All language subtitles for Time Team s10e01 dutch subs discovery nl

deze vertaling hoort bij de discovery versie zoals die op tv getoond is.
echter discovery heeft de aflevering enkele minuten ingekort tov de orginele bbc versie. dus bij gebruik bbc versie moet men bij "dag 2 en dag 3" ongeveer 10 en 80 secondes vooruit spoelen.
gebruik dus voor het gemak de discovery versie. veel plezier.

dit zijn Pat and Maurice Jones.
2 jaar terug groeven ze een groot gat om daar een visvijver te plaatsen.

en schrokken zich rot.

ze ontdekten een menselijk skelet in hun achtertuin in Raunds, Northamptonshire.

de lokale archeologische dienst werd ingelicht.

- -
- -
- -

Die vertelde dat het een Saxon graf is.

ze adviseerde om het weer te herbegraven vanwege de kosten van opgraving.

Pat wilde niet het skelet zelf herbegraven.

ze is een echte Time Team fan.

je vertelde dat je de opgraving helemaal zelf deed?

je hebt daar heel goed werk geleverd. en je
hebt daarna het hele skelet weer begraven?

Pat je wilt graag meer weten van het skelet?

ja dat wil ik graag.

Hoe noem je hem?

Henry.

je wil dus weten wie Henry is en of hij alleen begraven is of met anderen?

Ofwel heb je een Saxon begraafplaats in je tuin.

ja.

Pat en Maurice hebben ons gevraagd om dit in drie dagen uit te zoeken.

waar is Henry nu?

nadat Pat de opgraving van alle botten had gedaan, stopte ze hun in een zak.

en herbegraafde ze in dit gat.
maar ze zijn allemaal weg Mick?

ja zeer ongewoon voor ons,hadden we de kans om ze eerder op te graven.

en ermee te werken voor we hier kwamen.

het is een mogelijkheid om meer te leren over de begrafenis.

we zullen er meer over vertellen nadat we de botten onderzocht hebben.

dit is niet precies de plek waar hij gevonden is he?

nee, dat is waar zijn voeten waren.

waar was zijn hoofd?

die lag die kant op

dus de ligging was zo ongeveer?

Hoe lang duurde het om hem op te graven?

het duurde een week.

als beloning voor dat werk heb je deze mooie vondsten gevonden, die we later zullen bekijken.

maar ondertussen heb je erg gemazzeld

want ik doe het Time Team al tien jaar,

maar we hebben nog nooit zo'n mooie saxon kruik gevonden als deze

maar dit is wat jij nu hebt....wat is het?

het is een kruik voor naar het hiernamaals, wat ze in het graf stopte.

om eten of drinken in te doen.
.

het is erg moeilijk om dit te dateren.
deze pot laat eigenlijk zien waarom.

de decoratie is typisch voor de late 5e/vroege 6e eeuw.

maar de vorm is meer de late 6e/vroege 7e eeuw.

Mick, denk jij dat deze persoon alleen begraven is?

Nee, ik verwacht eerder een grote begraafplaats over dit hele gebied.

hoe gaan we die vinden?

we bepalen een groot gebied en nemen de bovenste toplaag ervan af.

en kijken of we kunnen zien of de graven zijn ingehakt in de grond.

hoorde wat hij zei? bepalen een groot gebied....

ja dat heb ik.

hij wil je tuin dus overhoop graven.

afhankelijk hoeveel je ons toelaat.

vind je het niet erg om 10 jaar tuinierwerk op te geven?

ik sta open voor onderhandeling.

jullie moeten met goede redenen komen.

als we beginnen met het gras en het pad dan kunnen we een hoop doen.

Mick's plan is om een groot gebied te openen in het midden van de tuin.

Phil. ga lekker door!

O, ja.

er is niet veel ruimte dus het is een uitdaging deze achtertuin archeologie.

ik wil doorgaan en beginnen

Geophys gebruiken radar.

maar ze vinden nooit wat.

ze staan onder druk om klaar te zijn zodat de graafplek kan worden uitgezet.

waar ga je zo naar toe?
>daar na toe<
nee, dat doe je niet we zijn niet klaar.

niemand helpt me om deze wilde wetenschappers weg te krijgen he?

om het nog lastiger te maken onze landmeter heet ook Henry.

ik raak een beetje in de war geloof ik.

ik had hem anders moeten noemen, maar niet Henry.

Archaeologisch gesproken weten we meer van Raunds dan de meeste andere plaatsen.

omdat een groot 10 jarig onderzoek hier is gedaan in de jaren '70.

een 9e eeuwse Saxon kerk en begraafplaats was ondekt noordelijk van onze graafplek,

en er werden ook zwaar beschadigde crematie resten gevonden.

de familie Jones hun tuin is aan de voet van een heuvel en in een gebied dat nooit is uitgegraven.

en Henry's graf inclusief de grafvondsten,

suggereert dat de Joneses een voor-Christelijke Saxon begraafplaats gevonden hebben.

iets dat nog nooit is gevonden in Raunds.

binnenkort weten we of er nog meer Saxon lichamen zijn in Pat's tuin.

begrijpelijk dat ze meer wilt weten over Henry, het skelet dat ze heeft opgegraven.

om voldoende tijd te hebben voor het onderzoek,

stuurden we een team vooraf drie weken terug om de zak met botten op te graven.

de Joneses moesten hun beton slopen om hun vijver om ze op te graven.

ze hadden de botten in een speciale zak begraven die de Northampton Archaeology had gegeven,

dus de botten waren op een goede manier bewaard.

we namen ze mee om onderzocht en schoongemaakt te worden door onze experts.'

in het laboratorium werd Henry weer in elkaar gezet.

