Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:02,854 --> 00:00:07,605
Kroz slavnu i u�asnu istoriju
osvajanja, jedno ime izdi�e se
2
00:00:07,683 --> 00:00:10,416
iznad svih ostalih...
3
00:00:10,480 --> 00:00:12,530
Ratnik...
4
00:00:12,614 --> 00:00:16,715
Kralj...
Legenda...
5
00:00:17,001 --> 00:00:19,779
Aleksandar Veliki.
6
00:00:20,732 --> 00:00:23,950
Nikada na svetu nije
bilo takvog kao �to je on.
7
00:00:24,033 --> 00:00:26,190
Rodila ga je bezobzirna majka...
8
00:00:26,261 --> 00:00:29,358
Verovao je da je bila
ljubavnica nekog vi�eg bi�a.
9
00:00:29,403 --> 00:00:32,014
Obrazovao ga je mudri filozof...
10
00:00:32,089 --> 00:00:35,858
Jedan od najzna�ajnijih
mislilaca na svetu, Aristotel.
11
00:00:35,905 --> 00:00:38,389
Dominantni otac ga
je usmeravao u �ivotu.
12
00:00:38,463 --> 00:00:41,667
Brzo su izvukli ma�eve, a
onda je krv zaista potekla.
13
00:00:41,730 --> 00:00:45,965
Ratnik makedonske kraljevine u
�etrnaestoj, general u osamnaestoj,
14
00:00:45,994 --> 00:00:52,762
kralj u dvadesetoj, kao komandant
armije od 40.000 vojnika,
15
00:00:53,267 --> 00:00:59,369
ostavio je zave�tanje kao niko drugi.
16
00:00:59,564 --> 00:01:03,339
Aleksandar Veliki
17
00:01:10,960 --> 00:01:14,306
Pre vi�e od dve hiljade godina,
ovo je bio dom �oveka koga mnogi
18
00:01:14,434 --> 00:01:18,258
smatraju najve�im ratnikom u
istoriji. Nalazimo se u severnoj
19
00:01:18,336 --> 00:01:22,650
Gr�koj na ostacima drevnog grada
Pele, gde je nekada stajala palata
20
00:01:22,735 --> 00:01:29,477
Filipa drugog makedonskog, oca
Aleksandra Velikog. U �etvrtom
21
00:01:29,556 --> 00:01:34,133
veku pre Hrista, Aleksandar je
ovde odgajan za osvajanje sveta.
22
00:01:34,210 --> 00:01:37,623
Nameravamo da istra�imo put
osvajanja koja su trajala dvanaest
23
00:01:37,712 --> 00:01:41,244
godina, protezala se du� 35200
kilometara i pokrivala teritoriju
24
00:01:41,309 --> 00:01:45,809
dana�njih dr�ava: Gr�ke, Turske,
Libana, Egipta, Irana, Iraka,
25
00:01:45,853 --> 00:01:50,056
Avganistana i Pakistana.
Istra�i�emo kompleksnu li�nost �oveka
26
00:01:50,119 --> 00:01:54,070
koji je sebe smatrao bogom,
a koji je kao obi�an smrtnik
27
00:01:54,149 --> 00:01:58,953
umro u 32. godini. Poput
Aleksandra i mi imamo misiju da
28
00:01:59,090 --> 00:02:02,913
odgovorimo na pitanje o
kome istori�ari vekovima
29
00:02:02,983 --> 00:02:07,245
raspravljaju - ko je bio
Aleksandar? �ta ga je podsticalo?
30
00:02:07,484 --> 00:02:13,462
I kako je uspeo tako mlad
da osvoji ogromno carstvo?
31
00:02:16,959 --> 00:02:19,970
Najve�i deo onoga �to znamo
o Aleksandru Velikom dolazi iz
32
00:02:20,049 --> 00:02:22,880
zapisa �etiri anti�ka istori�ara,
koji su nastali nekoliko
33
00:02:22,988 --> 00:02:28,211
stotina godina posle njegove
smrti 323. p. n. e. Oni su bazirali
34
00:02:28,299 --> 00:02:31,364
svoje manuskripte na dnevnicima
ljudi koji su �iveli i
35
00:02:31,426 --> 00:02:34,924
borili se pored legendarnog ratnika.
36
00:02:35,458 --> 00:02:39,972
Arijan
- gr�ki pisac i dr�avnik.
37
00:02:40,111 --> 00:02:42,751
Diodor sa Sicilije.
38
00:02:42,877 --> 00:02:45,520
Kurcije Rufus iz Rima.
39
00:02:46,024 --> 00:02:50,457
I gr�ki filozof Plutarh, jedini
koji nam je ostavio dokument o
40
00:02:50,564 --> 00:02:54,272
Aleksandrovom de�a�tvu i koji je
proveo puno vremena prou�avaju�i
41
00:02:54,382 --> 00:02:56,480
njegovu li�nost.
42
00:02:56,552 --> 00:03:00,423
Kada slikar portreta poku�ava da
ostvari sli�nost, oslanja se pre
43
00:03:00,548 --> 00:03:04,383
svega na lice i izraz o�iju,
a daleko manje pa�nje poklanja
44
00:03:04,520 --> 00:03:08,582
drugim delovima tela. Njemu
nalik, postavljam sebi u zadatak
45
00:03:08,692 --> 00:03:11,489
da razmi�ljam o njegovim
delima koja najbolje oslikavaju
46
00:03:11,614 --> 00:03:14,206
de�avanja unutar du�e.
47
00:03:14,573 --> 00:03:20,945
Ovo je zapanjuju�a pri�a o
�oveku koji je za 32 godine �ivota
48
00:03:21,099 --> 00:03:25,019
stvorio sebi besmrtnost u istoriji.
49
00:03:28,270 --> 00:03:32,956
Godina je Aleksandrovog
ro�enja, 356. p. n. e.
50
00:03:33,939 --> 00:03:39,531
U oblasti severne Gr�ke, poznatoj
kao Makedonija, kralj Filip
51
00:03:39,635 --> 00:03:44,654
drugi vladao je narodom koji su
ostali Grci smatrali inferiornim.
52
00:03:44,744 --> 00:03:52,010
Sti�emo utisak o gotovo nepismenim
i neotesanim Makedoncima,
53
00:03:52,073 --> 00:03:57,073
koji su bili znatno ispod visokog
nivoa kulture mnogih Atinjana,
54
00:03:57,183 --> 00:04:03,156
ali su i pored toga u doba
Filipa II bili jako opasni.
55
00:04:03,839 --> 00:04:08,200
Makedonci su bili veoma imu�ni,
kontroli�u�i zemlju bogatu
56
00:04:08,294 --> 00:04:13,849
rudnicima zlata i srebra. Filip
je ovo do kraja iskoristio:
57
00:04:14,918 --> 00:04:19,119
sakupio je, istrenirao i
opremio armiju koja je bila me�u
58
00:04:19,220 --> 00:04:22,136
najboljim na svetu.
59
00:04:23,137 --> 00:04:30,121
Filipova vladavina bila je
veliki �ok za Grke. Neorganizovano
60
00:04:30,202 --> 00:04:34,627
makedonsko kraljevstvo
je zahvaljuju�i rudnicima
61
00:04:34,719 --> 00:04:39,184
postalo organizovano. Ono je
posedovalo veliku ekonomsku mo�.
62
00:04:39,377 --> 00:04:47,301
Kada je imao 26 godina, 357.
p. n. e. Filip se strastveno
63
00:04:47,796 --> 00:04:55,278
zaljubio u mladu Olimpiju,
devojku iz gr�ke oblasti Epir.
64
00:04:56,761 --> 00:05:01,419
Zaprosio ju je, Olimpija
je pristala, i postala jedna
65
00:05:01,545 --> 00:05:04,860
od brojnih njegovih �ena.
66
00:05:06,574 --> 00:05:11,940
Svakako ga je pratila reputacija
da se ponovo �eni svaki
67
00:05:12,044 --> 00:05:18,652
put kada vodi novu vojnu
kampanju, ali pravi razlog bila
68
00:05:19,148 --> 00:05:27,087
je �elja da se obezbedi
vi�estrukim diplomatskim savezima.
