Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:04,960 --> 00:00:09,249
Josef Stalin,
de opperste leider van de Sovjet-Unie...
2
00:00:10,000 --> 00:00:13,686
een tiran die miljoenen doden
op z'n geweten heeft.
3
00:00:17,120 --> 00:00:21,364
Op de eerste avond
brachten ze 300 mensen binnen.
4
00:00:21,480 --> 00:00:24,006
Ik heb al die gruwelen gezien.
5
00:00:25,760 --> 00:00:32,041
Maar de man die dit lijden teweegbracht,
had in WO II onwaarschijnlijke vrienden.
6
00:00:32,160 --> 00:00:34,640
Met voorheen geheime documenten...
7
00:00:34,760 --> 00:00:39,209
vertelt deze serie
het verhaal van die vreemde relaties.
8
00:00:40,360 --> 00:00:43,807
Met Winston Churchill.
- Wat deed u met de rijke boeren...
9
00:00:43,920 --> 00:00:45,604
de koelaks?
10
00:00:45,720 --> 00:00:49,202
Die hebben we vermoord.
11
00:00:50,800 --> 00:00:53,087
En met president Roosevelt.
12
00:00:54,080 --> 00:00:58,608
Ik ben ervan overtuigd
dat de Russen dit niet hebben gedaan.
13
00:00:58,720 --> 00:01:02,850
Het is een uniek tv-verhaal
over deze periode.
14
00:01:02,960 --> 00:01:07,488
Deze reconstructies
zijn opgebouwd uit archiefmateriaal...
15
00:01:07,600 --> 00:01:10,922
dat pas vrijkwam
met de val van het communisme.
16
00:01:14,440 --> 00:01:19,002
Deze ontmoetingen achter gesloten
deuren zijn geen verzinsels, maar feiten.
17
00:01:19,120 --> 00:01:22,727
Kameraad Stepanov,
vertel je kameraden...
18
00:01:22,840 --> 00:01:27,607
dat ze met hun schep
hun eigen graf moeten graven.
19
00:01:27,720 --> 00:01:34,046
Deze eerste aflevering legt een verleden
bloot dat Stalin wilde wegstoppen.
20
00:01:34,160 --> 00:01:37,926
Op Duitsland. Op z'n Führer.
21
00:01:38,040 --> 00:01:41,487
Want voordat hij
een geallieerde bondgenoot werd...
22
00:01:41,600 --> 00:01:45,525
bood Stalin hulp aan Hitler en de nazi's.
23
00:01:47,480 --> 00:01:51,690
Veel meer hulp
dan de rest van de wereld wist.
24
00:01:55,280 --> 00:02:00,605
DE TWEEDE WERELDOORLOG
25
00:02:00,720 --> 00:02:04,441
ACHTER GESLOTEN DEUREN
26
00:02:04,560 --> 00:02:10,806
STALIN, DE NAZI'S EN HET WESTEN
27
00:02:17,440 --> 00:02:19,647
Op 23 augustus 1939...
28
00:02:19,760 --> 00:02:25,449
bezocht von Ribbentrop, de Duitse
minister van Buitenlandse Zaken, Moskou.
29
00:02:31,000 --> 00:02:34,641
Het was nog geen twee weken
voordat WO II zou uitbreken.
30
00:02:43,160 --> 00:02:48,530
Hij was hier omdat z'n Führer Adolf Hitler
Polen wilde binnenvallen.
31
00:02:48,640 --> 00:02:53,965
Hitler wilde met een akkoord
de Sovjet-Unie buiten de oorlog houden.
32
00:03:01,520 --> 00:03:07,801
Maar de nazi's hadden officieel een hekel
aan de Sovjetcommunisten.
33
00:03:14,000 --> 00:03:21,168
Hitler had eerder de Sovjetleiders
omschreven als internationale criminelen.
34
00:03:23,960 --> 00:03:27,965
Nu, in een verrassende
diplomatieke wending...
35
00:03:28,080 --> 00:03:31,129
moest Ribbentrop met hen zakendoen.
36
00:03:35,400 --> 00:03:41,442
Hij werd opgewacht door Josef Stalin en
minister Molotov van Buitenlandse Zaken.
37
00:03:48,640 --> 00:03:52,850
Ze zouden zaken bespreken
die miljoenen levens zouden veranderen...
38
00:03:52,960 --> 00:03:57,284
en de grenzen van Oost-Europa
een nieuwe vorm zouden geven.
39
00:04:04,200 --> 00:04:09,923
De Führer heeft me gemachtigd een niet-
aanvalspact voor 100 jaar te tekenen.
40
00:04:16,200 --> 00:04:20,762
Als wij akkoord gaan met die tijdspanne...
41
00:04:21,720 --> 00:04:25,930
dan zal men ons uitlachen
omdat wij niet serieus zouden zijn.
42
00:04:26,960 --> 00:04:32,000
Ik stel voor dat het akkoord
tien jaar zal duren.
43
00:04:38,080 --> 00:04:39,730
Akkoord.
44
00:04:45,000 --> 00:04:50,370
Stalin wilde net als de nazi's
ideologische verschillen opzij zetten...
45
00:04:51,320 --> 00:04:55,564
mede doordat zij het eens konden worden
over een geheime clausule...
46
00:04:55,680 --> 00:05:01,130
die beide partijen aanduidden
met 'invloedssferen over Zuid-Europa'.
47
00:05:01,240 --> 00:05:07,009
Al snel werd duidelijk dat Stalin geen
genoegen nam met het bod van de nazi's.
48
00:05:07,840 --> 00:05:13,882
Ik moet erop aandringen
dat het hele gebied van de Letse staat...
49
00:05:15,040 --> 00:05:19,250
wordt opgenomen
binnen de Russische invloedssfeer.
50
00:05:24,680 --> 00:05:28,207
Ik heb niet de volmacht
om zo'n akte te ondertekenen.
51
00:05:29,760 --> 00:05:33,048
We kunnen niet wachten.
52
00:05:35,800 --> 00:05:39,566
Zou ik met de Führer mogen overleggen?
53
00:05:47,040 --> 00:05:51,489
Hitler wachtte op nieuws over
de onderhandelingen op de Berghof...
54
00:05:51,600 --> 00:05:55,889
z'n huis in de Beierse Alpen,
boven Berchtesgaden.
55
00:05:56,560 --> 00:06:00,406
Hier kwam hij naartoe
om inspiratie op te doen...
56
00:06:00,520 --> 00:06:06,323
en nu verliep het briljante idee van
een akkoord met Stalin niet volgens plan.
57
00:06:09,760 --> 00:06:14,288
Opeens ging de telefoon.
Iedereen was gespannen.
58
00:06:14,400 --> 00:06:16,880
Hitler zei tijdens het gesprek niets.
59
00:06:17,000 --> 00:06:20,891
Iedereen merkte dat Stalin
hem het mes op de keel zette.
60
00:06:21,800 --> 00:06:26,966
Onder zware druk van Stalin wist Hitler
wat hij vervolgens moest doen.
61
00:06:31,400 --> 00:06:35,200
De Führer gaat akkoord
met de ondertekening van de akte.
62
00:06:37,920 --> 00:06:42,642
Het gehele Letse gebied zal
onder de Russische invloedssfeer vallen.
63
00:06:42,760 --> 00:06:47,448
In Polen
wordt de Weichsel de nieuwe grens.