hij is nu teruggebracht om te worden herenigd met Pat and Maurice.

dit is wel anders he, Pat?

ja, heel erg.

de grote vraag Alice, mogen we hem Henry noemen?

of moeten we haar Henrietta noemen?

dat is de grote vraag is het niet?
zie je die inkeping daar?

bij een mannelijk bekken is het nauw.
bij een vrouwelijk bekken is het breder.

we vinden daar dan een C-vorm bredere inkeping.
dus...het is een man.

hoe lang was hij?

gemiddeld voor zijn tijdsperiode , hoogte veranderd door de tijd heen.

hij was ongeveer even lang als Helen denk ik.

ik ben 5foot 9, trouwens.

onderzoek aan Henry's ruggegraat wees uit dat hij een slechte rug had en pijn in de nek.

de putjes hier betekend dat alle kraakbeen versleten is.

had hij artritus?

dat is klassieke osteoartritis in zijn nek.

Henry's tanden gaven hem ook veel problemen.

we zien hier been reabsorbtie, gaatjes in het gehemelte.

wat suggereert dat hij tandvleesproblemen had.

hoe denk je dat hij zich voelde?

hij zal zich niet goed hebben gevoeld.

hij kon geen antibiotica hebben, dus hij had een zere mond.

mogelijk ook losse tanden, want die begonnen duidelijk uit te vallen.

dit was duidelijk voor zijn dood.

leeftijd?

hij had zichbaar al veel jaren erop zitten en versleten.

wij zouden zeggen dat hij van ruim middelbare leeftijd was.

deze vlekken op Henry's armen en benen zijn zeer interessant.

die kunnen komen van het koper van zijn meegegraven mes.

maar de koperen vlek op zijn schedel?

de vlek op de schedel is lastiger, je zou denken aan een helm.

maar ik denk dat het iets is wat meegegaan is bij de grafgiften of wat we gemist hebben in het graf.

we kunnen allerlei dingen vinden, textiel of houten objecten zoals kleine bootjes.

ik denk dat het van een houten bootje met stukjes koper is.

bootjes zijn meestal bij het hoofd.

en zo gedraaid dat de klinknagel van het bootje naast de schedel was.

de hele boot is vergaan en dit is het enige bewijs wat schterbleef.

deze foto van een sectie van Henry's graf

gaf aan dat het was gegraven in kalksteen en erg duidelijk te zien.

zou geophys dit zien?

het is niet makkelijk.

omdat we last hebben van al het tuinmateriaal.

maar behalve dat is het een uitdaging, het is geen lichaamsdetector.

maar we zien wellicht het gat in de kalksteen.

Victor werkt aan een reconstructie gebaseerd op deze foto.

die laat zien in welke vreemde houding Henry lag.

deze ruimte tussen zijn knieen is groot genoeg voor een houten kist.

of een verenkussen of een paar schoenen, alles dus eigenlijk.

hier zie je dus de waarde van een reconstructie.

natuurlijk zijn het veronderstellingen, maar je moet een keuze maken.

ik zie nu in dat sommige van mijn ideen fout zijn.

omdat het mes vertikaal hangt, zoals Pat and Maurice het gevonden hebben.

de schede kan dus niet gebruikt worden om de verkleuring te verklaren van de hand of op de bovenarm.

het kan de verkleuring verklaren op het bekken.

omdat de bovenkant op de goede plek zit.

ik denk dat we verder moeten kijken om deze twee verkleuringen te verklaren.

we kunnen de riem ook uitleggen om het einde te bepalen.

misschien was hij wel echt heel dik.

met een buik ongeveer hier.

het brengt hem tot leven, het maakt hem tot een echt persoon.

op een wijze zoals je het nog niet gezien had.

ja.

terug op de graafplek waar Phil op onderzoek is, is het nieuws niet goed.

deze gele klei met kalksteen erin

is de natuurlijke ondergrond.

zoals je kunt zien is het in heel de graafplek erin.

dit is het materiaal waar we de graven in verwacht hadden.

lunchtijd en we hebben een logistiek probleem.

waarom moeten we de uitgegraven grond verplaatsen?

we hebben nog maar 1 stukje uitgegraven en nu zie je al de hoge berg aarde.

we hebben nog niet eens gegraven waar het graf was.

als we deze kant gaan opgraven kunnen we nergens de aarde laten.

we kunnen de aarde ergens anders neerleggen.

john wil de aarde niet verplaatsen voordat hij geophysed de andere kant.

kun je er niet nu de geophys doen?

in plaats van lunch!

ondertussen wil ik even een rustig woordje spreken met Pat en Maurice.

heel leuk deze grove steentjes he?

ja dat is het, het koste ook een hoop tijd om te doen.

wanneer heb je het gedaan?

vorig jaar.

Mick wil het weggraven.

echt waar!

is dat oke?

ik ben wel bang voor de planten.

als we ze nu eens in potten doen en ze aan de andere kant zetten?

als dat gedaan kan worden, dan oke.

dan zullen we erover denken.

we zijn altijd netjes, je hebt ons vaker gezien!

het lijkt altijd net zo als toen we aankwamen.....zo ongeveer.

als je je ooit heb afgevraagd of archeologen goede tuiniers zijn?

nou weet je het.'

voor mij geld dat ik pech had.

