Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:03,480 --> 00:00:10,170
Aan het eind van WO II nemen de Sovjets
een berucht concentratiekamp over...
2
00:00:10,920 --> 00:00:13,366
en zetten daar hun eigen vijanden in.
3
00:00:13,480 --> 00:00:17,087
Ze zeiden: Zoek geen gerechtigheid.
Die ontbreekt hier.
4
00:00:17,200 --> 00:00:20,727
Wij hebben gewonnen
en kunnen doen wat we willen.
5
00:00:22,040 --> 00:00:27,080
Uit vertrouwelijke notulen blijkt
hoe het Westen opschrikt...
6
00:00:27,200 --> 00:00:30,409
omdat Oost-Europa grotendeels
onder Stalins gezag valt.
7
00:00:30,520 --> 00:00:34,809
Er is een ijzeren gordijn
rond hen neergelaten.
8
00:00:35,440 --> 00:00:38,046
Fabeltjes.
9
00:00:38,160 --> 00:00:40,481
Allemaal fabeltjes.
10
00:00:46,680 --> 00:00:50,287
De Sovjets onthouden
miljoenen mensen de vrijheden...
11
00:00:50,400 --> 00:00:54,769
waar volgens het Westen juist
voor was gestreden.
12
00:00:54,880 --> 00:00:57,690
We konden het IJzeren Gordijn
niet opheffen.
13
00:00:57,800 --> 00:01:01,566
Maar we lieten ook niet toe
dat het werd uitgebreid.
14
00:01:02,840 --> 00:01:05,366
Dit is het verhaal van hoe na de oorlog...
15
00:01:05,480 --> 00:01:10,327
in veel landen de ene tiran werd verruild
voor de andere.
16
00:01:10,440 --> 00:01:16,243
En van hoe de Sovjet-Unie nu
de nieuwe vijand van het Westen werd.
17
00:01:19,160 --> 00:01:24,485
DE TWEEDE WERELDOORLOG
18
00:01:24,600 --> 00:01:28,321
ACHTER GESLOTEN DEUREN
19
00:01:28,440 --> 00:01:34,083
STALIN, DE NAZI'S EN HET WESTEN
20
00:01:41,000 --> 00:01:46,962
Dit was Berlijn in 1945, in de nasleep
van het einde van de oorlog in Europa.
21
00:01:48,640 --> 00:01:54,841
De eerste indruk die je opdeed, was die
van de ongelooflijke verwoestingen.
22
00:01:54,960 --> 00:01:58,203
Het was een misselijkmakende aanblik.
23
00:01:58,320 --> 00:02:04,771
Hetzelfde gold voor de meelijwekkende
staat waarin de mensen verkeerden.
24
00:02:04,880 --> 00:02:09,442
Maar er was geen sprake
van enorm medeleven.
25
00:02:09,560 --> 00:02:15,920
We waren gechoqueerd, maar we hadden
niet zo erg met hen te doen...
26
00:02:16,040 --> 00:02:19,283
omdat zij dit
over zichzelf hadden afgeroepen.
27
00:02:21,040 --> 00:02:24,965
De Slag om Berlijn
was verwoestend geweest.
28
00:02:25,080 --> 00:02:30,849
De Sovjets hadden 350.000 man verloren
bij de inname van Hitlers hoofdstad.
29
00:02:38,600 --> 00:02:40,887
En in de dagen na die zege...
30
00:02:41,000 --> 00:02:46,564
liepen de burgers, en vooral de vrouwen,
het risico te worden aangevallen.
31
00:02:51,280 --> 00:02:55,842
Ik wist dat m'n tante
tijdens de bezetting was verkracht.
32
00:02:56,520 --> 00:02:59,524
Ze zat thuis met haar kinderen.
33
00:02:59,640 --> 00:03:03,281
De soldaten vroegen de kinderen
naar hun moeder.
34
00:03:03,400 --> 00:03:06,768
Toen hebben ze haar
meermalen verkracht.
35
00:03:08,320 --> 00:03:11,802
Bij m'n andere tante
rukten ze de sieraden van het lijf.
36
00:03:11,920 --> 00:03:15,288
Ze pakten ze niet gewoon af,
ze rukten ze af.
37
00:03:23,560 --> 00:03:28,487
De Sovjets 'bevrijdden' alles
wat in het zicht kwam.
38
00:03:29,760 --> 00:03:32,684
Met hun in de VS gemaakte trucks...
39
00:03:32,800 --> 00:03:35,883
voerden ze alles af
wat ze maar konden afvoeren.
40
00:03:36,000 --> 00:03:42,849
Daar bouwden ze thuis hun economie,
woningen enzovoorts weer mee op.
41
00:03:51,240 --> 00:03:54,005
We hoorden van de verkrachtingen
en plunderingen.
42
00:03:54,120 --> 00:03:58,808
Ik ging de Sovjet-Unie als geheel
er niet anders door zien.
43
00:03:59,960 --> 00:04:06,525
Dit was het gedrag van soldaten die jaren
onder enorme druk hadden geleefd.
44
00:04:06,640 --> 00:04:12,568
Zij reageerden zich af op een brute wijze
die de mens echter niet vreemd is.
45
00:04:12,680 --> 00:04:16,207
Onze belangen
reikten per slot van rekening verder.
46
00:04:16,320 --> 00:04:19,608
Wij wilden dat ze
zouden meevechten tegen Japan.
47
00:04:19,720 --> 00:04:24,886
Wij hadden op dat moment
belangrijkere dingen aan ons hoofd.
48
00:04:27,920 --> 00:04:31,766
Stalin, de nieuwe VS-president Truman
en Churchill...
49
00:04:31,880 --> 00:04:36,124
ontmoetten elkaar in juli 1945
in Potsdam bij Berlijn.
50
00:04:42,640 --> 00:04:48,443
Het Westen hoopte dat Stalin zou
meewerken, maar dat zou lastig worden.
51
00:04:49,960 --> 00:04:54,966
Stalin vond dat het Westen
de Sovjet-Unie slecht had behandeld.
52
00:04:55,080 --> 00:04:57,287
Ontzettend slecht.
53
00:05:09,080 --> 00:05:13,369
De Sovjets hadden bijna vier jaar lang
de volle laag gekregen.
54
00:05:14,000 --> 00:05:17,641
Sinds de invasie in hun land
in juni 1941...
55
00:05:17,760 --> 00:05:21,082
sneuvelden er elke dag
duizenden soldaten.
56
00:05:26,480 --> 00:05:33,568
Zo werden er in 1941
op de vlakten van Vyazma bij Moskou...
57
00:05:33,680 --> 00:05:40,290
ruim 600.000 Sovjets gevangengenomen.
Er kwamen er ruim 200.000 om.
58
00:05:43,480 --> 00:05:48,930
Na de oorlog bleek het verschil
in verliezen onder de geallieerden.
59
00:05:50,280 --> 00:05:56,003
Onder de Britten en Amerikanen kwamen
er ongeveer 800.000 mensen om.
60
00:05:58,600 --> 00:06:02,002
De Sovjets verloren 27 miljoen mensen.
61
00:06:09,120 --> 00:06:15,446
Bovendien vond Stalin dat het Westen
had gelogen over het bieden van hulp.
62
00:06:15,560 --> 00:06:22,523
Vanaf 1941 had Stalin gevraagd om een
tweede front: een invasie in Frankrijk.
63
00:06:22,640 --> 00:06:29,250
In juni 1942 meende hij dat dit in de VS
aan zijn minister Molotov was beloofd.
64
00:06:29,360 --> 00:06:32,011
Tijdens m'n gesprekken...
65
00:06:32,120 --> 00:06:35,442
werd er een akkoord bereikt...
66
00:06:35,560 --> 00:06:40,407
over de urgentie van het openen van
een tweede front in Europa in 1942.
67
00:06:43,880 --> 00:06:49,171
Maar enkele weken later,
terwijl de verliezen verder opliepen...