64
00:06:49,000 --> 00:06:51,526
Op de Führer.
65
00:07:06,360 --> 00:07:12,083
Terwijl Hitler en z'n gevolg wachtten
op bevestiging van de ondertekening...
66
00:07:12,200 --> 00:07:15,921
pakten zich donkere wolken samen
boven Obersalzberg.
67
00:07:19,200 --> 00:07:25,287
De lucht was rood, groen, zwavelgrijs.
Beangstigend. Vreselijk. Wreed.
68
00:07:25,400 --> 00:07:31,521
Prachtig. Een hemels verschijnsel.
Het was spectaculair.
69
00:07:31,640 --> 00:07:36,441
Toen zei een dame in Hitlers gevolg:
Dit voorspelt geen goeds.
70
00:07:36,560 --> 00:07:43,045
'Dit betekent bloed, bloed, bloed,
verwoesting en vreselijk lijden.'
71
00:07:43,920 --> 00:07:47,845
Hitler was totaal geschokt.
Hij stond zowat te beven:
72
00:07:49,040 --> 00:07:52,601
'Als het moet gebeuren,
laat dat dan nu maar zijn.'
73
00:07:52,720 --> 00:07:57,521
Toen kwam het nieuws dat het verdrag
was getekend en was alles zo geregeld.
74
00:08:01,000 --> 00:08:03,685
Mijne heren, komt u verder.
75
00:08:04,560 --> 00:08:08,167
In alle vroegte op 24 augustus 1939...
76
00:08:08,280 --> 00:08:13,446
mochten de Duitse en de Sovjetpers
getuige zijn van de ondertekening.
77
00:08:15,440 --> 00:08:20,048
Zou ik een foto mogen maken?
78
00:08:20,760 --> 00:08:26,563
Dan wil ik wel dat eerst
de lege flessen worden weggehaald...
79
00:08:26,680 --> 00:08:32,528
anders denkt men misschien dat we ons
voor de ondertekening hebben bezat.
80
00:08:42,120 --> 00:08:46,603
Dat deze twee leiders
een akkoord bereikten, was een ding.
81
00:08:46,720 --> 00:08:51,203
Het waarom was voor hun aanhangers
een heel andere vraag.
82
00:08:55,560 --> 00:08:59,610
Wij moesten de fascisten
als onze vijand zien.
83
00:08:59,720 --> 00:09:06,968
Om hen nu, met de ondertekening van
dit verdrag, als onze vrienden te zien...
84
00:09:09,080 --> 00:09:11,970
was natuurlijk erg lastig.
85
00:09:17,480 --> 00:09:25,001
Dat was zeker een verrassing.
Wij begrepen er helemaal niets van.
86
00:09:25,120 --> 00:09:29,648
Wij zagen het als politiek onnatuurlijk,
als ik het zo mag zeggen.
87
00:09:31,560 --> 00:09:37,249
De Sovjet-Unie
neemt dit nieuwe verdrag heel serieus.
88
00:09:39,200 --> 00:09:43,808
Ik garandeer op m'n erewoord...
89
00:09:43,920 --> 00:09:48,687
dat de Sovjet-Unie
haar partner niet zal verraden.
90
00:09:52,080 --> 00:09:59,043
Acht dagen later, op 1 september 1939,
vielen de Duitsers Polen binnen.
91
00:09:59,160 --> 00:10:03,210
Op 3 september verklaarden Engeland
en Frankrijk Duitsland de oorlog.
92
00:10:03,320 --> 00:10:07,405
Maar op 17 september,
een verhaal dat minder bekend is...
93
00:10:07,520 --> 00:10:12,242
vielen ruim 600.000 Russische troepen
Polen in het oosten binnen.
94
00:10:14,480 --> 00:10:20,567
Ze trokken naar de in het nazi-Sovjetpact
in het geheim overeengekomen grens.
95
00:10:23,760 --> 00:10:27,651
Binnen enkele dagen
had het Rode Leger half Polen bezet...
96
00:10:27,760 --> 00:10:32,641
waaronder het culturele centrum
in het oosten: Lwów.
97
00:10:40,440 --> 00:10:46,129
Lwów maakte voor WO I deel uit
van het Oostenrijk-Hongaarse Rijk.
98
00:10:46,240 --> 00:10:50,290
De stad zou nu opgaan in de Sovjet-Unie.
99
00:11:03,360 --> 00:11:07,445
Ik was doodsbang.
Ze kwamen mij vreemd voor.
100
00:11:07,560 --> 00:11:11,360
Ik kan het niet uitleggen
maar het was beangstigend.
101
00:11:12,000 --> 00:11:15,049
Wij dachten
dat de horden waren gekomen.
102
00:11:18,160 --> 00:11:21,050
De nazi's waren binnengevallen
in het westen.
103
00:11:21,160 --> 00:11:26,291
De Sovjet-Unie beweerde dat zij
Polen had bevrijd vanuit het oosten.
104
00:11:28,640 --> 00:11:31,689
De jaren van armoe en onderdrukking
zijn voorbij.
105
00:11:31,800 --> 00:11:37,250
Vanaf nu zal de zon van vrijheid en geluk
over hen schijnen.
106
00:11:40,360 --> 00:11:44,888
Maar voor veel mensen in Oost-Polen
begon de ellende pas.
107
00:11:45,000 --> 00:11:47,844
Niets was veilig voor de Sovjets.
108
00:11:47,960 --> 00:11:54,127
Als ze een huis mooi vonden, zoals dit
in Lwów, dan trokken ze er gewoon in.
109
00:11:56,120 --> 00:12:00,250
Het gezin dat hier woonde,
moest in een kamer verblijven.
110
00:12:00,360 --> 00:12:07,005
Twee Sovjetofficiers en hun echtgenotes
namen de rest in bezit.
111
00:12:16,040 --> 00:12:22,002
Ze namen onze plaats, meubelen en de
rest in. Alles was nu van hen, zeiden ze.
112
00:12:22,120 --> 00:12:25,408
Wij hadden nergens meer recht op.
113
00:12:29,240 --> 00:12:35,521
M'n moeder had verschillende kleding.
Ze had geborduurde nachtjapons.
114
00:12:42,280 --> 00:12:46,080
Op een dag
trok de vrouw van de officier er een aan.
115
00:12:46,200 --> 00:12:52,321
Ze ging naar m'n moeder en zei: Kijk
hoe goed hij me staat, Maria Ivanovna.
116
00:12:52,440 --> 00:12:57,002
'Prachtig borduurwerk.
Ideaal om naar het theater te dragen.'
117
00:12:57,120 --> 00:13:00,602
M'n moeder zei dat het geen jurk was
voor naar het theater.
118
00:13:00,720 --> 00:13:07,330
Waarop de officiersvrouw zei: Zo'n jurk
trek je alleen aan naar het theater.
119
00:13:10,440 --> 00:13:15,162
Maar voor veel andere gezinnen
was het leven veel slechter.
120
00:13:15,880 --> 00:13:22,684
De Sovjetcommunisten richtten zich op de
gegoede middenklasse: de bourgeoisie.
121
00:13:22,800 --> 00:13:27,931
Zij raakten hun huizen kwijt
aan de arbeidersklasse.
122
00:13:30,160 --> 00:13:34,404
Deze arbeiders veranderen van adres.
