Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:00,584 --> 00:00:03,148
VE�INA ONOGA �TO �E SE
VIDJETI I �UTI ZORNE JE NARAVI
2
00:00:03,149 --> 00:00:05,712
I MOGLO BI UZNEMIRITI
OSJETLJIVIJE GLEDATELJE.
3
00:00:05,812 --> 00:00:11,395
GLEDATELJIMA SE
PREPORU�UJE OPREZ.
4
00:00:24,293 --> 00:00:27,117
Godina je 1938.
5
00:00:28,689 --> 00:00:31,424
Ovu nikad prije vi�enu snimku
6
00:00:31,524 --> 00:00:37,471
snimila je ameri�ka obitelj
na odmoru u Njema�koj.
7
00:00:43,108 --> 00:00:49,999
Njihov je amaterski film uhvatio
slavu Hitlerovog Tre�eg Reicha.
8
00:01:02,900 --> 00:01:04,876
Jedna dr�ava.
9
00:01:04,877 --> 00:01:06,877
Jedan narod.
10
00:01:07,423 --> 00:01:11,243
Ujedinjeni pod jednim vo�om.
11
00:01:13,481 --> 00:01:18,619
I spremni pokoriti svijet.
12
00:01:24,664 --> 00:01:30,372
Nijemci se vi�e ne trebaju
sramiti toga �to su Nijemci.
13
00:01:31,556 --> 00:01:35,383
Iznova smo zadobili svoju �ast.
14
00:01:39,906 --> 00:01:43,261
Ali na kraju �e Tre�i Reich
15
00:01:43,842 --> 00:01:48,800
svakom Nijemcu
nanijeti vje�nu sramotu.
16
00:01:57,733 --> 00:02:00,166
Upamti moje rije�i...
17
00:02:01,643 --> 00:02:03,643
Budemo li pora�eni
18
00:02:05,485 --> 00:02:08,127
za nas ne�e biti milosti.
19
00:02:09,312 --> 00:02:13,840
Umrijet �emo od gladi
ili biti pobijeni.
20
00:02:16,473 --> 00:02:19,889
To �e biti sudbina
svakog Nijemca
21
00:02:21,733 --> 00:02:26,229
bio on nacist ili ne.
22
00:02:31,063 --> 00:02:33,332
Ovo su njihove rije�i,
23
00:02:34,177 --> 00:02:36,177
njihovi filmovi.
24
00:02:43,093 --> 00:02:45,632
Ovo je propast
25
00:02:48,084 --> 00:02:50,199
Tre�eg Reicha.
26
00:02:50,399 --> 00:02:55,853
TRE�I REICH
Pad
27
00:03:10,039 --> 00:03:13,625
Rujan 1938.
28
00:03:15,661 --> 00:03:20,177
Ve� tjednima Nijemci poput
Else Klamroth i njezine obitelji
29
00:03:20,479 --> 00:03:24,437
�ive pod prijetnjom rata.
30
00:03:30,229 --> 00:03:33,343
U vrijeme kad se
rodila njezina k�i Wibke
31
00:03:34,496 --> 00:03:40,920
Hitler je zahtijevao da se dio
�ehoslova�ke vrati Njema�koj.
32
00:03:44,171 --> 00:03:46,171
Umjesto da se bore,
33
00:03:47,109 --> 00:03:53,437
29. rujna europske
sile to su mu dopustile.
34
00:03:57,131 --> 00:03:59,631
KU�NI FILMOVI
OBITELJI KLAMROTH
35
00:03:59,787 --> 00:04:05,522
Wibkein otac na kraju
ipak ne�e oti�i u rat.
36
00:04:09,915 --> 00:04:14,385
Hitler je odnio veliku
pobjedu bez borbe.
37
00:04:14,485 --> 00:04:16,985
ELSE KLAMROTH
stanovnica Halberstadta
38
00:04:17,263 --> 00:04:22,467
Vjera i divljenje prema na�em
F�hreru oja�ali su i produbili se
39
00:04:22,946 --> 00:04:26,796
�ak i kad sam pomislila da
nije mogu�e vi�e od toga.
40
00:04:33,866 --> 00:04:36,310
Nitko ne �eli rat.
41
00:04:38,000 --> 00:04:40,823
Svima ide tako dobro.
42
00:04:40,923 --> 00:04:43,923
ERICH EBERMAYER
pisac
43
00:04:48,176 --> 00:04:50,176
Zara�ujemo novac.
44
00:04:50,232 --> 00:04:52,232
Imamo automobil,
45
00:04:52,958 --> 00:04:54,958
hladnjak,
46
00:04:55,686 --> 00:04:57,686
gramofon.
47
00:05:00,874 --> 00:05:03,854
Koja je svrha rata?
48
00:05:05,367 --> 00:05:11,548
"NJEMA�KO �UDO"
1938.
49
00:05:26,679 --> 00:05:31,583
Sje�ate li se Njema�ke iz
dana prije Adolfa Hitlera?
50
00:05:35,446 --> 00:05:41,148
Bilo je zatvoreno na
desetke tisu�a tvornica.
51
00:05:41,210 --> 00:05:44,287
Milijuni radnika
izgubili su posao.
52
00:05:47,943 --> 00:05:51,977
A sada dr�ave oko
nas zapanjeno gledaju
53
00:05:52,077 --> 00:05:56,810
nevi�eni gospodarski rast do
kojeg je do�lo u Njema�koj
54
00:05:56,910 --> 00:05:59,216
u posljednjih pet godina.
55
00:05:59,217 --> 00:06:00,473
NACISTI�KI LETAK
56
00:06:00,474 --> 00:06:02,829
Njema�ko �udo.
57
00:06:08,146 --> 00:06:15,095
�udo se dijelom financiralo
zemljom i sirovinama
58
00:06:15,543 --> 00:06:19,973
ukradenih drugim dr�avama.
59
00:06:23,039 --> 00:06:25,123
Ali ako ste bili Nijemac
60
00:06:25,948 --> 00:06:30,781
bilo vam je va�no da
postoji redovan posao
61
00:06:32,157 --> 00:06:36,130
pa �ak i odmor kojeg je
nov�ano pomagala dr�ava.
62
00:06:44,595 --> 00:06:47,728
Bio je to na�
prvi pravi odmor.
63
00:06:47,828 --> 00:06:49,828
BERLIN�ANKA
64
00:06:51,063 --> 00:06:53,162
�est obroka dnevno,
65
00:06:54,058 --> 00:06:58,987
mno�tvo jela koje su servirali
uniformirani konobari.
66
00:07:00,939 --> 00:07:06,362
Bilo je glazbe, plesa,
novih filmova i predavanja.
67
00:07:09,622 --> 00:07:13,494
To su prije mogli
�initi samo bogata�i.
68
00:07:21,236 --> 00:07:25,930
Ali njema�ko �udo nije
bilo dostupno svima.
69
00:07:35,676 --> 00:07:38,794
Kruzerom 'St. Louis'
70
00:07:39,283 --> 00:07:41,876
radnici i �elnici
nacisti�ke stranke
71
00:07:42,148 --> 00:07:48,518
putovali su na izlete u
Italiju, Norve�ku i Karibe.
72
00:07:51,231 --> 00:07:56,558
Uskoro �e 'St. Louis'
odvesti drugu skupinu Nijemaca
73
00:07:57,912 --> 00:08:01,264
na vrlo razli�itu
vrstu putovanja.
74
00:08:01,769 --> 00:08:07,916
"GORU�E SINAGOGE"
9. studeni 1938.
75
00:08:15,519 --> 00:08:21,956
9. studenog nacisti su oslobodili
dvodnevnu orgiju nasilja
76
00:08:22,056 --> 00:08:28,362
usmjerenu na �idovska poduze�a,
bogomolje i same �idove.
77
00:08:40,206 --> 00:08:45,142
Ovo je jedan od nekoliko postoje�ih
filmova onoga �to je postalo poznato
78
00:08:45,558 --> 00:08:50,182
kao 'Kristallnacht' ili
'No� slomljenog stakla'.
79
00:08:52,481 --> 00:08:58,790
U gradu B�hl vatrogasci su
ignorirali goru�u sinagogu
80
00:08:59,438 --> 00:09:06,256
i trudili se umjesto toga spasiti
arijske domove i poduze�a u blizini.
81
00:09:07,844 --> 00:09:15,554
U me�uvremenu su stanovnici
B�hla stajali i gledali.
82
00:09:18,021 --> 00:09:23,158
�IROM NJEMA�KE UNI�TENO JE
1.200 SINAGOGA I MOLITVENIH SOBA.
83
00:09:24,480 --> 00:09:29,932
30.000 �IDOVA POSLANO JE
U KONCENTRACIJSKE LOGORE.
84
00:09:35,226 --> 00:09:38,300
Danas, jutro poslije,
85
00:09:40,388 --> 00:09:43,926
promatrao sam
suputnike u vlaku.
86
00:09:44,026 --> 00:09:47,026
PETER FRITZSCHE
pisac
87
00:09:47,591 --> 00:09:50,912
Tek je nekoliko ljudi
pogledalo kroz prozor
88
00:09:51,124 --> 00:09:53,919
da bi vidjelo goru�e sinagoge.
89
00:10:07,124 --> 00:10:12,886
Svi su djelovali kao da
na neki na�in tra�e oprost.
90
00:10:12,986 --> 00:10:15,986
RUTH ANDREAS-FRIEDRICH
berlinska spisateljica
91
00:10:16,018 --> 00:10:21,683
Ali ako su svi bili posramljeni,
tko je onda razbio te prozore?
92
00:10:24,654 --> 00:10:26,912
Ako ste bili �idov,
93
00:10:28,015 --> 00:10:30,086
sada ste shvatili -
94
00:10:30,331 --> 00:10:36,392
va�i susjedi ili ignoriraju
ili plje��u va�em uni�tenju.
95
00:10:41,072 --> 00:10:45,464
Na� krug �idovskih prijatelja
raspr�io se u vjetar.
96
00:10:45,564 --> 00:10:48,564
RUTH ANDREAS-FRIEDRICH
berlinska spisateljica
97
00:10:49,722 --> 00:10:53,454
Idu�eg tjedna Hershbergovi
odlaze za Englesku.
