Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:06,100 --> 00:00:08,766
EEN NETFLIX-DOCUMENTAIRESERIE
2
00:00:14,366 --> 00:00:16,433
GEKETEND DOOR SLAVERNIJ
3
00:00:17,800 --> 00:00:22,766
Cuba heeft altijd
voor de vrijheid gevochten.
4
00:00:24,300 --> 00:00:26,200
GESTRAFT VOOR HUN DROMEN
5
00:00:27,533 --> 00:00:28,633
Honderdduizenden doden.
6
00:00:28,700 --> 00:00:32,100
En we verloren de oorlog,
maar het land veranderde wel.
7
00:00:34,100 --> 00:00:36,066
GEVANGEN DOOR DE DOLLAR
8
00:00:40,033 --> 00:00:41,300
GESMOORD DOOR DE MAFFIA
9
00:00:41,366 --> 00:00:46,733
Er is nauwelijks twijfel dat Meyer Lansky
Batista had gecorrumpeerd.
10
00:00:48,133 --> 00:00:50,100
VERLEID DOOR EEN BELOFTE
11
00:00:51,000 --> 00:00:53,266
Het is geen leugen. Ze beloofden niets.
12
00:00:53,333 --> 00:00:56,033
Ze beloofden revolutie. En die kregen ze.
13
00:00:56,100 --> 00:00:58,000
VERBLIND DOOR HELDEN
14
00:01:00,100 --> 00:01:04,433
Die mannen zouden martelaren worden...
15
00:01:04,500 --> 00:01:07,133
...of nationale helden.
16
00:01:09,066 --> 00:01:10,433
Een revolutie.
17
00:01:12,133 --> 00:01:13,266
Fidel Castro.
18
00:01:17,266 --> 00:01:19,600
BEREIDHEID TOT OPOFFERING
19
00:01:19,666 --> 00:01:24,166
Hij zei tegen Chroesjtsjov: 'Gebruik het
nucleaire arsenaal van de Sovjet-Unie.'
20
00:01:26,000 --> 00:01:27,033
De apocalyps.
21
00:01:31,566 --> 00:01:33,433
ZE GAVEN ZICH NOOIT OVER
22
00:01:35,433 --> 00:01:37,466
Cuba knielt voor niemand.
23
00:01:51,033 --> 00:01:52,666
Cuba heeft veel meegemaakt.
24
00:01:53,466 --> 00:01:55,533
Dit paradijselijke eiland
in de Caraïben...
25
00:01:56,133 --> 00:01:58,633
...dat 400 jaar een bezette kolonie was...
26
00:01:58,800 --> 00:02:02,400
...werd de enige voorpost
van het socialisme in het westen.
27
00:02:05,300 --> 00:02:09,699
Revolutionaire leider Fidel Castro
heeft het land al een halve eeuw geleid.
28
00:02:11,733 --> 00:02:14,400
Het alledaagse leven in Cuba
draait om hem...
29
00:02:14,466 --> 00:02:17,133
...z'n uitspraken
en z'n persoonlijkheidcultus.
30
00:02:17,433 --> 00:02:18,766
FIDEL, VOOR ALTIJD
31
00:02:21,166 --> 00:02:25,000
Maar achter deze façade van
stabiliteit zit verandering verborgen.
32
00:02:28,333 --> 00:02:32,566
Waarom zijn geheime agenten zo'n
belangrijke inkomstenbron op het eiland?
33
00:02:37,600 --> 00:02:40,566
Hoe kon de paus bemiddelen tussen Cuba...
34
00:02:40,633 --> 00:02:42,800
...en hun aartsvijand,
de Verenigde Staten?
35
00:02:44,700 --> 00:02:47,233
En wat komt er na de Castro's?
36
00:02:49,466 --> 00:02:53,000
De geschiedenis van Cuba omvat
500 jaar armoede en opstanden...
37
00:02:53,733 --> 00:02:57,066
...en de droom van vrijheid
die Cubanen weigeren op te geven.
38
00:02:58,233 --> 00:03:01,133
SOVJET-UNIE - VERENIGDE STATEN
ATLANTISCHE OCEAAN - CUBA
39
00:03:01,200 --> 00:03:02,266
In de Koude Oorlog...
40
00:03:02,333 --> 00:03:05,033
...stond Cuba duidelijk
aan de kant van de Sovjet-Unie.
41
00:03:09,266 --> 00:03:13,033
Het onderwijs en de gezondheidszorg
waren goed geregeld onder Castro.
42
00:03:18,766 --> 00:03:23,333
Cuba was het eerste Latijns-Amerikaanse
land dat iedereen toeliet op scholen...
43
00:03:23,400 --> 00:03:25,566
DUITSE HISTORICUS
44
00:03:25,633 --> 00:03:28,366
...en universiteiten
en iedereen gezondheidszorg bood.
45
00:03:29,100 --> 00:03:30,500
De val van de Sovjet-Unie...
46
00:03:30,566 --> 00:03:33,533
...en hun satellietstaten
in het begin van de jaren 90...
47
00:03:33,600 --> 00:03:34,766
...was een klap voor Cuba.
48
00:03:35,066 --> 00:03:38,733
Er vielen opeens miljarden dollars
aan economische steun weg.
49
00:03:39,233 --> 00:03:41,100
Cuba's infrastructuur stortte in...
50
00:03:41,166 --> 00:03:44,400
...en zelfs simpel voedsel werd schaars.
51
00:03:46,100 --> 00:03:48,800
Weerstand tegen het regime
werd de kop in gedrukt.
52
00:03:49,433 --> 00:03:52,333
De meerderheid van de Cubanen
gelooft niet in dit systeem.
53
00:03:52,400 --> 00:03:54,300
CUBAANSE BALLING EN SCHRIJVER
54
00:03:54,366 --> 00:03:56,466
Na 56 jaar moet je wel...
55
00:03:56,533 --> 00:04:02,000
...een idioot zijn
om te geloven dat het kan werken.
56
00:04:04,366 --> 00:04:07,666
Veel onderdrukte Cubanen
besloten het eiland te ontvluchten.
57
00:04:10,533 --> 00:04:15,700
Onder wie Alina Fernandez Revuelta,
Fidel Castro's onwettige dochter.
58
00:04:19,733 --> 00:04:23,100
Ze gaf een rijk leven
tussen Castro's vertrouwelingen op...
59
00:04:23,166 --> 00:04:27,000
...en vluchtte in 1993
met een vervalst Spaans paspoort.
60
00:04:31,500 --> 00:04:33,666
Ze vroeg asiel aan in de VS...
61
00:04:33,733 --> 00:04:36,633
...en sprak zich meteen uit
tegen haar vaders regime.
62
00:04:38,600 --> 00:04:40,533
De regering steelt...
63
00:04:41,666 --> 00:04:45,233
...misschien...
64
00:04:45,300 --> 00:04:47,500
...om zichzelf in stand te houden.
65
00:04:48,366 --> 00:04:51,366
Dat is een feit.
Dat is al 35 jaar aan de gang.
66
00:04:52,133 --> 00:04:56,600
De regering heeft...
67
00:04:56,666 --> 00:05:02,066
...een manier gevonden
om te blijven bestaan.
68
00:05:03,133 --> 00:05:06,733
Maar de meeste mensen kregen
nooit de kans om Cuba te ontvluchten.
69
00:05:13,533 --> 00:05:15,766
Op 5 augustus 1994...
70
00:05:16,000 --> 00:05:19,366
...breken er demonstraties uit
tegen Castro in Havana.
71
00:05:23,266 --> 00:05:24,500
Het lijkt onbetekenend...
72
00:05:24,700 --> 00:05:27,733
...maar het is de eerste keer
onder Fidel Castro...
73
00:05:28,066 --> 00:05:30,733
...dat er sprake is van openbare woede.
74
00:05:33,566 --> 00:05:37,533
Maar de demonstranten
tegen Fidel worden geconfronteerd...
75
00:05:37,666 --> 00:05:40,766
...door sympathisanten van Fidel
en de politie.
76
00:05:41,066 --> 00:05:43,200
Fidel. Fidel.
77
00:05:43,266 --> 00:05:46,200
Ga naar huis. Ga naar huis.
78
00:05:46,266 --> 00:05:51,100
Dat waren de eerste ernstige rellen
nadat de crisis begon.
79
00:05:51,166 --> 00:05:55,600
In 1992 en 1993 zat Cuba
op z'n dieptepunt.
80
00:05:57,500 --> 00:05:59,066
Een van de oorzaken...
81
00:05:59,133 --> 00:06:03,300
...was de opening van een nieuw soort
winkel in het begin van de jaren 90.
82
00:06:03,533 --> 00:06:07,466
Deze winkels waren alleen voor toeristen
en Cubanen met buitenlandse familie...
83
00:06:08,066 --> 00:06:10,166
...want ze namen alleen dollars aan.
84
00:06:10,566 --> 00:06:13,800
Het merendeel van de bevolking
moest jaloers toekijken.
85
00:06:14,333 --> 00:06:18,066
Jonge mensen die weg wilden...
86
00:06:18,133 --> 00:06:19,166
VOORMALIG CUBAANS GEHEIM AGENT
87
00:06:19,233 --> 00:06:22,300
...gingen de straat op en riepen:
'Ik wil weg.'