123
00:13:34,520 --> 00:13:40,129
Na 22 jaar in een kelder te hebben
gewoond, betrekken ze nu een flat.
124
00:13:40,240 --> 00:13:44,768
De Sovjets wilden de maatschappij
in haar geheel reconstrueren.
125
00:13:49,880 --> 00:13:56,047
Wie werd verdacht van steun aan
het oude regime, zoals intellectuelen...
126
00:13:56,160 --> 00:13:58,970
liep groot gevaar te worden opgepakt.
127
00:14:02,200 --> 00:14:05,921
De Sovjets richtten zich vooral
op mensen...
128
00:14:06,040 --> 00:14:10,090
die niet wilden
dat Oost-Polen zou worden ingelijfd.
129
00:14:12,960 --> 00:14:20,287
Zo viel Galina Stavarskaya na enige tijd
in handen van de geheime politie.
130
00:14:21,040 --> 00:14:25,443
Ze zou boodschapper
voor een verzetsgroep zijn.
131
00:14:30,400 --> 00:14:32,289
Er waren drie mannen.
132
00:14:33,120 --> 00:14:37,887
Ze zagen er sterk uit
en hadden grote, sterke handen.
133
00:14:38,000 --> 00:14:41,527
Ze vroegen of ik
bij een geheime organisatie zat.
134
00:14:42,200 --> 00:14:43,850
Nee, zei ik.
135
00:14:47,240 --> 00:14:51,131
Of ik lid was van die organisatie.
Ook niet.
136
00:14:51,240 --> 00:14:56,929
Wat was mijn rol in die organisatie?
Ik zit niet in een organisatie, zei ik.
137
00:14:59,040 --> 00:15:03,204
Hoe kan ik een rol spelen
als ik nergens lid van ben?
138
00:15:24,640 --> 00:15:28,804
Marteling was tijdens zulke verhoren
heel normaal.
139
00:15:28,920 --> 00:15:32,163
Stalin gaf in een berucht telegram
uit 1939...
140
00:15:32,280 --> 00:15:38,526
zelf opdracht tot het gebruik van 'fysieke
druk' tegen vijanden van het volk.
141
00:15:41,800 --> 00:15:48,160
Toen kwamen ze met rubberen stokken
van een halve meter lengte.
142
00:15:50,680 --> 00:15:55,368
Die gebruikten ze. Ze sloegen me ermee.
143
00:15:57,400 --> 00:16:02,804
In m'n hals zat een blauw litteken, een
striem. Het wilde maar niet genezen.
144
00:16:03,840 --> 00:16:08,164
Ze sloegen me
en ik liep blauwe littekens op.
145
00:16:10,000 --> 00:16:14,801
Het was alsof ik in de hel was.
Ik kan me niet alles meer herinneren.
146
00:16:15,440 --> 00:16:17,920
De herinnering doet pijn.
147
00:16:27,520 --> 00:16:29,648
Ze sloegen me op het hoofd.
148
00:16:36,240 --> 00:16:38,083
Ze trokken m'n haar uit.
149
00:16:43,080 --> 00:16:45,447
Ik was helemaal kaal.
150
00:16:46,960 --> 00:16:49,406
Ze genoten ervan.
151
00:16:49,520 --> 00:16:53,809
Sadisten waren het.
Dat heb ik hen ook gezegd.
152
00:16:55,920 --> 00:17:00,050
Galina kreeg tien jaar gevangenisstraf.
153
00:17:00,160 --> 00:17:06,406
Zij was een van de ruim 100.000 mensen
die tijdens de bezetting werden opgepakt.
154
00:17:15,360 --> 00:17:21,083
Ribbentrop reisde op 27 september 1939
opnieuw naar de Sovjet-Unie.
155
00:17:21,200 --> 00:17:28,561
Er stond deze keer een erewacht en
een fanfare speelde de Internationale.
156
00:17:41,040 --> 00:17:43,611
Vier uur na z'n aankomst in Moskou...
157
00:17:43,720 --> 00:17:47,850
kwam Ribbentrop met
Stalin en Molotov in het Kremlin bijeen.
158
00:17:52,000 --> 00:17:57,484
Het was nu niet meer nodig
om te praten over invloedssferen.
159
00:17:57,600 --> 00:18:00,410
Ze konden nu openlijk bespreken...
160
00:18:00,520 --> 00:18:04,161
hoe ze hun rijk in Oost-Europa
moesten versterken.
161
00:18:16,280 --> 00:18:20,365
Tijdens het overleg
zei Stalin iets opmerkelijks:
162
00:18:20,480 --> 00:18:23,768
Woorden die geheim bleven
tot de jaren '90...
163
00:18:23,880 --> 00:18:29,683
toen de aantekeningen van de Duitse
diplomaat Gustav Hilger werden ontdekt.
164
00:18:32,320 --> 00:18:35,847
Als tegen alle verwachtingen in...
165
00:18:36,640 --> 00:18:39,883
Duitsland in een lastig parket belandt...
166
00:18:40,000 --> 00:18:45,040
dan kan het er zeker van zijn dat het
Russische volk het te hulp zal schieten.
167
00:18:45,160 --> 00:18:49,688
Het zal niet toestaan
dat Duitsland wordt gewurgd.
168
00:18:54,480 --> 00:18:58,166
De Sovjet-Unie
wil een sterk Duitsland zien...
169
00:18:59,560 --> 00:19:03,645
en wij zullen niet toestaan
dat Duitsland...
170
00:19:04,960 --> 00:19:06,962
wordt gevloerd.
171
00:19:13,720 --> 00:19:19,204
Stalins verklaring dat hij niet zou
toezien hoe Duitsland werd verslagen...
172
00:19:19,320 --> 00:19:24,087
ging veel verder dan wat later
volgens de Sovjets was besproken.
173
00:19:31,200 --> 00:19:37,003
Stalin gaf een overvloedig banket
in de Ekaterinskyzaal in het Kremlin.
174
00:20:00,480 --> 00:20:06,169
Te midden van deze pracht stelde Stalin
Ribbentrop voor aan de Sovjetleiding.
175
00:20:10,000 --> 00:20:15,040
De nazi's en Sovjets ontdekten dat ze
meer gemeen hadden dan grenzen.
176
00:20:15,160 --> 00:20:19,006
Dit is onze Himmler.
Ook hij verstaat z'n vak goed.
177
00:20:21,440 --> 00:20:27,482
Lavrenti Beria was het beruchte hoofd
van de geheime politie, de NKVD.
178
00:20:48,040 --> 00:20:54,730
En zo genoten de communistische leiders
een feestmaal met fascistische leiders.
179
00:20:54,840 --> 00:20:59,004
Zo'n feest was enkele maanden eerder
nog ondenkbaar geweest.
180
00:20:59,120 --> 00:21:02,010
Dank voor het warme onthaal.
181
00:21:02,120 --> 00:21:07,160
De Führer wil dat deze vriendschap
beslist gestalte krijgt.
182
00:21:17,640 --> 00:21:23,170
Ik stel een heildronk voor
ter ere van de minister.
183
00:21:23,800 --> 00:21:30,843
Op onze geliefde gast,
die ons zoveel voorspoed heeft gebracht.
184
00:21:38,120 --> 00:21:42,808
Laten we drinken op Duitsland...
