Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:18,280 --> 00:00:22,280
Dịch phụ đề: Danngoc
Synctime: Duchuy2007
2
00:00:25,280 --> 00:00:28,400
.: BÃO TỐ SÔ VIẾT :.
THẾ CHIẾN THỨ II Ở HƯỚNG ĐÔNG.
3
00:00:30,250 --> 00:00:31,570
Mùa hè năm 1944,
4
00:00:31,650 --> 00:00:33,450
một năm sau thất bại
nặng nề ở Kursk,
5
00:00:33,690 --> 00:00:35,210
Quân đội Đức
ngày càng thiếu hụt
6
00:00:35,450 --> 00:00:38,810
về người, xe tăng
và máy bay.
7
00:00:39,170 --> 00:00:40,810
Giờ đây Hitler phải đối phó
với cuộc chiến từ cả hai phía.
8
00:00:41,050 --> 00:00:42,650
Trong khi quân Đức đi về
phía Tây để đương đầu với
9
00:00:42,890 --> 00:00:44,610
cuộc đổ bộ D-Day,
Hồng quân đang
10
00:00:44,850 --> 00:00:46,770
chuẩn bị một cuộc tấn công
dữ dội ở phía Đông.
11
00:00:55,290 --> 00:00:59,690
6. CHIẾN DỊCH BAGRATION
12
00:01:03,530 --> 00:01:07,890
Giữa đêm khuya, trong vòng
canh gác nghiêm ngặt, một trung đoàn
xe tăng mới tinh
13
00:01:08,170 --> 00:01:11,690
được đưa đến một nhà ga
nằm gần biên giới Belorussia.
14
00:01:17,450 --> 00:01:21,410
Ngoài xe tăng T-34, còn có
những vật thể rất nặng
15
00:01:21,690 --> 00:01:25,930
và cồng kềnh được đưa xuống toa tàu.
16
00:01:35,130 --> 00:01:39,570
Kế hoạch của Hồng quân
ở Belorussia là tối mật.
17
00:01:39,890 --> 00:01:43,490
Những vật thể đó được giữ
bí mật suốt nhiều ngày trời
18
00:01:43,890 --> 00:01:46,610
cho tới khi chúng được lộ ra ở bãi tập.
19
00:01:48,930 --> 00:01:51,610
Đó là những trục lăn sắt nặng nề,
20
00:01:51,890 --> 00:01:54,530
được gắn phía trước xe T-34
21
00:01:54,770 --> 00:01:57,810
và biến nó thành xe phá mìn.
22
00:02:01,810 --> 00:02:05,410
Trục lăn đó sẽ kích nổ mọi quả mìn
trên đường đi của xe tăng,
23
00:02:05,690 --> 00:02:10,930
dọn đường an toàn cho bộ binh
và các loại xe cộ khác đi sau.
24
00:02:11,170 --> 00:02:13,370
Hai trung đoàn loại xe tăng
công binh đó được
25
00:02:13,650 --> 00:02:17,730
bí mật biên chế cho Phương
diện quân Belorussia số 1.
26
00:02:18,090 --> 00:02:21,130
Rõ ràng là Tư lệnh Phương diện quân,
Tướng Rokossovsky,
27
00:02:21,410 --> 00:02:23,810
đang lên kế hoạch cho
một cuộc tấn công nào đó.
28
00:02:27,410 --> 00:02:30,170
Nhưng với mọi người có ở đấy,
lực lượng Hồng quân
29
00:02:30,410 --> 00:02:34,930
ở Belorussia chỉ đang tiến hành
chiến dịch phòng ngự.
30
00:02:35,290 --> 00:02:39,770
Từ trên không, chỉ phát hiện thấy có
những di chuyển rời khỏi chiến tuyến.
31
00:02:40,170 --> 00:02:44,610
Mọi thứ được thực hiện đều tạo
ấn tượng rằng, khu vực này đang bị
giảm yếu đi,
32
00:02:44,890 --> 00:02:49,450
rằng cuộc tấn công của Liên Xô
đang được chuẩn bị ở nơi nào khác.
33
00:02:49,770 --> 00:02:54,410
Tháng 6 năm 1944,
vào ngày Đồng Minh
34
00:02:54,690 --> 00:02:56,570
đổ bộ lên Normandy,
Stalin đã viết cho Churchill:
35
00:02:56,810 --> 00:02:59,970
"Cuộc tấn công mùa hè năm 1944
của Liên Xô, như chúng ta đã bàn ..."
36
00:03:00,250 --> 00:03:03,370
"... ở hội nghị trước,
sẽ bắt đầu vào tháng 6 này, ..."
37
00:03:03,650 --> 00:03:07,290
"... ở một trong những khu vực
trọng yếu của mặt trận."
38
00:03:07,610 --> 00:03:13,770
Nhưng tại khu vực trọng yếu nào
thì ông không thể chia sẻ cho
vị lãnh đạo Đồng Minh hay được.
39
00:03:14,170 --> 00:03:18,930
Ở phía Đông, vào tháng 6/1944
quân Đức đã tổ chức
40
00:03:19,210 --> 00:03:20,330
phòng ngự vững chắc,
cũng như họ nỗ lực
41
00:03:20,570 --> 00:03:24,090
dựng rào cản cuộc
đổ bộ D-Day ở Pháp.
42
00:03:24,450 --> 00:03:27,250
Cụm Tập đoàn quân "Bắc"
đã rút khỏi Leningrad.
43
00:03:27,650 --> 00:03:31,450
Cụm Tập đoàn quân "Nam" từ
bỏ Krym và phần lớn đất Ukraina.
44
00:03:31,810 --> 00:03:35,930
Chỉ còn Cụm Tập đoàn quân
"Trung Tâm" là giữ nguyên vị trí.
45
00:03:36,330 --> 00:03:38,450
Tình thế của quân Đức
ở mặt trận hình thành nên
46
00:03:38,730 --> 00:03:41,210
"Ban công Belorussia" uốn cong.
47
00:03:43,970 --> 00:03:46,690
Tại đây, Cụm Tập đoàn quân
"Trung Tâm" đứng chắc chân.
48
00:03:47,090 --> 00:03:49,530
Trong suốt mùa đông,
nó đã đẩy lùi thành công
49
00:03:49,810 --> 00:03:54,770
hai cuộc tấn công của Hồng quân
gần Vitebsk và Orsha.
50
00:03:55,130 --> 00:03:58,050
Hitler và Bộ Tổng tham mưu Đức
OKH có rất nhiều việc
51
00:03:58,380 --> 00:04:00,700
phải tính đến
khi mùa hè tới gần.
52
00:04:00,940 --> 00:04:03,820
Họ không có tin tình báo
đáng tin cậy
53
00:04:04,100 --> 00:04:07,420
về việc ở đâu và khi nào Hồng quân
sẽ tung đòn tấn công chủ yếu.
54
00:04:07,820 --> 00:04:09,940
Người Đức xác định rằng
55
00:04:10,220 --> 00:04:12,940
Stalin sẽ tìm cách chọc sâu
hướng về vựa ngũ cốc Ukraina,
56
00:04:13,380 --> 00:04:15,140
sau đó sẽ đưa
Hồng quân đánh về
57
00:04:15,380 --> 00:04:18,380
Rumania xa xôi để chiếm
các giếng dầu tại đây.
58
00:04:18,820 --> 00:04:23,620
Do đó, vào mùa hè 1944,
số xe tăng, máy bay và
59
00:04:23,900 --> 00:04:26,020
lính dự trữ quý giá của Đức
được gửi xuống phương Nam.
60
00:04:30,180 --> 00:04:32,220
Khi Bộ Tổng Tham Mưu
Liên Xô Stavka
61
00:04:32,500 --> 00:04:35,172
biết được Đức chi viện
cho Ukraina,
62
00:04:35,611 --> 00:04:41,193
họ thêm tin tưởng vào quyết định
tung đòn tấn công bất ngờ
ở Belorussia.
63
00:04:41,380 --> 00:04:45,420
Tại đây, Hồng quân sẽ có cơ hội
trả thù cho thất bại tồi tệ
64
00:04:45,740 --> 00:04:49,740
trước quân Đức trong những
tháng đầu cuộc chiến.
65
00:04:50,140 --> 00:04:55,060
Chiến dịch này mang mật danh "Bagration".
(Tên vị tướng Nga trong Chiến tranh Vệ quốc
chống Napoleon xâm lược năm 1812 - Danngoc)
66
00:04:55,580 --> 00:04:59,740
Stavka lên kế hoạch cho
một chuỗi đột kích vào
hai sườn của
67
00:05:00,020 --> 00:05:01,700
Cụm TĐQ Trung Tâm Đức
68
00:05:01,940 --> 00:05:04,220
rồi bao vây nó ở gần
Vitebsk và Bobruisk.
69
00:05:04,500 --> 00:05:06,580
Sau đó Hồng quân
sẽ tiến về Minsk,
70
00:05:06,860 --> 00:05:08,620
cắt đứt đường rút lui của Đức.
71
00:05:08,860 --> 00:05:10,420
Kế hoạch của Hồng quân
chủ yếu là làm
72
00:05:10,660 --> 00:05:13,660
lạc hướng hoàn toàn sự chú ý
của Cụm TĐQ Trung Tâm.
73
00:05:18,100 --> 00:05:23,180
Chưa bao giờ Hồng quân tự đặt
cho mình một mục tiêu khổng lồ
và đầy tham vọng đến vậy.