88
00:06:22,366 --> 00:06:26,566
Fidel vroeg ze: 'Wat willen jullie?'
89
00:06:26,633 --> 00:06:29,466
'We willen weg.'
90
00:06:30,766 --> 00:06:35,133
De afstand tussen Cuba en de VS
bedraagt maar 144 kilometer.
91
00:06:36,733 --> 00:06:40,033
Dat lijkt weinig,
maar er zijn geen veerdiensten...
92
00:06:40,200 --> 00:06:42,500
...en de meeste Cubanen hebben geen boten.
93
00:06:45,800 --> 00:06:50,000
Toen Fidel Castro mensen
toestemming gaf Cuba te verlaten...
94
00:06:50,200 --> 00:06:54,566
...gingen tienduizenden de zee op
in gammele, zelfgemaakte vlotten.
95
00:06:59,000 --> 00:07:02,066
Ze werden balseros, vlotters, genoemd.
96
00:07:03,700 --> 00:07:05,533
Ze vertelden hun verhalen...
97
00:07:05,600 --> 00:07:09,266
...in de voor een Oscar genomineerde
documentaire met dezelfde naam.
98
00:07:11,200 --> 00:07:13,466
De demonstraties maakten iets los...
99
00:07:13,533 --> 00:07:17,366
...en de Cubaanse regering
moest erop reageren.
100
00:07:17,433 --> 00:07:19,733
VOORMALIG CUBAANS GEHEIM AGENT
101
00:07:19,800 --> 00:07:22,366
Ze hadden altijd een laatste lapmiddel.
102
00:07:22,433 --> 00:07:26,700
Als het echt mis zou gaan,
konden ze mensen laten gaan.
103
00:07:28,533 --> 00:07:32,333
Castro zorgde dat de politie
niemand zou tegenhouden.
104
00:07:36,200 --> 00:07:40,700
De meeste vluchtelingen onderschatten
hoe moeilijk navigeren op zee was.
105
00:07:43,433 --> 00:07:46,800
Zonder hulp hadden ze weinig kans
om de VS te bereiken.
106
00:07:50,533 --> 00:07:53,500
Ik had een vliegtuig
waarmee ik naar de Bahama's vloog.
107
00:07:53,566 --> 00:07:54,433
CUBAANSE BALLING EN AMATEURPILOOT
108
00:07:54,500 --> 00:07:56,733
Het was een hobby van me.
109
00:07:57,333 --> 00:08:00,633
We vliegen vaak om dingen vast te stellen.
110
00:08:02,800 --> 00:08:07,066
Jose Basulto en een groep amateurpiloten
begonnen de organisatie...
111
00:08:07,133 --> 00:08:08,300
...Brothers to the Rescue.
112
00:08:11,000 --> 00:08:13,533
In 1994 kwamen er heel veel.
113
00:08:15,633 --> 00:08:22,133
Voor 1994 vonden we
4200 vluchtelingen op zee.
114
00:08:22,466 --> 00:08:28,066
In 1994 hebben we de Kustwacht
geholpen met nog eens 35.000 mensen.
115
00:08:29,266 --> 00:08:33,333
De vlotten werden vanuit de lucht gezien
en doorgegeven aan de Kustwacht.
116
00:08:33,400 --> 00:08:34,799
Zij onderschepten hen.
117
00:08:35,700 --> 00:08:38,033
De opvarenden werden
door de Kustwacht naar...
118
00:08:38,100 --> 00:08:42,366
...Guantanamo Bay gebracht. Ze werden
geregistreerd en naar de VS gestuurd.
119
00:08:42,733 --> 00:08:47,766
De Kustwacht en Brothers to the Rescue
hebben duizenden levens gered.
120
00:08:48,766 --> 00:08:50,466
De uittocht duurde niet lang.
121
00:08:50,533 --> 00:08:53,666
Cuba sloot de toegang tot de Malecón.
122
00:08:58,266 --> 00:09:01,533
Fidel kwam persoonlijk
met z'n gevolg naar de Malecón.
123
00:09:01,600 --> 00:09:03,200
DUITSE HISTORICUS
124
00:09:03,266 --> 00:09:07,133
Hij wilde de ruimte weer opeisen...
125
00:09:07,200 --> 00:09:09,766
...en laten zien
dat alles onder controle was.
126
00:09:10,666 --> 00:09:14,666
In 1994 verkeerde Cuba
in een economische crisis.
127
00:09:15,033 --> 00:09:17,466
Geld uit toerisme
kwam ten goede aan het leger...
128
00:09:17,533 --> 00:09:19,400
...waardoor het overeind bleef.
129
00:09:25,066 --> 00:09:26,766
Als nieuwe bron van inkomen...
130
00:09:27,000 --> 00:09:30,566
...begon Cuba geheimen te verkopen
die z'n spionnen hadden ontdekt.
131
00:09:31,333 --> 00:09:34,166
Tientallen jaren lang... Na 1995...
132
00:09:34,233 --> 00:09:35,600
VOORMALIGE DIA-AGENT
133
00:09:35,666 --> 00:09:38,533
...waren de Cubanen
perfect geweest in de VS.
134
00:09:39,366 --> 00:09:43,100
Maar omdat ze zo lang succes
hadden gehad, waren ze niet meer creatief.
135
00:09:44,000 --> 00:09:45,100
Ze werden voorspelbaar.
136
00:09:46,100 --> 00:09:49,433
En voor spionnen is het dodelijk
om voorspelbaar te zijn.
137
00:09:50,400 --> 00:09:53,166
In 1985 nam
de Cubaanse Inlichtingendienst...
138
00:09:53,233 --> 00:09:56,233
...de Amerikaanse Ana Montes aan.
139
00:09:59,500 --> 00:10:03,400
Toen bood ze haar diensten aan
bij de Amerikaanse DIA.
140
00:10:05,200 --> 00:10:06,400
Als dubbelspion...
141
00:10:06,466 --> 00:10:10,466
...hielp ze de Cubaanse Inlichtingendienst
Amerikaanse spionnen vinden...
142
00:10:10,533 --> 00:10:12,433
...terwijl ze nog bij de DIA zat.
143
00:10:14,433 --> 00:10:18,400
Montes werd in Washington gezien
als een Cuba-expert.
144
00:10:18,466 --> 00:10:22,533
Ze was gaf meerdere politici
adviezen over Cubaanse zaken.
145
00:10:24,533 --> 00:10:26,733
Tijdens een routinegesprek
ging ze in de fout...
146
00:10:26,800 --> 00:10:31,533
...en werd ze ontmaskerd als dubbelspion.
Ze kreeg 25 jaar gevangenisstraf.
147
00:10:31,600 --> 00:10:36,800
ANA BELEN MONTES
GEB 28-02-57
148
00:10:37,033 --> 00:10:42,066
In de meeste gevallen
moeten spionnen geheimen stelen.
149
00:10:43,666 --> 00:10:46,200
Ana Montes deed veel meer dan dat.
150
00:10:46,566 --> 00:10:49,433
Ze gaf op Cuba vorm
aan het beleid van de VS.
151
00:10:49,500 --> 00:10:51,733
Ze werd de Koningin van Cuba genoemd.
152
00:10:52,166 --> 00:10:55,700
Het was een grote klap
toen zij verloren ging.
153
00:10:57,666 --> 00:11:00,500
Cuba's economische situatie
bleef uitzichtloos...
154
00:11:00,700 --> 00:11:03,800
...tot zich een nieuwe
potentiële bondgenoot meldde.
155
00:11:05,166 --> 00:11:08,133
De Cubaanse Inlichtingendienst
ging naar Venezuela.
156
00:11:10,366 --> 00:11:14,133
In 1999 werd Hugo Chávez
de nieuwe redder van Cuba.
157
00:11:14,200 --> 00:11:15,666
DUITSE PUBLICIST
158
00:11:15,733 --> 00:11:19,100
Hij nam de voormalige rol
van de Sovjet-Unie over.
159
00:11:19,166 --> 00:11:24,166
Niet met ideologische druk,
maar wel op economisch niveau.
160
00:11:24,233 --> 00:11:29,133
Hij leverde olie
en pompte miljarden in het land.
161
00:11:30,166 --> 00:11:33,633
Hugo Chávez was
net als Fidel Castro een socialist.
162
00:11:33,733 --> 00:11:38,300
En hij was ook een felle tegenstander van
Amerikaanse invloed in Latijns-Amerika.
163
00:11:39,000 --> 00:11:42,133
ENERGIEAKKOORD CARACAS
164
00:11:42,200 --> 00:11:45,800
In 2002 hielpen meer
dan 1000 Cubaanse agenten...
165
00:11:46,033 --> 00:11:50,100
...een staatsgreep van het leger
tegen Chávez neer te slaan.
166
00:11:52,033 --> 00:11:54,600
Chávez noemde Castro toen de vader...
167
00:11:54,666 --> 00:11:56,600
UNIVERSITEIT VAN KEULEN
168
00:11:56,666 --> 00:12:00,133
...van de Latijns-Amerikaanse revolutie.
In Venezuela, tenminste.
169
00:12:00,200 --> 00:12:03,533
De banden tussen Venezuela en Cuba
werden verder aangehaald.
170
00:12:04,633 --> 00:12:06,633
Cuba stuurde leraren en artsen...