185
00:21:42,920 --> 00:21:44,410
de Führer...
186
00:21:45,240 --> 00:21:48,528
en zijn minister van Buitenlandse Zaken.
187
00:22:12,480 --> 00:22:16,883
Qua presentatie, gulle gastvrijheid
en hartelijke sfeer...
188
00:22:17,000 --> 00:22:21,164
zo herinnerde de Duitse diplomaat
Andor Hencke zich...
189
00:22:21,280 --> 00:22:28,050
was dit diner een van de bijzonderste
gebeurtenissen uit z'n 23-jarige carrière.
190
00:22:44,680 --> 00:22:48,366
Deze twee landen:
Nazi-Duitsland en de Sovjet-Unie...
191
00:22:48,480 --> 00:22:52,530
maakten slechts bekend
dat ze een pact hadden gesloten.
192
00:22:52,640 --> 00:22:55,564
Maar het waren stille bondgenoten.
193
00:23:03,920 --> 00:23:07,527
Ik voel me goed,
in het gezelschap van de Sovjetleiders.
194
00:23:07,640 --> 00:23:11,440
Het is alsof we ons
onder oude nazi's bevinden.
195
00:23:22,120 --> 00:23:27,650
De Britse regering, die Duitsland al
de oorlog had verklaard...
196
00:23:27,760 --> 00:23:31,401
wilde niet ook de Sovjet-Unie
de oorlog verklaren.
197
00:23:32,760 --> 00:23:37,243
Premier Neville Chamberlain
zei op 20 september in het Lagerhuis:
198
00:23:38,200 --> 00:23:45,163
Wij storten ons niet in avonturen
die weinig uitzicht op succes bieden.
199
00:23:55,080 --> 00:23:58,289
Wetend dat de Britten
zich afzijdig hielden...
200
00:23:58,400 --> 00:24:04,521
bouwden de Sovjets en de nazi's vrolijk
aan een nieuwe onderlinge grens...
201
00:24:04,640 --> 00:24:07,849
op de plek waar ooit Polen had gelegen.
202
00:24:23,920 --> 00:24:29,165
Al snel na de voltooiing verklaarden de
Sovjets dat elke burger in Oost-Polen...
203
00:24:29,280 --> 00:24:32,727
nu een burger van de Sovjet-Unie was.
204
00:24:39,320 --> 00:24:43,962
Eind oktober kwam de grenscommissie
in Warschau bijeen...
205
00:24:44,080 --> 00:24:46,560
voor een feestelijke lunch.
206
00:24:47,760 --> 00:24:51,845
Dit was slechts een voorbeeld
van een steeds hechter wordende band.
207
00:24:51,960 --> 00:24:55,362
Diezelfde maand
bespraken de Gestapo en de NKVD...
208
00:24:55,480 --> 00:24:58,723
hoe zij het best konden samenwerken.
209
00:25:03,400 --> 00:25:08,884
Het hoofd van de Sovjetdelegatie
bleef de nazi's bedanken voor alle hulp.
210
00:25:17,880 --> 00:25:21,726
De sfeer waarin
deze onderhandelingen zijn gevoerd...
211
00:25:21,840 --> 00:25:24,969
weerspiegelt de samenwerkingsgeest...
212
00:25:25,080 --> 00:25:28,482
ten bate
van het Duitse en Russische volk...
213
00:25:31,840 --> 00:25:35,128
de twee grootste naties in Europa.
214
00:25:40,520 --> 00:25:44,605
Gastheer Hans Frank,
de nazileider van Centraal-Polen...
215
00:25:44,720 --> 00:25:47,610
die later de strop kreeg
wegens oorlogsmisdaden...
216
00:25:47,720 --> 00:25:50,610
vond de Sovjets
net zo harteloos als hijzelf.
217
00:25:50,720 --> 00:25:54,088
U en ik roken allebei Poolse sigaretten...
218
00:25:54,200 --> 00:25:58,808
als symbool dat wij Polen...
219
00:26:01,080 --> 00:26:04,004
in de wind hebben geslagen.
220
00:26:20,600 --> 00:26:26,243
Die winter in het Kremlin verstevigde
Stalin z'n greep op Oost-Polen.
221
00:26:27,040 --> 00:26:30,487
Hij werd deels gedreven door wrok.
222
00:26:31,280 --> 00:26:35,569
Hij was lid geweest
van deze bolsjewistische strijdmacht...
223
00:26:35,680 --> 00:26:38,923
in de oorlog van 1920 tegen Polen.
224
00:26:39,040 --> 00:26:43,364
De Polen hadden hen verslagen
en Stalin was vernederd.
225
00:26:43,480 --> 00:26:46,131
Nu zou hij hen terugpakken.
226
00:26:47,760 --> 00:26:53,642
Stalin en Beria verklaarden dat de Poolse
oorlogsveteranen van die oorlog...
227
00:26:53,760 --> 00:26:57,162
nu een gevaar
voor de Sovjetstaat vormden.
228
00:27:02,760 --> 00:27:07,004
Beria's NKVD moest
dit gebied in Oost-Polen uitkammen...
229
00:27:07,120 --> 00:27:12,684
en de veteranen identificeren, evenals
anderen die anti-Sovjet zouden zijn.
230
00:27:16,040 --> 00:27:19,249
Ik kreeg een officier
die mij moest helpen.
231
00:27:21,480 --> 00:27:24,529
We begonnen hun gezinnen te tellen.
232
00:27:26,680 --> 00:27:31,607
In februari was dat voltooid en toen
moesten wij hen opnieuw vestigen.
233
00:27:36,440 --> 00:27:38,966
Men richtte zich niet enkel op individuen.
234
00:27:39,080 --> 00:27:44,564
Stalin en Beria gelastten dat hun
hele families moesten worden afgevoerd.
235
00:27:47,640 --> 00:27:52,931
Ze bonkten met hun vuist of wapen
op de deur en riepen: Openmaken.
236
00:27:56,960 --> 00:27:59,406
Het ging er erg ruw aan toe.
237
00:28:03,160 --> 00:28:05,731
M'n vader werd naar binnen geduwd...
238
00:28:05,840 --> 00:28:10,289
en hij moest op de grond zitten
en z'n handen omhoog houden.
239
00:28:12,000 --> 00:28:15,288
We moesten binnen een halfuur pakken.
240
00:28:15,400 --> 00:28:22,124
De NKVD-officier keek op z'n horloge.
We moesten met een halfuur ons huis uit.
241
00:28:25,240 --> 00:28:30,007
We konden maar niet ophouden
met huilen. We huilden voortdurend.
242
00:28:33,960 --> 00:28:37,601
Het was een zeer lastige opdracht.
243
00:28:37,720 --> 00:28:41,691
Ik was toen jong en bevel was bevel.
244
00:28:41,800 --> 00:28:46,044
Maar als ik nu bedenk dat we kinderen
zonder melk achterlieten...
245
00:28:46,160 --> 00:28:49,084
Dat was wel erg wreed.
246
00:28:51,360 --> 00:28:54,409
Toen ik ouder werd,
begon ik erover na te denken:
247
00:28:54,520 --> 00:28:57,126
Wat was dat voor opdracht?
248
00:28:59,600 --> 00:29:04,925
We hadden het natuurlijk niet moeten
doen. Daar dacht ik toen ook aan.