98
00:10:56,037 --> 00:11:00,280
Tjedan nakon toga
Vicemanovi za Ameriku.
99
00:11:13,360 --> 00:11:17,044
Svatko ula�e ogromne
napore da pobjegne.
100
00:11:19,600 --> 00:11:23,008
Mi osobno nismo uspjeli.
101
00:11:24,459 --> 00:11:27,459
VICTOR KLEMPERER
profesor knji�evnosti
102
00:11:29,085 --> 00:11:31,844
Iz ameri�kog
konzulata u Berlinu
103
00:11:32,470 --> 00:11:36,133
dobili smo registracijski
broj na listi �ekanja:
104
00:11:36,937 --> 00:11:41,298
56,429.
105
00:11:43,290 --> 00:11:46,070
ZA VRIJEME TRE�EG
REICHA PRIBLI�NO
106
00:11:46,071 --> 00:11:48,597
300.000 NJEMA�KIH �IDOVA
ZATRA�ILO JE AMERI�KU VIZU.
107
00:11:48,698 --> 00:11:53,642
ODOBRENA JE TEK TRE�INA.
108
00:11:59,108 --> 00:12:01,644
U svibnju 1939.
109
00:12:02,714 --> 00:12:05,433
'St. Louis' je
isplovio iz Njema�ke
110
00:12:05,858 --> 00:12:09,784
s pribli�no 1.000
�idovskih izbjeglica.
111
00:12:28,004 --> 00:12:31,834
Tri tjedna kasnije
odbijen im je ulazak
112
00:12:32,803 --> 00:12:37,588
u Kubu, SAD i Kanadu.
113
00:12:41,867 --> 00:12:46,091
'St. Louis'
vratio se u Europu.
114
00:12:49,017 --> 00:12:52,588
Za godinu dana,
ve�ina njegovih putnika
115
00:12:52,688 --> 00:12:57,826
ponovno �e se na�i pod
nacisti�kom vladavinom.
116
00:13:30,880 --> 00:13:35,522
20. travanj 1939.
117
00:13:36,109 --> 00:13:38,109
u Berlinu.
118
00:13:38,536 --> 00:13:41,170
Hitlerov pedeseti ro�endan.
119
00:13:54,432 --> 00:14:00,322
Bila je to najve�a ro�endanska
proslava u povijesti �ovje�anstva.
120
00:14:05,148 --> 00:14:11,622
Spektakle je nadma�ivao jedino
zanos F�hrerovih sljedbenika.
121
00:14:17,747 --> 00:14:24,094
"DRAGI F�HRERU"
travanj 1939.
122
00:14:27,707 --> 00:14:30,366
Svjedo�io sam sve�anosti.
123
00:14:31,476 --> 00:14:33,341
�uo sam �amor.
124
00:14:33,342 --> 00:14:36,342
FRIEDRICH RECK-MALLECZEWEN
pisac
125
00:14:36,401 --> 00:14:39,612
Vidio ushi�ena lica �ena.
126
00:14:40,381 --> 00:14:45,861
Kroz sve to, taj
idiotski urlik 'Heil!'.
127
00:14:46,697 --> 00:14:51,896
Histeri�ne �ene,
mlade� u transu,
128
00:14:52,948 --> 00:14:59,480
cijeli narod u duhovnom
zanosu vrte�ih dervi�a.
129
00:15:00,518 --> 00:15:02,518
Ovi su ljudi
130
00:15:03,027 --> 00:15:05,027
ludi.
131
00:15:14,680 --> 00:15:16,572
Dragi F�hreru,
132
00:15:16,573 --> 00:15:19,073
PISMO HITLERU
133
00:15:19,091 --> 00:15:25,494
za navr�enih 50 godina �elim
ti najve�i Bo�ji blagoslov.
134
00:15:27,798 --> 00:15:31,252
Nikad nisam bila od
onih koji pi�u pisma.
135
00:15:31,656 --> 00:15:35,268
Ali sada, neprestana misao:
136
00:15:36,070 --> 00:15:38,974
ja bih trebala biti
F�hrerova supruga.
137
00:15:48,178 --> 00:15:52,496
�elim dati stri�eku Hitleru
ne�to za njegov ro�endan.
138
00:15:52,596 --> 00:15:54,596
PISMO HITLERU
139
00:15:54,682 --> 00:15:56,682
Ali nemam ni�ta.
140
00:15:57,562 --> 00:16:01,968
Ovo mora pisati mama jer
ja imam samo 4 godine.
141
00:16:04,788 --> 00:16:08,060
Bilo je ljeto 1939.
142
00:16:08,438 --> 00:16:11,656
U gradi�u pokraj Chemnitza,
143
00:16:11,711 --> 00:16:15,374
obitelj W�stner snimila je
svog sina Konrada
144
00:16:15,474 --> 00:16:19,538
i njegovog malog
brata u njihovom vrtu.
145
00:16:21,492 --> 00:16:23,696
Na naslovnoj kartici stoji,
146
00:16:23,959 --> 00:16:29,088
'Konrad �eli i�i na
strana�ki skup u N�rnberg'.
147
00:16:39,543 --> 00:16:43,272
485 km dalje, ova
postrojba Hitlerove mlade�i
148
00:16:43,372 --> 00:16:47,500
snimila je svoje putovanje
biciklima prema poljskoj granici.
149
00:16:50,020 --> 00:16:55,436
I oni se vjerojatno raduju
godi�njem strana�kom skupu.
150
00:16:58,970 --> 00:17:01,466
No nakon samo nekoliko
dana putovanja,
151
00:17:02,245 --> 00:17:04,282
Hitler ga je otkazao.
152
00:17:06,170 --> 00:17:11,692
Ovogodi�nja tema
bila bi 'Skup mira'.
153
00:17:12,749 --> 00:17:17,000
Umjesto toga,
Njema�ka �e povesti rat
154
00:17:17,744 --> 00:17:21,653
pravo preko ove granice.
155
00:17:22,322 --> 00:17:28,572
"BOMBA �E PADATI ZA BOMBOM"
1. rujan 1939.
156
00:17:34,200 --> 00:17:37,180
Tijekom ljeta 1939.
157
00:17:37,430 --> 00:17:40,428
ako biste oti�li
u kino u Njema�koj
158
00:17:41,000 --> 00:17:44,852
vidjeli biste propagandni
film poput ovog:
159
00:17:44,887 --> 00:17:50,452
NJEMA�KI FILMSKI �URNAL
160
00:17:56,180 --> 00:18:02,498
Divlji poljski teroristi napali
su neza�ti�ene etni�ke Nijemce!
161
00:18:10,600 --> 00:18:14,184
Ta nepodno�ljiva
provokacija traje i dalje
162
00:18:14,704 --> 00:18:18,160
na teritoriju Reicha.
163
00:18:18,459 --> 00:18:20,886
Nacisti su tvrdili
kako su Poljaci
164
00:18:20,986 --> 00:18:25,150
terorizirali etni�ke
Nijemce u blizini granice.
165
00:18:26,539 --> 00:18:31,722
U stvari su 21 od
tih napada inscenirali
166
00:18:32,725 --> 00:18:35,284
sami nacisti
167
00:18:35,840 --> 00:18:38,549
kako bi opravdali rat.
168
00:18:42,545 --> 00:18:44,563
Prekidamo ovaj prijenos...
169
00:18:44,763 --> 00:18:47,702
AMERI�KI RADIOPRIJENOS
1. rujan 1939.
170
00:18:47,802 --> 00:18:53,008
F�hrer je upravo stigao u Reichstag
i sazvao izvanrednu sjednicu...
171
00:19:00,662 --> 00:19:05,422
'Po prvi put ove ve�eri pucali su u
regularne vojnike na na�em teritoriju.'
172
00:19:13,957 --> 00:19:17,014
'Odsada �e padati
bomba za bombom.'
173
00:19:25,809 --> 00:19:28,609
OBITELJSKI FILMOVI
1. rujan 1939.
174
00:19:28,742 --> 00:19:30,784
Ako ste bili Nijemac
175
00:19:31,706 --> 00:19:36,003
znali ste da to u kona�nici
176
00:19:36,009 --> 00:19:40,323
zna�i rat s Engleskom
i Francuskom.
177
00:19:41,703 --> 00:19:45,177
Jo� jedan svjetski rat.
178
00:19:47,141 --> 00:19:52,167
Ali mogli ste jednako vjerovati,
poput Hansa Georga Klamrotha,
179
00:19:52,793 --> 00:19:59,713
kako nemate drugog izbora nego
braniti njema�ku krv i �ast.
180
00:20:02,539 --> 00:20:04,498
Draga Else,
181
00:20:04,499 --> 00:20:10,026
pre�ivim li ove sate sigurno
�u o njima misliti svakoga dana.
182
00:20:10,126 --> 00:20:12,829
H. G. KLAMROTH
�asnik, 12. pje�a�ka pukovnija
183
00:20:12,929 --> 00:20:19,314
Bilo bi te�ko ako bih umro,
velika tuga za tebe i djecu.
184
00:20:19,965 --> 00:20:25,117
Ali �to smo mi u usporedbi
s veli�anstveno��u sudbine?
185
00:20:34,424 --> 00:20:36,559
VE�INA ONOGA �TO �E SE
VIDJETI I �UTI ZORNE JE NARAVI
186
00:20:36,660 --> 00:20:38,694
I MOGLO BI UZNEMIRITI
OSJETLJIVIJE GLEDATELJE.
187
00:20:38,794 --> 00:20:41,348
GLEDATELJIMA SE
PREPORU�UJE OPREZ.
188
00:20:58,962 --> 00:21:02,703
4. rujan 1939.
189
00:21:06,553 --> 00:21:09,635
Tre�i dan njema�kog napada
190
00:21:10,860 --> 00:21:12,860
na Poljsku.
191
00:21:18,435 --> 00:21:21,772
Ali tog su se jutra,
�irom Njema�ke,
192
00:21:23,352 --> 00:21:28,935
ljudi probudili s neprijateljskom
prijetnjom u vlastitom dvori�tu.
193
00:21:36,874 --> 00:21:39,035
Tijekom no�i
194
00:21:39,996 --> 00:21:44,047
britanski bombarderi uletjeli
su u njema�ki zra�ni prostor
195
00:21:44,904 --> 00:21:52,131
i ljudima ispod izbacili
13 tona propagandnih letaka.
