Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:00,025 --> 00:00:05,525
Nederlandse ondertitels: Rustroest.
2
00:00:05,798 --> 00:00:07,978
Ze verkochten in 6 weken
meer dan een miljoen platen.
3
00:00:08,018 --> 00:00:09,778
Binnen op nummer 9,
hier is Nirvana...
4
00:00:09,818 --> 00:00:11,558
met 'Smells Like Teen Spirit'.
5
00:00:13,985 --> 00:00:17,185
In 1991 werd een album uitgebracht,
dat de muziekgeschiedenis veranderde.
6
00:00:17,278 --> 00:00:22,878
Het was tijd dat de muziekindustrie
werd opgeschud.
7
00:00:22,958 --> 00:00:29,858
Dat bandje uit Seattle brak door op tv
en was toch zo subversief.
8
00:00:30,121 --> 00:00:31,621
Het was punkrock.
9
00:00:31,645 --> 00:00:34,745
Dit is het verhaal van de rol
die Engeland speelde...
10
00:00:34,769 --> 00:00:39,469
om van Nirvana een van de
grootse rockbands ter wereld te maken.
11
00:00:40,040 --> 00:00:46,500
Het VK viel veel eerder
voor Nirvana dan Amerika.
12
00:00:47,640 --> 00:00:50,000
Jullie waren met alles het eerst.
13
00:00:50,140 --> 00:00:51,940
Het is echt een tweede thuis.
14
00:00:52,280 --> 00:00:56,320
Nirvana bracht Engeland
de opwindendste periode in de muziek.
15
00:00:56,360 --> 00:00:59,120
Ze hebben een enorme invloed gehad
op andere bands...
16
00:00:59,260 --> 00:01:00,760
en veel muziekfans.
17
00:01:03,040 --> 00:01:08,660
Ik had nog nooit iemand in volle vaart
het drumstel in zien duiken.
18
00:01:12,120 --> 00:01:15,000
We hadden toen geen idee dat we
in één ruimte zaten met een band...
19
00:01:15,140 --> 00:01:17,240
die de grootste band
ter wereld zou gaan worden.
20
00:01:17,480 --> 00:01:20,420
Als ik nu zeg dat Nirvana
in mijn pub optrad...
21
00:01:20,460 --> 00:01:22,160
zeggen ze: 'Tuurlijk.'
22
00:01:22,200 --> 00:01:23,420
Maar dat is wel zo.
23
00:01:25,070 --> 00:01:27,570
Zo veranderde Engeland Nirvana...
24
00:01:28,240 --> 00:01:30,600
Hij kwam op in ziekenhuiskleding.
25
00:01:30,640 --> 00:01:32,680
Het was gewoon
prachtig rock and roll theater.
26
00:01:32,720 --> 00:01:35,180
En hoe Nirvana Engeland veranderde...
27
00:01:35,320 --> 00:01:38,760
Iedereen heeft het over grunge.
Wat is dat precies?
28
00:01:39,600 --> 00:01:42,060
Ze maakten het oké
om een buitenstaander te zijn.
29
00:01:42,100 --> 00:01:44,040
om er niet bij te horen.
30
00:01:44,080 --> 00:01:47,980
Er gebeurde veel met Nirvana
in een korte tijd.
31
00:01:48,020 --> 00:01:51,000
En het valt niet mee dat te overleven.
32
00:01:53,707 --> 00:01:57,387
Toen Nirvana naar Engeland kwam
33
00:02:10,440 --> 00:02:14,280
De jaren 80 in Engeland
draaiden uitsluitend om luxe en macht.
34
00:02:15,560 --> 00:02:17,560
Muziek was erg formule-achtig.
35
00:02:17,600 --> 00:02:19,800
Je hoorde erg veel
Stock, Aitken en Waterman.
36
00:02:19,840 --> 00:02:24,540
Alles was alleen maar mooi en vrolijk
en er was nauwelijks rebellie.
37
00:02:28,560 --> 00:02:31,960
Ik heb altijd het gevoel gehad
dat ik er niet bij hoorde.
38
00:02:32,600 --> 00:02:37,340
En ik denk dat veel mensen
zoals ik een alternatief zochten.
39
00:02:44,000 --> 00:02:49,100
In juli 1988 runde ik een klein agentschap
vanuit mijn slaapkamer in Nottingham.
40
00:02:49,280 --> 00:02:54,060
Ik had geen geld, ik promootte optredens
en maakte verlies.
41
00:02:54,100 --> 00:02:58,260
Puur toevallig belde iemand die zei:
'Er zijn mensen in Nederland...
42
00:02:58,300 --> 00:03:01,200
en in Duitsland die bands
naar het VK halen.'
43
00:03:01,289 --> 00:03:04,489
Misschien kun jij
een paar shows voor ze regelen.'
44
00:03:04,520 --> 00:03:09,600
En zo leerde ik Amerikaanse artiesten
en labels kennen.
45
00:03:09,600 --> 00:03:12,600
Ik hoorde over het label 'Sub Pop'.
46
00:03:20,160 --> 00:03:23,160
'Sub Pop' was een
onafhankelijk platenlabel in Seattle...
47
00:03:23,200 --> 00:03:26,040
in het noordwesten van de Verenigde Staten.
48
00:03:26,480 --> 00:03:33,080
Ze stonden bekend om muziek, die
uiteindelijk bekend zou worden als grunge.
49
00:03:33,640 --> 00:03:37,900
Ze brachten muziek uit
van Mudhoney, Tad en Soundgarden.
50
00:03:37,940 --> 00:03:40,740
'Sub Pop' was een soort
een reactie op de regering...
51
00:03:40,780 --> 00:03:43,240
en de maatschappij destijds in Amerika.
52
00:03:43,280 --> 00:03:44,600
Dus erg progressief.
53
00:03:44,640 --> 00:03:47,960
Het ging vooral om onafhankelijkheid.
Om het zélf doen.
54
00:03:48,000 --> 00:03:49,960
De geest van rebellie in een platenlabel.
55
00:03:52,840 --> 00:03:55,580
Op een dag kreeg ik
met de post een 7" single.
56
00:03:55,920 --> 00:03:59,020
'Love Buzz', de eerste 7" van Nirvana.
57
00:04:02,600 --> 00:04:06,400
Met een briefje erbij:
Dit zal je wel bevallen.
58
00:04:13,400 --> 00:04:16,360
Toen ik zo'n 20 seconden
had gehoord, dacht ik...
59
00:04:16,400 --> 00:04:18,300
Dit bevalt me niet,
ik vind het geweldig.
60
00:04:25,160 --> 00:04:27,080
Die rauwe stem...
61
00:04:27,120 --> 00:04:31,420
en een sterk gevoel voor melodie.
62
00:04:40,000 --> 00:04:43,060
En ik begon 'Sub Pop' bijna te smeken...
63
00:04:43,100 --> 00:04:45,440
'We moeten Nirvana
hiernaartoe halen voor een tour.'
64
00:05:04,560 --> 00:05:06,680
Nirvana kwam in 1989 naar Engeland.
65
00:05:06,720 --> 00:05:09,800
Ze tourden met Tad,
een dubbele headliner...
66
00:05:09,840 --> 00:05:12,840
Sub Pop extravaganza
en ook een openingsact..
67
00:05:12,880 --> 00:05:15,500
'The Cateran' uit Edinburgh in Schotland.
68
00:05:24,360 --> 00:05:27,460
We deden de tour
als een soort voorprogramma.
69
00:05:27,500 --> 00:05:28,920
Het was fantastisch.
70
00:05:28,960 --> 00:05:33,480
Kurt en Krist waren er
en de drummer toen was Chad Channing.
71
00:05:33,800 --> 00:05:36,040
Dat was zijn laatste tour met hen.
72
00:05:37,980 --> 00:05:39,360
Aardige jongens.
73
00:05:42,440 --> 00:05:45,660
Ik was nog nooit in Engeland geweest.
74
00:05:45,800 --> 00:05:51,500
En je stapte uit het vliegtuig
een andere wereld binnen.
75
00:05:51,540 --> 00:05:54,700
Je moest oppassen naar
welke kant je keek bij het oversteken.
76
00:05:55,240 --> 00:06:01,680
Altijd als ik naar Londen,
Manchester, Leeds of Newcastle ging...
77
00:06:01,720 --> 00:06:03,840
had ik het enorm naar m'n zin.
78
00:06:06,080 --> 00:06:12,620
Typisch jongens uit de arbeidersklasse,
stomverbaasd dat ze in Engeland waren.
79
00:06:13,180 --> 00:06:16,700
Ze hadden een Britse roadcrew,
want het platenlabel had geen geld.
80
00:06:17,480 --> 00:06:23,020
We reden in een Transit-busje.
Tad en Nirvana hadden een iets luxere bus.
81
00:06:23,060 --> 00:06:24,720
Daar zaten stoelen in.
82
00:06:24,760 --> 00:06:28,500
Maar ze zaten aardig opgepropt.
De band met een paar roadies...
83
00:06:28,540 --> 00:06:29,760
en een chauffeur.
84
00:06:29,900 --> 00:06:33,620
We verbleven in een armoedige flat,
moesten de bedden delen...
85
00:06:33,660 --> 00:06:38,660
gore slaapzakken, smerige vloerbedekking,
bij mensen thuis, dat soort dingen.
86
00:06:38,700 --> 00:06:41,380
Bij sommige optredens werden we
bij mensen thuis uitgenodigd.
87
00:06:41,420 --> 00:06:45,100
Geen hotels, niet glamoreus
en het was hard werken.
88
00:06:48,160 --> 00:06:50,720
We dronken veel bier,
rotzooiden een eind aan...
89
00:06:50,760 --> 00:06:53,460
maar het liep nooit helemaal
uit de klauwen.
90
00:06:53,500 --> 00:06:56,540
Het was een stel gasten
die vroeg of laat naar bed wilden.
91
00:06:56,580 --> 00:06:59,820
Want ze moesten de volgende morgen
om 7.00 uur weer in de bus zitten.