249
00:29:05,040 --> 00:29:08,761
Maar denken en doen,
zijn twee verschillende dingen.
250
00:29:20,480 --> 00:29:23,404
Dit was pas de eerste deportatiegolf.
251
00:29:23,520 --> 00:29:29,209
Bij opeenvolgende golven werden andere
mensen afgevoerd die men kwijt wilde.
252
00:29:32,960 --> 00:29:37,602
Honderdduizenden mensen werden
afgevoerd naar afgelegen gebieden...
253
00:29:37,720 --> 00:29:41,281
waar velen omkwamen
in de barre omstandigheden.
254
00:29:45,720 --> 00:29:51,329
De deportatie van de mensen uit
de westelijke gebieden was vreselijk...
255
00:29:51,440 --> 00:29:57,129
maar het was voor ons geen verrassing,
want wij hadden het al meegemaakt.
256
00:29:59,960 --> 00:30:03,681
Ons werd geleerd
dat dit vijanden van het volk waren...
257
00:30:03,800 --> 00:30:06,531
en dat zij moesten worden afgevoerd.
258
00:30:09,640 --> 00:30:13,406
In die tijd was dat voor ons de regel.
259
00:30:16,800 --> 00:30:22,523
In Moskou wisten de planners dat de band
met de nazi's veel voordelen bracht:
260
00:30:22,640 --> 00:30:27,168
Niet alleen meer grondgebied
maar ook militaire technologie.
261
00:30:27,280 --> 00:30:29,886
Maar daar hing een prijskaartje aan.
262
00:30:30,000 --> 00:30:35,404
Ze gaven er de nazi's officieel
grondstoffen als olie en tarwe voor terug.
263
00:30:35,520 --> 00:30:38,603
Ze gaven echter ook geheime hulp.
264
00:30:38,720 --> 00:30:44,443
Hier had Ribbentrop in september
in het Kremlin als eerste om gevraagd.
265
00:30:44,560 --> 00:30:46,927
Voor de strijd tegen Engeland...
266
00:30:47,040 --> 00:30:51,648
kan het zijn dat we Moermansk
voor U-boten willen gebruiken...
267
00:30:51,760 --> 00:30:56,561
voor reparatiewerkzaamheden.
268
00:31:00,040 --> 00:31:03,044
In principe
gaat de Sovjetregering akkoord...
269
00:31:03,160 --> 00:31:08,963
met het geven van hulp aan Duitsland
in deze kwestie.
270
00:31:09,800 --> 00:31:14,806
Maar de Sovjets hielpen niet
zoals de nazi's verwachtten.
271
00:31:15,920 --> 00:31:19,288
Ze gunden de Duitsers geen basis
in Moermansk...
272
00:31:19,400 --> 00:31:25,248
maar in een wildernis verderop,
die de Duitsers Basis Nord noemden.
273
00:31:32,600 --> 00:31:37,401
Het bestaan van een Duitse basis
in dit afgelegen gebied...
274
00:31:37,520 --> 00:31:40,763
was een van de grootste geheimen
van de oorlog.
275
00:31:44,560 --> 00:31:48,645
Het bestaan ervan bewees
dat ze de Duitsers direct hielpen.
276
00:31:48,760 --> 00:31:52,765
De rest van de wereld
mocht dit niet weten.
277
00:31:58,440 --> 00:32:01,649
De Duitse matrozen
mochten niet eens aan wal.
278
00:32:01,760 --> 00:32:06,129
Ze moesten maandenlang
aan boord blijven, in de baai.
279
00:32:14,120 --> 00:32:19,047
Dr Kampf legde hun stemming
in april en mei 1940 in z'n dagboek vast.
280
00:32:19,160 --> 00:32:22,881
Hij was scheepsarts
op het bevoorradingsschip Phoenicia.
281
00:32:24,160 --> 00:32:27,482
De sfeer aan boord
was vandaag zeer bedrukt.
282
00:32:30,600 --> 00:32:32,045
Er is veel wrijving.
283
00:32:32,160 --> 00:32:36,961
We hebben meer nodig dan aangebrande
vis. Hoe vaak krijgen we dit nog?
284
00:32:37,080 --> 00:32:41,130
Sommigen klaagden in brieven
bij de leiding.
285
00:32:41,880 --> 00:32:45,805
We voelen ons
totaal verlaten en eenzaam.
286
00:32:46,760 --> 00:32:52,085
Kampfs latere dagboeknotities
maken duidelijk dat door hun isolement...
287
00:32:52,200 --> 00:32:55,249
veel bemanningsleden
het geestelijk zwaar hadden.
288
00:32:55,360 --> 00:32:58,807
Zo ook de kapitein,
die met zelfmoord dreigde.
289
00:32:58,920 --> 00:33:02,208
Mijn mensen
hebben vers voedsel en water nodig.
290
00:33:03,640 --> 00:33:07,008
Dit was niet zomaar
een zeer geheime missie.
291
00:33:07,120 --> 00:33:10,044
Ze was ook zeer deprimerend.
292
00:33:12,360 --> 00:33:18,686
Maar Stalin had woord gehouden
en een Duitse basis toegestaan.
293
00:33:24,280 --> 00:33:30,845
Terwijl Stalin z'n belofte nakwam, richtte
hij zich op het lot van deze mensen.
294
00:33:32,080 --> 00:33:36,722
Poolse officiers, die samen
met andere Poolse sleutelfiguren...
295
00:33:36,840 --> 00:33:41,528
tijdens de Sovjetinvasie in 1939
waren gevangengenomen.
296
00:33:44,360 --> 00:33:47,762
De meesten zaten
in speciale Sovjetkampen.
297
00:33:52,320 --> 00:33:57,884
Zij werden niet beschouwd
als normale krijgsgevangenen.
298
00:33:58,000 --> 00:34:02,927
Als prominente figuren
werden ze gezien als mogelijke dreiging.
299
00:34:08,840 --> 00:34:13,846
Daarom werden ze streng verhoord
inzake hun overtuiging en motivatie.
300
00:34:18,400 --> 00:34:24,965
De NKVD wilde onder meer zien
of zij bereid waren samen te werken.
301
00:34:38,400 --> 00:34:46,285
Stel dat ik op een dag
bij jou thuis aan de deur stond.
302
00:34:48,400 --> 00:34:51,722
Zou je me dan een kop thee aanbieden?
303
00:34:54,480 --> 00:34:58,166
Ik weet niet of ik wel thee
in huis zou hebben.
304
00:34:59,200 --> 00:35:04,411
En zou je me bij je laten overnachten?
305
00:35:06,480 --> 00:35:12,169
Jullie hebben een grote Sovjetdelegatie
in Warschau.
306
00:35:12,280 --> 00:35:16,569
Jullie zouden het daar
veel prettiger hebben.
307
00:35:21,240 --> 00:35:25,882
De NKVD omschreef de houding
van de meeste Polen als koppig.
308
00:35:26,520 --> 00:35:29,922
Ze werden steeds meer gezien
als probleem.
309
00:35:32,840 --> 00:35:36,845
In het Kremlin,
's ochtends vroeg op 5 maart 1940...
310
00:35:36,960 --> 00:35:39,804
bezegelde Stalin ten slotte hun lot.
311
00:35:51,040 --> 00:35:57,002
Hij en andere topfiguren tekenden een van
de beruchtste documenten uit de oorlog.