O, ik heb mijn dinges gebroken...

dat gaat van je salaris af makker.

ik heb het gevoel dat we in het verkeerde programma zitten.

er kunnen natuurlijk graven hieronder zijn.

maar door de ontmanteling van de steengroeve geeft het ons meer ruimte om te manouvreren.'

en de Jonesen hebben een ander tuingebied tot nu toe nog volledig intact.

dat is oude en harde klei zeg.

we concentreren ons nu op het andere stuk van de graafplek die geopend is.

en we graven dichtbij waar Henry was begraven.

de vraag is of er meer graven in de tuin zijn?

en weten we hoever ze uit elkaar liggen.

in de meldkaner kijken Helen en Carenza naar een plan

van een Anglo-Saxon begraafplaats in Wakerley, 20 mijlen verderop.

ons graf kan zijn zoals deze, als we geluk hebben.

omgeven door andere graven met dezelfde orientatie richting.

als we pech hebben is het net als bij deze en kan het meters verder liggen.

om het volgende graf te vinden.

alhoewel ze in het algemeen in dezelfde richting liggen

in dezelfde oost/west richting in 3 delen.

er is geen grens hier, of opvallende hoek.

er zijn dus meestal geen grenzen.

wat je doet afvragen hoe ze in relatie staan tot het landschap.

we weten het niet, het is een gat in in onze wetenschap.

heb je je lunch gehad John?

ja bedankt.

de Geophys hebben de tuin onderzocht. hun weerstandsonderzoek wees op middeleeuws ploegen.

dat is de geest van de boerenbebouwing.

het radaronderzoek leverde signalen op die wellicht wijzen op graven.

hier hebben we 2 bliepjes.

die overeenkomen met waar de witte patronen zijn.

zodra Phil zijn knoopjes ontrafeld heeft,

openen we een nieuw gebied om de geophys te testen.

als je een soort collega was, dan zou je me helpen,

wat? met een schaar?

het is laat in de middag,

ik had beter moeten weten, maar ik had echt verwacht dat we al een ander graf zouden hebben.

ik kan het niet geloven dat we niets gevonden hebben in de grote graafplek.

zorgwekkender is dat we een nieuwe graafplek geopend hebben achter de visvijver.

en die lijkt ook niet zo veelbelovend.

vanwege de richting van het skelet

dachten we dat we aan deze zijde moesten kijken, dus we maakten een graafplek hier van 3x2 meter, maar we vonden niets.

helemaal niks?
<< nee, maar ik heb me toch vermaakt. >>

je bent een masochist.

in hun huis zijn de Joneses stoicijns voor dit alles.

zij zijn aan het kijken naar een video van ons conserveringswerk

van het Saxon mes en riemsluiting uit Henry's graf die Pat opgegraven had.

dit zijn de rontgenfoto's,

die ons meer kunnen vertellen hoe de objecten er eigenlijk uitzagen.

hier is schoongemaakt en losse stukjes corrosie zijn verwijderd.

zonder het blad van het mes te beschadigen.

dit is hoe de vondsten er eerst uit zagen.

deze roestige klomp metaal gaf de grootste verrassing.

de rontgenfoto liet een traliewerk patroon zien.

een deel van een Saxon riem.

ondanks dat het erg aangekoekt was, is het mogelijk om nu een scherp beeld te zien.

omdat de rontgenfoto uitwees dat het er was.

en toen voegden we de 2 samen...

zoals hier,...

en ze passen dus perfect tegen elkaar.

en wat heel bijzonder is dat de hoeken zo aangekoekt waren.

en er is geen twijfel mogenlijk dat ze bij elkaar horen.

en het bleek dus een bijzondere decoratie te zijn.

echt geweldig dat je zo'n goede verbinding ziet.

dacht je dat het er zo uit zou zien?

nee ik had nooit gedroomd dat het zo zou zijn.

ik ben heel dankbaar dat jullie de moeite hebt gedaan alle stukjes te verzamelen.

in dit geval zag dit object het minst interessant uit, maar was juist het meest interessante

bedankt dat jullie de mogelijkheid gaven aan ons voor onderzoek en conservatie.

heel erg bedankt dus.

dank je dat je het gedaan hebt.

het is echt wonderbaarlijk..ik ben echt overweldigd.

omdat ik nooit zoiets verwacht had.

herrinner je hoe de objecten er de laatste keer uit zagen?

ik heb ze nu terug van de conservator.

Oh, wauw!

dat is de gesp.

dat is echt prachtig.

de rontgenfoto gaf een betere indicatie van de begraafdatum van Henry.

zie je het scherpe gedeelte waar het ijzer dunner is en het een kromme achterkant heeft en een kort handvat en mist wat hier.

deze kromme achterkant is karakteristiek voor 7e eeuwse messen.

fantastisch, dus nu weten we dat Henry begraven werd in de 7e eeuw.

we hebben ook nog gewerkt aan een reconstructie van Henry's riem.

hoi, Pat kijk daar eens naar.

geweldig.

dat is hoe het eruit zag.

hoe heb je het zo kunnen bepalen?

deels komt door de foto, deels door de gesp en gedeeltelijk verzonnen.

we hebben de rand toegevoegd zoals je die kunt zien op de rontgenfoto's.

we hebben ook wat decoratie toegevoegd aan de randen.

je kan het niet zien op de rontgenfoto, dit is dus een gok.

in feite de decoraties zijn van voorbeelden van riemen uit de 7e eeuw.

zodat het overeenkomt wat ik geloof de datum van het mes is.

het is mooi de manier waarop we langzamerhand Henry tot leven wekken.

het is geweldig.