196
00:22:00,150 --> 00:22:01,286
Upozorenje!
197
00:22:01,287 --> 00:22:04,023
Od Engleske njema�kom narodu!
198
00:22:04,058 --> 00:22:06,523
BRITANSKI LETAK
199
00:22:09,631 --> 00:22:12,679
Istina se krije od vas.
200
00:22:13,522 --> 00:22:15,649
Ne mo�ete pobijediti
u ovom ratu.
201
00:22:16,369 --> 00:22:18,369
Ne�emo popustiti.
202
00:22:21,855 --> 00:22:23,855
Proslijedite dalje ovaj letak.
203
00:22:25,890 --> 00:22:28,367
U me�uvremenu u Poljskoj
204
00:22:30,332 --> 00:22:34,351
njema�ki su bombarderi
sravnjivali gradove.
205
00:22:38,823 --> 00:22:45,214
"MI SMO DJECA BOGOVA"
rujan 1939.
206
00:22:51,185 --> 00:22:53,418
Var�ava, Poljska.
207
00:22:59,804 --> 00:23:02,804
SNIMKE JULIENA BRYANA
208
00:23:12,810 --> 00:23:15,547
Ameri�ki redatelj Julien Bryan
209
00:23:15,777 --> 00:23:18,176
bio je zadnji ameri�ki novinar
210
00:23:18,276 --> 00:23:21,967
koji je ostao u gradu
tijekom nacisti�ke opsade.
211
00:23:30,544 --> 00:23:34,866
Kasnije �e prokrijum�ariti
ovaj film iz zemlje.
212
00:23:49,883 --> 00:23:56,306
Jednog mi se dana pru�ila prilika
snimiti dvadesetak njema�kih vojnika.
213
00:23:56,406 --> 00:23:58,906
JULIEN BRYAN
redatelj
214
00:24:07,218 --> 00:24:14,073
Upitao sam ih za�to nanose
takva te�ka zla poljskom narodu.
215
00:24:21,650 --> 00:24:23,771
Odgovorili su kao jedan:
216
00:24:24,289 --> 00:24:26,289
Wir m�ssen.
217
00:24:26,751 --> 00:24:28,751
'Moramo'.
218
00:24:46,885 --> 00:24:50,791
Njema�ki napad
trajao je 18 dana
219
00:24:53,372 --> 00:24:56,933
prije nego se Poljska
kona�no predala.
220
00:25:01,974 --> 00:25:08,559
Iz Var�ave je Hans Georg
Klamroth napisao svojoj �eni:
221
00:25:09,892 --> 00:25:12,917
�okantno razaranje grada.
222
00:25:13,017 --> 00:25:16,017
H. G. KLAMROTH
�asnik, 12. pje�a�ka pukovnija
223
00:25:18,634 --> 00:25:22,747
Da su se ranije predali
to se ne bi dogodilo.
224
00:25:26,008 --> 00:25:29,066
Ali Poljaci su vrlo ponosni,
225
00:25:29,837 --> 00:25:33,841
mrze nas i ne mogu
ih za to kriviti.
226
00:25:40,563 --> 00:25:45,325
U svakom slu�aju, zahvalni smo
�to rat nije stigao do na�e zemlje,
227
00:25:45,914 --> 00:25:48,237
a nadam se da nikad ni ne�e.
228
00:25:55,257 --> 00:25:57,357
POD NJEMA�KOM OKUPACIJOM
229
00:25:57,457 --> 00:26:01,621
DNEVNO JE UMIRALO
OKO 3.000 POLJAKA.
230
00:26:05,616 --> 00:26:08,655
Stoga je na�e oru�je kr�teno
231
00:26:08,932 --> 00:26:12,238
i kaljeno u ognju.
232
00:26:13,204 --> 00:26:16,843
Naprijed protiv
britanskog lava
233
00:26:17,088 --> 00:26:20,308
za posljednji,
odlu�uju�i udarac.
234
00:26:20,407 --> 00:26:23,018
A sada o Engleskoj.
235
00:26:23,118 --> 00:26:25,618
NJEMA�KI PILOT
236
00:26:25,907 --> 00:26:31,358
Nemam pojma �to �e
se dogoditi sa mnom.
237
00:26:33,868 --> 00:26:36,506
Ali ovoliko znam:
238
00:26:37,312 --> 00:26:40,076
Njema�ka �e pobijediti.
239
00:26:41,821 --> 00:26:47,695
�ak i ako Europa mora biti
pretvorena u ru�evine i pepeo.
240
00:26:50,026 --> 00:26:53,623
Mi smo djeca bogova,
241
00:26:55,796 --> 00:26:59,720
a oni su najmilosrdniji.
242
00:27:02,636 --> 00:27:04,577
Bombe!
243
00:27:04,578 --> 00:27:06,468
Bombe!
244
00:27:06,469 --> 00:27:10,255
Bombe nad Engleskom!
245
00:27:35,964 --> 00:27:38,648
Lipanj 1940.
246
00:27:44,033 --> 00:27:46,033
U samo 6 tjedana
247
00:27:46,770 --> 00:27:51,002
Njema�ka je
pokorila Nizozemsku,
248
00:27:51,776 --> 00:27:56,067
Norve�ku, Dansku i Belgiju.
249
00:27:58,697 --> 00:28:00,219
Draga Madi,
250
00:28:00,220 --> 00:28:03,481
izvrsno je �to su
na�i vojnici postigli.
251
00:28:03,581 --> 00:28:06,581
KARL FUCHS
njema�ki tenkovski artiljerac
252
00:28:09,211 --> 00:28:13,886
Danas mo�emo biti ponosni �to
smo sinovi i k�eri Njema�ke.
253
00:28:14,430 --> 00:28:16,889
Voli te Karl.
254
00:28:22,392 --> 00:28:25,734
Dok su se nacisti
�irili Europom
255
00:28:25,834 --> 00:28:29,951
�irile su se i pri�e
o njihovim zlodjelima.
256
00:28:32,524 --> 00:28:34,524
Robovski rad.
257
00:28:35,202 --> 00:28:37,264
Deportacije.
258
00:28:37,965 --> 00:28:40,009
Masakri.
259
00:28:42,162 --> 00:28:44,207
Govorilo se da su rode
260
00:28:44,307 --> 00:28:46,624
koje su se selile iz
Nizozemske u ju�nu Afriku
261
00:28:46,839 --> 00:28:50,364
na nozi nosile pri�vr��ene
poruke u kojima je stajalo:
262
00:28:50,464 --> 00:28:52,464
'Pomozite nam,
263
00:28:53,384 --> 00:28:56,802
nacisti nas sve ubijaju'.
264
00:28:57,007 --> 00:29:03,548
"VI STE PRIPADNICI NADMO�NE RASE"
ljeto 1940.
265
00:29:05,703 --> 00:29:10,662
Sredinom lipnja Njema�ka je
osvojila i Francusku.
266
00:29:33,916 --> 00:29:37,726
�irom Europe njema�ke
�ete poput ovih
267
00:29:38,102 --> 00:29:41,680
u�ivale su u
plodovima svog uspjeha.
268
00:29:50,300 --> 00:29:53,955
Neki su ih snimili,
poput Waltera Lengera.
269
00:29:57,122 --> 00:30:02,680
Drugi su o njima pisali
obitelji, poput Karla Fuchsa.
270
00:30:03,934 --> 00:30:05,934
Draga majko,
271
00:30:06,285 --> 00:30:09,466
do sada sam vidio
dosta od Francuske.
272
00:30:09,566 --> 00:30:12,066
KARL FUCHS
njema�ki tenkovski artiljerac
273
00:30:12,930 --> 00:30:16,634
Ali uvijek si iznova govorim
274
00:30:16,936 --> 00:30:19,724
da nigdje nije tako
prelijepo i �isto
275
00:30:20,118 --> 00:30:23,278
kao u na�oj slavnoj
njema�koj domovini.
276
00:30:23,770 --> 00:30:26,024
Tvoj Karl.
277
00:30:30,458 --> 00:30:32,675
Iz okupiranih zemalja
278
00:30:33,257 --> 00:30:39,413
njema�ke postrojbe donosile su
ku�ama vino, sir, slike i nakit.
279
00:30:47,279 --> 00:30:49,279
Iz Poljske
280
00:30:50,833 --> 00:30:53,201
dovodili su ljude
281
00:30:53,541 --> 00:30:57,061
koje �e koristiti kao robove.
282
00:31:01,159 --> 00:31:03,003
Nijemci,
283
00:31:03,004 --> 00:31:06,787
Poljak nikad ne
smije postati va� drug.
284
00:31:06,887 --> 00:31:09,387
NACISTI�KI PROPAGANDNI LETAK
285
00:31:10,058 --> 00:31:12,895
Inferiorniji je
od svakog Nijemca,
286
00:31:13,233 --> 00:31:16,835
na svom polju ili u tvornici.
287
00:31:18,497 --> 00:31:20,218
Budite pravedni,
288
00:31:20,219 --> 00:31:27,603
ali nikad nemojte zaboraviti
da pripadate nadmo�noj rasi.
289
00:31:47,019 --> 00:31:50,883
Je li mogu�e da se netko
mo�e naviknuti na rat?
290
00:31:50,983 --> 00:31:53,983
MATHILDE WOLFF-M�NKENBERG
stanovnica Hamburga
291
00:31:55,919 --> 00:31:59,203
Jo� uvijek imamo
udobnost i toplinu.
292
00:31:59,765 --> 00:32:01,765
Imamo dovoljno hrane.
293
00:32:02,319 --> 00:32:06,387
A ponekad �ak
imamo i toplu vodu.
294
00:32:11,542 --> 00:32:13,781
Kada se sjetim koliko
smo bili prestravljeni
295
00:32:13,881 --> 00:32:16,031
zra�nim napadima prije rata,
296
00:32:16,131 --> 00:32:18,435
gotovo da bi ih se moglo
nazvati bezopasnima.
297
00:32:18,535 --> 00:32:21,535
DIERK SIEVERT
stanovnik Osnabr�cka
298
00:32:22,577 --> 00:32:27,179
Rat nije tako stra�an ako
se odvija na ovaj na�in.
