
Wol臋 by膰 raczej owc膮 ni偶 judaszow膮 koz膮.
70
00:05:44,636 --> 00:05:46,596
Chwileczk臋.
Chwileczk臋.
71
00:05:47,597 --> 00:05:49,057
Jako burmistrz Hillsboro,
72
00:05:49,140 --> 00:05:50,600
b臋d臋 popiera艂 prawo obowi膮zuj膮ce
w tutejszej spo艂eczno艣ci,
73
00:05:51,101 --> 00:05:53,561
oboj臋tnie jak to wp艂ynie
na moj膮 karier臋 polityczn膮.
74
00:05:53,645 --> 00:05:56,064
Zamierzam zignorowa膰 te...
te zniewagi,
75
00:05:56,147 --> 00:05:58,066
tak jak ignoruj臋 muchy na 艣cianie.
76
00:05:58,149 --> 00:06:00,568
Twoja kadencja i tak ko艅czy si臋
za 2 miesi膮ce,
77
00:06:00,652 --> 00:06:03,071
a na pewno nie zostaniesz zn贸w wybrany.
78
00:06:03,154 --> 00:06:04,614
By艂e艣 fatalnym burmistrzem.
79
00:06:07,617 --> 00:06:08,618
Przyjaciele,
80
00:06:10,120 --> 00:06:12,080
jak wiecie moj膮 domen膮 s膮 cyfry...
81
00:06:12,163 --> 00:06:14,582
rachunki, czeki, bilanse.
82
00:06:14,666 --> 00:06:17,585
M贸j bank kieruje si臋 zasad膮
praktycznego realizmu...
83
00:06:17,669 --> 00:06:19,087
i ja te偶.
84
00:06:19,170 --> 00:06:20,588
Czy jeste艣cie 艣wiadomi, moi przyjaciele,
85
00:06:20,672 --> 00:06:23,133
偶e 偶aden szanuj膮cy si臋 uniwersytet w tym kraju
86
00:06:23,633 --> 00:06:26,094
nie przyjmie do siebie
偶adnego naszego ucznia,
87
00:06:26,177 --> 00:06:28,638
jako nienadaj膮cego si臋,
i to w艂a艣nie z powodu tego prawa?
88
00:06:29,139 --> 00:06:30,098
Nie wiem czyj to by艂 pomys艂,
89
00:06:30,181 --> 00:06:32,600
aby zawiesi膰 nad Hillsboro
90
00:06:32,684 --> 00:06:34,144
szyld z napisem "Skansen".
91
00:06:34,644 --> 00:06:37,605
Ale ja nie zamierzam inwestowa膰 w antyki.
92
00:06:37,689 --> 00:06:39,607
Chc臋, aby m贸j bank mia艂 kredyty
93
00:06:39,691 --> 00:06:43,611
w Nowym Jorku, Pensylwanii, Illinois,
94
00:06:43,695 --> 00:06:47,115
i chc臋, aby m贸j syn studiowa艂 kiedy艣 w Yale.
95
00:06:47,198 --> 00:06:50,118
Wierz臋, jak ka偶dy z was,
96
00:06:50,201 --> 00:06:53,621
w podstawowe zasady zawarte w biblii,
97
00:06:53,705 --> 00:06:56,666
ale nie mo偶emy przymyka膰 oczu na wszelki post臋p,
98
00:06:57,167 --> 00:06:58,168
na wszystko co reprezentuje...
99
00:06:58,668 --> 00:07:01,046
Chwileczk臋!
100
00:07:01,129 --> 00:07:03,590
"Matthew Harrison Brady chce wyst膮pi膰
jako oskar偶yciel
101
00:07:04,090 --> 00:07:05,592
w ma艂pim procesie."
102
00:07:08,678 --> 00:07:11,139
Matthew Harrison Brady.
103
00:07:11,222 --> 00:07:13,141
B贸g zsy艂a nam swoj膮 praw膮 r臋k臋.
104
00:07:13,224 --> 00:07:14,642
A ja mu b臋d臋 asystowa艂.
105
00:07:14,726 --> 00:07:16,144
Ludzie b臋d膮 walili do nas z ca艂ego kraju.
106
00:07:16,227 --> 00:07:19,147
Miasto b臋dzie p臋ka艂o w szwach.
107
00:07:19,230 --> 00:07:21,649
Zrobi si臋 wi臋ksze ni偶 Chattanooga.
108
00:07:21,733 --> 00:07:24,152
Ludzie b臋d膮 potrzebowali nocleg贸w...
109
00:07:24,235 --> 00:07:25,653
i b臋d膮 chcieli je艣膰.
110
00:07:25,737 --> 00:07:29,157
To uczyni Hillsboro s艂awnym.
111
00:07:29,240 --> 00:07:31,659
Dzi臋kujmy Panu.
112
00:07:31,743 --> 00:07:33,244
M贸dlmy si臋.
113
00:07:33,328 --> 00:07:35,747
Lepiej zacznij si臋 modli膰, synu.
114
00:07:35,830 --> 00:07:39,250
Wyobra藕 sobie... jedzie tu
sam Matthew Harrison Brady.
115
00:07:39,334 --> 00:07:41,252
G艂osowa艂em na niego w wyborach prezydenckich,
116
00:07:41,336 --> 00:07:42,253
dwa razy...
117
00:07:42,337 --> 00:07:46,257
najpierw w 1900, a potem zn贸w w 1908
118
00:07:46,341 --> 00:07:49,260
By艂em zbyt m艂ody i nie mog艂em g艂osowa膰,
kiedy startowa艂 po raz pierwszy,
119
00:07:49,344 --> 00:07:51,262
ale m贸j ojciec wtedy g艂osowa艂.
120
00:07:51,346 --> 00:07:55,266
Raz go nawet widzia艂em w Chattanoodze.
121
00:07:55,350 --> 00:07:57,811
Kiedy przemawia艂 ziemia si臋 trz臋s艂a.
122
00:07:59,813 --> 00:08:01,272
Kto ci臋 b臋dzie broni艂, synu?
123
00:08:01,356 --> 00:08:02,273
Jeszcze nie wiem.
124
00:08:02,357 --> 00:08:04,275
Napisa艂em do gazety w Baltimore.
125
00:08:04,359 --> 00:08:05,777
maj膮 kogo艣 przys艂a膰.
126
00:08:05,860 --> 00:08:08,822
Oby mia艂 dono艣ny g艂os.
127
00:08:10,824 --> 00:08:14,828
Pewnie kolejny dziennikarz.
128
00:08:15,829 --> 00:08:17,330
Sta艂e艣 si臋 s艂awny.
129
00:08:18,832 --> 00:08:21,292
Och, Bert, nie obra藕 si臋.
130
00:08:21,376 --> 00:08:23,294
Trzeba zachowa膰 pozory.
131
00:08:23,378 --> 00:08:25,296
Czort wie, kto idzie.
132
00:08:25,380 --> 00:08:27,340
W porz膮dku, Mort.
133
00:08:55,118 --> 00:08:56,077
Kto tam?
134
00:08:56,161 --> 00:08:57,120
Mort.
135
00:08:58,621 --> 00:09:01,583
Rachel. Wejd藕.
136
00:09:02,125 --> 00:09:04,627
Masz prezent dla Berta.
137
00:09:05,628 --> 00:09:08,590
Mort, nie m贸w mojemu ojcu,
偶e tu by艂am.
138
00:09:08,673 --> 00:09:10,592
Pastor nie opowiada mi o swoich sprawach.
139
00:09:10,675 --> 00:09:13,094
Wi臋c i ja jemu nie musz臋.
140
00:09:13,178 --> 00:09:14,137
Czy Bert dobrze si臋 czuje?
141
00:09:14,637 --> 00:09:15,638
Jasne.
142
00:09:16,139 --> 00:09:18,099
Areszt to najbezpieczniejsze miejsce na 艣wiecie.
143
00:09:18,183 --> 00:09:20,643
Chod藕.
144
00:09:32,155 --> 00:09:34,115
Powiesz im, 偶e ci przykro.
145
00:09:34,199 --> 00:09:36,618
Powiedz im, 偶e si臋 pomyli艂e艣.
146
00:09:36,701 --> 00:09:38,161
Prosz臋 pow...
147
00:09:39,662 --> 00:09:41,164
Mam obieca膰, 偶e je艣li uwolni膮 moje cia艂o,
148
00:09:41,664 --> 00:09:43,166
to ja aresztuj臋 sw贸j umys艂?
149
00:09:46,169 --> 00:09:48,630
Znios艂a by艣 to, Rachel?
150
00:09:48,713 --> 00:09:49,673
Przynajmniej byliby艣my razem.
151
00:09:50,173 --> 00:09:51,675
To nie by艂oby...
152
00:09:53,677 --> 00:09:55,679
To nie by艂oby to samo.
153
00:10:05,188 --> 00:10:08,650
Rachel, czy pami臋tasz
154
00:10:08,733 --> 00:10:12,696
te ciep艂e, ciemne noce nad rzek膮,
155
00:10:14,197 --> 00:10:16,658
patrzenie w wod臋,
156
00:10:16,741 --> 00:10:20,203
rozmowy o... cudzie istnienia,
157
00:10:20,704 --> 00:10:22,706
o tym, po co s膮 gwiazdy...
158
00:10:23,206 --> 00:10:26,167
i co jest po drugiej stronie ksi臋偶yca?
159
00:10:26,251 --> 00:10:28,670
Tego by ju偶 nie by艂o, Rach.
160
00:10:28,753 --> 00:10:30,171
Mog艂oby by膰.
161
00:10:30,255 --> 00:10:31,715
Nie.
162
00:10:32,215 --> 00:10:35,176
To by zosta艂o w tej aresztowanej cz臋艣ci m贸zgu...
163
00:10:35,260 --> 00:10:36,720
C贸偶...
164
00:10:41,224 --> 00:10:43,727
Wi臋c to tu rozstrzygnie si臋
165
00:10:44,227 --> 00:10:46,187
los nauki na nast臋pne 10.000 lat.
166
00:10:46,271 --> 00:10:48,732
O tempora, o mores.
167
00:10:49,733 --> 00:10:52,193
widz臋, 偶e mamy...
168
00:10:52,277 --> 00:10:55,697
po swojej stronie i nauk臋, i urod臋.
169
00:10:55,780 --> 00:10:56,698
Kim Pan jest?
170
00:10:56,781 --> 00:10:58,199
To twoje pismo?
171
00:10:58,283 --> 00:10:59,242
Tak.
172
00:10:59,743 --> 00:11:00,702
A to moje.
173
00:11:00,785 --> 00:11:02,203
Jestem Hornbeck. E.K. Hornbeck,
174
00:11:02,287 --> 00:11:03,705
Z redakcji Baltimore Herald.
175
00:11:03,788 --> 00:11:04,706
Nareszcie.
176
00:11:04,789 --> 00:11:06,708
Czytaj.
177
00:11:06,791 --> 00:11:08,209
Moja maszyna wy艣piewa艂a
178
00:11:08,293 --> 00:11:11,713
s艂odk膮, smutn膮 pie艣艅
o heretyku z Hillsboro...
179
00:11:11,796 --> 00:11:14,257
B. Cates, wsp贸艂czesny Dreyfus.
180
00:11:14,758 --> 00:11:16,760
Ok. Romeo z podr臋cznikiem biologii.
181
00:11:17,761 --> 00:11:19,262
Skosztujesz?
182
00:11:19,763 --> 00:11:20,722
Nie b贸j si臋.
183
00:11:20,805 --> 00:11:21,765
Ma艂a Ewo, nie jestem w臋偶em.
184
00:11:22,265 --> 00:11:24,225
A to nie jest owoc z drzewa m膮dro艣ci.
185
00:11:24,309 --> 00:11:25,727
O, nie.
186
00:11:25,810 --> 00:11:26,770
Ono nie ro艣nie...
187
00:11:27,270 --> 00:11:29,230
w "艢wi臋tym Hillsboro."
188
00:11:29,314 --> 00:11:30,732
Najwy偶ej par臋 krzew贸w ignorancji,
189
00:11:30,815 --> 00:11:33,276
ale nie drzewo m膮dro艣ci.
190
00:11:33,777 --> 00:11:35,278
Spytaj Adama.
191
00:11:35,779 --> 00:11:37,739
Robi Pan tu ze mnie m臋czennika.
192
00:11:37,822 --> 00:11:39,240
Czemu nie?
193
00:11:39,324 --> 00:11:40,784
M臋czennicy zawsze maja racj臋,
194
00:11:41,284 --> 00:11:42,243
tak jak ty,
195
00:11:42,327 --> 00:11:45,246
ale na aureol臋 jeszcze za wcze艣nie.
196
00:11:45,330 --> 00:11:48,500
Najpierw rzuc膮 ci臋 na aren臋...
197
00:11:48,583 --> 00:11:50,293
z lwem.
198
00:11:51,294 --> 00:11:52,253
Czyli z Brady'm?
199
00:11:52,337 --> 00:11:54,255
Nie chc臋, aby Bert by艂 m臋czennikiem.
200
00:11:54,339 --> 00:11:56,299
Co ty chcesz w og贸le udowodni膰?
201
00:11:56,800 --> 00:11:58,259
Rach, niczego nie chc臋 udowadnia膰.
202
00:11:58,343 --> 00:11:59,803
Chc臋 jedynie uczy膰 m艂odzie偶,
203
00:12:00,303 --> 00:12:01,763
偶e cz艂owiek nie zosta艂 zasadzony na ziemi,
204
00:12:01,846 --> 00:12:03,765
jak Geranium w doniczce.
205
00:12:03,848 --> 00:12:05,767
呕e powstanie 艣wiata to nie cud,
206
00:12:05,850 --> 00:12:07,268
kt贸ry dokona艂 si臋 w zaledwie 7 dni.
207
00:12:07,352 --> 00:12:08,812
Ale to 艂amanie prawa.
208
00:12:09,312 --> 00:12:11,272
Zaw贸d nauczyciela to s艂u偶ba publiczna.
209
00:12:11,356 --> 00:12:14,776
Musimy wykonywa膰
zalecenia w艂adz szkolnych.
210
00:12:14,859 --> 00:12:17,278
Czy oskar偶ony ma co艣 na swoj膮 obron臋?
211
00:12:17,362 --> 00:12:21,783
Je艣li nie, zostajesz skazany...
212
00:12:21,866 --> 00:12:24,828
na do偶ywotni膮 s艂u偶b臋
na rzecz spo艂ecze艅stwa.
213
00:12:25,328 --> 00:12:28,790
艢mietnik na zb臋dne my艣li
znajduje si臋 w hallu.
214
00:12:28,873 --> 00:12:31,793
Nie widz臋 w tym nic 艣miesznego,
Panie Hornbeck.
215
00:12:31,876 --> 00:12:33,795
Sprzeciw przyj臋ty. Ja te偶 nie.
216
00:12:33,878 --> 00:12:36,297
Wi臋c niech Pan nas zostawi w spokoju.
217
00:12:36,381 --> 00:12:39,801
Prasa ju偶 i tak zatru艂a Bertowi 偶ycie.
218
00:12:39,884 --> 00:12:42,303
Po co Pan tu przyjecha艂?
219
00:12:42,387 --> 00:12:45,807
呕eby powiedzie膰 naszemu m艂odemu Sokratesowi,
220
00:12:45,890 --> 00:12:48,852
偶e Baltimore Herald nie popiera cykuty,
221
00:12:49,352 --> 00:12:50,854
i przysy艂a mu obro艅c臋.
222
00:12:51,354 --> 00:12:52,814
Kogo?
223
00:12:52,897 --> 00:12:53,815
Kogo?
224
00:12:53,898 --> 00:12:56,317
Nie wiem, ale co za r贸偶nica?
225
00:12:56,401 --> 00:12:58,862
Ka偶dy adwokat ma swoje sztuczki.
226
00:13:00,613 --> 00:13:02,615
Obud藕 si臋, Koperniku.
227
00:13:03,116 --> 00:13:05,076
Prawo nadal broni ustawodawc贸w,
228
00:13:05,160 --> 00:13:08,079
a ich terra firma
jest nadal p臋pkiem 艣wiata.
229
00:13:08,163 --> 00:13:10,623
wi臋c dlaczego wy, Pan i redakcja,
zawracacie sobie g艂ow臋?
230
00:13:12,125 --> 00:13:14,085
Bo ja wiem, 偶e wsch贸d s艂o艅ca
231
00:13:14,169 --> 00:13:15,628
to z艂udzenie optyczne.
232
00:13:17,130 --> 00:13:19,090
M贸j nauczyciel mi to powiedzia艂.
233
00:13:19,174 --> 00:13:21,593
Nie wygl膮da Pan na takiego,
kt贸ry chce walczy膰.
234
00:13:21,676 --> 00:13:22,594
Jest Pan taki...
235
00:13:22,677 --> 00:13:24,637
Cyniczny?
Prawda.
236
00:13:25,138 --> 00:13:27,098
Na tym polega m贸j geniusz.
237
00:13:27,182 --> 00:13:28,099
Robi臋 okropne rzeczy,
238
00:13:28,183 --> 00:13:29,601
za kt贸ry ludzie mnie kochaj膮...
239
00:13:29,684 --> 00:13:32,604
i mi艂e rzeczy, za kt贸re mnie nienawidz膮.
240
00:13:32,687 --> 00:13:35,148
Uwielbiaj膮 mnie za to,
偶e mog膮 mnie nie znosi膰.
241
00:13:37,650 --> 00:13:40,111
Ale nie martw si臋, ma艂a Ewo.
242
00:13:40,195 --> 00:13:45,158
Przynajmniej jestem
po twojej stronie barykady.
243
00:13:55,502 --> 00:14:02,425
Dajcie mi t臋 star膮 dobr膮 wiar臋,
244
00:14:02,509 --> 00:14:04,511
偶adnej innej mi nie trzeba.
245
00:15:52,369 --> 00:15:55,330
Panie Matthew Harrison Brady...
246
00:15:55,413 --> 00:15:59,084
jako burmistrz Hillsboro
chc臋 powiedzie膰,
247
00:15:59,167 --> 00:16:01,628
偶e miasto to jest dumne,
i偶 mo偶e go艣ci膰
248
00:16:02,128 --> 00:16:06,091
wielkiego wojownika, kt贸ry zawsze
walczy艂 o sprawy zwyk艂ych ludzi.
249
00:16:06,174 --> 00:16:08,134
Nasze kobiety nie mog艂yby g艂osowa膰,
250
00:16:08,635 --> 00:16:13,098
gdyby nie wywalczy艂 Pan
dla nich praw wyborczych.
251
00:16:13,181 --> 00:16:15,642
Pan Prezydent Wilson nie zasiad艂by w Bia艂ym Domu
252
00:16:16,142 --> 00:16:17,102
i nie wygra艂 wojny,
253
00:16:17,185 --> 00:16:22,107
gdyby Pan nie by艂 jego Sekretarzem Stanu.
254
00:16:22,190 --> 00:16:26,611
Na koniec, chcia艂bym og艂osi膰,
偶e gubernator...
255
00:16:26,695 --> 00:16:29,864
upowa偶ni艂 mnie do nadania Panu Brady'emu
256
00:16:29,948 --> 00:16:35,662
honorowego stopnia pu艂kownika
naszej stanowej milicji.
257
00:16:37,664 --> 00:16:41,876
- 艢piewajmy!
- Je艣li jest dobra dla Pana Brady...
258
00:16:41,960 --> 00:16:44,421
wi臋c jest i dobra dla mnie.
259
00:16:51,011 --> 00:16:53,471
Pu艂kownik Brady...
260
00:16:53,555 --> 00:16:55,515
Brzmi 艂adnie.
261
00:16:58,018 --> 00:17:02,981
Przyjaciele, Pani Brady i ja jeste艣my zachwyceni
262
00:17:03,064 --> 00:17:04,274
mog膮c przebywa膰 w艣r贸d was.
263
00:17:05,275 --> 00:17:08,486
Wszyscy na Pana g艂osowali艣my...
3 razy!
264
00:17:08,570 --> 00:17:11,531
Mam nadziej臋, 偶e nie w jednych wyborach.
265
00:17:14,034 --> 00:17:16,494
Szkoda tylko...
266
00:17:16,578 --> 00:17:20,040
偶e zgotowali艣cie mi
a偶 tak gor膮ce powitanie.
267
00:17:21,166 --> 00:17:22,167
Panie Brady!
268
00:17:23,209 --> 00:17:24,127
To dla Pana.
269
00:17:24,210 --> 00:17:25,628
Och, B贸g zap艂a膰.
270
00:17:25,712 --> 00:17:26,629
I dla Pani Brady.
271
00:17:26,713 --> 00:17:28,131
Dzi臋kuj臋.
272
00:17:28,214 --> 00:17:30,133
A teraz...
273
00:17:30,216 --> 00:17:34,137
czy mog臋 zapyta膰, kto tu jest
waszym duchowym przyw贸dc膮?
274
00:17:34,220 --> 00:17:36,181
Pastor Jeremiah Brown.
275
00:17:37,724 --> 00:17:38,641
Witam, pastorze.
276
00:17:38,725 --> 00:17:41,186
Prosz臋 stan膮膰 obok mnie.
277
00:17:43,063 --> 00:17:45,065
Drodzy przyjaciele z Hillsboro...
278
00:17:46,566 --> 00:17:50,028
wiecie po co tu przyjecha艂em.
279
00:17:50,111 --> 00:17:53,031
Nie tylko po to, by oskar偶y膰 przest臋pc臋,
280
00:17:53,114 --> 00:17:56,534
m艂odego cz艂owieka,
kt贸ry podwa偶y艂 S艂owo Bo偶e.
281
00:17:56,618 --> 00:17:58,036
Przyjecha艂em tu...
282
00:17:58,119 --> 00:18:00,038
poniewa偶 to, co si臋 sta艂o
w tutejszej szkole
283
00:18:00,121 --> 00:18:04,042
wywo艂a艂o na was nagonk臋 w ca艂ym kraju.
284
00:18:04,125 --> 00:18:06,544
My nie chcieli艣my tej walki.
285
00:18:06,628 --> 00:18:08,546
Jeste艣my prostymi lud藕mi,
286
00:18:08,630 --> 00:18:11,549
kt贸rzy pragn膮 偶y膰 w braterstwie i pokoju,
287
00:18:11,633 --> 00:18:14,052
kocha膰 naszych bliskich,
288
00:18:14,135 --> 00:18:18,056
i uczy膰 nasze dzieci,
aby 偶y艂y zgodnie z nakazami Boga.
289
00:18:18,139 --> 00:18:21,559
A czego ucz膮 ich ci ba艂wochwalcy,
290
00:18:21,643 --> 00:18:24,062
kap艂ani "z艂olucji"?
291
00:18:24,145 --> 00:18:28,066
Chc膮 by nasze dzieci mierzy艂y
odleg艂o艣ci pomi臋dzy gwiazdami,
292
00:18:28,149 --> 00:18:30,819
nie pami臋taj膮c o Tym,
kt贸ry umie艣ci艂 je na niebie.
293
00:18:30,902 --> 00:18:32,821
Czeka ich zguba!
294
00:18:32,904 --> 00:18:36,324
Gdy偶 cz艂owiek, kt贸ry wierzy,
偶e pochodzi od zwierz臋cia,
295
00:18:36,408 --> 00:18:38,326
na zawsze pozostaje zwierz臋ciem!
296
00:18:38,410 --> 00:18:40,829
I jak m艂ody wilk zwraca si臋 przeciwko staremu,
297
00:18:40,912 --> 00:18:44,332
tak te niewinne, zagubione dzieci,
298
00:18:44,416 --> 00:18:46,334
zwr贸c膮 si臋 przeciwko swoim ojcom,
299
00:18:46,418 --> 00:18:48,962
a na Ziemi zapanuje Sodoma i Gomora
300
00:18:49,045 --> 00:18:51,464
zalej膮 j膮 plagi ognia, nienawi艣ci i 艣mierci.
301
00:18:51,548 --> 00:18:53,008
Nieprawda.
302
00:18:55,010 --> 00:18:56,136
Kim Pan jest?
303
00:18:57,637 --> 00:18:59,139
Jestem Hornbeck.
304
00:18:59,639 --> 00:19:02,142
E.K. Hornbeck z Baltimore Herald.
305
00:19:03,685 --> 00:19:05,645
Tak, znam Pa艅sk膮 gazet臋...
306
00:19:06,646 --> 00:19:08,606
i Pa艅skie artyku艂y.
307
00:19:08,690 --> 00:19:10,608
Panie i Panowie,
308
00:19:10,692 --> 00:19:12,152
moja redakcja z rado艣ci膮 donosi,
309
00:19:12,652 --> 00:19:14,154
偶e przesy艂a swoich dw贸ch przedstawicieli
310
00:19:14,654 --> 00:19:17,115
do "艣wi臋tego Hillsboro"...
311
00:19:17,198 --> 00:19:19,617
najbardziej utalentowanego dziennikarza Ameryki...
312
00:19:19,701 --> 00:19:20,660
czyli mnie...
313
00:19:21,661 --> 00:19:26,624
i najsprytniejszego prawnika XX wieku,
314
00:19:26,708 --> 00:19:28,793
Henry'ego Drummonda.
315
00:19:29,794 --> 00:19:30,503
Kim jest Henry Drummond?
316
00:19:30,587 --> 00:19:32,505
Wy艣lemy go do piek艂a!
317
00:19:32,589 --> 00:19:34,549
Wygonimy z miasta!
318
00:19:34,674 --> 00:19:36,134
Nie wpu艣cimy go!
319
00:19:36,217 --> 00:19:37,177
Nigdy!
320
00:19:46,353 --> 00:19:49,272
Przyjmiemy Henry'ego Drummonda.
321
00:19:49,356 --> 00:19:51,274
Je艣li wr贸g przysy艂a swojego Goliata,
322
00:19:51,358 --> 00:19:53,318
to znaczy, 偶e jest o co walczy膰.
323
00:19:53,818 --> 00:19:57,781
Henry Drummond od 40 lat
budzi groz臋 na salach s膮dowych.
324
00:19:57,864 --> 00:20:00,283
O jego procesach pisz膮 wszystkie gazety.
325
00:20:00,367 --> 00:20:04,287
Ca艂y 艣wiat b臋dzie 艣wiatkiem
naszego zwyci臋stwa nad Drummondem.
326
00:20:04,371 --> 00:20:07,290
Gdyby 艢wi臋ty Jerzy zabi艂 jaszczurk臋
zamiast smoka,
327
00:20:07,374 --> 00:20:08,833
kto by o nim pami臋ta艂?
328
00:20:10,377 --> 00:20:14,297
Pokonamy tu, w Hillsboro,
nie tylko zwolennik贸w szatana,
329
00:20:14,381 --> 00:20:16,299
ale samego szatana osobi艣cie!
330
00:20:16,383 --> 00:20:19,344
Je艣li jest dobra dla Pana Brady...
331
00:20:25,892 --> 00:20:27,852
wi臋c jest i dobra dla mnie.
332
00:20:42,992 --> 00:20:44,953
Pan jest tu obcy, prawda?
333
00:20:45,036 --> 00:20:48,456
Szuka Pan mi艂ego, czystego k膮ta?
334
00:20:48,540 --> 00:20:51,459
Mia艂em mi艂y i czysty k膮t, prosz臋 Pani,
335
00:20:51,543 --> 00:20:54,004
ale opu艣ci艂em go przyje偶d偶aj膮c tutaj.
336
00:21:25,452 --> 00:21:26,453
Rachel.
337
00:21:32,959 --> 00:21:35,462
Przygotowa艂em ci kolacj臋.
Jest na stole.
338
00:21:46,473 --> 00:21:48,933
Zn贸w zapanuje pok贸j, moja c贸rko.
339
00:21:49,017 --> 00:21:50,435
Dzi臋kujmy Bogu,
340
00:21:50,518 --> 00:21:52,479
偶e grzesznik stoi nagi i odkryty.
341
00:21:52,979 --> 00:21:54,439
Nie wyg艂aszaj kazania.
342
00:21:54,522 --> 00:21:55,440
Musz臋 ci co艣 powiedzie膰.
343
00:21:55,523 --> 00:21:56,983
Jeste艣 zdenerwowana, c贸rko.
344
00:21:57,484 --> 00:21:58,443
Zjedz co艣 teraz i porozmawiajmy rano.
345
00:21:58,526 --> 00:22:01,988
Nie. Teraz. Ja nie opuszcz臋 Berta.
346
00:22:04,491 --> 00:22:06,951
Nie rozumiem.
347
00:22:07,035 --> 00:22:08,953
S艂ysza艂a艣, co powiedzia艂 Pan Brady.
348
00:22:09,037 --> 00:22:11,456
Kocham go, tato. Kocham.
349
00:22:11,539 --> 00:22:13,958
Nie. To mi艂o艣膰 Judasza.
350
00:22:14,042 --> 00:22:15,960
Ten cz艂owiek nie mo偶e ci da膰 nic pr贸cz grzechu.
351
00:22:16,044 --> 00:22:17,962
M贸wi艂em ci to od pocz膮tku.
352
00:22:18,046 --> 00:22:19,005
Co on zrobi艂...
353
00:22:19,506 --> 00:22:20,965
Co on zrobi艂 takiego strasznego?
354
00:22:21,049 --> 00:22:23,510
Dlaczego tak go nienawidzisz?
355
00:22:24,010 --> 00:22:28,014
Bo kocham Boga i nienawidz臋 jego wrog贸w.