171
00:12:06,700 --> 00:12:10,033
...en spionnen die de tegenstanders
van Chávez tegenwerkten.
172
00:12:12,333 --> 00:12:14,766
Als ruil leverde Venezuela olie.
173
00:12:19,500 --> 00:12:23,100
Cuba is niet in staat te voldoen
aan hun eigen energievoorziening.
174
00:12:23,166 --> 00:12:25,233
VOORMALIG DUITSE AMBASSADEUR OP CUBA
175
00:12:25,300 --> 00:12:30,700
Er is te weinig olie te vinden.
En de energiecentrales liggen plat.
176
00:12:30,766 --> 00:12:34,033
Ze moesten andere energiebronnen vinden.
177
00:12:34,100 --> 00:12:36,266
En daar hielp Venezuela ze mee.
178
00:12:36,333 --> 00:12:40,800
Hugo Chávez behandelde Castro
als een Venezolaanse ereburger.
179
00:12:41,033 --> 00:12:45,100
Chávez bestuurde z'n land
terwijl hij maandenlang in Cuba woonde.
180
00:12:45,366 --> 00:12:47,500
Venezuela werd rijk van de olie...
181
00:12:47,633 --> 00:12:51,100
...en financierde het socialisme
van Venezuela en Cuba.
182
00:12:51,233 --> 00:12:55,166
Cuba kreeg jaarlijks
1,5 miljard dollar aan olie.
183
00:12:55,400 --> 00:12:57,400
De helft werd internationaal verkocht...
184
00:12:57,466 --> 00:13:01,233
...wat zorgde voor een winst
van meer dan 800 miljoen per jaar.
185
00:13:02,200 --> 00:13:06,366
De Cubaanse Inlichtingendienst
is nog altijd actief in Venezuela.
186
00:13:07,000 --> 00:13:09,533
Ze werken de politieke oppositie tegen...
187
00:13:09,700 --> 00:13:13,033
...in ruil voor de voortdurende steun
aan Cuba.
188
00:13:15,300 --> 00:13:18,166
Ze hebben nog duizenden agenten...
189
00:13:18,233 --> 00:13:22,633
...en zo lang zij daar werken...
190
00:13:23,600 --> 00:13:28,066
Eerlijk gezegd,
heeft de huidige leider van Venezuela...
191
00:13:28,366 --> 00:13:30,200
...z'n voortbestaan aan Cuba te danken.
192
00:13:31,500 --> 00:13:35,566
Hij kan de Cubanen
nu absoluut niet wegsturen.
193
00:13:36,533 --> 00:13:38,533
En ze willen ook niet weg.
194
00:13:39,333 --> 00:13:44,333
Maar ondanks de steun van Venezuela
bleef er schaarste in Cuba.
195
00:13:46,633 --> 00:13:50,733
Fidel Castro gaf met z'n propaganda
iedereen de schuld...
196
00:13:50,800 --> 00:13:52,666
...en dan vooral de VS.
197
00:13:54,666 --> 00:13:56,366
Wij zijn hier, Fidel.
198
00:13:58,366 --> 00:14:03,100
Hij was de onbetwiste leider van Cuba.
199
00:14:03,166 --> 00:14:06,233
De vader des vaderlands.
200
00:14:06,300 --> 00:14:12,533
Als hij ergens opdook, werd er
geapplaudisseerd en 'Fidel' geroepen.
201
00:14:12,600 --> 00:14:17,200
Het was duidelijk dat hij hun leider was.
202
00:14:17,633 --> 00:14:20,300
Het leger van Cuba beheerste
40 procent van de economie.
203
00:14:20,600 --> 00:14:23,666
De winsten werden gebruikt voor het leger.
204
00:14:24,100 --> 00:14:26,566
De bevolking van Cuba ontving haast niets.
205
00:14:27,066 --> 00:14:30,300
De regering zorgde ervoor
dat het leger en de geheime dienst...
206
00:14:30,366 --> 00:14:32,100
...hun machtsposities behielden.
207
00:14:32,400 --> 00:14:36,166
Zelfstandige bedrijven
en politieke partijen bleven verboden.
208
00:14:37,233 --> 00:14:43,433
Er was altijd een oppositie, maar dat
was vooral een intellectuele oppositie.
209
00:14:43,500 --> 00:14:49,366
Het uitte zich
door kritiek in tijdschriften.
210
00:14:49,433 --> 00:14:54,433
Maar er was zo goed als
geen georganiseerde oppositie.
211
00:14:56,000 --> 00:15:00,200
De enige uitzondering waren
de jongerengroepen in de Katholieke Kerk.
212
00:15:00,266 --> 00:15:03,133
Ze kwamen op voor
mensenrechten en vrije verkiezingen.
213
00:15:03,200 --> 00:15:06,500
Een van hen, Oswaldo Paya...
214
00:15:06,766 --> 00:15:10,166
...startte de MCL,
een christelijke bevrijdingsbeweging.
215
00:15:10,300 --> 00:15:14,066
Maar daarvoor werd Paya
al aangemerkt als een onruststoker.
216
00:15:15,033 --> 00:15:16,733
Tijdens z'n verplichte militaire dienst...
217
00:15:16,800 --> 00:15:19,300
...weigerde hij
politieke gevangenen te vervoeren.
218
00:15:19,466 --> 00:15:20,766
Hij werd gearresteerd.
219
00:15:21,466 --> 00:15:24,300
Toen m'n vader 17 was,
werd hij ontvoerd...
220
00:15:24,366 --> 00:15:26,266
OSWALDO PAYA'S DOCHTER
221
00:15:26,333 --> 00:15:29,633
...en naar werkkampen gestuurd,
zoals veel andere...
222
00:15:29,700 --> 00:15:34,200
...jongemannen in die tijd. Ze werden
opgepakt omdat ze naar rock luisterden...
223
00:15:34,266 --> 00:15:37,166
...of naar de Beatles luisterden,
of lang haar hadden...
224
00:15:37,233 --> 00:15:39,800
...of omdat ze homoseksueel waren,
of omdat...
225
00:15:40,200 --> 00:15:45,000
...ze religieus waren,
of niet deelnamen aan het regime.
226
00:15:47,233 --> 00:15:48,600
Paya was anders...
227
00:15:48,666 --> 00:15:51,733
...want hij veroordeelde
het Amerikaanse beleid wat betreft Cuba.
228
00:15:52,600 --> 00:15:56,466
Maar z'n kritiek en oppositiewerk
bleef binnen de Cubaanse wet.
229
00:15:57,033 --> 00:15:59,300
Wij vinden...
230
00:15:59,366 --> 00:16:02,233
...dat elke Cubaan op alle partijen
moet kunnen stemmen...
231
00:16:02,300 --> 00:16:05,600
...en dat we in vrije verkiezingen
moeten kunnen kiezen.
232
00:16:06,200 --> 00:16:10,000
Er moet een parlement komen...
233
00:16:10,066 --> 00:16:13,233
...dat ook weggestemd kan worden.
234
00:16:13,300 --> 00:16:16,166
OSWALDO PAYA
GEBOREN IN HAVANA, CUBA, IN 1952
235
00:16:16,233 --> 00:16:18,700
Paya wist
dat z'n eisen onmogelijk waren...
236
00:16:18,766 --> 00:16:21,566
...binnen
de socialistische structuur van Cuba.
237
00:16:24,133 --> 00:16:25,733
Maar hij vond een juridische uitweg.
238
00:16:28,533 --> 00:16:29,733
Onder de Cubaanse wet...
239
00:16:29,800 --> 00:16:32,566
...is het mogelijk
om een nationaal referendum te houden...
240
00:16:32,633 --> 00:16:34,133
...om de wet te veranderen.
241
00:16:36,300 --> 00:16:39,633
Hij had minstens
10.000 handtekeningen nodig.
242
00:16:42,533 --> 00:16:44,800
Daarom begonnen we met het Varela Project.
243
00:16:45,033 --> 00:16:46,333
14 JULI 2010
244
00:16:46,400 --> 00:16:50,300
Zo kunnen Cubanen eisen wat hun toekomt.
245
00:16:50,366 --> 00:16:53,000
We willen
onze eigen geschiedenis schrijven.
246
00:16:54,800 --> 00:16:58,200
Paya's MCL-beweging
wilde vrije meningsuiting...
247
00:16:59,133 --> 00:17:02,133
...een vrije pers, vrije verkiezingen
en vrijheid van onderneming.
248
00:17:03,500 --> 00:17:07,133
Ze hadden de 10.000 benodigde
handtekeningen al snel verzameld.
249
00:17:07,599 --> 00:17:11,333
Maar de regering weigerde
het referendum te organiseren.
250
00:17:13,733 --> 00:17:16,066
Het Varela Project werd besproken...
251
00:17:16,133 --> 00:17:20,099
...toen de voormalige VS-president
Jimmy Carter Cuba bezocht in 2002.
252
00:17:21,733 --> 00:17:24,400
Ik weet niet
wat er met het Varela Project gebeurt.
253
00:17:24,533 --> 00:17:27,033
Het lijkt me heel goed...
254
00:17:27,099 --> 00:17:29,300
14 MEI 2002
255
00:17:29,366 --> 00:17:34,200
...als jullie het hele document
zouden publiceren.