69
00:05:29,831 --> 00:05:33,945
Filip je bio toliko o�aran
Olimpijom, da nije bio svestan
70
00:05:34,102 --> 00:05:37,767
njenih veza sa misti�kim
kultovima i religijama i njene
71
00:05:37,861 --> 00:05:41,578
nemilosrdne ambicioznosti.
72
00:05:42,767 --> 00:05:48,550
Ona je istovremeno bila vatrena
osoba i politi�ar, vernica,
73
00:05:48,721 --> 00:05:52,506
a ipak iznad svega okrenuta
dinasti�koj mo�i. Nemojte da
74
00:05:52,595 --> 00:05:57,047
imate zabluda u vezi sa njom,
tokom celog njenog �ivota
75
00:05:57,146 --> 00:06:01,393
Olimpijin glavni cilj bio je
da postavi svog sina Aleksandra
76
00:06:01,488 --> 00:06:08,501
na tron. Mislim da je bila
apsolutno bezobzirna po pitanju
77
00:06:08,613 --> 00:06:12,330
naslednog prava svog sina Aleksandra.
78
00:06:14,519 --> 00:06:18,837
Brak sa Olimpijom je Filipu
doneo vi�e briga i izazova,
79
00:06:18,955 --> 00:06:22,768
nego �to ih je ikada
imao na bojnom polju.
80
00:06:23,145 --> 00:06:26,567
U no�i pre nego �to je Filip
prvi put osetio dra�i njenog tela,
81
00:06:26,673 --> 00:06:31,173
nevesta je imala san kako joj
grom poga�a stomak. Filip je
82
00:06:31,282 --> 00:06:36,642
tako�e sanjao kako stavlja
pe�at na njenu utrobu na kome se
83
00:06:36,727 --> 00:06:42,800
nalazio lik lava. Drugi put,
video je kraj njenog usnulog tela
84
00:06:42,910 --> 00:06:49,641
opru�enu zmiju, i ova slika je
potpuno ohladila Filipovu strast
85
00:06:49,726 --> 00:06:56,647
i naklonost. Od toga doba
nadalje, retko bi dolazio do
86
00:06:56,751 --> 00:07:00,331
njene postelje. Pla�io se da
bi mogla baciti na njega kakvu
87
00:07:00,424 --> 00:07:03,727
stra�nu �aroliju ili je
verovao da je mo�da ljubavnica
88
00:07:03,815 --> 00:07:06,394
nekog vi�eg bi�a.
89
00:07:09,111 --> 00:07:14,923
Bilo je su�eno da odnos
Filipa i Olimpije bude buran.
90
00:07:16,684 --> 00:07:20,954
Po Plutarhu, Filip je kri�om
video zmiju kako le�i u krevetu sa
91
00:07:21,045 --> 00:07:24,248
Olimpijom.
92
00:07:24,741 --> 00:07:32,658
Kralj gr�kih bogova, Zevs, �esto
je predstavljen u obliku zmije.
93
00:07:35,871 --> 00:07:43,761
Da li je Filip bio otac
Olimpijinog deteta... ili mo�da,
94
00:07:43,951 --> 00:07:48,135
iako nezamislivo
- sam Zevs?
95
00:07:49,561 --> 00:07:52,511
Postojalo je samo jedno mesto
gde je Filip mogao da prona�e
96
00:07:52,592 --> 00:07:55,012
odgovor na ovo pitanje.
97
00:07:55,079 --> 00:07:58,996
Proro�i�te boga Apolona u Delfima.
98
00:08:03,453 --> 00:08:07,746
Ovako su Delfi izgledali u
�etvrtom veku p. n. e. Mete�ni
99
00:08:07,843 --> 00:08:12,810
centar idolopoklonstva,
trgovine i atletskih takmi�enja.
100
00:08:16,049 --> 00:08:20,800
A ovako Delfi izgledaju danas.
Stubovi Apolonovog hrama i dalje
101
00:08:20,911 --> 00:08:24,237
kraljevski stoje na prelepim
brdima koja nadgledaju
102
00:08:24,327 --> 00:08:27,251
korintski zaliv.
103
00:08:31,175 --> 00:08:36,485
Danas je za nas, kada �ujemo
ime proro�i�ta u Delfima, to samo
104
00:08:36,592 --> 00:08:42,328
ime jednog mesta. Ali ovo ime
pre svega se odnosi na osobu
105
00:08:42,435 --> 00:08:46,819
koja je proricala. Hram proro�i�ta
je posve�en solarnom bogu
106
00:08:46,908 --> 00:08:51,176
Apolonu koji je isto tako
bio i bog muzike i poezije.
107
00:08:51,256 --> 00:08:54,018
Tako�e, Apolon je u svom
hramu izgovarao proro�anstva,
108
00:08:54,131 --> 00:08:57,161
tako da je ovo mesto imalo
posebnu privla�nost. Zato to mesto
109
00:08:57,266 --> 00:09:01,393
nazivamo proro�i�tem. To
je proro�i�te u Delfima.
110
00:09:01,486 --> 00:09:05,080
U njegovoj unutra�njosti vidimo
riznicu, statue, posve�ene
111
00:09:05,141 --> 00:09:10,938
predmete, i sam hram koji je
najzna�ajnija zgrada. Ispod
112
00:09:11,017 --> 00:09:14,578
njega nalazio se podrum,
koji je bio sveti prostor sa
113
00:09:14,704 --> 00:09:19,205
sve�tenicom koja je ljudima
izgovarala proro�anstva.
114
00:09:23,193 --> 00:09:27,468
U mesecima koji su prethodili
Aleksandrovom ro�enju 356. p. n. e.
115
00:09:27,601 --> 00:09:32,813
Filip je hteo da postavi samo
jedno pitanje proro�i�tu u Delfima.
116
00:09:32,922 --> 00:09:36,880
Da li �e njegovo dete biti
sin smrtnika ili boga?
117
00:09:40,202 --> 00:09:44,537
Filip je poslao emisara, ovde u
Delfi, da postavi pitanje u vezi sa
118
00:09:44,630 --> 00:09:48,504
zna�enjem onog �emu je prisustvovao.
Proro�ica, iako nije izri�ito
119
00:09:48,593 --> 00:09:51,516
potvrdila bo�ansko
poreklo Aleksandra,
120
00:09:51,630 --> 00:09:53,725
poru�ila je Filipu da prinese
121
00:09:53,823 --> 00:09:58,014
�rtve Zevsu i da mu uka�e ve�e
po�tovanje nego ostalim bogovima.
122
00:09:58,564 --> 00:10:02,956
Tako�e je dodala da �e izgubiti
vid u onom oku, kojim je virio
123
00:10:03,061 --> 00:10:07,299
u spava�u sobu i video zmiju
koja je le�ala sa Olimpijom,
124
00:10:08,033 --> 00:10:11,015
proro�anstvo koje se ispunilo
dve godine kasnije kada je Filip
125
00:10:11,092 --> 00:10:14,078
ozbiljno ranjen u bici.
126
00:10:15,360 --> 00:10:19,447
Pri�e, poput ove, koje su nam
preneli drevni istori�ari danas se
127
00:10:19,547 --> 00:10:22,641
posmatraju sa skepticizmom.
128
00:10:23,611 --> 00:10:28,359
Govorili su da ako, dok viri�
kroz klju�aonicu, vidi� svoju �enu
129
00:10:28,460 --> 00:10:32,269
kako se u postelji miluje sa
velikom anakondom, mora� biti
130
00:10:32,360 --> 00:10:36,718
zauvek obele�en.
131
00:10:38,406 --> 00:10:45,067
Bez obzira na njegov bo�anski status,
dete koje je u leto 356. p. n. e.
132
00:10:45,186 --> 00:10:51,267
rodila Olimpija, done�e svojoj
otad�bini, porodici i sebi pobedu
133
00:10:51,395 --> 00:10:56,878
i tragediju, pod
imenom Aleksandar Veliki.
134
00:11:01,826 --> 00:11:07,897
U vreme ro�enja Aleksandra
Velikog, 356 p.n.e. trupe Filipa II
135
00:11:07,988 --> 00:11:11,896
bile su anga�ovane na
�irenju njegovog kraljevstva.
136
00:11:12,676 --> 00:11:16,603
Dva grada makedonske oblasti
severne Gr�ke bila su najistaknutija.