92
00:06:59,860 --> 00:07:02,780
Zonder te hebben gedoucht,
ziek van elkaars koppen...
93
00:07:02,820 --> 00:07:04,640
op weg naar de volgende klus.
94
00:07:04,680 --> 00:07:08,380
Dat is wel een soort rock and roll,
maar niet zoals je zou denken.
95
00:07:17,080 --> 00:07:19,100
Ik was eind twintig in 1989.
96
00:07:19,140 --> 00:07:21,140
Ik trok wat rond, volgde bandjes.
97
00:07:21,280 --> 00:07:27,280
Er was een echte undergroundbeweging
van mensen die zo leefden.
98
00:07:28,160 --> 00:07:30,640
Veel studenten,
veel haakten gewoon aan.
99
00:07:30,680 --> 00:07:33,680
De toekomst zag er niet al
te rooskleurig uit voor veel jongeren.
100
00:07:33,680 --> 00:07:37,260
Dus we zorgden voor ons eigen vermaak.
Het was echt een manier van leven.
101
00:07:38,200 --> 00:07:41,800
Ik was bij het eerste Nirvana optreden
bij de soundcheck...
102
00:07:41,840 --> 00:07:45,040
stelde mezelf en al mijn vrienden voor...
103
00:07:45,080 --> 00:07:47,900
en de rest van de tour
stonden we op de gastenlijst.
104
00:07:47,940 --> 00:07:50,420
Ze vroegen of we T-shirts
voor ze wilden verkopen.
105
00:07:50,460 --> 00:07:52,920
Je kreeg een T-shirt als vergoeding,
wat £5,00 kostte.
106
00:07:52,960 --> 00:07:56,080
Je mocht het T-shirt houden
of de £5,00.
107
00:07:56,120 --> 00:07:59,220
Ik dacht: ik hou die £5,00,
want dat was destijds veel geld.
108
00:07:59,240 --> 00:08:01,640
Ik had maar £27,00 bijstand
per week om van te leven.
109
00:08:01,680 --> 00:08:03,320
Maar als ik die T-shirts had gehouden...
110
00:08:03,360 --> 00:08:05,860
Die zijn nu £450,00 per stuk waard, dus...
111
00:08:10,640 --> 00:08:12,800
Ik weet nog de
'Duchess of York' in Leeds...
112
00:08:12,840 --> 00:08:15,080
overdag een pub,
's avonds zaaltje voor optredens...
113
00:08:15,120 --> 00:08:19,760
Leuk klein zaaltje,
niet te beschrijven zo smerig.
114
00:08:21,100 --> 00:08:26,840
'The Duchess' was eigenlijk het startpunt
voor opkomende bands.
115
00:08:26,880 --> 00:08:28,180
Tad was de hoofdact.
116
00:08:28,220 --> 00:08:32,700
Zij werden gezien als de betere band
en Nirvana speelde als tweede.
117
00:08:32,760 --> 00:08:39,120
Ik zag er zeker niet de band in
die ze uiteindelijk zouden worden.
118
00:08:40,080 --> 00:08:43,800
Dit is een mooie foto van ze
als ze aan het inladen zijn.
119
00:08:43,840 --> 00:08:46,140
Kurt staat er volgens mij
ook ergens tussen.
120
00:08:46,180 --> 00:08:49,060
Het toont de alledaagse kant
van het touren.
121
00:08:49,100 --> 00:08:52,840
Het is niet zoals tegenwoordig, waar ze
in drie enorme bussen komen aanrijden.
122
00:08:52,880 --> 00:08:54,800
En mensen voor de make-up en kleding...
123
00:08:54,840 --> 00:08:57,400
en yoga-instructeurs.
Het waren gewoon drie jongens.
124
00:08:57,440 --> 00:09:00,680
Meer niet. Je stapte het podium op.
Niks aan de hand.
125
00:09:00,920 --> 00:09:03,160
We gingen daar staan
en deden 't gewoon.
126
00:09:03,200 --> 00:09:06,860
Het publiek pikte het
vanaf het eerste ogenblik op.
127
00:09:07,000 --> 00:09:13,320
In die tijd waren ze bereid overal te
pitten om maar optredens te krijgen.
128
00:09:13,400 --> 00:09:18,360
En Nirvana sliep overal
boven in de kleedkamer.
129
00:09:18,440 --> 00:09:20,780
We hadden een witleren bank.
130
00:09:20,820 --> 00:09:23,820
En bands zetten daar hun handtekening op.
131
00:09:23,860 --> 00:09:28,340
En Kurt sliep op de bank in mijn kantoor.
132
00:09:29,360 --> 00:09:33,680
Ik heb 'm uiteindelijk aan het
Sheffield Rock Museum geschonken.
133
00:09:33,720 --> 00:09:35,400
Dat vond ik erg grappig.
134
00:09:36,040 --> 00:09:40,860
We hadden normaal gesproken in de
'University of London Union' gespeeld.
135
00:09:40,940 --> 00:09:44,200
Dat was de gevestigde naam
voor opkomende artiesten...
136
00:09:44,240 --> 00:09:47,480
uit de alternatieve muziekwereld,
maar zij wilden ons niet.
137
00:09:48,420 --> 00:09:54,040
Ik denk dat ze die luidruchtige
en vieze punks niet zagen zitten.
138
00:09:56,280 --> 00:09:59,780
Dus wij kwamen terecht in de
'School of Oriental African Studies'.
139
00:10:00,120 --> 00:10:05,300
Het was complete chaos,
er werd constant gestagedived.
140
00:10:13,320 --> 00:10:17,940
Het stagediven was overgewaaid
uit de hardcore scene in de VS.
141
00:10:18,000 --> 00:10:24,360
Dat achtervolgde ons van
de punkrock scene naar de mainstream.
142
00:10:24,720 --> 00:10:27,480
Kurt kwam van het podium en ik zei:
'Wat doe je?'
143
00:10:27,520 --> 00:10:29,320
'Waarom spuit je
de brandblusser niet leeg?'
144
00:10:29,360 --> 00:10:32,440
En hij kreeg zo'n blik in z'n ogen,
pakte de brandblusser...
145
00:10:32,480 --> 00:10:34,500
rent het podium op en spoot 'm leeg.
146
00:10:34,540 --> 00:10:38,400
Of je met een stel
ondeugende kinderen op stap was.
147
00:10:38,440 --> 00:10:42,340
Aan de andere kant, we werden
ervoor betaald en kwamen ermee weg.
148
00:10:42,380 --> 00:10:44,040
Dus het kwam allemaal goed.
149
00:10:44,800 --> 00:10:47,600
En zo was Kurt.
Hij ging tot het uiterste.
150
00:10:47,640 --> 00:10:50,360
En dat sprak zoveel mensen aan.
151
00:10:50,400 --> 00:10:53,960
En ondertussen probeerden we
zoveel mogelijk lol te maken.
152
00:10:54,000 --> 00:10:56,100
En ons als idioten te gedragen.
153
00:10:57,600 --> 00:11:00,780
Misschien als tegenwicht voor de druk.
154
00:11:11,080 --> 00:11:15,400
1989 was een jaar van verandering
en in zekere zin een revolutionair jaar.
155
00:11:15,440 --> 00:11:18,680
Met de val van de Berlijnse Muur,
veranderde Oost-Europa.
156
00:11:18,720 --> 00:11:24,240
En voor de landen die jarenlang
onderdrukt waren, leek alles mogelijk.
157
00:11:24,400 --> 00:11:26,700
En in zekere zin,
was het in de muziek ook zo.
158
00:11:27,040 --> 00:11:31,340
Er gebeurden zoveel verschillende
dingen op hetzelfde ogenblik.
159
00:11:31,380 --> 00:11:33,100
De Manchester-scene was erg groot.
160
00:11:33,140 --> 00:11:34,980
Met de Stone Roses en de Happy Mondays.
161
00:11:35,320 --> 00:11:40,400
Er veranderde echt iets,
politiek, sociaal en muzikaal.
162
00:11:40,680 --> 00:11:45,280
Wij conservatieven weten waarin
we geloven, we spreken dat uit...
163
00:11:45,320 --> 00:11:48,120
en we staan voor wat we geloven.
164
00:11:50,400 --> 00:11:53,900
Engeland had toen al tien jaar
een conservatieve regering.
165
00:11:54,240 --> 00:11:57,480
Het leek onmogelijk
daaraan een einde te maken.
166
00:11:57,520 --> 00:12:01,560
Er kwam een culturele reactie
en dat zag je duidelijk in Engeland.
167
00:12:01,600 --> 00:12:04,600
Vooral in de rave-
en de acid house-scene.
168
00:12:11,960 --> 00:12:14,620
De mensen namen de zaken
in eigen hand.
169
00:12:14,660 --> 00:12:18,020
De autoriteiten probeerde een einde
te maken aan die illegale rave-parties.
170
00:12:20,280 --> 00:12:24,480
En in zekere zin was de muziek
die 'Sub Pop' naar het VK bracht...
171
00:12:24,520 --> 00:12:29,460
een zelfde soort vrolijke uiting
van de ontevredenheid van mensen.
172
00:12:29,600 --> 00:12:32,640
Er was veel opgekropte frustratie en woede.
173
00:12:32,680 --> 00:12:35,520
En men zocht een manier om die te uiten.
174
00:12:45,000 --> 00:12:48,960
Tussen 1989, toen ze
voor het eerst in het VK tourden...
175
00:12:49,000 --> 00:12:55,260
en toen ze terugkwamen in oktober 1990,
was de bezetting gewijzigd.
176
00:12:55,300 --> 00:12:57,240
Chad Channing was vertrokken.
177
00:12:57,480 --> 00:13:01,440
Chad was een geweldige drummer,
maar volgens Kurt...
178
00:13:01,480 --> 00:13:03,920
was hij niet de juiste drummer
voor Nirvana.
179
00:13:04,360 --> 00:13:09,680
Ik was 21 jaar en ik zat in een band
die Scream heette.
180
00:13:09,720 --> 00:13:12,640
En die was zo'n beetje
uit elkaar gevallen tijdens het touren.