<<<<< dag twee >>>>>>>

Mick, laten we eerlijk zijn, we hebben het niet goed gedaan gisteren.

jawel we hebben een hoop graafplekken gemaakt, ze zijn hier in het rood.

en wat zit erin?

niks alleen de natuurlijke grond.
<< precies >>

hoe gaan we in hemelsnaam deze begraafplaats vinden?

ik denk dat we op meer plekken moeten kijken.

als je kijkt op de rode plekken hier waar we hebben gegraven

hoeveel procent is dat van de tuin?

het is maar 5%.

dat is maar een klein gebied, dit is iets wat ik eerder tekende

dit is het graf wat we weten, maar er kunnen wel 10 meer graven zijn.<< Theoretisch! >>

die we met onze mogelijkheden volledig gemist hebben.

zelf al zouden we deze verlengen...

dan zouden we deze misschien vinden.

het is net een soort duikbootjacht he? (spel)

ja het is precies duikbootjacht.

we kunnen 2,56 centimeter van een graf zitten en het niet zien.

wat kunnen we daaraan doen?

ik denk dat we de plekken waar we zoeken moeten vergroten.

we kunnen deze plek verdriedubbelen, en hier een plek openen.

een andere mogelijkheid is om buiten de tuin gaan graven, die een nietszeggende moderne grens heeft.

dus waar zullen we dan naartoe gaan?

ergens waar er ruimte is voor een grote graafplek.

de voor de hand liggende plek is de volkstuin hier....

het word nu niet gebruikt. we kunnen daar een grote plek openen om aan onze huidige kleine plekken toe te voegen.

dat is goed, maar ik wil Pat's tuin niet verwaarlozen.

we zijn op zoek naar meer Henry's in haar tuin.

we gaan hier graven, in de hoek van de tuin, ondanks dat het meer werk betekend.

omdat dit gebied een dump- en bewaarplek is van verschillende tuinprojecten.

maar we persen vandaag ook een tweede en veel grotere schofel in de tuin.

dus dit extra werk vertraagd ons niet

als er meer Saxon graven in deze tuin zijn.

dan is Phil vastberaden ze te vinden voor Pat en Morris..

omdat we gisteren niets gevonden hebben, wil hij de graafplaats enorm vergroten.

dus het loopt van hier tot .....

ja, we moeten een stukje vrij houden voor de schofel.

we kunnen de hele plek openen. eigenlijk zo lang als dat je wilt

het is een groot gebied!

ja...!

aan de overkant van de weg in een buurmans tuin hebben we een Saxon kamp opgezet.

deze acteurs tonen Pat and Maurice wat ze 1400 jaar geleden zouden dragen.

hallo.

dit is Etha en dit is Billa.

is het goed als ik dit voel?

natuurlijk.
ik had me het veel grover voorgesteld.

ze konden hele fijne kleren maken op hun weefgetouwen.

ik heb leren schoenen die erg comfortable zijn.

ze nemen de vorm van je voeten aan.

dit is wat je gedragen zou hebben Morris.

erg simpel, erg eenvoudig.

je ziet dat hij dezelfde riem heeft, met dezelfde breedte

hij heeft ook dezelfde decoratie als die uit Henry's graf, en natuurlijk ook het mes.

dat is echt erg leuk.

je kunt zien dat het dezelfde hoek of kromming heeft als degene uit je tuin.

dat is waar.

dat gaf ons de 7e eeuw als vervaardigingsdatum.

Aen gaf ons dus de datering wat erg handig was.

onze zoektocht naar een Saxon begraafplaats trekt de aandacht van de lokale bevolking.

en verschillende willen ons helpen.

en ik zei dat ik een skelet vond in haar tuin.

en ik geloof dat ze een speerpunt vond.

als hij gelijk heeft en een ander graf lokaal is gevonden dan moeten we dat controleren.

op wat hun noemen de "nieuwbouw".
het is aan de andere kant dan de volkstuinen.

deze man, een wichelroedeloper gelooft dat hij kan helpen om de graven te ontdekken.

zie je hoe het beweegt?

precies hier.

zijn voorspelling dat er graven zijn onder de natuurlijke kalkgrond,
maakten weinig indruk op de archeologen.

het is in de kalksteen.

ik heb er eens naar gekeken

Stewart aan de andere kant, heeft de kaarten bestudeerd.

en hij ontdekte dat in 1798,de Jones's tuin
deel was van dit perseel van land.

die een interressante grensomschrijving had.

het beschreef de noordelijke grens in Marshalls straat en de oostelijke en zuidelijke grenzen.

maar wanner hij de westelijke grens beschrijft,

in het westen bij het volgende perceel, de heggen, greppels en heuvels en bla bla bla.

het noemt dus heuvels....

het is iets wat erg belangrijk kan zijn.

omdat soms de Saxons soms herbegraven werden in eerdere prehistorische grafheuvels.

en als je kijkt naar de topografie,

daar is de tuin, daar is de weg aan de voorkant.

het huis waar Henry was gevonden is hier ergens.

de contourlijn voor deze hoge grond loopt ongeveer zo...

dit is dus de hoogste grond van het rivierdal.

het is dus een perfecte plaats voor een bronzentijds begraafplaats.

ze zijn niet altijd op de top, maar vaak op het vals platte stuk.

zodat ze vanaf beneden gezien aan de horizon waren.

stel dat er meer heuvels zijn. dan krijg je cluster begraafplaatsen rond de heuvels.

onze Henry kan op zo'n kant liggen.

dus de graven zullen binnen zo'n heuvelring zijn. dus we moeten hier kijken.

nu een update over ons "zeeslag spel", we hebben twee meer graafplekken geopend.

1 langs de visvijver en 1 langs de garage.

het uitzicht vanaf het terras is niet helemaal meer wat het was.

Pat! kom eens hier.
je kijkt nogal bezorgd.

nee, ik ben... (Lacht)
ja

alsjeblieft zeg me dat je wat gevonden hebt.

is dat waar je je zorgen om maakt?

ik hoop dat je dat hebt,
ik ben bezorgt als je dat niet hebt.

we dachten dat je bang was van de staat van je tuin.

nee, nee, maar een klein beetje.

wel ik ben wel ongerust dat we helemaal niets vinden.

maar ondertussen hebben we meer informatie over Henry.