137
00:11:16,867 --> 00:11:23,931
Ejgeja, danas Vergina, prva
makedonska prestonica i centar
138
00:11:24,033 --> 00:11:30,258
obo�avanja kulta predaka,
politike i umetnosti. Ostaci velike
139
00:11:30,370 --> 00:11:34,884
palate stoje i danas, kao i
jedan teatar u kome su se odr�avale
140
00:11:35,025 --> 00:11:39,294
proslave, predstave
i atletska takmi�enja.
141
00:11:41,701 --> 00:11:48,213
U �etvrtom veku p. n. e. Pela je
postala prestonica i mesto dvora
142
00:11:48,303 --> 00:11:55,422
Filipa drugog. Ovde je Aleksandar
odrastao. Iako je �iveo �ivotom
143
00:11:55,495 --> 00:12:00,000
plemi�a, svakako da nije bio
ono �to bismo nazvali razma�enim,
144
00:12:00,089 --> 00:12:03,313
bogatim detetom. Njegova ambicija
i radoznalost prema svetu bili
145
00:12:03,393 --> 00:12:05,538
su bezgrani�ni.
146
00:12:05,633 --> 00:12:09,055
Aleksandar je de�ak vanredne
inteligencije. Omiljeni pesnik mu
147
00:12:09,108 --> 00:12:11,649
je bio Homer i uvek je spavao sa
148
00:12:11,734 --> 00:12:13,838
prepisom njegovog
dela kraj uzglavlja.
149
00:12:13,891 --> 00:12:16,587
U�io je u �koli, koja je bila
150
00:12:16,666 --> 00:12:18,789
rezervisana za decu
iz plemi�kih porodica
151
00:12:18,851 --> 00:12:21,930
u Peli. U njoj je dobio
najbolje obrazovanje: akademsko,
152
00:12:22,017 --> 00:12:27,071
atletsko i vojno. Kada je imao
trinaest godina zbio se doga�aj koji
153
00:12:27,133 --> 00:12:30,683
je ubedio Filipa da de�akova
hrabrost prevazilazi �ak i
154
00:12:30,765 --> 00:12:33,046
njegovu inteligenciju.
155
00:12:33,837 --> 00:12:37,765
Jednog dana Filoneh iz Tesalije,
doveo je Filipu konja koji se
156
00:12:37,854 --> 00:12:41,883
zvao Bukefal, za koga je tra�io
trinaest talenata. Kralj je
157
00:12:41,965 --> 00:12:45,337
sa prijateljima si�ao do poljane
da gleda isprobavanje konja,
158
00:12:45,714 --> 00:12:50,045
i do�li su do zaklju�ka da je
divalj i neukrotiv. Filip je
159
00:12:50,169 --> 00:12:54,369
naredio da se konj odvede. Ali
Aleksandar, koji je stajao blizu
160
00:12:54,518 --> 00:12:59,617
re�e: "Kakvog konja gube, samo
zato �to ne znaju kako i ne
161
00:12:59,730 --> 00:13:05,134
smeju da ga ukrote". Aleksandar
je brzo pri�ao Bukefalu,
162
00:13:05,308 --> 00:13:08,983
uhvatio ga za uzdu, i okrenuo
ga nasuprot Sunca, zato �to
163
00:13:09,086 --> 00:13:15,867
je primetio da se boji sopstvene
senke. Aleksandar je bezbedno
164
00:13:15,997 --> 00:13:20,915
sko�io na njegova le�a. Poterao
ga je napred, koriste�i se
165
00:13:21,009 --> 00:13:25,400
zapovedni�kim glasom i
pritiskom svojih stopala. Isprva,
166
00:13:25,493 --> 00:13:29,982
Filip i njegovi prijatelji
su zadr�avali dah, i napeto i
167
00:13:30,070 --> 00:13:33,165
iznena�eno sve posmatrali,
dok nisu videli Aleksandra kako
168
00:13:33,576 --> 00:13:41,533
se pobedonosno vra�a. Njegov
otac je zaplakao od sre�e.
169
00:13:43,026 --> 00:13:46,417
Kada je Aleksandar sjahao,
otac ga je poljubio i rekao mu
170
00:13:46,526 --> 00:13:51,197
je: "Sine, mora� da prona�e�
kraljevstvo dostojno tvoje snage.
171
00:13:51,308 --> 00:13:54,871
Za tebe je Makedonija premala. "
172
00:13:55,872 --> 00:13:58,793
Bez obzira da li se ovo stvarno
dogodilo, legenda ka�e da je
173
00:13:58,872 --> 00:14:03,011
Bukefal postao omiljeni
Aleksandov konj, onaj kojeg �e
174
00:14:03,119 --> 00:14:07,356
godinama jahati u bitkama.
175
00:14:12,530 --> 00:14:16,153
Kralja Filipa je sin impresionirao
i shvatio je da mu doma�i
176
00:14:16,259 --> 00:14:20,923
u�itelji ne mogu pru�iti
intelektualni izazov koji zaslu�uje.
177
00:14:21,027 --> 00:14:24,558
Filip mu je doveo novog vaspita�a.
�oveka koji je u istoriji
178
00:14:24,696 --> 00:14:29,684
zabele�en kao jedan od najve�ih
mislilaca svih vremena, Aristotela.
179
00:14:29,795 --> 00:14:35,078
Filip je sinu tako�e obezbedio
magi�no okru�enje za u�enje.
180
00:14:37,818 --> 00:14:44,112
Ovo je oblast Mieza, zemlja nimfa,
deo legendarnih vrtova kralja Mide.
181
00:14:45,127 --> 00:14:48,285
Verovalo se da su ovi potoci,
pe�ine i senovita �etali�ta
182
00:14:48,366 --> 00:14:52,973
posve�eni nimfama, mitolo�kim
boginjama koje su bile otelovljenje
183
00:14:53,067 --> 00:14:57,911
duhova prirode. Po Plutarhu,
Aleksandar je imao obi�aj da
184
00:14:58,018 --> 00:15:02,805
ka�e da mu je otac Filip dao
�ivot, ali da ga je Aristotel
185
00:15:02,910 --> 00:15:07,869
nau�io kako da �ivi ispravno.
Kao mladi�, Aleksandar je svakog
186
00:15:07,995 --> 00:15:13,711
dana hodao ovim putem ka pe�ini,
u kojoj ga je Aristotel podu�avao.
187
00:15:18,881 --> 00:15:22,035
Aristotel je bio jedan od
najraznovrsnijih mislilaca koji su
188
00:15:22,113 --> 00:15:25,139
ikada �iveli. Filozof, koji je
u svojim prou�avanjima zadirao
189
00:15:25,228 --> 00:15:29,381
u etiku, politiku, muziku,
medicinu, embriologiju, astronomiju,
190
00:15:29,495 --> 00:15:34,066
botaniku, magnetska istra�ivanja,
optiku, istoriju, zoologiju,
191
00:15:34,149 --> 00:15:40,131
retoriku, poeziju i najva�nije,
u radoznalost. Nau�io je
192
00:15:40,242 --> 00:15:44,050
Aleksandra da ne naga�a. Da
je svaka situacija druga�ija.
193
00:15:44,194 --> 00:15:49,661
Da organizuje i analizira �injenice,
pre nego �to donese zaklju�ke.
194
00:15:49,755 --> 00:15:53,114
Dodajte ovo Aleksandrovoj
prirodnoj spontanosti i imate
195
00:15:53,193 --> 00:15:56,456
recept za stvaranje genija.
196
00:15:58,288 --> 00:16:03,241
Otprilike u ovo vreme, sreo je
197
00:16:03,333 --> 00:16:07,526
Hefajstiona, sina
makedonskog plemi�a.
198
00:16:07,619 --> 00:16:11,787
Hefajstion �e postati najbli�i
Aleksandrov prijatelj,
199
00:16:11,880 --> 00:16:15,286
a mnogi veruju i ljubavnik.
200
00:16:15,413 --> 00:16:22,928
Kada je postao tinejd�er, Filip
i Olimpija su se bojali da �e
201
00:16:23,036 --> 00:16:28,495
Aleksandar postati ono �to
su ostali Grci zvali guines,
202
00:16:28,898 --> 00:16:36,865
feminizirani homoseksualac.