256
00:17:34,666 --> 00:17:37,300
Laat er een open debat
plaatsvinden in Cuba.
257
00:17:37,500 --> 00:17:40,766
Fidel Castro reageerde
met harde hand op de oppositie.
258
00:17:41,133 --> 00:17:45,000
In 2003 liet hij 75 leden
van Paya's beweging...
259
00:17:45,066 --> 00:17:47,133
...en andere oppositiegroepen oppakken.
260
00:17:47,200 --> 00:17:53,100
Het was een boodschap van angst
die door het Cubaanse volk gehoord werd.
261
00:17:53,166 --> 00:17:56,166
Hij zei tegen ze:
262
00:17:56,366 --> 00:18:00,500
'Wij geven hier de bevelen.
263
00:18:00,566 --> 00:18:04,500
Denk maar niet
dat je iets kunt veranderen.'
264
00:18:04,566 --> 00:18:07,766
Ze kregen celstraffen van 25 of 28 jaar.
265
00:18:08,566 --> 00:18:09,800
Ze gingen de cel in.
266
00:18:10,033 --> 00:18:10,733
VOORMALIG HOOFD VS-ZAKEN IN HAVANA
267
00:18:10,800 --> 00:18:13,300
Ze zetten ze zo ver mogelijk weg
van hun families...
268
00:18:13,366 --> 00:18:15,600
...zodat ze nauwelijks
bezoek konden krijgen.
269
00:18:15,666 --> 00:18:17,233
DISSIDENTEN OPGEPAKT
VOOR 'LANDVERRAAD'
270
00:18:17,300 --> 00:18:20,600
De aanklacht was het samenzweren met
diplomaten uit de VS en landverraad.
271
00:18:20,666 --> 00:18:22,500
REGERING STRAFT OPPOSITIE AF
272
00:18:22,566 --> 00:18:26,233
Oswaldo Paya werd niet opgepakt,
maar z'n initiatief mislukte.
273
00:18:26,333 --> 00:18:29,466
INTELLECTUELEN VERLATEN CASTRO
274
00:18:29,533 --> 00:18:32,066
Het was nog een voorbeeld van...
275
00:18:32,133 --> 00:18:34,333
...hoe de revolutie verpeste
waar het voor stond.
276
00:18:34,700 --> 00:18:38,666
Ze organiseerden een heksenjacht
tegen de oppositie...
277
00:18:38,733 --> 00:18:45,000
...en lieten mensen tot lange celstraffen
veroordelen via het snelrecht...
278
00:18:45,066 --> 00:18:48,333
...wat niets meer te maken had
met een juridisch systeem.
279
00:18:49,666 --> 00:18:53,700
Familieleden van de gearresteerde
dissidenten startten een nieuwe beweging.
280
00:18:55,100 --> 00:18:56,766
Ze noemden zich de Vrouwen in het Wit.
281
00:18:58,133 --> 00:19:03,066
Ze protesteerden tegen de arrestaties en
eisten dat hun familie werd vrijgelaten.
282
00:19:07,433 --> 00:19:14,400
M'n vader heeft jarenlang
doodsbedreigingen ontvangen van de staat.
283
00:19:14,500 --> 00:19:18,033
En het waren niet alleen bedreigingen.
284
00:19:18,100 --> 00:19:20,233
Ze probeerden hem echt te vermoorden.
285
00:19:21,666 --> 00:19:27,133
Op 22 juli 2012 overleed
Oswaldo Paya bij een ongeluk.
286
00:19:30,166 --> 00:19:33,566
De Cubaanse politie beweerde dat
de auto, met vier passagiers...
287
00:19:33,633 --> 00:19:35,600
...te hard reed en een boom raakte.
288
00:19:38,333 --> 00:19:41,333
De chauffeur en passagier voorin
overleefden het.
289
00:19:44,600 --> 00:19:47,800
Ze reden van Havana naar Bayamo
toen het ongeluk gebeurde.
290
00:19:48,533 --> 00:19:51,233
Ze zeiden dat ze door
een vrachtwagen waren geraakt...
291
00:19:51,666 --> 00:19:55,200
...maar ze trokken later
hun verklaring in op televisie.
292
00:19:56,000 --> 00:20:00,000
Oswaldo Paya en de leider
van de jongerenbeweging, Harold Cepero...
293
00:20:00,066 --> 00:20:01,533
...kwamen om bij het ongeluk.
294
00:20:02,133 --> 00:20:05,666
De chauffeur,
de Spaanse politicus Angel Carromero...
295
00:20:05,733 --> 00:20:08,100
...werd opgepakt voor dood door schuld.
296
00:20:14,666 --> 00:20:19,000
Oswaldo Paya's begrafenis werd
bijgewoond door tienduizenden Cubanen.
297
00:20:19,066 --> 00:20:22,766
Z'n familie is ervan overtuigd dat
z'n dood door de regering bevolen is.
298
00:20:26,533 --> 00:20:28,033
Kort na de begrafenis...
299
00:20:28,100 --> 00:20:31,666
...kreeg de chauffeur, Angel Carromero,
vier jaar gevangenisstraf...
300
00:20:31,733 --> 00:20:35,466
...omdat hij te hard zou hebben gereden
en zou hebben gebeld tijdens het rijden.
301
00:20:39,100 --> 00:20:42,000
Het was een rechtszaak vol
met leugens en valse verklaringen.
302
00:20:42,066 --> 00:20:44,066
Het liep af...
303
00:20:44,200 --> 00:20:48,166
...met een schuldigverklaring
van de chauffeur.
304
00:20:53,500 --> 00:20:54,566
Toen hij vrij was...
305
00:20:54,633 --> 00:20:57,466
...beweerde Angel Carromero
op Amerikaanse televisie...
306
00:20:57,533 --> 00:20:59,400
...dat het helemaal geen ongeluk was.
307
00:21:01,466 --> 00:21:06,133
Ze zijn later overleden. Er was
geen ongeluk. We werden simpelweg...
308
00:21:06,300 --> 00:21:09,200
...van de weg gedrukt. We reden
niet boven de maximumsnelheid.
309
00:21:09,266 --> 00:21:11,433
We hebben ook geen boom geraakt.
310
00:21:11,500 --> 00:21:15,733
Toen ik werd opgesloten in Bayamo
had ik geen toegang...
311
00:21:15,800 --> 00:21:21,133
...tot een advocaat of wie dan ook,
behalve de soldaten die me bewaakten.
312
00:21:21,200 --> 00:21:23,566
Ze dwongen me een video op te nemen.
313
00:21:23,633 --> 00:21:28,433
Net als Al Qaida. Als je de video ziet,
zie je de blauwe plekken in m'n gezicht.
314
00:21:28,500 --> 00:21:32,366
Ik kan nauwelijks praten.
Er hangen gordijnen achter me.
315
00:21:32,800 --> 00:21:36,566
Ik lees voor
wat ik van ze moest voorlezen.
316
00:21:36,633 --> 00:21:40,100
Ik had twee opties: doen wat ze wilden
of niet meer terugkomen.
317
00:21:44,133 --> 00:21:45,800
Vertelt Carromero de waarheid...
318
00:21:46,033 --> 00:21:48,400
...of raakte hij
de controle over de huurauto kwijt?
319
00:21:48,766 --> 00:21:51,133
De Cubaanse autoriteiten
bleven bij hun versie...
320
00:21:51,200 --> 00:21:53,200
...maar de twijfel blijft bestaan.
321
00:21:53,466 --> 00:21:56,633
Ik denk dat m'n vader het doelwit was...
322
00:21:56,700 --> 00:21:59,700
...van de Cubaanse regering.
Vanaf het begin.
323
00:22:00,433 --> 00:22:04,333
De Cubaanse regering wachtte simpelweg...
324
00:22:04,533 --> 00:22:08,633
...op een kans.
325
00:22:09,266 --> 00:22:10,633
Fidel Castro beweerde...
326
00:22:10,700 --> 00:22:15,100
...dat Paya door de VS betaald werd,
maar heeft dat nooit bewezen.
327
00:22:15,566 --> 00:22:18,466
De VS bleef z'n aartsvijand...
328
00:22:18,533 --> 00:22:22,200
...en volgens hem zijn ze
de oorzaak van alle Cubaanse problemen.
329
00:22:22,466 --> 00:22:26,533
Zo zag Castro de Amerikaanse
marinebasis bij Guantanamo Bay...
330
00:22:26,600 --> 00:22:28,233
...als een constante provocatie.
331
00:22:28,500 --> 00:22:33,066
Er zitten al sinds 1903
onafgebroken Amerikaanse soldaten.
332
00:22:33,366 --> 00:22:37,600
Het is een doorn in het oog
van de Cubanen.
333
00:22:37,666 --> 00:22:39,466
Het zijn gewapende Amerikanen...
334
00:22:39,533 --> 00:22:41,533
FRANSE POLITICOLOOG
335
00:22:41,600 --> 00:22:46,066
...die een soort soevereiniteit
laten zien op Cubaans grondgebied.
336
00:22:49,600 --> 00:22:54,300
Elf september 2001 veranderde alles
in de wereldpolitiek.
337
00:22:54,700 --> 00:22:57,566
De VS zochten bondgenoten
in de oorlog tegen de terreur.