299
00:32:31,367 --> 00:32:35,509
Ali ne�e se nastaviti
tako odvijati jo� zadugo.
300
00:32:37,210 --> 00:32:43,009
Pad Tre�eg Reicha
zapo�et �e na Istoku.
301
00:32:43,755 --> 00:32:49,729
"VJERUJEMO U BRZU POBJEDU"
22. lipanj 1941.
302
00:33:02,483 --> 00:33:06,376
Moj suprug je slu�ajno
jutros upalio radio.
303
00:33:06,476 --> 00:33:09,476
GRETTA D�LKER-REHDER
stanovnica Stuttgarta
304
00:33:10,423 --> 00:33:14,174
U ratu smo s Rusijom.
305
00:33:20,957 --> 00:33:24,769
22. lipnja 1941.
306
00:33:25,247 --> 00:33:30,985
3 milijuna njema�kih postrojbi
napalo je Sovjetski savez.
307
00:33:34,865 --> 00:33:39,345
To je sedmi sukob
u godinu i pol dana,
308
00:33:39,445 --> 00:33:41,425
Poljska, Norve�ka,
309
00:33:41,426 --> 00:33:44,567
Nizozemska,
Belgija, Francuska,
310
00:33:44,811 --> 00:33:48,095
Afrika, Jugoslavija, Gr�ka.
311
00:33:48,529 --> 00:33:53,991
Pa, na� je narod
toliko strpljiv i jak.
312
00:33:54,209 --> 00:33:57,061
Sada smo krenuli i na Rusiju.
313
00:33:57,969 --> 00:34:01,545
Nitko ne sumnja da
�emo i tamo pobijediti.
314
00:34:07,377 --> 00:34:10,377
BLEITNEROVE SNIMKE
315
00:34:10,885 --> 00:34:14,741
Wilhelm Bleitner snimio je
ovu snimku svoje jedinice,
316
00:34:14,912 --> 00:34:17,601
29. pje�a�ke pukovnije,
317
00:34:18,693 --> 00:34:23,638
na svom mar�u prema
sovjetskom gradu Staljingradu.
318
00:34:32,099 --> 00:34:34,415
On i njegovi
drugovi o�ekivali su
319
00:34:34,646 --> 00:34:39,881
da �e se Sovjetski savez
predati za manje od 5 mjeseci.
320
00:34:46,808 --> 00:34:48,808
Najdra�a Madi,
321
00:34:49,977 --> 00:34:53,377
danas je dan
ponosa za sve nas.
322
00:34:53,477 --> 00:34:56,477
KARL FUCHS
njema�ki tenkovski artiljerac
323
00:34:58,585 --> 00:35:02,015
Pobjedonosno smo
umar�irali u Litvu.
324
00:35:06,130 --> 00:35:09,880
Ju�er sam uni�tio ruski tenk.
325
00:35:11,039 --> 00:35:13,231
Krenem li u jo� jedan napad
326
00:35:13,557 --> 00:35:16,693
primit �u svoje
prve ratne �irite.
327
00:35:19,090 --> 00:35:21,855
Rat nije ni upola toliko
stra�an kao �to se �ini,
328
00:35:23,073 --> 00:35:25,845
a jedna je stvar
kristalno jasna,
329
00:35:26,655 --> 00:35:30,759
svi vjerujemo u brzu pobjedu.
330
00:35:32,250 --> 00:35:35,057
Tvoj Karl.
331
00:35:50,835 --> 00:35:53,122
Draga gospo�o Fuchs,
332
00:35:53,346 --> 00:35:56,393
zapala me tu�na
du�nost izvijestiti vas
333
00:35:56,605 --> 00:36:00,494
da je Karl ubijen
na bojnom polju.
334
00:36:00,594 --> 00:36:03,594
PORU�NIK REINHART
zapovjednik satnije
335
00:36:05,809 --> 00:36:09,682
Nadam se da �u vam pru�iti
malo utjehe kada vam budem rekao
336
00:36:09,782 --> 00:36:14,337
da je dao svoj �ivot kako bi
na�a domovina mogla �ivjeti.
337
00:36:15,364 --> 00:36:19,625
U potpisu pukovnik Reinhardt,
zapovjednik satnije.
338
00:36:22,634 --> 00:36:25,806
Pet dana nakon
smrti Karla Fuchsa
339
00:36:27,249 --> 00:36:33,108
Wilhelm Bleitner snimio je ove
prizore negdje du� Isto�nog fronta.
340
00:36:37,291 --> 00:36:39,291
Na natpisu stoji:
341
00:36:39,540 --> 00:36:43,431
'Ove zvijeri 239.
ruske pukovnije
342
00:36:43,466 --> 00:36:48,624
unakazile su i ubile ve�
ranjene njema�ke vojnike'.
343
00:36:57,660 --> 00:37:03,852
Karl Fuchs je umro znaju�i
samo za slavu Tre�eg Reicha.
344
00:37:05,475 --> 00:37:08,010
Ne i za ono �to �e uslijediti.
345
00:37:18,048 --> 00:37:20,332
VE�INA ONOGA �TO �E SE
VIDJETI I �UTI ZORNE JE NARAVI
346
00:37:20,433 --> 00:37:22,617
I MOGLO BI UZNEMIRITI
OSJETLJIVIJE GLEDATELJE.
347
00:37:22,717 --> 00:37:24,717
GLEDATELJIMA SE
PREPORU�UJE OPREZ.
348
00:37:44,575 --> 00:37:47,422
Ljeto 1941.,
349
00:37:47,457 --> 00:37:50,457
VOJNI�KA SNIMKA
Rusija, 1941.
350
00:37:51,420 --> 00:37:55,360
a ova njema�ka postrojba
bila je jedna od 3 milijuna
351
00:37:55,460 --> 00:37:58,464
koja se �irila Istokom,
�irom Sovjetskog saveza.
352
00:38:13,925 --> 00:38:21,110
U pismima obitelji i filmovima
bilje�ili su pobjedu za pobjedom.
353
00:38:22,762 --> 00:38:25,799
Naprijed nas
tjera na�a sudbina.
354
00:38:25,899 --> 00:38:28,899
WILLY PETER REESE
njema�ki pje�adinac
355
00:38:30,820 --> 00:38:36,162
Nema ni�eg drugog osim
pobjedonosnih obru�a, napredovanja
356
00:38:37,480 --> 00:38:43,317
i izvanrednog broja zarobljenika
i ratnog plijena iz ruskog pohoda.
357
00:38:48,217 --> 00:38:51,386
Na�a je pobjeda neupitna.
358
00:38:54,540 --> 00:38:57,163
Neki od onih koji su
nosili svoje kamere
359
00:38:57,623 --> 00:39:01,058
zabilje�ili su i ne�to drugo.
360
00:39:02,850 --> 00:39:08,506
Snimke koje �e uslijediti
prikazuju nasilje i ubojstva.
361
00:39:09,122 --> 00:39:12,386
Gledateljima se
preporu�uje oprez.
362
00:39:14,116 --> 00:39:20,321
"SVI ZNAJU �TO DONOSIMO"
1941-1942.
363
00:39:35,104 --> 00:39:39,790
Ova amaterska snimka prikazuje
Nijemce stacionirane na Istoku,
364
00:39:42,287 --> 00:39:44,956
za vrijeme dopusta.
365
00:39:50,433 --> 00:39:56,182
Ostatak filma snimljen je
u Zolo�ivu u Ukrajini.
366
00:40:08,760 --> 00:40:17,571
Ovdje su ti isti Nijemci nadgledali
istrebljenje 3 do 4 tisu�e �idova.
367
00:40:24,598 --> 00:40:27,539
Ovo je Liepaja u Latviji.
368
00:40:29,491 --> 00:40:33,993
Njema�ki mornari�ki �asnik na
dopustu, stacioniran u blizini,
369
00:40:34,254 --> 00:40:40,290
snimio je ove �idove dok su ih
odvodili do rova izvan grada.
370
00:40:48,521 --> 00:40:52,699
Ubijanje se nastavilo
sve dok rov nije bio pun.
371
00:40:58,073 --> 00:41:01,781
Potom je iskopan novi rov.
372
00:41:04,030 --> 00:41:07,030
AMATERSKA SNIMKA
Lavov, Poljska, 1941.
373
00:41:10,500 --> 00:41:12,057
Voljena �eno,
374
00:41:12,058 --> 00:41:13,670
draga djeco,
375
00:41:13,671 --> 00:41:16,171
KARL KRETSCHNER
njema�ki �asnik
376
00:41:16,273 --> 00:41:19,309
ne morate se brinuti
da nam je ovdje lo�e.
377
00:41:21,751 --> 00:41:27,219
Moramo dobro jesti i piti
zbog prirode na�eg posla.
378
00:41:31,139 --> 00:41:33,882
Ne �elim o tome dalje pisati.
379
00:41:34,746 --> 00:41:39,035
Samo bi ti bespotrebno
bilo te�ko pri srcu.
380
00:41:41,746 --> 00:41:45,103
DO KRAJA 1941.
381
00:41:48,969 --> 00:41:54,520
NA ISTOKU JE UBIJENO
PRIBLI�NO MILIJUN �IDOVA.
382
00:42:13,315 --> 00:42:17,065
Ovu je snimku zabilje�io
njema�ki vojnik
383
00:42:17,388 --> 00:42:20,417
na dopustu s Isto�nog fronta.
384
00:42:23,779 --> 00:42:26,267
�lanovi obitelji
koji su tamo slu�ili
385
00:42:26,588 --> 00:42:31,993
rijetko su govorili o tome �to
su vidjeli ili �inili na Istoku.
386
00:42:34,075 --> 00:42:37,894
Ali Willy Reese,
21-godi�nji vojnik,
387
00:42:38,025 --> 00:42:41,689
vrativ�i se u Njema�ku
napisao je ovo:
388
00:42:42,867 --> 00:42:44,867
Umar�irali smo u Rusiju.
389
00:42:44,907 --> 00:42:47,407
WILLY PETER REESE
njema�ki pje�adinac
390
00:42:47,434 --> 00:42:49,434
Ubijali �idove.
391
00:42:50,821 --> 00:42:53,197
Zadavili �ene.