181
00:13:12,680 --> 00:13:16,080
Ik was in Los Angeles gestrand
en had geen geld om naar huis te gaan.
182
00:13:16,320 --> 00:13:22,640
Ik werd gebeld door een vriend die
ik had verteld dat Scream uit elkaar was.
183
00:13:22,640 --> 00:13:25,140
En hij vroeg of ik weleens
van Nirvana had gehoord.
184
00:13:25,180 --> 00:13:28,600
En natuurlijk had ik van Nirvana gehoord,
want iedereen hield van dat album 'Bleach'.
185
00:13:28,600 --> 00:13:31,420
Hij zei dat ze een drummer zochten.
186
00:13:31,460 --> 00:13:32,760
'Je zou ze moeten bellen.'
187
00:13:32,800 --> 00:13:36,640
Dus Kurt en ik haalden Dave op
van het vliegveld.
188
00:13:36,880 --> 00:13:40,780
En we hadden een studio gevonden
in een schuur...
189
00:13:40,820 --> 00:13:44,760
in Noord Tacoma en het was: 'Spelen'.
190
00:13:47,720 --> 00:13:52,320
We jamden gewoon wat en
we wisten meteen dat het klikte.
191
00:14:09,960 --> 00:14:15,800
Na een paar nummers,
wisten we allemaal dat dat het was.
192
00:14:16,520 --> 00:14:22,160
We hadden een klik samen.
Het klonk als Nirvana.
193
00:14:22,200 --> 00:14:28,640
Het was ongeveer 30 dagen voor
we naar het VK gingen voor die tour.
194
00:14:32,520 --> 00:14:37,000
Als deze vogel neerstort,
is dit de veiligste plek.
195
00:14:37,240 --> 00:14:41,380
Dus ik blijf lekker veilig hier.
196
00:14:47,560 --> 00:14:51,320
Ik had een videocamera meegenomen
en ik probeerde gewoon...
197
00:14:51,360 --> 00:14:54,600
een zo idioot mogelijk
personage neer te zetten...
198
00:14:54,640 --> 00:14:56,040
Zo ben ik niet.
199
00:14:56,080 --> 00:14:58,400
Welkom bij British Airways.
200
00:14:59,040 --> 00:15:00,960
Volg alsjeblieft alle voorschriften op.
201
00:15:01,000 --> 00:15:02,320
Hoor je me?
202
00:15:02,560 --> 00:15:06,380
Toen je het vliegtuig binnenkwam,
wierp ik één blik op je...
203
00:15:06,420 --> 00:15:08,340
en ik zag niets dan rottigheid.
204
00:15:08,680 --> 00:15:10,880
Ik stapte in een band
met mij onbekende mensen.
205
00:15:10,920 --> 00:15:13,920
Ik kende die twee gasten niet...
206
00:15:13,960 --> 00:15:17,900
dus ik onderging het avontuur
en het mysterie...
207
00:15:17,940 --> 00:15:20,340
zonder te weten wat erna kwam.
208
00:15:20,380 --> 00:15:23,060
Het is 3.00 uur in de morgen.
209
00:15:23,600 --> 00:15:26,420
Dat betekent dat we al vijf uur
in dit ding zitten.
210
00:15:26,760 --> 00:15:30,860
Je weet nooit.
De tijd vliegt voorbij als je lol hebt.
211
00:15:38,520 --> 00:15:41,780
Op 20 oktober 1990
haalden we ze op van Heathrow.
212
00:15:41,820 --> 00:15:45,140
We brachten ze naar de stad,
naar het 'Dalmacia'...
213
00:15:45,180 --> 00:15:47,740
een hotelletje aan Shepherd's Bush Road.
214
00:15:49,120 --> 00:15:52,020
Russell. Godverdomme.
215
00:15:52,060 --> 00:15:55,820
Het was niet veel bijzonders,
maar de eigenaar, George...
216
00:15:55,860 --> 00:15:58,800
stond erg sympathiek
tegenover muzikanten.
217
00:15:58,840 --> 00:16:02,580
Op een dag klopte Nirvana
aan de deur en zei...
218
00:16:02,620 --> 00:16:03,920
'Heb je nog kamers?'
219
00:16:03,960 --> 00:16:07,520
Ik vroeg voor hoeveel nachten.
220
00:16:07,560 --> 00:16:11,160
Ze kwamen binnen, keken wat rond
en zeiden: 'Ja, prima.'
221
00:16:11,200 --> 00:16:15,340
Ze tekenden boven het gastenboek
en dat was dat.
222
00:16:15,380 --> 00:16:17,620
Ze zeiden dat ze wel veel spullen
bij zich hadden.
223
00:16:17,660 --> 00:16:19,860
Ik zei:
'Die kunnen mooi in de kelder.'
224
00:16:20,200 --> 00:16:23,860
We zaten met z'n drieën
in één kamertje gepropt.
225
00:16:24,000 --> 00:16:27,220
Een beetje zoals de Monkees:
Krist's bed daar...
226
00:16:27,260 --> 00:16:28,880
Kurt's daar en ik hier.'
227
00:16:28,920 --> 00:16:30,440
Als we 's morgens wakker werden...
228
00:16:30,480 --> 00:16:34,300
maakte die aardige familie toast
en bonen en worstjes voor ons.
229
00:16:34,340 --> 00:16:36,840
En we zaten daar
de hele morgen thee te drinken.
230
00:16:37,480 --> 00:16:41,220
Het was een enorme verbetering
vergeleken met de tijd met Scream.
231
00:16:41,260 --> 00:16:43,580
Met Scream zaten we in kraakpanden.
232
00:16:43,620 --> 00:16:47,560
We zaten op plekken waar ze buiten
de lakens stonden te verbranden...
233
00:16:47,600 --> 00:16:50,200
als je aankwam,
want er was een schurftuitbraak.
234
00:16:50,440 --> 00:16:53,860
Dus toen ik bij Nirvana kwam, was dat...
235
00:16:53,900 --> 00:16:56,040
Een draai van 180 graden.
236
00:16:58,360 --> 00:17:02,260
Dave Grohl is een van de weinige mensen
die ik ken, die altijd vrolijk is.
237
00:17:02,400 --> 00:17:04,940
Kurt was soms wat teruggetrokken.
238
00:17:04,980 --> 00:17:07,240
Ik wist niet precies wat ik aan hem had.
239
00:17:07,280 --> 00:17:10,520
Terwijl we met Krist
iets van een band hadden.
240
00:17:10,560 --> 00:17:13,600
Want hij was Kroaat
en wij waren half Kroatisch.
241
00:17:14,840 --> 00:17:19,400
De leukste tijd in Engeland
was in het 'Dalmacia'.
242
00:17:19,640 --> 00:17:21,820
Ik ben een Dalmatiër.
243
00:17:21,960 --> 00:17:26,260
Niet de gevlekte hond, maar uit Kroatië.
244
00:17:26,300 --> 00:17:28,140
Mijn ouders komen daar allebei vandaan.
245
00:17:28,180 --> 00:17:30,420
Ik voelde me er dus helemaal thuis.
246
00:17:32,760 --> 00:17:35,620
We liepen wat rond
en raakten de weg kwijt.
247
00:17:35,760 --> 00:17:39,060
Laten we thee gaan drinken
in het Dome Café.
248
00:17:39,600 --> 00:17:44,340
We hadden geen cent,
maar het voelde gewoon vertrouwd aan.
249
00:17:44,680 --> 00:17:47,980
Ik kan niet wennen aan het verkeer.
250
00:17:48,020 --> 00:17:50,020
Krijg het lazarus, man.
251
00:17:50,060 --> 00:17:51,960
Ga eens normaal rijden.
252
00:17:52,000 --> 00:17:55,000
Ik denk met plezier terug aan die tijd.
253
00:17:55,040 --> 00:18:00,080
We waren jochies.
Ik was 21, Kurt was misschien 23.
254
00:18:00,120 --> 00:18:02,080
Krist was misschien 24.
255
00:18:02,320 --> 00:18:05,960
We gingen naar Kensington Market
en kochten zoveel platen...
256
00:18:06,000 --> 00:18:08,900
en coole leren jacks als we konden vinden.
257
00:18:09,800 --> 00:18:14,860
En er was een kebab-tent die gelukkig
voor ons, tot 3.00 uur 's morgens open was.
258
00:18:14,960 --> 00:18:17,120
Dat was een uitbreiding van de keuken.
259
00:18:26,680 --> 00:18:28,200
Kijk eens aan.
260
00:18:29,560 --> 00:18:32,460
Het is niet zoveel veranderd
sinds ik hier het laatst was.
261
00:18:32,600 --> 00:18:37,500
Hier was het Dalmacia Hotel en daar,
was volgens mij...
262
00:18:37,580 --> 00:18:41,000
de bushalte waar we wat foto's hebben
genomen, toen ik Nirvana interviewde.
263
00:18:42,760 --> 00:18:47,860
Ik interviewde Nirvana in...
Ik dacht eind 1990.
264
00:18:47,900 --> 00:18:50,340
Ik werkte destijds voor NME.
265
00:18:50,880 --> 00:18:53,880
We kwamen aan
bij een enigszins anoniem hotel.
266
00:18:53,920 --> 00:18:56,580
Kurt deed, dacht ik de deur open.
267
00:18:58,200 --> 00:19:01,300
Krist Novoselic lag gedurende
het hele interview op z'n bed.
268
00:19:01,340 --> 00:19:06,640
Onder de dekens, klagend dat hij
in Engeland kou had gevat
269
00:19:06,960 --> 00:19:10,960
Dave rommelde wat aan,
vuil wasgoed aan het verzamelen.
270
00:19:11,000 --> 00:19:14,840
We hadden geen idee dat we
in de kamer zaten met een band...
271
00:19:14,880 --> 00:19:17,740
die binnen enige tijd
de grootste band ter wereld zou zijn.
272
00:19:19,080 --> 00:19:22,820
We praatten over waar ze
muzikaal gezien heen wilden.
273
00:19:22,860 --> 00:19:27,260
En we hadden een behoorlijk lang, stupide
gesprek over wat het perfecte huisdier was.