356
00:22:28,515 --> 00:22:29,474
Bert te偶 kocha Boga.
357
00:22:29,557 --> 00:22:32,018
Wi臋c po mu Henry Drummond?
358
00:22:32,519 --> 00:22:34,479
Po co tu przywi贸d艂 Henry'ego Drummonda?
359
00:22:34,562 --> 00:22:38,983
Aby s膮czy艂 ten sw贸j ateistyczny jad
w uszy naszych obywateli.
360
00:22:39,067 --> 00:22:40,485
Jeste艣 nauczycielk膮.
361
00:22:40,568 --> 00:22:43,988
Wiesz, jak 艂atwo jest
wpoi膰 ludziom dobro
362
00:22:44,072 --> 00:22:45,490
i jak 艂atwo ich nak艂oni膰 do z艂ego.
363
00:22:45,573 --> 00:22:46,991
Bert nic takiego nie robi艂.
364
00:22:47,075 --> 00:22:49,494
Ten agnostyk zatru艂 ci umys艂.
365
00:22:49,577 --> 00:22:51,538
Padnij na kolana i pro艣 o przebaczenie.
366
00:22:52,038 --> 00:22:52,997
Przebaczenie za co?
367
00:22:53,081 --> 00:22:55,500
Bo zdradzi艂a艣 mnie i swoj膮 wiar臋.
368
00:22:55,583 --> 00:22:57,544
Nikogo nie zdradzam.
369
00:22:59,045 --> 00:23:02,007
Ca艂e szcz臋艣cie, 偶e matka tego nie doczeka艂a.
370
00:23:02,090 --> 00:23:03,049
Tato, prosz臋, pos艂uchaj.
371
00:23:03,550 --> 00:23:05,510
Je艣li patrzy na nas z nieba,
372
00:23:05,593 --> 00:23:10,015
b艂agam j膮 aby ci przebaczy艂a
... i mnie te偶.
373
00:23:10,098 --> 00:23:12,517
Tato, kiedy by艂am ma艂a,
374
00:23:12,600 --> 00:23:16,021
budzi艂am si臋 przera偶ona w 艣rodku nocy
375
00:23:16,104 --> 00:23:18,023
i wydawa艂o mi si臋, 偶e ca艂y dom
jest przewr贸cony do g贸ry nogami
376
00:23:18,106 --> 00:23:19,566
i je艣li nie b臋d臋 trzyma艂a si臋 艂贸偶ka,
377
00:23:20,066 --> 00:23:22,527
to spadn臋 prosto do nieba...
378
00:23:22,610 --> 00:23:24,029
Wybacz jej, matko.
379
00:23:24,112 --> 00:23:25,530
Wybacz jej, Panie...
380
00:23:25,613 --> 00:23:27,032
chcia艂am biec do ciebie,
381
00:23:27,115 --> 00:23:31,036
aby艣 mi powiedzia艂, 偶e nic mi nie grozi.
382
00:23:31,119 --> 00:23:34,039
ale zawsze bardziej ba艂am si臋
ciebie ni偶 tego upadku.
383
00:23:34,122 --> 00:23:36,082
Teraz jest tak samo.
384
00:23:41,087 --> 00:23:43,048
Panie, powiedz mi, co mam zrobi膰!
385
00:23:43,131 --> 00:23:44,549
Wska偶 mi drog臋!
386
00:23:44,632 --> 00:23:45,592
Tato, tato!
387
00:23:46,092 --> 00:23:47,594
Kocham swoj膮 c贸rk臋.
Jak j膮 mam ratowa膰?
388
00:23:48,094 --> 00:23:50,055
Tato, prosz臋 ci臋, wsta艅.
389
00:23:50,138 --> 00:23:52,098
I pokropi臋 was czyst膮 wod膮,
390
00:23:52,599 --> 00:23:54,559
aby艣cie stali si臋 czystymi.
391
00:23:54,642 --> 00:23:59,064
I oczyszcz臋 was od wszelkiej zmazy
i wszystkich waszych bo偶k贸w,
392
00:23:59,147 --> 00:24:01,566
i dam wam serce nowe,
393
00:24:01,649 --> 00:24:04,110
i ducha nowego tchn臋 do waszego wn臋trza,
394
00:24:04,611 --> 00:24:09,074
i odbior臋 wam serce kamienne,
395
00:24:09,157 --> 00:24:12,619
a dam wam serce z cia艂a.
396
00:24:53,785 --> 00:24:55,745
Witaj, szatanie. Witaj w piekle.
397
00:24:55,829 --> 00:24:57,247
Witaj, Hornbeck.
398
00:24:57,330 --> 00:24:58,790
Hillsboro, 艢wi臋te Hillsboro
399
00:24:59,290 --> 00:25:01,292
Klamra u biblijnego pasa.
400
00:25:03,795 --> 00:25:05,755
Gdzie nocujemy?
401
00:25:05,839 --> 00:25:08,258
W hotelu, kt贸ry jak wszystko w tym mie艣cie
402
00:25:08,341 --> 00:25:10,760
nie zas艂uguje na swoje miano.
403
00:25:10,844 --> 00:25:12,262
Za mn膮, a ja odkryj臋 przed tob膮
404
00:25:12,345 --> 00:25:15,265
jego skrzypi膮ce i ciekn膮ce pu艂apki.
405
00:25:15,348 --> 00:25:16,808
Mo偶e bibli臋?
406
00:25:17,308 --> 00:25:19,269
Hot dogi, tylko 5 cent贸w!
407
00:25:19,352 --> 00:25:20,770
Oto dylemat.
408
00:25:20,854 --> 00:25:23,815
Co nakarmi膰 - 偶o艂膮dek czy dusz臋
409
00:25:24,816 --> 00:25:25,817
Hot doga.
410
00:25:26,860 --> 00:25:29,779
co Pan s膮dzi o tym procesie?
411
00:25:29,863 --> 00:25:32,323
Nic. Wyg艂aszanie opinii nie s艂u偶y interesom.
412
00:25:33,366 --> 00:25:34,784
Jest Pan ewolucjonist膮?
413
00:25:34,868 --> 00:25:36,828
Niewiernym? Grzesznikiem?
414
00:25:37,328 --> 00:25:39,789
Najgorszym z mo偶liwych.
Pisuj臋 do prasy.
415
00:25:39,873 --> 00:25:41,291
Chcesz hot doga?
416
00:25:41,374 --> 00:25:42,792
Nie, dzi臋kuj臋.
417
00:25:42,876 --> 00:25:45,337
Zatem Pan musi mie膰 Boga w sercu.
418
00:25:45,837 --> 00:25:47,339
Nie, nie, wrzody na 偶o艂膮dku.
419
00:25:52,344 --> 00:25:53,803
Panie i Panowie,
420
00:25:53,887 --> 00:25:58,808
degeneracja nie jest teori膮
lecz dowiedzionym faktem.
421
00:25:58,892 --> 00:26:03,813
Moi przyjaciele, to nie cz艂owiek
wywodzi si臋 z ma艂py,
422
00:26:03,897 --> 00:26:08,818
to ma艂pa w drodze degeneracji
powsta艂a z cz艂owieka.
423
00:26:08,902 --> 00:26:11,363
Sp贸jrzcie na t臋 tu istot臋.
424
00:26:11,863 --> 00:26:15,825
Oto widzicie przyk艂ad nie艂aski,
425
00:26:15,909 --> 00:26:19,329
w jak膮 cz艂owiek mo偶e popa艣膰
w wyniku swego zezwierz臋cenia.
426
00:26:19,412 --> 00:26:20,872
Sp贸jrzcie na te krzaczaste brwi.
427
00:26:21,373 --> 00:26:22,832
Sp贸jrzcie na te kaprawe oczka.
428
00:26:22,916 --> 00:26:26,878
Wiemy, 偶e B贸g wyrzuci艂 z nieba szatana...
429
00:26:27,379 --> 00:26:31,341
i wiemy te偶, 偶e zdegenerowa艂
cz艂owieka do tej oto istoty.
430
00:26:31,424 --> 00:26:33,843
Nie gap si臋 na mnie, synu.
431
00:26:33,927 --> 00:26:36,846
Taka jest cena grzechu, przyjaciele.
432
00:26:36,930 --> 00:26:38,390
Niech to b臋dzie dla was nauczk膮.
433
00:26:38,890 --> 00:26:40,392
Patrzcie i strze偶cie si臋.
434
00:26:40,892 --> 00:26:42,852
Dzi臋kuj臋 wam.
435
00:26:42,936 --> 00:26:46,147
Wasze datki b臋d膮 mile widziane.
436
00:26:46,648 --> 00:26:47,649
Dziadku.
437
00:26:48,149 --> 00:26:49,609
Witam Pana w Hillsboro.
438
00:26:49,693 --> 00:26:53,154
Wyst膮pisz jako 艣wiadek oskar偶enia czy obrony?
439
00:26:59,661 --> 00:27:00,662
Pan.
440
00:27:01,663 --> 00:27:03,665
To Pan jest Henry Drummond?
441
00:27:04,165 --> 00:27:05,125
Tak.
442
00:27:05,208 --> 00:27:08,169
Jestem Royce McHenry, farmer.
443
00:27:08,670 --> 00:27:10,130
Mi艂o mi, Panie McHenry.
444
00:27:10,213 --> 00:27:13,633
Chc臋 Panu powiedzie膰, 偶e jeste艣my prostymi lud藕mi.
445
00:27:13,717 --> 00:27:15,635
Ale nie potrzebujemy obcych,
kt贸rzy chc膮 nam m贸wi膰,
446
00:27:15,719 --> 00:27:18,054
jak i co mamy my艣le膰.
447
00:27:18,555 --> 00:27:21,516
Nie mam takiego zamiaru, Panie McHenry.
448
00:27:21,599 --> 00:27:24,561
Wi臋c niech Pan wraca tam,
sk膮d Pan przyjecha艂.
449
00:27:30,567 --> 00:27:31,526
Krewki facet.
450
00:27:31,609 --> 00:27:34,070
Wczoraj przyjecha艂 ich mesjasz.
451
00:27:34,571 --> 00:27:38,074
Drummond, daj swojemu wrzodowi
odpocz膮膰 i wracaj do domu.
452
00:27:38,575 --> 00:27:40,535
Tu nie wygrasz.
453
00:27:40,618 --> 00:27:44,039
Jako stary prawnik wiem,
偶e cz艂owiek w艂a艣ciwie nigdy nie wygrywa.
454
00:27:44,122 --> 00:27:46,541
W tym miasteczku jest tylko
jeden my艣l膮cy facet,
455
00:27:46,624 --> 00:27:48,043
ale siedzi w areszcie.
456
00:27:48,126 --> 00:27:50,086
Dlatego przyjecha艂em.
457
00:28:06,603 --> 00:28:09,606
Pro艣ci ludzie, drugie pokolenie.
458
00:28:21,743 --> 00:28:24,204
Panie Drummond...
459
00:28:24,287 --> 00:28:27,207
jeste艣my uczniami Pana Cates'a.
460
00:28:27,290 --> 00:28:29,250
Wszyscy go bardzo lubimy.
461
00:28:31,753 --> 00:28:34,714
Mamy nadziej臋, 偶e Pan go obroni.
462
00:28:34,798 --> 00:28:36,758
Ja tez, synu, ja te偶.
463
00:28:51,773 --> 00:28:52,732
Sarah!
464
00:28:52,816 --> 00:28:55,402
Mi艂o ci臋 widzie膰, Henry.
465
00:28:55,902 --> 00:28:58,863
Szkoda tylko, 偶e spotykamy si臋
w takich okoliczno艣ciach.
466
00:28:58,947 --> 00:29:02,117
Sarah, wygl膮dasz prze艣licznie.
467
00:29:02,200 --> 00:29:04,119
Znasz Pana Hornbecka?
468
00:29:04,202 --> 00:29:05,620
Dzie艅 dobry, Pani Brady.
469
00:29:05,704 --> 00:29:06,663
Dzie艅 dobry, Panie Hornbeck.
470
00:29:12,168 --> 00:29:13,169
Wybaczcie.
471
00:29:15,672 --> 00:29:17,674
Henry! Henry Drummond!
472
00:29:18,174 --> 00:29:19,134
Jak si臋 masz, Henry.
473
00:29:19,217 --> 00:29:21,636
Witaj, Matt.
474
00:29:21,720 --> 00:29:23,638
Widz臋, 偶e masz ju偶 przyjaci贸艂
w艣r贸d m艂odzie偶y.
475
00:29:23,722 --> 00:29:25,640
Tak, lubi臋 dzisiejsz膮 m艂odzie偶.
476
00:29:25,724 --> 00:29:27,142
Pok贸j 206, Panie Drummond.
477
00:29:27,225 --> 00:29:28,643
Dzi臋kuj臋.
478
00:29:28,727 --> 00:29:30,145
Przyby艂o nam lat, co, Henry?
479
00:29:30,228 --> 00:29:31,646
Matt, wiesz, 偶e lekarz zabroni艂 ci
480
00:29:31,730 --> 00:29:34,149
objada膰 si臋 w czasie upa艂贸w.
481
00:29:34,232 --> 00:29:35,650
Nie martw sie, mamo.
482
00:29:35,734 --> 00:29:37,652
Musz臋 nabra膰 si艂 przed walk膮.
483
00:29:37,736 --> 00:29:39,154
Zabior臋 Pana baga偶.
484
00:29:39,237 --> 00:29:40,155
Dzi臋kuj臋.
485
00:29:40,238 --> 00:29:43,158
Och, to zn贸w Pan, Hornbeck.
486
00:29:43,241 --> 00:29:45,160
Czyta艂em wczoraj Pa艅ski artyku艂.
487
00:29:45,243 --> 00:29:47,704
Musz臋 powiedzie膰, 偶e szalenie stronniczy.
488
00:29:48,204 --> 00:29:50,206
Panie Brady, obowi膮zkiem prasy
489
00:29:50,707 --> 00:29:54,210
jest pociesza膰 zaniepokojonych...
i niepokoi膰 zadowolonych.
490
00:29:56,713 --> 00:29:58,214
Nie lubi臋 tego faceta.
491
00:29:58,715 --> 00:30:02,177
Henry, poznaj paru mieszka艅c贸w Hillsboro.
492
00:30:02,260 --> 00:30:04,179
Pan Carter, burmistrz.
493
00:30:04,262 --> 00:30:05,221
Witamy w Hillsboro.
494
00:30:06,765 --> 00:30:09,684
Prokurator, Pan Davenport.
495
00:30:09,768 --> 00:30:11,186
B臋dzie mi pomaga艂.
496
00:30:11,269 --> 00:30:13,188
Panie Drummond, zapewniam Pana,
497
00:30:13,271 --> 00:30:15,190
偶e cho膰 nie podzielamy Pana pogl膮d贸w,
498
00:30:15,273 --> 00:30:17,233
przyznajemy, i偶 ma Pan prawo je g艂osi膰.
499
00:30:19,277 --> 00:30:21,196
Henry Drummond i ja...
500
00:30:21,279 --> 00:30:23,740
stoczyli艣my wiele boj贸w o prawa
prostych ludzi w tym kraju.
501
00:30:24,240 --> 00:30:25,742
Dwa razy by艂 szefem mojego
stanu wyborczego.
502
00:30:26,242 --> 00:30:27,202
Prawda, Henry?
503
00:30:27,285 --> 00:30:28,203
Tak, Matt.
504
00:30:28,286 --> 00:30:29,704
A teraz, po tylu latach,
505
00:30:29,788 --> 00:30:33,249
stajemy po przeciwnych stronach barykady.
506
00:30:33,750 --> 00:30:35,752
Na tym polega ewolucja.
507
00:30:37,253 --> 00:30:38,213
Dobrego dnia, Panowie.
508
00:30:38,296 --> 00:30:40,715
Dobrego dnia, ch艂opcy i... dzi臋kuj臋.
509
00:30:40,799 --> 00:30:41,758
Sarah.
510
00:30:42,258 --> 00:30:43,760
Dobrego dnia, Henry.
511
00:31:22,674 --> 00:31:27,679
Przerwijmy na razie fotografowanie.
512
00:31:29,180 --> 00:31:31,182
Panie Drummond, czy obrona mo偶e ju偶 przystapi膰
513
00:31:31,683 --> 00:31:34,144
do wyboru nast臋pnego cz艂onka 艂awy Przysi臋g艂ych?
514
00:31:34,227 --> 00:31:35,186
Obrona jest gotowa, Wysoki S膮dzie.
515
00:31:35,687 --> 00:31:38,648
Pu艂kowniku Brady, czy oskar偶enie jest gotowe?
516
00:31:38,732 --> 00:31:40,150
Oskar偶enie jest gotowe, Wysoki S膮dzie.
517
00:31:40,233 --> 00:31:41,693
Dobrze, Mort, wezwij kandydata
518
00:31:42,193 --> 00:31:44,696
na ostatnie, dwunaste, miejsce w 艂awie.
519
00:31:47,699 --> 00:31:49,200
Jessie H. Dunlup.
520
00:31:54,748 --> 00:31:56,207
Prosz臋 o spok贸j!
521
00:31:58,209 --> 00:31:59,210
Prosz臋 o spok贸j!
522
00:32:00,712 --> 00:32:01,713
Uprzedzam publiczno艣膰,
523
00:32:02,213 --> 00:32:03,214
偶e s膮d nie b臋dzie tolerowa艂
524
00:32:03,715 --> 00:32:06,217
偶adnego zamieszania na sali.
525
00:32:08,261 --> 00:32:10,180
Mam nadziej臋, 偶e wyra偶am si臋 jasno.
526
00:32:10,263 --> 00:32:12,724
Nie b臋d臋 si臋 powtarza艂.
527
00:32:14,267 --> 00:32:18,229
Daj臋 dziennikarzom jedn膮 minut臋
na zako艅czenie rozm贸w telefonicznych.
528
00:32:23,234 --> 00:32:26,196
Przez ca艂a noc i dzisiejszy ranek,
529
00:32:26,279 --> 00:32:28,740
legiony maluczkich i 艣wi臋tych
530
00:32:29,240 --> 00:32:31,242
nap艂ywaj膮 zewsz膮d polnymi drogami
531
00:32:31,743 --> 00:32:35,205
jak ich t艂u艣ciutki mesjasz grzmi i grucha.
532
00:32:35,288 --> 00:32:37,707
Arcykap艂an i bo偶yszcze t艂um贸w,
533
00:32:37,791 --> 00:32:39,709
Matthew Harrison Brady,
534
00:32:39,793 --> 00:32:43,213
na zmian臋, opycha si臋 pieczonymi kurcz臋tami
535
00:32:43,296 --> 00:32:45,215
i czka frazesami.
536
00:32:45,298 --> 00:32:47,258
odk膮d tylko tu przyjecha艂.
537
00:32:48,802 --> 00:32:50,762
Mo偶emy kontynuowa膰, pu艂kowniku Brady?
538
00:32:51,262 --> 00:32:53,723
Wysoki S膮dzie, zanim zaczniemy,
539
00:32:53,807 --> 00:32:55,725
czy S膮d przyjmie wniosek
540
00:32:55,809 --> 00:32:57,727
w sprawie procedury?
541
00:32:57,811 --> 00:33:01,773
Zechce Pan przedstawi膰 ten wniosek?
542
00:33:02,273 --> 00:33:05,276
Zauwa偶y艂em, 偶e temperatura w sali
543
00:33:05,777 --> 00:33:09,739
wynosi aktualnie 36 stopni Celsjusza...
544
00:33:09,823 --> 00:33:11,783
i mo偶e jeszcze wzrosn膮膰!
545
00:33:16,788 --> 00:33:19,749
Chyba powaga S膮du nie ucierpi,
546
00:33:19,833 --> 00:33:23,294
je艣li pozb臋dziemy si臋 nadmiaru wierzchnich okry膰.
547
00:33:24,295 --> 00:33:26,756
Czy obrona ma jakie艣 zastrze偶enia
548
00:33:26,840 --> 00:33:29,259
do wniosku pu艂kownika Brady'ego?
549
00:33:29,342 --> 00:33:32,262
Nie wiem, czy S膮d zdo艂a zachowa膰 powag臋
550
00:33:32,345 --> 00:33:35,265
na widok moich szelek.
551
00:33:35,348 --> 00:33:39,310
Zaryzykujemy, Panie Drummond.
552
00:33:39,811 --> 00:33:42,814
Ci, kt贸rzy maj膮 ochot臋,
mog膮 zdj膮膰 marynarki.
553
00:33:50,321 --> 00:33:53,283
Czy szanowny obro艅ca
554
00:33:53,366 --> 00:33:54,826
prezentuje nam tu najnowsz膮 mod臋
555
00:33:55,326 --> 00:33:58,329
wielkiej metropolii Chicago?
556
00:34:00,373 --> 00:34:01,791
Ciesz臋 si臋, 偶e Pan spyta艂.
557
00:34:01,875 --> 00:34:03,835
Specjalnie je w艂o偶y艂em.
558
00:34:04,336 --> 00:34:07,297
Tak si臋 sk艂ada,
偶e te szelki kupi艂em
559
00:34:07,380 --> 00:34:09,299
w pa艅skim rodzinnym mie艣cie, Panie Brady...
560
00:34:09,382 --> 00:34:11,343
Weeping Water, Nebraska.
561
00:34:19,351 --> 00:34:22,854
Panowie, kontynuujmy wyb贸r
ostatniego cz艂onka 艁awy.
562
00:34:24,397 --> 00:34:26,816
Podaj nazwisko i zaw贸d, Jess.
563
00:34:26,900 --> 00:34:29,361
Jessie H. Dunlap, farmer.
564
00:34:30,862 --> 00:34:32,364
Panie Davenport.
565
00:34:34,366 --> 00:34:37,369
Wierzy Pan w bibli臋, Panie Dunlap?
566
00:34:38,370 --> 00:34:40,872
Wierz臋 w S艂owo Bo偶e,
567
00:34:41,373 --> 00:34:43,750
i wierz臋 w Matthew Harrison Brady'ego.
568
00:34:46,252 --> 00:34:47,754
Alleluja, bracia.
569
00:34:50,799 --> 00:34:53,259
Oskar偶enie akceptuje tego cz艂owieka.
570
00:34:54,761 --> 00:34:56,262
Panie Drummond?
571
00:34:56,763 --> 00:34:58,264
Nie mam pyta艅. Nie przyjmuj臋 go.
572
00:35:01,643 --> 00:35:05,105
Czy Pan Drummond odmawia
temu cz艂owiekowi miejsca w 艁awie
573
00:35:05,188 --> 00:35:07,107
tylko dlatego, 偶e wierzy w bibli臋?
574
00:35:07,190 --> 00:35:09,109
Je艣li znajdzie Pan tu ewolucjonist臋,
575
00:35:09,192 --> 00:35:11,653
te偶 go Pan odrzuci.
576
00:35:12,153 --> 00:35:16,116
Sprzeciwiam si臋 odrzucaniu
zacnego obywatela
577
00:35:16,199 --> 00:35:18,159
bez zadawania mu cho膰by jednego pytania.
578
00:35:20,662 --> 00:35:22,664
Dobrze. Zadam mu pytanie.
579
00:35:35,051 --> 00:35:36,511
Jak si臋 Pan miewa?
580
00:35:36,594 --> 00:35:38,555
C贸偶... troch臋 gor膮co.
581
00:35:39,055 --> 00:35:40,515
Mnie te偶.
582
00:35:40,598 --> 00:35:42,058
Jest Pan wolny.
583
00:35:51,568 --> 00:35:53,528
Jeste艣 wolny, Jessie.
584
00:35:53,611 --> 00:35:54,529
Mo偶esz zej艣膰.
585
00:35:54,612 --> 00:35:55,572
Wysoki S膮dzie,
586
00:35:56,948 --> 00:35:59,951
nie podoba mi si臋 ta...
587
00:36:00,452 --> 00:36:01,911
偶artobliwa nuta, jak膮 obrona
588
00:36:01,995 --> 00:36:03,913
wnosi do rozprawy.
589
00:36:03,997 --> 00:36:06,416
S膮d si臋 z Panem zgadza pu艂kowniku Brady.
590
00:36:06,499 --> 00:36:09,419
A ja si臋 nie zgadzam
na tytu艂owanie go pu艂kownikiem.
591
00:36:09,502 --> 00:36:13,423
Pierwsze s艂ysz臋,
aby Pan Brady by艂 w wojsku.
592
00:36:13,506 --> 00:36:15,425
Nadano mu honorowy stopie艅
593
00:36:15,508 --> 00:36:18,928
pu艂kownika stanowej milicji,
tu, w Hillsboro.
594
00:36:19,012 --> 00:36:21,973
U偶ywanie tego tytu艂u
dzia艂a na niekorzy艣膰 mojego klienta.
595
00:36:22,474 --> 00:36:24,934
Przywo艂uje na my艣l oskar偶yciela,
jako wodza,
596
00:36:25,018 --> 00:36:26,436
jad膮cego na bia艂ym koniu,
597
00:36:26,519 --> 00:36:30,440
na czele armii bojownik贸w,
598
00:36:30,523 --> 00:36:33,818
walcz膮cych o prawo i moralno艣膰.
599
00:36:37,489 --> 00:36:38,948
Prosz臋 mi wierzy膰,
chcemy aby Pa艅ski klient
600
00:36:39,032 --> 00:36:40,492
zosta艂 sprawiedliwie os膮dzony.
601
00:36:40,992 --> 00:36:44,496
Bez 偶adnych uprzedze艅.
602
00:36:44,996 --> 00:36:46,956
co Pan proponuje?
603
00:36:47,040 --> 00:36:49,959
Zdegradujcie go. Do szeregowca.
604
00:36:50,043 --> 00:36:51,461
Nie b臋d臋 oponowa艂,
605
00:36:51,544 --> 00:36:53,505
je艣li S膮d b臋dzie go nazywa艂
szeregowym Brady.
606
00:37:07,519 --> 00:37:09,521
Za艂atw to jako艣, Jason.
607
00:37:11,022 --> 00:37:12,482
Wezwij go tutaj.
608
00:37:12,565 --> 00:37:14,025
Panie Drummond.
609
00:37:18,530 --> 00:37:19,989
Zna Pan naszego burmistrza, Panie Drummond?
610
00:37:20,073 --> 00:37:21,032
Tak.
611
00:37:21,533 --> 00:37:22,992
Ma pewn膮 propozycj臋.
612
00:37:23,076 --> 00:37:26,996
Z upowa偶nienia...
613
00:37:27,080 --> 00:37:30,000
Jestem pewien, 偶e gubernator
nie wni贸s艂by sprzeciwu...
614
00:37:30,083 --> 00:37:31,543
mianuje Pana, Panie Drummond,
615
00:37:32,043 --> 00:37:35,046
tymczasowym honorowym pu艂kownikiem
stanowej milicji.
616
00:37:36,548 --> 00:37:37,507
C贸偶...
617
00:37:37,590 --> 00:37:40,051
Panowie, co mog臋 powiedzie膰...
618
00:37:41,052 --> 00:37:44,514
Niecz臋sto nadaj膮 cz艂owiekowi tytu艂
619
00:37:44,597 --> 00:37:47,017
tymczasowego honorowego pu艂kownika.
620
00:37:47,100 --> 00:37:48,560
Dzi臋kuj臋.
621
00:37:52,063 --> 00:37:54,524
Pu艂kowniku Brady,
pu艂kowniku Drummond,
622
00:37:54,607 --> 00:37:56,568
Przes艂uchamy teraz nast臋pnego kandydata.
623
00:38:00,071 --> 00:38:01,573
George Sillers!
624
00:38:02,073 --> 00:38:04,075
Teraz ty, George.
625
00:38:10,081 --> 00:38:12,542
Podaj nazwisko i zaw贸d, George.
626
00:38:12,625 --> 00:38:16,087
George Sillers.
Pracuj臋 w magazynie pasz.
627
00:38:19,090 --> 00:38:22,552
Czy uwa偶a si臋 Pan za cz艂owieka religijnego?
628
00:38:22,635 --> 00:38:24,554
Tak, jak ka偶dy z nas.
629
00:38:24,637 --> 00:38:27,599
W Hillsboro to oznacza bardzo wiele.
630
00:38:30,101 --> 00:38:31,603
Panie Sillers,
631
00:38:32,103 --> 00:38:33,688
czy ma Pan dzieci?
632
00:38:33,772 --> 00:38:36,107
Nic mi o tym nie wiadomo.
633
00:38:38,151 --> 00:38:41,071
Za艂贸偶my, 偶e ma Pan syna lub c贸rk臋.
634
00:38:41,154 --> 00:38:43,073
Co by Pan pomy艣la艂,
gdyby Pana dziecko powiedzia艂o,
635
00:38:43,156 --> 00:38:44,574
po powrocie ze szko艂y,
636
00:38:44,657 --> 00:38:46,117
偶e jego bezbo偶ny nauczyciel...
637
00:38:46,618 --> 00:38:49,579
Sprzeciw! Wybieramy dopiero przysi臋g艂ych.
638
00:38:49,662 --> 00:38:51,581
A oskar偶enie orzeka o winie,
639
00:38:51,664 --> 00:38:53,625
jeszcze przed rozpocz臋ciem rozprawy.
640
00:38:54,751 --> 00:38:56,252
Podtrzymuj臋 sprzeciw.