392
00:42:54,243 --> 00:42:56,271
Poubijali djecu.
393
00:42:58,030 --> 00:43:01,813
Svi znaju �to donosimo.
394
00:43:08,717 --> 00:43:11,851
Prolje�e 1942.
395
00:43:13,669 --> 00:43:15,669
Ako ste bili Nijemac
396
00:43:15,771 --> 00:43:21,227
�ivot tijekom rata nije se
previ�e razlikovao od mirnodopskog.
397
00:43:23,952 --> 00:43:27,337
Ali to �e se
uskoro promijeniti.
398
00:43:28,943 --> 00:43:34,457
Ove ku�ne filmove snimio je
gra�anin K�lna Peter Fischer.
399
00:43:35,655 --> 00:43:39,690
Budu�i je bila subota,
oti�li smo na �etnju u �umu.
400
00:43:39,790 --> 00:43:42,790
PETER FISCHER
stanovnik K�lna
401
00:43:42,843 --> 00:43:45,785
Potom smo oti�li
kupiti neke stvari.
402
00:43:49,425 --> 00:43:52,361
Sutra �emo oti�i na
na� uobi�ajeni izlet,
403
00:43:52,561 --> 00:43:54,561
a ja �u ponijeti deku.
404
00:43:56,402 --> 00:43:59,897
No sutra �e se pretvoriti
u ne�to posve razli�ito
405
00:44:00,048 --> 00:44:03,418
za Petera Fischera
i njegovu obitelj.
406
00:44:04,057 --> 00:44:11,177
"MI DOLAZIMO"
31. svibanj 1942.
407
00:44:14,261 --> 00:44:21,942
Iznad, ispred i otraga
sve se pretvorilo u kaos.
408
00:44:21,977 --> 00:44:24,442
PETER FISCHER
stanovnik K�lna
409
00:44:26,263 --> 00:44:31,031
I prije je bilo zra�nih
napada, ali ni�ega nalik ovome.
410
00:44:31,131 --> 00:44:34,131
FISCHEROVA SNIMKA
31. svibanj 1942.
411
00:44:34,826 --> 00:44:38,641
Peter Fischer snimao je s
prozora svoje spava�e sobe
412
00:44:38,741 --> 00:44:44,508
dok se 1.000 britanskih
bombardera obru�avalo na K�ln.
413
00:44:46,677 --> 00:44:50,563
Bio je to do tada najve�i
ratni zra�ni napad.
414
00:45:00,273 --> 00:45:04,066
Idu�eg dana Fischer je
morao sakriti kameru
415
00:45:04,146 --> 00:45:07,111
da bi snimio svoj
uni�teni grad.
416
00:45:09,625 --> 00:45:16,168
Nacisti su zabranili
snimanje ovakvih prizora.
417
00:45:23,313 --> 00:45:28,887
Mu�karci, �ene i djeca le�ali
su mrtvi pod ru�evinama.
418
00:45:28,922 --> 00:45:31,387
PETER FISCHER
stanovnik K�lna
419
00:45:34,797 --> 00:45:40,941
Prvi je od njih sada bio
iskopan i polo�en na plo�nik.
420
00:45:46,498 --> 00:45:49,895
Ali K�ln je bio tek po�etak.
421
00:45:53,745 --> 00:46:00,089
Do sada se SAD pridru�io
Engleskoj u ratu protiv Njema�ke.
422
00:46:04,165 --> 00:46:05,691
Danima kasnije,
423
00:46:05,692 --> 00:46:10,373
Saveznici su ponovili k�lnski
zra�ni napad s druga�ijim teretom.
424
00:46:11,937 --> 00:46:15,377
Ovog su puta iznad
njema�kih gradova
425
00:46:15,477 --> 00:46:19,170
izbacili na tisu�e
letaka upozorenja.
426
00:46:22,097 --> 00:46:24,097
Bombardiramo Njema�ku,
427
00:46:24,235 --> 00:46:26,235
grad za gradom,
428
00:46:26,411 --> 00:46:28,411
svaki put sve stra�nije,
429
00:46:28,878 --> 00:46:32,420
kako bismo vas onemogu�ili
da nastavite s ratom.
430
00:46:33,671 --> 00:46:36,171
BRITANSKI LETAK
431
00:46:39,234 --> 00:46:43,953
Neka vas nacisti povuku zajedno sa
sobom u uni�tenje, ako to �elite.
432
00:46:45,042 --> 00:46:47,962
Na vama je da odlu�ite.
433
00:46:48,863 --> 00:46:53,305
Mi dolazimo, danju i no�u.
434
00:47:17,602 --> 00:47:21,102
IZBJEGLI�KI CENTAR
Overath, Njema�ka, 1942.
435
00:47:22,752 --> 00:47:26,269
Lipanj 1942.
436
00:47:29,341 --> 00:47:33,049
Ako ste bili jedan
od 45.000 Nijemaca,
437
00:47:33,264 --> 00:47:37,163
besku�nika zbog savezni�kog
zra�nog napada na K�ln,
438
00:47:37,771 --> 00:47:44,399
proslijedili bi vas ovdje,
u izbjegli�ki centar izvan grada.
439
00:47:45,559 --> 00:47:51,347
Dali bi vam hranu,
lije�ni�ku pomo� i tu�iranje.
440
00:47:55,355 --> 00:47:58,967
Mogli ste dobiti
i osobne predmete
441
00:47:59,067 --> 00:48:05,803
preostale iza �idova
koji su bili va�i susjedi.
442
00:48:06,615 --> 00:48:12,682
"TRANSPORTI �IDOVA"
jesen 1942.
443
00:48:15,307 --> 00:48:20,509
Istog tjedna dok su se nacisti
brinuli za ljude u izbjegli�kom centru,
444
00:48:20,887 --> 00:48:27,263
svijet je prvi put �uo za
njema�ke logore u Isto�noj Europi.
445
00:48:28,655 --> 00:48:37,524
Ovdje �e biti sustavno istrijebljeno
na stotine i tisu�e �idova.
446
00:48:41,254 --> 00:48:45,115
Moja je majka vidjela
�idove odvezene sa stanice.
447
00:48:45,215 --> 00:48:47,715
STANOVNIK KRESFIELDA
448
00:48:51,900 --> 00:48:57,001
Prtljaga im je zasebno
ukrcana u teretni vlak.
449
00:49:03,245 --> 00:49:06,402
Ali kada je vlak
s ljudima oti�ao,
450
00:49:08,897 --> 00:49:13,555
teretni vlak s
prtljagom ostao je ondje.
451
00:49:15,203 --> 00:49:17,733
Nije oti�ao zajedno s njima.
452
00:49:47,756 --> 00:49:52,349
"4. RATNI BO�I�"
453
00:49:56,267 --> 00:50:00,139
Blagdani 1942.
454
00:50:05,031 --> 00:50:09,266
Joseph Eckstaller snimio je
svoju djecu, Franza i Liesl,
455
00:50:09,505 --> 00:50:12,171
prilikom ki�enja
bo�i�nog drvca.
456
00:50:19,763 --> 00:50:22,966
Bo�i� je ove godine
do�ao uz �rtvu.
457
00:50:28,071 --> 00:50:30,831
Obroci su bili oskudni.
458
00:50:35,059 --> 00:50:41,157
Maslac, meso, �e�er i kava
zamijenjeni su imitacijama hrane
459
00:50:44,417 --> 00:50:49,497
napravljenima od krumpirovog
�kroba ili drvne celuloze.
460
00:50:54,375 --> 00:51:00,601
Ali njema�kim je postrojbama
na Istoku bilo mnogo gore.
461
00:51:07,725 --> 00:51:10,117
Svi su konji pojedeni.
462
00:51:10,217 --> 00:51:13,217
HELMUTH GROSCURTH
njema�ki �asnik
463
00:51:16,905 --> 00:51:19,915
U desetoj godini na�eg
veli�anstvenog Reicha
464
00:51:20,823 --> 00:51:27,559
pred nama je jedna od najve�ih
katastrofa u povijesti.
465
00:51:32,059 --> 00:51:38,011
"BITKA ZA STALJINGRAD"
1942-1943.
466
00:51:43,457 --> 00:51:46,957
BLEITNEROVE SNIMKE
okolica Staljingrada, Rusija
467
00:51:52,679 --> 00:51:54,679
Ve� 6 mjeseci
468
00:51:55,601 --> 00:51:58,214
Nijemci su se borili
s Crvenom armijom
469
00:51:58,314 --> 00:52:03,077
radi kontrole nad sovjetskim
gradom Staljingradom.
470
00:52:22,989 --> 00:52:24,989
Do prosinca
471
00:52:26,931 --> 00:52:30,408
Sovjeti su okru�ili
njema�ke postrojbe
472
00:52:34,721 --> 00:52:37,409
i prekinuli njihove
opskrbne linije.
473
00:52:49,645 --> 00:52:52,199
Nijemcima kod ku�e je re�eno
474
00:52:52,299 --> 00:52:56,756
da bi njihovi vojnici prije
umrli negoli se predali.
475
00:53:04,593 --> 00:53:10,271
U ovom trenutku odvija se
herojska borba kraj Staljingrada.
476
00:53:10,371 --> 00:53:13,871
HILKE CLARK
13-godi�nja stanovnica Hamburga
477
00:53:17,481 --> 00:53:20,941
Na�a je �esta armija
ondje opkoljena.
478
00:53:27,159 --> 00:53:31,311
Ho�e li se imati vremena
ustrijeliti u posljednjem trenutku?
479
00:53:36,096 --> 00:53:38,397
Na sam Bo�i�,
480
00:53:38,697 --> 00:53:45,804
u Staljingradu je izginulo
1.280 njema�kih vojnika.
481
00:53:48,694 --> 00:53:52,539
Pet tjedana kasnije,
Nijemci su �uli ovu objavu:
482
00:53:52,574 --> 00:53:56,385
NJEMA�KI RADIOPRIJENOS
31. sije�anj 1943.
483
00:53:56,413 --> 00:53:59,559
Bitka za
Staljingrad je zavr�ila.
484
00:54:01,304 --> 00:54:05,392
Unato� njihovoj prisezi da �e
se boriti do posljednjeg daha
485
00:54:06,046 --> 00:54:10,059
�estu armiju je
svladao neprijatelj!