David, je heb werk uitgevoerd aan een tand van Henry om op een andere manier zijn leeftijd te bepalen?

ja, wanneer tanden zich ontwikkelen in de mond,

zijn zo wit als je kijkt onder de microscoop.

maar boven je 25e,

worden de tanden doorzichtiger langs de wortels.

van hier af in het bot, tot bovenaan de kroon.

en de doorzichtigheid stijgt over de lengte van de tand.

dus het enige wat ik doe is het meten van de lengte van deze doorzichtigheid.

en vergelijken het dan met tanden waarvan we de leeftijd weten.

en dat verteld me hoe oud hij was toen hij stierf.

dit is waar ik een tand van Henry eruit heb gehaald, dit gat hier.

en dit is de tand die we hebben gesplitst om het onder de microscoop te kunnen bekijken.

het is een hele duidelijke lijn eigenlijk?
ja dat is waarom ik heel zeker ervan ben.

wetende dat de Joneses geinterresseerd zijn, gaat Carenza ze gauw het nieuws vertellen.

dit is verrassend omdat we dachten dat hij begin 30 tot begin 40 was.

maar hij is eigenlijk tegen de 60.

je maakt een grapje.

ik...dacht dat ze niet zo lang leefden?

het is een erg goede leeftijd voor die tijd.

35 oke, misschien 40, maar niet 60.

ik had niet gedacht dat ze toen zo oud konden worden.

hoe kon Henry het voor elkaar krijgen dat hij zo lang leefde? hoe heeft hij een vroege dood voorkomen?

hoewel er geen Saxon medische boeken zijn overgebleven,

zijn er 10e eeuw herbaria (gedroogde plantenboek), die een aantal kruidentoepassingen beschrijven.

onze landmeter die ook Henty heet, is vrijwillig aangewezen om de oude medicijnen te proberen.

we geloven dat je skelet osteoarthritis in zijn nek had.

dus we hebben een oplossing hier,
brandnetels in olie.

en wat doe ik daar mee?

dat smeer je in je nek.

fijn!

Massage zal dat beter maken.

voor de pijn in je tandvlees hebben we salie gekookt in water.

dus grote slok nemen, gorgelen en uitspugen.

dus dit is Saxon mondwater?

ja.

waar smaakt het naar?

het smaakt wel goed, naar kruidenthee.

hier nog iets voor als je een jeukende kont hebt.

hoe wist je daarvan?

Dr Alice Roberts is nieuwsgierig, maar niet genoeg om iets uit te proberen.

..asperine, wat boomschors is he?

neem nu duizendblad, dat is goed voor alles wat je scheelt.

net zoiets als paracetemol?

absoluut.

neem het voor alle pijntjes en kwaaltjes.

voor een wond gemaakt door ijzer, die smeer je in met dierlijk vet.

en smeer dat erop, dat zal de insecten weghouden.

ik dacht dat ze honing gebruikte voor dat?

een heleboel kruiden in de kruidenboeken zijn gemengd met honing, een antiseptisch middel.

op een wond gesmeerd, zal het de kruiden op zijn plek houden,en infectie voorkomen.

wat is het nieuws hier?
<< niets >>

weer niets?!

nee we kwamen gelijk op de natuurlijke kalksteen.

dus hoe voel je je?
<< depressief, opgebrand.

het trieste nieuws is dat geen enkele plek een spoor van een ander graf vond.

en Mick wil ons werk vooral toeleggen op de volkstuinen, waar de Geofys net klaar is.

maar we geven het hier niet op.

het plan is om het team van jonge gravers de tuin blijven te onderzoeken.

we moeten een strook graven om de 2 plekken te verbinden,

en zoals Catherine voorstelde, plek 1 vergroten.

dat is deze hier?

welke kant op?
<< jou kant op >>

naar weer een bloemenveld he?!

nee we komen niet bij het bloembed, we gaan niet zover.

maar het geeft ons de mogenlijkheid om het gat te onderzoeken waarin Henry lag.

omdat het een andere grondsoort was dan de grond in de graafplekken.

het klinkt me persoonlijk wel goed, en ik hoop dat ze gelijk hebben.

verderop in de tuin lijkt het erop dat Phil een reden vond om te blijven graven.

ik dacht dat je op de volkstuinen moest zijn?

ik vertrek niet zolang ik niet weet wat in dat gat is.

bij deze bruine strook die hier is,
daar is de vorm precies zoals bij Henry.

dus dat kan een graf zijn? niet alleen dat,
we hebben ook een romeinse potscherf.

dat is nu geen geologisch gat, maar dat is een archeologisch gat.

het is de enigste hoop die we hebben.

de enigste manier om te zien of het een graf is om de graafplek te vergroten.

is er hier iets Phil?
je kunt wel wedden dat er wat is, kijk daar is de rand.

kijk eens hier beneden, daar is alleen geel spul.
dat is het grondgesteente en dat is de natuurlijke grond.

en hier is de bruine grafvulling.

en kijk nog meer potscherven.
het lijkt mij erg romeins.

waarom is een romeinse pot belangrijk wanneer we voor een Saxon graf op zoek zijn?

omdat de romeinen er waren direct voor de Saxons.

het is regelmatig dat we romeinse vondsten vinden gemengd met Saxon materiaal.

Phil is overtuigd, maar wij weten het nog niet zeker.

misschien hebben we ons spel duikbootjacht toch niet verloren.

misschien zijn ze meer verspreid?