74
00:05:26,780 --> 00:05:29,940
Tướng Rokossovsky đề nghị
Phương diện quân Belorussia 1
75
00:05:30,220 --> 00:05:33,700
của mình ban đầu sẽ thực hiện
2 mũi tấn công đồng thời vào
76
00:05:33,980 --> 00:05:36,340
sườn phải quân Đức
ở Bobruisk và Slushk.
77
00:05:36,580 --> 00:05:40,220
Mỗi mũi đều được giao quyền
ưu tiên ngang nhau.
78
00:05:40,620 --> 00:05:43,620
Điều này mâu thuẫn với
học thuyết quân sự Sô Viết,
79
00:05:43,940 --> 00:05:47,500
theo đó chỉ có một mũi
tấn công chính,
80
00:05:47,780 --> 00:05:50,700
các mũi khác
có vai trò phụ trợ.
81
00:05:52,900 --> 00:05:56,140
Konstantin Konstantinovich
Rokossovsky là
82
00:05:56,460 --> 00:05:59,820
một anh hùng từng được huân chương
thời WWI và Nội Chiến.
83
00:06:00,100 --> 00:06:02,420
Nhưng do có gốc Ba Lan,
ông là nạn nhân
84
00:06:02,700 --> 00:06:06,820
cuộc Thanh trừng
của Stalin năm 1937.
85
00:06:09,660 --> 00:06:11,660
Dù bị công an mật NKVD
tra tấn,
86
00:06:11,940 --> 00:06:14,860
ông vẫn không nhận tội hay
87
00:06:15,140 --> 00:06:17,020
tố giác đồng nghiệp.
88
00:06:17,260 --> 00:06:20,340
Ông được tha năm 1940
và khôi phục cấp bậc.
89
00:06:20,700 --> 00:06:23,580
Vào đầu cuộc chiến, ông chỉ huy
một quân đoàn cơ giới
90
00:06:23,860 --> 00:06:26,060
rồi leo rất nhanh lên
vị trí chỉ huy cao cấp.
91
00:06:29,300 --> 00:06:33,780
Tháng 5/1944, Rokossovsky
được Stavka gọi đến họp
92
00:06:34,060 --> 00:06:36,740
để biện giải cho
đề xuất của mình.
93
00:06:37,100 --> 00:06:39,420
Thật là một cảnh lãng mạn
khi kế hoạch của ông
94
00:06:39,700 --> 00:06:43,740
sử dụng hai mũi chọc sâu đồng thời
đã bị chỉ trích dữ dội.
95
00:06:46,460 --> 00:06:48,860
Trong hồi ký của mình,
Rokossovsky viết:
96
00:06:49,140 --> 00:06:52,540
"Tôi hai lần bị yêu cầu bước
sang phòng bên cạnh để nghĩ ..."
97
00:06:52,820 --> 00:06:54,740
"... cho chín về nhận xét của
Tổng tư lệnh Tối cao (Stalin) ..."
98
00:06:55,100 --> 00:07:00,860
"... Và mỗi lần quay trở lại,
tôi lại càng khăng khăng
tin rằng mình đúng."
99
00:07:03,580 --> 00:07:07,740
Cuối cùng, Stalin nói:
"Sự khăng khăng của
Tư lệnh PDQ chứng tỏ rằng
100
00:07:08,020 --> 00:07:11,140
"... kế hoạch tấn công đã được
cân nhắc kỹ lưỡng. "
101
00:07:11,460 --> 00:07:14,100
"... Đó là bảo đảm vững chắc
cho thành công."
102
00:07:16,280 --> 00:07:20,840
Đề xuất của Rokossovsky
liền được thông qua.
103
00:07:21,200 --> 00:07:25,080
Vitebsk được phòng thủ bởi
Tập đoàn quân Xe tăng 3
của Tướng Reinhardt.
104
00:07:25,560 --> 00:07:30,680
Nhưng mặc cho tên gọi đầy
ấn tượng, đến năm 1944
105
00:07:30,920 --> 00:07:33,080
TĐQ Xe tăng 3 chỉ còn lại
một nửa số xe tăng.
106
00:07:36,480 --> 00:07:40,080
Đầu chiến tranh, Tướng Reinhardt
chỉ huy Sư đoàn Xe tăng số 4
107
00:07:40,360 --> 00:07:43,000
rồi lên thay Hoth làm Tư lệnh
Panzer Gruppen 3
108
00:07:43,240 --> 00:07:47,280
trong Trận Maskva năm 1941.
Năm đó, xe tăng ông ta đã
109
00:07:47,560 --> 00:07:51,080
chỉ còn cách thủ đô Liên Xô
có 50 km.
110
00:07:54,520 --> 00:07:57,040
Cụm TĐQ Trung tâm bao gồm
4 Tập đoàn quân
111
00:07:57,560 --> 00:08:00,680
với tổng quân số
khoảng 1 triệu người.
112
00:08:02,640 --> 00:08:05,360
Chiến dịch Bagration là
chiến dịch lớn nhất
113
00:08:05,640 --> 00:08:09,720
và được chuẩn bị kỹ nhất trong
chiến tranh, tính tới thời điểm này.
114
00:08:11,440 --> 00:08:14,000
Nếu người Đức biết được
sự chuẩn bị,
115
00:08:14,280 --> 00:08:17,760
họ sẽ lập tức tăng cường cho
mặt trận Belorussia.
116
00:08:21,680 --> 00:08:24,920
Rừng rậm và đầm lầy thôi cũng đã
đủ khó khăn cản trở rồi.
117
00:08:25,320 --> 00:08:28,400
Nếu quân Đức chi viện ở đây
thì thật là thảm họa.
118
00:08:32,160 --> 00:08:35,760
Đo dó, giữ được bí mật là
vấn đề quan trọng tột cùng.
119
00:08:36,200 --> 00:08:39,040
Mọi việc chuyển quân
đều phải làm ban đêm,
120
00:08:39,320 --> 00:08:42,120
ngụy trang cẩn thận và
không được bật đèn.
121
00:08:46,320 --> 00:08:48,640
Những cọc sơn trắng được cắm
122
00:08:48,920 --> 00:08:50,840
bên đường để lái xe
đi cho đúng.
123
00:08:51,120 --> 00:08:53,240
Đuôi xe và cửa sau được
124
00:08:53,520 --> 00:08:55,760
sơn trắng để xe đi sau
trông thấy.
125
00:09:03,400 --> 00:09:06,360
Các đơn vị phải tới được
điểm hẹn trước bình minh
126
00:09:06,640 --> 00:09:10,880
rồi lập tức tấp vào
và nguy trang xe cộ.
127
00:09:11,240 --> 00:09:14,760
Phải có giấy phép đặc biệt
mới được lái xe vào ban ngày,
128
00:09:15,080 --> 00:09:20,160
và chưa đầy 100 giấy phép như vậy
được cấp cho mỗi tập đoàn quân.
129
00:09:20,520 --> 00:09:24,360
Máy bay Liên Xô bay qua đầu
kiểm tra những đoàn xe ngụy trang.
130
00:09:24,680 --> 00:09:26,760
Nếu phi công phát hiện ra
đơn vị Hồng quân,
131
00:09:27,080 --> 00:09:28,600
anh ta sẽ thả xuống một cờ hiệu.
132
00:09:28,840 --> 00:09:32,160
Làm vậy chỉ huy đơn vị
sẽ biết lính mình
133
00:09:32,480 --> 00:09:35,000
có thể bị lộ và phải ngụy trang
cho kỹ hơn.
134
00:09:41,040 --> 00:09:44,640
Các biện pháp an ninh được
áp dụng từ trên xuống dưới.
135
00:09:45,080 --> 00:09:48,600
Kế hoạch được lập tay
chỉ bởi 2 hoặc 3 sĩ quan
136
00:09:48,880 --> 00:09:52,480
rồi đích thân Tư lệnh PDQ
cầm về Bộ Tổng Stavka.
137
00:09:54,800 --> 00:09:57,080
Quanh Vitebsk, người ta
quyết định không
138
00:09:57,400 --> 00:10:00,360
đưa xe tăng đi đầu trong
giai đoạn 1 của cuộc tấn công.
139
00:10:02,480 --> 00:10:05,320
Có quá nhiều nguy hiểm
nếu chúng bị phát hiện ra.
140
00:10:09,080 --> 00:10:11,680
Liên lạc điện đài
của Hồng quân im bặt.
141
00:10:11,840 --> 00:10:13,160
Các đơn vị Nga dường như đang
142
00:10:13,400 --> 00:10:15,200
đi phép vì radio không hoạt động.
143
00:10:15,440 --> 00:10:17,000
Nhưng như lời một lính Đức
nhận xét:
144
00:10:17,240 --> 00:10:21,560
"... người Nga đang làm trái lệ khi
hoàn toàn không thấy liên lạc điện đài."
145
00:10:25,240 --> 00:10:27,360
Trong khi đó, binh lính Sô Viết
tập luyện
146
00:10:27,640 --> 00:10:31,360
cách đi qua vùng đầm lầy và
rừng rậm xứ Belorussia.
147
00:10:31,720 --> 00:10:34,280
Bộ binh tập cách vượt qua đầm lầy,
148
00:10:34,520 --> 00:10:38,400
cách bơi, cách định hướng
khi ở trong rừng.
149
00:10:38,640 --> 00:10:40,400
Nhiều người chế ra loại ván để
150
00:10:40,600 --> 00:10:42,720
đi trong đầm lầy mà không bị chìm.
151
00:10:48,830 --> 00:10:51,630
Họ làm những tuyến đường để
152
00:10:51,870 --> 00:10:54,510
kéo đại liên, cối và
pháo nhẹ qua đầm lầy.