641
00:38:58,254 --> 00:39:00,256
Panie Sillers, czy istniej膮
jakie艣 osobiste wzgl臋dy
642
00:39:00,757 --> 00:39:05,220
kt贸ry mog艂yby ustosunkowa膰 Pana
pozytywnie do oskar偶onego?
643
00:39:05,303 --> 00:39:06,262
Do Catesa?
644
00:39:07,305 --> 00:39:09,766
W艂a艣ciwie go nie znam.
645
00:39:10,266 --> 00:39:12,727
Raz kupi艂 u mnie troch臋 torfu.
646
00:39:12,811 --> 00:39:14,479
Zap艂aci艂.
647
00:39:14,562 --> 00:39:17,649
Pan Sillers wygl膮da na uczciwego
i bogobojnego cz艂owieka.
648
00:39:17,732 --> 00:39:19,484
Akceptuj臋 go.
649
00:39:19,567 --> 00:39:21,486
Dzi臋kuj臋, pu艂kowniku Brady.
650
00:39:21,569 --> 00:39:23,279
Pu艂kowniku Drummond?
651
00:39:29,786 --> 00:39:31,246
Panie Sillers,
652
00:39:31,329 --> 00:39:34,749
Us艂yszeli艣my tu, 偶e jest Pan
cz艂owiekiem religijnym.
653
00:39:34,833 --> 00:39:36,292
Jak wiele czasu po艣wi臋ca Pan religii?
654
00:39:36,793 --> 00:39:39,754
C贸偶, mam sporo pracy w sk艂adzie pasz.
655
00:39:39,838 --> 00:39:41,756
呕ona zajmuje si臋 religi膮
w imieniu nas obojga.
656
00:39:41,840 --> 00:39:43,299
Och, rozumiem, rozumiem.
657
00:39:44,300 --> 00:39:45,802
Pan dba o 偶ycie doczesne,
658
00:39:46,302 --> 00:39:47,762
a 偶ona o przysz艂e.
659
00:39:47,846 --> 00:39:50,807
Sprzeciw, ta uwaga nie ma
nic do rzeczy.
660
00:39:51,307 --> 00:39:52,809
Podtrzymuj臋 sprzeciw.
661
00:39:54,310 --> 00:39:55,770
Prosz臋 powiedzie膰, Panie Sillers,
662
00:39:55,854 --> 00:39:58,273
czy zajmuj膮c si臋 religi膮,
663
00:39:58,356 --> 00:40:00,567
Pan albo 偶ona, trafili艣cie kiedy艣
na nazwisko Karola Darwina?
664
00:40:01,067 --> 00:40:03,028
Dopiero niedawno.
665
00:40:03,111 --> 00:40:05,071
Prosz臋 mi powiedzie膰...
666
00:40:05,321 --> 00:40:07,407
Czy takiego cz艂owieka jak Darwin,
667
00:40:07,490 --> 00:40:09,325
zaprosi艂by Pan na niedzielny obiad?
668
00:40:09,826 --> 00:40:12,829
Wysoki S膮dzie, m贸j oponent z Chicago
669
00:40:13,329 --> 00:40:15,290
gmatwa spraw臋 zadaj膮c hipotetyczne pytania.
670
00:40:15,373 --> 00:40:19,794
wiem ju偶, 偶e Pan Sillers
zbytnio si臋 nie przyk艂ada do religii.
671
00:40:19,878 --> 00:40:21,296
Teraz, ze wzgl臋du na Pana,
672
00:40:21,379 --> 00:40:25,425
pr贸buj臋 ustali膰, czy nie pracuje
nad teori膮 ewolucji.
673
00:40:25,508 --> 00:40:27,469
Ja tylko pracuj臋 w sk艂adzie pasz.
674
00:40:30,764 --> 00:40:33,183
Panie Sillers, czy potrafi Pan obiektywnie...
675
00:40:33,266 --> 00:40:35,685
Sprzeciw! Oskar偶enie ju偶 przyj臋艂o tego cz艂owieka.
676
00:40:35,769 --> 00:40:37,187
Chc臋 uczciwego procesu.
677
00:40:37,270 --> 00:40:38,188
Ja r贸wnie偶.
678
00:40:38,271 --> 00:40:40,190
Poziom dyskusji s臋dzi贸w przysi臋g艂ych
679
00:40:40,273 --> 00:40:42,692
musi odpowiada膰 og贸lnie przyj臋tym
normom spo艂ecznym...
680
00:40:42,776 --> 00:40:45,195
Jak Pan to osi膮gnie?
681
00:40:45,278 --> 00:40:46,696
Zmieli w maszynce firmy Brady'ch
682
00:40:46,780 --> 00:40:48,698
aby byli wszyscy jednakowi?
683
00:40:48,782 --> 00:40:50,700
akceptuj臋 Pana, Panie Sillers.
684
00:40:50,784 --> 00:40:53,203
Wysoki S膮dzie! To s膮 kpiny!
685
00:40:53,286 --> 00:40:55,246
Panowie, naruszacie powag臋 S膮du.
686
00:40:55,747 --> 00:40:58,249
艁awa przysi臋g艂ych zosta艂a skompletowana.
687
00:41:00,251 --> 00:41:01,711
Z powodu upa艂u...
688
00:41:01,795 --> 00:41:04,756
S膮d przerywa rozpraw臋 do godziny 10:00 jutro rano.
689
00:41:07,300 --> 00:41:09,260
Chwileczk臋, prosz臋!
690
00:41:10,762 --> 00:41:12,764
Prosz臋 o spok贸j.
691
00:41:13,264 --> 00:41:15,225
Pastor Brown prosi艂 mnie o zawiadomienie,
692
00:41:15,308 --> 00:41:18,186
偶e dzi艣 wieczorem na 艂膮ce
odb臋dzie si臋 wsp贸lna modlitwa
693
00:41:18,269 --> 00:41:22,148
"O sprawiedliwo艣膰 i wsparcie duchowe".
Zapraszamy wszystkich.
694
00:41:22,649 --> 00:41:25,151
Wysoki S膮dzie, protestuj臋.
To by艂a reklama handlowa.
695
00:41:26,778 --> 00:41:28,863
Reklama handlowa?
696
00:41:28,947 --> 00:41:30,365
Produkt贸w pastora Browna.
697
00:41:30,448 --> 00:41:31,408
Dlaczego S膮d nie og艂osi,
698
00:41:31,908 --> 00:41:33,368
偶e odb臋dzie si臋 spotkanie ewolucjonist贸w.
699
00:41:33,451 --> 00:41:35,870
Nic nie wiem o takim zebraniu.
700
00:41:35,954 --> 00:41:37,872
To ca艂kiem zrozumia艂e.
701
00:41:37,956 --> 00:41:38,873
Czy nie wystarczy,
702
00:41:38,957 --> 00:41:40,875
偶e ka偶dy, kto wchodzi na sale sadow膮,
703
00:41:40,959 --> 00:41:43,878
musi przej艣膰 pod transparentem
z napisem "Czytajcie bibli臋"?
704
00:41:43,962 --> 00:41:45,880
呕膮dam, aby go zdj臋to, Wysoki S膮dzie.
705
00:41:45,964 --> 00:41:47,924
Nie! Nie!
706
00:41:49,926 --> 00:41:51,886
Je艣li nie, to prosz臋 zawiesi膰 tam drugi,
707
00:41:51,970 --> 00:41:54,389
r贸wnie du偶y.
708
00:41:54,472 --> 00:41:55,932
z napisem "Czytajcie Darwina".
709
00:42:00,937 --> 00:42:02,939
Sami widzicie, co to za cz艂owiek.
710
00:42:03,440 --> 00:42:04,899
Spok贸j!
711
00:42:04,983 --> 00:42:06,943
Wysoki S膮dzie, chcemy aby szanowny mecenas z P贸艂nocy
712
00:42:07,444 --> 00:42:10,905
mia艂 w tym procesie r贸wne szanse.
713
00:42:10,989 --> 00:42:12,907
Pami臋tajmy, 偶e jest naszym go艣ciem.
714
00:42:12,991 --> 00:42:14,951
Do diab艂a!
Jestem prawnikiem, a nie go艣ciem.
715
00:42:15,452 --> 00:42:16,911
wi臋c zachowuj si臋 jak prawnik.
716
00:42:16,995 --> 00:42:19,914
Nie wyg艂aszaj na tej sali
bezece艅stw i przekle艅stw,
717
00:42:19,998 --> 00:42:22,292
kt贸re deprawuj膮 nasz膮 m艂odzie偶.
718
00:42:22,375 --> 00:42:25,337
Udzielam Panom upomnienia.
S膮d og艂osi艂 przerw臋.
719
00:42:25,837 --> 00:42:29,299
Moje zachowanie nie powinno ci臋 obchodzi膰.
720
00:42:29,382 --> 00:42:30,800
Ale j臋zyk owszem!
721
00:42:30,884 --> 00:42:33,303
Nie przeklinam tylko po to,
aby kl膮膰!
722
00:42:33,386 --> 00:42:35,847
J臋zyk jest marnym 艣rodkiem komunikacji.
723
00:42:36,348 --> 00:42:38,308
Musimy u偶ywa膰 wszystkich s艂贸w, jakie znamy.
724
00:42:38,391 --> 00:42:41,853
Szczeg贸lnie, 偶e tych, kt贸re wszyscy
rozumiemy jest cholernie ma艂o!
725
00:42:47,067 --> 00:42:49,527
Henry Drummond, ateista!
726
00:42:49,611 --> 00:42:53,531
Pan! Co Pan teraz napisze
w swojej gazecie?
727
00:42:53,615 --> 00:42:57,077
"Kto z diab艂em igra,
ten si臋 osmali."
728
00:43:14,969 --> 00:43:17,972
Za艂atwimy si臋, Cates. Wyp臋dzimy ci臋 z miasta.
729
00:43:21,476 --> 00:43:22,435
C贸偶, tak czy inaczej,
730
00:43:22,519 --> 00:43:24,938
Baltimore Herald jest z tob膮...
731
00:43:25,021 --> 00:43:26,981
a偶 do samego linczu.
732
00:43:34,489 --> 00:43:35,490
Bert...
733
00:43:36,991 --> 00:43:39,452
Bert, musisz to wszystko odwo艂a膰.
734
00:43:39,536 --> 00:43:40,954
Kim Pani jest, m艂oda damo?
735
00:43:41,037 --> 00:43:42,956
To Rachel Brown, moja narzeczona.
736
00:43:43,039 --> 00:43:44,499
C贸rka pastora Browna?
737
00:43:45,000 --> 00:43:46,960
Nie widzisz, co si臋 dzieje, Bert.
738
00:43:47,043 --> 00:43:49,963
Oni ci臋 wykorzystuj膮 przeciwko
tutejszym ludziom.
739
00:43:50,046 --> 00:43:52,966
Twoje przekonania nie maj膮 tu
nic do rzeczy.
740
00:43:53,049 --> 00:43:54,467
Oni robi膮 co艣 z艂ego,
a ty im pomagasz.
741
00:43:54,551 --> 00:43:56,469
Nie, m艂oda damo,
to nie jest takie proste...
742
00:43:56,553 --> 00:43:59,472
dobro czy z艂o, czer艅 czy biel,
dzie艅 czy noc.
743
00:43:59,556 --> 00:44:01,474
Czy Pani wie, 偶e na biegunie
744
00:44:01,558 --> 00:44:03,476
dzie艅 trwa sze艣膰 miesi臋cy?
745
00:44:03,560 --> 00:44:05,979
Bert i ja nie 偶yjemy na biegunie.
746
00:44:06,062 --> 00:44:07,480
Mieszkamy w Hillsboro.
747
00:44:07,564 --> 00:44:09,482
A tu, kiedy s艂o艅ce zachodzi,
jest ciemno.
748
00:44:09,566 --> 00:44:11,985
Czemu Pan tu przyjecha艂 i chce to zmienia膰?
749
00:44:12,068 --> 00:44:13,987
Nie przyjecha艂em zmienia膰 Hillsboro.
750
00:44:14,070 --> 00:44:16,531
Chc臋 tylko broni膰 jego prawa
do bycia innym.
751
00:44:17,032 --> 00:44:18,533
Tylko tyle.
752
00:44:19,034 --> 00:44:20,035
A ty co na, ch艂opcze?
753
00:44:20,535 --> 00:44:23,496
Ja ju偶 nic nie wiem.
754
00:44:23,580 --> 00:44:25,999
Chcia艂em o艣wieci膰 ich dzieci.
755
00:44:26,082 --> 00:44:28,501
Da膰 wiedz臋, z kt贸rej mogliby skorzysta膰.
756
00:44:28,585 --> 00:44:31,046
A oni mi z niej ukr臋cili
stryczek na szyi.
757
00:44:31,546 --> 00:44:33,006
Masz nauczk臋, Cates.
758
00:44:33,089 --> 00:44:36,009
Stracone z艂udzenia s膮 nagrod膮 bohater贸w.
759
00:44:36,092 --> 00:44:39,012
Sko艅cz臋 z papierowym medalem na piersi:
760
00:44:39,095 --> 00:44:41,514
"Bert Cates, najwi臋kszy idiota
na 艣wiecie - umar艂 walcz膮c."
761
00:44:41,598 --> 00:44:45,018
Nie oszukujmy si臋... dla niego jestem
tematem artyku艂贸w. Dla Pana - spraw膮.
762
00:44:45,101 --> 00:44:47,020
A dla siebie?
763
00:44:47,103 --> 00:44:48,521
Dobrze, nie oszukujmy si臋.
764
00:44:48,605 --> 00:44:51,524
Sam si臋 w to wpakowa艂e艣.
765
00:44:51,608 --> 00:44:53,568
Nie przez jego artyku艂y.
766
00:44:54,069 --> 00:44:55,070
Nie przez moj膮 spraw臋,
767
00:44:55,570 --> 00:44:58,573
mo偶e nawet nie przez ich dzieci.
768
00:44:59,074 --> 00:45:03,036
Wpakowa艂e艣 si臋 poniewa偶 w co艣 wierzy艂e艣,
sam dla siebie.
769
00:45:03,119 --> 00:45:05,038
Nie s膮dzi艂em, 偶e tak to si臋 sko艅czy.
770
00:45:05,121 --> 00:45:06,539
Mo偶e by膰 gorzej.
771
00:45:06,623 --> 00:45:09,042
Ci ludzie s膮 jak wyg艂odnia艂e wilki.
772
00:45:09,125 --> 00:45:11,044
Patrz膮 na mnie, jakbym by艂 morderc膮.
773
00:45:11,127 --> 00:45:12,545
Bo jeste艣.
774
00:45:12,629 --> 00:45:15,048
Wiesz, 偶e u艣mierci艂e艣 ich najpi臋kniejsz膮 ba艣艅,
775
00:45:15,131 --> 00:45:16,591
i za to 艣ci膮gaj膮 na ciebie
776
00:45:17,092 --> 00:45:20,553
gniew bo偶y, Brady'ego i prawo stanowe.
777
00:45:20,637 --> 00:45:22,555
Pan wszystko obraca w 偶art.
778
00:45:22,639 --> 00:45:24,099
M艂oda damo...
779
00:45:25,100 --> 00:45:27,060
wiem co czuje Bert.
780
00:45:27,143 --> 00:45:29,104
Czuje si臋 najbardziej samotn膮
osob膮 na 艣wiecie.
781
00:45:29,604 --> 00:45:31,106
Jakby szed艂 pust膮 ulic膮
782
00:45:31,606 --> 00:45:35,068
s艂ysz膮c tylko odg艂os swoich krok贸w.
783
00:45:35,151 --> 00:45:38,113
Ale wystarczy, aby艣 zapuka艂
do kt贸rychkolwiek drzwi
784
00:45:38,613 --> 00:45:40,573
i powiedzia艂: "Je艣li mnie wpu艣cicie,
785
00:45:40,657 --> 00:45:45,578
b臋d臋 偶y艂 i my艣la艂,
tak jak sobie tego 偶yczycie".
786
00:45:45,662 --> 00:45:48,581
a natychmiast otworz膮 si臋
wszystkie drzwi i okna,
787
00:45:48,665 --> 00:45:51,626
i ju偶 nigdy nie b臋dziesz samotny.
788
00:45:53,628 --> 00:45:55,588
Wszystko zale偶y od ciebie, Cates.
789
00:45:55,672 --> 00:45:58,591
Powiedz tylko s艂owo, a si臋 wycofam...
790
00:45:58,675 --> 00:46:02,095
je艣li oczywi艣cie wierzysz,
偶e to prawo jest s艂uszne,
791
00:46:02,178 --> 00:46:04,097
a ty by艂e艣 w b艂臋dzie.
792
00:46:04,180 --> 00:46:05,598
W takim przypadku, prosz臋 po prostu powiedzie膰,
793
00:46:05,682 --> 00:46:07,600
a ja pakuj臋 manatki i wracam do Chicago,
794
00:46:07,684 --> 00:46:10,103
gdzie jest teraz zaledwie 40 stopni w cieniu.
795
00:46:10,186 --> 00:46:15,108
Bert, odk膮d pami臋tam, co niedziela
chodzi艂am do ko艣cio艂a mojego ojca.
796
00:46:15,191 --> 00:46:17,110
Tutaj mieszkam.
797
00:46:17,193 --> 00:46:19,612
Tu urodz膮 si臋 moje dzieci.
798
00:46:19,696 --> 00:46:21,656
Jak b臋dziemy mogli tu 偶y膰?
799
00:46:23,908 --> 00:46:26,411
A jak b臋dziemy 偶y膰 je艣li si臋 poddam?
800
00:46:27,912 --> 00:46:28,872
Jak tw贸j ojciec?
801
00:46:28,955 --> 00:46:30,915
Alleluja, ciemnoto!
802
00:46:31,416 --> 00:46:32,876
Rach, to co si臋 dzieje w tym miasteczku
803
00:46:32,959 --> 00:46:34,919
nie wsz臋dzie nazwano by religi膮 chrze艣cija艅sk膮.
804
00:46:40,300 --> 00:46:42,802
Rach, nie mog臋 偶y膰 tak,
jak ty by艣 tego chcia艂a.
805
00:46:44,304 --> 00:46:46,306
Musisz wybra膰.
806
00:46:47,307 --> 00:46:49,267
Jego ko艣ci贸艂 albo nasz dom.
807
00:46:49,351 --> 00:46:50,810
W obu na raz nie mo偶esz mieszka膰.
808
00:46:53,813 --> 00:46:55,315
Wybacz, Bert.
809
00:46:55,815 --> 00:46:57,817
Musze ci臋 ju偶 zabra膰.
810
00:47:17,337 --> 00:47:19,339
By艂e艣 kiedy艣 zakochany, Hornbeck?
811
00:47:19,839 --> 00:47:22,342
Tylko w d藕wi臋ku w艂asnych s艂贸w,
dzi臋ki Bogu.
812
00:47:25,345 --> 00:47:27,347
Odwiedza艂em ich miasta...
813
00:47:27,847 --> 00:47:30,308
i widzia艂em o艂tarze,
na kt贸rych przysz艂o艣膰 swoich dzieci
814
00:47:30,392 --> 00:47:33,353
sk艂adaj膮 w ofierze bogom nauki.
815
00:47:34,354 --> 00:47:35,814
A co dostaj膮 w zamian?
816
00:47:35,897 --> 00:47:37,857
Zagubienie i zniszczenie.
817
00:47:38,358 --> 00:47:40,819
Nowe sposoby zabijania si臋 na wojnach.
818
00:47:40,902 --> 00:47:43,822
Wierzcie mi, Panowie, droga nauki
wiedzie ku przepa艣ci.
819
00:47:43,905 --> 00:47:46,825
Panie Brady, czy Pan naprawd臋 wierzy,
820
00:47:46,908 --> 00:47:50,954
偶e wi臋kszo艣膰 Amerykan贸w
podziela Pa艅skie pogl膮dy?
821
00:47:51,413 --> 00:47:54,332
To nie tylko pogl膮dy
M.H.Brady'ego, Panie Hornbeck.
822
00:47:54,416 --> 00:47:56,334
Nie ma takiego stanu,
823
00:47:56,418 --> 00:47:58,837
w kt贸rym ewolucjoni艣ci mieliby przewag臋.
824
00:47:58,920 --> 00:48:02,340
Nasi obywatele m贸wi膮 sami za siebie.
825
00:48:02,424 --> 00:48:04,843
Panie Brady, wi臋c jak Pan wyja艣ni
nieprzychylne komentarze
826
00:48:04,926 --> 00:48:06,886
na temat Pa艅skiej krucjaty.
827
00:48:07,387 --> 00:48:10,348
Te ataki wywo艂uje krzykliwa mniejszo艣膰,
828
00:48:10,432 --> 00:48:12,851
kt贸ra akurat rz膮dzi pras膮.
829
00:48:12,934 --> 00:48:15,353
Mam nadziej臋, 偶e wy, Panowie
830
00:48:15,437 --> 00:48:18,398
b臋dziecie bardziej obiektywni.
831
00:48:21,401 --> 00:48:26,364
Pob艂ogos艂aw Panie te 艣wi臋te dary,
kt贸re spo偶ywa膰 mamy,
832
00:48:26,448 --> 00:48:29,367
i niech b臋dzie pochwalone imi臋 Twoje, amen.
833
00:48:29,451 --> 00:48:32,871
Jedz, Henry.
Za ciebie te偶 zm贸wi艂em modlitw臋.
834
00:48:32,954 --> 00:48:35,915
Ewolucjonist贸w B贸g nie obchodzi,
835
00:48:36,416 --> 00:48:38,376
bo 偶ycie wieczne nie ma dla nich uroku...
836
00:48:38,460 --> 00:48:39,919
Sarah.
837
00:48:43,923 --> 00:48:44,924
Usi膮d藕 ze mn膮.
838
00:48:45,967 --> 00:48:47,427
Matt jest zaj臋ty.
839
00:48:48,928 --> 00:48:52,432
Gdzie tw贸j kapelusz z niebieskim pi贸rkiem?
840
00:48:52,932 --> 00:48:54,392
Z niebieskim pi贸rkiem?
841
00:48:54,476 --> 00:48:57,437
Wk艂ada艂a艣 go na wszystkie konwencje.
By艂a艣 w nim taka pi臋kna.
842
00:48:59,981 --> 00:49:01,399
A gdzie si臋 podzia艂
843
00:49:01,483 --> 00:49:03,943
tw贸j w膮ziutki, czarny krawat?
844
00:49:04,444 --> 00:49:07,197
Niezbyt atrakcyjny...
jak stare sznurowad艂o.
845
00:49:08,198 --> 00:49:10,200
Wr贸ci艂 do buta.
846
00:49:10,700 --> 00:49:12,660
Jak si臋 miewasz, Sarah?
847
00:49:12,744 --> 00:49:15,663
Posiwia艂am, Henry. A ty?
848
00:49:15,747 --> 00:49:17,165
Posmutnia艂em.
849
00:49:17,248 --> 00:49:19,167
Nie wierz臋. widzia艂am ci臋 dzi艣 w s膮dzie.
850
00:49:19,250 --> 00:49:21,795
Tryska艂e艣 humorem, jak zawsze.
851
00:49:21,878 --> 00:49:25,298
To Matt. Budzi we mnie
najgorsze instynkty.
852
00:49:25,382 --> 00:49:27,300
Brakowa艂o nam ciebie, Henry.
853
00:49:27,384 --> 00:49:30,804
Tak trudno jest o prawdziwych przyjaci贸艂.
854
00:49:30,887 --> 00:49:34,349
Nie przypuszcza艂am, 偶e nasze pogl膮dy
kiedy艣 nas rozdziel膮.
855
00:49:39,896 --> 00:49:41,815
Nadal ma dono艣ny g艂os.
856
00:49:41,898 --> 00:49:44,359
Bo nadal ma co艣 do powiedzenia.
857
00:49:44,859 --> 00:49:46,820
Na temat tego, jak inni maja 偶y膰?
858
00:49:46,903 --> 00:49:49,823
Och, nie b膮d藕 cyniczny.
859
00:49:49,906 --> 00:49:52,826
Ka偶dy cz艂owiek marzy o tym,
aby si臋 kim艣 opiekowa膰
860
00:49:52,909 --> 00:49:55,870
i by膰 za to kochanym.
861
00:49:56,371 --> 00:49:58,832
Ty chyba mog艂aby艣 mnie przekona膰.
862
00:49:58,915 --> 00:50:00,875
Bo on nie ma kapelusza
z niebieskim pi贸rkiem.
863
00:50:02,419 --> 00:50:04,337
Wiesz...
864
00:50:04,421 --> 00:50:07,841
Matt chyba nie nadawa艂 si臋 na prezydenta,
865
00:50:07,924 --> 00:50:10,844
ale by艂em got贸w go wybra膰 nawet na kr贸la.
866
00:50:10,927 --> 00:50:13,346
Po to aby艣 ty by艂a moja kr贸low膮.
867
00:50:13,430 --> 00:50:14,723
A ty kim by艣 wtedy by艂?
868
00:50:14,806 --> 00:50:16,766
Opozycjonist膮 Waszej Wysoko艣ci.
869
00:50:19,686 --> 00:50:22,605
"Wierz臋, 偶e Hillsboro..."
Przepraszam...
870
00:50:22,689 --> 00:50:24,107
"...stanie si臋 艣wi膮tyni膮
871
00:50:24,190 --> 00:50:28,111
dla tych milion贸w, kt贸re widz膮 sens
872
00:50:28,194 --> 00:50:31,156
w wype艂nianiu woli Bo偶ej."
873
00:50:31,656 --> 00:50:33,658
To wszystko na dzi艣, Panowie.
874
00:50:34,951 --> 00:50:39,414
S艂uchajcie S艂owa Bo偶ego!
875
00:50:39,497 --> 00:50:44,419
Ono m贸wi nam, 偶e 艣wiat
zosta艂 stworzony w 6 dni.
876
00:50:44,502 --> 00:50:47,922
Na pocz膮tku ziemia by艂a
bez艂adem i pustkowiem,
877
00:50:48,006 --> 00:50:50,967
a B贸g rzek艂:
"Niechaj si臋 stanie 艣wiat艂o艣膰."
878
00:50:52,469 --> 00:50:53,970
I sta艂a si臋 艣wiat艂o艣膰!
879
00:50:55,513 --> 00:50:57,932
I B贸g ujrza艂 艣wiat艂o艣膰,
a 艣wiat艂o艣膰 Boga.
880
00:50:58,016 --> 00:50:59,976
I 艣wiat艂o艣膰 zapyta艂a:
"Jestem dobra, Panie?".
881
00:51:00,477 --> 00:51:02,979
I B贸g odpowiedzia艂:
"Jeste艣 dobra".
882
00:51:04,981 --> 00:51:07,942
I tak up艂yn膮艂 wiecz贸r i poranek
pierwszego dnia.
883
00:51:08,026 --> 00:51:09,986
I potem B贸g rzek艂:
"Niechaj powstanie niebo."
884
00:51:10,487 --> 00:51:11,988
I kiedy to powiedzia艂, powsta艂o niebo.
885
00:51:13,490 --> 00:51:16,451
I tak up艂yn膮艂 wiecz贸r i poranek
drugiego dnia.
886
00:51:16,534 --> 00:51:21,331
Trzeciego dnia B贸g stworzy艂 suchy l膮d, trawy i drzewa,
887
00:51:21,414 --> 00:51:24,334
a czwartego dnia s艂o艅ce, ksi臋偶yc i gwiazdy,
888
00:51:24,417 --> 00:51:27,087
i og艂osi艂, 偶e s膮 dobre.
889
00:51:27,170 --> 00:51:29,589
Pi膮tego dnia zape艂ni艂 wody rybami,
890
00:51:29,673 --> 00:51:31,091
i powietrze ptactwem,
891
00:51:31,174 --> 00:51:33,593
i stworzy艂 wielkiego wieloryba,
892
00:51:33,677 --> 00:51:37,138
i pob艂ogos艂awi艂 je!
893
00:51:40,141 --> 00:51:42,102
Ale...
894
00:51:42,185 --> 00:51:45,647
rankiem sz贸stego dnia,
895
00:51:46,147 --> 00:51:50,610
kiedy B贸g wstawa艂,
oko jego by艂o ciemne,
896
00:51:50,694 --> 00:51:53,154
a twarz zatroskana.
897
00:51:54,155 --> 00:51:55,156
Dlaczego?
898
00:51:55,657 --> 00:51:56,658
Dlaczego B贸g by艂 zatroskany?
899
00:51:57,158 --> 00:51:58,118
Dlaczego? Powiedz nam!
900
00:51:58,201 --> 00:51:59,661
Powiedz nam dlaczego by艂 zatroskany!
901
00:52:02,163 --> 00:52:04,624
B贸g spojrza艂 na swoje dzie艂o,
902
00:52:04,708 --> 00:52:07,127
le偶膮ce u jego st贸p i powiedzia艂:
903
00:52:07,210 --> 00:52:09,129
"Ono nie jest do艣膰 dobre!
904
00:52:09,212 --> 00:52:11,172
Ono nie jest sko艅czone!"
905
00:52:11,673 --> 00:52:14,175
"Stworz臋...
906
00:52:15,176 --> 00:52:16,302
cz艂owieka!"
907
00:52:19,431 --> 00:52:20,390
Czy wierzymy?
908
00:52:20,473 --> 00:52:21,391
Tak!
909
00:52:21,474 --> 00:52:22,767
Czy wierzymy w S艂owo Bo偶e?
910
00:52:22,851 --> 00:52:23,935
Tak!