O, kijk......
daar gebeurd het, lijkt dat op een graf of niet?

als het is net zo als bij jou Pat, dan zou het hoofd aan deze kant zijn en zijn voeten aan die kant zijn?

het is raak, wat een opluchting.

kan ik mijn troffel pakken?
<< wil je ook een keertje? >>

o, ja !

is dit hoe je de eerste deed?
<< ja >>

deed je het zo minutieus? maakte je het schoon en deed het precies zo?
<< ja >>

en het was instinct wat je vertelde hoe je het moest doen?

alleen door naar time team te kijken.
<< echt waar >>

Carenza is weggegaan op zoek naar meer informatie.

we hebben gehoord dat er een Saxon skelet was gevonden in een tuin in Spinney Straat, zo'n 20 jaar geleden,

weet U welke tuin dat was?
<< nee dat weet ik niet >>

we vroegen ons af of u ooit skeletten gevonden heeft in uw tuin?
<< nee >>

hoe groot is deze begraafplaats?

dat proberen we juist uit te zoeken.

uiteindelijk heeft Carenza de tuin ontdekt waar het graf was, maar......raad eens waar het is?

juist, precies waar we aan het graven zijn.

het regent pijpestelen, maar sinds we de grafuitsparingen gevonden hebben is iedereen vrolijk.

hoewel we Pat's tuin veranderd hebben in een hellegat, is ze wel blij.

omdat ze eindelijk de kans heeft te graven met haar held Phil Harding.

ben je toch blij met deze graven in je tuin?
ja, het maakt mij niet bang.

het is raar dat sommige mensen het wel erg vinden.

het lijkt maar kort geleden dat we niets vonden in de tuin, maar nu .....

hebben we nog een graf?
ja, de theorie was correct.

David, toon ons waar het is.

het lijkt of we hier aan het einde van de begraafplaats zijn. het is moeilijk te zien door de modder.

maar we hebben, wat je duidelijk kunt zien,
een bot hier die naar beneden gaat.

op het moment hebben we nog niet genoeg gezien om zeker te zijn dat het bot menselijk is.

maar onze gravers zijn overtuigd dat onze strategie zich uitbetaald.

het is op dezelfde lijn als Henry en het graf verderop. dus ik ben weer blij.

dus het is oude Archeologen 1,
jonge Archeologen 1 ?

precies het is remise.

het was lang wachten, maar nu word het spannend

want in Phil's graafplek zien we niet alleen een schedel, maar ook de buitenkant van een complete pot.

ik vermoed dat het te vroeg is voor een man/vrouw identificatie?

zover ik kan zien lijkt het op een vrouw. het voorhoofd is erg recht en glad.

en je kunt de tanden zien?

je kan genoeg zien om te weten dat ze haar verstandskiezen heeft, dus ze is ouder dan 21.

dus het ziet er goed uit eigenlijk.

wat heb je in jouw graafplek Phil?

hieronder is een mooi groen ding. Helaas is het erg verweerd door de aantasting van de grond.

en hier, moeilijk te zien, is een stukje van een ijzeren voorwerp, dus dat kan 1 geheel object zijn.

Paul, hoe gaat het op jouw plekje?

erg vroeg nog, ik heb alleen nog maar de kant blootgelegd.

nog niet op zijn volledige lengte, maar het lijkt op de juiste plek te zijn.

zou de pot omgevallen kunnen zijn op zijn zij toen het graf opgevuld werd, en het omver viel?

ja dat is mogelijk..

dit is het einde van wat blijkt een zeer vruchtbare dag.

ik wist dat het een grootte graafplek was, maar jeetje?!!

en dat gaat door heel de volkstuin.

het enige wat we ontdekt hebben is dat de grond hier heel anders is.

erg plakkerig.

het is heel anders, we zijn bang dat we hier de grafcontouren niet zien.

dus wat doe je? ga je verder die kant op?
<< nee, we gaan die kant op.>>

Helen's plan is om een nog grotere graafplek te openen.

om uit te vinden of er nog meer graven zijn in deze richting.

we willen Pat kunnen vertellen of de graven een kleine groep is, of deel uit maakt van een groot kerkhof.

<< dag 3 >>

geen prijs voor het raden wie de leiding heeft over de opgraving van dit skelet.

is dat een gat in het midden?ja dat is het,
het gaat hierheen, en daar is een draad naar hier.

en als ik.....
dit is mooi, dit is geweldig

Phil heeft al zijn ervaring nodig,omdat deze Saxon vrouw met mysterieuze items begraven is.

er is hier een klein ijzeren voorwerp.

ja, ik ze het.
en dan is er deze grote koperen plaat hier.

en ik heb dit grote ijzeren object hier.

ik weet niet of het een mes of wat dan ook is.

onderop bij de voeten is ook een complicatie.

het lijkt erop dat er meer dan 1 skelet is in dit graf.

gisteravond vonden we dit lange smalle bot, wat lijkt op een bot uit een been.

ik denk dat dit het andere been moet zijn.

of het is een opperarmbeen door zijn vorm.

in ieder geval is het geen baby, als de botten zijn wat we denken.

we hebben hier een klein kind denk ik, een peuter.

gisteren dachten onze jonge gravers een ander saxon graf in de tuin gevonden te hebben.

nu zijn ze er zeker van.

waar is de schedel?
OO, ja, ja, ja...

zelfs ik kan de donkere aarde zien van dit graf, dat klein en smal is.

kun je me iets vertellen van wat je tot nu toe gevonden hebt?

we hebben juist de schedel opgegraven dus ik kan nog niet veel vertellen.

het is misschien een kind. maar als het blijkt een 40 jarige vrouw te zijn heb ik niks gezegd.

ik zie je straks nog wel.