68
00:06:49,280 --> 00:06:52,727
bracht Churchill
slecht nieuws mee voor Stalin:
69
00:06:53,520 --> 00:06:58,128
De Britse en VS-regering
achten zichzelf niet in staat...
70
00:06:58,240 --> 00:07:03,371
om in september een grote
militaire operatie te ondernemen.
71
00:07:05,360 --> 00:07:11,766
Churchill zei tevens dat het Westen
Frankrijk in 1943 wilde binnenvallen.
72
00:07:12,560 --> 00:07:16,451
Maar er kwam in 1943 geen
invasie in Frankrijk.
73
00:07:16,560 --> 00:07:19,370
Weer voelde Stalin zich verraden.
74
00:07:27,920 --> 00:07:34,246
Bij een gesprek deed ik de vertaling
tussen Stalin en een Franse gast.
75
00:07:38,560 --> 00:07:44,044
Stalin zei dat hij had gehoopt dat het
tweede front snel zou worden geopend.
76
00:07:47,840 --> 00:07:54,405
Maar dit gebeurde pas toen het Westen
zich bedreigd voelde door onze opmars.
77
00:08:00,720 --> 00:08:06,170
Stalin zei ronduit tegen de bondgenoten
dat ze ons niet wilden helpen.
78
00:08:08,800 --> 00:08:12,486
Maar toen wij Europa binnentrokken...
79
00:08:12,600 --> 00:08:16,650
begonnen de geallieerden
zich zorgen te maken.
80
00:08:27,120 --> 00:08:33,082
Het tweede front kwam er uiteindelijk
met D-day, op 6 juni 1944.
81
00:08:34,240 --> 00:08:41,089
Wat Stalin betrof, vond die invasie
twee jaar later plaats dan beloofd.
82
00:08:44,240 --> 00:08:48,564
Het Westen hield vol
dat het altijd eerlijk was geweest.
83
00:08:48,680 --> 00:08:52,401
Dit droeg slechts bij aan het wantrouwen.
84
00:08:54,960 --> 00:08:57,930
Een jaar later, in de zomer van 1945...
85
00:08:58,040 --> 00:09:00,202
zag de kaart van Europa er zo uit:
86
00:09:03,280 --> 00:09:06,921
In het westen
de door het Westen bevrijde landen.
87
00:09:08,360 --> 00:09:11,921
In het oosten de door de communisten
bevrijde landden.
88
00:09:12,040 --> 00:09:16,568
Duitsland en Oostenrijk
waren verdeeld in bezettingszones.
89
00:09:22,160 --> 00:09:27,644
In juli 1945 kwamen de geallieerden
in Potsdam bijeen, in de Cecilienhof...
90
00:09:27,760 --> 00:09:31,128
waar de Duitse kroonprins had gewoond.
91
00:09:31,240 --> 00:09:33,368
De sfeer was gespannen.
92
00:09:35,240 --> 00:09:39,609
De Sovjets wilden geen
toegang tot Oost-Europa geven.
93
00:09:39,720 --> 00:09:42,564
Daar waren de Britten en Amerikanen
niet blij mee.
94
00:09:42,680 --> 00:09:49,245
Alle satellietregeringen dienen
democratisch te worden gereorganiseerd.
95
00:09:49,360 --> 00:09:52,569
Daar ging in Jalta iedereen mee akkoord.
96
00:09:52,680 --> 00:09:57,925
We weten niets over Roemenië
en al helemaal niets over Bulgarije.
97
00:09:59,760 --> 00:10:07,451
Het lijkt wel alsof onze afvaardiging
in Boekarest in gevangenschap zit.
98
00:10:10,440 --> 00:10:15,002
U voert die zaken aan als feit.
99
00:10:15,120 --> 00:10:17,964
Maar ze kunnen niet worden geverifieerd.
100
00:10:18,760 --> 00:10:24,051
We weten van onze vertegenwoordigers
in die landen dat het zo is.
101
00:10:24,160 --> 00:10:27,960
U zou nog heel raar opkijken...
102
00:10:28,080 --> 00:10:34,611
als u de lange lijst problemen doornam
die onze afvaardigingen daar tegenkomen.
103
00:10:34,720 --> 00:10:39,044
Er is een ijzeren gordijn
rond hen neergelaten.
104
00:10:41,160 --> 00:10:43,049
Fabeltjes.
105
00:10:43,760 --> 00:10:46,240
Allemaal fabeltjes.
106
00:10:47,120 --> 00:10:51,205
We kunnen elkaars verklaringen
nu wel afdoen als fabeltjes...
107
00:10:51,320 --> 00:10:56,770
maar ik heb alle vertrouwen
in onze vertegenwoordigers in die landen.
108
00:10:57,760 --> 00:11:01,207
Er hing nog een schaduw
boven Potsdam:
109
00:11:09,600 --> 00:11:13,764
Aan de andere kant van de wereld
werd nog gestreden.
110
00:11:22,760 --> 00:11:26,003
De Amerikanen leden enorm
op de Grote Oceaan.
111
00:11:26,120 --> 00:11:31,286
De Japanners voerden kamikaze-
aanvallen op de geallieerde vloot uit.
112
00:11:36,640 --> 00:11:39,689
Andere schepen
werden ook aangevallen...
113
00:11:39,800 --> 00:11:42,724
maar de Amerikanen
leden de zwaarste verliezen.
114
00:11:42,840 --> 00:11:47,801
Er kwamen 5000 mensen om en
er gingen ruim 30 VS-schepen verloren...
115
00:11:47,920 --> 00:11:51,083
in de lente van 1945 voor Okinawa.
116
00:12:08,360 --> 00:12:13,810
Vooral de vliegkampschepen met
hun houten dekken waren kwetsbaar.
117
00:12:23,840 --> 00:12:29,643
Veel Japanners vonden deze acties niet
roekeloos of wanhopig...
118
00:12:29,760 --> 00:12:31,728
maar juist bewonderenswaardig.
119
00:12:32,560 --> 00:12:37,441
Ik vond dat ze het prima deden.
Niet dat ze hun levens verspilden.
120
00:12:37,560 --> 00:12:40,803
Zij gaven hun leven voor het land.
121
00:12:40,920 --> 00:12:47,121
Wij, burgers, zouden hetzelfde
moeten doen als het zover was.
122
00:12:54,120 --> 00:12:59,331
De geallieerden maakten zich
steeds meer zorgen om dit verzet.
123
00:13:02,760 --> 00:13:09,086
Dit werd versterkt doordat de Japanse
cultuur voor het Westen zo vreemd was.
124
00:13:09,840 --> 00:13:13,970
De Japanners aanbaden hun keizer
als een god.
125
00:13:14,080 --> 00:13:20,690
Ze moesten vol vreugde hun leven voor
hem opgeven nu Japan in het nauw zat.
126
00:13:20,800 --> 00:13:24,247
We maakten ons zorgen
om wat er in Japan zou gebeuren.
127
00:13:24,360 --> 00:13:27,011
Ze zouden van huis tot huis vechten.
128
00:13:27,120 --> 00:13:32,286
Aan de kamikazes konden we zien
wat voor soort mensen het waren.
129
00:13:38,040 --> 00:13:43,809
Om een invasie te vermijden, begonnen
de Amerikanen met bombardementen.
130
00:13:50,440 --> 00:13:56,721
Veroverde eilanden, zoals Tinian,
waren veranderd in enorme vliegbases.
131
00:14:05,720 --> 00:14:10,965
Meer dan 250 kisten vielen tegelijkertijd
een enkel doelwit aan.
132
00:14:11,080 --> 00:14:14,641
Daarbij wierpen ze
bijna 2000 ton aan bommen af.
133
00:14:14,760 --> 00:14:20,005
Ik was 21 en ik wilde dat de oorlog
voorbij zou zijn. Ik wilde naar huis.
134
00:14:20,120 --> 00:14:24,284
Als ik daar steden voor moest bestoken,
dan deed ik dat.