312
00:36:04,120 --> 00:36:09,524
Het bestaan ervan werd ontkend
totdat het communisme instortte.
313
00:36:28,240 --> 00:36:33,849
Stalins besluit leidde tot de moord
op bijna 22.000 leden van de Poolse elite.
314
00:36:44,320 --> 00:36:49,121
De meesten zaten vast in een
van deze drie kampen in de Sovjet-Unie.
315
00:36:49,240 --> 00:36:54,167
Vanaf april werden ze met honderden
tegelijk uit Ostashkov overgeplaatst...
316
00:36:54,280 --> 00:36:58,080
naar de NKVD-gevangenis in Kalinin.
317
00:37:07,360 --> 00:37:09,362
Wat hier gebeurde, bleef geheim...
318
00:37:09,480 --> 00:37:14,327
totdat bij een onderzoek begin jaren '90
de waarheid werd onthuld.
319
00:37:18,840 --> 00:37:24,802
Men vond ook Dmitry Tokaryev,
die de moorden mede had gepland.
320
00:37:29,080 --> 00:37:33,290
Op de eerste avond
werden er 300 mensen gebracht.
321
00:37:35,800 --> 00:37:37,768
Dat vond ik er te veel.
322
00:37:37,880 --> 00:37:42,283
De nacht was kort
en we konden enkel in het donker werken.
323
00:37:52,600 --> 00:37:55,171
Ik heb al die gruwelen gezien.
324
00:37:59,240 --> 00:38:05,168
Ze kwamen binnen en even later
droeg Blokhin z'n speciale kleding al:
325
00:38:06,640 --> 00:38:11,885
Een bruin leren schort, bruine leren
handschoenen tot over z'n ellebogen.
326
00:38:17,040 --> 00:38:20,283
Dit maakte op mij
een afschuwelijke indruk.
327
00:38:24,400 --> 00:38:26,971
Ik zag een beul staan.
328
00:38:28,000 --> 00:38:34,326
Toen de beulen zover waren, werden
de Polen een voor een apart genomen.
329
00:38:34,440 --> 00:38:38,411
Op een lijst stonden de namen
van hen die moesten sterven.
330
00:38:39,680 --> 00:38:43,082
De techniek van het doden
werd bedacht door Blokhin...
331
00:38:43,200 --> 00:38:48,001
en de commandant
van onze bestuursraad, Rubanov.
332
00:38:48,760 --> 00:38:53,209
Ze dekten de executieceldeuren af
die naar de gang leidden...
333
00:38:53,320 --> 00:38:56,802
opdat de schoten niet te horen waren.
334
00:39:02,960 --> 00:39:08,763
De verdachten, om hen maar zo te
noemen, werden door de gang geleid...
335
00:39:08,880 --> 00:39:12,043
naar de cellen,
om te worden doodgeschoten.
336
00:39:24,320 --> 00:39:29,565
De NKVD doodde wekenlang
zo'n 250 mensen per nacht...
337
00:39:29,680 --> 00:39:35,767
totdat alle 6311 Polen die aan hen
waren toegewezen, waren vermoord.
338
00:39:38,920 --> 00:39:42,447
Maar toen Tokaryev
er 51 jaar later over vertelde...
339
00:39:42,560 --> 00:39:47,726
herinnerde hij zich niet het lijden
van de Polen, maar dat van hun beulen.
340
00:39:50,960 --> 00:39:55,841
Ik wil het volgende kwijt: het was beslist
een afschuwelijke bedoening.
341
00:39:59,560 --> 00:40:01,927
Zo werd Rubanov krankzinnig.
342
00:40:02,040 --> 00:40:05,567
M'n plaatsvervanger Pavlov
pleegde zelfmoord.
343
00:40:05,680 --> 00:40:11,403
M'n chauffeur Sukharev deed hetzelfde
en zelfs Blokhin pleegde zelfmoord.
344
00:40:19,040 --> 00:40:24,171
Er waren drie grote executieoorden,
zoals dit in het westen van het land:
345
00:40:24,280 --> 00:40:28,410
De bossen van Katyn,
waar nog eens bijna 4500 Polen...
346
00:40:28,520 --> 00:40:31,729
werden doodgeschoten en begraven.
347
00:40:35,560 --> 00:40:40,691
Bij elkaar werden er
21 .857 Polen vermoord.
348
00:40:40,800 --> 00:40:47,126
Dit kon alleen doordat de Duitsers
en de Sovjets Polen ontmantelden.
349
00:40:56,960 --> 00:41:01,761
Twee maanden later
wankelde de Duits-Russische relatie...
350
00:41:02,400 --> 00:41:06,962
omdat de Duitsers binnen zes weken
Frankrijk hadden veroverd.
351
00:41:08,800 --> 00:41:14,364
Op 22 juni 1940 tekende Hitler met
de Fransen in Compiègne een bestand...
352
00:41:14,480 --> 00:41:20,761
in hetzelfde rijtuig waarin de Duitsers
zich formeel overgaven na WO I.
353
00:41:22,400 --> 00:41:24,721
Het was een triomf voor Hitler...
354
00:41:29,520 --> 00:41:32,091
maar een groot probleem voor Stalin.
355
00:41:33,880 --> 00:41:41,401
Zijn strategie was gebaseerd op
een langdurige strijd in West-Europa...
356
00:41:41,520 --> 00:41:44,091
zoals die ook in WO I was gevoerd.
357
00:41:45,160 --> 00:41:48,164
Dat beleid lag nu in duigen.
358
00:41:54,880 --> 00:41:58,965
Konden ze nu echt niet
enig verzet bieden?
359
00:42:05,200 --> 00:42:10,764
Stalin vond het nu belangrijker dan ooit
om de nazi's tevreden te houden.
360
00:42:10,880 --> 00:42:14,123
De levering van grondstoffen
verliep sneller...
361
00:42:14,240 --> 00:42:18,609
en ze hielpen de Duitsers
bij een gewaagde missie op zee.
362
00:42:22,040 --> 00:42:26,728
In augustus 1940 lag voor Teriberka
in het hoge noorden...
363
00:42:26,840 --> 00:42:29,889
het Duitse schip Komet voor anker.
364
00:42:30,000 --> 00:42:35,723
Dit leek een normaal koopvaardijschip
maar het was een gewapende kaper.
365
00:42:36,440 --> 00:42:43,449
De Komet zou in het geheim door de
ijsvelden langs de Sovjet-Unie varen...
366
00:42:43,560 --> 00:42:47,804
om in de Grote Oceaan
geallieerde schepen aan te vallen.
367
00:42:49,960 --> 00:42:54,249
Die reis was alleen mogelijk
met hulp van Russische ijsbrekers.
368
00:42:54,360 --> 00:42:57,125
Een daarvan heette de Stalin.
369
00:43:01,880 --> 00:43:06,647
De Russen loodsten ons
daar waar we zelf konden varen.
370
00:43:06,760 --> 00:43:11,607
Zij hadden een beter oog voor het ijs
en wat erop gebeurde.
371
00:43:11,720 --> 00:43:15,247
Als we vast kwamen te zitten,
hielpen de ijsbrekers ons.
372
00:43:18,160 --> 00:43:24,441
Ik wil even zeggen dat ze wel vriendelijk
waren. Gereserveerd maar vriendelijk.