153
00:10:58,190 --> 00:11:01,630
Các súc gỗ và những
bó củi buộc chặt
154
00:11:01,870 --> 00:11:04,310
được rải xuống làm đường
cho xe đi.
155
00:11:11,670 --> 00:11:14,990
Trong khi đó, hàng hậu cần được
tới tấp chở đến bằng tàu hỏa.
156
00:11:19,750 --> 00:11:21,710
Bộ Tổng TM Stavka ra lệnh
cấp cho binh lính
157
00:11:21,910 --> 00:11:26,070
gấp 5 lần cơ số đạn thông thường
khi tấn công.
158
00:11:26,510 --> 00:11:29,790
Số đạn pháo, đạn bộ binh
và lựu đạn cần đến
159
00:11:30,030 --> 00:11:33,590
6.500 toa tàu hàng
để vận chuyển.
160
00:11:33,790 --> 00:11:37,030
Tổng cộng, 400.000 tấn
đạn dược,
161
00:11:37,270 --> 00:11:40,070
300.000 tấn nhiên liệu và
162
00:11:40,310 --> 00:11:42,870
hơn 500.000 tấn thực phẩm
và thức ăn cho ngựa
163
00:11:43,110 --> 00:11:45,390
đã được phân phối cho
quân lính ở Belorussia.
164
00:11:45,590 --> 00:11:47,070
Thế tức là mỗi ngày có 100 đoàn
165
00:11:47,270 --> 00:11:50,870
tàu hàng chuyển tới
Phương diện quân này.
166
00:11:51,150 --> 00:11:55,350
Không thể hoàn toàn che giấu
hết được một chiến dịch
tầm cỡ như vậy.
167
00:11:55,630 --> 00:11:57,470
Nhưng Bộ Tổng TM Đức OKH
vẫn cho rằng
168
00:11:57,670 --> 00:12:01,510
Hồng quân sẽ tấn công
vào Ukraina.
169
00:12:01,990 --> 00:12:04,670
Thống chế Busch, Tư lệnh
Cụm TĐQ Trung Tâm,
170
00:12:04,950 --> 00:12:09,710
ba ngày trước chiến dịch của
Liên Xô vẫn đi phép bình thường.
171
00:12:10,870 --> 00:12:14,830
Cụm TĐQ 1 triệu người của ông ta
sắp bị tấn công bởi lực lượng
172
00:12:15,110 --> 00:12:17,390
phối hợp của 4
Phương diện quân Liên Xô
173
00:12:17,630 --> 00:12:22,270
gồm 2,4 triệu quân,
5.200 xe tăng
174
00:12:22,550 --> 00:12:27,030
và pháo tự hành, 5.300 máy bay.
175
00:12:31,950 --> 00:12:34,230
Những chuẩn bị cuối cùng cho
176
00:12:34,470 --> 00:12:36,390
cuộc tấn công là của
công binh Hồng quân.
177
00:12:36,830 --> 00:12:40,470
Cả hai bên đều gài mìn dày đặc
phía trước phòng tuyến của mình.
178
00:12:40,870 --> 00:12:44,390
Giờ đây công binh phải bò
vào các bãi mìn và
179
00:12:44,670 --> 00:12:47,550
bắt tay dọn quang đường
cho cuộc tấn công.
180
00:12:47,790 --> 00:12:50,310
Họ phải làm việc trong bóng tối
và luôn giữ yên lặng,
181
00:12:50,550 --> 00:12:54,750
và chỉ có vỏn vẹn hai đêm
để hoàn tất công việc.
182
00:12:55,190 --> 00:12:58,150
Thành phần cốt yếu của
mỗi quả mìn là kíp nổ.
183
00:12:58,390 --> 00:13:02,190
Ấn lên đó là mìn nổ.
184
00:13:02,710 --> 00:13:05,710
Gỡ mìn trước hết là phải
tìm thấy quả mìn,
185
00:13:05,990 --> 00:13:08,750
gỡ hoặc vô hiệu quá kíp nổ,
sau đó
186
00:13:09,030 --> 00:13:12,190
đem quả mìn đã gỡ
tới nơi an toàn.
187
00:13:15,870 --> 00:13:19,150
Các đội gỡ mìn phải làm
thật nhanh và yên lặng,
188
00:13:19,430 --> 00:13:22,710
họ biết rõ chỉ một sơ suất
là họ mất mạng.
189
00:13:30,190 --> 00:13:33,550
Để tiết kiệm thời gian,
công binh chỉ gỡ bỏ kíp nổ
190
00:13:33,870 --> 00:13:36,310
và để mặc quả mìn tại chỗ.
191
00:13:40,750 --> 00:13:43,750
Họ cũng phải gỡ các
bẫy mìn của quân Đức,
192
00:13:43,990 --> 00:13:47,710
bao gồm những dây bẫy mìn
ẩn dưới lớp cỏ cao mùa hè.
193
00:13:55,870 --> 00:13:58,750
Cả hai bên đều phải
liên tục cải thiện
194
00:13:59,030 --> 00:14:01,950
nâng cấp cách thức đối phó
với những thủ thuật mới
195
00:14:02,190 --> 00:14:04,430
do công binh nghĩ ra.
196
00:14:09,230 --> 00:14:11,590
Từng bước một,
công binh dọn đường
197
00:14:11,830 --> 00:14:14,430
đi qua khu vực chết người này.
198
00:14:14,790 --> 00:14:20,150
Chỉ trong hai đêm, họ đã
gỡ được 34.000 quả mìn.
199
00:14:20,310 --> 00:14:22,870
Đó là giai đoạn chuẩn bị cuối cùng.
200
00:14:23,270 --> 00:14:26,990
Băng qua những lối đã dọn dẹp này,
Hồng quân sắp sửa
201
00:14:27,040 --> 00:14:32,640
thực hiện chiến dịch lớn và mang tính
quyết định nhất trong lịch sử.
202
00:14:35,000 --> 00:14:42,000
Dịch phụ đề: Danngoc
Synctime: Duchuy2007
203
00:14:43,990 --> 00:14:45,150
Hồng quân đã hoàn tất
204
00:14:45,350 --> 00:14:49,950
những chuẩn bị cuối cùng cho cuộc
tấn công vĩ đại mùa hè năm 1944.
205
00:14:50,310 --> 00:14:52,390
Chỉ còn một điều chỉnh cuối
về thời gian
206
00:14:52,630 --> 00:14:55,070
khiến mọi người thêm sốt ruột.
207
00:14:55,350 --> 00:14:59,430
Chiến dịch Bagration sẽ
bắt đầu ngày 22 tháng 6,
208
00:14:59,710 --> 00:15:02,950
nhân kỷ niệm 3 năm ngày
Đức xâm lược Liên Xô.
209
00:15:03,310 --> 00:15:05,350
Cuộc tấn công bắt đầu
ở sườn phía bắc
210
00:15:05,590 --> 00:15:08,710
bằng cuộc đột kích thăm dò
ở vùng ngoại ô Vitebsk.
211
00:15:08,950 --> 00:15:12,710
Tại đây, bộ binh của Phương
diện quân Pribaltic số 1 và
212
00:15:12,950 --> 00:15:17,270
Belorussia số 3 đã đột phá
thành công chiến tuyến của Đức.
213
00:15:17,550 --> 00:15:21,390
Đến tối, các đơn vị Sô Viết đã
tấn công trên toàn chiến tuyến
214
00:15:21,630 --> 00:15:24,790
sau khi đòn thăm dò biến thành
một cuộc tấn công toàn diện.
215
00:15:26,790 --> 00:15:28,870
Hàng trăm máy bay trút bom
216
00:15:29,110 --> 00:15:31,750
trên đầu tuyến phòng thủ Đức.
217
00:15:35,590 --> 00:15:38,870
Đến sáng sớm, xe tăng T-34
xông lên tham gia cuộc tấn công.
218
00:15:41,550 --> 00:15:45,350
Hàng đàn máy bay cường kích
Ilyushin
219
00:15:45,510 --> 00:15:47,270
bay qua chiến tuyến,
mang lệnh phải săn tìm
220
00:15:47,470 --> 00:15:50,110
tiêu diệt các cụm pháo binh
ở hậu phương địch.
221
00:15:55,350 --> 00:15:57,910
Trọng pháo Đức là một
địch thủ đáng sợ,
222
00:15:58,190 --> 00:16:00,270
có khả năng đánh lui
cả một cuộc tấn công.
223
00:16:02,470 --> 00:16:05,510
Nhưng chúng cũng cực kỳ
dễ bị không quân áp chế.
224
00:16:10,110 --> 00:16:14,030
Khi oanh kích ở tầm thấp,
máy bay Il-2 sử dụng
225
00:16:14,270 --> 00:16:19,590
súng máy, pháo và rocket để bắn hạ
tổ pháo thủ và phá hủy kho đạn.
226
00:16:23,430 --> 00:16:26,990
Máy bay Ilyushin Il-2 được thiết kế
bởi Sergey Vladimirovich Ilyushin
227
00:16:27,230 --> 00:16:29,510
thuộc Phòng Thiết kế
Trung Tâm Liên Xô.
228
00:16:29,759 --> 00:16:33,630
Nó trở thành loại máy bay được
sản xuất nhiều nhất mọi thời đại.
229
00:16:33,990 --> 00:16:36,870
Khoang lái và động cơ
được bọc thép bảo vệ,
230
00:16:37,190 --> 00:16:39,910
rất hữu hiệu để chống
các cỡ đạn nhỏ khi
231
00:16:40,190 --> 00:16:44,990
không kích ở tầm thấp,
chỉ 25-50m.