135
00:14:27,360 --> 00:14:33,686
Er bleef niets overeind staan,
behalve trappen en schoorstenen.
136
00:14:33,800 --> 00:14:37,009
Het was totale vernietiging.
137
00:14:39,800 --> 00:14:43,850
Het is iets anders
dan iemand neersteken met een bajonet.
138
00:14:44,920 --> 00:14:51,326
Je doodt ze wel, maar dan op afstand.
Je raakt niet zo erg van streek.
139
00:14:51,440 --> 00:14:57,766
Ik voelde van alles, maar
ik voelde geen genade voor die mensen.
140
00:14:57,880 --> 00:15:00,929
Ik was niet bezeten door...
141
00:15:03,600 --> 00:15:06,570
enig gevoel van medelijden.
142
00:15:09,920 --> 00:15:15,882
Door de brandbommen op Tokio in maart
1945 kwamen zo'n 100.000 mensen om.
143
00:15:20,360 --> 00:15:27,847
Toch werd gevreesd dat men de oorlog
enkel met een landinvasie kon beëindigen.
144
00:15:29,640 --> 00:15:35,044
Stalin had hulp beloofd
en hij viel de Japanners in China aan.
145
00:15:35,920 --> 00:15:41,290
De Sovjets zouden de Koerillen
en ander grondgebied van Japan krijgen...
146
00:15:41,400 --> 00:15:44,131
in feite ter compensatie.
147
00:15:47,240 --> 00:15:54,408
Maar Truman wist nog een manier
om Japan te verslaan, zonder invasie.
148
00:15:54,520 --> 00:16:00,209
Stalin wist hier niets van,
dachten de Amerikanen. Tot nu toe.
149
00:16:00,320 --> 00:16:04,166
Ik wilde nog iets bij u aankaarten.
150
00:16:07,960 --> 00:16:13,126
We hebben onlangs
een nieuw vernietigingswapen getest.
151
00:16:19,040 --> 00:16:24,251
Fijn om te horen en ik hoop dat u het
goed zult gebruiken tegen de Japanners.
152
00:16:30,920 --> 00:16:36,165
Dit was het vernietigingswapen
waar Truman op had gedoeld:
153
00:16:36,280 --> 00:16:38,169
De atoombom...
154
00:16:38,280 --> 00:16:44,890
als eerste getest in Alamagordo
in New Mexico, op 16 juli 1945...
155
00:16:45,000 --> 00:16:48,322
een dag
voor de Conferentie van Potsdam.
156
00:16:57,720 --> 00:17:00,200
De test was geslaagd.
157
00:17:11,360 --> 00:17:15,081
De atoombom
veranderde het machtsevenwicht.
158
00:17:15,200 --> 00:17:18,682
Churchill jubelde. In Potsdam zei hij:
159
00:17:18,800 --> 00:17:23,124
We hebben nu iets
wat de balans met de Russen herstelt.
160
00:17:25,920 --> 00:17:31,290
Maar Stalin leek het nieuws
verrassend kalm te hebben opgevat.
161
00:17:32,640 --> 00:17:35,166
Hij heeft niet eens wat gevraagd.
162
00:17:37,920 --> 00:17:40,002
Daar was een reden voor:
163
00:17:40,120 --> 00:17:43,966
Stalin was al een tijdje
van de bom op de hoogte.
164
00:17:47,800 --> 00:17:51,361
In de VS was een netwerk
van Sovjetspionnen actief.
165
00:17:51,480 --> 00:17:56,042
Er was geheime informatie over de
atoombom naar buiten gesmokkeld.
166
00:18:01,720 --> 00:18:06,328
Die werd vertaald
door geheim agenten als Zoya Zarubina.
167
00:18:06,440 --> 00:18:11,651
Uiteraard kregen we die papieren
van iemand.
168
00:18:12,920 --> 00:18:18,802
Vrienden van de Sovjet-Unie, zeg maar,
en onze eigen geheime dienst.
169
00:18:18,920 --> 00:18:25,883
Wij vertaalden ze heel snel, opdat
de Russen er wijs uit konden worden.
170
00:18:31,720 --> 00:18:37,045
In z'n paleis in Tokio
was keizer Hirohito niet op de hoogte...
171
00:18:37,160 --> 00:18:40,607
van het nieuwe wapen
dat de Amerikanen bezaten.
172
00:18:45,240 --> 00:18:48,847
Maar de Japanners kenden wel
de Verklaring van Potsdam...
173
00:18:48,960 --> 00:18:55,241
waarin hun capitulatie werd geëist,
anders zou Japan worden vernietigd.
174
00:18:59,120 --> 00:19:03,330
Hirohito en z'n regering
gingen niet op de voorwaarden in.
175
00:19:04,720 --> 00:19:08,805
Toen volgden de gebeurtenissen
van 6 augustus 1945.
176
00:19:19,200 --> 00:19:22,807
Wij van de kaartenkamer
waren dag en nacht paraat.
177
00:19:22,920 --> 00:19:26,561
We wachtten op het moment
waarop de bom was afgegooid.
178
00:19:26,680 --> 00:19:30,241
De dag voordat we landden,
kwam het bericht.
179
00:19:30,360 --> 00:19:33,443
Ik ontcijferde het
en bracht het naar Truman.
180
00:19:33,560 --> 00:19:40,842
De inhoud was simpel: 'Hiroshima
gebombardeerd. Beter dan bij tests.'
181
00:19:40,960 --> 00:19:45,090
Meer viel er niet te zeggen.
Truman was opgetogen.
182
00:19:45,200 --> 00:19:50,047
Het nieuws over de kernaanval
vergrootte Stalins verlangen...
183
00:19:50,160 --> 00:19:54,643
om Japan aan te vallen
met alle beschikbare middelen.
184
00:19:56,600 --> 00:20:01,242
Hij had gezegd dat ze Japan zouden
aanvallen, dus dat zouden ze doen.
185
00:20:07,440 --> 00:20:09,602
Bom of geen bom.
186
00:20:12,800 --> 00:20:17,010
Op 9 augustus begonnen de Sovjets
Operatie Augustusstorm:
187
00:20:18,280 --> 00:20:21,443
Een aanval op de Japanners in China.
188
00:20:23,120 --> 00:20:27,091
Natuurlijk koelde de kernbom
de samoerai af.
189
00:20:27,200 --> 00:20:29,567
Hij bond hun arrogantie in.
190
00:20:31,840 --> 00:20:34,650
Ik vond het geen verspilde moeite.
191
00:20:35,560 --> 00:20:38,928
We begrepen dat we deden wat moest.
192
00:20:39,040 --> 00:20:41,964
Ik was niet boos dat ik erheen ging.
193
00:20:47,960 --> 00:20:52,807
Op 15 augustus maakte Hirohito
de Japanse capitulatie bekend...
194
00:20:52,920 --> 00:20:56,561
nadat de Amerikanen
nog een atoombom hadden gegooid.
195
00:21:02,400 --> 00:21:09,443
In de jungles van Zuidoost-Azië
legden de Japanners hun wapens neer.
196
00:21:15,040 --> 00:21:18,169
De Tweede Wereldoorlog was voorbij.
197
00:21:25,400 --> 00:21:32,409
Britse en Maleise functionarissen zagen
hoe de Japanners de Britse vlag groetten.
198
00:21:40,000 --> 00:21:46,610
Prestige telt in het Verre Oosten.
Vanaf nu is Japans naam besmuikt.
199
00:21:48,840 --> 00:21:55,325
In Chicago vieren ruim een miljoen
mensen een gigantisch feest op straat.
200
00:21:55,440 --> 00:21:58,046
De vreugde kent geen grenzen.
201
00:22:04,840 --> 00:22:07,207
De buit is voor de winnaars.
202
00:22:07,320 --> 00:22:11,484
De pose is niet deftig
maar dat deert de jongedame niet.