373
00:43:24,560 --> 00:43:28,565
Wij mochten hen wel. Het waren goeie lui.
374
00:43:30,840 --> 00:43:37,803
Problemen deden zich niet voor.
Ruzies evenmin. Alles verliep gladjes.
375
00:43:37,920 --> 00:43:41,970
Je kunt wel zeggen dat de Russen
aan onze kant stonden.
376
00:43:47,560 --> 00:43:53,806
Hier keldert de Komet het 17.000 ton
grote vrachtschip Rangitane...
377
00:43:54,720 --> 00:44:00,284
een van de zeven schepen
die de Komet ver weg vernietigde.
378
00:44:00,400 --> 00:44:05,964
Die waslijst kon alleen ontstaan dankzij
de directe hulp van de Sovjetmarine.
379
00:44:08,840 --> 00:44:13,084
Het hoofd van de Duitse marine
was blij met de samenwerking.
380
00:44:13,200 --> 00:44:17,808
Zozeer zelfs dat de Duitse attaché
in Moskou in september 1940...
381
00:44:17,920 --> 00:44:23,768
een persoonlijke dankbrief bij het
Russische marinehoofdkwartier bezorgde.
382
00:44:36,800 --> 00:44:40,725
In die brief
gaf grootadmiraal Raeder z'n dank weer...
383
00:44:40,840 --> 00:44:45,448
voor de enorme hulp
die de Sovjets hadden geboden.
384
00:44:49,320 --> 00:44:52,881
De Sovjets beweerden officieel nog
neutraal te zijn.
385
00:44:53,000 --> 00:44:56,482
Ze hebben daarom nooit geantwoord.
386
00:45:02,360 --> 00:45:06,763
Sinds de terugkeer naar Berlijn
na de zege op Frankrijk...
387
00:45:06,880 --> 00:45:10,123
dacht Hitler na over z'n volgende zet.
388
00:45:10,880 --> 00:45:14,327
Hij had altijd al
de Sovjet-Unie willen vernietigen...
389
00:45:14,440 --> 00:45:19,731
en dat wat hij zag als centrum van een
wereldwijd joods-bolsjewistisch complot.
390
00:45:19,840 --> 00:45:25,324
Ondanks het niet-aanvalsverdrag
vond hij dat dit nu moest gebeuren.
391
00:45:27,640 --> 00:45:31,804
Op 31 juli 1940
zei hij tegen z'n legerleiding...
392
00:45:31,920 --> 00:45:36,528
dat het Duitse leger een aanval
op de Sovjet-Unie moest beramen.
393
00:45:38,840 --> 00:45:42,003
De legerleiding vond dat wel verstandig.
394
00:45:43,040 --> 00:45:48,604
We wisten dat over twee jaar,
zo eind 1942, begin 1943...
395
00:45:48,720 --> 00:45:53,521
de Engelsen, de Amerikanen en
ook de Russen er klaar voor zouden zijn.
396
00:45:53,640 --> 00:45:57,611
Dan moesten we
met alle drie tegelijk afrekenen.
397
00:45:57,720 --> 00:46:00,644
Wij moesten
de dreiging uit het oosten wegnemen...
398
00:46:00,760 --> 00:46:04,207
waar we eind 1942
tegenover zouden staan.
399
00:46:04,320 --> 00:46:07,369
In die tijd leek dat mogelijk.
400
00:46:10,640 --> 00:46:14,804
Stalin dacht wel dat Hitler
hem ooit de oorlog zou verklaren.
401
00:46:14,920 --> 00:46:17,969
Maar hij verwachtte dit niet
op korte termijn.
402
00:46:19,160 --> 00:46:23,210
Hij stuurde Molotov
op een missie naar Berlijn...
403
00:46:23,320 --> 00:46:26,369
om meer van de Duitse bedoelingen
te weten te komen.
404
00:46:26,480 --> 00:46:30,690
Het overleg vond plaats
in een sfeer van wederzijds vertrouwen...
405
00:46:30,800 --> 00:46:34,486
en leidde tot wederzijds begrip
over alle kwesties...
406
00:46:34,600 --> 00:46:37,410
die Duitsland en de Sovjet-Unie aangaan.
407
00:46:39,080 --> 00:46:41,162
De waarheid was heel anders.
408
00:46:41,280 --> 00:46:47,162
Er was weinig wederzijds vertrouwen toen
Molotov op 12 november 1940 arriveerde.
409
00:46:48,400 --> 00:46:52,246
De Sovjets wantrouwden
de Duitse bedoelingen met Oost-Europa...
410
00:46:52,360 --> 00:46:58,049
en Hitler wilde nog steeds binnenvallen,
al had hij nog geen groen licht gegeven.
411
00:47:00,800 --> 00:47:05,203
De sfeer werd er niet beter op
toen er onverwacht bezoek kwam:
412
00:47:08,400 --> 00:47:12,928
De Britten bombardeerden Berlijn
op de avond van 13 november.
413
00:47:19,200 --> 00:47:23,410
Churchill gaf later toe te hebben geweten
dat Molotov daar was.
414
00:47:23,520 --> 00:47:27,969
De Engelsen wilden niet
'helemaal buitengesloten' worden.
415
00:47:37,000 --> 00:47:43,246
Molotov en Ribbentrop moesten hun
ontmoeting in een schuilkelder houden.
416
00:47:43,360 --> 00:47:47,331
De twee kampen
hadden inmiddels weinig meer gemeen.
417
00:47:55,280 --> 00:48:00,525
Ribbentrop wilde de ongerustheid van de
Sovjets inzake Oost-Europa wegnemen...
418
00:48:00,640 --> 00:48:04,645
en hen bewegen
tot een aanval op Brits-Indië.
419
00:48:04,760 --> 00:48:07,081
Ik krijg nog antwoord op de vraag...
420
00:48:07,200 --> 00:48:12,206
of de Sovjet-Unie welwillend staat
tegenover het idee...
421
00:48:12,320 --> 00:48:15,608
toegang tot de Indische Oceaan
te verkrijgen.
422
00:48:22,520 --> 00:48:27,811
U gaat ervan uit dat de oorlog
tegen Engeland in feite gewonnen is.
423
00:48:33,560 --> 00:48:40,489
Als dat zo is, waarom zitten we hier dan
in een schuilkelder?
424
00:48:48,480 --> 00:48:53,122
In Moskou heerste ook bezorgdheid
om de band met de Duitsers.
425
00:48:53,240 --> 00:48:56,847
In de Loebjanka,
het hoofdkwartier van de NKVD...
426
00:48:56,960 --> 00:49:01,921
sprak men over de oprichting
van een nieuwe strijdmacht.
427
00:49:03,200 --> 00:49:07,603
Een klein aantal Poolse officiers
was in de lente niet gedood.
428
00:49:07,720 --> 00:49:11,247
Zij wilden samenwerken met de Sovjets.
429
00:49:11,360 --> 00:49:16,526
Zij moesten een Poolse eenheid oprichten
die onder het Rode Leger zou vechten.
430
00:49:18,360 --> 00:49:23,161
In oktober 1940 woonde een aantal
van hen een diner in de Loebjanka bij.
431
00:49:23,280 --> 00:49:27,604
Gastheer was het hoofd
van de geheime politie: Lavrenti Beria.
432
00:49:41,680 --> 00:49:44,968
We zijn het in principe eens, denk ik.