338
00:22:58,766 --> 00:23:01,100
Hoe zouden Cuba en Castro reageren?
339
00:23:01,466 --> 00:23:05,466
Castro veroordeelde het terrorisme.
340
00:23:05,566 --> 00:23:08,300
Hij was ertegen.
341
00:23:09,000 --> 00:23:13,033
Maar hij zei ook meteen: 'We willen
ook niet dat dit tot oorlog leidt.'
342
00:23:13,100 --> 00:23:16,400
'Nee tegen terreur en nee tegen oorlog.'
343
00:23:16,466 --> 00:23:18,800
Ik weet nog goed dat hij dat zei.
344
00:23:19,700 --> 00:23:24,333
De VS vielen Irak en Afghanistan aan
in de jacht op terroristen van Al Qaida.
345
00:23:25,566 --> 00:23:30,133
Maar het was onduidelijk wie
van de verdachten echt terroristen waren.
346
00:23:32,033 --> 00:23:35,300
Bijna alle belangrijke
vermoedelijke vijandelijke strijders...
347
00:23:35,366 --> 00:23:37,333
...gingen naar Guantanamo Bay in Cuba.
348
00:23:38,433 --> 00:23:41,166
De basis staat niet
op Amerikaans grondgebied...
349
00:23:41,233 --> 00:23:44,200
...en het leger en de CIA
hoefden zich niet...
350
00:23:44,266 --> 00:23:47,000
...aan de beperkingen
van de Amerikaanse wet te houden.
351
00:23:48,700 --> 00:23:51,266
Dit was geen probleem
voor de Cubaanse regering.
352
00:23:55,633 --> 00:24:00,166
Journalisten hebben Raúl
hiernaar gevraagd.
353
00:24:00,233 --> 00:24:02,366
Hij zei: 'Ze vroegen het ons.'
354
00:24:04,233 --> 00:24:09,433
De eerste beschuldigingen van martelingen
in Guantanamo kwamen naar buiten.
355
00:24:10,733 --> 00:24:12,700
Ondanks internationale protesten...
356
00:24:12,766 --> 00:24:16,366
...heeft president Barack Obama
de gevangenis niet gesloten.
357
00:24:20,366 --> 00:24:24,066
Van de meer dan 800 gevangenen
zijn de meeste inmiddels vrijgelaten.
358
00:24:25,533 --> 00:24:28,200
Maar het feit blijft dat de VS...
359
00:24:28,266 --> 00:24:31,466
...die Cuba altijd beschuldigde
van mensenrechtenschendingen...
360
00:24:31,533 --> 00:24:36,166
...nu zelf de internationale wetten schond
in een basis op Cubaans grondgebied.
361
00:24:36,233 --> 00:24:38,100
KAMP DELTA 2
KAMP DELTA 3
362
00:24:38,166 --> 00:24:40,633
Castro's regime
maakte gebruik van de situatie...
363
00:24:40,700 --> 00:24:44,166
...en sprak schande
van de misdaden in Guantanamo.
364
00:24:44,333 --> 00:24:48,733
Zo konden ze de aandacht afleiden
van de problemen in Cuba.
365
00:24:54,366 --> 00:24:56,266
Wat veel Cubanen niet wisten...
366
00:24:56,466 --> 00:25:00,600
...was dat Fidel Castro en z'n familie in
een goed bewaakt luxe landhuis woonde...
367
00:25:00,666 --> 00:25:01,766
...in Punto Cero.
368
00:25:06,666 --> 00:25:13,633
Er werken zo'n 200 mannen
aan Fidels persoonlijke bescherming.
369
00:25:14,100 --> 00:25:16,266
FIDEL CASTRO'S VOORMALIGE BODYGUARD
370
00:25:16,333 --> 00:25:20,200
En er zijn andere eenheden
die eraan meehelpen.
371
00:25:20,266 --> 00:25:23,533
Het is logistiek enorm.
372
00:25:24,633 --> 00:25:28,666
Castro's familielandhuis
is volledig zelfvoorzienend.
373
00:25:29,266 --> 00:25:31,133
Fidel is bang vergiftigd te worden.
374
00:25:34,300 --> 00:25:37,733
Al het voedsel werd daar verbouwd.
375
00:25:37,800 --> 00:25:42,166
Er werd door legerofficiers voor gezorgd.
376
00:25:42,233 --> 00:25:45,800
Er waren koeien en buffels voor z'n melk.
377
00:25:46,033 --> 00:25:48,633
Alles was er. Ook groenten.
378
00:25:48,700 --> 00:25:53,033
Hij is heel gedisciplineerd
wat betreft voedsel.
379
00:25:53,100 --> 00:25:57,600
Er werken 24 uur per dag twee koks.
380
00:25:57,666 --> 00:26:04,500
Hij had alles binnen handbereik
en alles werd bewaakt.
381
00:26:04,633 --> 00:26:06,300
Afgezien van Punto Cero...
382
00:26:06,700 --> 00:26:09,700
...heeft Fidel Castro ook
een vakantie-eiland...
383
00:26:09,766 --> 00:26:12,366
...bij de Varkensbaai
dat Cayo Piedra heet.
384
00:26:13,766 --> 00:26:17,466
Maar de grote leider
leidt geen luxe leventje.
385
00:26:17,733 --> 00:26:21,400
Hij leeft onder
extreme veiligheidsmaatregelen.
386
00:26:23,033 --> 00:26:26,766
Z'n openbare optredens,
waar hij een man van het volk wil zijn...
387
00:26:27,000 --> 00:26:29,333
...waren een nachtmerrie
voor z'n beveiligers.
388
00:26:30,400 --> 00:26:32,433
De echte rijkdom
van de gebroeders Castro...
389
00:26:32,566 --> 00:26:36,333
...ligt in de schier oneindige macht
die ze hebben op het eiland.
390
00:26:37,200 --> 00:26:40,633
Juan Juan Almeida, de zoon
van een revolutionaire commandant...
391
00:26:40,766 --> 00:26:43,000
...groeide op
tussen Castro's vertrouwelingen.
392
00:26:44,633 --> 00:26:48,333
Het verschil zit in hun macht.
Ze hebben een goddelijke macht.
393
00:26:48,400 --> 00:26:50,366
RAÚL CASTRO'S PLEEGZOON
394
00:26:50,433 --> 00:26:52,666
Wat maakt ons anders dan God?
395
00:26:52,733 --> 00:26:56,033
God beslist over leven en dood.
396
00:26:56,100 --> 00:26:59,633
Fidel Castro geeft ons leven
of neemt het van ons af.
397
00:27:01,800 --> 00:27:05,733
Fidel Castro's privéleven
wordt haast niet besproken in Cuba.
398
00:27:08,366 --> 00:27:10,800
Hij kreeg minstens elf kinderen
bij zeven vrouwen...
399
00:27:11,033 --> 00:27:13,133
...onder wie vijf met z'n vrouw Dalia.
400
00:27:17,733 --> 00:27:20,466
De meeste van z'n kinderen
woonden op het eiland.
401
00:27:25,733 --> 00:27:29,566
'Hijo de Papa.' Zo heet dat in Cuba.
402
00:27:30,500 --> 00:27:34,033
'Vaders zoon' of 'vaders dochter'.
403
00:27:34,100 --> 00:27:38,100
Ze leven afgezonderd in Cuba...
404
00:27:38,166 --> 00:27:45,166
...zodat de mensen niet weten
hoe goed ze het hebben.
405
00:27:45,233 --> 00:27:48,000
We zien niet vaak
foto's van Fidel Castro's kinderen.
406
00:27:49,433 --> 00:27:50,733
De oudste zoon, Fidelito.
407
00:27:53,666 --> 00:27:54,600
Alejandro.
408
00:27:57,000 --> 00:27:57,766
Antonio.
409
00:28:00,600 --> 00:28:01,466
Alex.
410
00:28:04,166 --> 00:28:05,033
Angel.
411
00:28:07,000 --> 00:28:08,000
En Alina.
412
00:28:10,700 --> 00:28:15,266
Ze groeiden op tussen de macht...
413
00:28:15,333 --> 00:28:19,366
...maar buiten hun beslissingen om.
414
00:28:20,233 --> 00:28:22,233
En Fidels aanwezigheid...
415
00:28:22,300 --> 00:28:28,033
...of Fidels alomtegenwoordigheid...
416
00:28:28,133 --> 00:28:35,100
...zorgde ervoor dat ze openbare
of politieke functies afwezen.
417
00:28:36,000 --> 00:28:39,133
Ik denk dat ze liever gingen zeilen.
418
00:28:39,466 --> 00:28:41,633
Ze genoten liever van Cuba...
419
00:28:41,700 --> 00:28:44,800
...en alles wat het te bieden heeft.
420
00:28:45,566 --> 00:28:50,000
Ze vinden dat het hun geboorterecht is.
421
00:28:50,500 --> 00:28:52,500
Altijd tot aan de overwinning.
422
00:28:53,300 --> 00:28:56,400
Hoe zou Cuba eruitzien
zonder Fidel Castro?
423
00:28:57,100 --> 00:29:01,400
Een ongeluk in oktober 2004
maakte dat een brandende vraag.
424
00:29:02,466 --> 00:29:07,333
In 2004 was er
een bijeenkomst in Santa Clara.