274
00:19:27,880 --> 00:19:31,520
Kurt Cobain vond dat het een schildpad was.
275
00:19:31,560 --> 00:19:33,720
'Die past goed bij mijn karakter.'
276
00:19:38,840 --> 00:19:44,740
We gingen naar buiten en Martin Goodacre
nam een paar foto's op de trap.
277
00:19:44,820 --> 00:19:47,920
Met de Dalmacia Hotel-lichtreclame
op de achtergrond.
278
00:19:49,600 --> 00:19:54,400
Met die beroemde foto van Kurt Cobain
waarop hij je een beetje aankijkt.
279
00:19:54,440 --> 00:19:58,380
Martin had z'n camera klaar
en Kurt wilde niet opkijken.
280
00:19:58,420 --> 00:20:02,020
Martin hield aan en zei:
'Kom op, Kurt, kijk me aan.'
281
00:20:02,760 --> 00:20:04,060
En dat deed ie niet.
282
00:20:04,100 --> 00:20:06,360
En tenslotte zei Martin iets als:
283
00:20:06,400 --> 00:20:10,280
'Als ik beloof dat dit de laatste foto
van vandaag wordt...
284
00:20:10,320 --> 00:20:12,620
en dat je daarna je gang kunt gaan,
kijk je me dan aan?'
285
00:20:12,660 --> 00:20:14,460
En toen deed Kurt het.
286
00:20:14,500 --> 00:20:16,980
En dat is die beroemde foto.
287
00:20:27,160 --> 00:20:29,960
Mijn eerste tour met Nirvana in 1990...
288
00:20:30,000 --> 00:20:34,040
was voor mij m'n rock and roll droom
die werkelijkheid werd.
289
00:20:40,560 --> 00:20:44,800
We hoefden alleen maar te spelen.
Meer werd er niet van ons verwacht.
290
00:20:45,440 --> 00:20:49,780
Geen redders of woordvoerders
van een generatie.
291
00:20:49,820 --> 00:20:51,220
Het ging om de muziek.
292
00:20:51,560 --> 00:20:54,560
We waren vrij. We waren gelukkig.
We waren jong.
293
00:20:54,600 --> 00:20:56,200
We maakten muziek.
294
00:20:56,240 --> 00:20:58,740
Het publiek stond te springen
als we speelden.
295
00:20:58,780 --> 00:21:02,420
En dat was fantastisch.
296
00:21:07,000 --> 00:21:10,400
En toen merkte je
dat er iets stond te gebeuren.
297
00:21:14,520 --> 00:21:20,960
Het VK liep veel eerder warm
voor Nirvana dan Amerika.
298
00:21:21,000 --> 00:21:24,600
Ik had het idee dat jullie
het eerste waren met alles.
299
00:21:24,640 --> 00:21:28,480
We beleefden onze vuurdoop hier.
Na die Engelse tour...
300
00:21:28,520 --> 00:21:32,920
speelden we in Amerika
weer in dezelfde bars en clubs...
301
00:21:32,960 --> 00:21:37,100
voor 99 tot 150 mensen.
302
00:21:37,240 --> 00:21:41,380
Het was totaal anders dan in het VK.
303
00:21:50,400 --> 00:21:55,280
Eind jaren 80 voelde ik me wat verloren.
Ik was begin 20 en had geen idee...
304
00:21:55,420 --> 00:21:58,980
wat ik wilde doen en ik had moeite
met het volwassen worden.
305
00:22:00,200 --> 00:22:02,820
Ik zat in de bijstand en trok wat rond.
306
00:22:02,860 --> 00:22:04,940
Weinig verheffend.
307
00:22:05,680 --> 00:22:09,820
Ik ging samen met Tony naar Nottingham.
308
00:22:09,860 --> 00:22:11,280
En we werden goede vrienden.
309
00:22:11,320 --> 00:22:15,780
Gaandeweg schakelde ik mijn vrienden in
om mee te helpen.
310
00:22:15,840 --> 00:22:18,600
'Kun je die band voor me
van het vliegveld ophalen?'
311
00:22:18,640 --> 00:22:23,440
Ik haalde Nirvana op
van het vliegveld in 1989.
312
00:22:23,480 --> 00:22:26,160
En zo is het begonnen.
313
00:22:26,200 --> 00:22:27,460
Plan voor vanavond.
314
00:22:27,500 --> 00:22:32,440
Ik weet niet hoe hij het
backstage redde met die make-up...
315
00:22:32,480 --> 00:22:35,900
en verf overal,
maar hij werd een goede vriend.
316
00:22:36,040 --> 00:22:38,460
Kurt was gek op 'm. Wij allemaal.
317
00:22:41,640 --> 00:22:46,440
Ik was wat onaangepast,
niet echt goed in sociaal contact.
318
00:22:46,480 --> 00:22:51,720
Gewoon een beetje vreemd en
ik denk dat Kurt dat wel accepteerde.
319
00:22:51,760 --> 00:22:53,120
Hij nam me onder z'n hoede.
320
00:22:53,160 --> 00:22:56,340
Hij sprong een keer gewoon
het podium op en begon te dansen.
321
00:23:07,920 --> 00:23:10,640
Hij begon gewoon te dansen
op het podium, zo van...
322
00:23:11,880 --> 00:23:13,080
Bekijk het maar.
323
00:23:14,320 --> 00:23:16,560
Het was best grappig.
324
00:23:18,000 --> 00:23:22,920
Ik kreeg gewoon energie door
wat er op het podium gebeurde.
325
00:23:22,960 --> 00:23:26,320
Een soort indianendans
of gewoon pogoën.
326
00:23:26,360 --> 00:23:29,140
Of gewoon iets geks.
327
00:23:29,180 --> 00:23:32,840
Wat dan ook,
gewoon wat in me op kwam.
328
00:23:48,400 --> 00:23:51,680
Sommigen zeiden:
'Dat stelt niks voor, dat kan ik ook.'
329
00:23:51,720 --> 00:23:54,360
Maar daar gaat het nu juist om.
330
00:23:54,900 --> 00:23:57,000
Ik was totaal overdonderd.
331
00:23:57,040 --> 00:23:59,600
Ik dacht: wat is dat nou weer?
332
00:24:04,920 --> 00:24:08,120
De Stone Roses hadden Cressa,
de Happy Mondays hadden Bez.
333
00:24:08,160 --> 00:24:12,020
Wij hadden Tony.
En hij is beter dan al die anderen.
334
00:24:12,860 --> 00:24:14,060
Dat was Tony.
335
00:24:26,800 --> 00:24:30,600
Ik wil je vragen
door wie je bent beïnvloed.
336
00:24:30,640 --> 00:24:33,720
Ik ben het meest beïnvloed door de Beatles.
337
00:24:33,760 --> 00:24:36,780
Want ik luister al
sinds mijn vijfde naar de Beatles.
338
00:24:36,820 --> 00:24:40,620
Het enige dat ik wilde was de Beatles zien.
339
00:24:40,660 --> 00:24:43,340
En pas in 1973 hoorde ik op de radio...
340
00:24:43,380 --> 00:24:47,820
dat ze al drie jaar uit elkaar waren.
En ik was er helemaal kapot van.
341
00:25:09,920 --> 00:25:13,260
De Beatles waren
een enorme invloed toen ik jong was.
342
00:25:13,600 --> 00:25:18,200
Ik kreeg van mijn moeder een
elektrische gitaar en een Beatles songbook.
343
00:25:18,240 --> 00:25:23,920
Ik speelde de akkoorden mee
met hun platen.
344
00:25:23,920 --> 00:25:25,420
Ik had geen leraar.
345
00:25:25,460 --> 00:25:29,740
Ik leerde spelen door
naar de Beatles te luisteren.
346
00:25:33,720 --> 00:25:37,560
Toen maakte ik kennis
met hardrock, zoals Led Zeppelin.
347
00:25:39,600 --> 00:25:41,220
Dat vond ik te gek.
348
00:25:41,260 --> 00:25:44,600
Dat mengde zich
toen ik gitaar ging spelen.
349
00:25:44,640 --> 00:25:47,380
Ik vlocht de sterke
melodische kant van de Beatles...
350
00:25:47,420 --> 00:25:50,420
samen met heavy, ruige gitaren.
351
00:25:50,460 --> 00:25:53,560
Zo is onze stijl begonnen.
352
00:26:04,400 --> 00:26:09,360
Ik mag graag denken
dat Engeland open stond voor Kurt...
353
00:26:09,400 --> 00:26:12,520
en voor Nirvana.
Meer dan andere landen misschien.
354
00:26:12,560 --> 00:26:15,800
Veel van Kurt's favoriete bands
kwamen hier vandaan.
355
00:26:16,240 --> 00:26:20,480
We hadden zoveel respect en
bewondering voor bands uit het VK.
356
00:26:20,520 --> 00:26:23,200
Zoals de Vaselines en de Raincoats.
357
00:26:23,340 --> 00:26:30,180
Want wij vonden dat hun muziek
een groter publiek verdiende.
358
00:26:30,260 --> 00:26:33,640
'Als je van Nirvana houdt,
vind je dit misschien ook goed.'
359
00:26:40,320 --> 00:26:44,760
De Raincoats werden in de postpunktijd,
eind jaren 70 in West Londen opgericht...
360
00:26:44,800 --> 00:26:48,200
door Gina Birch
en een Portugese muzikante...
361
00:26:48,240 --> 00:26:50,760
Ana da Silva en Kurt was een groot fan.
362
00:26:50,800 --> 00:26:52,680
Toen hij voor het eerst in Londen was...
363
00:26:52,720 --> 00:26:55,260
ondernam hij een Odyssee
om de Raincoats plaat te vinden.
364
00:26:55,300 --> 00:26:57,120
Want die was in de VS niet te krijgen.
365
00:26:59,400 --> 00:27:06,960
Kurt zei hoeveel respect hij had
voor wat we deden, en dat was fijn.
366
00:27:07,020 --> 00:27:09,520
Ik was compleet verrast.