Da bi ovo ispravili dovodili su
203
00:16:37,474 --> 00:16:40,821
mu prostitutke visoke klase,
da mu poka�u �ta je ono �to
204
00:16:40,929 --> 00:16:43,184
mora da bude.
205
00:16:43,289 --> 00:16:50,286
Ovde se postavlja pitanje:
�ta mo�ete da uradite ako ste,
206
00:16:50,413 --> 00:16:57,747
pomalo feminizirani, mladi�
pored izrazito mu�evnog, bradatog,
207
00:16:57,873 --> 00:17:02,559
vojni�ki uspe�nog, �estokog
u pi�u, dominantnog,
208
00:17:03,084 --> 00:17:11,003
alfa mu�ja�kog oca? I �ini da se
pitamo, da li je odnos do�ivotne
209
00:17:11,725 --> 00:17:17,030
posve�enosti i prijateljstva sa
Hefajstionom u stvari bio odnos sa
210
00:17:17,163 --> 00:17:20,443
jedinom osobom, sa kojom je
ovakav mladi� mogao da se opusti
211
00:17:20,553 --> 00:17:23,040
i da bude ono �to jeste?
212
00:17:25,006 --> 00:17:29,710
Mislim da svako ko se bavi
Aleksandrom mora da shvati da ga je
213
00:17:29,817 --> 00:17:36,083
motivisalo u�ivanje u problemima,
naro�ito kada bi jednu veliku
214
00:17:36,195 --> 00:17:39,117
armiju postavio nasuprot drugoj,
i kada bi tu veliku armiju
215
00:17:39,150 --> 00:17:42,537
iskoristio da bi postigao
strate�ki uspeh. To je ono �to ga
216
00:17:42,628 --> 00:17:45,895
je u stvari uzbu�ivalo. Na
neki brutalan na�in, mogli biste
217
00:17:45,902 --> 00:17:49,395
re�i, pokolj protivni�ke armije
ga je uzbu�ivao. Ovo mu je
218
00:17:49,507 --> 00:17:52,941
donosilo vi�e poleta nego
�to mu ga je donosio seks.
219
00:17:54,656 --> 00:18:00,163
Aristotelova filozofija, Filipov
ratni�ki instinkt i strast
220
00:18:00,258 --> 00:18:08,125
prema mistici Olimpije,
oblikovali su Aleksandrovu li�nost.
221
00:18:08,243 --> 00:18:12,631
Uskoro je dobio prvu �ansu da
se doka�e na bojnom polju,
222
00:18:12,728 --> 00:18:17,581
i da od svoga oca
napravi neprijatelja.
223
00:18:24,873 --> 00:18:28,650
Godine 340. p. n. e. kralj
Filip II Makedonski,
224
00:18:28,742 --> 00:18:32,870
otac �esnaestogodi�njeg
Aleksandra, bio je u ratu.
225
00:18:33,882 --> 00:18:37,544
Cilj mu je bio da
pot�ini celu Gr�ku.
226
00:18:38,943 --> 00:18:43,730
Najja�e Filipovo oru�je
bila je makedonska falanga.
227
00:18:43,802 --> 00:18:47,071
Nju su �inili odli�no trenirani
vojnici, koji su nosili duga�ka
228
00:18:47,090 --> 00:18:50,461
koplja, sarise, i mar�irali u
zbijenoj formaciji. To je bila
229
00:18:50,546 --> 00:18:54,683
prakti�no nezaustavljiva,
masivna i pokretna ratna ma�ina.
230
00:18:54,747 --> 00:18:57,796
Filip je prilagodio tradicionalnu
gr�ku falangu, u novu vrstu
231
00:18:57,840 --> 00:19:00,755
vojne formacije.
232
00:19:00,957 --> 00:19:04,984
Glavna razlika Filipove, u
odnosu na tradicionalnu falangu,
233
00:19:05,108 --> 00:19:12,891
je da vojnik nosi lak�i oklop, ali
to nadokna�uje duga�kim kopljem.
234
00:19:14,108 --> 00:19:19,096
Koplje je bilo dugo izme�u 4,5
i 5,5 metara, imalo je protivteg
235
00:19:19,207 --> 00:19:23,759
na strani bli�oj vojniku, koji
je davao oslonac da se povu�e
236
00:19:23,875 --> 00:19:28,578
unatrag i omogu�avao podizanje
�iljka. Naravno, kada imate
237
00:19:28,673 --> 00:19:32,757
koplje koje je dugo pet metara,
morate da obu�ite ljude koji
238
00:19:32,890 --> 00:19:37,360
ga koriste izuzetno dobro,
kako bi se uop�te mogli kretati.
239
00:19:37,907 --> 00:19:43,112
Kada se suo�ite sa makedonskom
falangom, suo�ili ste se sa
240
00:19:43,226 --> 00:19:49,251
borbenom linijom, �irokom
nekoliko hiljada kopalja. Ogroman
241
00:19:49,405 --> 00:19:54,547
zid smrtonosnog �elika juri�a
na vas, a vi se ne mo�ete
242
00:19:54,609 --> 00:20:00,000
odupreti koriste�i mali �tit
u nemogu�nosti da dosegnete
243
00:20:00,109 --> 00:20:04,016
protivnika. Dokle god je falanga
odr�avala formaciju, mogla
244
00:20:04,131 --> 00:20:06,911
je doslovno da pro�e kroz
bilo kakvu prepreku, �to je
245
00:20:07,000 --> 00:20:09,798
ona i radila.
246
00:20:11,003 --> 00:20:14,540
Do Aleksandrovog 16. ro�endana,
Filip je uspostavio kontrolu
247
00:20:14,633 --> 00:20:19,801
nad ve�im delom Helade.
Aleksandar se nije ose�ao ponosno
248
00:20:19,927 --> 00:20:23,419
kada bi do njega doprla
vest o novoj pobedi.
249
00:20:24,175 --> 00:20:28,552
Kada bi �uo za kakvo Filipovo
osvajanje poznatog grada ili nadmo�nu
250
00:20:28,653 --> 00:20:31,616
pobedu, vest ne bi obradovala
251
00:20:31,710 --> 00:20:35,398
Aleksandra, a on bi
govorio prijateljima,
252
00:20:35,489 --> 00:20:40,168
"Momci, moj otac �e ve� sve sam
posti�i. Ne�e ostati i�eg velikog
253
00:20:40,272 --> 00:20:43,755
ili slavnog �to biste vi ili ja
mogli u�initi na ovom svetu."
254
00:20:43,837 --> 00:20:46,902
Aleksandar nije �eleo da
nasledi kraljevstvo koje bi nudilo
255
00:20:46,990 --> 00:20:51,444
bogatstvo, luksuz i zadovoljenje
svih prohteva �ula, on je birao
256
00:20:51,521 --> 00:20:54,947
�ivot ispunjen borbom i
ratovima radi zadovoljavanja
257
00:20:55,085 --> 00:20:57,254
neuta�ive ambicije.
258
00:20:57,717 --> 00:21:00,370
U Ejgeji, drevnoj prestonici
259
00:21:00,464 --> 00:21:03,823
Makedonije, Aleksandar
je 339. p. n. e.
260
00:21:03,922 --> 00:21:09,203
proveo ve�i deo svog vremena,
prou�avaju�i o�eve uspehe.
261
00:21:09,281 --> 00:21:13,122
Mnogima je postalo o�igledno
da je veoma nestrpljiv da i sam
262
00:21:13,214 --> 00:21:18,806
u�estvuje u bici i da
jednog dana predvodi svoje trupe.
263
00:21:20,123 --> 00:21:23,297
Kada je Filip jednom prilikom
bio izvan Ejgeje, do�li su
264
00:21:23,384 --> 00:21:27,832
poslanici Persije. U ime svog
oca Aleksandar ih je primio i
265
00:21:27,903 --> 00:21:32,954
impresionirao inteligencijom,
zrelo��u, i poznavanjem politike.
266
00:21:33,026 --> 00:21:36,730
Odatle su oti�li uvereni da
Filipova reputacija lukavog �oveka
267
00:21:36,807 --> 00:21:40,094
nije ni�ta u pore�enju sa
avanturisti�kim duhom i opasnim
268
00:21:40,182 --> 00:21:43,183
ambicijama njegovog sina.