203
00:22:11,600 --> 00:22:16,447
Tot diep in de nacht klinkt de opluchting
over het einde van de oorlog.
204
00:22:16,560 --> 00:22:20,485
De viering heeft vanaf dinsdagochtend
24 uur geduurd.
205
00:22:20,600 --> 00:22:26,130
New York heeft nog nooit zo feestgevierd
maar er was dan ook reden voor.
206
00:22:29,600 --> 00:22:36,688
In Neurenberg begonnen de processen
wegens oorlogsmisdaden door de nazi's.
207
00:22:37,880 --> 00:22:40,486
Attentie: het tribunaal.
208
00:22:43,840 --> 00:22:48,050
Maar het viel niet mee
om ze van de grond te krijgen.
209
00:22:50,600 --> 00:22:57,961
Stalin had twee jaar eerder aangegeven
hoe de straffen moesten luiden.
210
00:22:58,080 --> 00:23:04,042
Minstens 50.000,
en misschien wel 100.000 leden...
211
00:23:04,960 --> 00:23:10,330
van de Duitse leidinggevende staf...
212
00:23:10,440 --> 00:23:15,401
moeten worden geliquideerd.
213
00:23:15,520 --> 00:23:17,966
Ze moeten worden geëxecuteerd.
214
00:23:21,120 --> 00:23:28,402
Het Britse parlement en het publiek
zullen nooit massa-executies dulden.
215
00:23:28,520 --> 00:23:32,002
Zelfs al mogen ze daar
in het vuur van de strijd mee beginnen...
216
00:23:32,120 --> 00:23:39,368
dan zouden zij zich na de eerste slachting
tegen de verantwoordelijken keren.
217
00:23:39,480 --> 00:23:43,041
Zet dat waanidee maar uit uw hoofd.
218
00:23:47,440 --> 00:23:49,841
Misschien voelt Mr Churchill...
219
00:23:49,960 --> 00:23:53,362
een stille sympathie voor de Duitsers?
220
00:23:55,880 --> 00:23:59,680
Er moeten er 50.000
worden geëxecuteerd.
221
00:24:01,040 --> 00:24:04,362
Maar het Westen leek z'n zin te krijgen.
222
00:24:04,480 --> 00:24:09,247
In Neurenberg zou elke zaak
op zichzelf worden beoordeeld.
223
00:24:10,360 --> 00:24:14,888
Het kwaad dat wij
willen veroordelen en straffen...
224
00:24:16,000 --> 00:24:21,689
was zo berekenend, zo verderfelijk
en zo verwoestend...
225
00:24:23,080 --> 00:24:27,483
dat de beschaving niet mag toestaan
dat het wordt genegeerd.
226
00:24:28,720 --> 00:24:32,805
Maar Sovjetgerechtigheid
was iets heel anders.
227
00:24:34,760 --> 00:24:40,290
In Neurenberg was dit te zien aan hoe
de Sovjets hun getuigen behandelden.
228
00:24:45,000 --> 00:24:47,924
Zoals Boris Bazilevsky.
229
00:24:48,040 --> 00:24:51,601
Hij was belangrijk
voor de Sovjetautoriteiten...
230
00:24:55,120 --> 00:25:01,127
vanwege de gebeurtenissen in het bos
van Katyn bij Smolensk in West-Rusland.
231
00:25:05,480 --> 00:25:10,281
In de lente van 1943 hadden de Duitsers
er massagraven blootgelegd.
232
00:25:10,400 --> 00:25:14,450
Hierin lagen de resten
van duizenden Poolse officiers.
233
00:25:15,920 --> 00:25:18,002
Vermoorde officiers.
234
00:25:19,320 --> 00:25:23,006
Zij zijn al jaren spoorloos
voor de Poolse bevolking.
235
00:25:24,800 --> 00:25:28,850
De Duitsers beweerden
dat de Sovjets hen hadden vermoord.
236
00:25:28,960 --> 00:25:32,248
Daar hadden ze
forensische bewijzen van.
237
00:25:32,360 --> 00:25:37,161
De Sovjets ontkenden
en gaven de Duitsers de schuld.
238
00:25:40,600 --> 00:25:43,365
HET KREMLIN, MAART 1940
239
00:25:43,480 --> 00:25:48,964
Maar het was wel degelijk Stalin geweest
die voor de moorden had getekend.
240
00:25:52,840 --> 00:25:57,482
En leden van de NKVD
hadden de slachting uitgevoerd.
241
00:26:06,320 --> 00:26:11,008
Daarom was Bazilevsky zo belangrijk
voor de Sovjetautoriteiten.
242
00:26:11,880 --> 00:26:17,091
Hij was tijdens de Duitse bezetting
locoburgemeester in de Katynregio.
243
00:26:17,200 --> 00:26:23,731
In Neurenberg moest hij liegen
en z'n baas Menshagin bezwaren.
244
00:26:24,640 --> 00:26:27,041
Dit werd hem opgedragen.
245
00:26:27,160 --> 00:26:30,960
Dankzij m'n ambt wist ik al snel...
246
00:26:31,080 --> 00:26:34,163
hoe het de Poolse krijgsgevangenen
was vergaan.
247
00:26:34,280 --> 00:26:39,730
Menshagin zei dat de Duitsers
de Polen zouden uitroeien...
248
00:26:39,840 --> 00:26:43,731
en hij vroeg me om dit
aan niemand te vertellen.
249
00:26:50,320 --> 00:26:54,325
Voor het oorlogstribunaal
en het journaal...
250
00:26:54,440 --> 00:26:57,967
vertelde hij z'n leugens nu
in de rechtszaal.
251
00:27:04,080 --> 00:27:09,928
De Duitsers hadden de moorden gepleegd
en Menshagin had hem erover verteld.
252
00:27:15,040 --> 00:27:21,650
De Sovjets kwamen met nog meer
zogenaamd bewijs: Menshagins dagboek.
253
00:27:21,760 --> 00:27:25,685
Belangrijk document:
Het aantekenboekje met notities...
254
00:27:25,800 --> 00:27:29,282
van de verrader,
oud-burgemeester Menshagin.
255
00:27:29,400 --> 00:27:33,405
In deze notities vanaf najaar 1941...
256
00:27:33,520 --> 00:27:38,970
vermeldt hij wat de Duitsers
met de Poolse krijgsgevangenen deden.
257
00:27:39,080 --> 00:27:43,165
Het dagboek was net zo'n leugen
als de afgegeven verklaring.
258
00:27:43,800 --> 00:27:47,566
Het dagboek was vervalst
door Sovjetexperts.
259
00:27:49,320 --> 00:27:52,767
Toen men vroeg
waar de echte Menshagin was...
260
00:27:52,880 --> 00:27:57,886
zeiden de Sovjets dat hij met de Duitsers
was gevlucht en spoorloos was.
261
00:27:59,880 --> 00:28:01,644
Ook dat was een leugen.
262
00:28:01,760 --> 00:28:05,765
De NKVD wist namelijk precies
waar Menshagin was:
263
00:28:08,600 --> 00:28:11,001
In een van haar gevangenissen.
264
00:28:13,200 --> 00:28:19,367
Omdat hij hun leugens niet wilde steunen,
moest hij uit beeld verdwijnen.
265
00:28:23,480 --> 00:28:27,371
Ten tijde van Neurenberg
werd Menshagin vastgehouden...
266
00:28:27,480 --> 00:28:35,080
in de interne gevangenis van de NKVD.
Dat was van 1946 tot 1951.
267
00:28:37,320 --> 00:28:42,804
Daarna zat hij negentien jaar alleen
in een cel in de Vladimirgevangenis.
268
00:28:45,840 --> 00:28:53,645
Hij zat daar lange tijd:
Niet omdat hij getuige was van Katyn...
269
00:28:54,320 --> 00:28:57,130
maar omdat z'n naam werd gebruikt.
270
00:28:58,760 --> 00:29:03,766
De zaak van de Sovjets spatte uiteen.
De leugens waren te doorzichtig.