367
00:27:10,880 --> 00:27:14,240
Kurt stuurde ons een fax.
368
00:27:14,280 --> 00:27:20,380
'De Raincoats hebben muziek opgenomen
die me zo heeft geraakt...
369
00:27:20,420 --> 00:27:27,140
als ik die hoor, word ik herinnerd
aan een bepaalde periode in mijn leven...
370
00:27:27,180 --> 00:27:31,400
toen ik buitengewoon ongelukkig,
eenzaam en verveeld was.'
371
00:27:32,120 --> 00:27:37,880
'Als ik die krasserige eerste plaat
van de Raincoats niet had gehad...
372
00:27:37,920 --> 00:27:41,700
had ik erg weinig vredige momenten gekend.'
373
00:27:43,280 --> 00:27:44,980
Erg aangrijpend.
374
00:28:05,440 --> 00:28:07,640
De Vaselines waren
een fantastische band uit Glasgow.
375
00:28:07,680 --> 00:28:11,380
Ze speelden melodieuze gitaar-indierock.
376
00:28:11,420 --> 00:28:14,800
'Jesus Wants Me For A Sunbeam'
is een geweldige song.
377
00:28:17,320 --> 00:28:19,140
Kurt was een enorme Vaselines fan.
378
00:28:19,180 --> 00:28:21,480
Hij had het over hen in interviews...
379
00:28:21,520 --> 00:28:24,680
en Nirvana heeft verschillende
Vaselines songs gecovered.
380
00:28:26,480 --> 00:28:29,360
Niemand hield van ons
en niemand kende ons eigenlijk.
381
00:28:29,400 --> 00:28:32,400
We waren in Edinburgh voor een optreden.
382
00:28:32,440 --> 00:28:36,080
En daar ontmoetten we Nirvana,
dat totaal onbekend was.
383
00:28:36,120 --> 00:28:42,020
Kurt zei dat hij van onze muziek hield.
En dat ogenblik vergeet ik nooit meer.
384
00:29:19,760 --> 00:29:24,600
Dit is een brief
die Kurt me in 1991 schreef.
385
00:29:24,640 --> 00:29:26,240
Hij opent met : 'Hoi, Eugene.'
386
00:29:26,280 --> 00:29:28,620
'We hebben 'Molly's Lips'
en 'Son Of A Gun' opgenomen.'
387
00:29:28,660 --> 00:29:30,620
'Hopelijk komen ze
over een paar maanden uit.'
388
00:29:31,160 --> 00:29:34,300
'De Vaselines zijn al heel lang
mijn favoriete band...
389
00:29:34,340 --> 00:29:36,840
en jee, ik kan niet wachten
jullie binnenkort te zien.'
390
00:29:36,880 --> 00:29:40,340
'Ik ben uit mijn appartement gezet
en ik leef in mijn auto.'
391
00:29:40,380 --> 00:29:43,500
'Ik heb dus geen adres, maar hier is het
nummer van Chris voor boodschappen.'
392
00:29:43,540 --> 00:29:45,220
'Je vriend, Kurdt.'
393
00:29:57,460 --> 00:30:01,060
Toen wij het Reading Festival
in 1991 deden...
394
00:30:01,100 --> 00:30:04,740
stonden we halverwege
geprogrammeerd, in de middag.
395
00:30:07,720 --> 00:30:12,820
Om gewoon 30.000 mensen
te zien dansen op Nirvana...
396
00:30:13,200 --> 00:30:15,100
dat was goddomme geweldig.
397
00:30:32,080 --> 00:30:37,440
In '91 zag ik zoals gebruikelijk kans
binnen te komen.
398
00:30:37,760 --> 00:30:41,600
Ik weet nog dat ik vooral onder
de indruk was van het nieuwe materiaal.
399
00:30:53,200 --> 00:30:56,000
Er hing iets in de lucht,
dat merkte je aan het publiek.
400
00:30:56,340 --> 00:30:57,740
Ja, omver geblazen.
401
00:31:17,800 --> 00:31:21,200
Ze vroegen me de
Vaselinessong te zingen, 'Molly's Lips'.
402
00:31:28,360 --> 00:31:32,380
Ik had nog nooit van mijn leven
op een festivalpodium gestaan.
403
00:31:32,420 --> 00:31:37,960
En het was een sensatie een van je
nummers te zingen, met die geweldige band.
404
00:31:54,560 --> 00:31:58,380
Aan het einde van de show,
sloeg Krist gewoon z'n bas aan gort.
405
00:31:58,420 --> 00:32:00,920
En we dachten: 'Juist, dit is anders.'
406
00:32:01,760 --> 00:32:05,480
Ik had nog iemand gezien
die naar de rand van het podium liep...
407
00:32:05,520 --> 00:32:09,960
en dan in volle vaart
het drumstel induiken.
408
00:32:15,000 --> 00:32:17,780
Ik stond naast mensen
van andere bands, zoals Mudhoney...
409
00:32:17,820 --> 00:32:20,020
Sonic Youth en iedereen lachte,
alsof het grappig was.
410
00:32:20,060 --> 00:32:21,660
Maar ik dacht:
wat heeft ie nou gedaan?
411
00:32:21,800 --> 00:32:28,100
Kurt had z'n schouder ontwricht en
hij droeg de rest van de dag een mitella.
412
00:32:28,640 --> 00:32:32,880
Na Reading, stuurde Kurt me
een cassette van 'Nevermind'.
413
00:32:32,920 --> 00:32:40,340
En daar maakte ik honderden kopieën van.
414
00:32:40,560 --> 00:32:46,220
Ik belde bladen en kranten in het VK
en iedereen wilde een kopie.
415
00:32:46,260 --> 00:32:48,220
Het was het gesprek van de dag.
416
00:33:03,200 --> 00:33:06,080
Die songs zijn zo pakkend
en het was duidelijk...
417
00:33:06,120 --> 00:33:11,320
een stap voorwaarts qua songschrijven
die Kurt aan de dag legde.
418
00:33:17,480 --> 00:33:21,500
Binnen zes maanden stond Nirvana
bovenaan de hitlijsten in Amerika.
419
00:33:21,540 --> 00:33:23,780
Ze schopten Michael Jackson
van de eerste plaats.
420
00:33:29,280 --> 00:33:34,040
De energie was anders
en het ging steeds sneller.
421
00:33:37,960 --> 00:33:41,060
De tijden van in bed rustig ontbijten...
422
00:33:41,100 --> 00:33:47,400
en dan je apparatuur inladen en in een
club voor wat mensen spelen, waren voorbij.
423
00:33:47,440 --> 00:33:53,720
Nu gaven we interviews
en gingen langs radiostations.
424
00:33:59,680 --> 00:34:03,420
Ik werkte voor 'The Word',
een tv-programma.
425
00:34:03,460 --> 00:34:07,920
En ik boekte bands en ik
werd benaderd door een platenlabel.
426
00:34:07,980 --> 00:34:11,240
'We hebben een sensationele band en
wij denken dat ze heel groot gaan worden.'
427
00:34:11,280 --> 00:34:14,780
En zodra ik het nummer
'Smells Like Teen Spirit,' had gehoord...
428
00:34:14,820 --> 00:34:17,620
dacht ik: oké, jullie hebben gelijk.
We hebben komende vrijdag ruimte.
429
00:34:17,660 --> 00:34:19,760
Kunnen ze dan? Ik wil ze in de show.
430
00:34:23,440 --> 00:34:31,080
'The Word' was de belangrijkste show
voor iedereen tussen de 12 en 30.
431
00:34:31,160 --> 00:34:35,240
En zo'n beetje iedereen
die er tussen 1990 tot 1995 toe deed...
432
00:34:35,280 --> 00:34:37,100
hadden wij als eerste.
433
00:34:37,240 --> 00:34:42,740
Tot die tijd, hier is Nirvana.
600.000 verkochte albums in de VS.
434
00:34:42,780 --> 00:34:44,780
En de eerste keer live op tv.
435
00:34:44,820 --> 00:34:45,860
Tot volgende week.
436
00:34:45,900 --> 00:34:49,500
Het was live en ongecontroleerd.
En toen Nirvana opkwam...
437
00:34:49,540 --> 00:34:54,260
werden we een beetje verrast toen
Kurt Cobain zijn beruchte uitspraak deed.
438
00:34:54,600 --> 00:34:58,820
Ik wil iedereen hier graag
laten weten dat Courtney Love...
439
00:34:58,860 --> 00:35:01,800
de leadzangeres van
de sensationele popgroep Hole...
440
00:35:01,840 --> 00:35:04,080
het lekkerste neukt van de hele wereld.
441
00:35:06,720 --> 00:35:09,520
Dit was hun Sex Pistols momentje.
442
00:35:09,560 --> 00:35:12,260
Want muzikaal, cultureel, filosofisch...
443
00:35:12,300 --> 00:35:16,000
waren ze een risico voor het geestelijk
welzijn en de gevoeligheden van mensen.
444
00:35:26,200 --> 00:35:28,940
Voor mij was dat bijna
een intentieverklaring.
445
00:35:29,280 --> 00:35:36,580
Dat bandje uit Seattle dat het lef had
op tv zo subversief te zijn.
446
00:35:36,800 --> 00:35:38,440
Het was punkrock.
447
00:35:44,720 --> 00:35:46,980
Ik zorgde ervoor dat ik vooraan stond.
448
00:35:47,020 --> 00:35:48,820
Dus ik keek letterlijk tegen Kurt op.
449
00:35:48,860 --> 00:35:51,760
Ik geloof niet dat ik toen nog
rustig op m'n benen ben blijven staan.
450
00:35:51,800 --> 00:35:54,600
Iedereen sprong op en neer.
Het was gewoon sensationeel.
451
00:36:02,320 --> 00:36:05,860
'Smells Like Teen Spirit' was,
denk ik de eerste keer...
452
00:36:05,940 --> 00:36:09,940
dat ik iemand zijn nummer
echt heb horen uitschreeuwen.
453
00:36:09,980 --> 00:36:11,960
Hij had zo'n rauwe stem.