269
00:21:45,331 --> 00:21:50,173
Filip je tako�e imao veliku
ambiciju da kontroli�e celu Gr�ku.
270
00:21:50,246 --> 00:21:56,729
Njemu na putu, stajala su dva opasna
protivnika: armije Tebe i Atine.
271
00:21:58,871 --> 00:22:03,870
Jedna grupa ratnika imala je
posebno zastra�uju�u reputaciju.
272
00:22:03,934 --> 00:22:07,870
To je bila Sveta legija grada
Tebe koja se sastojala od 150
273
00:22:07,936 --> 00:22:13,894
parova ljubavnika koji su
zajedno jeli, spavali i borili se.
274
00:22:13,965 --> 00:22:18,716
Nikada se nisu povla�ili i
uvek su se borili do smrti.
275
00:22:19,652 --> 00:22:23,890
Filipa je �inilo posebno ogor�enim
to �to su Tebance i Atinjane
276
00:22:23,950 --> 00:22:30,267
podr�avali oru�jem, vojskom i
novcem Persijanci, smatrani tada
277
00:22:30,339 --> 00:22:34,497
najmo�nijom svetskom silom.
Persijski kralj je znao da �e posle
278
00:22:34,594 --> 00:22:40,182
pokoravanja Helade, na
red do�i njegova zemlja.
279
00:22:43,042 --> 00:22:46,715
Filip je �eleo osvetu zbog
toga �to se generacijama Persija
280
00:22:46,811 --> 00:22:53,594
me�ala u poslove Gr�ke i Makedonije.
Vladari Persije bi sa druge
281
00:22:53,684 --> 00:22:59,531
strane rado videli Filipov
poraz od strane Tebe i Atine.
282
00:23:00,636 --> 00:23:07,182
Glavni doga�aj �e se odigrati
kod Heroneje u centralnoj Gr�koj,
283
00:23:07,279 --> 00:23:13,124
danas - moru prostranih pamu�nih
polja. Filipov poraz zna�io bi
284
00:23:13,215 --> 00:23:19,965
kraj njegovih osvajanja, pobeda
pokret njegove armije u pravcu Azije.
285
00:23:22,949 --> 00:23:30,930
Na dan bitke avgusta 338. p. n. e.
Aleksandar je imao osamnaest godina.
286
00:23:32,355 --> 00:23:35,939
Filip je odlu�io da je do�lo vreme
da njegov sin postane komandant
287
00:23:36,024 --> 00:23:38,744
u makedonskoj armiji.
288
00:23:39,923 --> 00:23:44,962
Postavljen je za komandanta konjice
koja je brojala dve hiljade ljudi,
289
00:23:45,087 --> 00:23:49,110
koji su imali klju�nu strate�ku
ulogu u Filipovim bitkama,
290
00:23:49,511 --> 00:23:56,339
da sa boka napadaju neprijatelja.
Bitkom kod Heroneje istori�ar
291
00:23:56,414 --> 00:24:01,587
Diodor po�inje �ivotopis Aleksandra.
292
00:24:02,977 --> 00:24:06,340
Armije behu raspore�ene u zoru,
tako da je kralj postavio sina
293
00:24:06,414 --> 00:24:10,825
Aleksandra, mladog ali poznatog
po vrednosti i brzini delovanja,
294
00:24:10,935 --> 00:24:14,747
na jednom krilu, postaviv�i
iza njega najiskusnije generale,
295
00:24:14,863 --> 00:24:18,761
dok je on sam preuzeo zapovedni�tvo
nad odabranim ljudima iskusnim
296
00:24:18,840 --> 00:24:22,153
u komandovanju drugim, a pojedine
jedinice bile su preme�tane tamo
297
00:24:22,251 --> 00:24:26,551
gde bi situacija nalagala. Na
drugoj strani, neprijateljska vojska
298
00:24:26,640 --> 00:24:30,845
je bila podeljena po narodnostima,
tako da su Atinjani prepustili
299
00:24:30,850 --> 00:24:34,353
na jednom krilu komandu Tebancima,
a sami zadr�ali sopstvenu na drugom.
300
00:24:34,360 --> 00:24:37,639
Stojim na mestu gde se dogodila
bitka kod Heroneje.
301
00:24:39,918 --> 00:24:44,936
Filip je zapo�eo bitku
poslav�i falange u napad.
302
00:24:50,419 --> 00:24:54,406
One su se zabile u
atinsko levo krilo.
303
00:24:57,442 --> 00:25:00,394
Iznenada, dat je
signal za povla�enje.
304
00:25:00,498 --> 00:25:03,580
Samo je najbolja pe�adija na
305
00:25:03,685 --> 00:25:06,593
svetu mogla da postigne gotovo
306
00:25:06,733 --> 00:25:09,794
neverovatan manevar
povla�enja falange
307
00:25:09,904 --> 00:25:13,527
unazad uz odr�avanje borbenog
poretka. Atinjani i njihovi saveznici
308
00:25:13,610 --> 00:25:19,394
su krenuli da gone Makedonce, koji
su se o�evidno povla�ili, dok su
309
00:25:19,467 --> 00:25:23,018
disciplinovaniji Tebanci
ostali na po�etnim pozicijama,
310
00:25:23,093 --> 00:25:27,316
�to se pokazalo kao gre�ka. Izme�u
Tebanaca i njihovih saveznika
311
00:25:27,380 --> 00:25:34,737
otvorio se procep koji je uo�io
Aleksandar. �ekao je sa konjicom,
312
00:25:34,863 --> 00:25:39,252
a kada je video procep, juri�a
ka njemu, probija se kroz njega,
313
00:25:39,312 --> 00:25:42,215
opkoljava Tebance i
odatle je mogao da napadne
314
00:25:42,296 --> 00:25:46,640
njihove saveznike sa boka. U
istom trenutku se zaustavlja
315
00:25:46,840 --> 00:25:54,821
makedonska falanga i po�inje da
napreduje. Pregazila je Atinjane
316
00:25:56,733 --> 00:26:04,725
i sasekla ih. Dve hiljade njih se
predaje. Tebanci nisu bili te sre�e.
317
00:26:06,296 --> 00:26:12,199
Opkoljeni od Aleksandra i njegove
konjice, bili su gotovo svi pobijeni.
318
00:26:16,992 --> 00:26:24,064
Polja Heroneje bila su prekrivena
izmasakriranim ratnicima.
319
00:26:28,658 --> 00:26:33,814
Filip je uz pomo� osamnaestogodi�njeg
sina ostvario cilj.
320
00:26:37,086 --> 00:26:41,722
Ispod ove statue lava je
sahranjena Sveta tebanska legija.
321
00:26:41,816 --> 00:26:45,519
Mrtvi Atinjani su kremirani.
Heronejska bitka je pokazala dve
322
00:26:45,617 --> 00:26:50,894
stvari: da je Aleksandar efikasan
i hrabar komandant, verovatno
323
00:26:51,002 --> 00:26:56,737
najbolje, ikada vi�ene konjice.
Politi�ki je postigla Filipovu
324
00:26:56,833 --> 00:27:00,611
kontrolu Atine i gotovo svih
gr�kih gradova dr�ava. Mogao je sebi
325
00:27:00,682 --> 00:27:04,287
da dopusti velikodu�nost. Ponudio
je mir i slobodu svim zarobljenicima.
326
00:27:04,378 --> 00:27:09,276
Njegovi uslovi su prihva�eni.
Aleksandar je na �elu po�asne stra�e
327
00:27:09,367 --> 00:27:13,143
odneo u Atinu pepeo njenih palih
328
00:27:13,284 --> 00:27:16,912
ratnika. Ali odnos
oca i sina se menjao.
329
00:27:17,004 --> 00:27:22,628
Filip nikada vi�e ne�e ponuditi
Aleksandru zna�ajan zadatak.
330
00:27:25,784 --> 00:27:28,753
Bitka kod Heroneje je mogla
da ozna�i po�etak zajedni�ke
331
00:27:28,878 --> 00:27:35,128
vladavine oca i sina. Sudbina je
imala u planu druga�iju budu�nost,
332
00:27:35,222 --> 00:27:39,569
umesto po�tovanja, donela je
uzajamnu mr�nju i nepoverenje
333
00:27:39,644 --> 00:27:42,456
Filipa i Aleksandra.