425
00:29:07,400 --> 00:29:10,733
Het had geregend.
426
00:29:10,800 --> 00:29:15,666
En daardoor
was het podium glad en hij viel.
427
00:29:16,633 --> 00:29:20,500
Fidel viel en raakte zodanig gewond...
428
00:29:21,200 --> 00:29:24,066
...dat hij z'n ambt
niet meer kon uitoefenen.
429
00:29:24,566 --> 00:29:26,666
Sinds de revolutie van 1959...
430
00:29:26,733 --> 00:29:30,466
...was het voor de meeste Cubanen
duidelijk wie de baas was op het eiland.
431
00:29:32,100 --> 00:29:34,800
Maar van de revolutionaire leiders
van toen...
432
00:29:35,066 --> 00:29:37,600
...leven alleen de gebroeders Castro nog.
433
00:29:38,633 --> 00:29:42,400
Raúl Castro is sinds 2008
president van Cuba.
434
00:29:43,500 --> 00:29:47,366
Hij heeft besloten weinig te veranderen
aan het beleid van z'n broer.
435
00:29:49,033 --> 00:29:53,400
Zolang de broers leven...
436
00:29:53,466 --> 00:29:57,133
...heeft niemand gedurfd
in opstand te komen.
437
00:29:57,200 --> 00:30:01,566
Er is ook nooit
een andere leider geweest...
438
00:30:01,633 --> 00:30:04,366
...of iemand met de persoonlijkheid
die nodig is...
439
00:30:04,433 --> 00:30:06,700
...om Castro's positie te doen wankelen.
440
00:30:08,333 --> 00:30:10,433
Raúl nam de taken van z'n broer over.
441
00:30:10,700 --> 00:30:13,000
Eerst tijdelijk en daarna permanent.
442
00:30:15,066 --> 00:30:17,633
Hij was 75 toen hij president werd.
443
00:30:19,633 --> 00:30:21,166
Juan Juan Almeida...
444
00:30:21,533 --> 00:30:25,500
...woonde jarenlang bij Raúl Castro
tot z'n ouders scheidden.
445
00:30:28,033 --> 00:30:32,600
Ik hield heel veel van hem
en ik keek naar hem op.
446
00:30:33,166 --> 00:30:35,700
Hij was als een tweede vader voor me.
447
00:30:38,000 --> 00:30:43,366
Ik zou hem omschrijven
als een familieman.
448
00:30:45,200 --> 00:30:49,466
Raúls vrouw, Vilma Espín,
was ook een veteraan van de revolutie...
449
00:30:49,533 --> 00:30:51,566
...en was lid van de Staatsraad.
450
00:30:56,366 --> 00:30:59,200
Fidel hield z'n familie
buiten de schijnwerpers...
451
00:30:59,400 --> 00:31:04,133
...en Vilma Espín werd tot haar dood
in 2007 Cuba's First Lady genoemd.
452
00:31:06,300 --> 00:31:10,733
Zij en Raúl hadden vier kinderen
en een pleegzoon, Juan.
453
00:31:15,233 --> 00:31:20,333
Raúl liet een maarschalkuniform maken.
Het stond hem goed.
454
00:31:20,400 --> 00:31:23,366
Als Raúls kinderen...
455
00:31:23,433 --> 00:31:26,066
...of de mensen die bij hem woonden...
456
00:31:26,800 --> 00:31:31,633
...iets wilden,
was hij makkelijk te overtuigen.
457
00:31:32,466 --> 00:31:39,300
Je zei gewoon:
'Jeetje. Dat uniform staat je echt goed.'
458
00:31:39,366 --> 00:31:41,033
Raúl is een Marxist, een communist.
459
00:31:41,100 --> 00:31:42,533
SCHRIJVER
460
00:31:42,600 --> 00:31:45,066
Hij bewondert de Sovjet-Unie.
461
00:31:45,200 --> 00:31:51,166
In z'n kantoor zie je foto's van Sovjet-
generaals van de Tweede Wereldoorlog.
462
00:31:52,400 --> 00:31:56,500
Raúl Castro zorgde vooral dat
het leger de macht stevig in handen hield.
463
00:31:57,266 --> 00:32:00,366
Onder zijn leiding
behield het leger de macht...
464
00:32:00,433 --> 00:32:02,533
...over de economie
en internationale handel.
465
00:32:02,600 --> 00:32:05,533
Raúl houdt niet van camera's.
Hij wil niet optreden.
466
00:32:05,600 --> 00:32:09,566
Raúl heeft agorafobie.
467
00:32:09,633 --> 00:32:14,300
Raúl ontbeert veel dingen
die Fidel in overvloed had.
468
00:32:15,233 --> 00:32:18,500
De politiek in Cuba veranderde niet
nu Raúl de leiding had.
469
00:32:19,066 --> 00:32:22,466
Fidel bemoeide zich
niet meer met de politiek...
470
00:32:22,666 --> 00:32:25,266
...maar bleef een symbool
van de hoogste autoriteit.
471
00:32:25,466 --> 00:32:30,066
Hier wordt hij bezocht door
de Venezolaanse president, Hugo Chávez.
472
00:32:31,000 --> 00:32:36,566
Ik deed mee aan een militaire parade
voor Fidel Castro.
473
00:32:36,633 --> 00:32:38,800
LAATSTE OOST-DUITSE STAATSHOOFD
474
00:32:39,033 --> 00:32:42,233
Iedereen dacht dat hij zou komen.
475
00:32:42,300 --> 00:32:45,433
Maar z'n gezondheid liet het niet toe.
476
00:32:46,133 --> 00:32:50,033
Ik zag toen...
477
00:32:50,100 --> 00:32:55,100
...dat het volk schrok...
478
00:32:56,600 --> 00:32:58,366
...van hoe ziek Fidel was.
479
00:32:59,400 --> 00:33:02,333
Bij officiële optredens
kreeg hij altijd applaus.
480
00:33:03,700 --> 00:33:08,633
Wat hem nu overkomt,
dat hij thuis moet blijven...
481
00:33:08,800 --> 00:33:12,133
...en niet kan leiden,
moet de ergste straf zijn voor Fidel.
482
00:33:12,700 --> 00:33:17,033
Hij kan over niemand beslissen.
Ik stel me zo voor dat hij...
483
00:33:18,233 --> 00:33:19,100
...chagrijnig is.
484
00:33:20,166 --> 00:33:24,766
De Venezolaanse president Hugo Chávez
overleed in 2013 aan kanker.
485
00:33:25,366 --> 00:33:27,333
Cuba verloor een belangrijke bondgenoot.
486
00:33:28,366 --> 00:33:30,800
De lage olieprijs
verstoort Cuba's kansen...
487
00:33:31,033 --> 00:33:34,200
...op meer olie onder Chávez' opvolgers.
488
00:33:35,600 --> 00:33:39,033
Venezuela ging economisch achteruit
en dat was hun enige steun.
489
00:33:39,100 --> 00:33:39,800
CUBAANSE BALLING EN VOORMALIG CIA-AGENT
490
00:33:40,033 --> 00:33:44,633
Venezuela gaf Cuba meer dan
100.000 vaten olie per dag.
491
00:33:45,133 --> 00:33:46,366
Ze gebruikten de helft.
492
00:33:46,433 --> 00:33:48,700
De andere helft verkochten ze.
493
00:33:49,333 --> 00:33:52,066
Toen de markt voor olie instortte...
494
00:33:52,266 --> 00:33:56,566
...en ze tien dollar per vat kregen,
kregen ze niets meer binnen.
495
00:33:56,633 --> 00:33:58,800
Ze raakten een enorme inkomstenbron kwijt.
496
00:34:01,433 --> 00:34:04,600
In de herfst van 2015
bezocht paus Franciscus Cuba.
497
00:34:10,166 --> 00:34:12,800
Zestig procent van de bevolking
van Cuba is katholiek.
498
00:34:13,699 --> 00:34:16,199
Al is het land officieel atheïstisch.
499
00:34:26,033 --> 00:34:29,600
De Katholieke Kerk werd belangrijker...
500
00:34:29,666 --> 00:34:34,233
...tijdens de crisis
van eind jaren 80 en begin jaren 90.
501
00:34:34,300 --> 00:34:39,133
Ze raakten betrokken bij
de levens van normale mensen...
502
00:34:39,199 --> 00:34:43,266
...omdat ze medicijnen
en sociale hulp uitdeelden.
503
00:34:43,333 --> 00:34:45,333
Daardoor werden ze belangrijker.
504
00:34:46,300 --> 00:34:50,133
De opgesloten leden
van Cuba's oppositie...
505
00:34:50,199 --> 00:34:52,166
...mochten naar Spanje verhuizen.
506
00:34:53,066 --> 00:34:55,400
Dankzij de bemiddeling
van de Katholieke Kerk.
507
00:34:56,666 --> 00:34:58,800
Maar familieleden
onder de Vrouwen in het Wit...
508
00:34:59,300 --> 00:35:02,300
...werden tijdens
het pauselijke bezoek zelf opgesloten.
509
00:35:05,133 --> 00:35:08,233
Ik wil alle politieke leiders vragen...
510
00:35:08,300 --> 00:35:15,200
...er alles aan te blijven doen...
511
00:35:15,566 --> 00:35:21,600
...wat mogelijk is...