486
00:54:23,199 --> 00:54:26,997
U stvarnosti, 91.000
njema�kih vojnika
487
00:54:27,306 --> 00:54:31,143
predala se protivno
Hitlerovim naredbama.
488
00:54:34,569 --> 00:54:38,770
86.000 tih ljudi �e umrijeti.
489
00:54:41,967 --> 00:54:47,983
Ostali se ne�e vratiti
u Njema�ku sve do 1955.
490
00:55:01,227 --> 00:55:03,186
Nakon Staljingrada
491
00:55:03,187 --> 00:55:07,397
Nijemci su po�eli sumnjati
u nacisti�ko obe�anje
492
00:55:07,587 --> 00:55:09,883
o totalnoj pobjedi.
493
00:55:12,534 --> 00:55:17,181
Tek je nekolicina naslu�ivala
njihovu pravu sudbinu,
494
00:55:19,109 --> 00:55:21,817
totalni poraz.
495
00:55:32,579 --> 00:55:34,739
VE�INA ONOGA �TO �E SE
VIDJETI I �UTI ZORNE JE NARAVI
496
00:55:34,740 --> 00:55:36,899
I MOGLO BI UZNEMIRITI
OSJETLJIVIJE GLEDATELJE.
497
00:55:36,999 --> 00:55:40,017
GLEDATELJIMA SE
PREPORU�UJE OPREZ.
498
00:55:52,239 --> 00:55:55,239
"PANORAMA"
njema�ki propagandni film
499
00:55:58,190 --> 00:56:01,887
Prolje�e 1943.
500
00:56:05,017 --> 00:56:07,278
Niz ovih propagandnih filmova
501
00:56:07,429 --> 00:56:10,473
proizveden je da
proslavi Tre�i Reich
502
00:56:10,573 --> 00:56:14,013
na vrhuncu svoje
dominacije u Europi.
503
00:56:23,699 --> 00:56:25,699
Ali ako ste bili Nijemac,
504
00:56:26,353 --> 00:56:31,176
va� �ivot uop�e
nije bio nalik ovome.
505
00:56:39,481 --> 00:56:45,675
"ZLATNA BUDU�NOST I
KONA�NA POBJEDA" 1943-1944.
506
00:57:08,105 --> 00:57:14,397
Berlinski zoolo�ki vrt bio je jedan
od ciljeva bombardiranja grada.
507
00:57:24,665 --> 00:57:31,726
1943. Saveznici su tona�u
bombi koje su bacali na Njema�ku
508
00:57:33,031 --> 00:57:35,457
pove�ali za 25 puta.
509
00:57:39,100 --> 00:57:41,222
Britanci su bombardirali no�u.
510
00:57:42,746 --> 00:57:46,255
Amerikanci usred bijela dana.
511
00:58:19,856 --> 00:58:21,856
Sirene,
512
00:58:21,878 --> 00:58:24,069
protuzra�ni topovi,
513
00:58:25,006 --> 00:58:27,154
duga lista poginulih,
514
00:58:28,272 --> 00:58:30,844
plin i ubojstvo,
515
00:58:31,921 --> 00:58:34,309
blato i led,
516
00:58:35,601 --> 00:58:38,809
ljudska bi�a �iva spaljena
517
00:58:39,955 --> 00:58:42,633
i pougljenjeni le�evi,
518
00:58:43,659 --> 00:58:51,033
a ipak nam govore o zlatnoj
budu�nosti i kona�noj pobjedi.
519
00:58:51,133 --> 00:58:54,133
MATHILDE WOLFF-M�NKENBERG
stanovnica Hamburga
520
00:58:56,399 --> 00:59:04,987
Ali ve�ina je shvatila, bez obzira �to
nacisti obe�avali, da �e izgubiti rat.
521
00:59:12,625 --> 00:59:18,519
I stoga su se mnogi po�eli
pona�ati kao da nemaju �to izgubiti.
522
00:59:51,821 --> 00:59:56,877
6. LIPNJA 1944.
DAN D
523
01:00:15,001 --> 01:00:17,001
To je nemogu�e.
524
01:00:18,863 --> 01:00:23,045
Ne mo�e postojati toliko
mnogo brodova na svijetu.
525
01:00:23,145 --> 01:00:26,145
HEINRICH FR�MKE
njema�ki vojnik
526
01:00:38,974 --> 01:00:43,093
"SUN�ANI VIKEND"
527
01:00:46,420 --> 01:00:49,536
KU�NI FILMOVI
berlinsko predgra�e, 1944.
528
01:00:50,703 --> 01:00:53,524
Na rubu Berlina
529
01:00:56,495 --> 01:01:01,447
ovi su tinejd�eri pobjegli
od rata i gradskih ru�evina
530
01:01:02,935 --> 01:01:05,717
da bi uhvatili tra�ak sunca.
531
01:01:07,935 --> 01:01:10,303
970 km dalje
532
01:01:10,639 --> 01:01:17,103
odvijala se najve�a invazija
u svjetskoj povijesti.
533
01:01:19,851 --> 01:01:21,924
Poput svih ostalih u Njema�koj
534
01:01:22,838 --> 01:01:29,851
ovi �e se tinejd�eri uskoro na�i
u milosti nadolaze�ih Saveznika.
535
01:01:33,619 --> 01:01:42,697
Ali saznat �e i to da svi neprijatelji
Njema�ke ne�e biti milostivi.
536
01:01:58,931 --> 01:02:00,931
Silovane �ene.
537
01:02:01,283 --> 01:02:03,283
Poklani starci.
538
01:02:04,027 --> 01:02:06,027
Pobijena djeca.
539
01:02:08,761 --> 01:02:10,543
U ovom su filmskom �urnalu
540
01:02:10,544 --> 01:02:16,219
nacisti tvrdili da je u
njema�kom selu Nemmersdorfu
541
01:02:16,525 --> 01:02:24,169
Crvena armija silovala i
ubila 62 �ene i djevojke.
542
01:02:32,213 --> 01:02:34,319
Ako ste bili Nijemac,
543
01:02:35,163 --> 01:02:37,933
sada ste znali �to
mo�ete o�ekivati
544
01:02:40,149 --> 01:02:44,515
kada vam Crvena
armija pokuca na vrata.
545
01:02:50,390 --> 01:02:53,862
Do�ao je trenutak osvete.
546
01:02:54,159 --> 01:02:57,159
SLU�BENA UREDBA CRVENE ARMIJE
547
01:02:57,210 --> 01:02:59,771
Nemojte brojati dane.
548
01:02:59,773 --> 01:03:01,912
Nemojte brojati kilometre.
549
01:03:03,730 --> 01:03:08,848
Brojite jedino Nijemce
koje ste pobili.
550
01:03:11,248 --> 01:03:13,575
Ubijte Nijemca.
551
01:03:13,785 --> 01:03:17,444
Ovo je krik va�e ruske zemlje.
552
01:03:18,538 --> 01:03:22,001
Ubijte Nijemca.
553
01:03:46,753 --> 01:03:49,522
Kolovoz 1944.
554
01:03:54,728 --> 01:03:57,742
Ovo je Hans Georg Klamroth.
555
01:04:02,646 --> 01:04:05,168
Ovo su njegovi ku�ni filmovi.
556
01:04:10,864 --> 01:04:14,728
Bio je �asnik, suprug i otac.
557
01:04:17,334 --> 01:04:23,412
Hans Georg je 10 godina
bio i odani nacist.
558
01:04:26,113 --> 01:04:28,113
Ali kako se rat otegao
559
01:04:29,091 --> 01:04:35,738
postao je uvjeren da Hitler
vodi Njema�ku u propast.
560
01:04:35,838 --> 01:04:38,076
Hans Georg Klamroth!
561
01:04:38,764 --> 01:04:42,564
I stoga u ljeto 1944.,
562
01:04:42,664 --> 01:04:46,431
nakon �to je doznao za urotu
s ciljem ubojstva Hitlera,
563
01:04:46,702 --> 01:04:49,222
nije to nikome rekao.
564
01:04:49,322 --> 01:04:51,786
Jeste li prisegnuli vo�i?
565
01:04:52,146 --> 01:04:54,104
Da.
566
01:04:54,105 --> 01:04:56,406
Kao �lan stranke i vojnik?
567
01:04:56,612 --> 01:04:58,612
Da.
568
01:04:58,772 --> 01:05:06,036
Je li vam jasno da ne
u�initi ni�ta zna�i izdaju?
569
01:05:14,597 --> 01:05:16,597
Ne!
570
01:05:18,145 --> 01:05:23,972
Hans Georg Klamroth
osu�en je na smrt vje�anjem.
571
01:05:27,364 --> 01:05:29,364
Napisao je svojoj supruzi,
572
01:05:29,668 --> 01:05:34,758
'Nau�i djecu da mole.
Sada znam �to to zna�i.'
573
01:05:38,111 --> 01:05:42,236
Nekoliko sati kasnije,
dok se polako gu�io,
574
01:05:44,616 --> 01:05:50,462
spustili su mu hla�e do
gle�njeva, za Hitlerove kamere.
575
01:05:53,472 --> 01:05:56,568
Njegova je obitelj imala
jednu malu utjehu...
576
01:05:59,222 --> 01:06:05,420
da nije do�ivio vidjeti u
�to �e se pretvoriti Njema�ka.
577
01:06:05,706 --> 01:06:12,179
"STIGAO JE TRENUTAK BORBE"
1944-1945.
578
01:06:20,613 --> 01:06:23,617
Bila je rana jesen 1944.
579
01:06:27,623 --> 01:06:30,387
i Saveznici su se pribli�avali
580
01:06:32,107 --> 01:06:34,107
Njema�koj.
581
01:06:44,475 --> 01:06:47,257
Na istoku je vladao kaos.
582
01:06:47,991 --> 01:06:52,955
Milijuni prestravljenih njema�kih
civila bje�alo je iz svojih domova
583
01:06:53,347 --> 01:06:56,380
pred nadilaze�om
Crvenom armijom.