911
00:52:24,436 --> 00:52:25,395
Czy wierzymy w prawd臋 S艂owa Bo偶ego?
912
00:52:25,478 --> 00:52:26,521
Tak!
913
00:52:26,604 --> 00:52:28,523
Czy przeklinamy tego,
kt贸ry mu przeczy?
914
00:52:28,606 --> 00:52:29,524
Tak!
915
00:52:29,607 --> 00:52:31,526
Czy chcemy, aby ten grzesznik
916
00:52:31,609 --> 00:52:33,528
sma偶y艂 si臋 w ogniu piekielnym?
917
00:52:33,611 --> 00:52:35,030
Tak!
918
00:52:35,113 --> 00:52:37,073
Co si臋 sta艂o z cich膮 modlitw膮?
919
00:52:37,574 --> 00:52:41,036
O Panie, ze艣lij grzmoty i b艂yskawice,
920
00:52:41,119 --> 00:52:43,538
ukaraj tego grzesznika,
921
00:52:43,621 --> 00:52:47,042
jak zes艂a艂e艣 je na swych wrog贸w
w czasach faraon贸w.
922
00:52:47,125 --> 00:52:50,545
Niechaj pozna ostrza tego miecza!
923
00:52:50,628 --> 00:52:54,549
Niechaj jego dusza przez ca艂a wieczno艣膰
924
00:52:54,632 --> 00:52:58,553
wije si臋 w m臋czarniach!
925
00:52:58,636 --> 00:52:59,554
Nie!
926
00:52:59,637 --> 00:53:00,597
Nie, ojcze!
927
00:53:01,097 --> 00:53:02,557
Nie m贸dl si臋 o pot臋pienie dla Berta!
928
00:53:02,640 --> 00:53:06,061
Panie, przeklnij i tych,
929
00:53:06,144 --> 00:53:08,563
kt贸rzy prosz膮 o 艂ask臋 dla grzesznika,
930
00:53:08,646 --> 00:53:12,108
cho膰by byli krwi膮 z mojej krwi
i cia艂em z mojego cia艂a!
931
00:53:12,609 --> 00:53:17,572
Pastorze Brown...
wiem, 偶e ta modlitwa
932
00:53:17,655 --> 00:53:20,075
p艂ynie z twojej g艂臋bokiej wiary,
933
00:53:20,158 --> 00:53:22,369
ale mo偶e troch臋 przesadzi艂e艣.
934
00:53:22,869 --> 00:53:24,371
Je艣li zniszczysz to,
co chcia艂e艣 uratowa膰,
935
00:53:24,871 --> 00:53:27,332
pozostanie jedynie pustka.
936
00:53:27,415 --> 00:53:30,335
Pami臋tasz przypowie艣膰 Salomona
937
00:53:30,418 --> 00:53:33,338
"Kto zamieszanie wnosi w dom sw贸j,
938
00:53:33,421 --> 00:53:35,882
odziedziczy wiatry."
939
00:53:37,384 --> 00:53:40,845
Biblia uczy, 偶e B贸g wybacza
swoim dzieciom,
940
00:53:40,929 --> 00:53:45,850
i my, jego dzieci,
musimy wybacza膰 swoim bli藕nim.
941
00:53:45,934 --> 00:53:48,895
Przyjaciele, wracajcie do dom贸w.
942
00:53:49,896 --> 00:53:50,897
Id藕cie.
943
00:53:51,398 --> 00:53:53,400
I niech B贸g was wszystkich b艂ogos艂awi.
944
00:54:11,167 --> 00:54:13,128
Odprowadzimy ci臋 do domu, kochanie.
945
00:54:13,211 --> 00:54:16,131
Nie mog臋 tam wr贸ci膰.
On mnie nienawidzi.
946
00:54:16,214 --> 00:54:18,133
Nic podobnego.
947
00:54:18,216 --> 00:54:21,678
Przekl膮艂 mnie. M贸j w艂asny ojciec
skaza艂 mnie na pot臋pienie.
948
00:54:22,178 --> 00:54:24,139
呕aden cz艂owiek nie ma takiej mocy.
949
00:54:24,222 --> 00:54:26,141
On zawsze to robi艂.
950
00:54:26,224 --> 00:54:29,185
Przekl膮艂 Berta i ma艂ego Stebbinsa.
951
00:54:30,186 --> 00:54:32,147
Ma艂ego Stebbinsa?
952
00:54:32,230 --> 00:54:36,151
Od tego to si臋 wszystko zacz臋艂o.
953
00:54:36,234 --> 00:54:39,154
Ma艂y Stebbins by艂 niewinnym dzieckiem.
954
00:54:39,237 --> 00:54:41,698
B贸g nie gniewa si臋 na niewinnych,
moja droga.
955
00:54:43,700 --> 00:54:46,202
Tak powiedzia艂 Bert.
956
00:54:46,703 --> 00:54:50,206
M贸wi艂 tak, kiedy byli艣my razem.
957
00:54:51,708 --> 00:54:55,170
Gdybym mog艂a to Panu wyt艂umaczy膰,
958
00:54:55,253 --> 00:54:57,672
na pewno by mnie Pan zrozumia艂.
959
00:54:57,756 --> 00:54:59,215
Panie Brady, prosz臋, ja...
960
00:54:59,716 --> 00:55:01,176
Pomo偶emy ci.
961
00:55:01,259 --> 00:55:03,219
Chod藕. Wracamy do domu.
962
00:55:29,788 --> 00:55:31,247
Zaraz przyjd臋, Sarah.
963
00:55:31,331 --> 00:55:32,791
Dobrze, Matt.
964
00:55:33,291 --> 00:55:34,250
Dobranoc, Henry.
965
00:55:34,334 --> 00:55:36,294
Dobranoc.
966
00:55:47,305 --> 00:55:48,807
Jeszcze nie 艣pisz?
967
00:55:49,307 --> 00:55:50,809
Za gor膮co na spanie.
968
00:55:52,811 --> 00:55:55,772
Nie ma si臋 co oszukiwa膰, Henry.
969
00:55:55,855 --> 00:55:58,316
Ju偶 nie jeste艣my tacy jak dawniej.
970
00:56:00,360 --> 00:56:02,779
S膮dz膮c po tym, ile jedzenia
dzi艣 w siebie wpakowa艂e艣,
971
00:56:02,862 --> 00:56:04,823
to nic si臋 nie zmieni艂e艣 przez 40 lat.
972
00:56:14,833 --> 00:56:21,339
Dziwne, jak mog膮 si臋 rozej艣膰
drogi dw贸ch bliskich sobie ludzi.
973
00:56:22,841 --> 00:56:26,302
Taka jest kolej rzeczy.
974
00:56:26,386 --> 00:56:28,847
Kiedy艣 si臋 rozumieli艣my...
975
00:56:29,848 --> 00:56:32,350
podziwiali艣my si臋, Henry.
976
00:56:34,352 --> 00:56:37,313
Dlaczego, stary przyjacielu...
977
00:56:37,397 --> 00:56:39,816
tak bardzo si臋 ode mnie oddali艂e艣?
978
00:56:39,899 --> 00:56:41,818
Wszelki ruch jest wzgl臋dny, Matt.
979
00:56:41,901 --> 00:56:44,863
Mo偶e to ty oddali艂e艣 si臋 ode mnie
przez to, 偶e stoisz w miejscu.
980
00:56:48,867 --> 00:56:50,869
Je艣li post臋p oznacza odej艣cie od Boga,
981
00:56:52,370 --> 00:56:54,330
porzucenie wiary naszych ojc贸w...
982
00:56:54,414 --> 00:56:56,332
Widzia艂em dzi艣 demonstracj臋 tej wiary.
983
00:56:56,416 --> 00:56:58,335
Przerazi艂em si臋.
984
00:56:58,418 --> 00:56:59,836
to co widzia艂e艣 jest odbiciem...
985
00:56:59,919 --> 00:57:01,379
przemocy i nienawi艣ci,
986
00:57:01,880 --> 00:57:04,841
jakie panuj膮 na 艣wiecie,
Henry... twoim 艣wiecie.
987
00:57:04,924 --> 00:57:06,343
Zostali sprowokowani,
988
00:57:06,426 --> 00:57:08,845
poniewa偶 poczuli, 偶e ich wiara
zosta艂a zagro偶ona.
989
00:57:08,928 --> 00:57:11,848
To s膮 pro艣ci ludzie, Henry,
biedni ludzie.
990
00:57:11,931 --> 00:57:13,350
Ci臋偶ko pracuj膮...
991
00:57:13,433 --> 00:57:14,893
i chc膮 w co艣 wierzy膰...
992
00:57:15,894 --> 00:57:17,854
co艣 pi臋knego.
993
00:57:17,937 --> 00:57:21,358
Szukaj膮 czego艣 lepszego,
od tego co ich otacza.
994
00:57:21,441 --> 00:57:22,901
Raj za szyb膮 wystawow膮.
995
00:57:23,401 --> 00:57:24,861
Czemu chcesz im to odebra膰, Henry?
996
00:57:24,944 --> 00:57:26,404
To wszystko co maj膮...
997
00:57:26,905 --> 00:57:28,907
z艂oty kielich nadziei.
998
00:57:32,911 --> 00:57:34,913
Jak moja z艂ota tancerka.
999
00:57:37,415 --> 00:57:38,375
Jak co?
1000
00:57:38,458 --> 00:57:40,877
Z艂ota tancerka.
1001
00:57:40,960 --> 00:57:44,422
Sta艂a na wystawie sklepu w Wakeman, Ohio.
1002
00:57:44,923 --> 00:57:49,010
Posiadanie jej by艂o
moim najwi臋kszym marzeniem.
1003
00:57:50,929 --> 00:57:53,932
mia艂em wtedy 7 lat i by艂em
wytrawnym znawc膮 koni na biegunach.
1004
00:57:55,934 --> 00:57:58,895
Mia艂a jasnoczerwona grzyw臋
i niebieskie oczy,
1005
00:57:58,978 --> 00:58:01,439
ca艂a by艂a z艂ota
we fioletowe 艂atki.
1006
00:58:01,940 --> 00:58:03,400
A kiedy s艂o艅ce o艣wietli艂o strzemiona,
1007
00:58:03,483 --> 00:58:06,903
jej widok by艂 ol艣niewaj膮cy.
1008
00:58:06,986 --> 00:58:09,948
Niestety jej cena by艂a r贸wna tygodniowej
pensji mojego ojca,
1009
00:58:11,449 --> 00:58:16,454
Tak wi臋c od z艂otej tancerki ci膮gle
dzieli艂a mnie wielka, szklana szyba.
1010
00:58:19,457 --> 00:58:20,458
A偶 kiedy艣...
1011
00:58:21,960 --> 00:58:23,420
Pomy艣lmy...
1012
00:58:23,503 --> 00:58:25,422
To nie mog艂a by膰 gwiazdka.
1013
00:58:25,505 --> 00:58:27,924
Wi臋c to musia艂y by膰 moje urodziny.
1014
00:58:28,008 --> 00:58:29,426
Obudzi艂em si臋 rano,
1015
00:58:29,509 --> 00:58:32,470
i obok 艂贸偶ka ujrza艂em
moj膮 z艂ota tancerk臋.
1016
00:58:32,971 --> 00:58:34,431
Mama oszcz臋dza艂a na zakupach,
1017
00:58:34,514 --> 00:58:37,434
a tata przez miesi膮c pracowa艂 po nocach.
1018
00:58:37,517 --> 00:58:38,935
Wskoczy艂em na siod艂o,
1019
00:58:39,019 --> 00:58:40,979
zacz膮艂em si臋 buja膰...
1020
00:58:42,480 --> 00:58:43,940
a ona si臋 rozlecia艂a.
1021
00:58:44,024 --> 00:58:46,443
Na dwa kawa艂ki.
Drewno by艂o spr贸chnia艂e.
1022
00:58:46,526 --> 00:58:50,488
Ca艂o艣膰 trzyma艂a si臋 na s艂owo honoru.
1023
00:58:51,489 --> 00:58:53,992
Z wierzchu blichtr i po艂ysk,
a w 艣rodku pusto.
1024
00:58:54,492 --> 00:58:58,455
Tak samo odebra艂em t臋 dzisiejsz膮
demonstracj臋 wiary, Matt...
1025
00:58:58,538 --> 00:58:59,956
Wszystko blichtr i po艂ysk.
1026
00:59:00,040 --> 00:59:01,458
M贸wisz, 偶e dajesz ludziom nadziej臋.
1027
00:59:01,541 --> 00:59:03,001
A ja my艣l臋, 偶e ty im j膮 kradniesz.
1028
00:59:03,501 --> 00:59:04,836
O, nie, Henry...
1029
00:59:04,919 --> 00:59:07,339
Je艣li drog膮 do tego raju...
1030
00:59:07,422 --> 00:59:09,883
jest ignorancja, bigoteria i nienawi艣膰...
1031
00:59:11,885 --> 00:59:13,887
M贸wi臋: "To do diab艂a z nim."
1032
00:59:25,857 --> 00:59:28,318
Uczyli艣my si臋 o pochodzeniu gatunk贸w.
1033
00:59:28,401 --> 00:59:29,819
To bardzo interesuj膮ce, Howardzie.
1034
00:59:29,903 --> 00:59:31,363
Bardzo interesuj膮ce.
1035
00:59:32,364 --> 00:59:33,823
M贸w dalej, Howardzie,
1036
00:59:33,907 --> 00:59:37,369
czego jeszcze Pan Cates
uczy艂 was na lekcjach.
1037
00:59:38,870 --> 00:59:40,330
M贸wi艂, 偶e na pocz膮tku
1038
00:59:40,413 --> 00:59:42,832
Ziemia by艂a za gor膮ca,
aby mog艂o na niej istnie膰 偶ycie,
1039
00:59:42,916 --> 00:59:44,334
a potem troch臋 si臋 och艂odzi艂a
1040
00:59:44,417 --> 00:59:46,378
i kom贸rki zacz臋艂y si臋 rozwija膰.
1041
00:59:50,423 --> 00:59:51,341
Panie McKinnon.
1042
00:59:51,424 --> 00:59:53,343
Panie Galbraith.
1043
00:59:53,426 --> 00:59:55,887
My艣l臋, 偶e pozostali Panowie si臋 znaj膮.
1044
01:00:07,273 --> 01:00:08,274
Kom贸rki, Howardzie?
1045
01:00:08,775 --> 01:00:10,735
Ma艂e 偶yj膮tka, w wodzie.
1046
01:00:10,819 --> 01:00:13,238
A potem z tych ma艂ych 偶yj膮tek
zrobi艂y si臋 wi臋ksze,
1047
01:00:13,321 --> 01:00:15,240
a偶 w ko艅cu wysz艂y na l膮d.
1048
01:00:15,323 --> 01:00:17,742
Jak d艂ugo to trwa艂o wed艂ug Pana Cates'a?
1049
01:00:17,826 --> 01:00:21,246
Kilka milion贸w lat... mo偶e d艂u偶ej.
1050
01:00:21,329 --> 01:00:23,790
A potem pojawi艂y si臋 ryby, gady i ssaki.
1051
01:00:24,290 --> 01:00:25,250
Cz艂owiek jest ssakiem.
1052
01:00:25,333 --> 01:00:27,252
Jak psy...
1053
01:00:27,335 --> 01:00:28,795
i byd艂o.
1054
01:00:29,796 --> 01:00:31,256
Czy tak powiedzia艂?
1055
01:00:31,339 --> 01:00:32,298
Tak, prosz臋 Pana.
1056
01:00:34,300 --> 01:00:35,260
Howardzie,
1057
01:00:35,343 --> 01:00:37,762
W jaki spos贸b wy艂oni艂 si臋 cz艂owiek
z tej o艣lizg艂ej masy
1058
01:00:37,846 --> 01:00:39,264
robak贸w i w臋偶贸w,
1059
01:00:39,347 --> 01:00:41,808
wed艂ug twojego... Pana profesora?
1060
01:00:43,309 --> 01:00:46,271
Cz艂owiek tak jakby ewolutowa艂...
1061
01:00:46,354 --> 01:00:48,773
z ma艂p starego 艣wiata.
1062
01:00:48,857 --> 01:00:50,775
S艂yszeli艣cie przyjaciele?
1063
01:00:50,859 --> 01:00:52,318
Ma艂py ze starego 艣wiata!
1064
01:00:53,820 --> 01:00:54,779
Czyli wed艂ug Pana Cates,
1065
01:00:54,863 --> 01:00:56,281
nie pochodzimy nawet
1066
01:00:56,364 --> 01:00:58,783
od poczciwych, starych ma艂p ameryka艅skich.
1067
01:00:58,867 --> 01:01:00,326
Howardzie, pos艂uchaj uwa偶nie.
1068
01:01:00,827 --> 01:01:03,830
Czy w tym ca艂ym wyk艂adzie
o robakach i ewolucji
1069
01:01:04,330 --> 01:01:06,791
szlamu i mu艂u,
1070
01:01:06,875 --> 01:01:09,836
Pan Cates wspomnia艂 kiedy艣 o Bogu?
1071
01:01:13,340 --> 01:01:14,799
Nic takiego nie pami臋tam.
1072
01:01:14,883 --> 01:01:18,345
A o cudzie Stworzenia,
1073
01:01:18,845 --> 01:01:21,348
opisanym w pi臋knej ksi臋dze rodzaju?
1074
01:01:21,848 --> 01:01:22,349
Nie, prosz臋 Pana.
1075
01:01:23,350 --> 01:01:24,809
Panie i Panowie...
1076
01:01:24,893 --> 01:01:26,811
Sprzeciw!
1077
01:01:26,895 --> 01:01:28,813
Prosz臋 S膮d o przypomnienie
mojemu uczonemu przeciwnikowi,
1078
01:01:28,897 --> 01:01:30,815
偶e nie znajduje si臋 na wiecu wyborczym.
1079
01:01:30,899 --> 01:01:33,318
Ma przedstawi膰 przysi臋g艂ym dowody.
1080
01:01:33,401 --> 01:01:35,320
Nie musi robi膰 wra偶enia na Paniach,
gdy偶 nie zasiadaj膮 w 艁awie.
1081
01:01:35,403 --> 01:01:39,366
Wysoki S膮dzie...nie chc臋 wyg艂asza膰 mowy.
1082
01:01:40,867 --> 01:01:42,869
Wi臋c nie ma takiej potrzeby.
1083
01:01:43,370 --> 01:01:45,872
Jestem przekonany, 偶e s臋dziowie przysi臋gli,
1084
01:01:46,373 --> 01:01:50,877
widz膮c jak rozpaczliwie zagubiony czuje si臋 ten ch艂opiec.
1085
01:01:51,878 --> 01:01:57,384
Wm贸wiono mu, 偶e wype艂zn膮艂
z b艂ota i gnoju jak zwierz臋.
1086
01:01:57,884 --> 01:01:59,344
Powiadam, 偶e ci szydz膮cy
z biblii ludzie,
1087
01:01:59,427 --> 01:02:02,389
ci ewolucjoni艣ci, wa偶膮 nam trucizn臋!
1088
01:02:02,889 --> 01:02:05,850
Ca艂e szcz臋艣cie, 偶e prawo tego stanu
1089
01:02:05,934 --> 01:02:10,355
偶膮da, aby ci handlarze trucizn膮
nazywali swe produkty po imieniu,
1090
01:02:10,438 --> 01:02:13,858
tak aby艣my wiedzieli dok艂adnie,
co sprzedaj膮.
1091
01:02:13,942 --> 01:02:16,361
Twierdz臋, 偶e je艣li to prawo
nie zostanie utrzymane w mocy,
1092
01:02:16,444 --> 01:02:18,363
ten ch艂opiec i jego pokolenie
1093
01:02:18,446 --> 01:02:21,366
zostan膮 odarci z wiary
przez bezbo偶n膮 nauk臋!
1094
01:02:21,449 --> 01:02:26,371
Ale, je艣li Bertrama Catesa
spotka przewidziana prawem kara,
1095
01:02:26,454 --> 01:02:28,415
wierni na ca艂ym 艣wiecie,
kt贸rzy nas obserwuj膮,
1096
01:02:28,915 --> 01:02:32,377
kt贸rzy s艂uchaj膮 ka偶dego naszego s艂owa,
1097
01:02:32,460 --> 01:02:35,922
powstan膮 i okrzykn膮
ten s膮d b艂ogos艂awionym!
1098
01:02:37,424 --> 01:02:38,925
艢wiadek jest Pa艅ski.
1099
01:02:48,435 --> 01:02:51,438
Rad jestem, 偶e pu艂kownik
nie wyg艂osi艂 przem贸wienia.
1100
01:02:53,940 --> 01:02:56,401
Howardzie...
1101
01:02:56,484 --> 01:02:59,446
Powiedzia艂e艣, 偶e na Ziemi
by艂o kiedy艣 bardzo gor膮co.
1102
01:02:59,946 --> 01:03:01,906
Tak m贸wi艂 Pan Cates.
1103
01:03:01,990 --> 01:03:03,950
My艣lisz, 偶e by艂o bardziej gor膮co
ni偶 teraz?
1104
01:03:04,951 --> 01:03:06,411
Chyba tak.
1105
01:03:06,494 --> 01:03:08,455
Pan Cates czyta艂 nam o tym z ksi膮偶ki.
1106
01:03:09,456 --> 01:03:10,957
Z tej ksi膮偶ki?
1107
01:03:12,459 --> 01:03:16,379
Teoria Karola Darwina, o ewolucji i pochodzeniu cz艂owieka.
1108
01:03:16,963 --> 01:03:17,964
Tak, prosz臋 Pana.
1109
01:03:19,632 --> 01:03:23,136
T臋 w艂a艣nie ksi膮偶k臋 Pan Cates czyta艂
wam w klasie.
1110
01:03:24,637 --> 01:03:26,139
Powiedz mi, Howardzie,
1111
01:03:28,141 --> 01:03:30,602
czy uwa偶asz, 偶e by艂o w tym co艣 z艂ego?
1112
01:03:30,685 --> 01:03:33,104
Nie wiem...
1113
01:03:33,188 --> 01:03:34,647
Sprzeciw, Wysoki S膮dzie.
1114
01:03:35,148 --> 01:03:40,612
Obrona 偶膮da, aby 15-letni ch艂opiec
wypowiada艂 si臋 w kwestii moralnej.
1115
01:03:40,695 --> 01:03:43,114
Pr贸buj臋 tylko wykaza膰, 偶e zar贸wno Howard,
1116
01:03:43,198 --> 01:03:45,158
jak i pu艂kownik Brady, czy Karol Darwin,
1117
01:03:45,658 --> 01:03:47,660
czy ka偶da z os贸b znajduj膮cych si臋
na tej sali, 艂膮cznie z Panem,
1118
01:03:48,161 --> 01:03:49,621
ma prawo my艣le膰.
1119
01:03:49,704 --> 01:03:55,126
Pu艂kowniku Drummond, nie s膮dzimy tu prawa do my艣lenia.
1120
01:03:55,210 --> 01:03:57,629
Z ca艂ym szacunkiem dla Wysokiego S膮du, owszem.
1121
01:03:57,712 --> 01:04:01,633
Broni臋 tu w艂a艣nie prawa do my艣lenia.
1122
01:04:01,716 --> 01:04:04,678
Przez ten proces znalaz艂o si臋 ono
w 艣miertelnym niebezpiecze艅stwie.
1123
01:04:05,178 --> 01:04:06,137
Mamy os膮dzi膰 cz艂owieka!
1124
01:04:06,221 --> 01:04:07,681
My艣l膮cego cz艂owieka!
1125
01:04:09,182 --> 01:04:11,142
Kt贸remu grozi si臋 kar膮 za to,
1126
01:04:11,226 --> 01:04:13,687
偶e chce m贸wi膰 to, co my艣li.
1127
01:04:15,188 --> 01:04:16,147
Pu艂kowniku Drummond,
1128
01:04:16,231 --> 01:04:18,692
prosz臋 inaczej sformu艂owa膰 pytanie.
1129
01:04:20,694 --> 01:04:22,195
Dobrze wi臋c, Howardzie...
1130
01:04:22,696 --> 01:04:25,657
czy ca艂a ta gadka o ewolucji...
1131
01:04:25,740 --> 01:04:27,200
sprawi艂a ci jak膮kolwiek przykro艣膰?
1132
01:04:27,701 --> 01:04:28,201
S艂ucham?
1133
01:04:28,702 --> 01:04:30,662
Czy zrobi艂a ci co艣 z艂ego?
1134
01:04:30,745 --> 01:04:32,706
Czy czujesz si臋 gorzej?
1135
01:04:33,707 --> 01:04:38,670
Czy mo偶e gorzej grasz w baseball?
1136
01:04:38,753 --> 01:04:41,214
Czy to wp艂yn臋艂o na si艂臋 twojego ramienia?
1137
01:04:41,715 --> 01:04:42,674
Nie, prosz臋 Pana.
1138
01:04:42,757 --> 01:04:44,217
Jestem ma艅kutem.
1139
01:04:44,926 --> 01:04:46,886
Spryciarz z ciebie.
1140
01:04:46,970 --> 01:04:48,888
Nadal szanujesz ojca i matk臋?
1141
01:04:48,972 --> 01:04:49,931
Pewnie.
1142
01:04:50,432 --> 01:04:51,891
Od 艣niadania nikogo nie zamordowa艂e艣?
1143
01:04:51,975 --> 01:04:52,934
Sprzeciw.
1144
01:04:53,435 --> 01:04:55,937
To jest perfidna kazuistyka.
1145
01:05:03,445 --> 01:05:04,904
Pan mecenas u偶ywa s艂owa,
1146
01:05:04,988 --> 01:05:07,449
kt贸rego 艁awa nie rozumie.
1147
01:05:08,450 --> 01:05:09,909
Kazuistyka.
1148
01:05:09,993 --> 01:05:11,911
Naginanie argument贸w dla uzasadnienia tezy,
1149
01:05:11,995 --> 01:05:15,457
tu w odniesieniu do pytania o zab贸jstwo.
1150
01:05:16,958 --> 01:05:18,460
Podtrzymuj臋 sprzeciw.
1151
01:05:20,962 --> 01:05:23,965
Niech Pan spyta tego ch艂opca, czy jego wiara
w bibli臋 nie zosta艂a zachwiana.
1152
01:05:26,468 --> 01:05:28,928
Je艣li b臋d臋 potrzebowa艂 pa艅skiej pomocy,
pu艂kowniku Brady,
1153
01:05:29,012 --> 01:05:32,932
pokornie o ni膮 poprosz臋.
1154
01:05:33,016 --> 01:05:36,936
S艂u偶臋 uprzejmie, pu艂kowniku Drummond.
1155
01:05:37,020 --> 01:05:39,981
To chyba jedyny cz艂owiek,
kt贸ry siedz膮c potrafi puszy膰 si臋 jak paw.
1156
01:05:42,984 --> 01:05:44,486
Howard, powiedz...
1157
01:05:44,986 --> 01:05:46,988
czy wierzy艂e艣 we wszystko, co m贸wi艂 Pan Cates?
1158
01:05:47,989 --> 01:05:49,491
Nie jestem pewien.
1159
01:05:49,991 --> 01:05:50,950
Musia艂bym pomy艣le膰.
1160
01:05:51,034 --> 01:05:52,494
Bardzo dobrze. Bardzo dobrze.
1161
01:05:54,496 --> 01:05:56,998
Tw贸j tata jest farmerem, tak?
1162
01:05:57,499 --> 01:05:57,957
Tak, prosz臋 Pana.
1163
01:05:58,041 --> 01:05:59,459
Macie traktor?
1164
01:05:59,542 --> 01:06:00,460
Nowiutki.
1165
01:06:00,543 --> 01:06:02,962
Czy posiadanie traktora jest grzechem,
1166
01:06:03,046 --> 01:06:05,006
skoro nie m贸wi si臋 o nim w biblii?
1167
01:06:05,507 --> 01:06:06,466
Nie.
1168
01:06:06,549 --> 01:06:09,010
Moj偶esz nigdy do nikogo nie dzwoni艂.
1169
01:06:09,511 --> 01:06:13,973
Czy uwa偶asz, 偶e telefon
to narz臋dzie szatana?
1170
01:06:14,057 --> 01:06:15,016
Nie przysz艂o mi to do g艂owy.
1171
01:06:15,517 --> 01:06:17,519
Ani nikomu innemu!
1172
01:06:18,019 --> 01:06:20,480
Wysoki S膮dzie, obrona pope艂nia
ten sam, stary b艂膮d,
1173
01:06:20,563 --> 01:06:22,482
co wszyscy bezbo偶nicy...
1174
01:06:22,565 --> 01:06:24,484
myli rzeczy materialne,
1175
01:06:24,567 --> 01:06:28,488
z duchowym przes艂aniem Pisma 艢wi臋tego.
1176
01:06:28,571 --> 01:06:30,490
Dlaczego Pan m膮ci w g艂owie
temu dziecku?
1177
01:06:30,573 --> 01:06:33,368
Czy s艂owo "przyzwoito艣膰"
nic dla Pana nie znaczy?
1178
01:06:33,451 --> 01:06:36,413
Kiedy dzia艂a na niekorzy艣膰
mojego klienta - nie.
1179
01:06:36,913 --> 01:06:40,917
Wtedy nie ma ona dla mnie
偶adnego znaczenia.
1180
01:06:45,672 --> 01:06:48,800
Za to prawda ma znaczenie...
jako cel dzia艂ania!
1181
01:06:50,802 --> 01:06:52,762
Ale...