512
00:35:21,666 --> 00:35:23,800
...om te zorgen voor vrede...
513
00:35:24,566 --> 00:35:29,700
...en welzijn voor het volk
van het hele continent...
514
00:35:30,566 --> 00:35:35,566
...en zo een voorbeeld van verbroedering
te zijn voor de hele wereld.
515
00:35:37,000 --> 00:35:39,666
Paus Franciscus komt oorspronkelijk
uit Argentinië.
516
00:35:40,500 --> 00:35:41,700
Zelfs voor z'n bezoek...
517
00:35:41,800 --> 00:35:46,066
...gebruikte hij z'n invloed
om te bemiddelen tussen Cuba en de VS.
518
00:35:49,333 --> 00:35:52,300
Franciscus vroeg
niet alleen om verandering...
519
00:35:52,366 --> 00:35:54,733
OPRICHTER 'CUBA POSIBLE'
520
00:35:54,800 --> 00:35:58,633
...maar hielp ook mee
met de onderhandelingen...
521
00:35:58,700 --> 00:36:02,300
...om die veranderingen te realiseren
zodat Cuba en de VS...
522
00:36:02,366 --> 00:36:05,733
...hun relatie konden normaliseren.
523
00:36:07,100 --> 00:36:11,500
Fidel Castro, een voormalige jezuïtische
leerling ontmoet paus Franciscus.
524
00:36:12,766 --> 00:36:15,466
De twee mannen spraken Spaans
en mochten elkaar.
525
00:36:16,066 --> 00:36:18,366
Castro had zich lang verzet tegen de Kerk.
526
00:36:19,033 --> 00:36:21,733
Tijdens de Koude Oorlog
verbood hij Kerstmis op Cuba.
527
00:36:22,533 --> 00:36:24,266
Maar die tijd ligt nu achter hem.
528
00:36:29,166 --> 00:36:32,200
Een man als Fidel
heeft geen politieke functie nodig.
529
00:36:32,266 --> 00:36:37,000
Hij schittert ook zonder uniform
of officiële kleding.
530
00:36:37,066 --> 00:36:40,500
Hij is de morele autoriteit.
Hij is het vaderfiguur van Cuba...
531
00:36:40,566 --> 00:36:43,600
...en wordt ook nog zo gezien.
532
00:36:45,333 --> 00:36:48,400
Socialistische organisaties
zorgden voor een maximale opkomst...
533
00:36:48,466 --> 00:36:50,366
...voor de pauselijke missen op Cuba.
534
00:36:51,600 --> 00:36:54,800
Dat was in ruil
voor wat de paus gedaan had...
535
00:36:55,033 --> 00:36:59,000
...om de relatie
tussen Cuba en de VS te verbeteren.
536
00:37:01,200 --> 00:37:03,800
De paus wilde Cuba bezoeken...
537
00:37:04,100 --> 00:37:07,666
...maar hij was ook belangrijk
in de onderhandelingen.
538
00:37:07,733 --> 00:37:11,700
En hij wist te bereiken
dat zowel de VS als Cuba...
539
00:37:11,766 --> 00:37:15,233
...dit als een overwinning konden claimen.
540
00:37:17,166 --> 00:37:21,266
Na tientallen jaren vijandelijkheid
kon dankzij de bemiddeling van de paus...
541
00:37:21,533 --> 00:37:25,500
...president Barack Obama deze kans
gebruiken om geschiedenis te schrijven.
542
00:37:26,333 --> 00:37:29,233
Er kwam een einde aan de isolatie
van de VS in Latijns-Amerika.
543
00:37:30,066 --> 00:37:31,133
En zelfs in Cuba...
544
00:37:31,200 --> 00:37:33,400
...is de behoefte
aan een nieuwe tijd duidelijk.
545
00:37:36,800 --> 00:37:39,633
De banden met de VS
werden niet aangehaald...
546
00:37:39,700 --> 00:37:41,366
OPRICHTER 'CUBA CONFIDENTIAL'
547
00:37:41,433 --> 00:37:44,000
...omdat ze dachten
dat ze iets zouden verliezen.
548
00:37:45,766 --> 00:37:49,166
Iedereen in de inlichtingendiensten
vindt het iets positiefs.
549
00:37:52,266 --> 00:37:56,166
Politiek en financieel
heeft Cuba er baat bij.
550
00:37:57,333 --> 00:37:58,533
Natuurlijk gaan ze akkoord?
551
00:37:59,400 --> 00:38:02,033
In april 2015 kwamen de presidenten...
552
00:38:02,100 --> 00:38:05,100
...van Cuba en de VS
voor het eerst samen...
553
00:38:05,300 --> 00:38:06,666
...sinds de Cubaanse revolutie.
554
00:38:07,566 --> 00:38:14,066
Sinds de vroege jaren 60
waren de VS de aartsvijand van Cuba.
555
00:38:14,133 --> 00:38:20,300
En nu hielden Raúl en Obama
tegelijkertijd een persconferentie.
556
00:38:20,366 --> 00:38:23,000
Dat was met elkaar zo gecoördineerd.
557
00:38:23,066 --> 00:38:25,766
Het idee van de vijand begon te wankelen.
558
00:38:27,700 --> 00:38:30,600
Ze schudden elkaar
de hand voor de camera's.
559
00:38:33,133 --> 00:38:34,300
Bedankt.
560
00:38:36,200 --> 00:38:39,600
Het eerste echte resultaat...
561
00:38:39,666 --> 00:38:43,700
...was de heropening van de Amerikaanse
ambassade op Cuba door John Kerry.
562
00:38:45,000 --> 00:38:48,233
De diplomatieke relaties
werden stopgezet in 1962...
563
00:38:48,300 --> 00:38:52,166
...toen de wereld door de raketcrisis
op de rand van een kernoorlog stond.
564
00:38:55,366 --> 00:38:58,200
De ambassade werd in 1963 gesloten.
565
00:38:58,800 --> 00:39:03,600
In 2015 gaven de mariniers
die de vlag toen naar beneden haalden...
566
00:39:03,766 --> 00:39:07,433
...hem terug
aan hun jonge opvolgers op Cuba.
567
00:39:10,033 --> 00:39:13,233
Voor een voormalige adviseur
van president John F. Kennedy...
568
00:39:13,633 --> 00:39:16,266
...was het iets
waar lang naar uitgekeken werd.
569
00:39:17,233 --> 00:39:19,466
Het politieke beleid van de VS...
570
00:39:20,033 --> 00:39:23,366
...was tot Obama er wat aan deed...
571
00:39:23,433 --> 00:39:26,233
SPECIAAL ASSISTENT JOHN F. KENNEDY
572
00:39:26,300 --> 00:39:30,766
...het domste en belachelijkste...
573
00:39:31,000 --> 00:39:33,400
...dat een land ooit had gehad.
574
00:39:33,466 --> 00:39:36,600
We erkenden China en Rusland.
575
00:39:37,566 --> 00:39:40,266
Allerlei vreselijke regimes.
576
00:39:40,600 --> 00:39:46,100
En wij bleven ons politiek
maar op Cuba richten.
577
00:39:46,166 --> 00:39:48,300
'Nee, we doen niets met Cuba.'
578
00:39:53,266 --> 00:39:57,300
Maar kameraden uit Cuba's voormalige
communistische bevriende landen...
579
00:39:57,600 --> 00:40:00,300
...zijn niet overtuigd
door deze schijnbare toenadering.
580
00:40:00,700 --> 00:40:07,300
Ik denk dat Cuba oprecht is
en wil samenwerken met de VS.
581
00:40:08,100 --> 00:40:14,433
Maar ik weet niet
of de VS ook zo oprecht is.
582
00:40:14,500 --> 00:40:17,233
Ik vertrouw er niet op.
583
00:40:17,766 --> 00:40:23,300
Ik denk dat de VS...
584
00:40:23,800 --> 00:40:27,566
...Cuba wil vernietigen in deze omarming.
585
00:40:29,566 --> 00:40:33,333
Sinds de jaren 90 zijn overboekingen
van verhuisde Cubanen...
586
00:40:33,400 --> 00:40:37,433
...naar hun families op het eiland,
de grootste bron van buitenlands geld.
587
00:40:40,633 --> 00:40:44,800
Cubanen hopen op meer toerisme,
een einde aan het handelsembargo...
588
00:40:45,033 --> 00:40:47,166
...en investeringen
van Amerikaanse bedrijven.
589
00:40:50,300 --> 00:40:54,733
En misschien ooit het einde van
de Amerikaanse aanwezigheid in Guantanamo.
590
00:40:58,733 --> 00:41:03,633
Wat betreft de moeilijke vraag...
591
00:41:03,700 --> 00:41:06,266
...rondom het bezit van Guantanamo...
592
00:41:07,666 --> 00:41:10,366
...en de afbetaling van schulden...
593
00:41:11,366 --> 00:41:13,466
...kan ik me geen vooruitgang voorstellen.
594
00:41:13,533 --> 00:41:17,400
Dit houdt niet in dat we nu
met de VS knuffelen en zoenen...
595
00:41:17,466 --> 00:41:19,033
CUBAANSE SOCIOLOOG
596
00:41:19,100 --> 00:41:22,466
...of dat alles nu fijn wordt
en alles opgelost is.