454
00:36:12,000 --> 00:36:14,520
Het was puur en authentiek.
455
00:36:14,760 --> 00:36:16,920
En ze zagen er net zo uit als iedereen.
456
00:36:16,960 --> 00:36:20,700
Dat was voor mij erg leerzaam.
457
00:36:20,740 --> 00:36:24,860
Het had grote invloed op
mijn kijk op muziek en het leven.
458
00:36:28,000 --> 00:36:30,580
Ze maakten dat het oké was
een buitenstaander te zijn.
459
00:36:30,620 --> 00:36:32,400
Er niet bij te horen.
460
00:36:40,940 --> 00:36:44,260
Van mijn 12e tot mijn 15e
wilde ik alleen maar Kurt Cobain zijn.
461
00:36:44,300 --> 00:36:46,420
Ik had allemaal posters
van hem aan de muur.
462
00:36:46,460 --> 00:36:50,120
Letterlijk mijn hele muur
hing vol met Kurt Cobain.
463
00:36:53,360 --> 00:36:58,940
Het voelde wat vreemd
om in 'Top Of The Pops' te staan.
464
00:36:59,880 --> 00:37:02,740
Dat was gereserveerd voor popbands.
465
00:37:02,880 --> 00:37:04,680
'Wij horen daar niet.'
466
00:37:07,360 --> 00:37:11,700
Er was discussie over playbacken,
wat we nog nooit hadden gedaan.
467
00:37:12,040 --> 00:37:16,160
Daar voelden we ons niet goed bij
en ze zeiden...
468
00:37:16,200 --> 00:37:21,120
'Oké, de zang mag live,
maar de muziek staat op de band.'
469
00:37:22,320 --> 00:37:24,740
Ze vroegen er gewoon om.
470
00:37:32,760 --> 00:37:36,460
Hij zong met een gekke stem.
471
00:37:36,500 --> 00:37:39,340
We stonden allemaal met open mond...
472
00:37:39,380 --> 00:37:41,080
'Wat is dit in godsnaam?'
473
00:37:50,040 --> 00:37:53,440
Sommigen in het publiek waren fan
en die snapten het wel.
474
00:37:53,480 --> 00:37:58,480
En een andere deel
probeerde er gewoon op te dansen.
475
00:37:59,540 --> 00:38:02,460
Een heel rare omgeving
waar iedereen zich afvroeg...
476
00:38:02,500 --> 00:38:05,140
wat er daar in godsnaam
aan de hand was.
477
00:38:10,120 --> 00:38:15,460
'Top Of The Pops' was destijds
de belangrijkste muziekshow op tv.
478
00:38:15,560 --> 00:38:21,040
Dit was hun grote moment
en hij saboteerde het volkomen.
479
00:38:25,560 --> 00:38:27,260
Nirvana had gevoel voor humor.
480
00:38:27,300 --> 00:38:29,640
Ze waren niet voortdurend
vervelende etterbakken.
481
00:38:30,880 --> 00:38:34,800
Het was complete slapstick,
erg Monty Python-achtig.
482
00:38:38,200 --> 00:38:41,900
Als ze zoiets deden,
gingen ze hun eigen gang.
483
00:38:41,940 --> 00:38:45,940
En dat werkte, want daardoor
ontstond de legende en mythe.
484
00:38:51,800 --> 00:38:56,980
Eind 1991 speelde Nirvana
in Edinburgh, in de Calton Studio's.
485
00:38:57,040 --> 00:38:59,780
Na afloop gingen ze naar een bar,
'The Southern'.
486
00:39:00,520 --> 00:39:07,140
En die avond deden Kurt en Dave
een akoestische set in die ruige kroeg.
487
00:39:08,200 --> 00:39:12,960
Ik wou dat ik erbij was geweest,
want dat moet ongelooflijk zijn geweest.
488
00:39:16,560 --> 00:39:20,340
Het is iets veranderd,
maar het pand is hetzelfde.
489
00:39:20,380 --> 00:39:22,500
Ik probeer me te herinneren hoe het was.
490
00:39:22,540 --> 00:39:25,480
Daar was het podium en zo.
491
00:39:26,120 --> 00:39:27,680
Het ziet er nu schoner uit.
492
00:39:28,760 --> 00:39:32,180
Het was voornamelijk een bar
voor motorrijders.
493
00:39:32,220 --> 00:39:35,740
Dus buiten stond altijd
een rij motoren geparkeerd.
494
00:39:36,680 --> 00:39:40,040
Het was er druk en erg lawaaierig.
495
00:39:40,880 --> 00:39:44,160
Dunsy en ik zaten in een band,
'The Joyriders' en ik kende Nirvana.
496
00:39:44,200 --> 00:39:47,760
Mijn vorige band was hun voorprogramma
in hun eerste Engelse tour.
497
00:39:48,400 --> 00:39:52,180
We deden een liefdadigheidsoptreden
voor het kinderziekenhuis hier.
498
00:39:52,520 --> 00:39:56,400
Mijn broer was hun tourmanager en
we wisten dat ze een vrije avond hadden.
499
00:39:56,440 --> 00:39:59,500
We vroegen of ze dat wilden doen.
Ze zeiden ja.
500
00:39:59,540 --> 00:40:02,660
Het begon 's middags
behoorlijk druk te worden...
501
00:40:02,700 --> 00:40:04,820
want het nieuws was
als een lopend vuurtje gegaan.
502
00:40:04,860 --> 00:40:08,820
Het werd steeds voller en ik dacht:
dit loopt uit de hand.
503
00:40:08,860 --> 00:40:10,280
Het was propvol.
504
00:40:10,320 --> 00:40:13,080
Er waren 200, 300 mensen hier.
505
00:40:13,120 --> 00:40:19,240
Toen we steeds langer doorspeelden,
begonnen er mensen weg te gaan.
506
00:40:19,420 --> 00:40:22,120
Er werd geroepen: 'Waar zijn ze?'
507
00:40:23,451 --> 00:40:25,351
Is er iemand hier voor Nirvana?
508
00:40:27,719 --> 00:40:29,219
Wij geloven niet in geruchten.
509
00:40:29,243 --> 00:40:31,243
Ik denk dat ze er zo wel zullen zijn.
510
00:40:33,821 --> 00:40:36,621
Ik hoop voor jou dat dat waar is, vriend.
511
00:40:37,840 --> 00:40:41,500
Ik denk dat de mensen sprakeloos waren
toen Dave en Kurt voor de deur stonden.
512
00:40:41,800 --> 00:40:45,740
Ik zei tegen Murdo:
'Ik denk dat we het overleven.'
513
00:40:46,360 --> 00:40:49,660
Het grootste deel van de mensen
dat er overdag was...
514
00:40:49,700 --> 00:40:52,400
was vertrokken, dus er was
misschien nog 30 man aanwezig...
515
00:40:52,440 --> 00:40:53,800
toen de band verscheen.
516
00:40:53,840 --> 00:40:55,660
Maar als je het
zou navragen in Edinburgh...
517
00:40:55,700 --> 00:40:59,640
kom je 500, 600 mensen tegen
die zeggen dat ze erbij waren.
518
00:40:59,680 --> 00:41:01,100
Dat was niet zo.
519
00:41:04,720 --> 00:41:06,720
De meesten van jullie
zullen in de gaten hebben...
520
00:41:06,744 --> 00:41:09,344
dat Dave niet Krist is.
521
00:41:11,756 --> 00:41:13,756
Dave is drummer.
522
00:41:13,780 --> 00:41:15,980
Hij kan geen bas spelen.
523
00:41:18,050 --> 00:41:19,850
Vieze hippie.
524
00:41:25,080 --> 00:41:29,200
We zaten gewoon op barkrukken
en speelden wat.
525
00:41:38,500 --> 00:41:42,260
Ik voelde me daar volkomen
op m'n gemak. Misschien wel meer...
526
00:41:42,300 --> 00:41:46,440
dan bij al die andere dingen die
we toen deden, zoals 'Top Of The Pops'.
527
00:41:46,580 --> 00:41:49,880
Dit leek me wat meer bij ons passen.
528
00:41:49,920 --> 00:41:52,820
Ze te zien met een pint bier,
op akoestische gitaren...
529
00:41:52,860 --> 00:41:57,960
volkomen ontspannen, een beetje
babbelend met mensen, voelde heel speciaal.
530
00:41:59,880 --> 00:42:02,860
Ze speelden en bleven daarna hangen.
We deden de gordijnen dicht...
531
00:42:02,900 --> 00:42:04,740
en ze bleven de hele avond.
532
00:42:05,880 --> 00:42:09,560
Ik zat aan de bar en ik kreeg
een verhandeling over whisky.
533
00:42:10,600 --> 00:42:12,640
Waar geen eind aan kwam.
534
00:42:15,320 --> 00:42:19,520
Als je nu tegen mensen zegt:
'Nirvana speelde in mijn pub'...
535
00:42:19,560 --> 00:42:21,660
zeggen ze: 'Tuurlijk.
Neem je zuster in de maling.'
536
00:42:21,700 --> 00:42:23,140
Maar het is wel gebeurd.
537
00:42:26,080 --> 00:42:29,920
Wat iedereen inmiddels
van Seattle kent, is muziek.
538
00:42:29,960 --> 00:42:33,800
Die klinkt als het buitenechtelijk kind
van punk en thrashmetal.
539
00:42:33,840 --> 00:42:37,180
En eruitziet als een akelig ongeluk
in een Oxfamwinkel.
540
00:42:37,220 --> 00:42:38,440
Grunge.
541
00:42:38,480 --> 00:42:41,280
Ik had nooit zoveel op
met de mainstreamwereld.
542
00:42:41,320 --> 00:42:44,320
Ik had nooit gedacht dat wij daar
iets mee te maken zouden krijgen...
543
00:42:44,360 --> 00:42:48,060
want wij waren een beetje raar.
En voor we het goed en wel wisten...
544
00:42:48,100 --> 00:42:50,600
waren we heel erg populair.
545
00:42:52,760 --> 00:42:55,540
Iedereen heeft het momenteel over grunge.