1182
01:06:52,846 --> 01:06:56,766
jednym z najwi臋kszych idiotyzm贸w
naszych czas贸w jest to,
1183
01:06:56,850 --> 01:07:00,770
偶e wpisujemy ludzkie post臋powanie
w siatk臋 moralno艣ci,
1184
01:07:00,854 --> 01:07:05,275
na kt贸rej ka偶dy czyn cz艂owieka
jest dok艂adnie wyznaczony...
1185
01:07:05,358 --> 01:07:07,277
krzy偶uj膮cymi si臋 liniami dobra i z艂a,
1186
01:07:07,360 --> 01:07:08,820
a jego miejsce jest precyzyjnie opisane...
1187
01:07:09,320 --> 01:07:13,324
w sekundach, minutach i stopniach.
1188
01:07:19,330 --> 01:07:23,293
Howardzie, czy zrozumia艂e艣 to,
co powiedzia艂em?
1189
01:07:23,376 --> 01:07:24,836
Nie, prosz臋 Pana.
1190
01:07:26,338 --> 01:07:28,298
Mo偶e kiedy艣 zrozumiesz.
1191
01:07:28,381 --> 01:07:30,842
To wszystko, synu.
Dzi臋kuj臋 ci. Jeste艣 wolny.
1192
01:07:31,301 --> 01:07:32,761
On mo偶e nie rozumie, ale ja tak.
1193
01:07:32,844 --> 01:07:36,306
Ju偶 widzia艂em, jak potrafisz og艂upi膰 ludzi.
1194
01:07:36,389 --> 01:07:38,308
W procesie wydawnictwa Endicott,
1195
01:07:38,391 --> 01:07:41,311
wm贸wi艂e艣 Przysi臋g艂ym, 偶e to nie ksi膮偶ka
jest obsceniczna, ale ich w艂asne my艣li.
1196
01:07:41,394 --> 01:07:44,814
Oszuka艂e艣 ich! Og艂upi艂e艣!
1197
01:07:44,898 --> 01:07:46,358
Tu nie pr贸buj takich sztuczek!
1198
01:07:46,858 --> 01:07:49,319
Nie pr贸buj臋 nikogo og艂upi膰!
1199
01:07:49,402 --> 01:07:51,821
Nie chc臋 jedynie dopu艣ci膰 do tego,
by wstecznicy
1200
01:07:51,905 --> 01:07:57,494
za艣miecali nasz膮 konstytucj臋
stekiem 艣redniowiecznych bzdur.
1201
01:07:57,577 --> 01:07:59,496
To nie jest S膮d Federalny, pu艂kowniku Drummond.
1202
01:07:59,579 --> 01:08:01,498
Gdzie艣 trzeba ich powstrzyma膰!
1203
01:08:01,581 --> 01:08:07,504
Wysoki S膮dzie, on chce aby艣my
zamiast przest臋pcy os膮dzali tu prawo!
1204
01:08:07,587 --> 01:08:10,048
Ale nic z tego, mamy nast臋pnego 艣wiadka.
1205
01:08:10,548 --> 01:08:12,884
Wzywam pann臋 Rachel Brown.
1206
01:08:12,967 --> 01:08:14,386
Rachel Brown!
1207
01:08:14,469 --> 01:08:17,430
Rachel Brown, prosz臋 o podej艣cie!
1208
01:08:18,431 --> 01:08:20,934
Wiedzia艂e艣 o tym?
1209
01:08:21,434 --> 01:08:23,436
On nie, ale my powinni艣my byli
to przewidzie膰.
1210
01:08:28,942 --> 01:08:30,402
Rach, co mu powiedzia艂a艣?
1211
01:08:30,485 --> 01:08:32,445
Spokojnie, synu.
1212
01:08:40,453 --> 01:08:41,413
Siadaj, Samsonie.
1213
01:08:41,496 --> 01:08:43,456
Za chwil臋 zetn膮 ci w艂osy.
1214
01:08:43,957 --> 01:08:50,463
Rachel, czy przysi臋ga Pani m贸wi膰
prawd臋, ca艂膮 prawd臋 i tylko prawd臋?
1215
01:08:51,965 --> 01:08:52,966
Przysi臋gam.
1216
01:08:53,967 --> 01:08:54,968
Moja droga,
1217
01:08:55,468 --> 01:08:56,928
chc臋 tylko aby艣 powt贸rzy艂a tylko to,
1218
01:08:57,012 --> 01:08:58,972
co powiedzia艂a艣 mi wczoraj wieczorem.
1219
01:08:59,472 --> 01:09:01,433
Panie Brady, prosz臋...
1220
01:09:01,516 --> 01:09:04,436
Rachel, chcia艂a艣 aby ludzie
zrozumieli, prawda?
1221
01:09:04,519 --> 01:09:06,479
- Tak.
- Wi臋c odpowiadaj na moje pytania.
1222
01:09:07,480 --> 01:09:08,940
Panno Brown,
1223
01:09:09,024 --> 01:09:11,985
zna Pani bardzo dobrze oskar偶onego, Bertrama Catesa?
1224
01:09:12,986 --> 01:09:15,447
Jeste艣my zar臋czeni.
1225
01:09:15,530 --> 01:09:17,449
Czy oboje ucz臋szczacie
do tego samego ko艣cio艂a?
1226
01:09:17,532 --> 01:09:19,993
Tak...ucz臋szczali艣my.
1227
01:09:20,493 --> 01:09:21,995
A teraz?
1228
01:09:22,495 --> 01:09:23,455
Co?
1229
01:09:23,538 --> 01:09:24,998
Nadal chodzicie do tego samego ko艣cio艂a?
1230
01:09:26,499 --> 01:09:27,500
Nie.
1231
01:09:28,001 --> 01:09:30,003
Czy Pan Cates porzuci艂 ko艣ci贸艂?
1232
01:09:31,004 --> 01:09:32,505
Nie, niezupe艂nie.
1233
01:09:33,006 --> 01:09:33,965
Nie jego ducha.
1234
01:09:34,049 --> 01:09:36,468
Ale cia艂o owszem.
1235
01:09:36,551 --> 01:09:41,473
Pan Cates opu艣ci艂 ko艣ci贸艂,
do kt贸rego chodzili艣cie razem.
1236
01:09:41,556 --> 01:09:42,515
- Tak.
- Dlaczego?
1237
01:09:45,018 --> 01:09:46,019
Z powodu ma艂ego Stebbinsa.
1238
01:09:46,519 --> 01:09:48,480
Ma艂y Stebbins.
1239
01:09:48,563 --> 01:09:50,523
Prosz臋 nam o tym opowiedzie膰.
1240
01:09:51,024 --> 01:09:52,901
To by艂o dwa lata temu.
1241
01:09:53,401 --> 01:09:56,363
Ma艂y Stebbins mia艂 wtedy 13 lat.
1242
01:09:56,446 --> 01:09:58,406
By艂 jednym z uczni贸w Berta.
1243
01:09:58,907 --> 01:10:00,867
Mieszka艂 obok internatu,
1244
01:10:00,950 --> 01:10:04,996
i cz臋sto przychodzi艂 do Berta
popatrze膰 przez mikroskop.
1245
01:10:05,080 --> 01:10:07,499
Bert m贸wi艂, 偶e by艂 bardzo bystry i...
1246
01:10:07,582 --> 01:10:10,043
i m贸g艂 zosta膰 nawet naukowcem.
1247
01:10:10,543 --> 01:10:11,544
Tak?
1248
01:10:13,546 --> 01:10:17,050
Kiedy艣 poszed艂 pop艂ywa膰 w rzece z kolegami.
1249
01:10:18,301 --> 01:10:22,305
Z艂apa艂 go skurcz...
i uton膮艂.
1250
01:10:25,934 --> 01:10:26,935
Co dalej.
1251
01:10:28,937 --> 01:10:30,897
Na pogrzebie...
1252
01:10:30,980 --> 01:10:34,401
m贸j tata powiedzia艂, 偶e Tommy
nie dost膮pi 艂aski,
1253
01:10:34,484 --> 01:10:38,905
poniewa偶... poniewa偶 jego ojciec
nie pozwoli艂 go ochrzci膰.
1254
01:10:38,988 --> 01:10:40,907
Powt贸rz dok艂adnie, co tw贸j ojciec m贸wi艂!
1255
01:10:40,990 --> 01:10:43,410
呕e dusza Tommy'ego wije si臋 w ogniu piekielnym!
1256
01:10:43,493 --> 01:10:46,287
Cates, ty grzeszniku!
1257
01:10:46,371 --> 01:10:48,289
Religia ma dawa膰 ludziom pocieszenie,
1258
01:10:48,373 --> 01:10:50,333
a nie sia膰 groz臋!
1259
01:10:53,336 --> 01:10:54,796
Prosz臋 o spok贸j.
1260
01:10:54,879 --> 01:10:56,297
Siadaj, Bert.
1261
01:10:56,381 --> 01:10:58,800
Bert uwa偶a艂 za niesprawiedliwe to,
1262
01:10:58,883 --> 01:11:01,344
偶e ma艂e dziecko nie mo偶e i艣膰 do nieba!
1263
01:11:01,845 --> 01:11:04,305
On nie odrzuci艂 Boga, tylko Ko艣ci贸艂!
1264
01:11:04,389 --> 01:11:05,348
Bardzo dobrze, moja droga.
Czyli prawd膮 jest,
1265
01:11:05,849 --> 01:11:08,309
偶e z powodu tego, co si臋 sta艂o
z ma艂ym Stebbinsem,
1266
01:11:08,393 --> 01:11:10,353
Bert Cates odszed艂 od Ko艣cio艂a!
1267
01:11:11,354 --> 01:11:12,856
Nie powiedzia艂a艣 nic z艂ego.
1268
01:11:13,356 --> 01:11:15,316
Zaczynamy rozumie膰, jakie prze偶ycia
1269
01:11:15,400 --> 01:11:19,070
mog膮 spowodowa膰, 偶e m艂ody cz艂owiek b艂膮dzi.
1270
01:11:19,154 --> 01:11:20,572
Sprzeciw!
1271
01:11:20,655 --> 01:11:22,115
To, czy m贸j klient zb艂膮dzi艂
1272
01:11:22,615 --> 01:11:24,075
jest kwesti膮 interpretacji.
1273
01:11:24,159 --> 01:11:25,577
Strike it from the record.
1274
01:11:25,660 --> 01:11:26,619
Podtrzymuj臋 sprzeciw.
1275
01:11:27,120 --> 01:11:28,079
Prosz臋, aby s臋dziowie
1276
01:11:28,163 --> 01:11:30,582
zignorowali uwag臋 oskar偶enia.
1277
01:11:30,665 --> 01:11:32,584
Dobrze.
1278
01:11:32,667 --> 01:11:37,088
Moja droga, opowiedz s臋dziom
nieco wi臋cej o pogl膮dach Pana Catesa
1279
01:11:37,172 --> 01:11:38,840
na temat religii.
1280
01:11:38,923 --> 01:11:40,842
Sprzeciw!
1281
01:11:40,925 --> 01:11:42,844
Plotki nie s膮 materia艂em dowodowym.
1282
01:11:42,927 --> 01:11:45,847
Oddalam sprzeciw.
1283
01:11:45,930 --> 01:11:47,349
Prosz臋 dalej, pu艂kowniku Brady.
1284
01:11:47,432 --> 01:11:51,853
Po prostu opowiedz nam o rozmowach,
jakie prowadzi艂a艣 z oskar偶onym.
1285
01:11:51,936 --> 01:11:53,355
Rachel, nie wolno ci.
1286
01:11:53,438 --> 01:11:54,856
To, co ci m贸wi艂em,
1287
01:11:54,939 --> 01:11:56,858
to by艂y pytania...
jakie cz艂owiek zadaje sobie w duchu.
1288
01:11:56,941 --> 01:11:58,860
Powt贸rzone g艂o艣no,
1289
01:11:58,943 --> 01:12:00,362
zabrzmi膮 jak odpowiedzi.
1290
01:12:00,445 --> 01:12:01,404
Ja... ja nie mog臋.
1291
01:12:01,905 --> 01:12:04,366
Nie s艂uchaj go, Rachel.
To dla jego dobra.
1292
01:12:04,449 --> 01:12:05,867
M贸w.
1293
01:12:05,950 --> 01:12:07,869
Panie Brady, powiedzia艂am to Panu
w zaufaniu...
1294
01:12:07,952 --> 01:12:10,413
Chcemy pozna膰 tylko prawd臋, Rachel,
tylko prawd臋.
1295
01:12:11,414 --> 01:12:13,875
Nie pami臋tam.
1296
01:12:13,958 --> 01:12:16,419
Rachel, zeznajesz pod przysi臋g膮.
1297
01:12:16,920 --> 01:12:19,881
Nie wolno ci zataja膰 wa偶nych informacji.
1298
01:12:19,964 --> 01:12:22,384
Prosz臋 opisa膰 S膮dowi, co Pani czu艂a.
1299
01:12:22,467 --> 01:12:24,386
kiedy Bert Cates powiedzia艂 Pani,
1300
01:12:24,469 --> 01:12:27,889
"B贸g nie stworzy艂 cz艂owieka.
To cz艂owiek stworzy艂 Boga."
1301
01:12:27,972 --> 01:12:29,432
Bert tego nie powiedzia艂!
1302
01:12:29,933 --> 01:12:32,894
Mia艂 偶al o ma艂ego Stebbinsa!
1303
01:12:32,977 --> 01:12:36,398
Powiedzia艂 tylko, 偶e m艣ciwy b贸g
narodzi艂 si臋 z ludzkiej bigoterii,
1304
01:12:36,481 --> 01:12:37,941
a szatan z ludzkiego piek艂a!
1305
01:12:38,441 --> 01:12:40,443
A czy patrz膮c na ksi臋偶yc,
1306
01:12:40,944 --> 01:12:43,405
wspomina艂 o kr贸lestwie niebieskim?
1307
01:12:43,488 --> 01:12:45,407
Czy te偶 m贸wi艂, 偶e nie ma tam nic,
1308
01:12:45,490 --> 01:12:48,410
opr贸cz gwiazd, ksi臋偶yc贸w,
galaktyk i mi臋dzygwiezdnego py艂u?
1309
01:12:48,493 --> 01:12:51,913
Powiedz, co m贸wi艂 o 艣wi臋tym
stanie ma艂偶e艅skim?
1310
01:12:51,996 --> 01:12:53,415
Czy nie por贸wnywa艂 go
z hodowl膮 zwierz膮t?
1311
01:12:53,498 --> 01:12:54,916
Sprzeciw!
1312
01:12:55,000 --> 01:12:58,920
Ci ludzie musz膮 wiedzie膰,
co si臋 dzia艂o w jego umy艣le,
1313
01:12:59,004 --> 01:13:01,423
偶eby przywr贸ci膰 mu rozum!
1314
01:13:01,506 --> 01:13:04,426
M贸w! M贸w wszystko!
M贸w! M贸w!
1315
01:13:04,509 --> 01:13:05,468
Matt!
1316
01:13:13,476 --> 01:13:14,978
W tej sytuacji...
1317
01:13:16,980 --> 01:13:19,983
chyba powinni艣my... zwolni膰 艣wiadka.
1318
01:13:26,489 --> 01:13:29,951
Pu艂kowniku Drummond,
czy zgadza si臋 Pan, aby zwolni膰 艣wiadka
1319
01:13:30,035 --> 01:13:34,247
i prze艂o偶y膰 pytania na inny termin?
1320
01:13:34,748 --> 01:13:38,209
Wysoki S膮dzie, obrona powinna
mie膰 mo偶liwo艣膰 podwa偶enia zezna艅
1321
01:13:38,293 --> 01:13:40,754
jakie oskar偶yciel wymusi艂 na 艣wiadku.
1322
01:13:41,755 --> 01:13:43,256
Prosz臋 jej nie m臋czy膰.
Niech Pan j膮 zwolni.
1323
01:13:44,758 --> 01:13:47,218
Prosz臋 o chwileczk臋...
1324
01:13:47,302 --> 01:13:51,222
Chcesz, aby ka偶de jej s艂owo
znalaz艂o si臋 w protokole?
1325
01:13:51,306 --> 01:13:53,266
To nie jest takie wa偶ne.
1326
01:13:53,767 --> 01:13:55,769
Przecie偶 oni rozszarpali ci臋 na strz臋py.
1327
01:13:56,269 --> 01:13:57,729
Musi Pan j膮 zwolni膰.
1328
01:13:57,812 --> 01:14:00,231
I pos艂a膰 ci臋 do wi臋zienia?
1329
01:14:00,315 --> 01:14:01,274
Prosz臋 j膮 pu艣ci膰.
1330
01:14:01,775 --> 01:14:03,234
O, ameryka艅ska g艂upoto,
1331
01:14:03,318 --> 01:14:05,737
ona poda艂a im twoj膮 g艂ow臋 na tacy.
1332
01:14:05,820 --> 01:14:07,238
Niech Pan si臋 nie wtr膮ca!
1333
01:14:07,322 --> 01:14:09,240
To nie Pana sprawa.
1334
01:14:09,324 --> 01:14:11,284
Nie wi膮偶 mi r膮k, ch艂opcze.
1335
01:14:12,786 --> 01:14:15,288
Albo Pan j膮 pu艣ci,
albo przyznam si臋 do winy.
1336
01:14:22,796 --> 01:14:24,297
Nie mam pyta艅.
1337
01:14:27,258 --> 01:14:30,762
艢wiadek mo偶e odej艣膰.
1338
01:14:43,775 --> 01:14:45,777
Mog臋 prosi膰 o autograf?
1339
01:14:49,781 --> 01:14:52,784
Czy oskar偶enie chce wezwa膰 kolejnego 艣wiadka?
1340
01:14:54,786 --> 01:14:56,788
Nie w tej chwili, Wysoki S膮dzie.
1341
01:14:58,540 --> 01:15:01,001
Mo偶emy zatem odda膰 g艂os obronie.
1342
01:15:01,084 --> 01:15:03,003
Pu艂kowniku Drummond.
1343
01:15:03,086 --> 01:15:05,547
Powo艂uj臋 na 艣wiadka Doktora Amosa Kellera...
1344
01:15:06,548 --> 01:15:09,509
z Wydzia艂u Zoologii
na Uniwersytecie w Chicago.
1345
01:15:09,592 --> 01:15:11,011
Sprzeciw!
1346
01:15:11,094 --> 01:15:12,512
Na jakiej podstawie?
1347
01:15:12,595 --> 01:15:15,515
Jakie znaczenie dla tego procesu
1348
01:15:15,598 --> 01:15:19,519
mo偶e mie膰 zeznanie
profesora zoologii?
1349
01:15:19,602 --> 01:15:21,521
Ogromne.
1350
01:15:21,604 --> 01:15:24,524
M贸j klient uczy艂 teorii ewolucji.
1351
01:15:24,607 --> 01:15:26,026
Ka偶de zeznanie, kt贸re mo偶e mie膰 zwi膮zek
1352
01:15:26,109 --> 01:15:28,028
z tym, tak zwanym, naruszeniem prawa
1353
01:15:28,111 --> 01:15:29,070
powinno zosta膰 przez S膮d dopuszczone.
1354
01:15:29,571 --> 01:15:31,531
Zb臋dnie, nie na temat, niedopuszczalne.
1355
01:15:31,614 --> 01:15:33,033
Ale dlaczego?
1356
01:15:33,116 --> 01:15:35,535
Czy gdyby Bertram Cates by艂 oskar偶ony o morderstwo,
1357
01:15:35,618 --> 01:15:39,039
nie powo艂ano by bieg艂ych
do zbadania broni?
1358
01:15:39,122 --> 01:15:44,544
I czy odrzucono by opini臋,
偶e z tej broni nie da si臋 wystrzeli膰?
1359
01:15:44,627 --> 01:15:48,089
Nie bardzo rozumiem,
co Pan ma na my艣li.
1360
01:15:50,091 --> 01:15:52,093
Wysoki S膮dzie,
1361
01:15:52,594 --> 01:15:59,059
Obrona chce, aby Pan Keller wyja艣ni艂 przysi臋g艂ym
1362
01:15:59,142 --> 01:16:02,562
na czym dok艂adnie polega teoria ewolucji.
1363
01:16:02,645 --> 01:16:05,565
Jak mog膮 wyda膰 werdykt,
skoro nic o niej nie wiedz膮?
1364
01:16:05,648 --> 01:16:10,570
Ustawa, kt贸rej tu bronimy,
wyklucza takie zeznanie.
1365
01:16:10,653 --> 01:16:12,614
Obywatele tego stanu
wyra藕nie powiedzieli,
1366
01:16:13,114 --> 01:16:15,575
偶e nie 偶ycz膮 sobie,
aby te zoologiczne brednie
1367
01:16:15,658 --> 01:16:17,577
opowiadano w ich szko艂ach.
1368
01:16:17,660 --> 01:16:21,081
Dlatego nie zgadzam si臋,
aby agnostycy
1369
01:16:21,164 --> 01:16:25,585
u偶ywali tej sali jako m贸wnicy,
1370
01:16:25,669 --> 01:16:26,628
z kt贸rej b臋d膮 wykrzykiwa膰
swoje herezje
1371
01:16:27,128 --> 01:16:28,129
prosto na pierwsze strony gazet.
1372
01:16:31,132 --> 01:16:32,592
Pu艂kowniku Drummond,
1373
01:16:32,676 --> 01:16:36,137
S膮d stwierdza, 偶e zoologia
nie ma nic wsp贸lnego ze spraw膮.
1374
01:16:36,888 --> 01:16:38,890
Agnostycy?
1375
01:16:45,397 --> 01:16:47,399
Powo艂uj臋 doktora Allen Pagea,
1376
01:16:47,899 --> 01:16:49,859
pastora ko艣cio艂a kongregacjonalist贸w,
1377
01:16:49,943 --> 01:16:52,862
profesora geologii i archeologii.
1378
01:16:52,946 --> 01:16:53,863
Sprzeciw.
1379
01:16:53,947 --> 01:16:56,866
Podtrzymuj臋 sprzeciw.
1380
01:16:56,950 --> 01:16:58,868
Czy Wysoki S膮d jednym tchem zaprzecza
1381
01:16:58,952 --> 01:17:03,289
istnieniu zoologii, geologii i archeologii?
1382
01:17:03,373 --> 01:17:06,292
S膮d nie zaprzecza,
偶e istniej膮 takie nauki,
1383
01:17:06,376 --> 01:17:09,421
ale nie maj膮 one nic wsp贸lnego ze spraw膮.
1384
01:17:16,928 --> 01:17:18,430
Powo艂uj臋 Waltera Aaronsona,
1385
01:17:18,930 --> 01:17:21,391
antropologa, filozofa, pisarza,
1386
01:17:21,474 --> 01:17:24,436
kt贸ry jest jednym z najbardziej 艣wiat艂ych
umys艂贸w naszych czas贸w. Jaki艣 sprzeciw?
1387
01:17:24,936 --> 01:17:25,937
Sprzeciw!
1388
01:17:26,438 --> 01:17:28,398
Wysoki S膮dzie, obrona
sprowadzi艂a do Hillsboro,
1389
01:17:28,481 --> 01:17:32,402
niema艂ym nak艂adem 艣rodk贸w,
6 艣wiat艂ych uczonych.
1390
01:17:32,485 --> 01:17:36,448
Na ich zeznaniach opiera si臋
obrona mojego klienta...
1391
01:17:37,949 --> 01:17:39,409
Zamierzam wykaza膰,
1392
01:17:39,492 --> 01:17:45,915
偶e to, co Bertram Cates m贸wi艂 w szkole nie by艂o przest臋pstwem.
1393
01:17:45,999 --> 01:17:48,460
Dla wszystkich 艣wiat艂ych umys艂贸w s膮 to fakty
r贸wnie niepodwa偶alne jak geometria.
1394
01:17:51,463 --> 01:17:52,964
Ale w naszej spo艂eczno艣ci,
pu艂kowniku Drummond,
1395
01:17:53,465 --> 01:17:54,924
i w naszym suwerennym stanie,
1396
01:17:55,008 --> 01:17:56,926
jest w艂a艣nie dok艂adnie odwrotnie.
1397
01:17:57,010 --> 01:17:58,928
J臋zyk prawa jest jasny, Wysoki S膮dzie.
1398
01:17:59,012 --> 01:18:00,430
Nie potrzebujemy opinii ekspert贸w
1399
01:18:00,513 --> 01:18:02,932
na temat prawa, kt贸re jest od dawna stosowane.
1400
01:18:03,016 --> 01:18:06,436
Czego wam trzeba?
Szubienicy, 偶eby go powiesi膰?.
1401
01:18:06,519 --> 01:18:08,938
Pan ubli偶a ca艂ej naszej spo艂eczno艣ci.
1402
01:18:09,022 --> 01:18:11,983
A ta spo艂eczno艣膰 ubli偶a ca艂emu 艣wiatu!
1403
01:18:14,486 --> 01:18:17,489
Wysoki S膮dzie, prosz臋 o pozwolenie
na wycofanie si臋 z tej sprawy.
1404
01:18:18,490 --> 01:18:20,450
Panie Drummond,
nie mo偶e si臋 Pan teraz wycofa膰!
1405
01:18:20,533 --> 01:18:22,494
Dlaczego nie?
5 minut temu sam tego chcia艂e艣!
1406
01:18:24,162 --> 01:18:25,163
Pu艂kowniku Drummond,
1407
01:18:25,663 --> 01:18:28,124
jakie Pan ma powody?
1408
01:18:28,208 --> 01:18:31,127
Jest ich ze dwie艣cie!
1409
01:18:31,211 --> 01:18:33,630
Ale je艣li to ma艂o,
to mam jeszcze jeden.
1410
01:18:33,713 --> 01:18:37,634
M贸j klient ju偶 zosta艂 uznany za winnego.
1411
01:18:37,717 --> 01:18:42,639
Czy Pan Drummond sugeruje,
偶e ta szczero艣膰 reakcji
1412
01:18:42,722 --> 01:18:46,685
mo偶e przeszkodzi膰 S膮dowi
w wydaniu sprawiedliwego wyroku?
1413
01:18:47,185 --> 01:18:51,147
Z艂e prawo nie pozwala
na sprawiedliwe wyroki.
1414
01:18:51,231 --> 01:18:53,650
Pozwala tylko niszczy膰 i kara膰.
1415
01:18:53,733 --> 01:18:54,943
Ale ostrzegam was.
1416
01:18:55,443 --> 01:18:56,945
Z艂e prawo jest jak zaraza,
1417
01:18:57,445 --> 01:18:59,406
kt贸ra zabija ka偶dego, kogo dotknie,
1418
01:18:59,489 --> 01:19:01,449
zar贸wno przeciwnik贸w, jak i sojusznik贸w.
1419
01:19:01,950 --> 01:19:02,909
Pu艂kowniku Drummond...
1420
01:19:02,992 --> 01:19:05,412
Nie rozumiecie...
1421
01:19:05,495 --> 01:19:09,916
偶e je艣li dzi艣 zabronicie nauczania
teorii ewolucji w szko艂ach pa艅stwowych,
1422
01:19:10,000 --> 01:19:13,461
to jutro b臋dziecie mogli
zakaza膰 tego w prywatnych,
1423
01:19:13,962 --> 01:19:16,464
a pojutrze zabronicie
czytania na ten temat,
1424
01:19:16,965 --> 01:19:19,926
a potem w og贸le wyrzucicie
ksi膮偶ki i gazety.
1425
01:19:20,010 --> 01:19:22,971
Potem napu艣cicie katolik贸w na protestant贸w,
1426
01:19:23,471 --> 01:19:25,432
a potem jednych protestant贸w na drugich
1427
01:19:25,515 --> 01:19:28,935
i b臋dziecie mogli narzuci膰
wszystkim ludziom swoj膮 religi臋.
1428
01:19:29,019 --> 01:19:30,937
Jedno poci膮ga za sob膮 drugie!
1429
01:19:31,021 --> 01:19:34,983
Bo fanatyzm i ignorancja
s膮 wiecznie 偶ywe
1430
01:19:35,483 --> 01:19:36,985
i potrzebuj膮 pokarmu.
1431
01:19:37,986 --> 01:19:39,988
I wkr贸tce, Wysoki S膮dzie...
1432
01:19:40,989 --> 01:19:45,452
powiewaj膮c sztandarami
i przy d藕wi臋ku werbli,
1433
01:19:45,535 --> 01:19:49,956
b臋dziecie maszerowa膰 wstecz!
Wstecz!
1434
01:19:50,040 --> 01:19:53,960
A偶 do XVI wieku,
1435
01:19:54,044 --> 01:19:56,963
kiedy to bigoci spalili cz艂owieka,
1436
01:19:57,047 --> 01:20:00,008
za to, 偶e chcia艂 nie艣膰
o艣wiecenie ludzkim umys艂om.
1437
01:20:02,844 --> 01:20:06,848
Mam nadziej臋, 偶e Pan nie zarzuca
bigoterii temu S膮dowi.
1438
01:20:07,349 --> 01:20:09,309
Wysoki S膮d ma prawo mie膰
tak膮 nadziej臋.
1439
01:20:09,392 --> 01:20:11,353
Mam znacznie wi臋ksze prawa.
1440
01:20:11,853 --> 01:20:13,813
I znacznie wi臋ksz膮 w艂adz臋!
1441
01:20:13,897 --> 01:20:16,316
I skorzystam z niej.