232
00:16:49,590 --> 00:16:54,950
Tốc độ thấp của Il-2 khiến nó
vô cùng dễ tổn thương trước
tiêm kích Đức.
233
00:16:57,030 --> 00:17:01,110
Bởi vậy, vào nửa sau chiến tranh,
chúng luôn có
234
00:17:01,350 --> 00:17:04,190
tiêm kích hộ tống khi chiến đấu.
235
00:17:04,630 --> 00:17:09,830
Nhưng vào tháng 6/1944, Luftwaffe
chỉ còn là cái bóng của chính mình.
236
00:17:10,070 --> 00:17:11,750
Cụm TĐQ Trung tâm của Đức
237
00:17:11,990 --> 00:17:14,590
chỉ còn 45 máy bay tiêm kích
để bảo vệ vùng trời.
238
00:17:14,910 --> 00:17:18,870
Lính của nó gần như không được
bảo vệ trước máy bay Liên Xô.
239
00:17:22,150 --> 00:17:26,550
Cường kích Sturmovik của Liên Xô
thoải mái bay lượn khắp chiến trường,
240
00:17:26,830 --> 00:17:30,670
thường là không có
tiêm kích bay kèm.
241
00:17:31,070 --> 00:17:36,030
Trong khi đó, Hitler đang
nghiền ngẫm ý tưởng về
thành phố-pháo đài,
242
00:17:36,030 --> 00:17:39,150
quân lính phòng thủ các vị trí
có tầm quan trọng đặc biệt
243
00:17:39,390 --> 00:17:41,630
được yêu cầu phải chiến đấu
đến người cuối cùng.
244
00:17:41,910 --> 00:17:43,990
Thậm chí cả khi đã bị
bao vây hoàn toàn.
245
00:17:44,390 --> 00:17:48,190
Một trong những thành phố như vậy
là Vitebsk.
246
00:17:48,590 --> 00:17:54,190
Thành phố được phòng thủ bởi
Quân đoàn số 53, thuộc thành phần
TĐQ Xe tăng 3 của Tướng Reinhardt.
247
00:17:54,190 --> 00:17:56,750
Sau ngày đầu chiến đấu,
Reinhardt đã đề nghị
248
00:17:56,990 --> 00:18:01,430
được rút quân của mình khỏi
Vitebsk trước khi họ bị bao vây.
249
00:18:01,670 --> 00:18:04,950
Nhưng Thống chế Busch đưa ra
mệnh lệnh của Quốc trưởng,
250
00:18:05,230 --> 00:18:08,870
phải giữ lấy thành phố
bằng mọi giá.
251
00:18:08,910 --> 00:18:10,870
Đến ngày thứ ba của trận đánh,
Hồng quân
252
00:18:11,060 --> 00:18:14,420
đã vu hồi được Quân đoàn 53
ở Vitebsk.
253
00:18:14,740 --> 00:18:19,420
Chỉ tới lúc này, khi đã quá muộn,
Hitler mới ra lệnh cho rút lui,
254
00:18:19,740 --> 00:18:21,780
nhưng vẫn đòi để lại
Vitebsk một sư đoàn
255
00:18:22,020 --> 00:18:26,940
để chiến đấu tới phúc chót.
(Giữ danh dự người lính Đức-Danngoc)
256
00:18:27,020 --> 00:18:29,540
Quân Đức tuyệt vọng tìm cách
thoát vây nhưng ngay từ đầu
257
00:18:29,780 --> 00:18:31,540
xem như đã vô vọng.
258
00:18:31,740 --> 00:18:34,780
Mũi phá vây được dẫn đầu
bởi Sư đoàn Dã chiến 4
259
00:18:35,060 --> 00:18:38,380
thuộc Luftwaffe, chỉ đi được đến
khu rừng ngoại ô thành phố.
260
00:18:38,700 --> 00:18:41,220
Tại đây, nó rơi trúng
hỏa lực pháo binh
261
00:18:41,500 --> 00:18:43,860
và không kích dữ dội
và bị xóa sổ.
262
00:18:47,300 --> 00:18:52,140
Sau 5 ngày chiến đấu,
Quân đoàn 53 của Đức
đã đầu hàng.
263
00:18:52,500 --> 00:18:55,860
17.000 người sống sót
bị bắt làm tù binh.
264
00:18:56,100 --> 00:18:58,660
Trong số đó có Tư lệnh Quân đoàn,
Tướng Gollwitzer.
265
00:19:01,060 --> 00:19:03,460
Sư đoàn bộ binh Đức duy nhất
ở lại Vitebsk
266
00:19:03,700 --> 00:19:05,660
cũng phải chịu số phận tương tự.
267
00:19:06,020 --> 00:19:10,380
Hồng quân xuyên thủng vào thành phố,
chiếm được cây cầu bắc qua
sông Tây-Dvina.
268
00:19:10,820 --> 00:19:13,220
Quân Đức tìm cách thoát ra
vào phút chót
269
00:19:13,460 --> 00:19:16,180
nhưng tất cả đều bị giết
hoặc bắt sống.
270
00:19:19,540 --> 00:19:23,260
Trong khi đó, ở phía Nam,
Phương diện quân Belorussia 1
của Rokossovsky
271
00:19:23,540 --> 00:19:26,260
bắt đầu cuộc tấn công
về thành phố Bobruisk.
272
00:19:26,700 --> 00:19:31,380
Đây là nơi Rokossovsky thử nghiệm
chiến thuật gây tranh cãi hai mũi
tấn công đồng thời,
273
00:19:31,620 --> 00:19:36,700
xuất phát từ Rogachiov
và làng Parichi.
274
00:19:37,100 --> 00:19:42,100
Zhukov cũng đến đây để quan sát
cuộc tấn công của Tập đoàn quân 3
của Tướng Gorbatov.
275
00:19:42,460 --> 00:19:46,060
Với Rokossovsky chỉ huy cuộc
tấn công ở phía Nam qua vùng
đầm lầy,
276
00:19:46,340 --> 00:19:49,500
và Zhukov điều phối tấn công từ
phía Bắc, có sự cạnh tranh rõ ràng
277
00:19:49,740 --> 00:19:54,220
xem ai là người đầu tiên
phá vỡ phòng tuyến Đức.
278
00:19:57,260 --> 00:19:59,460
Ở gần Rogachiov,
máy bay ném bom Liên Xô
279
00:19:59,700 --> 00:20:01,700
tấn công dưới màn đêm che phủ.
280
00:20:01,940 --> 00:20:04,540
Chúng được chỉ hướng đến mục tiêu
nhờ chuỗi xe tải Hồng quân
281
00:20:04,820 --> 00:20:09,380
đậu thành hàng dài dọc chiến tuyến,
quay lưng về phía Tây
và bật hết đèn pha.
282
00:20:09,740 --> 00:20:11,940
Những ánh đèn khuất mắt
quân Đức ấy
283
00:20:12,180 --> 00:20:14,620
chỉ hướng cho phi công Liên Xô
bay về phía mục tiêu.
284
00:20:17,820 --> 00:20:20,780
Trong hồi ký của mình,
Tướng Gorbatov viết:
285
00:20:21,260 --> 00:20:23,620
"Ban đầu chúng tôi cho máy bay Po-2 ..."
286
00:20:23,860 --> 00:20:25,820
"... tấn công vị trí địch, ..."
287
00:20:28,060 --> 00:20:31,380
"... sau đó âm thanh ồn ào được
thêm vào bởi máy bay ném bom
hạng nặng, ..."
288
00:20:31,620 --> 00:20:34,500
"... hết đợt này đến đợt khác ..."
289
00:20:34,820 --> 00:20:38,940
"... Chẳng bao lâu, phòng tuyến địch
ngập chìm trong tiếng nổ và khói lửa."
290
00:20:48,500 --> 00:20:52,620
Đến sáng sớm, máy bay cường kích
mặt đất của Liên Xô tiếp tục cuộc
không kích.
291
00:20:52,976 --> 00:20:54,656
Chúng xả đạn xuống chiến hào Đức,
292
00:20:55,060 --> 00:20:57,740
giã rocket và bom
vào các hỏa điểm.
293
00:21:06,380 --> 00:21:09,980
Các cuộc không kích của Liên Xô
có thể là bừa bãi và
294
00:21:10,220 --> 00:21:12,620
thiếu chính xác, nhưng giờ đây
295
00:21:12,860 --> 00:21:16,700
chúng bắt đầu khiến lính Đức
khiếp sợ và hoảng loạn.
296
00:21:17,100 --> 00:21:20,180
Không được còn được Không quân
Luftwaffe bảo vệ, lính Đức
thường xuyên
297
00:21:20,460 --> 00:21:24,540
nơm nớp trước những cú giáng
chết người bất ngờ từ trên không.
298
00:21:36,900 --> 00:21:39,420
Khi khói lửa còn chưa tan,
các chùm đạn
299
00:21:39,700 --> 00:21:42,300
rocket Katyusha
đã gào thét khắp trời.
300
00:21:48,060 --> 00:21:49,820
Giữa cuộc pháo kích,
301
00:21:49,970 --> 00:21:52,730
các xe tăng quét mìn
bắt đầu tiến lên.
302
00:21:56,450 --> 00:21:59,370
Các trục lăn nặng của chúng
kích nổ mìn trên đường chúng đi,
303
00:21:59,650 --> 00:22:01,490
dọn quang một ngả rộng
cho xe tăng
304
00:22:01,690 --> 00:22:04,730
và pháo tự hành theo sau.