Inclusief Henry graf, hebben we nu 3 graven in deze tuin.

maar we moeten er meer vinden om er zeker van te zijn dat het een begraafplaats is.

onze grootste kans om dat te doen is in de volkstuinen.

waar we een grote graafplek openen op zoek naar meer graven.

als we deze kant op gaan veranderd de grondsoort.

het is meer gelijksoortig als waarin de graven gevonden zijn.

het ziet er hier een stuk zanderiger uit.
dus we hopen dat we er 1 vinden.

1 is al goed.

in het kamp van de Saxon acteurs

kijkt Pat naar de replica's van allerdaagse dingen, zoals houten schalen en lepels.

deze lepel is van een koeienhoorn gemaakt. het is erg buigzaam.

als je het in heet water stopt kun je het bewerken.

zulke objecten overleven het erg weinig.

we vinden bijna nooit resten van deze handvaten......

en iets als deze slagtanden van een zwijn.
in een zure grond zal dit verdwijnen.

het enige wat over blijft zijn de metalen delen. je dus moet uitvinden waarvan het was.

precies wat Phil en Paul op het moment proberen te doen.

hier zijn losse tanden, en onder het sleutelbeen zie je dat er iets uitsteekt, het is een bronzen draad.

helemaal geweldig om het te zien,
iets wat zo oud is, zo te zien....

je kunt haar zien met al haar persoonlijke voorwerpen, waar ze je haar mee wilde laten zien.

die pot is er om een reden, en wij krijgen er het voordeel van.

Helen,wat denk je dat deze mensen waren?
vikings of Saxon's of Brits?

ik denk niet dat ze zichzelf als Saxon's zagen.

mensen die zich als Saxon's beschouwen leefden meer in het zuid-westen.

ze zagen zich waarschijnlijk meer als vikingen.
maar ze hoefden niet noodzakelijk van de vikingen af te stammen.

hoewel we denken aan grote golven van Germaanse indringers.

hadden we ongeveer 4 miljoen mensen in romeins Engeland.

en om die cultuur te verdringen door de migratie van Germanen,

zou onmogelijk zijn, je had dan miljoenen Germanen nodig.

het is meer voor de hand liggend dat de romeins-britse populatie hun cultuur veranderde omdat het mode was om een Germaan te zijn.

het kunnen dus ook afstammelingen zijn van Romeins-Britse mensen.

maar ze zullen zich niet zien als Brits maar als viking.

het tweede graf wat we ontdekt hebben is nu zeker dat van een kind.

hoewel we niet kunnen zeggen of het een jongen of meisje is zonder DNA test.

we kunnen de leeftijd makkelijk bepalen door een tand te onderzoeken.

de wortels zijn niet ontwikkeld omdat de punten nog niet dicht zijn.

ze zijn nog een beetje open, dit is wat je ziet bij 8-jarigen.

dus we hebben hier een 8-jarig kind, met ongeveer een jaar speling.

In Phil's graafplek , is een vrouwelijk skelet opgegraven en grafgiften erom heen.

het volgende klusje is om het mysterieuze koperen object op te tillen in een klomp aarde.

zodat het voorzichtig bekeken kan worden in het conserveringslab.

aardewerk specialist Paul Blinkhorn tilt voorzichtig de 2e complete Saxon pot op in Pat's tuin.

het is een kookpot, kijk hoe het geblakerd is aan de bovenkant.

dat is roet,
dit is gebruikt op het vuur.

we kunnen zien dat het voor koken was,
maar er zijn verschillende mogelijkheden waarom het in het graf was.

het kan om eten en drinken te bewaren, of als maaltijd naar het hiernamaals.
<< het hiernamaals verhaal dus? >>

het kan ook de status van de vrouw in haar leven betekenen.

dus ze deed bijvoorbeeld het huishouden?

dus ze was de huisvrouw, of de kok.

gegeven het feit dat een anlo-Saxon huishouden bestond uit tientallen mensen.

hebben we het meer dan over een huishoudster?

je vind ook vrouwelijke begraafplekken met sleutels aan hun riem.

wat de rijkdom van het huis toonde.
het is geen onderdanige rol.

In Phil's plek dachten we aan een kind begraven bij de vrouw haar voeten,maar de botten zijn niet menselijk.

enig idee welk dier?

omdat ik het gisteren mis had hou ik het nu even voor me.

interressant is dat er bij die botten geen teken van slacht is het is dus geen portie vlees.

je vraagt je af of het een huisdier is.

Phil tilt het menselijke skelet op,

beginnend met de voeten en dan richting de schedel.

is het niet: als je er 1 gezien hebt, dan heb je ze allemaal gezien?

nee absoluut niet, het is iedere keer een uitdaging.

al deze botten worden schoongemaakt en samengevoegd in het laboratorium.

hier is Henry's schedel, die is gereconstrueerd door David Whittaker, door kaarsvet als lijm te gebruiken.

een klus dat 6 uur duurde om te doen.

Victor wil de expert zijn mening over Henry zijn voorkomen, zodat hij hem kan tekenen voor Pat en Morris.

het voornaamste ding in mijn gedachte is, dat het een kleine schedel is.

ik had echt verwacht dat het veel zwaarder was en zwaarder gebouwd.

zijn wenkbrouwen zijn niet goed ontwikkeld.

het is geen Arnold Schwarzenegger-type.

het is een meer verfijnd gezicht.

hij heeft zeker een vooruitstekende kin, het steekt een eind uit.

erg opvallend dus. ook opvallend zijn de jukbeenderen.

die zijn vrij breed in verhouding.

dus ik denk dat zijn gezicht van hier naar de kin liep.

er is nog genoeg te doen, hoewel de afwezigheid van grafgiften in ons 2e graf daardoor veel eenvoudiger is, dan degene die Phil uitgraaft.

ik vraag me af wat deze kleine kraal doet.