546
00:42:55,580 --> 00:42:57,020
Wat is dat precies?
547
00:42:57,060 --> 00:43:01,500
Het is tegen de commercialisering
van de jaren 80 en het is erg anti-mode.
548
00:43:01,540 --> 00:43:05,440
Het moet donker en liefst verschoten zijn.
Een flanellen overhemd, zoals dit...
549
00:43:05,480 --> 00:43:10,140
wat je om je middel kunt doen
en niet als een overhemd draagt.
550
00:43:10,160 --> 00:43:12,420
Alleen om je billen te bedekken eigenlijk.
551
00:43:12,460 --> 00:43:14,500
Het maakt niet uit
of er gaten in je trui zitten.
552
00:43:14,540 --> 00:43:18,240
Je kunt kleren hergebruiken
en de sjofelste dingen dragen.
553
00:43:18,280 --> 00:43:20,580
Mijn God!
Ik was altijd al een sjofel kind.
554
00:43:20,620 --> 00:43:23,000
Dat sprak me enorm aan.
Echt.
555
00:43:26,480 --> 00:43:30,740
De mensen die echt van de muziek hielden,
namen niets van dat alles serieus.
556
00:43:30,880 --> 00:43:35,860
Als een model een overhemd
van £5.000 showt...
557
00:43:35,900 --> 00:43:39,920
in modeshows in New York,
dan wordt het nog weleens wat.
558
00:43:41,840 --> 00:43:46,580
Je moet bedenken hoe bizar het was
dat Nirvana zo alomtegenwoordig...
559
00:43:46,620 --> 00:43:51,920
en cultureel zo belangrijk werd, want
het was de eerste band die dat lukte.
560
00:43:51,960 --> 00:43:56,460
Die zo rauw en zo louterend was
en doorbrak naar het grote publiek.
561
00:43:56,480 --> 00:44:00,960
En Nirvana definiëerde haast opnieuw
wat popmuziek kon zijn.
562
00:44:03,640 --> 00:44:08,000
Het is ook belangrijk te bedenken
dat rockmuziek, zeker toen...
563
00:44:08,040 --> 00:44:10,740
enorm macho was.
Het was een jongensclub.
564
00:44:10,780 --> 00:44:14,900
En Kurt Cobain voelde er niks voor
die gedachte in stand te houden.
565
00:44:14,920 --> 00:44:18,940
Wat was dat voor vrouwonvriendelijk
gedoe in rockmuziek?
566
00:44:23,720 --> 00:44:30,120
Het was tijd dat de muziekindustrie,
de rock and roll werd opgeschud.
567
00:44:31,400 --> 00:44:35,140
Je had Aerosmith en
die zogenaamde hairmetal-scene...
568
00:44:35,880 --> 00:44:38,740
Dat was zo clichématig.
569
00:44:41,160 --> 00:44:45,060
En toen kwam Nirvana, met
gezichtsbeharing en smoezelige kleren.
570
00:44:45,500 --> 00:44:49,600
Maar we waren feministisch.
571
00:44:49,640 --> 00:44:51,340
En zo veranderen de dingen.
572
00:44:59,440 --> 00:45:05,340
Kurt was een feminist
en hij was anti-homofoob.
573
00:45:05,360 --> 00:45:09,560
Hij zei zelfs: 'Als je homofoob bent
of geen respect hebt voor vrouwen...
574
00:45:09,600 --> 00:45:14,440
enzovoorts, kom dan niet naar onze
optredens en koop onze platen niet.'
575
00:45:16,420 --> 00:45:20,120
Als je zoiets zegt,
heeft dat grote invloed...
576
00:45:20,260 --> 00:45:26,240
en dat is één van de dingen
die hij heeft nagelaten.
577
00:45:30,120 --> 00:45:34,760
Kurt was erg gevoelig
en hij kon ongelooflijk aardig zijn...
578
00:45:34,800 --> 00:45:37,300
maar hij kon ook giftig uit de hoek komen.
579
00:45:39,280 --> 00:45:43,680
Kurt gaf echt veel om mensen
en dat was een gave...
580
00:45:43,720 --> 00:45:48,060
maar misschien was dat soms
ook een zware last voor hem.
581
00:45:49,120 --> 00:45:54,760
Toen ze wereldwijd doorbraken, was het
of ze in het oog van de orkaan zaten.
582
00:45:54,800 --> 00:45:59,560
In het midden is het rustig,
daaromheen complete gekte.
583
00:46:01,160 --> 00:46:06,260
We gingen er allemaal op
onze eigen manier mee om.
584
00:46:06,300 --> 00:46:10,940
En als drummer van de band,
was ik praktisch anoniem.
585
00:46:13,760 --> 00:46:18,400
Een groot deel van de druk
van het succes ging aan mij voorbij.
586
00:46:18,440 --> 00:46:23,780
Ik kan niet voor Kurt spreken,
maar het is vrij duidelijk...
587
00:46:23,820 --> 00:46:28,960
dat zoals hij het beleefde wat
gecompliceerder lag dan bij Krist en mij.
588
00:46:35,520 --> 00:46:41,160
Rond de zomer van 1992, draaiden
de tabloids op elke Nirvana roddel...
589
00:46:41,200 --> 00:46:43,280
elk gerucht dat ze maar
te pakken konden krijgen.
590
00:46:43,320 --> 00:46:45,840
Er ontstond een koortsachtige sfeer...
591
00:46:45,880 --> 00:46:50,180
in aanloop naar Nirvana's optreden
als hoofdact op Reading 1992.
592
00:46:51,000 --> 00:46:53,460
Er gingen volop geruchten
dat de band ermee zou stoppen...
593
00:46:53,500 --> 00:46:56,100
en dat ze Reading zouden afzeggen.
594
00:46:56,440 --> 00:46:59,420
Je hoorde overal: 'Speelt Nirvana wel?'
595
00:46:59,460 --> 00:47:01,740
'We hebben gehoord dat ze niet komen.
Waar is Kurt?'
596
00:47:01,780 --> 00:47:03,540
Er kwam geen einde aan.
597
00:47:19,800 --> 00:47:24,240
Dit is 'Little John's Farm' in Reading...
598
00:47:24,280 --> 00:47:28,320
al heel lang het terrein
van het Reading Festival.
599
00:47:35,600 --> 00:47:38,540
Het is vreemd je daarvan
een voorstelling te maken.
600
00:47:38,580 --> 00:47:44,260
Ik denk dat daar ongeveer
het hoofdpodium was.
601
00:47:47,760 --> 00:47:52,140
Augustus vakantie, 1992, zondag...
602
00:47:52,880 --> 00:47:55,220
De energie was voelbaar.
603
00:47:55,360 --> 00:47:58,620
Een zee van mensen, zover je kon zien.
604
00:48:06,800 --> 00:48:12,700
Die avond dreef Kurt alle enge verhalen
op meesterlijke wijze verder op.
605
00:48:15,120 --> 00:48:17,420
Hij kwam op in ziekenhuiskleding.
606
00:48:17,460 --> 00:48:21,820
Hij kwam in een rolstoel op, geduwd
door Everett True, van 'Melody Maker'.
607
00:48:21,860 --> 00:48:25,760
Met de hulp van vrienden en familie
gaat ie het redden.
608
00:48:31,120 --> 00:48:36,460
Ik stond aan de zijkant van het podium
gewoon hysterisch te giechelen.
609
00:48:56,160 --> 00:48:59,720
Dat was zijn 'krijg de kolere'
aan iedereen.
610
00:48:59,760 --> 00:49:02,400
Het was gewoon
heerlijk rock and roll theater.
611
00:49:14,560 --> 00:49:17,500
Ik had absoluut het gevoel
dat we ons moesten bewijzen.
612
00:49:23,440 --> 00:49:27,320
En op dat ogenblik had ik er niet echt
vertrouwen in dat we dat konden.
613
00:49:27,360 --> 00:49:29,300
We hadden niet echt veel gespeeld.
614
00:49:29,340 --> 00:49:33,100
En misschien één of twee keer gerepeteerd.
615
00:49:35,000 --> 00:49:39,620
Ik denk dat alle frustratie en
woede van de afgelopen maanden...
616
00:49:39,660 --> 00:49:41,720
in die show naar buiten kwam.
617
00:50:03,120 --> 00:50:08,760
Iedereen zong 'Breed' en 'Teen Spirit'
en 'Lithium' woordelijk mee.
618
00:50:23,540 --> 00:50:27,400
Het was echt een triomfantelijke
terugkeer op een punt...
619
00:50:27,440 --> 00:50:31,080
waarop ik echt niet wist
of we dat aankonden.
620
00:50:46,400 --> 00:50:51,220
Ik was zo opgelucht dat we niet
de mist ingingen waar iedereen bij was.
621
00:50:51,880 --> 00:50:54,140
Ik was erg blij.
622
00:51:01,200 --> 00:51:04,480
Ik weet nog dat het
een beetje rammelde, maar...
623
00:51:04,520 --> 00:51:06,040
dat is punkrock, toch?
624
00:51:08,080 --> 00:51:10,840
Aan het einde van de avond
werd het te veel van het goede.
625
00:51:10,880 --> 00:51:13,980
Gewoon te veel headbangen en...
626
00:51:14,020 --> 00:51:16,040
Ik moest een paar dagen
een nekbrace dragen.
627
00:51:16,080 --> 00:51:17,580
Ik had mezelf een whiplash bezorgd.
628
00:51:36,760 --> 00:51:39,260
Dat zij me de
gelegenheid boden dit te doen...
629
00:51:39,300 --> 00:51:42,800
hielp me door donkere tijden, waarin
ik me depressief en nietswaardig voelde.
630
00:51:42,840 --> 00:51:45,200
En ik denk: wacht 's even.
Dat heb je maar mooi gedaan.
631
00:51:45,240 --> 00:51:49,540
Je kunt gelukkig sterven.
Je hebt bijgedragen aan die mythische show.
632
00:51:57,420 --> 00:51:59,160
1992 is bitterzoet.
633
00:51:59,200 --> 00:52:00,800
Het was de laatste keer dat ik Kurt zag.