305
00:22:11,170 --> 00:22:14,290
Mặc dù bị tấn công toàn diện
cả dưới đất lẫn trên trời,
306
00:22:14,490 --> 00:22:16,250
Hồng quân vẫn gặp phải
307
00:22:16,450 --> 00:22:19,250
sức kháng cự dữ dội của
quân Đức ở quanh Rogachiov.
308
00:22:19,650 --> 00:22:22,930
Nhưng xa hơn về phía Nam,
quanh làng Parichi,
309
00:22:23,170 --> 00:22:28,090
Tướng Rokossovsky tiến rất nhanh
qua vùng đầm lầy và rừng rậm.
310
00:22:28,170 --> 00:22:30,530
Lúc này ông ra lệnh tung
Quân đoàn kỵ binh cơ giới
311
00:22:30,570 --> 00:22:34,090
của tướng Pliev vào để
khai thác đột phá khẩu.
312
00:22:36,610 --> 00:22:40,290
Ngón mạo hiểm hai mũi đột kích
đồng thời của Rokossovsky
đã thành công.
313
00:22:40,690 --> 00:22:44,810
Ông đã chọc thủng được phòng tuyến,
và, đạt thành công nhanh hơn Zhukov.
314
00:22:47,530 --> 00:22:50,050
Sư đoàn xe tăng duy nhất của
Cụm TĐQ Trung Tâm
315
00:22:50,290 --> 00:22:52,930
được lệnh tiến hành phản công
gần Rogachiov.
316
00:22:53,370 --> 00:22:56,930
Nhưng đến phút chót,
sư đoàn lại nhận lệnh mới
317
00:22:57,210 --> 00:23:00,250
di chuyển xuống phía Nam để
chặn đà tiến của Rokossovsky.
318
00:23:00,650 --> 00:23:04,850
Rất nhiều xe của sư đoàn bị hỏng
và mắc lại giữa địa hình lầy lội.
319
00:23:08,130 --> 00:23:10,210
Nhưng Rokossovsky
đã mở rộng được
320
00:23:10,450 --> 00:23:12,850
đột phá khẩu và tung vào
các đơn vị mới.
321
00:23:13,290 --> 00:23:17,250
Giờ đây chỉ một sư đoàn xe tăng
là không đủ để chặn bước của ông.
322
00:23:17,730 --> 00:23:21,530
Tuyến phòng thủ Đức quanh
Rogachiov, không được
chi viện xe tăng
323
00:23:21,810 --> 00:23:25,570
và liên tục bị thiết giáp của
Zhukov tấn công, giờ đã sụp đổ.
324
00:23:26,010 --> 00:23:29,130
Tập đoàn quân 9
của Đức bị bao vây.
325
00:23:29,450 --> 00:23:33,090
Hai ngày sau, nó đầu hàng.
326
00:23:33,330 --> 00:23:36,530
20.000 quân Đức
bị bắt làm tù binh.
327
00:23:40,770 --> 00:23:45,690
Mục tiêu kế tiếp của Hồng quân
là Minsk, thủ đô Belorussia.
328
00:23:45,930 --> 00:23:47,330
Cuộc giải phóng thành phố
được dẫn đầu bởi
329
00:23:47,530 --> 00:23:50,690
Tập đoàn quân Xe tăng
Cận vệ 5 của Tướng Rotmistrov.
330
00:23:53,450 --> 00:23:55,410
Kế hoạch ban đầu là cho
xe tăng của Rotmistrov
331
00:23:55,650 --> 00:23:58,810
xông thẳng theo quốc lộ
Smolensk-Minsk,
332
00:23:59,090 --> 00:24:03,610
nhưng nỗ lực chiếm lấy Orsha
trên đường tiến đã bị chặn đứng.
333
00:24:03,850 --> 00:24:08,050
Do đó Hồng quân quyết định dùng
bàn đạp tấn công từ ngoại ô Vitebsk,
334
00:24:08,290 --> 00:24:13,170
nơi Hồng quân đã chọc được một
chỗ thủng trên tuyến phòng thủ Đức.
335
00:24:13,530 --> 00:24:17,330
5.000 xe của Tập đoàn quân Xe tăng
Cận vệ 5 bắt đầu tấn công
336
00:24:17,570 --> 00:24:21,250
về phía Borisov, khoan sâu vào
hậu phương của Cụm TĐQ
Trung Tâm.
337
00:24:21,650 --> 00:24:25,690
Trong 2 ngày liền, mũi tấn công
của họ đã không gặp phải sức
kháng cự thực sự nào.
338
00:24:27,090 --> 00:24:29,050
Trong khi đó, Hitler bãi nhiệm
339
00:24:29,250 --> 00:24:31,290
Thống chế Busch để thay bằng
340
00:24:31,530 --> 00:24:33,610
Thống chế Model,
người mệnh danh là
341
00:24:33,850 --> 00:24:37,290
"Người chữa cháy của Quốc trưởng"
và "Bậc thầy phòng thủ".
342
00:24:40,010 --> 00:24:42,610
Nhưng ông ta phải thừa hưởng
một tình thế tuyệt vọng.
343
00:24:43,010 --> 00:24:45,930
Có ba phương diện quân
đang cùng tiến về Minsk,
344
00:24:46,530 --> 00:24:48,090
quân Đức phải rút lui hoàn toàn,
345
00:24:48,210 --> 00:24:50,410
hy vọng đến được sông Berezina.
346
00:24:50,490 --> 00:24:53,890
Nhưng Hồng quân đã chiếm được
hầu hết các điểm vượt sông.
347
00:24:53,970 --> 00:24:59,090
Quân Đức chỉ còn lại 1 cây cầu
trên quốc lộ Mogilev-Minsk,
348
00:24:59,490 --> 00:25:04,970
Hàng ngàn xe cộ, xe ngựa và
binh lính Đức giờ đây
ứ lại trên cầu.
349
00:25:05,210 --> 00:25:07,570
Một nhân chứng người Đức
đã tả lại cảnh này như sau:
350
00:25:09,290 --> 00:25:12,410
"Người ta man rợ
giành nhau lối lên cầu, ..."
351
00:25:13,630 --> 00:25:16,870
"... ô-tô và xe ngựa cố gắng
gạt nhau xuống vệ đường, ..."
352
00:25:17,150 --> 00:25:19,470
"... ai cũng muốn lên cầu trước ... "
353
00:25:19,750 --> 00:25:21,710
"... Đã có đánh nhau và chửi rủa..."
354
00:25:21,910 --> 00:25:23,870
"... Quân cảnh cũng bất lực."
355
00:25:27,710 --> 00:25:32,070
Như mọi khi, thường trực
nỗi lo bị không kích.
356
00:25:34,710 --> 00:25:36,790
Máy bay cường kích
Sturmovik giã đạn
357
00:25:37,110 --> 00:25:39,630
xuống đoàn quân Đức rút lui.
358
00:25:41,910 --> 00:25:46,790
Tình thế ngày càng giống
mùa hè năm 1941,
359
00:25:47,070 --> 00:25:49,550
nhưng giờ đây vai trò
đã đảo ngược.
360
00:25:49,790 --> 00:25:53,310
Đến lượt quân Đức phải bỏ chạy
trong khiếp sợ và hoảng loạn,
361
00:25:53,550 --> 00:25:55,990
liên tục bị tấn công
từ trên không.
362
00:25:56,350 --> 00:26:01,070
Và giờ đây, họ chẳng thể mong chờ
được ngơi nghỉ hay thương xót.
363
00:26:10,950 --> 00:26:14,070
Trong khi Cụm TĐQ Trung Tâm
có nguy cơ tan rã,
364
00:26:14,310 --> 00:26:17,700
Lục quân Wehrmacht tung máy bay
ném bom hạng trung vào tham chiến.
365
00:26:17,800 --> 00:26:20,880
Họ hy vọng sẽ chặn được
đoàn xe tăng Liên Xô
366
00:26:20,950 --> 00:26:24,900
và cho quân bên mình khoảng trống
hồi phục vô cùng cần thiết.
367
00:26:32,030 --> 00:26:34,990
Nhưng trước ưu thế trên không
của Không quân Liên Xô,
368
00:26:35,230 --> 00:26:38,710
những phi vụ bay ngày của họ
bị thiệt hại nặng với kết quả rất ít.
369
00:26:40,790 --> 00:26:43,630
Sau một tuần tiến công,
các sư đoàn xe tăng Đức
370
00:26:43,910 --> 00:26:46,070
mới bắt đầu từ Ukraina tới.
371
00:26:49,310 --> 00:26:53,510
Sư đoàn Xe tăng 5 của Đức, được
tăng cường một tiểu đoàn tăng Tiger,
372
00:26:54,205 --> 00:26:59,750
chuẩn bị đối đầu với đà tiến của
Tập đoàn quân của Rotmistrov.
373
00:27:06,510 --> 00:27:09,590
Các tăng Tiger và Panther
đã làm chậm bước tiến
374
00:27:09,830 --> 00:27:11,950
của Hồng quân xuống mức
bò lết đẫm máu.
375
00:27:15,910 --> 00:27:19,310
Vào tháng 6/1944, Tập đoàn quân
Xe tăng Cận vệ 5
376
00:27:19,550 --> 00:27:24,870
đã được nhận loại tăng mới T-34-85.
Phiên bản mới này
377
00:27:25,150 --> 00:27:28,030
gắn pháo 85mm mạnh hơn nhiều.
378
00:27:28,390 --> 00:27:32,270
Dù không thể ngang ngửa với xe tăng
Tiger hay Panther của Đức,
379
00:27:32,510 --> 00:27:35,510
chúng vẫn khiến các cuộc đối đầu
bớt chênh lệch hơn.