1442
01:20:16,399 --> 01:20:19,819
Pu艂kowniku Drummond, jutro o godzinie
10:00 rano, w tym miejscu,
1443
01:20:19,903 --> 01:20:22,489
b臋dzie Pan odpowiada艂 za obraz臋 S膮du.
1444
01:20:22,572 --> 01:20:26,034
Do tego czasu pozostanie Pan w areszcie.
1445
01:20:26,534 --> 01:20:28,536
Kaucja wynosi $2,000.
1446
01:20:29,037 --> 01:20:30,038
$2,000...
1447
01:20:31,539 --> 01:20:33,291
Dlaczego nie $4,000?
1448
01:20:34,292 --> 01:20:36,127
Zatem $4,000, pu艂kowniku Drummond.
1449
01:20:36,628 --> 01:20:39,589
Wysoki S膮dzie,
moja redakcja wp艂aci kaucj臋.
1450
01:20:39,673 --> 01:20:44,594
Czy Pa艅scy pracodawcy upowa偶nili Pana
do sk艂adania takich zobowi膮za艅?
1451
01:20:44,678 --> 01:20:46,638
Zaraz do nich zatelegrafuj臋.
1452
01:20:47,138 --> 01:20:48,598
Zgoda. Do tego czasu,
1453
01:20:48,682 --> 01:20:53,061
pu艂kownik Drummond mo偶e korzysta膰
z wyg贸d miejskiego aresztu.
1454
01:20:57,565 --> 01:20:59,067
Wysoki S膮dzie...
1455
01:21:01,069 --> 01:21:04,030
Dam swoj膮 farm臋 w zastaw za Pana Drummonda.
1456
01:21:04,114 --> 01:21:07,534
Nie wiemy, ile jest warta Pa艅ska farma.
1457
01:21:07,617 --> 01:21:09,661
Powinno wystarczy膰.
1458
01:21:10,161 --> 01:21:13,623
Przepisy m贸wi膮, 偶e kaucja
powinna zosta膰 wp艂acona got贸wk膮.
1459
01:21:13,707 --> 01:21:16,668
M贸j bank udzieli po偶yczki got贸wkowej
1460
01:21:17,168 --> 01:21:19,129
pod zastaw tej farmy.
1461
01:21:19,212 --> 01:21:22,173
Jej warto艣膰 znacznie przewy偶sza
wysoko艣膰 kaucji.
1462
01:21:25,176 --> 01:21:26,553
Zgoda.
1463
01:21:26,636 --> 01:21:28,596
Prosz臋 si臋 zg艂osi膰 do kancelarii.
1464
01:21:31,599 --> 01:21:33,059
Kim Pan jest?
1465
01:21:33,143 --> 01:21:35,603
Nazywam si臋 John Stebbins.
1466
01:21:37,605 --> 01:21:41,109
S膮d wznowi rozpraw臋
jutro o 10:00 rano.
1467
01:21:48,950 --> 01:21:50,910
"Powiesimy Berta Catesa
1468
01:21:50,994 --> 01:21:53,455
na najwy偶szej jab艂oni."
1469
01:22:02,464 --> 01:22:06,968
"A B贸g dalej powiedzie nas w b贸j."
1470
01:22:18,980 --> 01:22:20,982
Noc prze艣pi spokojnie.
1471
01:22:22,484 --> 01:22:25,987
Rano daj jej te pigu艂ki
i zatrzymaj j膮 w 艂贸偶ku.
1472
01:22:28,490 --> 01:22:29,991
Dzi臋kuj臋 ci, John.
1473
01:22:34,496 --> 01:22:35,997
Rachel.
1474
01:22:38,500 --> 01:22:40,001
Rachel.
1475
01:22:45,006 --> 01:22:47,008
"Powiesimy Berta Catesa
1476
01:22:47,509 --> 01:22:49,469
na najwy偶szej jab艂oni."
1477
01:22:49,552 --> 01:22:54,015
"A B贸g dalej powiedzie nas w b贸j."
1478
01:23:31,302 --> 01:23:33,763
"Powiesimy Henry'ego Drummonda
1479
01:23:33,847 --> 01:23:36,307
na najwy偶szej jab艂oni."
1480
01:23:45,817 --> 01:23:47,318
"A B贸g dalej..."
1481
01:24:12,260 --> 01:24:14,262
Huligani wszystkich kraj贸w,
艂膮czcie si臋!
1482
01:24:15,764 --> 01:24:19,225
Nie macie do spalenia nic,
opr贸cz waszych my艣licieli.
1483
01:24:19,309 --> 01:24:22,228
Oto ci, kt贸rzy tworz膮 nasze prawo.
1484
01:24:22,312 --> 01:24:24,272
To jest demokracja.
1485
01:24:24,773 --> 01:24:27,275
Ty pewnie masz jaki艣 lepszy pomys艂.
1486
01:24:32,864 --> 01:24:36,868
Wygl膮da na to,
偶e odchodzisz w blasku chwa艂y.
1487
01:24:39,871 --> 01:24:43,833
Zrobi艂e艣 dzi艣 w s膮dzie
wielkie wra偶enie, Henry
1488
01:24:43,917 --> 01:24:46,336
"Wysoki S膮dzie, wkr贸tce b臋dziecie
1489
01:24:46,419 --> 01:24:48,380
szczu膰 ludzi przeciwko sobie"...
1490
01:24:48,880 --> 01:24:51,383
"Religi臋 przeciwko religii",
i tak dalej, i tak dalej,
1491
01:24:51,883 --> 01:24:53,343
a偶 do znudzenia.
1492
01:24:53,426 --> 01:24:55,887
Henry, obud藕 si臋 wreszcie.
1493
01:24:56,388 --> 01:24:57,847
Darwin si臋 pomyli艂.
1494
01:24:57,931 --> 01:24:59,849
Cz艂owiek jest nadal ma艂p膮,
1495
01:24:59,933 --> 01:25:02,852
i nadal oddaje cze艣膰 totemom.
1496
01:25:02,936 --> 01:25:04,854
Kiedy pierwszy raz
stan膮艂 na dw贸ch nogach,
1497
01:25:04,938 --> 01:25:06,356
spojrza艂 na gwiazdy...
1498
01:25:06,439 --> 01:25:08,400
...pomy艣la艂, 偶e to co艣 do zjedzenia.
1499
01:25:08,900 --> 01:25:09,859
A kiedy nie m贸g艂 ich dosi臋gn膮膰,
1500
01:25:09,943 --> 01:25:13,405
uzna艂, 偶e te smako艂yki
nale偶膮 do jakiego艣 wi臋kszego stworzenia...
1501
01:25:14,906 --> 01:25:17,367
...i tak narodzi艂 si臋 Jahwe.
1502
01:25:17,450 --> 01:25:19,911
Zazdroszcz臋 ci takiego
rozumienia historii.
1503
01:25:20,412 --> 01:25:22,372
Wyra藕nie u艂atwi艂oby mi ono 偶ycie.
1504
01:25:22,455 --> 01:25:24,874
O, nie! Nie tobie!
1505
01:25:24,958 --> 01:25:28,420
Nie, ty nadal usi艂owa艂by艣 zrozumie膰 to,
1506
01:25:28,920 --> 01:25:32,382
co ironicznie okre艣la si臋 jako ras臋 ludzk膮.
1507
01:25:32,465 --> 01:25:34,926
Przejrzyj na oczy.
1508
01:25:35,427 --> 01:25:37,887
Nie widzisz, 偶e przysz艂o艣膰 nie istnieje?
1509
01:25:37,971 --> 01:25:40,890
Zdaje ci si臋, 偶e cz艂owiek
nadal ma przed sob膮 wielkie zadania?
1510
01:25:40,974 --> 01:25:44,894
A ja ci m贸wi臋, 偶e ju偶 rozpocz膮艂 marsz wstecz
1511
01:25:44,978 --> 01:25:47,897
do g艂upiego, s艂onego morza,
w kt贸rym si臋 narodzi艂.
1512
01:25:47,981 --> 01:25:49,941
A co z takimi lud藕mi
jak Bert Cates?
1513
01:25:51,443 --> 01:25:52,444
Cates?
1514
01:25:54,946 --> 01:25:57,407
To ma艂pa, kt贸ra usi艂owa艂a pofrun膮膰.
1515
01:25:57,490 --> 01:25:59,409
Wspi膮艂 si臋 na szczyt swojego totemu
1516
01:25:59,492 --> 01:26:01,453
ale...kiedy skoczy艂,
1517
01:26:02,454 --> 01:26:04,914
na dole nie by艂o nikogo,
kto by go z艂apa艂...
1518
01:26:04,998 --> 01:26:06,416
Nawet ciebie.
1519
01:26:06,499 --> 01:26:07,417
Ty tam by艂e艣.
1520
01:26:07,500 --> 01:26:10,420
Widzia艂e艣 jak potraktowali moich 艣wiadk贸w.
1521
01:26:10,503 --> 01:26:12,422
Potrzebuj臋 kielicha.
1522
01:26:12,505 --> 01:26:14,424
A ja potrzebuj臋 cudu.
1523
01:26:14,507 --> 01:26:15,925
Cudu?
1524
01:26:16,009 --> 01:26:17,969
Tu masz ich ca艂y worek.
1525
01:26:19,471 --> 01:26:21,973
W prezencie od Matthew Harrisona Brady'ego.
1526
01:26:55,507 --> 01:26:57,008
Wysoki S膮dzie...
1527
01:27:04,516 --> 01:27:05,517
Wysoki S膮dzie, ja...
1528
01:27:06,017 --> 01:27:09,479
chcia艂bym przeprosi膰 za wszystkie
niestosowne uwagi,
1529
01:27:09,562 --> 01:27:13,024
kt贸re doprowadzi艂y do oskar偶enia
mnie o obraz臋 S膮du.
1530
01:27:14,526 --> 01:27:19,030
Wyg艂osi艂em je pod wp艂ywem impulsu
i bardzo tego 偶a艂uj臋.
1531
01:27:20,532 --> 01:27:22,492
Moi przyjaciele...
1532
01:27:22,575 --> 01:27:23,993
Pu艂kowniku Drummond...
1533
01:27:24,077 --> 01:27:27,997
Cz艂owiek, kt贸ry narodzi艂 si臋
by uchroni膰 ludzko艣膰 od grzechu
1534
01:27:28,081 --> 01:27:31,042
naucza艂, 偶e nale偶y przebacza膰.
1535
01:27:31,543 --> 01:27:33,169
Ja te偶 w to wierz臋.
1536
01:27:33,253 --> 01:27:35,672
Przyjmuj臋 przeprosiny pu艂kownika Drummonda...
1537
01:27:35,755 --> 01:27:38,174
i cofam oskar偶enie o obraz臋 S膮du.
1538
01:27:38,258 --> 01:27:39,175
Dzi臋kuj臋, Wysoki S膮dzie.
1539
01:27:39,259 --> 01:27:40,176
I ja chcia艂bym doda膰,
1540
01:27:40,260 --> 01:27:45,682
偶e nie czuj臋 urazy do mojego
szanownego oponenta z Chicago.
1541
01:27:45,765 --> 01:27:48,727
Wiemy, 偶e czasami lubi
wsi膮艣膰 na swojego konika,
1542
01:27:49,227 --> 01:27:51,688
mo偶e wi臋c wyci膮gnie z tego nauczk臋.
1543
01:27:51,771 --> 01:27:54,691
Niechaj zachowa w sercu
s艂owa Tego, kt贸ry powiedzia艂:
1544
01:27:54,774 --> 01:27:58,236
"Je艣li kto艣 jest spragniony,
niechaj przyjdzie do mnie."
1545
01:28:00,238 --> 01:28:02,198
Oto dlaczego nie ma 偶adnych wrog贸w,
1546
01:28:02,282 --> 01:28:04,242
tylko przyjaciele go nienawidz膮.
1547
01:28:08,246 --> 01:28:12,751
Mo偶e rzeczywi艣cie m贸g艂bym si臋 wiele
nauczy膰 uczonego mecenasa Brady'ego.
1548
01:28:13,251 --> 01:28:16,212
Wysoki S膮dzie, prosi艂em wczoraj o zgod臋...
1549
01:28:16,296 --> 01:28:18,256
na wycofanie si臋 ze sprawy.
1550
01:28:18,757 --> 01:28:19,716
Ale je艣li S膮d pozwoli,
1551
01:28:19,799 --> 01:28:23,720
chcia艂bym nadal wyst臋powa膰
jako obro艅ca Bertrama Catesa.
1552
01:28:23,803 --> 01:28:28,224
S膮d przychyla si臋 do pro艣by
pu艂kownika Drummonda.
1553
01:28:28,308 --> 01:28:29,225
Prosz臋 kontynuowa膰, pu艂kowniku Drummond.
1554
01:28:29,309 --> 01:28:31,227
Dzi臋kuj臋.
1555
01:28:31,311 --> 01:28:34,230
Wczoraj S膮d nie dopu艣ci艂 do zezna艅 naukowc贸w
1556
01:28:34,314 --> 01:28:37,734
na temat teorii Darwina.
1557
01:28:37,817 --> 01:28:42,238
Czy S膮d dopu艣ci opini臋 bieg艂ego
1558
01:28:42,322 --> 01:28:44,783
na temat ksi臋gi znanej jako Pismo 艢wi臋te?
1559
01:28:48,870 --> 01:28:50,372
Jakie艣 zastrze偶enia, pu艂kowniku Brady?
1560
01:28:52,290 --> 01:28:55,752
Je艣li Pan mecenas chce broni膰 pozwanego
1561
01:28:55,835 --> 01:28:57,754
przy pomocy Pisma 艣wi臋tego,
1562
01:28:57,837 --> 01:29:00,757
oskar偶enie nie widzi przeszk贸d.
1563
01:29:00,840 --> 01:29:03,259
Dobrze. Powo艂uje na 艣wiadka
1564
01:29:03,343 --> 01:29:08,264
jednego z najznakomitszych znawc贸w biblii...
1565
01:29:08,348 --> 01:29:10,308
Matthew Harrisona Brady'ego.
1566
01:29:11,810 --> 01:29:13,770
Wysoki S膮dzie, to niedopuszczalne!
1567
01:29:13,853 --> 01:29:16,356
M贸dlmy si臋, bracie.
1568
01:29:16,439 --> 01:29:19,901
C贸偶, to daleko odbiega od normy.
1569
01:29:20,402 --> 01:29:21,861
Nigdy dot膮d nie s艂ysza艂em,
1570
01:29:21,945 --> 01:29:25,532
aby obro艅ca powo艂ywa艂 oskar偶yciela
na 艣wiadka.
1571
01:29:25,615 --> 01:29:29,077
Wysoki S膮dzie, ca艂y ten proces
odbiega od normy...
1572
01:29:30,578 --> 01:29:35,041
Ale je艣li ma to pos艂u偶y膰
prawdzie i sprawiedliwo艣ci...
1573
01:29:35,125 --> 01:29:36,042
b臋d臋 zeznawa艂 jako 艣wiadek.
1574
01:29:36,126 --> 01:29:38,086
Ale, pu艂kowniku Brady...
1575
01:29:39,170 --> 01:29:42,632
S膮d Pana poprze, je艣li odm贸wi Pan...
1576
01:29:42,716 --> 01:29:44,634
zeznawania przeciwko swojej sprawie.
1577
01:29:44,718 --> 01:29:46,136
Wysoki S膮dzie,
1578
01:29:46,219 --> 01:29:49,639
nie b臋d臋 zeznawa艂 przeciwko.
1579
01:29:49,723 --> 01:29:52,142
Zamierzam przemawia膰 tak,
jak to robi艂em ca艂e 偶ycie,
1580
01:29:52,225 --> 01:29:55,687
w obronie prawd
zawartych w Pi艣mie 艢wi臋tym.
1581
01:30:00,442 --> 01:30:01,401
Nie, nie, nie.
1582
01:30:01,484 --> 01:30:03,903
Nie musi sk艂ada膰 przysi臋gi.
1583
01:30:03,987 --> 01:30:08,408
Mog臋 j膮 z艂o偶y膰.
Nie widz臋 przeszk贸d.
1584
01:30:08,491 --> 01:30:12,412
Nie. wierz臋, 偶e b臋dzie Pan
m贸wi艂 prawd臋.
1585
01:30:12,495 --> 01:30:17,667
Nie myl臋 si臋 chyba, nazywaj膮c Pana
autorytetem w sprawach biblii?
1586
01:30:19,461 --> 01:30:24,424
Chyba nie przesadz臋, je艣li powiem,
偶e j膮 pilnie studiowa艂em,
1587
01:30:24,507 --> 01:30:27,427
i zawsze stara艂em si臋 偶y膰
zgodnie z jej nakazami.
1588
01:30:27,510 --> 01:30:28,928
Znakomicie.
1589
01:30:29,012 --> 01:30:32,932
Pewnie potrafi j膮 Pan wyrecytowa膰
ca艂膮 z pami臋ci?
1590
01:30:33,016 --> 01:30:36,478
Rzeczywi艣cie, obszerne jej
fragmenty znam na pami臋膰.
1591
01:30:37,979 --> 01:30:40,982
Ale tego dzie艂a zapewnie tak pilnie
Pan nie studiowa艂?
1592
01:30:41,483 --> 01:30:42,484
"O pochodzeniu gatunk贸w".
1593
01:30:42,984 --> 01:30:43,943
Nie interesuj膮 mnie...
1594
01:30:44,027 --> 01:30:45,945
poga艅skie hipotezy
zawarte w tej ksi膮偶ce.
1595
01:30:46,029 --> 01:30:47,447
Nie czyta艂 jej Pan?
1596
01:30:47,530 --> 01:30:48,615
I nie zamierzam.
1597
01:30:48,698 --> 01:30:52,619
Jak wi臋c mia艂 Pan czelno艣膰
wywo艂a膰 t臋 艣wi臋t膮 wojn臋
1598
01:30:52,702 --> 01:30:54,621
przeciwko czemu艣, o czym
nie ma Pan zielonego poj臋cia?
1599
01:30:54,704 --> 01:30:57,123
sk膮d ta niezachwiana pewno艣膰,
1600
01:30:57,207 --> 01:31:02,128
偶e wiedza naukowa, przedstawiona
w pracach Karola Darwina,
1601
01:31:02,212 --> 01:31:04,631
jest nie do pogodzenia
1602
01:31:04,714 --> 01:31:07,634
z duchem Ksi臋gi Rodzaju?
1603
01:31:07,717 --> 01:31:09,678
Czy mo偶e Pan powt贸rzy膰 pytanie?
1604
01:31:11,680 --> 01:31:13,181
Spr贸bujmy inaczej.
1605
01:31:15,183 --> 01:31:17,644
Na stronie 10 pracy
"O pochodzeniu gatunk贸w",
1606
01:31:17,727 --> 01:31:18,687
Darwin pisze...
1607
01:31:19,187 --> 01:31:21,147
Sprzeciw, Wysoki S膮dzie.
1608
01:31:21,231 --> 01:31:24,150
Pu艂kownik Brady zosta艂 powo艂any,
jako autorytet w sprawach biblii.
1609
01:31:24,234 --> 01:31:27,654
A szanowny Pan z Chicago
usi艂uje wykorzysta膰 okazj臋,
1610
01:31:27,737 --> 01:31:29,656
aby przedstawi膰 naukowe dowody,
1611
01:31:29,739 --> 01:31:32,659
kt贸re S膮d ju偶 uprzednio odrzuci艂.
1612
01:31:32,742 --> 01:31:35,662
Niech wi臋c wypytuje pu艂kownika Brady'ego z biblii,
1613
01:31:35,745 --> 01:31:40,667
tylko biblii,
i niczego poza ni膮.
1614
01:31:40,792 --> 01:31:43,294
Prosz臋 ograniczy膰 pytania do biblii.
1615
01:31:47,298 --> 01:31:48,258
Zgoda.
1616
01:31:48,341 --> 01:31:49,801
Zapomnijmy o tym.
1617
01:31:52,804 --> 01:31:55,306
Pogramy na Pa艅skim boisku, pu艂kowniku.
1618
01:31:57,809 --> 01:32:00,311
Upewnijmy si臋 najpierw co do jednego.
1619
01:32:00,812 --> 01:32:05,275
To jest ksi臋ga,
kt贸rej jest Pan znawc膮, tak?
1620
01:32:05,358 --> 01:32:06,776
Zgadza si臋.
1621
01:32:06,860 --> 01:32:09,279
Czy wed艂ug Pana,
ka偶de zawarte w niej s艂owo
1622
01:32:09,362 --> 01:32:10,780
nale偶y rozumie膰 dos艂ownie?
1623
01:32:10,864 --> 01:32:15,785
Tak, dok艂adnie tak,
jak jest to napisane.
1624
01:32:15,869 --> 01:32:17,787
A ten fragment...
1625
01:32:17,871 --> 01:32:19,330
w kt贸rym...
1626
01:32:20,331 --> 01:32:25,795
wieloryb po艂yka Jonasza.
1627
01:32:25,879 --> 01:32:27,297
S膮dzi Pan, 偶e co艣 takiego
mia艂o miejsce?
1628
01:32:27,380 --> 01:32:29,799
W biblii nie jest napisane "wieloryb".
1629
01:32:29,883 --> 01:32:31,843
Pisze, 偶e "du偶a ryba"
1630
01:32:34,346 --> 01:32:36,348
M贸wi膮c 艣ci艣le, tu jest napisane
"wielka ryba".
1631
01:32:37,849 --> 01:32:40,352
Ale to chyba 偶adna r贸偶nica.
1632
01:32:40,852 --> 01:32:43,813
Wi臋c co Pan o tym s膮dzi?
1633
01:32:43,897 --> 01:32:47,317
Wierz臋, 偶e B贸g m贸g艂 stworzy膰
wieloryba i cz艂owieka,
1634
01:32:47,400 --> 01:32:49,861
i spowodowa膰, by robili to,
czego on pragnie.
1635
01:32:50,862 --> 01:32:54,366
Niech B贸g ci臋 b艂ogos艂awi,
Matthew Harrison Brady.
1636
01:32:54,866 --> 01:32:55,867
Amen.
1637
01:32:58,870 --> 01:33:01,831
Prosz臋 zapisa膰 te okrzyki
do protoko艂u.
1638
01:33:01,915 --> 01:33:04,876
Przypominam sobie opowie艣膰 o tym,
1639
01:33:06,378 --> 01:33:08,838
jak to Jozue zatrzyma艂 S艂o艅ce.
1640
01:33:08,922 --> 01:33:11,675
Czy Pan, jako ekspert, wierzy
w ni膮 r贸wnie g艂臋boko,
1641
01:33:11,758 --> 01:33:13,885
jak w t臋 o Jonaszu?
1642
01:33:15,387 --> 01:33:16,888
Niez艂a sztuczka.
1643
01:33:18,390 --> 01:33:21,893
Ja sobie nie kpi臋
z cud贸w boskich,
1644
01:33:22,394 --> 01:33:23,853
jak wy, niedowiarki.
1645
01:33:23,937 --> 01:33:25,355
Zastanawia艂 si臋 Pan,
1646
01:33:25,438 --> 01:33:28,400
co sta艂oby si臋 z Ziemi膮,
gdyby S艂o艅ce naprawd臋 si臋 zatrzyma艂o?
1647
01:33:28,900 --> 01:33:31,403
To Pan nam powie,
kiedy b臋dzie 艣wiadkiem.
1648
01:33:32,404 --> 01:33:34,864
Skoro napisali, "S艂o艅ce si臋 zatrzyma艂o",
1649
01:33:34,948 --> 01:33:38,868
to musieli s膮dzi膰,
偶e kr膮偶y ono wok贸艂 Ziemi.
1650
01:33:38,952 --> 01:33:40,370
Pan te偶 tak uwa偶a?
1651
01:33:40,453 --> 01:33:42,372
Czy mo偶e jest odwrotnie i to...
1652
01:33:42,455 --> 01:33:44,374
Wierz臋 w bibli臋.
1653
01:33:44,457 --> 01:33:46,376
Ale nie w uk艂ad s艂oneczny.
1654
01:33:46,459 --> 01:33:47,419
S艂o艅ce si臋 zatrzyma艂o.
1655
01:33:47,919 --> 01:33:48,878
Dobrze.
1656
01:33:48,962 --> 01:33:51,881
Je艣li wi臋c to prawda...
1657
01:33:51,965 --> 01:33:54,926
je艣li Jozue rzeczywi艣cie zatrzyma艂 S艂o艅ce...
1658
01:33:56,428 --> 01:33:59,389
to ziemia przesta艂a obraca膰 si臋
wok贸艂 w艂asnej osi,
1659
01:33:59,472 --> 01:34:01,391
kontynenty powpada艂y jeden na drugi,
1660
01:34:01,474 --> 01:34:03,393
g贸ry odfrun臋艂y w kosmos,
1661
01:34:03,476 --> 01:34:06,896
a ziemia spalona popi贸艂,
1662
01:34:06,980 --> 01:34:08,940
rozbi艂a si臋 o s艂o艅ce.
1663
01:34:10,942 --> 01:34:14,446
Jak to mo偶liwe,
偶e taki kataklizm umkn膮艂 ich uwadze.
1664
01:34:14,946 --> 01:34:15,905
W og贸le si臋 nie wydarzy艂,
1665
01:34:15,989 --> 01:34:17,907
Musia艂 si臋 wydarzy膰,
zgodnie z prawem natury,
1666
01:34:17,991 --> 01:34:19,951
a mo偶e Pan nie wierzy
w prawa natury Panie Brady?
1667
01:34:20,452 --> 01:34:24,914
Czy pr贸cz Darwina, chcia艂by Pan
zakaza膰 w szko艂ach r贸wnie偶 Kopernika
1668
01:34:24,998 --> 01:34:30,962
i uniewa偶ni膰 wszelkie naukowe
odkrycia dokonane od czas贸w Jozuego?
1669
01:34:31,463 --> 01:34:34,424
Prawo naturalne zrodzi艂o si臋
w umy艣le Boga.
1670
01:34:34,507 --> 01:34:36,926
Tylko on mo偶e je zmienia膰 i uniewa偶nia膰.
1671
01:34:37,010 --> 01:34:39,929
Nie wiem dlaczego wy, aposto艂owie nauki,
1672
01:34:40,013 --> 01:34:41,931
mimo ca艂ej waszej wiedzy,
1673
01:34:42,015 --> 01:34:44,476
nie potraficie poj膮膰
tego prostego faktu.
1674
01:34:50,982 --> 01:34:52,942
Prosz臋 pos艂ucha膰.
1675
01:34:53,026 --> 01:34:55,487
Ksi臋ga Rodzaju, 4-16.
1676
01:34:57,489 --> 01:34:59,949
"I wyszed艂szy Kain
od oblicza pa艅skiego,
1677
01:35:00,033 --> 01:35:04,496
mieszka艂 wygna艅cem na wsch贸d od Edenu,
1678
01:35:04,996 --> 01:35:06,998
i pozna艂 Kain 偶on臋 swoj膮."
1679
01:35:09,000 --> 01:35:11,002
Sk膮d ona si臋 wzi臋艂a?
1680
01:35:12,504 --> 01:35:13,004
Kto?
1681
01:35:13,505 --> 01:35:15,965
Pani Kainowa. 呕ona Kaina.
1682
01:35:16,049 --> 01:35:18,009
Skoro na pocz膮tku byli tylko
Kain i Abel,
1683
01:35:18,510 --> 01:35:19,469
oraz Adam i Ewa,
1684
01:35:19,552 --> 01:35:21,971
to sk膮d tam si臋 wzi臋艂a dodatkowa kobieta?
1685
01:35:22,055 --> 01:35:23,473
Zastanawia艂 si臋 Pan kiedy艣 nad tym?
1686
01:35:23,556 --> 01:35:24,974
Nie.
1687
01:35:25,058 --> 01:35:27,018
Poszukiwania zostawiam wam, agnostykom.
1688
01:35:33,024 --> 01:35:33,983
Nigdy to Pana nie dr臋czy艂o?
1689
01:35:34,067 --> 01:35:34,984
Nigdy.
1690
01:35:35,068 --> 01:35:36,027
Nie pr贸bowa艂 si臋 Pan dowiedzie膰?
1691
01:35:36,528 --> 01:35:37,487
Nie.
1692
01:35:37,570 --> 01:35:39,489
Mo偶e kto艣 dokona艂 drugiego stworzenia
1693
01:35:39,572 --> 01:35:40,990
w s膮siednim okr臋gu.
1694
01:35:41,074 --> 01:35:43,535
Wierz臋 w bibli臋. To mi wystarcza.
1695
01:35:47,038 --> 01:35:48,498
Starch pomy艣le膰,
1696
01:35:48,581 --> 01:35:50,500
jaki by艂by stan dzisiejszej nauki,
1697
01:35:50,583 --> 01:35:53,545
gdyby ka偶dy by艂 tak dociekliwy jak Pan.
1698
01:35:56,047 --> 01:35:59,050
Ta ksi臋ga a偶 si臋 roi od "zrodze艅".
1699
01:36:01,052 --> 01:36:05,015
"Arfaksad zrodzi艂 Salego...
1700
01:36:05,098 --> 01:36:07,017
a Sale zrodzi艂 Hebera..."
1701
01:36:07,100 --> 01:36:09,561
i tak dalej, i tak dalej.
1702
01:36:10,061 --> 01:36:11,563
Czy to bardzo wa偶ne osoby?