Phil heeft de lastige taak om het bovenste gedeelte van het skelet te ontdoen van verschillende grafgiften.

Is het glas, Phil?
<< Ik denk het wel. >>
het is mooi, een mooie blauwe kleur.

er is een stukje draad hier dat komt hier vandaan.

en er is een andere hier.

en dan hebben we dit stuk hier.

Phil ontdekt iets wat lijkt op een serie dunne zilveren ringen.

grote genade het is geweldig, al die kleine ringen hoorden ooit bij elkaar?

wel ze lijken...ehhh....nou kijk....

iets beweegt hier.

nou dan kunnen we dat beter in deze positie laten.

ja er is er nog 1 daaronder, kijk eens aan!

dus er is een ketting onder haar?.

ik wil niets van dit missen, maar....

ik moet mezelf losrukken want eindelijk is er nieuws van de volkstuinen.

we hoorden dat je wat beenderen had.
< ze zijn hier >

we denken dat het menselijke zijn, maar we moeten nog bevestiging krijgen.

dit is precies aan het samengaan. zie je die lijn?

dat is waar de 2 delen samengaan.

wat betekend dat de groei van het bot is opgehouden. Dit is dus iemand in zijn late tienerjaren.

het slechte nieuws is dat het graf is omgeploegd door middeleeuws geploeg.

je kan een spoor van de ploegsnede zien in deze sectie.

het enige intacte van het skelet zijn de voeten.

dit zijn de uiteindes van de voeten.
<< o, ja >>

de voeten zijn buiten de graafplek.

maar dit mes en andere metaalstukken vertellen ons dat het graf is Anglo-Saxon.'

hoe ver is dit van Henry?

O, ongeveer 30 meter die kant op?

is het een aparte gegraafplek of onderdeel van een begraafplaats?

het is onwaarschijnlijk dat het apart is.

ook al is het nu een ander gebied, toen was het hetzelfde gebied.

nu met 4 graven ben je er dan zeker van dat dit een begraafplaats is?

ja ik denk dat we het nu officieel kunnen zeggen.

<>
<< precies wat we wilde horen. >>

nu de tijd bijna om is, ligt de focus op zoveel mogenlijk te weten komen als we kunnen

over de Saxon vrouw begraven in Pat's tuin.

haar tanden, als ze haar mond dicht deed, dan hebben de meeste mensen een overlapping aan de bovenkant.

maar die van haar niet, ze sloten precies op elkaar.

is dit een glazen kraal of gemaakt van steen?

een echte ronde cirkel hier.

hoewel het moeilijk te zien is, is het een benen ring met gaatjes ontwerp.

we zijn bijna aan het eind van onze opgraving, en de buren zijn benieuwd wat er gevonden is in Pat's tuin.

dit toont hun tuin en de graafplekken die we gegraven hebben.

we hebben ziet zoveel werk gedaan dan we hadden gewild...

hoewel we de voeten hebben blootgelegd van het graf in de volkstuinen,

moeten we veel meer graven om te zien hoeveel graven er zijn in deze begraafplaats.

jullie staan waarschijnlijk nu allemaal bovenop Anglo-Saxon graven.

Stewart denkt dat de Anglo-Saxons hun doden begroeven dichtbij de bronzen tijd grafheuvels.

we kunnen een impressie maken voor de Joneses hoe dat er ongeveer uitzag.

onze begraafplaats is precies op de horizon, zodat......

overlever Henry laat hier in een 3D model de graven zien in het groen,

en hoe die zichtbaar waren vanaf ieder punt in het rode gebied.

Victor heeft een reconstructie gemaakt...

belangrijkste van alles wilde Pat meer weten van het skelet dat ze heeft opgegraven.

we hebben ons best gedaan Henry tot leven te wekken voor haar.

zo denken we hoe hij eruit gezien heeft. en Martin is hier om je een idee tegeven hoe hij klonk.

< (Spreekt ANGLO-SAXON)

je zal wel willen weten wat dat betekend.

ze zeiden dat hij de (meest zacht) aardigste man was,

het vriendelijkst naar zijn mensen toe, en het meest hunkerend naar de overwinning.

hij lijkt er wel op vind je niet?

dat is absoluut geweldig.
heel erg bedankt.

en we hebben je tuin gesloopt.

nee dat heb je niet.
niets dat niet kan worden teruggeplaatst.

en het was het waar dat Henry niet een opzichzelf staand graf had, maar onderdeel was van een Anglo-Saxon begraafplaats.

de enige die ooit ontdekt was in Raunds.

dus wat wil je dat we ermee doen?

ik denk dat we moeten proberen de ringen apart te houden.
<< ok >>

ze lijken anders en ze zijn ook misschien anders.

het is een nieuwe en opwindend detail over het leven en de dood in de 7e eeuw.

totaal onafhankelijk denk je niet?

maar alleen na de opgraving, toen de vondsten schoongemaakt waren en de botten bestudeerd,

konden we een beeld krijgen van dit graf uit de 7e eeuw.

deze Anglo-Saxon vrouw was in de begin 20 toen ze stierf.

ze droeg haar ketting met zilveren ringen en glazen kralen.

ze droeg een benen brosche met ring en punt ontwerp.

andere objecten waren om haar heen gelegd.

een mes, een rivier kiezelsteen met een koperen ring.

een kleine verkoperde houten kist, waarvan alleen het koper overbleef, en een kookpot.

het meest ongewone was dat er een dier met haar begraven was, we weten nu dat het een kleine hond was.

wat een vertaalklus....nu echt nooit meer...pffff.