334
00:27:53,910 --> 00:27:59,681
Do jeseni 338. p. n. e. Filip II
od Makedonije kontrolisao je ve�i
335
00:27:59,786 --> 00:28:04,149
deo Gr�ke posle odlu�uju�e
bitke kod Heroneje, u kojoj je
336
00:28:04,254 --> 00:28:09,041
Aleksandar imao zna�ajnu ulogu
poraziv�i Atinjane, �to je
337
00:28:09,131 --> 00:28:11,253
makedonskim trupama ulivalo
338
00:28:11,351 --> 00:28:15,315
po�tovanje u vladarski
par oca i sina.
339
00:28:15,628 --> 00:28:19,474
Aleksandar je pre svog osamnaestog
ro�endana dokazao sebe kao
340
00:28:19,537 --> 00:28:22,880
dostojnog naslednika prestola
svog oca. Sasvim prirodno je
341
00:28:22,976 --> 00:28:26,090
pretpostavljao da �e palata u
Ejgeji biti jednog dana njegov dom
342
00:28:26,176 --> 00:28:30,369
i mesto odakle �e vladati.
Niz doga�aja izneveri�e ovakva
343
00:28:30,473 --> 00:28:35,304
o�ekivanja, ne ratnih ve� ljubavnih.
344
00:28:37,370 --> 00:28:42,088
Svega par meseci posle pobede kod
Heroneje, Filip je odlu�io da se
345
00:28:42,214 --> 00:28:46,682
ponovo o�eni dvadesetogodi�njom
Kleopatrom, rodom iz plemi�ke
346
00:28:46,790 --> 00:28:50,759
makedonske porodice.
347
00:28:52,728 --> 00:28:57,464
Mislim da je osnovna ideja ovog
sredove�nog mu�karca bila kada je
348
00:28:57,561 --> 00:29:01,964
sebi prona�ao odgovaraju�u
mladu �enu, da sklapanjem braka
349
00:29:02,073 --> 00:29:07,464
stvori savez sa mo�nom makedonskom
porodicom, i, to je i uradio.
350
00:29:07,550 --> 00:29:11,791
Imamo situaciju da pedesetogodi�njak
�eni trideset godina
351
00:29:11,839 --> 00:29:16,642
mla�u �enu. Sami izvucite zaklju�ke.
352
00:29:18,466 --> 00:29:22,261
Bez obzira na njegove planove,
Filipova odluka da o�eni Kleopatru,
353
00:29:22,362 --> 00:29:27,547
stvorila je razdor sa Aleksandrom
i njegovom majkom Olimpijom.
354
00:29:27,654 --> 00:29:32,205
Ako bi Makedonka Kleopatra
rodila mu�ko dete, de�ak bi zauzeo
355
00:29:32,308 --> 00:29:37,373
Aleksandrovo mesto, kao legitimni
naslednik Filipovog trona,
356
00:29:37,574 --> 00:29:43,154
zato �to je Aleksandrova majka bila
iz Epira koji nije deo Makedonije.
357
00:29:44,916 --> 00:29:51,457
Aleksandar je odgojen u duhu
Ilijade, a vaspita�i su mu laskali
358
00:29:51,560 --> 00:29:57,401
da je drugi Ahil, i njemu se to
pore�enje dopadalo. Na drugoj
359
00:29:57,517 --> 00:30:04,746
strani bio je otac koji je,
jasno, imao pre�a prava na polo�aj
360
00:30:04,918 --> 00:30:10,676
vladara i koji se, sada, ponovo
o�enjen, bacio na posao �to br�eg
361
00:30:10,776 --> 00:30:15,777
pravljenja dece sa Kleopatrom.
362
00:30:17,537 --> 00:30:20,828
Narasla tenzija izme�u �lanova
porodice, izbila je na povr�inu
363
00:30:20,923 --> 00:30:25,787
prilikom Filipovog
ven�anja ujesen 338 p. n. e.
364
00:30:27,749 --> 00:30:32,048
Makedonci su bili poznati po svojim
pijankama. Mnoge su se odigravale
365
00:30:32,111 --> 00:30:39,982
upravo ovde u palati. Posle svadbene
sve�anosti Filipa i Kleopatre
366
00:30:40,092 --> 00:30:44,498
usledila je tradicionalna
makedonska gozba, na kojoj su se svi
367
00:30:44,575 --> 00:30:51,155
mu�karci ozbiljno napili. Mladin
ujak Atal, nazdravio je mladencima
368
00:30:51,230 --> 00:30:54,294
po�elev�i im da bogovi blagoslove
brak dobijanjem zakonitog
369
00:30:54,387 --> 00:30:57,827
naslednika prestola.
370
00:30:57,893 --> 00:31:02,311
Razjareni Aleksandar je povikao: "A
za koga mene smatra�, za kopile?"
371
00:31:02,391 --> 00:31:06,981
Bacio je pehar vina na Atala. Filip
ustaje, isukav�i ma� i tako krenuo
372
00:31:07,075 --> 00:31:13,833
na sina, ali je bio toliko
pijan da se sapleo i pao.
373
00:31:16,749 --> 00:31:21,334
Aleksandar je likovao nad ocem
govore�i: "Evo �oveka koji planira da
374
00:31:21,420 --> 00:31:26,126
pre�e iz Evrope u Aziju, a ne
mo�e da pre�e put od jednog stola
375
00:31:26,218 --> 00:31:29,355
do drugog."
376
00:31:33,701 --> 00:31:40,030
Ovaj incident je naru�io odnos
oca i sina koji se gradio 18 godina
377
00:31:41,531 --> 00:31:44,731
i onemogu�io vojnu saradnju,
378
00:31:44,826 --> 00:31:49,568
na kojoj su �esto zasnivane
porodi�ne dinastije.
379
00:31:51,796 --> 00:31:54,921
Posle skandaloznog svadbenog
slavlja, Aleksandar se sa majkom
380
00:31:55,000 --> 00:31:59,577
Olimpijom sklonio iz zemlje. Filip
je shvatio da je zemlji neophodan
381
00:31:59,686 --> 00:32:04,471
zakoniti naslednik prestola i
vredan vojni komandant. Ubedio je
382
00:32:04,578 --> 00:32:10,561
Aleksandra da se vrati,
ali Olimpija se ne vra�a.
383
00:32:10,703 --> 00:32:13,759
Iako je do�lo do pomirenja,
nije bilo nikakve garancije da �e
384
00:32:13,855 --> 00:32:17,621
Aleksandar jednoga dana biti
kralj. Godinu dana posle ven�anja,
385
00:32:17,764 --> 00:32:23,141
Kleopatra je rodila sina. Ako
bi Filip �iveo dovoljno dugo,
386
00:32:23,263 --> 00:32:27,190
prestol ne bi nasledio
Aleksandar, ve� njegov polubrat,
387
00:32:27,297 --> 00:32:30,170
�istokrvni Makedonac.
388
00:32:32,876 --> 00:32:35,448
Dok je sna�ni sukob Filipa,
389
00:32:35,526 --> 00:32:38,931
Aleksandra i Olimpije
bio je daleko od
390
00:32:39,010 --> 00:32:42,480
razre�enog, Filip se okrenuo
ostvarenju svog kona�nog cilja.
391
00:32:42,587 --> 00:32:47,667
Kontroli�u�i Gr�ku, hteo je da
pro�iri svoju zemlju ka Aziji.
392
00:32:48,512 --> 00:32:52,635
Filip je poslao male izvi�a�ke
snage pod komandom generala
393
00:32:52,729 --> 00:32:57,400
Parmeniona da ispitaju zapadne
obale Azije, analiziraju pote�ko�e
394
00:32:57,511 --> 00:33:00,479
i uspostave mostobran.
395
00:33:00,594 --> 00:33:05,469
Parmenion je bio njegov iskusni
general, izuzetno zna�ajan,
396
00:33:05,575 --> 00:33:10,198
bio je desna ruka kralja Filipa, u
koga je kralj imao veliko poverenje.
397
00:33:10,611 --> 00:33:18,515
Istovremeno je bio i osoba sklona
spletkama. Parmenionova najve�a
398
00:33:18,917 --> 00:33:25,253
prednost bila je potpuna lojalnost
Filipu i nesumnjiva velika
399
00:33:25,385 --> 00:33:29,326
sposobnost kao generala.