380
00:27:38,990 --> 00:27:41,790
Cuộc đấu tăng ấy kéo dài
trong 2 ngày.
381
00:27:48,230 --> 00:27:50,950
Hồng quân phải chịu
thiệt hại khổng lồ,
382
00:27:51,190 --> 00:27:52,870
nhưng số tăng Đức
cũng bị giảm hẳn
383
00:27:53,070 --> 00:27:57,510
từ 159 xuống còn có
18 xe tăng.
384
00:28:02,510 --> 00:28:06,950
Số phận của Minsk
thế là đã khép lại.
385
00:28:07,230 --> 00:28:11,350
Xe tăng Tiger và Panther đã
đem lại cho Cụm TĐQ Trung tâm
386
00:28:11,420 --> 00:28:14,310
chút thời gian, nhưng chúng không thể
chống đỡ được cả mặt trận.
387
00:28:18,470 --> 00:28:23,870
Rạng sáng ngày 1/7, xe tăng của các
Phương diện quân Belorussia
số 1 và 3 tiến vào Minsk
388
00:28:24,030 --> 00:28:26,750
từ phía Bắc và Đông Nam
389
00:28:27,030 --> 00:28:30,070
và bao vây phần còn lại của
2 tập đoàn quân Đức.
390
00:28:30,390 --> 00:28:32,470
Trong khi đó, Phương diện quân
Belorussia 2
391
00:28:32,750 --> 00:28:34,950
truy kích cuộc rút lui của Đức
từ phía Đông.
392
00:28:39,550 --> 00:28:43,310
Mất hết 1 tuần để xóa sổ sức
kháng cự của Đức tại Minsk.
393
00:28:46,950 --> 00:28:49,550
Cuộc bao vây Minsk dẫn tới việc
394
00:28:49,790 --> 00:28:54,270
bắt sống thêm 35.000 tù binh Đức,
trong đó có 12 tướng lĩnh.
395
00:28:54,590 --> 00:28:59,030
Đến lúc này, Cụm TĐQ Trung Tâm
đã tổn thất đến mức thê thảm.
396
00:28:59,310 --> 00:29:03,510
17 sư đoàn của nó đã bị xóa sổ
chỉ trong 2 tuần lễ chiến đấu.
397
00:29:03,910 --> 00:29:09,350
Quân Đức bị thương vong ước tính
tổng cộng khoảng 409.000 người,
398
00:29:09,830 --> 00:29:13,190
trong đó 150.000 bị bắt sống.
399
00:29:17,150 --> 00:29:20,790
Các sư đoàn xe tăng Đức vẫn là
thứ vũ khí hiệu nghiệm,
400
00:29:21,030 --> 00:29:22,990
nhưng Cụm TĐQ Trung tâm
không còn
401
00:29:23,100 --> 00:29:26,550
đủ người để lập thành
tuyến phòng thủ.
402
00:29:33,110 --> 00:29:36,990
Chiến dịch Bagration kéo dài
mãi đến ngày 19 tháng 8,
403
00:29:37,230 --> 00:29:40,030
khi Hồng quân đã tới được
miền trung Ba Lan,
404
00:29:40,270 --> 00:29:43,030
biên giới Đông Phổ
và Biển Baltic.
405
00:29:43,310 --> 00:29:47,110
5 phương diện quân Liên Xô
trên một mặt trận dài 1000km
406
00:29:47,350 --> 00:29:51,350
đã tiến được 550-600 km.
407
00:29:54,510 --> 00:29:57,470
Sự thành công của chiến dịch
đã vượt ngoài
408
00:29:57,710 --> 00:30:00,710
mọi mong đợi của Bộ
Tổng Tham mưu Stavka.
409
00:30:03,310 --> 00:30:06,350
Sau Chiến dịch Bagration,
Stalin bắt đầu gọi Rokossovsky
410
00:30:06,590 --> 00:30:10,510
bằng cả tên lẫn phụ danh
(tức tỏ lòng kính trọng-danngoc)
411
00:30:10,710 --> 00:30:13,950
là Konstantin Konstantinovich.
412
00:30:14,310 --> 00:30:16,910
Người duy nhất từng được
ông gọi như vậy là
413
00:30:17,190 --> 00:30:20,630
Nguyên soái Shaposhnikov,
vị tướng được ông tin cẩn nhất.
414
00:30:24,430 --> 00:30:27,270
Chiến thắng của Liên Xô
thật to lớn đến mức
415
00:30:27,510 --> 00:30:31,950
một số hãng thông tấn nghi ngờ
tính chính xác của báo cáo,
416
00:30:32,350 --> 00:30:34,270
nên Stalin quyết định
phải chứng minh nó.
417
00:30:34,470 --> 00:30:37,870
Ông ra lệnh thực hiện Chiến dịch
"Bản Waltz Vĩ đại"
418
00:30:38,110 --> 00:30:41,630
lấy theo tên bộ phim Mỹ
làm năm 1938.
419
00:30:44,470 --> 00:30:49,670
Các đoàn tàu từ Belorussia
bắt đầu bí mật đi đến Maskva.
420
00:30:50,070 --> 00:30:54,110
Trường Đua ngựa Trung Tâm Maskva
và Sân vận động Dynamo
được huy động.
421
00:30:56,270 --> 00:31:00,230
Ngày 17/7/1944, người ta
công bố rằng tù binh Đức
422
00:31:00,470 --> 00:31:06,950
bị bắt trong Chiến dịch Bagration
sẽ bị diễu qua đường phố Maskva.
423
00:31:07,270 --> 00:31:11,470
Người Maskva đổ xô ra đường
để chứng kiến cảnh tượng này.
424
00:31:11,750 --> 00:31:17,110
Đoàn tù binh dẫn đầu bởi 19
tướng lĩnh Đức lễ phục đầy đủ,
425
00:31:17,470 --> 00:31:20,070
theo sau là hơn
1.000 sĩ quan.
426
00:31:25,310 --> 00:31:29,590
Lê bước sau họ là hàng đoàn
lính tráng mệt mỏi râu ria
tua tủa.
427
00:31:36,590 --> 00:31:39,830
Đấy chính là điều Stalin muốn
thế giới được chứng kiến,
428
00:31:40,110 --> 00:31:44,270
số phận của đội quân xâm lược từng
một thời kiêu ngạo của Adolf Hitler.
429
00:31:55,350 --> 00:31:58,950
Người dân Maskva phần lớn
quan sát họ trong yên lặng.
430
00:32:01,070 --> 00:32:03,510
Trong đầu nhiều người,
bọn lính Đức hầu như
431
00:32:03,750 --> 00:32:06,630
đã mất hết nhân tính.
432
00:32:10,830 --> 00:32:15,110
Người dân Sô Viết vốn là đối tượng
của sự tuyên truyền không ngớt,
433
00:32:15,470 --> 00:32:19,110
nhưng họ cũng đã phải chịu những
mất mát khủng khiếp và tàn bạo.
434
00:32:21,950 --> 00:32:25,830
Đối với nhiều người,
lính Đức là lũ thú vật phát xít,
435
00:32:26,070 --> 00:32:30,190
đã giết người và hãm hiếp,
đốt rụi các làng mạc và thị trấn.
436
00:32:42,550 --> 00:32:46,110
57.000 tù binh Đức đã diễu qua
thành phố trên đường dẫn tới
437
00:32:46,350 --> 00:32:48,310
các trại lao động ở phía Đông.
438
00:32:53,990 --> 00:32:56,390
Kết thúc cuộc diễu hành là việc
chùi dọn mặt đường,
439
00:32:56,670 --> 00:33:00,110
rửa sạch mọi dấu vết
của bọn phát xít đáng ghét.
440
00:33:03,910 --> 00:33:06,750
Cuộc trình diễn sửng sốt này
gây ấn tượng ghê gớm với
441
00:33:06,990 --> 00:33:09,390
dân chúng Maskva và
quan sát viên Đồng minh,
442
00:33:09,670 --> 00:33:11,390
đúng như nó đã được trù tính.
443
00:33:11,590 --> 00:33:17,070
Giờ đây chẳng còn ai nghi ngờ gì
về kết cục chiến thắng cuối cùng
của cuộc chiến.
444
00:33:23,070 --> 00:33:26,310
Sự sụp đổ của Cụm TĐQ
Trung Tâm cho phép Hồng quân
445
00:33:26,550 --> 00:33:30,870
thẳng tiến vào Ba Lan
và Đông Phổ.
446
00:33:31,230 --> 00:33:33,790
Tại vùng Baltic, Phương diện
quân Pribaltic 1 chỉ huy bởi
447
00:33:34,030 --> 00:33:36,150
Tướng Bagramyan và Phương
diện quân Belorussia 3
448
00:33:36,430 --> 00:33:40,710
của Tướng Chernyakhovsky
cũng tiến công.
449
00:33:41,070 --> 00:33:45,710
Đến ngày 8/7, quân của
Chernyakhovsky đã tiến vào
ngoại ô thành phố Vilnius.
450
00:33:49,550 --> 00:33:53,550
Thành phố này nhanh chóng bị
bao vây và sau 5 ngày giằng co
451
00:33:53,830 --> 00:33:57,350
ác liệt từng ngôi nhà,
quân đồn trú phải hạ vũ khí.
452
00:34:02,170 --> 00:34:06,170
Quân đoàn Cơ giới Cận vệ 1 thực hiện
một cuộc tiến quân táo bạo
453
00:34:06,450 --> 00:34:10,770
chớp nhoáng 70 km đến được
thành phố Šiauliai của Lithuania.