1703
01:36:12,564 --> 01:36:17,027
To ca艂e pokolenia
艣wi臋tych m臋偶czyzn i kobiet.
1704
01:36:17,110 --> 01:36:20,030
A jak oni za艂atwiali te sprawy?
1705
01:36:20,113 --> 01:36:21,531
Nie rozumiem?
1706
01:36:21,614 --> 01:36:29,039
Czy w tamtych czasach ludzie...
rodzili si臋 tak samo jak dzisiaj?
1707
01:36:29,122 --> 01:36:31,041
Proces jest ten sam.
1708
01:36:31,124 --> 01:36:34,085
Waszym naukowcom chyba
nie uda艂o si臋 go ulepszy膰.
1709
01:36:39,090 --> 01:36:40,550
Innymi s艂owy,
1710
01:36:40,633 --> 01:36:44,054
zostali pocz臋ci i urodzeni
1711
01:36:44,137 --> 01:36:48,600
w wyniku normalnych czynno艣ci
biologicznych, znanych jako seks.
1712
01:36:51,102 --> 01:36:53,104
Co Pan s膮dzi o seksie, pu艂kowniku Brady?
1713
01:36:54,606 --> 01:36:58,068
Jaki jest cel tego pytania?
1714
01:36:58,151 --> 01:37:02,072
Nie pytam Pana jako ojca, m臋偶a,
1715
01:37:02,155 --> 01:37:03,615
czy nawet kandydata na prezydenta.
1716
01:37:04,115 --> 01:37:06,117
Jest Pan tutaj jako znawca biblii.
1717
01:37:06,618 --> 01:37:09,079
Jak biblia ocenia seks?
1718
01:37:09,162 --> 01:37:11,623
Jest uwa偶any za grzech pierworodny.
1719
01:37:13,124 --> 01:37:17,128
Czyli wszyscy ci 艣wi臋ci ludzie
zrodzili si臋 z grzechu?
1720
01:37:20,131 --> 01:37:22,717
Czy przez to grzeszenie nie s膮 mniej 艣wi臋ci?
1721
01:37:22,801 --> 01:37:25,720
Wysoki S膮dzie, co to ma wszystko
wsp贸lnego ze spraw膮
1722
01:37:25,804 --> 01:37:28,264
przeciwko Bertramowi Catesowi?
1723
01:37:28,765 --> 01:37:30,725
Pu艂kowniku Drummond, s膮d chcia艂by wiedzie膰
1724
01:37:30,809 --> 01:37:33,728
czy te wszystkie pytania
maj膮 jaki艣 zwi膮zek ze spraw膮.
1725
01:37:33,812 --> 01:37:35,730
S膮d odrzuci艂 wszystkich moich 艣wiadk贸w.
1726
01:37:35,814 --> 01:37:37,232
Prosz臋 mi pozwoli膰
spokojnie przes艂ucha膰
1727
01:37:37,315 --> 01:37:39,734
przynajmniej tego jednego.
1728
01:37:39,818 --> 01:37:41,236
Wysoki S膮dzie,
1729
01:37:41,319 --> 01:37:42,779
jestem got贸w siedzie膰 tu
1730
01:37:43,279 --> 01:37:46,783
i znosi膰 blu藕nierstwa i szyderstwa
Pana Drummonda.
1731
01:37:47,283 --> 01:37:51,746
Pot臋piaj膮c wszystko co 艣wi臋te,
dzia艂a on tylko na korzy艣膰 oskar偶enia.
1732
01:37:51,830 --> 01:37:54,249
Sprzeciw! Sprzeciw! Sprzeciw!
1733
01:37:54,332 --> 01:37:56,251
Dlaczego?
1734
01:37:56,334 --> 01:38:01,756
Czy偶by nasz szanowny agnostyk
uznawa艂 jednak jakie艣 艣wi臋to艣ci?
1735
01:38:01,840 --> 01:38:02,799
Tak!
1736
01:38:03,800 --> 01:38:05,802
Rozum jednostki.
1737
01:38:08,304 --> 01:38:12,267
W zdolno艣ci dziecka
do opanowania tabliczki mno偶enia
1738
01:38:12,350 --> 01:38:14,269
jest wi臋cej 艣wi臋to艣ci,
1739
01:38:14,352 --> 01:38:19,274
ni偶 we wszystkich waszych okrzykach
"Amen" czy "Hosannaa"!
1740
01:38:19,357 --> 01:38:24,279
My艣l jest pot臋偶niejsza ni偶 katedra,
1741
01:38:24,362 --> 01:38:25,822
a post臋p ludzkiej wiedzy
1742
01:38:26,322 --> 01:38:29,284
wi臋kszym cudem ni偶 jakiekolwiek
laski zamienione w w臋偶e,
1743
01:38:29,367 --> 01:38:31,286
czy rozst膮pienie si臋 wody.
1744
01:38:31,369 --> 01:38:34,831
Czy mamy zrezygnowa膰 z post臋pu,
1745
01:38:35,331 --> 01:38:38,335
tylko dlatego, 偶e Pan Brady
straszy nas bajkami.
1746
01:38:41,338 --> 01:38:42,797
Panowie,
1747
01:38:42,881 --> 01:38:44,799
Post臋p ma swoj膮 cen臋.
1748
01:38:44,883 --> 01:38:46,301
Czasem trzeba za niego p艂aci膰.
1749
01:38:46,384 --> 01:38:48,803
To tak, jakby za lad膮
sta艂 sprzedawca i m贸wi艂:
1750
01:38:48,887 --> 01:38:51,806
"Prosz臋 bardzo, mo偶esz mie膰 telefon,
1751
01:38:51,890 --> 01:38:55,310
"ale oznacza to utrat臋
ca艂ego uroku samotno艣ci."
1752
01:38:55,393 --> 01:38:58,355
Mo偶e Pani g艂osowa膰,
ale to te偶 ma swoj膮 cen臋.
1753
01:38:58,855 --> 01:39:03,360
Traci Pani prawo do chowania si臋
za puderniczk膮.
1754
01:39:04,861 --> 01:39:07,822
"Prosz臋 Pana, mo偶e Pan lata膰,"
ale wtedy...
1755
01:39:07,906 --> 01:39:10,367
ptaki strac膮 sw贸j czar,
1756
01:39:10,867 --> 01:39:13,370
a chmury b臋d膮 艣mierdzia艂y benzyn膮.
1757
01:39:14,371 --> 01:39:17,874
Darwin poprowadzi艂 nas na szczyt g贸ry,
1758
01:39:18,375 --> 01:39:19,376
aby艣my mogli obejrze膰 si臋 w ty艂
1759
01:39:19,876 --> 01:39:21,336
i zobaczy膰 drog臋, kt贸r膮 przeszli艣my.
1760
01:39:21,419 --> 01:39:24,381
Ale w zamian za to wtajemniczenie,
1761
01:39:24,881 --> 01:39:29,344
musimy porzuci膰 wiar臋 w poezj臋
Ksi臋gi Rodzaju.
1762
01:39:29,427 --> 01:39:31,846
Nie wolno nam porzuca膰 wiary!
1763
01:39:31,930 --> 01:39:33,848
Wiara jest najwa偶niejsza!
1764
01:39:33,932 --> 01:39:37,352
Wi臋c dlaczego B贸g pokara艂 nas
zdolno艣ci膮 my艣lenia?
1765
01:39:37,435 --> 01:39:41,856
Panie Brady, dlaczego odrzuca Pan
t臋 jedyn膮 cech臋,
1766
01:39:41,940 --> 01:39:44,859
kt贸r膮 wywy偶sza cz艂owieka ponad
wszystkie inne stworzenia na ziemi?
1767
01:39:44,943 --> 01:39:47,362
Zdolno艣膰 rozumowania...
1768
01:39:47,445 --> 01:39:49,364
Jakie偶 inne mamy zalety?
1769
01:39:49,447 --> 01:39:50,365
S艂o艅 jest wi臋kszy,
1770
01:39:50,448 --> 01:39:52,409
ko艅 szybszy,
1771
01:39:52,909 --> 01:39:54,911
motyl du偶o pi臋kniejszy,
1772
01:39:55,412 --> 01:39:57,372
komar bardziej p艂odny,
1773
01:39:57,455 --> 01:40:01,376
nawet zwyk艂a g膮bka
jest bardziej wytrzyma艂a.
1774
01:40:01,459 --> 01:40:02,919
A mo偶e g膮bka potrafi my艣le膰?
1775
01:40:03,420 --> 01:40:04,379
Nie wiem.
1776
01:40:04,462 --> 01:40:06,423
Jestem cz艂owiekiem, a nie g膮bk膮.
1777
01:40:07,924 --> 01:40:10,385
S膮dzi Pan, 偶e g膮bka my艣li?
1778
01:40:10,468 --> 01:40:14,431
Je艣li B贸g chce, aby my艣la艂a,
to my艣li.
1779
01:40:15,432 --> 01:40:18,893
Czy cz艂owiek ma te same
prawa co g膮bka?
1780
01:40:18,977 --> 01:40:20,437
Oczywi艣cie.
1781
01:40:20,937 --> 01:40:26,401
Ten cz艂owiek chce mie膰
te same przywileje, co g膮bka.
1782
01:40:26,484 --> 01:40:27,944
Chce my艣le膰!
1783
01:40:36,953 --> 01:40:38,413
Pa艅ski klient si臋 myli!
1784
01:40:38,496 --> 01:40:41,916
Da艂 si臋 omami膰! Zb艂膮dzi艂!
1785
01:40:42,000 --> 01:40:43,418
Szkoda, 偶e nie wszyscy
mamy tak膮 pewno艣膰,
1786
01:40:43,501 --> 01:40:46,963
co jest s艂uszne, a co nie,
Panie Brady.
1787
01:40:52,469 --> 01:40:55,430
Ile lat mo偶e mie膰 ten kawa艂ek ska艂y?
1788
01:40:55,513 --> 01:40:57,932
Bardziej interesuje mnie ska艂a wiekuista
1789
01:40:58,016 --> 01:40:59,476
ni偶 wiek ska艂y.
1790
01:41:00,977 --> 01:41:02,437
Dr Page z Oberlin College m贸wi,
1791
01:41:02,520 --> 01:41:05,482
偶e ten kamie艅 ma co najmniej
10 milion贸w lat.
1792
01:41:06,983 --> 01:41:08,443
Pu艂kowniku Drummond,
1793
01:41:08,526 --> 01:41:12,489
w ko艅cu uda艂o si臋 Panu
przemyci膰 opini臋 naukowca.
1794
01:41:13,490 --> 01:41:14,491
Prosz臋 spojrze膰, Panie Brady...
1795
01:41:15,992 --> 01:41:19,954
oto skamienia艂e szcz膮tki
morskich istot,
1796
01:41:20,038 --> 01:41:23,500
kt贸re 偶y艂y tutaj miliony lat temu,
1797
01:41:24,000 --> 01:41:26,461
kiedy te g贸ry znajdowa艂y si臋 pod wod膮.
1798
01:41:26,544 --> 01:41:27,504
Wiem.
1799
01:41:28,004 --> 01:41:29,464
W biblii jest dok艂adny opis Potopu.
1800
01:41:29,547 --> 01:41:31,966
Ale Panu profesorowi pomyli艂y si臋 daty.
1801
01:41:32,050 --> 01:41:35,011
Ten kamie艅 nie mo偶e
mie膰 wi臋cej ni偶 6.000 lat.
1802
01:41:35,512 --> 01:41:36,971
Sk膮d Pan to wie?
1803
01:41:37,055 --> 01:41:39,474
Wybitny znawca biblii, biskup Usher,
1804
01:41:39,557 --> 01:41:43,478
ustali艂 dok艂adna dat臋 stworzenia.
1805
01:41:43,561 --> 01:41:46,523
mia艂o ono miejsce w 4004 roku przed Chrystusem.
1806
01:41:48,525 --> 01:41:52,487
To... opinia Biskupa Ushera.
1807
01:41:52,570 --> 01:41:53,530
To nie opinia.
1808
01:41:54,030 --> 01:41:54,989
To fakt,
1809
01:41:55,073 --> 01:41:57,992
stwierdzony na podstawie
skrupulatnych oblicze艅...
1810
01:41:58,076 --> 01:42:01,496
wieku prorok贸w ze Starego Testamentu.
1811
01:42:01,579 --> 01:42:04,499
Wiemy, 偶e B贸g rozpocz膮艂 akt tworzenia
1812
01:42:04,582 --> 01:42:08,503
23 pa藕dziernika 4004 roku
przed Chrystusem,
1813
01:42:08,586 --> 01:42:10,547
o godzinie 9 rano.
1814
01:42:14,551 --> 01:42:16,553
Czasu wschodnio...
1815
01:42:17,554 --> 01:42:20,515
czy zachodnioameryka艅skiego?
1816
01:42:20,598 --> 01:42:22,559
To nie m贸g艂 by膰 czas letni,
1817
01:42:23,059 --> 01:42:25,520
poniewa偶 B贸g stworzy艂 S艂o艅ce
dopiero czwartego dnia.
1818
01:42:25,603 --> 01:42:26,521
Zgadza si臋.
1819
01:42:26,604 --> 01:42:27,564
Czy ta pierwsza doba...
1820
01:42:28,064 --> 01:42:30,025
mia艂a 24 godziny?
1821
01:42:30,108 --> 01:42:31,526
Biblia m贸wi, 偶e to by艂 dzie艅.
1822
01:42:31,609 --> 01:42:33,028
Ale nie by艂o S艂o艅ca,
1823
01:42:33,111 --> 01:42:35,530
wi臋c sk膮d wiadomo, jak d艂ugo trwa艂?
1824
01:42:35,613 --> 01:42:37,032
To by艂 dzie艅.
1825
01:42:37,115 --> 01:42:40,035
Dzie艅 w dos艂ownym znaczeniu
czyli 24-godzinna doba?
1826
01:42:40,118 --> 01:42:41,077
Nie wiem.
1827
01:42:41,578 --> 01:42:43,079
A jak Pan my艣li?
1828
01:42:45,081 --> 01:42:48,585
Nie my艣l臋 o rzeczach
nad kt贸rymi si臋 nie zastanawiam,
1829
01:42:49,085 --> 01:42:52,047
A czy czasami zastanawia si臋 Pan
nad rzeczami, o kt贸rych Pan my艣li?
1830
01:42:52,130 --> 01:42:53,548
Czy to mo偶liwe, 偶e ten pierwszy dzie艅...
1831
01:42:53,631 --> 01:42:55,550
mia艂 na przyk艂ad 25 godzin?
1832
01:42:55,633 --> 01:42:58,094
Nie ma sposobu, by to zmierzy膰.
1833
01:42:58,595 --> 01:43:00,555
M贸g艂 wi臋c mie膰 25 godzin?
1834
01:43:00,638 --> 01:43:01,598
To mo偶liwe.
1835
01:43:02,098 --> 01:43:04,601
Czyli twierdzi Pan, 偶e pierwszy dzie艅
1836
01:43:05,101 --> 01:43:07,062
opisany w Ksi臋dze Rodzaju
1837
01:43:07,145 --> 01:43:09,564
m贸g艂 by膰 nieokre艣lonej d艂ugo艣ci?
1838
01:43:09,647 --> 01:43:10,607
Twierdz臋 tylko,
1839
01:43:11,107 --> 01:43:14,569
偶e to nie musia艂a by膰 24-godzinna doba.
1840
01:43:14,652 --> 01:43:17,614
A wi臋c mog艂a trwa膰 30 godzin,
ale mog艂a te偶 trwa膰 tydzie艅.
1841
01:43:18,114 --> 01:43:21,618
Mog艂a trwa膰 miesi膮c, rok, tysi膮c lat,
1842
01:43:22,118 --> 01:43:23,578
albo nawet 10 milion贸w lat!
1843
01:43:23,661 --> 01:43:24,621
Protestuj臋!
1844
01:43:25,121 --> 01:43:28,083
To jest bezprawie!
1845
01:43:28,166 --> 01:43:30,585
Jaki jest cel tego przes艂uchania?
Do czego Pan zmierza?
1846
01:43:30,669 --> 01:43:33,588
Powiem wam do czego on zmierza!
1847
01:43:33,672 --> 01:43:36,633
On chce obali膰 wiar臋 w bibli臋
i w Boga.
1848
01:43:38,134 --> 01:43:40,136
To nieprawda i Pan dobrze o tym wie.
1849
01:43:41,638 --> 01:43:47,102
Biblia to wielkie dzie艂o,
wspania艂e, ale nie jedyne.
1850
01:43:47,185 --> 01:43:48,895
To S艂owo Bo偶e.
1851
01:43:48,978 --> 01:43:52,607
B贸g przem贸wi艂 do ludzi,
kt贸rzy napisali biblie.
1852
01:43:52,691 --> 01:43:55,610
Sk膮d Pan wie, 偶e B贸g
nie przem贸wi艂 do Karola Darwina?
1853
01:43:55,694 --> 01:43:59,114
Bo B贸g kaza艂 mi przeciwstawi膰 si臋
z艂u, kt贸rego on naucza.
1854
01:43:59,197 --> 01:44:01,116
- B贸g do Pana m贸wi?
- Tak!
1855
01:44:01,199 --> 01:44:02,617
- M贸wi Panu, co jest dobre, a co z艂e?
- Tak.
1856
01:44:02,701 --> 01:44:04,119
- A Pan to powtarza?
- Tak.
1857
01:44:04,202 --> 01:44:05,662
Czyli Pan, Matthew Harrison Brady,
1858
01:44:06,162 --> 01:44:12,627
przekazuje 艣wiatu rozkazy Boga.
1859
01:44:12,711 --> 01:44:17,173
Prosz臋, poznajcie Proroka z Nebraski!
1860
01:44:18,675 --> 01:44:20,635
A wi臋c to tak!
1861
01:44:20,719 --> 01:44:23,638
B贸g m贸wi Brady'emy, co jest dobre!
1862
01:44:23,722 --> 01:44:25,682
I ten, kto nie zgadza si臋
z Brady'm przeciwstawia si臋 Bogu!
1863
01:44:26,182 --> 01:44:28,184
Nie! Ka偶dy cz艂owiek jest wolny!
1864
01:44:28,685 --> 01:44:32,147
Wi臋c co Bertram Cates
robi w wi臋zieniu?
1865
01:44:32,230 --> 01:44:35,150
Co by艂oby gdyby to Pan Cates
mia艂 si艂臋 przebicia
1866
01:44:35,233 --> 01:44:37,652
i nak艂oni艂by w艂adze stanowe,
do wprowadzenia ustawy,
1867
01:44:37,736 --> 01:44:41,156
偶e w szko艂ach mo偶na naucza膰
wy艂膮cznie nauki Darwina?
1868
01:44:41,239 --> 01:44:42,198
Bzdura! Bzdura!
1869
01:44:42,699 --> 01:44:45,160
Na 艣wiecie jest tylko
jedna wielka prawda.
1870
01:44:45,243 --> 01:44:46,161
Ewangelia...
1871
01:44:46,244 --> 01:44:49,164
Ewangelia wed艂ug Brady'ego.
1872
01:44:49,247 --> 01:44:53,168
B贸g przemawia do Brady'ego,
a Brady przemawia do 艣wiata!
1873
01:44:53,251 --> 01:44:56,171
Brady, Brady, Brady wszechmog膮cy!
1874
01:44:56,254 --> 01:44:57,672
Pan...Pan jest moj膮 si艂膮!
1875
01:44:57,756 --> 01:44:59,674
A mo偶e jaki艣 mniej wybitny cz艂owiek...
1876
01:44:59,758 --> 01:45:01,718
jaki艣 Cates albo Darwin
1877
01:45:02,218 --> 01:45:06,181
mia艂 czelno艣膰 pomy艣le膰,
偶e B贸g przem贸wi艂 do niego?
1878
01:45:06,264 --> 01:45:09,184
I powiedzie膰,
偶e nie tylko Brady ma racj臋?
1879
01:45:09,267 --> 01:45:11,686
Czy musi by膰 karany za to,
1880
01:45:11,770 --> 01:45:15,690
偶e ma inne pogl膮dy
ni偶 samozwa艅czy prorok?
1881
01:45:15,774 --> 01:45:17,734
Uzupe艂nijmy bibli臋
i dodajmy ksi臋g臋 Brady'ego.
1882
01:45:18,234 --> 01:45:21,196
Podzielimy Pi臋cioksi膮g i wpasujemy Pana
1883
01:45:21,279 --> 01:45:22,697
pomi臋dzy Ksi臋g臋 Liczb i Ksi臋g臋 Powt贸rzonego Prawa!
1884
01:45:22,781 --> 01:45:23,740
Przyjaciele...
1885
01:45:24,240 --> 01:45:26,201
Wysoki S膮dzie, moi stronnicy..
1886
01:45:26,284 --> 01:45:27,202
Panie i Panowie...
1887
01:45:27,285 --> 01:45:28,203
艢wiadek jest wolny!
1888
01:45:28,286 --> 01:45:29,704
Przecie偶 wszyscy wiecie,
w co wierz臋.
1889
01:45:29,788 --> 01:45:31,706
W co wierz臋...
1890
01:45:31,790 --> 01:45:33,208
Wierz臋 w Ksi臋g臋 Rodzaju,
1891
01:45:33,291 --> 01:45:35,210
Wyj艣cia, Kap艂a艅sk膮, Liczb, Powt贸rzonego Prawa,
1892
01:45:35,293 --> 01:45:37,212
Jozuego, S臋dzi贸w, Pierwszego Samuela,
1893
01:45:37,295 --> 01:45:39,714
Drugiego Samuela, Pierwsz膮 Kr贸lewsk膮, Drug膮 Kr贸lewsk膮,
1894
01:45:39,798 --> 01:45:43,218
Izajasza, Jeremiasza,
Lamentacji, Ezechiela...
1895
01:45:43,301 --> 01:45:46,262
S膮d og艂asza przerw臋 do jutra
do godziny 10:00 rano.
1896
01:45:59,150 --> 01:46:00,151
Matt
1897
01:46:01,152 --> 01:46:02,654
Matt, kochanie,
1898
01:46:03,154 --> 01:46:04,656
chod藕my do domu.
1899
01:46:05,657 --> 01:46:06,616
Do domu?
1900
01:46:06,700 --> 01:46:08,159
Do hotelu.
1901
01:46:30,974 --> 01:46:32,475
Kto tam?
1902
01:46:35,979 --> 01:46:36,938
Gdzie on jest?
1903
01:46:37,022 --> 01:46:37,939
Musz臋 z nim pom贸wi膰.
1904
01:46:38,023 --> 01:46:40,442
Nie teraz, Rachel. On si臋 藕le czuje.
1905
01:46:40,525 --> 01:46:41,943
W艂a艣nie teraz.
1906
01:46:42,027 --> 01:46:43,445
Musi powiedzie膰 Bertowi,
偶e to nie by艂a moja wina.
1907
01:46:43,528 --> 01:46:44,946
Rachel, prosz臋.
B膮d藕 cicho, on 艣pi.
1908
01:46:45,030 --> 01:46:46,948
Dlaczego mam by膰 cicho?
1909
01:46:47,032 --> 01:46:49,993
Niech ca艂y 艣wiat dowie si臋,
偶e Matthew Harrison Brady to oszust.
1910
01:46:50,493 --> 01:46:51,494
Rachel!
1911
01:47:02,005 --> 01:47:03,006
Przepraszam.
1912
01:47:15,268 --> 01:47:21,232
Spa艂am dzi艣 w ci膮gu dnia.
1913
01:47:21,316 --> 01:47:24,736
艢ni艂o mi si臋, 偶e siedz臋
na miejscu dla 艣wiadk贸w...
1914
01:47:24,819 --> 01:47:26,738
przykuta 艂a艅cuchami.
1915
01:47:26,821 --> 01:47:29,240
B艂aga艂am go, 偶eby mnie pu艣ci艂.
1916
01:47:29,324 --> 01:47:31,743
Och, Rachel, Rachel,
to by艂 koszmar dla nas wszystkich.
1917
01:47:31,826 --> 01:47:33,745
Ja sw贸j prze偶y艂am na jawie.
1918
01:47:33,828 --> 01:47:35,789
Zwr贸ci艂am si臋 do Pani m臋偶a o pomoc.
1919
01:47:36,289 --> 01:47:38,792
Zach臋ca艂 mnie, abym otworzy艂a
przed nim serce,
1920
01:47:39,292 --> 01:47:41,252
a potem przekr臋ci艂 moje s艂owa.
1921
01:47:41,336 --> 01:47:42,754
Oszuka艂 mnie.
1922
01:47:42,837 --> 01:47:44,756
Dlaczego to zrobi艂?
1923
01:47:44,839 --> 01:47:46,257
Nie wiem.
1924
01:47:46,341 --> 01:47:48,301
Nie wiem dlaczego.
1925
01:47:51,805 --> 01:47:53,765
Mo偶e za bardzo mu zale偶a艂o.
1926
01:47:53,848 --> 01:47:56,309
Mo偶e by艂 zm臋czony albo przestraszony.
1927
01:47:56,810 --> 01:47:58,269
M贸wi艂am swoim uczniom,
1928
01:47:58,353 --> 01:48:00,772
偶e Matthew Harrison Brady
to wielki cz艂owiek...
1929
01:48:00,855 --> 01:48:02,273
niemal drugi po Bogu.
1930
01:48:02,357 --> 01:48:04,275
Co mam im powiedzie膰 teraz?
1931
01:48:04,359 --> 01:48:06,277
Nadal jest wielkim cz艂owiekiem.
1932
01:48:06,361 --> 01:48:08,279
Nie, skoro m贸g艂 pope艂ni膰 takie z艂o,
1933
01:48:08,363 --> 01:48:10,281
to on sam,
1934
01:48:10,365 --> 01:48:11,783
i wszystko co g艂osi
1935
01:48:11,866 --> 01:48:12,784
r贸wnie偶 musi by膰 z艂e.
1936
01:48:12,867 --> 01:48:14,327
Przesta艅! Przesta艅!
1937
01:48:16,579 --> 01:48:19,040
M艂odo艣膰 jest taka niewinna.
1938
01:48:19,124 --> 01:48:22,544
Co ty mo偶esz wiedzie膰 o tym,
co jest dobre, a co z艂e?
1939
01:48:22,627 --> 01:48:24,546
Co si臋 sk艂ada na sum臋 ludzkiego 偶ycia?
1940
01:48:24,629 --> 01:48:25,547
On mnie oszuka艂.
1941
01:48:25,630 --> 01:48:27,549
Sama si臋 oszuka艂a艣.
1942
01:48:27,632 --> 01:48:30,051
Najpierw widzia艂a艣 w nim 艣wi臋tego,
1943
01:48:30,135 --> 01:48:33,596
wi臋c wszystko, co m贸wi艂 i robi艂
musia艂o by膰 dobre.
1944
01:48:34,097 --> 01:48:35,557
Teraz widzisz w nim diab艂a,
1945
01:48:35,640 --> 01:48:38,560
wi臋c wszystko, co m贸wi i robi
musi by膰 z艂e.
1946
01:48:38,643 --> 01:48:42,689
M贸j m膮偶 nie jest ani 艣wi臋tym,
ani diab艂em.
1947
01:48:42,772 --> 01:48:44,733
Jest zwyczajnym cz艂owiekiem...
1948
01:48:45,734 --> 01:48:47,736
i pope艂nia b艂臋dy.
1949
01:48:48,236 --> 01:48:49,696
Jak Pani mo偶e go broni膰?
1950
01:48:49,779 --> 01:48:51,698
Nie jego broni臋.
1951
01:48:51,781 --> 01:48:55,201
Broni臋 tych 40 lat,
kt贸re z nim prze偶y艂am,
1952
01:48:55,285 --> 01:48:58,705
patrz膮c jak ugina si臋
pod ci臋偶arem ludzi, takich jak ty.
1953
01:48:58,788 --> 01:49:00,206
Je艣li nawet si臋 myli艂,
1954
01:49:00,290 --> 01:49:02,208
to przynajmniej w co艣 wierzy艂.
1955
01:49:02,292 --> 01:49:04,210
A ty?
1956
01:49:04,294 --> 01:49:07,714
Czy wierzysz w Bertrama Catesa?
1957
01:49:07,797 --> 01:49:10,216
Ja wierz臋 w swojego m臋偶a.
1958
01:49:10,300 --> 01:49:11,760
A ty w co wierzysz?
1959
01:49:14,262 --> 01:49:15,263
Matt.
1960
01:49:15,764 --> 01:49:17,265
Spa艂em, ale...
1961
01:49:19,768 --> 01:49:21,770
W czym mog臋 ci pom贸c,
moje dziecko?
1962
01:49:23,772 --> 01:49:26,274
Ju偶 nie jestem dzieckiem,
Panie Brady...
1963
01:49:27,275 --> 01:49:28,276
ani Pa艅skim...
1964
01:49:30,278 --> 01:49:31,780
ani niczyim innym.
1965
01:49:43,291 --> 01:49:44,793
Czego ona chcia艂a, Sarah?
1966
01:49:48,797 --> 01:49:50,799
Czuje si臋 pokrzywdzona, Matt.
1967
01:49:53,301 --> 01:49:54,803
Ty j膮 skrzywdzi艂e艣.
1968
01:49:55,804 --> 01:49:56,805
Matt,
1969
01:49:57,806 --> 01:50:00,767
zawsze by艂e艣 dobrym cz艂owiekiem.
1970
01:50:00,850 --> 01:50:03,770
Dlatego ci臋 kocha艂am.