400
00:33:30,747 --> 00:33:34,325
Pre nego �to se sam Filip
upustio u rizik azijskog pohoda,
401
00:33:34,428 --> 00:33:38,624
odlu�io je da bogove
ponovo upita za savet.
402
00:33:40,140 --> 00:33:44,049
Filip je ponovo poslao emisara
u Delfe da upita da li �e uspeti
403
00:33:44,124 --> 00:33:48,520
da pobedi Darija, persijskog
kralja kraljeva. Dobija dvosmislen
404
00:33:48,616 --> 00:33:52,990
odgovor: "Na bika je stavljen
venac; �rtva je spremna."
405
00:33:53,060 --> 00:33:56,063
Filip je shvatio odgovor kao
potvrdu da �e Darije biti ubijen
406
00:33:56,171 --> 00:33:58,258
poput �rtve pred oltarom.
407
00:33:58,349 --> 00:34:02,582
Pravo zna�enje proro�anstva
bilo je potpuno druga�ije.
408
00:34:05,946 --> 00:34:10,933
Filip je odmah pripremio
veli�anstvene sve�anosti �rtvovanja.
409
00:34:11,447 --> 00:34:15,587
�eleo je da �to vi�e Grka
u�estvuje u proslavama, pripremio
410
00:34:15,663 --> 00:34:19,931
je prelepa muzi�ka takmi�enja
i rasko�ne bankete za sve goste
411
00:34:20,058 --> 00:34:23,324
i prijatelje. �eleo je da
se svim Grcima poka�e kao
412
00:34:23,414 --> 00:34:25,699
prijateljski naklonjen.
413
00:34:27,469 --> 00:34:30,873
Proslave su se dogodile
u dvori�tima palate,
414
00:34:30,970 --> 00:34:36,635
u starijoj prestonici
Ejgeji, oktobra 336. p. n. e.
415
00:34:37,763 --> 00:34:42,134
Ovo je teatar u prizemnim odeljenjima
palate u Ejgeji. Ovde su se
416
00:34:42,214 --> 00:34:45,440
hiljade Makedonaca sakupile da
bi zajedno sa kraljem Filipom i
417
00:34:45,541 --> 00:34:49,588
Aleksandrom u�estvovale u
slavlju posve�enom bogovima.
418
00:34:58,837 --> 00:35:02,847
Za sve ljude to je bio sre�an
doga�aj osim za kraljevog
419
00:35:02,920 --> 00:35:09,371
telohranitelja Pausaniju.
Anti�ki istori�ar Diodor bele�i da
420
00:35:09,595 --> 00:35:14,878
je Filip voleo Pausaniju zbog
njegove lepote. Kada se kralj
421
00:35:15,002 --> 00:35:20,880
zaljubio u drugog mladi�a,
Pausanija je ovog optu�io da je
422
00:35:20,982 --> 00:35:26,574
promiskuitetni hermafrodit.
Pausanija je ka�njen tako �to
423
00:35:26,669 --> 00:35:30,183
je silom nalivan vinom, sve
dok se nije opio. Nesvesnog su
424
00:35:30,279 --> 00:35:33,729
ga odneli pijanim kraljevim
goni�ima mazgi koji su ga razvratno
425
00:35:33,793 --> 00:35:39,237
zloupotrebili. �alio se kralju
Filipu zbog ovog nasilja,
426
00:35:39,324 --> 00:35:44,286
ali je kralj odbio da kazni
odgovorne. Pobesneli Pausanija je
427
00:35:44,385 --> 00:35:48,440
pri�ao Filipu, proboo
ga i zatim otr�ao.
428
00:35:50,183 --> 00:35:54,526
Ali su ga sustigli, sasekli i
ubili pre nego �to je pobegao.
429
00:35:56,568 --> 00:36:00,407
Aleksandar je po�urio da stigne
do oca, ali je ve� bilo kasno.
430
00:36:00,470 --> 00:36:04,472
Filip je bio mrtav.
431
00:36:13,113 --> 00:36:16,754
Odmah se razmatraju
teorije zavere.
432
00:36:16,847 --> 00:36:20,256
Da li je Filipova �ena,
Olimpija, mogla biti ume�ana,
433
00:36:20,332 --> 00:36:24,096
da osigura da
Aleksandar nasledi tron.
434
00:36:24,194 --> 00:36:28,909
Je li i sam Aleksandar mogao
imati ulogu u ubistvu?
435
00:36:28,994 --> 00:36:31,613
Dok su se te
tvrdnje istra�ivale,
436
00:36:31,693 --> 00:36:36,400
jo� i va�nija stvar je
morala da bude odlu�ena.
437
00:36:36,473 --> 00:36:41,145
Ho�e li Gr�ka prihvatiti
Aleksandra kao svoga kralja?
438
00:36:49,691 --> 00:36:54,316
Kad je kralj Filip II
ubijen 336. p. n. e.,
439
00:36:54,401 --> 00:36:59,195
nema sumnje da mu je njegov
telohranitelj zadao fatalni ubod.
440
00:36:59,425 --> 00:37:03,035
Kao �to se i dana�nji atentati
pripisuju usamljenim ubicama,
441
00:37:03,131 --> 00:37:08,848
postavlja se pitanje o
ume�anosti drugih u zaveru.
442
00:37:11,064 --> 00:37:18,283
Teorija o zaveri nastala je
gotovo istovremeno. Posebno zbog
443
00:37:18,877 --> 00:37:26,863
tako umesnog ubistva Pausanije
prilikom trke za njim,
444
00:37:27,845 --> 00:37:32,161
od strane Aleksandrovih �kolskih
prijatelja. Ovo je �inilo
445
00:37:32,252 --> 00:37:34,844
nemogu�im to da progovori.
446
00:37:37,498 --> 00:37:42,409
Prva sumnja je pala na Olimpiju,
447
00:37:42,500 --> 00:37:48,362
a preko nje i na Aleksandra.
Istinu nikada ne�emo saznati.
448
00:37:54,111 --> 00:37:57,338
Posle pogrebne sve�anosti u
kojoj je kremirano telo, Filipove
449
00:37:57,410 --> 00:38:02,350
kosti i li�ne dragocenosti
sahranjene su u grobnicu koja je
450
00:38:02,441 --> 00:38:09,018
prekrivena tonama zemlje. Po
drevnom obi�aju, visina humke
451
00:38:09,125 --> 00:38:12,017
iznad groba ukazivala
je na zna�aj pokojnika.
452
00:38:17,976 --> 00:38:22,613
Vekovima kasnije u Vergini,
nedaleko od anti�ke kraljevske
453
00:38:22,722 --> 00:38:25,584
palate u Ejgeji ovo su uzeli
u obzir arheolozi kada su
454
00:38:25,696 --> 00:38:30,582
odlu�ivali gde da kopaju.
455
00:38:34,181 --> 00:38:38,213
Na ovom mestu je sahranjen kralj
Filip II. Blizu njegove palate,
456
00:38:38,214 --> 00:38:41,039
ispod humke koju je podigla
ljudska ruka, koja je postala
457
00:38:41,050 --> 00:38:44,439
poznata kao Veliki Tumulus.
Grob je bio sakriven vi�e od dve
458
00:38:44,510 --> 00:38:48,697
hiljade godina, sve dok ga
gr�ki arheolog Andronikos Manolis
459
00:38:48,790 --> 00:38:53,530
nije otkrio 1977. Petnaest
godina kasnije je podignut
460
00:38:53,605 --> 00:38:57,806
veli�anstven muzej u
samoj pogrebnoj humci.
461
00:39:00,165 --> 00:39:06,697
Muzej u Vergini je �udo moderne
arhitekture i dizajna u kome
462
00:39:06,789 --> 00:39:11,625
su pohranjeni istaknuti predmeti
iz nekoliko okolnih grobnica.
463
00:39:17,031 --> 00:39:21,775
Ovo je pogrebna komora Filipa II.
Kada sam prvi put �uo za otkri�e
464
00:39:21,900 --> 00:39:26,073
nisam mogao da poverujem. Ni
mnogi drugi arheolozi. Nikada nije
465
00:39:26,186 --> 00:39:30,439
bio otkriven nijedan makedonski
grob ove veli�ine. Ali ovde jeste.