454
00:34:13,250 --> 00:34:17,490
Ngày 31/7, chỉ huy Lữ đoàn
Cơ giới 8 của Quân đoàn 1 đã gọi
455
00:34:17,730 --> 00:34:20,130
bằng điện đài cho
Sở chỉ huy rằng
456
00:34:20,370 --> 00:34:22,770
đoàn xe đã đến được
bờ biển Vịnh Riga.
457
00:34:25,610 --> 00:34:28,450
Bản tin ngắn này mang một
ý nghĩa thật khó tin.
458
00:34:28,690 --> 00:34:32,450
Tất cả lực lượng Đức ở vùng
Baltic giờ đã bị cắt lìa.
459
00:34:35,370 --> 00:34:37,770
Báo cáo của vị chỉ huy
cũng thật bất ngờ
460
00:34:38,010 --> 00:34:41,410
đến nỗi tư lệnh quân đoàn yêu cầu
ông này phải nhắc lại lần nữa.
461
00:34:41,770 --> 00:34:44,650
Sau đó tư lệnh ra một mệnh lệnh
khác thường cho ông:
462
00:34:44,890 --> 00:34:47,170
"Lấy đầy 3 chai nước biển,"
463
00:34:47,450 --> 00:34:50,970
"... nút chặt lại và đích thân
ký xác nhận ..."
464
00:34:51,210 --> 00:34:54,530
"... là chúng được lấy từ Biển Baltic."
465
00:34:54,730 --> 00:34:58,010
Sau đó gửi chúng về
Sở chỉ huy Quân đoàn.
466
00:35:00,530 --> 00:35:04,410
Mấy chai nước biển được chuyển
bằng máy bay về Sở chỉ huy
Phương diện quân
467
00:35:04,690 --> 00:35:06,650
rồi từ đó gửi đến Maskva.
468
00:35:06,890 --> 00:35:09,490
Chúng được đem tới cho Stalin.
469
00:35:09,730 --> 00:35:12,810
Chúng mau chóng đã ở
trên bàn tại Kremlin
470
00:35:13,050 --> 00:35:17,010
làm bằng chứng rằng xe tăng
Liên Xô đã tiến được tới biển.
471
00:35:26,630 --> 00:35:30,510
Chiến dịch Bagration đã mở toang
mặt trận phía Đông.
472
00:35:31,150 --> 00:35:33,870
Giờ đây, Hồng quân thẳng tiến
vào vùng Baltic,
473
00:35:34,310 --> 00:35:36,070
chặng kế tiếp là Tallinn.
474
00:35:36,450 --> 00:35:39,450
Thủ đô của Estonia là mục tiêu
của các đơn vị Hồng quân
475
00:35:39,590 --> 00:35:41,630
thuộc Quân đoàn Bộ binh
Estonia 8
476
00:35:41,870 --> 00:35:44,430
dưới quyền Trung tướng
Lembit Pärn.
477
00:35:44,630 --> 00:35:46,710
Ông đã tổ chức một cuộc
hành quân rất cố gắng,
478
00:35:46,750 --> 00:35:49,830
tiến được 100km
chỉ trong 1 ngày.
479
00:35:49,910 --> 00:35:52,710
Quân của ông xông vào Tallinn
và chiếm được thành phố
480
00:35:52,750 --> 00:35:56,310
ngày 22/9/1944.
481
00:35:56,350 --> 00:35:58,550
Giờ đây, phần còn lại
của Cụm TĐQ Bắc
482
00:35:58,830 --> 00:36:03,030
của Đức bị kẹt ở
Bán đảo Courland.
483
00:36:03,430 --> 00:36:06,330
Mặc cho Guderian
(giờ là Tổng Tham mưu trưởng)
484
00:36:06,470 --> 00:36:09,110
liên tục yêu cầu,
Hitler vẫn từ chối
485
00:36:09,350 --> 00:36:12,070
cho quân đội di tản
khỏi Courland.
486
00:36:15,230 --> 00:36:17,670
Túi quân Đức ở Courland giờ
trở thành một trại giam khổng lồ
487
00:36:17,990 --> 00:36:21,110
đám tù binh vẫn còn vũ khí.
488
00:36:21,270 --> 00:36:22,470
Quân số bị kẹt ở đây không còn
489
00:36:22,670 --> 00:36:26,710
gây ảnh hưởng gì đến
diễn biến cuộc chiến.
490
00:36:27,150 --> 00:36:29,750
Cụm Tập đoàn quân Courland
cuối cùng đã hạ vũ khí vào ngày
491
00:36:29,990 --> 00:36:34,910
11/5/1945, hai ngày
sau khi nước Đức đầu hàng.
492
00:36:39,030 --> 00:36:41,830
Hồng quân đã đến được
biên giới của Đông Phổ.
493
00:36:42,110 --> 00:36:46,550
Chính tại đây, tại Königsberg,
tàn quân của Cụm TĐQ Trung Tâm
494
00:36:46,830 --> 00:36:48,790
đã rút về sau khi bị
đánh bại ở Belorussia.
495
00:36:53,510 --> 00:36:58,350
Đoàn quân Đức tả tơi này được
bổ sung lính và vũ khí mới.
496
00:37:00,590 --> 00:37:02,630
Hồng quân không thể an toàn
497
00:37:02,910 --> 00:37:06,590
băng qua một tổ ong vò vẽ
nguy hiểm như vậy,
498
00:37:06,950 --> 00:37:10,950
Bộ Tổng TM Stavka cũng không
mặn mòi với viễn cảnh
bao vây dài hạn.
499
00:37:15,790 --> 00:37:19,630
Họ quyết định là sẽ cô lập
mọi sức ép từ chúng bằng
một mũi đột kích vào miền Đông
500
00:37:19,910 --> 00:37:24,800
Pomerania hướng đến Danzig
bên bờ biển Baltic
(nay là Gdańsk thuộc Ba Lan-Danngoc).
501
00:37:25,010 --> 00:37:29,170
Sau đó, sức kháng cự tại Đông Phổ
sẽ bị bẻ gãy một cách có phương pháp.
502
00:37:29,530 --> 00:37:30,730
Sẽ có khó khăn,
503
00:37:30,930 --> 00:37:33,370
bởi giờ nhiều đơn vị Đức
cuồng tín chiến đấu
504
00:37:33,610 --> 00:37:36,250
để bảo vệ nước Đức khỏi sự
thô bạo của Hồng quân.
505
00:37:42,810 --> 00:37:45,530
Công cuộc đột phá vùng Baltic
được trao cho
506
00:37:45,810 --> 00:37:48,730
Phương diện quân Belorussia 2
của Rokossovsky.
507
00:37:48,970 --> 00:37:52,250
Cuộc tiến công bắt đầu
vào ngày 14/1/1945.
508
00:37:56,050 --> 00:38:00,570
Nhưng chỉ sau một ngày tấn công,
thời tiết đột ngột xấu đi.
509
00:38:03,970 --> 00:38:06,930
Rokossovsky nhớ lại:
"Đã là ban ngày nhưng ..."
510
00:38:07,130 --> 00:38:10,690
"... trời vẫn tối chẳng thấy gì.
Vạn vật đều bị che phủ trong ..."
511
00:38:10,970 --> 00:38:12,570
"... màn tuyết và sương mù. "
512
00:38:12,770 --> 00:38:17,290
"Thời tiết thật tồi tệ và cánh khí tượng
tiên đoán sẽ không hề có cải thiện ..."
513
00:38:17,570 --> 00:38:20,090
"... do đó tôi hủy bỏ mọi phi vụ."
514
00:38:23,250 --> 00:38:26,250
Pháo binh bắn bừa
trong bão tuyết,
515
00:38:28,810 --> 00:38:30,730
bộ binh tiến rất chậm,
516
00:38:30,930 --> 00:38:34,890
chỉ được 3-4 km trong ngày
đầu tiên.
517
00:38:35,250 --> 00:38:37,930
Quân Đức củng cố tuyến phòng ngự
bằng xe tăng Tiger
518
00:38:38,170 --> 00:38:41,610
và pháo tự hành xung kích
Sturmgeschütz III.
519
00:38:41,850 --> 00:38:44,970
Tướng Reinhardt, giờ là Tư lệnh
Cụm TĐQ Trung Tâm,
520
00:38:45,210 --> 00:38:47,490
vẫn hy vọng sẽ thực hiện được
một cuộc phản công
521
00:38:47,730 --> 00:38:49,810
bằng thiết giáp để ngăn chặn
đà tiến của Liên Xô.
522
00:38:50,050 --> 00:38:51,730
Nhưng xe tăng của ông bị
gửi xuống phía Nam
523
00:38:51,930 --> 00:38:54,530
để đối đầu với những cuộc tấn công
khác của Hồng quân trên sông
Vistula.
524
00:38:58,490 --> 00:38:59,850
Reinhardt chỉ còn
dựa được vào
525
00:39:00,050 --> 00:39:03,930
Sư đoàn thiết giáp ưu tú Panzer-
Grenadier -Division Großdeutschland.
526
00:39:04,170 --> 00:39:06,330
Nhưng khi vừa lăn bánh,
chúng đâm thẳng vào
527
00:39:06,570 --> 00:39:10,130
500 xe tăng Sô Viết
của PDQ Dự bị.
528
00:39:12,810 --> 00:39:17,930
Đến năm 1945, T-34-85 là loại
xe tăng chủ lực của Hồng quân.
529
00:39:18,290 --> 00:39:22,570
Chúng vẫn giữ những đặc tính chính
của phiên bản đầu T-34-76
530
00:39:22,810 --> 00:39:26,570
như khả năng cơ động tuyệt vời
và đáng tin cậy.