1971
01:50:03,853 --> 01:50:07,816
Ludzie m贸wili, 偶e pope艂niasz b艂臋dy,
podejmujesz niew艂a艣ciwe decyzje.
1972
01:50:08,316 --> 01:50:10,318
Trzy razy mog艂e艣 by膰 prezydentem,
1973
01:50:10,819 --> 01:50:13,279
ale ja nigdy w ciebie
nie w膮tpi艂am, Matt,
1974
01:50:13,363 --> 01:50:16,282
bo zawsze by艂e艣 uczciwy.
1975
01:50:16,366 --> 01:50:18,827
Nigdy nie 艂ama艂e艣 zasad
tylko po to, aby wygra膰.
1976
01:50:19,327 --> 01:50:20,787
Nie chcia艂em jej skrzywdzi膰.
1977
01:50:20,870 --> 01:50:22,288
Sarah...
1978
01:50:22,372 --> 01:50:23,790
Sarah, ale zwyci臋偶aj膮c tutaj,
1979
01:50:23,873 --> 01:50:24,833
m贸g艂bym wystawi膰 Bogu pomnik,
1980
01:50:25,333 --> 01:50:26,334
kt贸ry trwa艂by 1000 lat!
1981
01:50:26,835 --> 01:50:27,794
Ale Matt,
1982
01:50:27,877 --> 01:50:30,296
ludzie musz膮 budowa膰 w艂asne pomniki.
1983
01:50:30,380 --> 01:50:31,840
Nie mo偶esz tego robi膰 za nich, Matt.
1984
01:50:32,340 --> 01:50:35,343
Bo wtedy to jest tw贸j pomnik,
nie ich,
1985
01:50:35,844 --> 01:50:40,306
i str膮c膮 go z piedesta艂u,
jak tylko zauwa偶膮 w nim jak膮艣 rys臋.
1986
01:50:40,390 --> 01:50:44,352
Rys臋 we mnie, tak, Sarah?
1987
01:50:48,857 --> 01:50:51,317
Dzi艣 si臋 od ciebie odwr贸cili, Matt.
1988
01:50:51,401 --> 01:50:53,361
Nie rozumieli mnie.
1989
01:50:54,362 --> 01:50:56,823
Ale ja im wyt艂umacz臋.
1990
01:50:56,906 --> 01:50:58,825
B臋d膮 musieli zrozumie膰.
1991
01:50:58,908 --> 01:51:00,326
Przem贸wienie.
Gdzie jest moje przem贸wienie...
1992
01:51:00,410 --> 01:51:02,328
Matt...
1993
01:51:02,412 --> 01:51:03,830
Zmusz臋 ich, aby mnie s艂uchali.
1994
01:51:03,913 --> 01:51:04,831
Matt!
1995
01:51:04,914 --> 01:51:06,332
Gdzie moja mowa!
1996
01:51:06,416 --> 01:51:07,334
Ju偶 oni zrozumiej膮!
1997
01:51:07,417 --> 01:51:08,835
Matt, prosz臋 ci臋, uspok贸j si臋.
1998
01:51:08,918 --> 01:51:10,378
Tu... tu jest.
Wszystko sobie zanotowa艂em.
1999
01:51:10,879 --> 01:51:11,338
Sarah.
2000
01:51:11,421 --> 01:51:12,839
Tu nie chodzi o Catesa.
2001
01:51:12,922 --> 01:51:15,342
To sam B贸g jest s膮dzony.
2002
01:51:15,425 --> 01:51:17,844
B臋d膮... b臋d膮 musieli mnie pos艂ucha膰.
2003
01:51:17,927 --> 01:51:19,888
B臋d膮 mnie s艂ucha膰.
2004
01:51:24,392 --> 01:51:25,894
Pos艂uchaj膮, kochany.
2005
01:51:29,397 --> 01:51:31,358
Oni si臋 ze mnie 艣miali.
2006
01:51:31,441 --> 01:51:32,859
Cicho, kochanie.
2007
01:51:32,942 --> 01:51:35,362
Nie znosz臋, kiedy si臋 ze mnie 艣miej膮.
2008
01:51:35,445 --> 01:51:36,905
Ju偶 dobrze, kochanie.
2009
01:51:37,906 --> 01:51:40,408
Ju偶 dobrze.
2010
01:51:40,909 --> 01:51:41,910
Kochanie...
2011
01:51:42,911 --> 01:51:43,912
Kochanie...
2012
01:52:50,478 --> 01:52:53,440
Przynios艂a艣 mi czyste koszule?
2013
01:52:53,523 --> 01:52:55,984
Bert, opu艣ci艂am ojca.
2014
01:52:57,986 --> 01:53:00,989
Strasznie tu narozrabia艂am, prawda?
2015
01:53:02,490 --> 01:53:03,950
To nie by艂a twoja wina, Rach.
2016
01:53:04,034 --> 01:53:05,452
Wiem, jaki jest Brady...
2017
01:53:05,535 --> 01:53:07,454
To nie przez niego.
2018
01:53:07,537 --> 01:53:08,997
Ju偶 dawno powinnam by艂a odej艣膰.
2019
01:53:09,998 --> 01:53:10,999
Chc臋...
2020
01:53:13,501 --> 01:53:15,003
Nie musisz nic m贸wi膰.
2021
01:53:16,504 --> 01:53:18,506
ciesz臋 si臋, 偶e przysz艂a艣.
2022
01:53:21,009 --> 01:53:23,011
Usi膮d藕.
2023
01:53:36,024 --> 01:53:40,028
Witamy po naszej stronie, panno Brown.
2024
01:53:46,534 --> 01:53:47,994
Co to jest?
2025
01:53:48,078 --> 01:53:49,537
Mikrofon
2026
01:53:50,038 --> 01:53:51,498
B臋dziecie nadawa膰?
2027
01:53:51,581 --> 01:53:53,500
Mamy po艂膮czenie z rozg艂o艣ni膮 w Chicago.
2028
01:53:53,583 --> 01:53:56,503
Nadamy werdykt zaraz po og艂oszeniu.
2029
01:53:56,586 --> 01:53:59,005
Radio...
2030
01:53:59,089 --> 01:54:01,007
M贸j Bo偶e, to dopiero zburzy
wiele mur贸w.
2031
01:54:01,091 --> 01:54:03,009
Na antenie nie wolno m贸wi膰 "Bo偶e".
2032
01:54:03,093 --> 01:54:04,052
Czemu nie, u diab艂a?
2033
01:54:04,552 --> 01:54:05,553
Nie mo偶na te偶 m贸wi膰 "u diab艂a".
2034
01:54:06,054 --> 01:54:08,556
Strasznie md艂a b臋dzie ta rozrywka.
2035
01:54:12,060 --> 01:54:14,562
Pu艂kowniku...
2036
01:54:15,063 --> 01:54:17,023
Panu ta zabawka nie jest potrzebna,
2037
01:54:17,107 --> 01:54:19,025
nie przy Pa艅skich p艂ucach.
2038
01:54:19,109 --> 01:54:20,527
Radio...
2039
01:54:20,610 --> 01:54:23,530
Cz艂owiek szepcze przez mikrofon,
a ono wrzeszczy przez g艂o艣niki
2040
01:54:23,613 --> 01:54:25,073
do milion贸w ludzi.
2041
01:54:50,098 --> 01:54:51,558
I co?
2042
01:54:51,641 --> 01:54:53,601
Mo偶na co艣 powiedzie膰 po ich minach?
2043
01:54:59,607 --> 01:55:00,984
Prosz臋 wsta膰.
2044
01:55:11,494 --> 01:55:12,996
Prosz臋 bardzo.
2045
01:55:14,497 --> 01:55:18,460
Panie i Panowie, m贸wi Harry Esterbrook
z s膮du w Hillsboro,
2046
01:55:18,543 --> 01:55:20,962
S臋dziowie przysi臋gli wr贸cili w艂a艣nie
z z narady i zaraz og艂osz膮 werdykt
2047
01:55:21,046 --> 01:55:23,214
w historycznym ma艂pim procesie.
2048
01:55:23,298 --> 01:55:24,716
S臋dziowie zaj臋li swoje miejsca,
2049
01:55:24,799 --> 01:55:27,093
wi臋c za chwil臋 dowiemy si臋,
czy Bertram Cates...
2050
01:55:27,177 --> 01:55:28,595
jest winny czy niewinny.
2051
01:55:28,678 --> 01:55:32,599
Napi臋cie jakie panuje na sali
jest trudne do opisania...
2052
01:55:32,682 --> 01:55:33,641
Przepraszam...
2053
01:55:35,643 --> 01:55:38,605
Od rana dzwoni do nas Gubernator.
2054
01:55:38,688 --> 01:55:40,648
Prasa bardzo nas krytykuje.
2055
01:55:41,149 --> 01:55:43,151
a ch艂opcy z Kapitolu uwa偶aj膮,
偶e najlepiej by艂oby,
2056
01:55:43,651 --> 01:55:46,654
gdyby ta ca艂a sprawa
rozesz艂a si臋 po ko艣ciach.
2057
01:55:47,155 --> 01:55:50,116
Chwileczk臋, Jason,
ja mam obowi膮zek s艂u偶y膰 prawu.
2058
01:55:50,200 --> 01:55:52,160
Jasne, Merle,
2059
01:55:52,660 --> 01:55:55,663
ale pami臋taj, 偶e do listopadowych
wybor贸w jest niedaleko.
2060
01:56:04,798 --> 01:56:08,259
S臋dziowie przysi臋gli,
czy uzgodnili艣cie werdykt?
2061
01:56:08,343 --> 01:56:11,304
Tak, Wysoki S膮dzie.
2062
01:56:24,818 --> 01:56:27,278
Werdykt jest jednog艂o艣ny.
2063
01:56:27,362 --> 01:56:29,823
Bertram Cates jest winny
zarzucanych mu czyn贸w.
2064
01:56:30,323 --> 01:56:34,786
Us艂yszeli艣cie Pa艅stwo werdykt
odczytany przez s臋dziego Coffey.
2065
01:56:34,869 --> 01:56:37,789
Bertram Cates, oskar偶ony
w jednym z najwi臋kszych
2066
01:56:37,872 --> 01:56:40,291
pojedynk贸w etycznych w naszym kraju,
2067
01:56:40,375 --> 01:56:42,293
zosta艂 uznany za winnego.
2068
01:56:42,377 --> 01:56:43,837
Sprawiedliwo艣ci sta艂o si臋 zado艣膰.
2069
01:56:44,337 --> 01:56:48,800
Ale jakie b臋d膮 d艂ugofalowe skutki
tego werdyktu oka偶e si臋 dopiero w przysz艂o艣ci.
2070
01:56:48,883 --> 01:56:50,301
Prosz臋 o spok贸j.
2071
01:56:50,385 --> 01:56:51,302
Prosz臋 siada膰.
2072
01:56:51,386 --> 01:56:53,346
S膮d nie og艂osi艂
jeszcze ko艅ca rozprawy.
2073
01:56:54,848 --> 01:56:56,850
Prosz臋 to ju偶 zabra膰.
2074
01:57:02,856 --> 01:57:07,861
Oskar偶ony, prosz臋 o powstanie
i wys艂uchanie wyroku.
2075
01:57:12,365 --> 01:57:14,826
Bert, czy chcesz jeszcze co艣 powiedzie膰
2076
01:57:14,909 --> 01:57:16,870
przed wys艂uchaniem wyroku?
2077
01:57:29,132 --> 01:57:31,634
Wysoki S膮dzie, nie jestem m贸wc膮.
2078
01:57:33,636 --> 01:57:39,601
Brak mi elokwencji pan贸w adwokat贸w...
2079
01:57:39,684 --> 01:57:41,102
Jestem tylko nauczycielem.
2080
01:57:41,186 --> 01:57:43,146
Ju偶 nie jeste艣!
2081
01:57:49,027 --> 01:57:51,029
By艂em nauczycielem.
2082
01:57:54,532 --> 01:57:56,034
Uwa偶am...
2083
01:57:58,036 --> 01:58:01,039
偶e prawo, o kt贸rego z艂amanie
mnie oskar偶ono...
2084
01:58:03,541 --> 01:58:08,004
nie jest sprawiedliwe
i w przysz艂o艣ci b臋d臋 z nim walczy艂
2085
01:58:08,088 --> 01:58:10,548
na wszelkie mo偶liwe sposoby.
2086
01:58:18,181 --> 01:58:21,643
Bertramie Cates,
S膮d uzna艂 Pana za winnego
2087
01:58:21,726 --> 01:58:27,524
naruszenia ustawy nr 31428.
2088
01:58:27,607 --> 01:58:33,530
Czyn ten podlega karze
grzywny lub wi臋zienia.
2089
01:58:33,613 --> 01:58:43,081
Ale poniewa偶 nie istnieje precedens,
na kt贸rym S膮d m贸g艂by si臋 oprze膰 wydaj膮c wyrok,
2090
01:58:44,082 --> 01:58:53,591
S膮d postanawia skaza膰 Bertrama Cates
na zap艂acenie grzywny w wysoko艣ci...
2091
01:58:54,676 --> 01:58:56,511
100 dolar贸w.
2092
01:59:04,019 --> 01:59:06,730
Czy dobrze us艂ysza艂em... 100 dolar贸w?
2093
01:59:06,813 --> 01:59:08,231
Zgadza si臋.
2094
01:59:08,314 --> 01:59:10,233
Na tym chyba zamkniemy rozpraw臋.
2095
01:59:10,316 --> 01:59:12,527
Wysoki S膮dzie, oskar偶enie wnosi odwo艂anie.
2096
01:59:13,028 --> 01:59:14,529
W sprawie tak ogromnej wagi...
2097
01:59:15,030 --> 01:59:16,990
S膮d musi wymierzy膰 du偶o surowsz膮 kar臋...
2098
01:59:17,073 --> 01:59:18,033
Sprzeciw.
2099
01:59:18,533 --> 01:59:19,993
kt贸ra by艂aby ostrze偶eniem dla innych,
2100
01:59:20,076 --> 01:59:21,494
i aby pokaza膰 艣wiatu...
2101
01:59:21,578 --> 01:59:22,996
Chwileczk臋,
chwileczk臋.
2102
01:59:23,079 --> 01:59:24,998
Wysoko艣膰 grzywny nie ma 偶adnego znaczenia,
2103
01:59:25,081 --> 01:59:27,500
poniewa偶 Bertram Cates nie zamierza jej p艂aci膰
2104
01:59:27,584 --> 01:59:29,002
bez wzgl臋du na wysoko艣膰.
2105
01:59:29,085 --> 01:59:32,005
Nie zap艂aci jej
nawet gdyby wynios艂a dolara.
2106
01:59:32,088 --> 01:59:35,550
Z艂o偶ymy apelacj臋 w S膮dzie Najwy偶szym tego stanu.
2107
01:59:36,051 --> 01:59:39,554
Prosz臋 S膮d o 30-dniowy
termin na jej przygotowanie.
2108
01:59:40,138 --> 01:59:40,638
Przychylam si臋 do wniosku.
2109
01:59:41,139 --> 01:59:43,099
Kaucja wyniesie 200 dolar贸w.
2110
01:59:43,183 --> 01:59:48,021
To ju偶 chyba wszystko,
og艂aszam odroczenie rozprawy.
2111
01:59:48,104 --> 01:59:50,523
Wysoki S膮dzie, prosz臋 o zgod臋...
2112
01:59:50,607 --> 01:59:52,067
na do艂膮czenie do protoko艂u...
2113
01:59:52,567 --> 01:59:54,027
kr贸tkiego o艣wiadczenia.
2114
01:59:54,110 --> 01:59:56,529
Sprzeciw.
2115
01:59:56,613 --> 01:59:58,573
Pan Brady mo偶e wyg艂asza膰 swoje mowy,
2116
01:59:59,074 --> 02:00:00,075
d艂ugie czy kr贸tkie, to oboj臋tne,
2117
02:00:00,575 --> 02:00:02,535
na zebraniach parafian albo podczas kampanii wyborczej.
2118
02:00:02,619 --> 02:00:05,038
Ale posiedzenie S膮du w Hillsboro zosta艂o zamkni臋te.
2119
02:00:05,121 --> 02:00:07,040
Wnosz臋 o odroczenie rozprawy.
2120
02:00:07,123 --> 02:00:09,042
Ale... ja mam kilka uwag...
2121
02:00:09,125 --> 02:00:11,378
Ch臋tnie ich wys艂uchamy.
2122
02:00:11,461 --> 02:00:14,381
Ale S膮d przychyla si臋
do opinii pu艂kownika Drummonda.
2123
02:00:14,464 --> 02:00:18,385
Jestem pewien, 偶e po zamkni臋ciu posiedzenia
wszyscy pozostan膮 w sali,
2124
02:00:18,468 --> 02:00:20,387
aby Pana wys艂ucha膰.
2125
02:00:20,470 --> 02:00:23,139
Og艂aszam odroczenie rozprawy.
2126
02:00:23,223 --> 02:00:24,182
Sine die.
2127
02:00:25,684 --> 02:00:28,144
Przyjaciele... przyjaciele!
2128
02:00:28,228 --> 02:00:29,688
Prosz臋 o uwag臋!
2129
02:00:31,690 --> 02:00:38,405
Ze 艣wi臋tej G贸ry Synaj dotar艂o do nas
prawo, kt贸re przez ca艂e wieki...
2130
02:00:38,488 --> 02:00:41,449
by艂o naszym bastionem i nasza tarcz膮...
2131
02:00:48,957 --> 02:00:51,209
i tu, tu na tej sali...
2132
02:00:51,626 --> 02:00:52,585
tu na tej sali...
2133
02:00:52,669 --> 02:00:54,587
Och, nie, nie.
2134
02:00:54,671 --> 02:00:59,092
I z niego, od niepami臋tnych czas贸w, czerpali si艂臋...
2135
02:00:59,175 --> 02:01:02,679
gdy cierpieli g艂贸d i prze艣ladowania...
2136
02:01:02,762 --> 02:01:05,348
w chwilach smutku i rozpaczy...
2137
02:01:05,432 --> 02:01:06,891
I tu na tej sali...
2138
02:01:07,392 --> 02:01:10,437
偶yje nadal, chod藕 zwalczane
ogniem, mieczem i wi臋zieniem...
2139
02:01:10,520 --> 02:01:12,439
Lody, 5 cent贸w!
2140
02:01:12,522 --> 02:01:13,982
Lody!
2141
02:01:15,483 --> 02:01:17,485
Lody, s艂odkie jak mi贸d!
2142
02:01:34,252 --> 02:01:36,212
Tu, na tej sali,
2143
02:01:36,296 --> 02:01:39,716
potwierdzili艣my s艂uszno艣膰
wiary naszych ojc贸w.
2144
02:01:39,799 --> 02:01:43,219
kt贸ra nadal 偶yje, mimo ognia,
miecza i wi臋zie艅,
2145
02:01:43,303 --> 02:01:44,721
Och, serce we mnie ro艣nie,
2146
02:01:44,804 --> 02:01:46,222
kiedy s艂ysz臋 te s艂owa.
2147
02:01:46,306 --> 02:01:47,724
Wiaro naszych ojc贸w, 艣wi臋ta wiaro,
2148
02:01:47,807 --> 02:01:49,768
b臋dziemy ci臋 broni膰...
2149
02:01:51,770 --> 02:01:52,771
a偶 do 艣mierci...
2150
02:02:01,279 --> 02:02:03,239
Dobry Bo偶e. Matt!
2151
02:02:03,323 --> 02:02:04,282
Cofn膮膰 si臋. Dajcie mu powietrza.
2152
02:02:04,783 --> 02:02:06,242
Panie, uczy艅 cud
2153
02:02:06,326 --> 02:02:09,245
i uratuj naszego 艣wi臋tego proroka!
2154
02:02:09,329 --> 02:02:10,789
Wezwijcie lekarza.
2155
02:02:19,547 --> 02:02:21,007
Nie wyobra偶am sobie 艣wiata
2156
02:02:21,091 --> 02:02:23,510
bez Matthew Harrison Brady'ego.
2157
02:02:23,593 --> 02:02:25,845
Prosz臋 z redakcj膮 Baltimore Herald.
2158
02:02:25,929 --> 02:02:27,847
Powiedzieli na co on umar艂?
2159
02:02:27,931 --> 02:02:30,850
Z przejedzenia.
2160
02:02:30,934 --> 02:02:32,894
To by艂 wielki cz艂owiek.
2161
02:02:34,396 --> 02:02:36,856
Mam ci臋 zacytowa膰 w jego nekrologu?
2162
02:02:36,940 --> 02:02:39,859
Pisz co chcesz...
2163
02:02:39,943 --> 02:02:41,361
Jak si臋 pisze nekrolog dla kogo艣,
2164
02:02:41,444 --> 02:02:43,405
kto nie 偶yje od 30 lat.
2165
02:02:46,908 --> 02:02:49,411
Co on powiedzia艂 do pastora?
2166
02:02:51,413 --> 02:02:52,872
Wiesz, to by pasowa艂o.
2167
02:02:52,956 --> 02:02:55,375
Napisa艂 w艂asny nekroog.
2168
02:02:55,458 --> 02:02:57,419
Gdzie masz t臋...
2169
02:02:58,920 --> 02:02:59,921
A, tu jest.
2170
02:03:00,922 --> 02:03:02,882
Jego ksi臋ga.
2171
02:03:02,966 --> 02:03:04,926
Ksi臋ga przys艂贸w, prawda?
2172
02:03:07,429 --> 02:03:09,389
"Kto zamieszani wnosi w dom sw贸j...
2173
02:03:09,472 --> 02:03:11,891
...odziedziczy wiatry".
2174
02:03:11,975 --> 02:03:14,936
"A kto g艂upi jest,
b臋dzie s艂u偶y艂 m膮dremu"
2175
02:03:18,440 --> 02:03:19,441
Prosz臋, prosz臋...
2176
02:03:21,443 --> 02:03:25,447
No, pu艂kowniku Drummond,
jacy艣 dziwni ci wsp贸艂cze艣ni agnostycy...
2177
02:03:26,948 --> 02:03:28,408
Wiesz, Hornbeck
2178
02:03:28,491 --> 02:03:29,909
zaczynasz mi gra膰 na nerwach.
2179
02:03:29,993 --> 02:03:31,411
Dlaczego?
2180
02:03:31,494 --> 02:03:35,915
Ka偶dym swoim s艂owem
wyrz膮dzasz komu艣 krzywd臋.
2181
02:03:35,999 --> 02:03:38,418
Typowa sztuczka prawnicza...
2182
02:03:38,501 --> 02:03:40,420
oskar偶a膰 oskar偶yciela.
2183
02:03:40,503 --> 02:03:41,963
O co mnie oskar偶asz?
2184
02:03:42,464 --> 02:03:44,424
O obraz臋 sumienia.
2185
02:03:44,507 --> 02:03:47,927
O sentymentalno艣膰 pierwszego stopnia.
2186
02:03:48,011 --> 02:03:51,431
Bo nie godz臋 si臋, aby przekre艣la膰
ca艂e 偶ycie tego cz艂owieka.
2187
02:03:51,514 --> 02:03:55,477
Nie, poniewa偶 dobrze wiem,
co o nim my艣la艂e艣.
2188
02:03:55,977 --> 02:03:57,979
Zostawmy te lamenty analfabetom.
2189
02:03:59,481 --> 02:04:01,983
Co to ma by膰?
Tydzie艅 dobroci dla bigot贸w?
2190
02:04:02,484 --> 02:04:04,444
Dlaczego mamy go op艂akiwa膰?
2191
02:04:04,527 --> 02:04:06,446
Dlatego, 偶e nie 偶yje?.
O, nie.
2192
02:04:06,529 --> 02:04:07,947
Poza tym sam si臋 do艣膰
nad sob膮 nap艂aka艂
2193
02:04:08,031 --> 02:04:09,449
przez ca艂e swoje 偶ycie.
2194
02:04:09,532 --> 02:04:11,451
Narodowy mazgaj
2195
02:04:11,534 --> 02:04:13,953
z Weeping Water, Nebraska.
2196
02:04:14,037 --> 02:04:16,998
Zalewa艂 kraj potokami 艂ez,
jak Mississippi.
2197
02:04:17,999 --> 02:04:19,501
Zna艂e艣 go przecie偶,
2198
02:04:20,001 --> 02:04:22,962
tego b臋bni膮cego w bibli臋 b艂azna.
2199
02:04:23,046 --> 02:04:25,507
W jego ciele mieszka艂 kiedy艣 olbrzym,
2200
02:04:26,007 --> 02:04:27,467
ale Matt Brady si臋 pogubi艂,
2201
02:04:27,550 --> 02:04:31,012
poniewa偶 szuka艂 Boga
zbyt wysoko i za daleko.
2202
02:04:37,018 --> 02:04:38,978
Ty hipokryto.
2203
02:04:39,062 --> 02:04:41,022
Ty oszu艣cie.
2204
02:04:42,023 --> 02:04:45,026
Ateista, kt贸ry wierzy w Boga.
2205
02:04:45,527 --> 02:04:48,488
Jeste艣 tak samo religijny jak on.
2206
02:04:48,571 --> 02:04:51,491
Wszystko jest wod膮
na tw贸j m艂yn, prawda?
2207
02:04:51,574 --> 02:04:53,493
Prosz臋 bardzo, miel co chcesz,
2208
02:04:53,576 --> 02:04:56,496
przesz艂o艣膰 Brady'ego, przysz艂o艣膰 Catesa.
2209
02:04:56,579 --> 02:05:00,000
M贸j Bo偶e, nie rozumiesz,
2210
02:05:00,083 --> 02:05:02,544
co znacz膮 te dzisiejsze wydarzenia?
2211
02:05:03,044 --> 02:05:04,546
Nic nie znacz膮.
2212
02:05:05,046 --> 02:05:06,006
To ty nic nie znaczysz.
2213
02:05:06,089 --> 02:05:08,508
Jeste艣 jak duch, kt贸ry wymachuje
pustym r臋kawem
2214
02:05:08,591 --> 02:05:10,510
i szydzi ze wszystkiego,
2215
02:05:10,593 --> 02:05:14,556
co ludzie czuj膮 i czego pragn膮...
o co walcz膮.
2216
02:05:16,558 --> 02:05:18,059
呕al mi ciebie.
2217
02:05:18,560 --> 02:05:19,519
呕al?
2218
02:05:19,602 --> 02:05:21,021
Czy nie ma nic...
2219
02:05:21,104 --> 02:05:24,566
co by ci臋 wzrusza艂o... rozgrzewa艂o.
2220
02:05:25,567 --> 02:05:27,027
Ka偶dy cz艂owiek ma jakie艣 marzenia.
2221
02:05:27,110 --> 02:05:28,528
A ty o czym marzysz?
2222
02:05:28,611 --> 02:05:30,071
Czego potrzebujesz?
2223
02:05:32,073 --> 02:05:34,075
Niczego, prawda?
2224
02:05:34,576 --> 02:05:38,580
Ani ludzi, ani mi艂o艣ci, ani idei,
kt贸rej m贸g艂by艣 si臋 trzyma膰.
2225
02:05:41,082 --> 02:05:42,584
Biedaku.
2226
02:05:44,085 --> 02:05:45,587
Jeste艣 zupe艂nie sam.
2227
02:05:47,589 --> 02:05:49,549
Kiedy umrzesz, nie b臋dzie nikogo,
kto by przyszed艂 na tw贸j gr贸b.
2228
02:05:49,632 --> 02:05:55,597
Nikt nie b臋dzie ci臋 偶a艂owa艂,
nikt nie zap艂acze.
2229
02:05:58,099 --> 02:05:59,601
Jeste艣 zupe艂nie sam.
2230
02:06:10,612 --> 02:06:12,113
Mylisz si臋, Henry.
2231
02:06:13,615 --> 02:06:15,116
Ty przyjdziesz.
2232
02:06:16,117 --> 02:06:17,619
W艂a艣nie ty.
2233
02:06:19,120 --> 02:06:22,123
Kt贸偶 inny uzna艂by moje prawo do samotno艣ci?
2234
02:06:24,125 --> 02:06:27,128
.:: Napisy24 - Nowy Wymiar Napis贸w ::.
Napisy24.pl
156550
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.
Afrikaans
Akan
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bemba
Bengali
Bihari
Bosnian
Breton
Bulgarian
Cambodian
Catalan
Cebuano
Cherokee
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Croatian
Czech
Danish
Dutch
Esperanto
Estonian
Faroese
Finnish
Galician
Georgian
German
Greek
Guarani
Haitian Creole
Hausa
Hawaiian
Hebrew
Hmong
Hungarian
Icelandic
Indonesian
Irish
Italian
Japanese
Kazakh
Kinyarwanda
Kirundi
Kongo
Korean
Krio (Sierra Leone)
Kurdish
Kyrgyz
Laothian
Latin
Latvian
Lithuanian
Luganda
Luo
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Maltese
Maori
Mauritian Creole
Moldavian
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Montenegrin
Nepali
Norwegian
Pashto
Persian
Polish
Portuguese (Brazil)
Portuguese (Portugal)
Quechua
Romanian
Romansh
Samoan
Scots Gaelic
Serbian
Sesotho
Setswana
Seychellois Creole
Shona
Sindhi
Sinhalese
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Swedish
Tajik
Tatar
Thai
Tigrinya
Tonga
Turkish
Turkmen
Ukrainian
Uzbek
Vietnamese
Welsh
Wolof