584
01:06:59,609 --> 01:07:02,887
Uzeli smo �to je mogu�e
vi�e svojih stvari
585
01:07:03,643 --> 01:07:06,643
STANOVNICA ISTO�NE PRUSKE
586
01:07:06,728 --> 01:07:12,729
i krenuli iz grada okru�eni
bezglavom masom ljudi u bijegu.
587
01:07:15,283 --> 01:07:19,659
Iza nas, grad je
gorio u plamenu.
588
01:07:25,116 --> 01:07:28,421
Plan evakuacije za
njema�ke civile bio je
589
01:07:28,604 --> 01:07:31,113
u najboljem
slu�aju neadekvatan.
590
01:07:31,671 --> 01:07:34,331
Hitler je od svog
naroda o�ekivao
591
01:07:34,431 --> 01:07:39,879
da se odupre i bori
do smrti za domovinu.
592
01:07:41,909 --> 01:07:44,417
Posljednja linija
obrane u dr�avi
593
01:07:45,181 --> 01:07:50,213
bit �e dje�aci i starci.
594
01:08:00,267 --> 01:08:03,947
Stigao je trenutak borbe
za svakog pojedinca.
595
01:08:08,064 --> 01:08:12,230
�irom Njema�ke mu�karci
izme�u 16 i 60 godina
596
01:08:12,330 --> 01:08:14,935
dobrovoljno se prijavljuju
u prijavne urede.
597
01:08:30,522 --> 01:08:33,975
Svaki od njih spreman je
ispuniti njema�ku prisegu.
598
01:08:34,541 --> 01:08:36,352
Mogu umrijeti,
599
01:08:36,353 --> 01:08:40,388
ali biti rob i gledati
Njema�ku porobljenu,
600
01:08:40,488 --> 01:08:42,488
to ne mogu.
601
01:08:58,941 --> 01:09:03,336
Dob za nova�enje uskoro je
spu�tena na 13 godina.
602
01:09:12,231 --> 01:09:16,197
22. o�ujak 1945.
603
01:09:19,125 --> 01:09:20,894
Savezni�ke kopnene snage
604
01:09:20,895 --> 01:09:24,009
bile su udaljene tek tjedne
od njema�ke prijestolnice.
605
01:09:26,282 --> 01:09:30,470
Hitler se posljednji
put pojavio na filmu.
606
01:09:37,225 --> 01:09:43,213
Objavili su na radiju da je Hitler
iza�ao iz svog sigurnog bunkera
607
01:09:44,327 --> 01:09:46,527
kako bi razgovarao
s dje�acima koji su
608
01:09:46,627 --> 01:09:51,713
'dobrovoljno' htjeli umrijeti
za svog F�hrera u obrani Berlina.
609
01:09:51,813 --> 01:09:54,813
DOROTHEA VON SCHWANENFLUEGEL
stanovnica Berlina
610
01:09:55,087 --> 01:09:57,272
Kakva bezo�na la�.
611
01:09:58,937 --> 01:10:01,757
Ti dje�aci nisu imali izbora.
612
01:10:04,830 --> 01:10:06,921
Dje�ake koje bi
otkrili da se skrivaju
613
01:10:07,021 --> 01:10:11,651
objesili bi kao izdajnike
kao upozorenje ostalima.
614
01:10:17,934 --> 01:10:19,934
480 km zapadno,
615
01:10:21,385 --> 01:10:26,545
ameri�ke postrojbe zauzele su
rodni grad Friedricha Kellnera.
616
01:10:31,152 --> 01:10:35,364
Po prvi put smo
ugledali Amerikance.
617
01:10:35,399 --> 01:10:38,399
FRIEDRICH KELLNER
stanovnik Laubacha
618
01:10:39,457 --> 01:10:42,771
Njihovi su vojnici
izvrsno opremljeni
619
01:10:45,277 --> 01:10:47,485
i izvanredno uhranjeni.
620
01:10:52,437 --> 01:10:57,577
Nakon dugog tla�enja,
kona�no oslobo�enje.
621
01:11:00,526 --> 01:11:05,415
Barem na na�em
podru�ju rat je zavr�en.
622
01:11:09,344 --> 01:11:14,361
Ali nisu svi Nijemci bili tako
pomireni sa svojim porazom.
623
01:11:20,023 --> 01:11:23,236
Mnogi jednostavno nisu
mogli zamisliti Njema�ku
624
01:11:23,499 --> 01:11:26,538
nakon Tre�eg Reicha.
625
01:11:35,844 --> 01:11:38,909
Njema�kom su se zaredala
masovna samoubojstva
626
01:11:39,221 --> 01:11:44,156
nevi�enog omjera
u Zapadnoj Europi.
627
01:11:50,709 --> 01:11:53,021
160 km od Berlina,
628
01:11:53,192 --> 01:11:56,585
ameri�ke postrojbe
snimile su ovaj prizor.
629
01:11:59,911 --> 01:12:04,079
Leipzig je pao, a
mi smo bili ondje.
630
01:12:04,179 --> 01:12:07,179
AMERI�KI VOJNIK
69. ameri�ka divizija
631
01:12:09,712 --> 01:12:12,115
Gradona�elnika nije bilo.
632
01:12:16,274 --> 01:12:19,232
On i pola gradskog vije�a
633
01:12:19,332 --> 01:12:24,629
po�inilo je samoubojstvo
na pijanci no� prije.
634
01:12:28,463 --> 01:12:31,450
U TRAVNJU I SVIBNJU 1945.
635
01:12:31,451 --> 01:12:34,437
U BERLINU JE PO�INJENO
5.000 SAMOUBOJSTAVA.
636
01:12:34,537 --> 01:12:40,348
JEDNO OD NJIH BILO JE
SAMOUBOJSTVO ADOLFA HITLERA.
637
01:12:56,722 --> 01:12:59,098
Posljednji dani Tre�eg Reicha
638
01:12:59,494 --> 01:13:05,287
zapo�eli su 20. travnja,
na Hitlerov 56. ro�endan.
639
01:13:08,436 --> 01:13:12,276
Berlin je okru�ilo vi�e od
milijun vojnika Crvene armije.
640
01:13:15,334 --> 01:13:21,200
Grad je branilo manje od
100.000 njema�kih snaga.
641
01:13:24,889 --> 01:13:28,715
Berlin se nesumnjivo
nalazi u opasnosti.
642
01:13:28,815 --> 01:13:31,815
RUTH ANDREAS-FRIEDRICH
berlinska spisateljica
643
01:13:32,988 --> 01:13:35,618
Odsje�eni smo od svijeta,
644
01:13:36,410 --> 01:13:43,611
u nemilosti od nadolaze�e
katastrofe i bojimo se.
645
01:13:52,004 --> 01:13:56,610
Ako ste �ivjeli u
Berlinu, u travnju 1945.
646
01:13:57,356 --> 01:14:04,382
ne biste imali teku�e
vode, struje ni hrane.
647
01:14:06,162 --> 01:14:13,705
A posljednja borba vodila
se pred va�im vratima.
648
01:14:46,219 --> 01:14:50,908
Onda su iznenada pucnjava
i bombardiranje prestali.
649
01:14:51,008 --> 01:14:53,508
RUTH ANDREAS-FRIEDRICH
berlinska spisateljica
650
01:14:56,585 --> 01:14:58,343
Ono �to je
preostalo od Berlina
651
01:14:58,344 --> 01:15:03,121
sada je u potpunosti bilo
pod kontrolom Crvene armije.
652
01:15:15,997 --> 01:15:21,964
Nakon osam dana borbe
po�ela je sovjetska okupacija.
653
01:15:31,432 --> 01:15:35,642
Te no�i horda
vojnika Crvene armije
654
01:15:35,742 --> 01:15:39,546
nahrupila je u
stambenu zgradu do na�e.
655
01:15:39,646 --> 01:15:42,646
DOROTHEA VON SCHWANENFLUEGEL
stanovnica Berlina
656
01:15:44,005 --> 01:15:48,144
Potom smo �uli �ene
kako vri�te upomo�.
657
01:15:50,673 --> 01:15:52,794
VOJNICI CRVENE ARMIJE
658
01:15:52,894 --> 01:15:55,826
SILOVALI SU �AK
2 MILIJUNA NJEMA�KIH �ENA.
659
01:16:00,570 --> 01:16:03,965
1 OD 10 �ENA SILOVANIH
U BERLINU JE UMRLA,
660
01:16:03,966 --> 01:16:07,360
VE�INOM ZBOG SAMOUBOJSTVA.
661
01:16:29,069 --> 01:16:31,069
Nacisti�ka vlada
662
01:16:33,424 --> 01:16:36,572
bezuvjetno se predala
663
01:16:36,814 --> 01:16:40,041
7. svibnja.
664
01:16:45,930 --> 01:16:50,486
Nismo ovdje da bi obnovili
civilni �ivot u Njema�koj.
665
01:16:53,658 --> 01:16:56,988
To je zadatak
njema�kog naroda.
666
01:17:04,711 --> 01:17:06,935
Rat je zavr�en.
667
01:17:07,035 --> 01:17:10,035
RUTH ANDREAS-FRIEDRICH
berlinska spisateljica
668
01:17:11,009 --> 01:17:16,160
Od tog trenutka za
nas je zapo�eo mir.
669
01:17:20,872 --> 01:17:25,106
Ali kao prvo, cijeli
njema�ki narod,
670
01:17:26,525 --> 01:17:30,523
zajedno po�initelji,
�rtve i promatra�i,
671
01:17:31,753 --> 01:17:39,132
moraju biti suo�eni sa
zlo�inima Tre�eg Reicha.
672
01:17:52,534 --> 01:17:54,705
VE�INA ONOGA �TO �E SE
VIDJETI I �UTI ZORNE JE NARAVI
673
01:17:54,706 --> 01:17:56,877
I MOGLO BI UZNEMIRITI
OSJETLJIVIJE GLEDATELJE.
674
01:17:56,977 --> 01:18:00,215
GLEDATELJIMA SE
PREPORU�UJE OPREZ.
675
01:18:11,711 --> 01:18:14,711
SNIMKE AMERI�KE VOJSKE
travanj 1945.
676
01:18:17,452 --> 01:18:21,246
29. travanj 1945.,
677
01:18:23,218 --> 01:18:26,419
osam dana prije
predaje Njema�ke.