531
00:39:26,930 --> 00:39:30,050
Cải tiến cơ bản là khẩu pháo chính
85mm đầy uy lực
532
00:39:30,290 --> 00:39:33,450
gắn trong tháp pháo rộng
hơn cho 3 người.
533
00:39:33,850 --> 00:39:37,570
Tổ lái tăng lên thành 5 người.
534
00:39:37,810 --> 00:39:41,370
Có khoảng 80.000 xe tăng như vậy
được sản xuất tại Liên Xô
535
00:39:41,610 --> 00:39:45,570
trước khi ngưng xuất xưởng
năm 1950.
536
00:39:45,850 --> 00:39:51,090
Chúng vẫn còn phục vụ trong nhiều
quân đội trên khắp thế giới cho tới
tận thập niên 1990.
537
00:39:53,970 --> 00:39:56,530
Sau khi đánh bại đoàn
xe tăng dự trữ của địch,
538
00:39:56,810 --> 00:39:57,810
Rokossovsky ra lệnh cho
Tập đoàn quân
539
00:39:58,010 --> 00:40:00,210
Xe tăng Cận vệ 5 tiến lên.
540
00:40:07,050 --> 00:40:09,410
Reinhardt cầu khẩn Hitler:
541
00:40:09,890 --> 00:40:12,570
"Thưa Quốc trưởng, tôi đã chiếm
được bản đồ của địch cho thấy ..."
542
00:40:12,810 --> 00:40:16,210
"... 1 TĐQ xe tăng địch
đang tiến về Danzig."
543
00:40:16,210 --> 00:40:18,770
"Nếu chúng tới nơi, ta sẽ
bị tấn công từ hậu phương ..."
544
00:40:19,010 --> 00:40:23,570
"... và không thể tự phòng thủ
được nữa."
545
00:40:23,850 --> 00:40:26,570
Reinhardt xin được phép rút lui,
546
00:40:26,930 --> 00:40:29,850
nhưng phải 9 ngày sau
Hitler mới chấp thuận.
547
00:40:30,170 --> 00:40:41,250
Đến lúc này thì đã quá muộn.
548
00:40:41,290 --> 00:40:44,570
Xe tăng Sô Viết đã tới được
Phá Vistula,
549
00:40:44,650 --> 00:40:48,250
Đông Phổ bị cắt lìa khỏi Đế chế.
550
00:40:48,610 --> 00:40:51,530
Phương diện quân Belorussia 3
của Chernyakhovsky đã tiến tới
551
00:40:51,770 --> 00:40:54,410
Königsberg (nay là Kaliningrad
thuộc Nga - Danngoc) từ phía Đông.
552
00:40:54,530 --> 00:40:56,370
Cụm TĐQ Trung Tâm của Đức
553
00:40:56,570 --> 00:40:59,450
bị chặt làm 3 mảnh.
554
00:41:02,770 --> 00:41:05,050
Thời tiết xấu đã ngăn
Không quân Sô Viết
555
00:41:05,330 --> 00:41:08,570
tấn công những đoàn người
và xe cộ rút lui,
556
00:41:08,970 --> 00:41:11,250
cho phép quân Đức tập hợp
557
00:41:11,490 --> 00:41:13,690
những cụm chiến đấu đối phó
quanh Königsberg.
558
00:41:13,970 --> 00:41:16,690
Họ vẫn đủ sức để
kháng cự dữ dội.
559
00:41:19,210 --> 00:41:25,530
Ngày 18/2/1945, Tướng Chernyakhovsky,
Tư lệnh Phương diện quân Belorussia 3,
560
00:41:25,970 --> 00:41:29,450
đã bị thương nặng vì
mảnh pháo tại Mehlsack.
561
00:41:29,730 --> 00:41:31,410
Ông qua đời cùng trong ngày,
562
00:41:31,610 --> 00:41:33,570
khi mới 39 tuổi.
563
00:41:35,490 --> 00:41:37,850
Nguyên soái Vasilevsky
tới để nắm quyền
564
00:41:38,090 --> 00:41:40,050
chỉ huy Hồng quân ở Đông Phổ.
565
00:41:41,610 --> 00:41:43,650
Nguyên soái Alexander
Vasilevsky là
566
00:41:43,890 --> 00:41:47,810
Tổng Tham mưu trưởng Liên Xô
trong phần lớn thời gian cuộc chiến.
567
00:41:48,170 --> 00:41:50,010
Con người này chịu trách nhiệm
lập kế hoạch
568
00:41:50,210 --> 00:41:54,450
hầu hết các chiến dịch lớn của
Liên Xô ở mặt trận phía Đông.
569
00:41:54,850 --> 00:41:57,810
Ông được đồng nghiệp mô tả là
nhã nhặn, có tài ngoại giao
570
00:41:58,050 --> 00:42:00,730
và được Stalin tin cậy.
571
00:42:00,970 --> 00:42:02,570
Tuy nhiên, một số người nói
Vasilevsky
572
00:42:02,770 --> 00:42:06,650
không có gan cãi lời Stalin.
573
00:42:07,010 --> 00:42:11,210
Vasilevsky được 2 lần phong tặng
Anh Hùng Liên Xô.
574
00:42:13,410 --> 00:42:17,650
Dần dần, sự kháng cự của Đức
tại Đông Phổ bị khuất phục.
575
00:42:17,930 --> 00:42:21,890
Túi quân ở Nam Königsberg
bị tiêu diệt đầu tiên.
576
00:42:21,890 --> 00:42:27,090
Bản thân Königsberg không đầu hàng
cho tới tận tháng 4/1945.
577
00:43:17,020 --> 00:43:18,740
Tại Đông Phổ, Hồng quân phải
578
00:43:18,940 --> 00:43:21,300
đối mặt với sự kháng cự
cuồng tín của quân Đức.
579
00:43:21,660 --> 00:43:24,420
Nhưng hỏa lực của Liên Xô
thật áp đảo.
580
00:43:29,780 --> 00:43:32,740
Trong hồi ký của mình,
Vasilevsky mô tả Chiến dịch
581
00:43:32,980 --> 00:43:35,620
Đông Phổ là tốn kém nhất
trong lịch sử,
582
00:43:35,900 --> 00:43:38,380
xét về mặt tiêu thụ đạn dược.
583
00:43:38,620 --> 00:43:41,500
Ông ước tính trong chiến dịch này,
Hồng quân đã
584
00:43:41,740 --> 00:43:44,860
dùng hết hơn 15.000
toa tàu đạn dược.
585
00:43:55,020 --> 00:44:00,980
Thành phố pháo đài Königsberg
cuối cùng bị nện bằng bởi
pháo binh Sô Viết.
586
00:44:01,060 --> 00:44:02,820
Sự đầu hàng của thành phố
đem lại cho
587
00:44:03,020 --> 00:44:05,340
Hồng quân thêm 92.000 tù binh.
588
00:44:08,580 --> 00:44:12,340
Tới lúc này, Nguyên soái Zhukov
đang phác những nét cuối
589
00:44:12,620 --> 00:44:15,000
cho kế hoạch đánh chiếm Berlin.
590
00:44:17,700 --> 00:44:22,180
Ở phía Nam, chiến sự tiếp tục
diễn ra ở Tiệp Khắc và Hungary.
591
00:44:22,460 --> 00:44:25,260
Các Phương diện quân
Ukraina 2 và 3 đánh
592
00:44:25,500 --> 00:44:28,740
tiêu diệt các sư đoàn SS
khi họ tiến vào nước Áo.
593
00:44:29,100 --> 00:44:34,260
Tất cả đều bắt nguồn từ thành công
của Chiến dịch Bagration.
594
00:44:38,300 --> 00:44:44,100
Ở phía Nam, Hồng quân cũng phải
đi một chặng đường dài đầy
cay đắng để tới thắng lợi.
595
00:44:44,580 --> 00:44:48,260
Phải mất nhiều dặm đường
từ phía Đông năm 1943
596
00:44:48,500 --> 00:44:52,260
cho tới khi Hồng quân
chuẩn bị vượt sông Dniepr.
597
00:44:52,500 --> 00:44:56,140
Trước đó, họ còn phải đánh
Trận giải phóng Ukraina.
598
00:44:57,530 --> 00:45:01,330
Dịch phụ đề: Danngoc
Synctime: Duchuy2007
62006
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.
Afrikaans
Akan
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bemba
Bengali
Bihari
Bosnian
Breton
Bulgarian
Cambodian
Catalan
Cebuano
Cherokee
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Croatian
Czech
Danish
Dutch
English
Esperanto
Estonian
Faroese
Finnish
Galician
Georgian
German
Greek
Guarani
Haitian Creole
Hausa
Hawaiian
Hebrew
Hmong
Hungarian
Icelandic
Indonesian
Irish
Italian
Japanese
Kazakh
Kinyarwanda
Kirundi
Kongo
Korean
Krio (Sierra Leone)
Kurdish
Kyrgyz
Laothian
Latin
Latvian
Lithuanian
Luganda
Luo
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Maltese
Maori
Mauritian Creole
Moldavian
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Montenegrin
Nepali
Norwegian
Pashto
Persian
Polish
Portuguese (Brazil)
Portuguese (Portugal)
Quechua
Romansh
Russian
Samoan
Scots Gaelic
Serbian
Sesotho
Setswana
Seychellois Creole
Shona
Sindhi
Sinhalese
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Swedish
Tajik
Thai
Tigrinya
Tonga
Turkish
Turkmen
Ukrainian
Uzbek
Vietnamese
Welsh
Wolof