271
00:29:04,520 --> 00:29:10,448
Menshagin merkte geen verschil.
Hij kwijnde 25 jaar weg in de gevangenis.
272
00:29:14,640 --> 00:29:18,247
Z'n weigering om mee te werken,
dwong respect af.
273
00:29:18,360 --> 00:29:21,569
Zelfs bij de gevangenisfunctionarissen.
274
00:29:22,960 --> 00:29:29,127
Ze zeiden dat hij tijdens verhoren nooit
onder de druk bezweek.
275
00:29:31,120 --> 00:29:34,408
Eigenlijk heb ik diep respect
voor iedereen...
276
00:29:34,520 --> 00:29:38,241
die weigerden mee te werken
aan die leugens.
277
00:29:42,720 --> 00:29:48,921
Na de oorlog kreeg Stalin steeds meer
last van achterdocht en paranoia.
278
00:29:59,760 --> 00:30:03,845
Hij keerde zich tegen de mensen
dankzij wie hij had gewonnen.
279
00:30:07,200 --> 00:30:12,366
In februari 1946 werd luchtmaarschalk
Novikov van z'n bed gelicht.
280
00:30:14,720 --> 00:30:19,567
Hij had bijgedragen aan de zege
als hoofd van de luchtmacht.
281
00:30:24,920 --> 00:30:28,322
Twee jaar eerder,
tijdens een banket in het Kremlin...
282
00:30:28,440 --> 00:30:32,126
maakte Stalin, naar het leek,
nog een grapje over hem.
283
00:30:32,240 --> 00:30:36,404
Hij heeft een prachtige luchtmacht
gebouwd.
284
00:30:37,240 --> 00:30:42,644
Maar als hij z'n werk niet
naar behoren doet...
285
00:30:44,120 --> 00:30:46,851
als hij z'n werk niet goed doet...
286
00:30:47,520 --> 00:30:49,727
dan krijgt hij de kogel.
287
00:30:51,920 --> 00:30:54,969
Maar het bleek achteraf
helemaal geen grap.
288
00:30:58,200 --> 00:31:00,885
Novikov werd meedogenloos verhoord.
289
00:31:01,720 --> 00:31:04,849
Ondanks het succes van de luchtmacht...
290
00:31:04,960 --> 00:31:08,089
werd hij beschuldigd
van allerlei delicten...
291
00:31:08,200 --> 00:31:12,091
waaronder het ontwikkelen
van onbetrouwbare toestellen.
292
00:31:18,840 --> 00:31:24,006
De ondervragers kwamen telkens
op een merkwaardige vraag terug:
293
00:31:26,840 --> 00:31:32,563
Wat had hij met maarschalk Zhukov,
de grote militaire oorlogsheld?
294
00:31:41,480 --> 00:31:44,723
Nadat de NKVD
hem onder druk had gezet...
295
00:31:44,840 --> 00:31:48,128
gaf hij ten slotte het gewenste antwoord.
296
00:31:50,040 --> 00:31:54,409
Ik ben schuldig aan misdrijven,
begaan bij de luchtmacht.
297
00:31:54,520 --> 00:31:59,970
Dat geef ik toe. Ik was dronken
van ideeën over hoe belangrijk ik was.
298
00:32:01,000 --> 00:32:05,164
Ik vind het belangrijk
om in deze bekentenis...
299
00:32:05,280 --> 00:32:07,601
m'n band met Zhukov te omschrijven...
300
00:32:07,720 --> 00:32:11,805
alsook de politiek gevaarlijke gesprekken
die wij voerden.
301
00:32:11,920 --> 00:32:16,084
Zhukov is een machtsgeil
en narcistisch individu.
302
00:32:16,200 --> 00:32:21,127
Hij blaast zijn rol
als bevelhebber in de oorlog graag op.
303
00:32:25,680 --> 00:32:30,288
Dit alles was ironisch,
aangezien juist Stalin machtsgeil was.
304
00:32:32,120 --> 00:32:36,569
En Stalin wilde de geschiedenis
herschrijven om z'n fouten te wissen...
305
00:32:36,680 --> 00:32:39,524
en z'n militaire rol te overdrijven.
306
00:32:48,200 --> 00:32:52,489
Stalin staat voor het land
dat zegevierend marcheert
307
00:32:52,600 --> 00:32:56,650
naar waar de bergen de hemel raken
308
00:32:56,760 --> 00:33:01,163
Stalin is de vleugels van een arend
Stalin is onze zaak
309
00:33:01,280 --> 00:33:05,842
Stalin is het hart en de ziel
van miljoenen mensen.
310
00:33:05,960 --> 00:33:09,169
Maar al die bewieroking was niet genoeg.
311
00:33:10,040 --> 00:33:14,409
Hij verfoeide Zhukov.
Hij had van dichtbij gezien...
312
00:33:14,520 --> 00:33:19,606
hoe goed hij het kon vinden
met Eisenhower, die op bezoek was.
313
00:33:21,960 --> 00:33:25,885
Zhukov trok te veel aandacht
bij Stalin weg.
314
00:33:27,120 --> 00:33:29,361
En dat was een grote fout.
315
00:33:31,520 --> 00:33:34,842
Bij een overleg van de militaire raad
in juni 1946...
316
00:33:34,960 --> 00:33:41,047
werd Zhukov ervan beschuldigd
te veel eer op te strijken voor de zege.
317
00:33:41,160 --> 00:33:45,563
Ik wil graag
jullie commentaar horen, kameraden.
318
00:33:46,560 --> 00:33:54,206
Ik acht kameraad Zhukov schuldig
aan deze tenlasteleggingen.
319
00:33:55,200 --> 00:33:56,725
Mee eens.
320
00:34:00,080 --> 00:34:03,721
Zhukovs probleem...
321
00:34:05,600 --> 00:34:09,400
is dat hij niet dankbaar is,
zoals het hoort...
322
00:34:09,520 --> 00:34:12,683
voor alles wat Stalin heeft gedaan.
323
00:34:15,480 --> 00:34:19,610
Hij respecteert noch het Politburo
noch kameraad Stalin.
324
00:34:21,360 --> 00:34:23,886
Hij moet op z'n plaats worden gezet.
325
00:34:24,600 --> 00:34:27,331
We hadden veel verdriet
vanwege Zhukov.
326
00:34:27,440 --> 00:34:29,727
We waren erg overstuur.
327
00:34:29,840 --> 00:34:34,164
We zwegen. Onze gevoelens
konden er niets aan veranderen.
328
00:34:36,120 --> 00:34:39,727
Het is simpel:
Het kwam voort uit jaloezie.
329
00:34:39,840 --> 00:34:43,367
Stalin wilde niet
dat Zhukov hem overschaduwde.
330
00:34:45,000 --> 00:34:48,721
Tot zover was de aanklacht
voorspelbaar geweest.
331
00:34:48,840 --> 00:34:51,286
Toen nam een andere maarschalk
het woord.
332
00:34:51,400 --> 00:34:56,566
Ik beschouw Zhukov als iemand
die trouw is aan de Partij...
333
00:34:56,680 --> 00:35:00,162
aan de regering en aan Stalin.
334
00:35:12,880 --> 00:35:19,445
In het verleden liet Stalin z'n naasten
zonder pardon martelen en vermoorden.
335
00:35:20,320 --> 00:35:23,210
Maar dit was z'n oordeel over Zhukov:
336
00:35:23,320 --> 00:35:25,800
Welnu, kameraad Zhukov.
337
00:35:25,920 --> 00:35:31,768
Jij moet een tijdje uit Moskou weg.
338
00:35:35,920 --> 00:35:37,888
Zhukov kwam goed weg.
339
00:35:38,000 --> 00:35:43,245
Hoewel Stalin de generalissimo wilde zijn
die de oorlog had gewonnen...
340
00:35:43,360 --> 00:35:46,921
zoals op dit schilderij
bij het Russische Opperbevel...