433
00:49:45,080 --> 00:49:51,725
De Polen zullen een gewapende eenheid
binnen het leger vormen.
434
00:50:05,640 --> 00:50:09,326
Het draait om kwaliteit.
435
00:50:10,400 --> 00:50:16,203
Eenheden die goed georganiseerd
en goed uitgerust zijn.
436
00:50:17,640 --> 00:50:23,090
Een goed uitgeruste divisie
is zo sterk als een pantservuist.
437
00:50:28,320 --> 00:50:31,210
We hebben wel Poolse officiers nodig.
438
00:50:33,720 --> 00:50:38,851
We willen graag dat onze officiers
uit de kampen worden vrijgelaten.
439
00:50:44,640 --> 00:50:49,407
Ze geloofden nog
dat de andere Poolse officiers vastzaten.
440
00:50:49,520 --> 00:50:54,401
Maar zij waren een halfjaar eerder
door Beria's mensen vermoord.
441
00:50:55,600 --> 00:50:58,570
Die officiers
zitten niet meer in de kampen.
442
00:51:02,080 --> 00:51:06,802
We hebben met hen
een vergissing begaan.
443
00:51:09,880 --> 00:51:12,326
Een zware vergissing, ja.
444
00:51:23,880 --> 00:51:30,490
Intussen schroefde Hitler de voorbereiding
op de grootste invasie aller tijden op.
445
00:51:31,560 --> 00:51:36,851
In de bossen van Oost-Pruisen
verrees een enorm nieuw hoofdkwartier.
446
00:51:36,960 --> 00:51:43,650
Door troepenbewegingen in het nazirijk
kwamen spionnen achter Hitlers plannen.
447
00:51:49,280 --> 00:51:52,921
Lange tijd, zo vanaf oktober 1940...
448
00:51:55,240 --> 00:52:01,805
kreeg ik regelmatig informatie
over de voorbereidingen op de oorlog.
449
00:52:08,000 --> 00:52:13,131
In België vergaarde meesterspion
Anatoly Gurievich veel informatie...
450
00:52:13,240 --> 00:52:16,608
door te luisteren
naar dronken Duitse officiers.
451
00:52:21,320 --> 00:52:24,563
Ze dronken veel en praatten met elkaar.
452
00:52:28,960 --> 00:52:35,241
Ik onthield wat ze zeiden: dat de oorlog
in mei of juni 1941 moest beginnen.
453
00:52:38,400 --> 00:52:44,851
Ze zeiden me dat de troepenbewegingen
voor mei 1941 moesten zijn afgerond.
454
00:52:47,240 --> 00:52:51,848
Bericht na bericht
wees op dezelfde slotsom:
455
00:52:52,480 --> 00:52:55,370
De Duitsers waren van plan aan te vallen.
456
00:52:57,720 --> 00:53:03,090
Stalin geloofde het niet. Hij dacht
dat ze hem onder druk wilden zetten.
457
00:53:03,200 --> 00:53:07,125
Maar twee stafleden
waren het niet met hem eens.
458
00:53:07,240 --> 00:53:11,006
In mei 1941 stelden Zhukov
en Timoshenko een plan op...
459
00:53:11,120 --> 00:53:15,682
voor een preventieve aanval
op de Duitsers bij de Sovjetgrens.
460
00:53:15,800 --> 00:53:18,201
Dit legden ze hun baas voor.
461
00:53:18,320 --> 00:53:21,927
Zijn jullie gek geworden?
462
00:53:22,840 --> 00:53:25,047
Komen jullie ons bang maken?
463
00:53:25,160 --> 00:53:28,323
Willen jullie soms de oorlog beginnen?
464
00:53:32,240 --> 00:53:34,846
Hebben jullie nog niet genoeg medailles?
465
00:53:37,720 --> 00:53:42,601
Timoshenko,
we zouden je moeten neerknallen.
466
00:53:43,880 --> 00:53:47,202
Maar ik weet
dat je een goed soldaat bent.
467
00:53:51,440 --> 00:53:56,731
Luister, allemaal. Timoshenko is gezond
en hij heeft een grote kop...
468
00:53:56,840 --> 00:53:59,525
maar hij heeft weinig hersens.
469
00:54:00,800 --> 00:54:07,922
Knoop goed in je oren dat Duitsland nooit
op eigen houtje Rusland zal aanvallen.
470
00:54:28,600 --> 00:54:33,003
Vijf weken later
viel Duitsland de Sovjet-Unie aan.
471
00:54:39,320 --> 00:54:43,609
Op zondag 22 juni 1941,
in alle vroegte...
472
00:54:43,720 --> 00:54:47,088
werd Stalin gebeld door generaal Zhukov.
473
00:54:48,440 --> 00:54:52,081
Kameraad Stalin,
de Duitsers bombarderen onze steden.
474
00:54:52,200 --> 00:54:54,362
De oorlog is begonnen.
475
00:54:58,840 --> 00:55:02,049
Kameraad Stalin, hebt u me gehoord?
476
00:55:06,760 --> 00:55:09,127
Zijn er nog bevelen?
477
00:55:16,560 --> 00:55:18,927
Waar is de minister van Defensie?
478
00:55:34,480 --> 00:55:37,450
De Duitse ambassadeur,
graaf Schulenburg...
479
00:55:37,560 --> 00:55:41,281
kwam op 22 juni
's ochtends vroeg in het Kremlin aan.
480
00:55:43,360 --> 00:55:46,091
De Duitsers
gaven voor het eerst formeel aan...
481
00:55:46,200 --> 00:55:50,728
dat de relatie tussen de twee landen
ernstig verstoord was.
482
00:55:53,240 --> 00:55:56,767
Waarom tekenden jullie
een niet-aanvalsverdrag...
483
00:56:01,880 --> 00:56:06,363
als jullie bereid waren
het zo gemakkelijk schenden?
484
00:56:06,480 --> 00:56:08,847
De afgelopen zes jaar...
485
00:56:08,960 --> 00:56:16,367
heb ik me er persoonlijk voor ingespannen
al het mogelijke te doen...
486
00:56:16,480 --> 00:56:21,327
om de vriendschap tussen de Sovjet-Unie
en Duitsland te steunen.
487
00:56:22,160 --> 00:56:28,167
Maar je kunt het lot niet tegenhouden.
488
00:56:41,720 --> 00:56:47,921
Nu de Duitsers hem hadden verraden,
moest Stalin een nieuwe band aanknopen:
489
00:56:48,040 --> 00:56:49,963
Met de Britten.
490
00:56:52,480 --> 00:56:54,926
VOLGENDE KEER
491
00:56:55,040 --> 00:57:00,683
Maar premier Churchill merkte al snel
dat hij Stalin niet z'n zin kon geven.
492
00:57:00,800 --> 00:57:05,488
Het wordt al lastig om een derde
van de schepen erdoor te loodsen.
493
00:57:05,600 --> 00:57:09,491
Het leek erop dat de Sovjet-Unie
uiteen begon te vallen.
494
00:57:09,600 --> 00:57:14,481
Ik heb de verkeerde bevelen gegeven.
Zo wil ik niet leven.
495
00:57:14,600 --> 00:57:17,046
Als je zelfmoord wilt plegen, doe dat dan.
496
00:57:17,160 --> 00:57:19,049
Waar wacht je nog op?46369
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.