678
01:18:33,726 --> 01:18:36,044
Nedugo nakon 9,30 ujutro,
679
01:18:36,438 --> 01:18:40,224
45. divizija Thunderbird
ameri�ke Sedme armije
680
01:18:40,438 --> 01:18:44,933
snimila je svoj
dolazak u grad Dachau.
681
01:18:49,190 --> 01:18:54,446
Do sada su ovi ljudi
vidjeli 511 dana borbe.
682
01:18:57,953 --> 01:19:03,666
No ono �to �e uskoro
ugledati bilo je neopisivo.
683
01:19:05,548 --> 01:19:11,724
"SVIMA SU NAM LAGALI"
29. travanj 1945.
684
01:19:24,050 --> 01:19:25,495
Prva stvar na koju smo nai�li
685
01:19:25,496 --> 01:19:28,394
bila je �eljezni�ka pruga
koja je vodila iz logora,
686
01:19:30,766 --> 01:19:33,342
s mnogo otvorenih
vagona na njoj.
687
01:19:33,442 --> 01:19:35,936
AMERI�KI VOJNIK
688
01:19:36,036 --> 01:19:38,192
Nakon �to smo pre�li prugu,
689
01:19:39,558 --> 01:19:42,524
ugledao sam najstra�niji
prizor koji sam ikad vidio.
690
01:20:05,130 --> 01:20:07,187
Imali smo saznanja o tome.
691
01:20:07,390 --> 01:20:10,221
Svijet je o tome
neodre�eno �uo.
692
01:20:11,219 --> 01:20:16,149
Ali sve do sada nitko od
nas nije svjedo�io ovome.
693
01:20:16,338 --> 01:20:19,338
MEYER LEVIN
ameri�ki novinar
694
01:20:23,942 --> 01:20:27,028
Bilo je to kao da
smo napokon prodrli
695
01:20:27,824 --> 01:20:30,592
u samo sredi�te mra�nog srca,
696
01:20:32,141 --> 01:20:38,056
do same ogavne
unutra�njosti opakog srca.
697
01:21:32,386 --> 01:21:34,386
Dan je zavr�io.
698
01:21:34,697 --> 01:21:39,150
Ovaj 29. travanj 1945.
699
01:21:39,250 --> 01:21:42,250
EDGAR KUPFER-KOBERWITZ
zatvorenik Dachaua
700
01:21:43,007 --> 01:21:49,340
Slavit �u ga do kraja svog
�ivota kao svoj drugi ro�endan
701
01:21:52,378 --> 01:21:56,293
kao dan kada mi je
iznova darovan �ivot.
702
01:22:02,095 --> 01:22:05,790
Bilo je vi�e od 20.000
logora poput Dachaua
703
01:22:06,038 --> 01:22:08,528
�irom Tre�eg Reicha.
704
01:22:10,462 --> 01:22:15,678
U gradovima poput Orhdurfa,
Flossenberga i Weimara,
705
01:22:16,374 --> 01:22:19,039
njema�ki mu�karci,
�ene i djeca
706
01:22:19,139 --> 01:22:25,196
�ivjeli su i radili,
ponekad u samom susjedstvu.
707
01:22:30,478 --> 01:22:36,826
Sada im je re�eno
kako moraju u�i unutra.
708
01:23:15,075 --> 01:23:21,900
Ovdje u Dachauu, gdje je 1933.
ve�ina glasala protiv Hitlera,
709
01:23:22,498 --> 01:23:25,570
mje�tani su rekli
Amerikancima:
710
01:23:26,666 --> 01:23:30,114
'Wir sind �berall
belogen worden.'
711
01:23:31,455 --> 01:23:33,634
'Sve su nas lagali.'
712
01:23:40,074 --> 01:23:42,110
To su la�ljivci.
713
01:23:42,613 --> 01:23:44,798
I krivi kao grijeh.
714
01:23:44,898 --> 01:23:47,898
IZVJE��E AMERI�KE
VOJSKE O DACHAUU
715
01:23:48,879 --> 01:23:53,741
Ljude treba kriviti zbog
njihovog kukavi�luka.
716
01:24:02,803 --> 01:24:04,803
�irom Njema�ke,
717
01:24:05,327 --> 01:24:09,040
Savezni�ke snage prisiljavale su
mjesne �lanove nacisti�ke stranke
718
01:24:09,308 --> 01:24:11,308
da pokopaju mrtve.
719
01:24:22,031 --> 01:24:24,031
Ako ste bili Nijemac,
720
01:24:24,166 --> 01:24:29,622
shva�ali ste da vas je
svijet dr�ao osobno odgovornim
721
01:24:29,911 --> 01:24:33,854
za zlo�ine Tre�eg Reicha.
722
01:24:40,824 --> 01:24:45,564
Osu�uju sve nas, bez iznimke,
723
01:24:46,274 --> 01:24:49,028
za punu odgovornost.
724
01:24:49,128 --> 01:24:52,128
MATHILDE WOLFF-M�NKENBERG
stanovnica Hamburga
725
01:24:52,178 --> 01:24:55,714
Ali mrzili smo re�im
od samog po�etka.
726
01:24:56,874 --> 01:25:00,628
Sada na�e �eznu�e
za izbavljenjem
727
01:25:00,895 --> 01:25:05,461
zna�i samo da smo
prezreni i omra�eni.
728
01:25:13,627 --> 01:25:15,632
Pravo nam budi.
729
01:25:16,648 --> 01:25:19,924
Nitko ne mo�e izma�i ovoj...
730
01:25:20,083 --> 01:25:22,346
kolektivnoj krivnji.
731
01:25:28,369 --> 01:25:36,606
"S NAMA NIJEMCIMA JE GOTOVO"
732
01:25:48,397 --> 01:25:50,397
U vrijeme predaje
733
01:25:52,703 --> 01:25:58,535
vi�e od 11 milijuna Nijemaca
bili su ratni zarobljenici.
734
01:26:09,664 --> 01:26:13,925
Najmanje ih je milijun
umrlo u zarobljeni�tvu
735
01:26:13,960 --> 01:26:15,960
od gladi,
736
01:26:16,912 --> 01:26:18,912
izlo�enosti vremenu
737
01:26:20,037 --> 01:26:22,037
i zanemarivanja.
738
01:26:27,973 --> 01:26:30,918
Kada su granice
Europe bile prekrojene
739
01:26:31,574 --> 01:26:37,883
12 do 14 milijuna etni�kih Nijemaca
protjerano je iz svojih domova.
740
01:26:44,676 --> 01:26:46,453
Bio je to najve�i premje�taj
741
01:26:46,454 --> 01:26:51,673
jednog etni�kog stanovni�tva
u suvremenoj povijesti.
742
01:26:55,464 --> 01:26:58,049
Ono �to ih je
o�ekivalo u Njema�koj:
743
01:27:02,349 --> 01:27:04,349
�ivot bez krova nad glavom
744
01:27:05,299 --> 01:27:07,476
i oskudica hrane.
745
01:27:09,917 --> 01:27:12,805
Milijuni su umrli.
746
01:27:19,779 --> 01:27:21,693
Oni koji su pre�ivjeli
747
01:27:21,694 --> 01:27:28,139
�ivjeli su na mr�avim porcijama,
na rubu gladi, jo� tri godine.
748
01:27:31,777 --> 01:27:33,910
Unato� svemu tome,
749
01:27:34,563 --> 01:27:36,580
ako ste bili Nijemac
750
01:27:37,225 --> 01:27:40,925
trebalo je poduzeti
samo jo� jednu stvar,
751
01:27:42,557 --> 01:27:44,557
obnovu.
752
01:27:58,891 --> 01:28:03,038
Sve �to znam jest da je
s nama Nijemcima gotovo.
753
01:28:04,381 --> 01:28:07,381
MARTHA HILLER
berlinska novinarka
754
01:28:07,485 --> 01:28:09,485
Ne mogu to promijeniti.
755
01:28:09,697 --> 01:28:11,987
Moram to samo progutati.
756
01:28:13,716 --> 01:28:18,206
�ekaju nas te�ak
rad i mr�ave porcije.
757
01:28:21,110 --> 01:28:23,454
Ali sunce je i dalje na nebu.
758
01:28:28,705 --> 01:28:30,705
Jedna je stvar sigurna,
759
01:28:31,969 --> 01:28:35,146
moj �ivot je
zasigurno bio ispunjen.
760
01:28:38,341 --> 01:28:40,482
I predobro ispunjen.
761
01:28:56,408 --> 01:29:02,608
REKONSTRUKCIJA NJEMA�KE
NIJE DOVR�ENA SVE DO 1980-ih.
762
01:29:11,826 --> 01:29:17,523
U EUROPI JE, U DRUGOM SVJETSKOM
RATU, UMRLO 40 MILIJUNA LJUDI.
763
01:29:17,624 --> 01:29:22,578
VI�E OD POLOVINE TIH
�RTAVA BILI SU CIVILI.
764
01:29:35,440 --> 01:29:40,773
Prijevod i obrada: FIXUP
fixup777@gmail.com
60189
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.
Afrikaans
Akan
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bemba
Bengali
Bihari
Bosnian
Breton
Cambodian
Catalan
Cebuano
Cherokee
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Croatian
Czech
Danish
Dutch
English
Esperanto
Estonian
Faroese
Finnish
Galician
Georgian
German
Greek
Guarani
Haitian Creole
Hausa
Hawaiian
Hebrew
Hmong
Hungarian
Icelandic
Indonesian
Irish
Italian
Japanese
Kazakh
Kinyarwanda
Kirundi
Kongo
Korean
Krio (Sierra Leone)
Kurdish
Kyrgyz
Laothian
Latin
Latvian
Lithuanian
Luganda
Luo
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Maltese
Maori
Mauritian Creole
Moldavian
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Montenegrin
Nepali
Norwegian
Pashto
Persian
Polish
Portuguese (Brazil)
Portuguese (Portugal)
Quechua
Romanian
Romansh
Russian
Samoan
Scots Gaelic
Serbian
Sesotho
Setswana
Seychellois Creole
Shona
Sindhi
Sinhalese
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Swedish
Tajik
Thai
Tigrinya
Tonga
Turkish
Turkmen
Ukrainian
Uzbek
Vietnamese
Welsh
Wolof