341
00:35:47,040 --> 00:35:50,761
koos hij ervoor
Zhukov slechts te vernederen.
342
00:35:52,160 --> 00:35:56,563
Misschien kon hij, nu de relatie
met het Westen verslechterde...
343
00:35:56,680 --> 00:35:59,490
ooit nog van pas komen.
344
00:36:04,240 --> 00:36:08,643
Maar niet alleen Zhukovs bijdrage aan
de oorlog werd naar beneden gehaald.
345
00:36:08,760 --> 00:36:13,368
Dit was de zegeparade in Londen in 1946.
346
00:36:15,560 --> 00:36:21,044
Eerst komen onze bondgenoten,
met voorop de VS-troepen.
347
00:36:24,080 --> 00:36:28,483
Londen begroette vooral
de Grieken in hun kleurrijke uniformen.
348
00:36:28,600 --> 00:36:30,967
De lijst met namen ging maar door.
349
00:36:31,080 --> 00:36:34,766
De landen die verenigd waren
in een zaak.
350
00:36:34,880 --> 00:36:37,360
Hier komt Iran.
351
00:36:37,480 --> 00:36:40,131
Er ontbrak een belangrijke groep:
352
00:36:40,240 --> 00:36:45,087
De Poolse soldaten
die naast de Britten hadden gestreden.
353
00:36:45,200 --> 00:36:51,685
De regering had hen niet gevraagd om
de nieuwe heersers niet te verontrusten.
354
00:36:55,640 --> 00:36:59,008
Wij waren
de bondgenoten van de Britten...
355
00:36:59,120 --> 00:37:03,409
maar we werden niet eens uitgenodigd
voor de zegeparade.
356
00:37:05,240 --> 00:37:10,326
Wij hadden het zware werk opgeknapt
en werden nu met de nek aangekeken.
357
00:37:18,040 --> 00:37:23,046
Duizenden Polen hadden hun leven
in het Britse leger opgeofferd.
358
00:37:23,160 --> 00:37:27,131
Hun beroemdste veldslag vond plaats
bij Monte Cassino.
359
00:37:32,720 --> 00:37:35,690
ITALIË, AUGUSTUS 1944
360
00:37:35,800 --> 00:37:40,647
Ze streden opdat hun thuisland
na de oorlog vrij zou zijn.
361
00:37:40,760 --> 00:37:47,086
Dat had Churchill hen verzekerd
toen hij hen in 1944 in Italië bezocht.
362
00:37:48,400 --> 00:37:50,687
U moet ons vertrouwen.
363
00:37:50,800 --> 00:37:56,489
Engeland is in deze oorlog gestapt
om uw onafhankelijkheid te verdedigen.
364
00:37:56,600 --> 00:38:00,491
Ik kan u verzekeren dat wij u nooit
in de steek zullen laten.
365
00:38:01,160 --> 00:38:07,770
Daar leek het nu niet op voor de Polen
die na de oorlog in Engeland zaten.
366
00:38:10,600 --> 00:38:15,481
Ik liep in uniform met 'n Engelse vriendin
over straat in Chester.
367
00:38:16,560 --> 00:38:22,249
Er stopte een Morris Minor bij me.
Er stapte een Engels heerschap uit.
368
00:38:25,840 --> 00:38:29,925
Hij porde tegen m'n Poolse embleem
en zei:
369
00:38:30,040 --> 00:38:33,567
Hoe lang blijven jullie nog
Engels brood eten?
370
00:38:33,680 --> 00:38:36,331
Weten jullie niet
dat de oorlog voorbij is?
371
00:38:38,640 --> 00:38:43,885
Zbigniew Wolak was zo kwaad dat hij
besloot terug te gaan naar Polen...
372
00:38:44,000 --> 00:38:47,641
met nog wat Polen
die met de Britten hadden gestreden...
373
00:38:47,760 --> 00:38:52,402
ook al waren de beloofde verkiezingen
in Polen nooit gehouden...
374
00:38:52,520 --> 00:38:55,490
en de communisten
iedereen wantrouwden...
375
00:38:55,600 --> 00:38:58,126
die onder de Britten had gediend.
376
00:39:02,400 --> 00:39:07,850
Het propagandajournaal meldde dat ze
naar een beter leven waren teruggekeerd.
377
00:39:07,960 --> 00:39:10,042
Velen dragen onderscheidingen...
378
00:39:10,160 --> 00:39:14,210
maar in Engeland
mochten zij enkel aardappels rapen.
379
00:39:14,320 --> 00:39:19,884
We weten niet hoe het daar was
maar in de Poolse winkels loopt het storm.
380
00:39:28,960 --> 00:39:33,170
Zbigniew Wolak moest mee
naar de geheime politie.
381
00:39:34,080 --> 00:39:39,962
Hij kwam erachter dat de Polen die
in het Britse leger hadden gevochten...
382
00:39:40,080 --> 00:39:42,765
niet welkom waren in het nieuwe Polen.
383
00:39:45,960 --> 00:39:49,521
Waarom ben je teruggekomen?
- Ik wil studeren.
384
00:39:49,640 --> 00:39:51,244
Werkelijk?
385
00:39:52,880 --> 00:39:55,167
Zet dat maar uit je hoofd.
386
00:39:55,280 --> 00:39:58,887
En denk erom:
We houden je streng in de gaten.
387
00:39:59,800 --> 00:40:03,566
Bij de geringste
politieke activiteit van jou...
388
00:40:03,680 --> 00:40:07,082
gooi ik je voor vijftien jaar in de
gevangenis.
389
00:40:09,360 --> 00:40:13,365
Ze zeiden me recht in m'n gezicht
dat niemand mij hier wilde.
390
00:40:13,480 --> 00:40:16,245
Ze hadden mensen zoals ik niet nodig.
391
00:40:17,400 --> 00:40:22,042
Maar dat gevoel van uitgesloten
en geobserveerd worden...
392
00:40:22,160 --> 00:40:25,687
raakte ik m'n hele leven niet meer kwijt.
393
00:40:31,880 --> 00:40:36,363
De teruggekeerde Polen
kwamen terecht in een politiestaat.
394
00:40:42,720 --> 00:40:47,248
Stalin wilde per se dat Polen
de Sovjet-Unie goedgezind was.
395
00:40:47,360 --> 00:40:52,002
Dit zou hoe dan ook
worden afgedwongen.
396
00:40:54,600 --> 00:41:01,131
We maakten de levens van de leiders,
de intellectuelen en de bevolking kapot.
397
00:41:02,000 --> 00:41:04,526
Maar pas nu ben ik me dat bewust.
398
00:41:04,640 --> 00:41:09,168
Ik moet bekennen
dat wij dat toen niet wisten.
399
00:41:09,280 --> 00:41:14,002
Vraag maar aan de Polen
of we meer kwaad dan goed deden.
400
00:41:17,400 --> 00:41:21,086
Als je het menselijkerwijs bekijkt...
401
00:41:21,200 --> 00:41:24,807
dan denk ik dat er meer slechte
dan goede dingen waren.
402
00:41:28,720 --> 00:41:32,964
Vanuit het Kremlin
en tot verbijstering van het Westen...
403
00:41:33,080 --> 00:41:37,483
hadden de Sovjets nu veel
Oost-Europese regeringen in hun macht.
404
00:41:37,600 --> 00:41:43,801
Dat merkte Boleslaw Bierut, de keiharde
communistische president van Polen.
405
00:41:45,280 --> 00:41:48,682
Hij vroeg
naar een groep Poolse communisten...
406
00:41:48,800 --> 00:41:52,691
die in de jaren '30
in de Sovjet-Unie waren verdwenen.
407
00:41:52,800 --> 00:41:55,690
Ik wilde weten waar m'n kameraden zijn...
408
00:41:55,800 --> 00:42:00,601
die we al sinds voor de oorlog
niet meer hebben gezien.
409
00:42:02,080 --> 00:42:04,128
Lavrenti Pavlovich.