634
00:52:02,480 --> 00:52:10,400
Reading 1992 is emotioneel van
grote betekenis en relevantie voor de band.
635
00:52:10,520 --> 00:52:11,880
Het was enorm.
636
00:52:17,480 --> 00:52:20,400
En helaas de allerlaatste keer
dat we in het VK speelden.
637
00:52:34,320 --> 00:52:38,880
Nirvana zou voorjaar 1994
gaan touren in het VK.
638
00:52:38,920 --> 00:52:43,120
Maar tegen die tijd zag het er
al erg zorgwekkend uit.
639
00:52:43,200 --> 00:52:47,200
Hij had een overdosis genomen in Rome.
De tour werd geannulleerd.
640
00:52:47,240 --> 00:52:50,160
Het was allemaal heel ernstig.
641
00:52:51,520 --> 00:52:55,820
Ook al was Kurt erg spraakzaam,
het was niet meer dezelfde energie.
642
00:52:55,900 --> 00:52:58,260
De crew en alles was uitgeblust.
643
00:52:58,300 --> 00:53:00,320
Het was niet meer hetzelfde.
644
00:53:02,080 --> 00:53:07,260
Het was duidelijk
dat hij een drugprobleem had.
645
00:53:07,700 --> 00:53:09,280
Het was erg ongemakkelijk.
646
00:53:12,600 --> 00:53:16,240
Er gebeurde heel veel voor Nirvana
in een korte tijd.
647
00:53:16,280 --> 00:53:21,500
Die paar jaar tussen
Reading 1992 afsluiten...
648
00:53:21,540 --> 00:53:24,860
en het annuleren van die 1994 tour...
649
00:53:24,900 --> 00:53:26,700
was het of...
650
00:53:27,440 --> 00:53:31,180
we heen en weer geschud werden
en ons vastklampten...
651
00:53:31,220 --> 00:53:34,720
om maar niet ten onder te gaan.
652
00:53:34,960 --> 00:53:38,100
En op een bepaalde manier
was dat onze manier om te zeggen...
653
00:53:38,140 --> 00:53:42,020
'Nee, dat gaat niet gebeuren nu.
We hebben wel wat anders aan ons hoofd.'
654
00:53:44,920 --> 00:53:50,020
Tegenwoordig wordt er veel openlijker
over depressie gepraat.
655
00:53:50,100 --> 00:53:51,380
Je moet voor mensen zorgen.
656
00:53:51,420 --> 00:53:53,520
Als iemand ergens mee worstelt,
moeten we helpen.
657
00:53:53,560 --> 00:53:55,520
Dat gebeurde toen niet, hè?
658
00:53:56,560 --> 00:53:59,720
De gedachte was dat je
flink moest zijn en door moest gaan...
659
00:53:59,760 --> 00:54:01,160
en dan kwam het wel goed.
660
00:54:01,200 --> 00:54:07,040
Er was zoveel stoerdoenerij en je had
nooit het gevoel dat het oké was...
661
00:54:07,080 --> 00:54:09,860
om je hand op te steken en te zeggen:
'Het gaat niet goed met me.'
662
00:54:12,560 --> 00:54:18,960
Als ik aan de periode
van 1991 tot 1994 denk...
663
00:54:19,440 --> 00:54:21,580
voelt het of het tien jaar was.
664
00:54:26,040 --> 00:54:30,300
De druk was enorm door alle aandacht.
665
00:54:30,340 --> 00:54:34,440
Er zijn persoonlijke dingen waar
ik nog grip op probeer te krijgen.
666
00:54:38,160 --> 00:54:40,720
En we wilden alleen maar muziek maken.
667
00:54:44,040 --> 00:54:50,180
Pas in de nacht van donderdag
op vrijdag hoorde Engeland het nieuws.
668
00:54:55,840 --> 00:54:59,340
De leadzanger van
de rockband Nirvana, Kurt Cobain...
669
00:54:59,380 --> 00:55:02,280
is dood aangetroffen in zijn huis
in de Verenigde Staten.
670
00:55:02,320 --> 00:55:04,340
De politie zegt dat het op zelfmoord lijkt.
671
00:55:04,380 --> 00:55:06,040
Hij was 27 jaar oud.
672
00:55:07,800 --> 00:55:13,140
Ik ging naar beneden om te ontbijten
en iedereen had het erover.
673
00:55:13,180 --> 00:55:15,800
'Heb je gehoord dat Kurt Cobain dood is?'
674
00:55:16,340 --> 00:55:19,960
Wat je ook dacht van zijn
geestelijke toestand op dat ogenblik...
675
00:55:20,000 --> 00:55:23,240
het was toch een enorme schok.
Zo verdrietig.
676
00:55:25,680 --> 00:55:29,080
Een van de dingen die altijd
in ons achterhoofd hielden...
677
00:55:29,120 --> 00:55:30,620
was: wat is er gebeurd?
678
00:55:31,560 --> 00:55:33,000
Wat is er misgegaan?
679
00:55:34,440 --> 00:55:37,640
Ja, het was een enorme schok.
680
00:55:37,680 --> 00:55:40,080
Ik heb dagen gehuild.
681
00:55:42,560 --> 00:55:47,360
Ik herinner me dat ik de trap
oprende om mijn ouders te vertellen...
682
00:55:47,400 --> 00:55:50,560
dat Kurt Cobain was overleden,
want dat had ik op het nieuws gehoord.
683
00:55:50,600 --> 00:55:55,980
Dat was de eerste keer dat ik huilde
om het verlies van iets of iemand.
684
00:55:56,060 --> 00:55:58,260
Het voelde of het iemand was
die je kende.
685
00:56:00,840 --> 00:56:05,240
Ik ben het nog steeds aan het verwerken.
686
00:56:05,280 --> 00:56:06,580
Want...
687
00:56:08,560 --> 00:56:10,960
Ik moet het uitleggen
aan mijn kinderen...
688
00:56:14,484 --> 00:56:16,384
die gek zijn op Nirvana.
689
00:56:20,400 --> 00:56:24,160
Want lange tijd
probeerde ik het te verwerken...
690
00:56:24,200 --> 00:56:28,300
erover te praten met vrienden
en familie en zo.
691
00:56:29,920 --> 00:56:31,720
En die hielpen mij.
692
00:56:33,260 --> 00:56:34,620
Maar...
693
00:56:35,360 --> 00:56:40,100
nu heb ik het gevoel dat ik mijn kinderen
moet helpen eroverheen te komen.
694
00:56:42,080 --> 00:56:45,420
Het is een levenslang proces.
695
00:56:47,800 --> 00:56:51,900
Ik heb zeker tien jaar niet meer
naar Nirvana geluisterd.
696
00:56:52,940 --> 00:56:55,240
Af en toe hoorde ik een nummer...
697
00:56:55,280 --> 00:57:01,600
maar meestal vond ik het moeilijk
ernaar te luisteren.
698
00:57:03,400 --> 00:57:06,500
Ik denk dat we allemaal
een paar jaar het boekje zoek waren.
699
00:57:06,540 --> 00:57:08,440
De rest van de jaren 90.
700
00:57:08,480 --> 00:57:11,480
Het was een heel zware tijd,
persoonlijk en emotioneel.
701
00:57:11,520 --> 00:57:14,220
En ik kon er niet echt
een punt achter zetten.
702
00:57:37,920 --> 00:57:43,320
Het is 30 jaar geleden, maar om weer in
het VK te zijn, voelt als een tweede thuis.
703
00:57:44,080 --> 00:57:46,500
Anton Brookes, Russell Warby...
704
00:57:46,540 --> 00:57:48,720
Ik werk nog steeds met
de meesten van die mensen.
705
00:57:50,640 --> 00:57:53,140
Als de Foo Fighters
terugkomen voor shows...
706
00:57:53,180 --> 00:57:55,660
zoeken we elkaar op.
Net een familiereünie.
707
00:57:55,700 --> 00:58:01,880
Er is een levenslange band
tussen ons allemaal.
708
00:58:04,120 --> 00:58:07,460
Tot op de dag van vandaag
krijg ik brieven van fans...
709
00:58:07,500 --> 00:58:10,120
of ik ontmoet mensen in het publiek...
710
00:58:10,960 --> 00:58:15,180
die zeggen hoe Nirvana ze door
een moeilijke periode heeft geholpen.
711
00:58:15,220 --> 00:58:20,620
Of: 'Toen ik Nirvana eenmaal had
gehoord, kon ik het leven beter aan.'
712
00:58:21,960 --> 00:58:26,500
Ik ben dankbaar dat Nirvana
nog steeds zoveel voor hen betekent.
713
00:58:26,540 --> 00:58:28,960
Want dat is volgens mij
de kracht van muziek.
714
00:58:35,627 --> 00:58:43,627
Nederlandse ondertitels: Rustroest.
59782
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.
Afrikaans
Akan
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bemba
Bengali
Bihari
Bosnian
Breton
Bulgarian
Cambodian
Catalan
Cebuano
Cherokee
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Czech
Danish
Dutch
English
Esperanto
Estonian
Faroese
Finnish
Galician
Georgian
German
Greek
Guarani
Haitian Creole
Hausa
Hawaiian
Hebrew
Hmong
Hungarian
Icelandic
Indonesian
Irish
Italian
Japanese
Kazakh
Kinyarwanda
Kirundi
Kongo
Korean
Krio (Sierra Leone)
Kurdish
Kyrgyz
Laothian
Latin
Latvian
Lithuanian
Luganda
Luo
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Maltese
Maori
Mauritian Creole
Moldavian
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Montenegrin
Nepali
Norwegian
Pashto
Persian
Polish
Portuguese (Brazil)
Portuguese (Portugal)
Quechua
Romanian
Romansh
Russian
Samoan
Scots Gaelic
Serbian
Sesotho
Setswana
Seychellois Creole
Shona
Sindhi
Sinhalese
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Swedish
Tajik
Thai
Tigrinya
Tonga
Turkish
Turkmen
Ukrainian
Uzbek
Vietnamese
Welsh
Wolof