466
00:39:30,541 --> 00:39:34,012
Fasada je dizajnirana poput
hrama: mermerni ulaz natkriven
467
00:39:34,118 --> 00:39:36,556
�etvrtastim stubovima
ili pilasterima.
468
00:39:36,659 --> 00:39:39,091
Iznad ulaza nalazi se friz,
469
00:39:39,167 --> 00:39:42,137
reljef na kome je
prikazan kraljevski lov.
470
00:39:42,229 --> 00:39:45,712
Filip je prikazan kako lovi lava,
vepra ili druge divlje �ivotinje
471
00:39:45,810 --> 00:39:51,041
u makedonskim �umama. Na ovom
mestu mladi �ovek na konju se sprema
472
00:39:51,105 --> 00:39:55,955
da baci svoje oru�je.
To je Aleksandar.
473
00:39:56,407 --> 00:39:59,416
Otkri�e grobnice oca Aleksandra
474
00:39:59,539 --> 00:40:01,697
Velikog bilo je
izuzetno samo po sebi.
475
00:40:01,789 --> 00:40:03,980
Ono za �ta arheolozi nisu bili
476
00:40:04,057 --> 00:40:06,138
spremni, �to nisu
mogli ni da zamisle,
477
00:40:06,229 --> 00:40:10,453
bilo je zaprepa��uju�e
bogatstvo nalaza unutra.
478
00:40:12,053 --> 00:40:17,867
Filipove kosti, �to je iznena�uju�e,
nadjene su u ovom kov�egu
479
00:40:17,995 --> 00:40:21,046
napravljenom od �istog zlata.
480
00:40:21,825 --> 00:40:27,557
Unutar pogrebne komore nalazila se
njegova kruna od zlatnog li��a...
481
00:40:28,976 --> 00:40:32,992
...i oklop na kome je
bilo �titnika za grudi...
482
00:40:33,277 --> 00:40:38,168
�lemovi... i �titovi.
483
00:40:39,789 --> 00:40:44,820
Posle o�eve sahrane Aleksandar se
odmah suo�io sa najve�im izazovom
484
00:40:44,900 --> 00:40:49,933
svog �ivota, dokazivanjem �iteljima
Makedonije da je dostojan toga
485
00:40:50,009 --> 00:40:53,045
da bude kralj.
486
00:40:56,242 --> 00:41:01,358
Aleksandar je imao svega dvadeset
godina kada je nasledio kraljevstvo,
487
00:41:01,460 --> 00:41:06,078
koje su tada razdirala zabrinjavaju�a
rivalstva i neprijateljstva.
488
00:41:06,149 --> 00:41:10,431
Aleksandrovi makedonski savetnici
mislili su da situacija izmi�e
489
00:41:10,514 --> 00:41:15,462
kontroli i govorili su mu da napusti
helenske dr�ave i da se suzdr�i
490
00:41:15,559 --> 00:41:22,087
od delovanja protiv njih.
Aleksandar je odlu�io suprotno i
491
00:41:22,182 --> 00:41:27,671
shvatio da je jedini na�in da
za�titi svoje kraljevstvo hrabra i
492
00:41:27,778 --> 00:41:34,577
brza akcija. Bio je siguran da
bi svi neprijatelji udarili na
493
00:41:34,697 --> 00:41:39,118
njega, ako bi se odrekao
makar i dela svoje vlasti.
494
00:41:41,647 --> 00:41:46,271
Za �est meseci uspeo je da povrati
kontrolu nad Gr�kom, komanduju�i
495
00:41:46,364 --> 00:41:50,473
makedonskom armijom, pri �emu je
zaslu�io po�tovanje svojih vojnika
496
00:41:50,583 --> 00:41:53,743
svojom odlu�no��u i hrabro��u.
497
00:41:57,918 --> 00:42:01,305
Na u�as Kleopatre koja je potom
po�inila samoubistvo, Aleksandrova
498
00:42:01,337 --> 00:42:06,098
majka Olimpija, naredila je da se
novoro�eni Filipov sin ubije,
499
00:42:06,177 --> 00:42:12,208
ostavljaju�i Aleksandra kao jedinog
naslednika makedonskog trona.
500
00:42:13,293 --> 00:42:18,930
Kralj Aleksandar se zatim okrenuo
postizanju svog glavnog �ivotnog
501
00:42:19,069 --> 00:42:23,514
ostvarenja
- osvajanju Persije.
502
00:42:24,013 --> 00:42:30,919
Kao i njegov otac, prvo je potra�io
savet proro�i�ta u Delfima,
503
00:42:30,994 --> 00:42:36,419
kako bi otkrio da li je zaista
njemu su�eno da pobedi Darija i
504
00:42:36,493 --> 00:42:43,572
zavlada Azijom. Za razliku od
Filipa koji je savet tra�io uvek
505
00:42:43,678 --> 00:42:49,665
preko posrednika, Aleksandar je sam
novembra 335. p. n. e. oti�ao tamo.
506
00:42:52,527 --> 00:42:55,153
Po njegovom dolasku
u Delfe, Aleksandru
507
00:42:55,239 --> 00:42:57,402
je re�eno da dolazi u pogre�no
doba godine.
508
00:42:57,529 --> 00:43:00,331
Proro�ica nije mogla davati
savete tokom zimskih meseci.
509
00:43:00,401 --> 00:43:04,965
Re�eno mu je da se vrati na prole�e.
Aleksandar nije uzimao ne kao
510
00:43:05,063 --> 00:43:09,717
odgovor i oti�ao je do sve�tenice
da je silom dovu�e u hram.
511
00:43:09,857 --> 00:43:16,500
Nadvladana, ona je povikala "Sine
moj, ti si nepobediv!". �uv�i ovo,
512
00:43:16,589 --> 00:43:19,925
Aleksandar je shvatio da mu
druga�ije proro�tvo nije potrebno.
513
00:43:20,019 --> 00:43:23,013
Dobio je odgovor koji je tra�io.
514
00:43:24,519 --> 00:43:29,567
Zbog mno�tva pri�a koje opisuju
Aleksandra, te�ko je razdvojiti mit
515
00:43:29,644 --> 00:43:34,082
od stvarnosti u vezi sa
njegovom posetom Delfima.
516
00:43:35,005 --> 00:43:38,864
Aleksandrova strastvena �elja da
zadovolji bogove i potra�i njihov
517
00:43:38,959 --> 00:43:43,521
savet osta�e trajno
obele�je njegovog �ivota.
518
00:43:43,897 --> 00:43:46,554
Spremaju�i se da se
upusti u ono �to �e postati
519
00:43:46,645 --> 00:43:50,898
dvanaestogodi�nje putovanje,
Aleksandar je mo�da imao predstavu
520
00:43:50,990 --> 00:43:55,698
o tome da je polubo�anskog porekla.
521
00:44:00,385 --> 00:44:04,366
Kada je odlazio u Aziju, njegova
majka Olimpija mu je rekla da
522
00:44:04,459 --> 00:44:10,432
�e mu po povratku otkriti
neverovatnu tajnu njegovog porekla.
523
00:44:10,707 --> 00:44:14,646
Da li je Olimpija pokretala va�no
pitanje na koje je jedino ona
524
00:44:14,762 --> 00:44:19,193
mogla dati odgovor? Da li je
Aleksandar bio sin bo�anstva
525
00:44:19,257 --> 00:44:23,199
ili obi�an smrtnik?
526
00:44:26,199 --> 00:44:30,199
Preuzeto sa www.titlovi.com
50613
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.
Afrikaans
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bengali
Bosnian
Bulgarian
Catalan
Cebuano
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Croatian
Czech
Danish
Esperanto
Estonian
Finnish
French
Frisian
Galician
Georgian
German
Greek
Gujarati
Haitian Creole
Hawaiian
Hungarian
Icelandic
Indonesian
Irish
Italian
Japanese
Kazakh
Khmer
Korean
Kurdish (Kurmanji)
Kyrgyz
Lao
Latvian
Lithuanian
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Maltese
Maori
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Nepali
Norwegian
Pashto
Polish
Romanian
Russian
Samoan
Serbian
Sesotho
Shona
Sinhala
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Swahili
Swedish
Tajik
Thai
Turkish
Ukrainian
Urdu
Uzbek
Vietnamese