410
00:42:05,840 --> 00:42:07,763
Waar zijn ze?
411
00:42:07,880 --> 00:42:12,681
Je moest ze zoeken, had ik gezegd.
Waarom heb je ze niet gevonden?
412
00:42:14,040 --> 00:42:17,681
We zullen ons best doen,
kameraad Stalin.
413
00:42:25,480 --> 00:42:29,326
De vermiste Polen
waren vrijwel zeker vermoord.
414
00:42:29,440 --> 00:42:34,765
Lavrenti Beria ging als volgt met
de navraag van de Poolse president om:
415
00:42:34,880 --> 00:42:38,805
Waarom loop jij te klooien
met Josef Vissarionovich?
416
00:42:38,920 --> 00:42:41,526
Donder op en laat hem met rust.
417
00:42:41,640 --> 00:42:43,404
Volg m'n raad op...
418
00:42:43,520 --> 00:42:45,443
of het zal je berouwen.
419
00:42:53,360 --> 00:42:59,686
En in de bezette zone van Duitsland
was de NKVD ook actief geweest.
420
00:42:59,800 --> 00:43:05,443
Ze gebruikte zelfs deze locatie:
Het nazi-concentratiekamp Buchenwald...
421
00:43:05,560 --> 00:43:08,450
even buiten de oude Duitse stad Weimar.
422
00:43:12,400 --> 00:43:15,483
Het kamp werd in april 1945 bevrijd.
423
00:43:15,600 --> 00:43:18,809
Dit zijn opnamen van de gevangenen:
424
00:43:23,440 --> 00:43:28,571
De wereld was geschokt: opnieuw
een voorbeeld van nazi-gruweldaden.
425
00:43:32,240 --> 00:43:36,802
Minder bekend was wat de Sovjets
met het kamp hadden gedaan.
426
00:43:38,640 --> 00:43:43,089
Ze doopten het om
in Sovjet Speciaal Kamp 2...
427
00:43:43,200 --> 00:43:45,965
en namen het zelf in gebruik.
428
00:43:47,320 --> 00:43:51,450
Veel gevangenen
waren oud-nazifunctionarissen.
429
00:43:51,560 --> 00:43:53,449
Maar niet allemaal.
430
00:43:53,560 --> 00:43:57,042
John Noble en z'n vader,
beiden VS-staatsburger...
431
00:43:57,160 --> 00:44:00,403
werden na de oorlog
naar Buchenwald gestuurd.
432
00:44:00,520 --> 00:44:06,880
Zij hadden een camerafabriek in Dresden.
Ze moesten mogelijk verdwijnen...
433
00:44:07,000 --> 00:44:09,810
zodat de Sovjets
de fabriek konden inpikken.
434
00:44:09,920 --> 00:44:16,246
Ze zeiden: Zoek geen gerechtigheid.
Vraag er niet om. Die ontbreekt hier.
435
00:44:16,360 --> 00:44:19,887
Wij hebben gewonnen
en kunnen doen wat we willen.
436
00:44:20,680 --> 00:44:25,720
Hier stierven ongeveer 7000 mensen
toen de Sovjets de baas waren.
437
00:44:26,680 --> 00:44:30,162
Pas in 1950 werd het kamp gesloten.
438
00:44:31,280 --> 00:44:35,763
Gevangenen als John Noble gingen
naar werkkampen in de Sovjet-Unie.
439
00:44:35,880 --> 00:44:39,726
Ze werden nooit aangeklaagd
en nooit berecht.
440
00:44:39,840 --> 00:44:43,640
John Noble kwam pas in 1955 vrij.
441
00:44:43,760 --> 00:44:48,129
Alles om je heen was onrechtvaardig,
in het kamp en erbuiten.
442
00:44:48,240 --> 00:44:55,283
Waar Russen waren, was er onrecht.
Het was een kwestie van overleven.
443
00:44:55,400 --> 00:45:01,203
Toen ik vrijkwam, zei ik
tegen de Amerikaanse autoriteiten...
444
00:45:01,320 --> 00:45:03,721
dat ik veel te melden had.
445
00:45:11,280 --> 00:45:16,446
In de jaren na de oorlog
was de VS het rijkste land ter wereld.
446
00:45:23,520 --> 00:45:29,050
De Amerikanen, die tijdens de oorlog niets
dan goeds over Stalin hadden gehoord...
447
00:45:29,160 --> 00:45:31,891
hoorden nu een heel ander verhaal.
448
00:45:34,600 --> 00:45:40,687
Al in 1947 kondigde Truman aan dat het
communisme moest worden ingedamd.
449
00:45:40,800 --> 00:45:45,442
Wij verzetten ons
tegen elke poging van buitenaf...
450
00:45:45,560 --> 00:45:50,122
om een land te besturen
dat vrij was en vrij moest blijven.
451
00:45:51,160 --> 00:45:53,845
We konden het IJzeren Gordijn niet
opheffen.
452
00:45:53,960 --> 00:45:57,248
Maar we lieten ook niet toe
dat het werd uitgebreid.
453
00:45:57,360 --> 00:46:00,284
COMMUNISME VEROORDEELD
454
00:46:01,000 --> 00:46:07,042
De toenemende dreiging van het
communisme schudt de HUAC wakker.
455
00:46:07,160 --> 00:46:13,770
Twee jaar na de oorlog was dit
de VS-retoriek over de oud-bondgenoot:
456
00:46:13,880 --> 00:46:20,809
Communisme is geen politieke partij.
Het is een verderfelijke manier van leven.
457
00:46:20,920 --> 00:46:26,245
Het lijkt op een ziekte
die zich als een epidemie verspreidt.
458
00:46:26,360 --> 00:46:29,443
Dit was de werkelijkheid
achter die retoriek.
459
00:46:30,840 --> 00:46:37,246
In 1948 had een aantal landen in Oost-
Europa een communistische regering.
460
00:46:37,360 --> 00:46:41,968
De Koude Oorlog tussen het Westen
en het Oostblok was geboren.
461
00:46:43,880 --> 00:46:48,841
In Moskou handelde Stalin geheel in stijl.
462
00:46:51,840 --> 00:46:56,368
Hij krenkte nu de man die de hele oorlog
aan z'n zijde had gestaan:
463
00:46:57,240 --> 00:46:59,527
Vjatsjeslav Molotov.
464
00:47:04,920 --> 00:47:10,643
Stalin besloot Molotovs vrouw Polina
te straffen, die hij al lang wantrouwde.
465
00:47:18,080 --> 00:47:21,607
Ondanks verscheidene
waarschuwingen...
466
00:47:22,240 --> 00:47:27,406
blijft ze zich gedragen...
467
00:47:27,520 --> 00:47:30,126
op een politiek ongepaste manier.
468
00:47:43,920 --> 00:47:47,402
Molotov was Stalins
trouwste volgeling geweest.
469
00:47:47,520 --> 00:47:52,560
Voor en tijdens de oorlog had hij
alles gedaan wat van hem werd gevraagd.
470
00:48:25,640 --> 00:48:27,642
We gaan stemmen...
471
00:48:27,760 --> 00:48:32,687
of we Polina Semyonovna
uit de Partij moeten zetten.
472
00:48:45,160 --> 00:48:51,805
Molotov wist dat wegstemmen de eerste
stap naar Polina's vervolging was.
473
00:48:52,600 --> 00:48:59,927
Nu, op 29 december 1948, moest hij
een uiterst belangrijk besluit nemen.
474
00:49:00,040 --> 00:49:05,649
Zou hij tekenen
en zelf z'n vrouw veroordelen, of niet?
475
00:49:15,360 --> 00:49:17,966
Hij stemde niet.
476
00:49:21,440 --> 00:49:25,525
Als Stalin dacht
dat hij ergens belang bij had...
477
00:49:25,640 --> 00:49:31,090
kon hij wreed en genadeloos zijn,
zelfs tegen z'n naasten.
478
00:49:33,320 --> 00:49:38,042
Als Molotovs assistent kon ik zien
hoe hij Molotov behandelde.
479
00:49:50,440 --> 00:49:54,570
Polina
werd nog geen maand later opgepakt.
480
00:50:01,000 --> 00:50:04,721
Ze moest eerst naar de gevangenis
en toen in ballingschap.
481
00:50:04,840 --> 00:50:07,969
Ze was ruim drie jaar weg.
482
00:50:19,840 --> 00:50:24,482
Molotov piekerde
over z'n besluit om niet te stemmen.
483
00:50:24,600 --> 00:50:29,367
Een dag voor haar arrestatie
schreef hij Stalin erover.
484
00:50:29,480 --> 00:50:33,087
Ik erken dat ik
een politieke fout heb begaan...
485
00:50:33,200 --> 00:50:36,170
toen ik mij van stemmen onthield...
486
00:50:36,960 --> 00:50:43,081
over het royement
van P.S. Zhemchuzhina uit de Partij.
487
00:50:44,280 --> 00:50:48,330
Ik erken m'n gevoel van diepe wroeging...
488
00:50:48,440 --> 00:50:51,250
omdat ik haar
er niet van heb weerhouden...
489
00:50:51,360 --> 00:50:56,002
in de fout te gaan,
terwijl ze mij heel dierbaar is.
490
00:50:58,160 --> 00:51:02,210
Twee maanden later ontsloeg Stalin
minister Molotov.
491
00:51:02,320 --> 00:51:06,723
Maar Molotov bleef hem trouw dienen
in het Politbureau...
492
00:51:06,840 --> 00:51:09,730
terwijl z'n vrouw in ballingschap leed.
493
00:51:14,960 --> 00:51:18,885
Stalin besloot nu de leiding
van een hele stad te straffen:
494
00:51:19,000 --> 00:51:22,163
Leningrad, het huidige St Petersburg.
495
00:51:27,680 --> 00:51:30,490
In de oorlog
was de stad belegerd geweest...
496
00:51:31,200 --> 00:51:34,249
en er waren ruim een miljoen mensen
omgekomen.
497
00:51:53,160 --> 00:51:59,008
Maar het isolement had de stadsleiders,
zoals Alexei Kuznetsov...
498
00:51:59,120 --> 00:52:01,122
een soort vrijheid gegeven.
499
00:52:03,080 --> 00:52:08,211
Leningrad was uniek: als een eiland
waar men zelf kon beslissen.
500
00:52:15,520 --> 00:52:19,684
Leningrad werd in januari 1944
eindelijk bevrijd.
501
00:52:22,880 --> 00:52:28,887
Kuznetsov werd gezien als een van de
slimste, nieuwe communistische leiders.
502
00:52:29,000 --> 00:52:33,449
Dit betekende wat Stalin betrof
dat hij gevaarlijk was.
503
00:52:35,560 --> 00:52:39,121
Stalin haalde hem na de oorlog
naar Moskou.
504
00:52:42,480 --> 00:52:47,361
Op een dag in de zomer van 1949
werd hij in het Kremlin ontboden.
505
00:52:51,320 --> 00:52:58,169
Hij stond op, kleedde zich aan en zei:
Wacht op me. Met eten ben ik thuis.
506
00:52:58,280 --> 00:53:00,408
'Ga niet zonder mij eten.'
507
00:53:02,680 --> 00:53:05,968
Hij liep door de hekken van het Kremlin.
508
00:53:06,640 --> 00:53:11,521
Hij zwaaide nog even naar ons.
Wij stonden voor het raam.
509
00:53:12,920 --> 00:53:15,969
We hebben hem nooit meer gezien.
510
00:53:22,840 --> 00:53:26,128
Kuznetsov werd gemarteld
en doodgeschoten.
511
00:53:37,560 --> 00:53:44,364
Stalin herinnerde zich het gevoel
van onafhankelijkheid in Leningrad.
512
00:53:46,680 --> 00:53:50,969
Hij kwam nu
tegen de overige stadsleiders in actie.
513
00:53:55,240 --> 00:53:58,449
Bij de vieringen van z'n 70e verjaardag...
514
00:53:58,560 --> 00:54:03,043
liet hij in Leningrad
2000 functionarissen afvoeren...
515
00:54:04,080 --> 00:54:07,084
die hij liet vastzetten of uitzetten.
516
00:54:16,640 --> 00:54:23,250
In z'n laatste dagen zou hij een zuivering
beramen tegen kameraden uit de oorlog...
517
00:54:24,840 --> 00:54:27,161
onder wie Lavrenti Beria.
518
00:54:37,960 --> 00:54:41,043
Stalin had bewezen
een overlever te zijn.
519
00:54:42,000 --> 00:54:44,765
Hij had langer geregeerd dan Churchill...
520
00:54:44,880 --> 00:54:49,488
en zelfs langer dan Roosevelt,
de langst zittende VS-president.
521
00:55:06,680 --> 00:55:10,685
Josef Stalin stierf op 5 maart 1953.
522
00:55:14,600 --> 00:55:18,525
Hij had 24 uur verlamd
in z'n kamer gelegen na een beroerte.
523
00:55:18,640 --> 00:55:22,042
Z'n lijfwachten
hadden hem niet durven storen.
524
00:55:31,840 --> 00:55:35,970
Ten tijde van z'n dood,
toen ze een kernbom hadden...
525
00:55:36,080 --> 00:55:39,527
leek z'n rijk in Oost-Europa gewaarborgd.
526
00:55:51,200 --> 00:55:57,401
Pas in de jaren '80 viel de wereld
die Stalin mede had gecreëerd, uiteen.
527
00:56:03,520 --> 00:56:09,687
De eerste barsten in het Oostblok
ontstonden toepasselijk genoeg in Polen...
528
00:56:09,800 --> 00:56:14,328
het land waarvoor Engeland
ten strijde was getrokken.
529
00:56:14,440 --> 00:56:20,209
Wij trokken het zwaard voor Polen
tegen Hitlers meedogenloze aanval.
530
00:56:22,320 --> 00:56:26,370
Wij kunnen nooit vrede hebben
met een oplossing...
531
00:56:26,480 --> 00:56:31,486
waarbij Polen geen vrije
en autonome staat is.
532
00:56:37,400 --> 00:56:42,122
Maar het duurde 44 jaar voordat
de landen onder het Sovjetbewind...
533
00:56:42,240 --> 00:56:48,521
hun vrijheid verkregen, wat werd
gesymboliseerd door de val van de Muur.
534
00:56:49,320 --> 00:56:54,850
In zekere zin was WO II
voor deze mensen niet voorbij in 1945...
535
00:56:54,960 --> 00:56:58,009
maar hier, in 1989.49056
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.
Afrikaans
Akan
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bemba
Bengali
Bihari
Bosnian
Breton
Cambodian
Catalan
Cebuano
Cherokee
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Croatian
Czech
Danish
Dutch
Esperanto
Estonian
Faroese
Finnish
Galician
Georgian
German
Greek
Guarani
Haitian Creole
Hausa
Hawaiian
Hebrew
Hmong
Hungarian
Icelandic
Indonesian
Irish
Italian
Japanese
Kazakh
Kinyarwanda
Kirundi
Kongo
Korean
Krio (Sierra Leone)
Kurdish
Kyrgyz
Laothian
Latin
Latvian
Lithuanian
Luganda
Luo
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Maltese
Maori
Mauritian Creole
Moldavian
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Montenegrin
Nepali
Norwegian
Pashto
Persian
Polish
Portuguese (Brazil)
Portuguese (Portugal)
Quechua
Romanian
Romansh
Russian
Samoan
Scots Gaelic
Serbian
Sesotho
Setswana
Seychellois Creole
Shona
Sindhi
Sinhalese
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Swedish
Tajik
Thai
Tigrinya
Tonga
Turkish
Turkmen
Ukrainian
Uzbek
Vietnamese
Welsh
Wolof