597
00:41:22,533 --> 00:41:25,366
Er komen nieuwe
confrontaties en problemen.
598
00:41:25,433 --> 00:41:28,433
De politieke wil
om vooruitgang te boeken is belangrijk.
599
00:41:30,433 --> 00:41:34,500
In Washington klonk er kritiek
op de onderhandelingen met Cuba.
600
00:41:35,433 --> 00:41:37,800
Ondanks hun fouten
met de Cubaanse economie...
601
00:41:38,033 --> 00:41:41,366
...lijken de gebroeders Castro
hun Koude Oorlog gewonnen te hebben.
602
00:41:41,800 --> 00:41:44,366
We zien hun arrogantie nu weer...
603
00:41:45,366 --> 00:41:48,100
...in de vorm
van wie er met de VS onderhandelt.
604
00:41:48,566 --> 00:41:53,133
Josefina Vidal, die we
in 2003 verbanden wegens spionage...
605
00:41:54,133 --> 00:41:57,633
...en Gustavo Machín,
haar ondergeschikte...
606
00:41:58,733 --> 00:42:02,766
...die we verbanden
in de spionagezaak van Ana Montes.
607
00:42:03,000 --> 00:42:05,500
Dat is typisch iets
voor de gebroeders Castro.
608
00:42:06,233 --> 00:42:09,400
Ze konden iedereen kiezen
als vertegenwoordigers.
609
00:42:11,266 --> 00:42:12,433
Ze kozen twee spionnen.
610
00:42:14,800 --> 00:42:17,400
Beide kanten
hopen er voordeel uit te halen.
611
00:42:18,200 --> 00:42:20,333
Voorlopig staan humanitaire zaken...
612
00:42:20,400 --> 00:42:23,466
...zoals het leveren van
medicijnen en bezoekregelingen...
613
00:42:23,533 --> 00:42:25,033
...hoog op de agenda.
614
00:42:27,466 --> 00:42:31,800
Onze president heeft tegen iedereen gezegd
dat Cuba geen bedreiging vormt.
615
00:42:33,066 --> 00:42:36,033
Dat maakt het nog makkelijker voor ze.
616
00:42:37,366 --> 00:42:40,633
Ze kunnen stelen wat ze willen...
617
00:42:41,366 --> 00:42:47,333
...en lopen minder risico.
Ze kunnen stelen voor vijanden van de VS.
618
00:42:47,433 --> 00:42:49,433
Cuba is nu je beste bondgenoot.
619
00:42:49,500 --> 00:42:52,733
Want ze hebben nu
spionnen in de hele VS...
620
00:42:53,000 --> 00:42:56,433
...maar Cuba heeft ook
een eigen versie van de NSA.
621
00:42:57,000 --> 00:43:00,766
Dus als Rusland, China of Iran...
622
00:43:02,100 --> 00:43:05,666
...willen weten wat er
hier gecommuniceerd wordt...
623
00:43:06,566 --> 00:43:08,400
...weet je wie je moet benaderen.
624
00:43:10,233 --> 00:43:12,566
Cuba luistert de VS af...
625
00:43:12,633 --> 00:43:15,333
...via een Russische basis op het eiland.
626
00:43:15,400 --> 00:43:17,366
HOOFDKWARTIER
627
00:43:17,433 --> 00:43:19,333
Hij werd in 2001 gesloten...
628
00:43:19,400 --> 00:43:22,400
...maar werd in 2014
weer in gebruik genomen.
629
00:43:24,533 --> 00:43:28,233
Er werken nu 3000 Russen aan de basis...
630
00:43:28,300 --> 00:43:30,133
...die zich richt op de VS.
631
00:43:30,633 --> 00:43:34,233
Cuba verkoopt de afgeluisterde
communicatie op de internationale markt...
632
00:43:34,300 --> 00:43:37,400
...voor een bedrag
rond de 100 miljoen per jaar.
633
00:43:39,533 --> 00:43:43,666
Spionagebases zijn niet bevorderlijk
voor verdere samenwerking.
634
00:43:44,666 --> 00:43:46,666
De toekomst van deze basis laat zien...
635
00:43:46,733 --> 00:43:49,666
...met wie Cuba
in de toekomst wil samenwerken.
636
00:43:56,066 --> 00:43:59,333
Dat wordt een beslissing
voor Castro's opvolgers.
637
00:44:00,466 --> 00:44:04,500
Raúl Castro heeft aangekondigd
af te treden in 2018.
638
00:44:05,500 --> 00:44:10,200
De manier waarop ons land
bestuurd wordt, werkt niet meer.
639
00:44:11,000 --> 00:44:14,200
Ik heb een broer van 17 jaar oud.
640
00:44:14,266 --> 00:44:19,400
Als je met hem over de revolutie praat...
641
00:44:20,533 --> 00:44:25,500
...of over de helden van de revolutie,
heeft hij geen idee.
642
00:44:25,566 --> 00:44:28,133
Als je met hem over voetbal
of hiphop praat, wel.
643
00:44:28,200 --> 00:44:33,000
Daar heeft hij verstand van.
Hij weet niets van die andere dingen.
644
00:44:38,233 --> 00:44:42,166
Revolutionair taalgebruik
maakt geen indruk op jonge Cubanen.
645
00:44:43,666 --> 00:44:44,766
Maar wat kom er nu?
646
00:44:48,233 --> 00:44:50,666
Ik geloof in de jeugd...
647
00:44:50,733 --> 00:44:53,700
...die geboren is na de revolutie.
648
00:44:53,766 --> 00:44:55,400
CUBAANSE BALLING
649
00:44:55,466 --> 00:45:00,066
Ze hebben geen romantische ideeën...
650
00:45:00,133 --> 00:45:03,200
...over de revolutie van 1959.
651
00:45:03,266 --> 00:45:06,133
Ze zijn niet gebonden aan dat proces...
652
00:45:06,200 --> 00:45:11,300
...en willen alleen democratie
en voortvarendheid in ons land.
653
00:45:13,366 --> 00:45:16,600
Het is nu aan de jongeren van Cuba...
654
00:45:16,666 --> 00:45:18,333
...om te manoeuvreren...
655
00:45:18,466 --> 00:45:22,066
...tussen revolutionaire nostalgie
en de behoefte aan verandering.
656
00:45:22,466 --> 00:45:24,766
Jongeren zijn niet zoals wij.
657
00:45:25,000 --> 00:45:27,066
VOORMALIG KOLONEL CUBAANSE LEGER
658
00:45:27,133 --> 00:45:31,100
Ik denk dat ze het land zullen verdedigen.
Ze verdedigen wat ze hebben...
659
00:45:31,166 --> 00:45:33,466
...met de mogelijkheden die ze nu hebben.
660
00:45:34,166 --> 00:45:38,133
De revolutie is 50 jaar geleden.
Toen verdedigden we ons land.
661
00:45:38,200 --> 00:45:42,033
We verdedigden ons idee van ons thuisland.
662
00:45:42,100 --> 00:45:44,566
We gooiden stenen
en gingen in hongerstaking.
663
00:45:44,633 --> 00:45:48,300
We vochten met de politie en het leger.
Uiteindelijk met wapens.
664
00:45:48,800 --> 00:45:53,466
Nu zijn er andere problemen en
andere manieren om het land te verdedigen.
665
00:45:54,000 --> 00:45:57,533
Dit zal altijd blijven veranderen...
666
00:45:57,600 --> 00:46:01,100
...maar ik weet zeker
dat ze het land blijven verdedigen.
667
00:46:03,000 --> 00:46:08,333
Toegang tot Amerikaanse tv, mobieltjes
en beperkte toegang tot het internet...
668
00:46:08,700 --> 00:46:11,566
...tonen aan dat de Cubaanse staat
niet meer bepaalt...
669
00:46:11,633 --> 00:46:13,300
...wat Cubanen mogen weten.
670
00:46:19,100 --> 00:46:21,533
Of je het nu wilt of niet...
671
00:46:21,600 --> 00:46:23,733
VOORMALIG GENERAAL CUBAANSE LEGER
672
00:46:23,800 --> 00:46:27,066
...de Noord-Amerikaanse
consumptiemaatschappij...
673
00:46:27,133 --> 00:46:31,700
...is aantrekkelijk voor mensen.
674
00:46:31,766 --> 00:46:34,133
Dat geloof bestaat niet eens
voor Amerikanen.
675
00:46:34,200 --> 00:46:37,233
Dat iedereen gelijk kan zijn.
Daar geloven ze niet in.
676
00:46:37,300 --> 00:46:39,700
We moeten nog veel bereiken in Cuba.
677
00:46:39,766 --> 00:46:41,166
CUBAANSE SCHRIJVER
678
00:46:41,233 --> 00:46:46,066
Zo vind ik dat een volledig...
679
00:46:46,133 --> 00:46:50,300
...en open gebruik
van het internet nodig is.
680
00:46:50,366 --> 00:46:54,466
Niet alleen voor mensen, maar
voor de hele Cubaanse maatschappij.
681
00:46:54,533 --> 00:46:57,700
Ik denk dat we achterblijven...
682
00:46:57,766 --> 00:47:02,166
...vanwege de beperkte toegang...
683
00:47:02,233 --> 00:47:08,733
...tot nieuwe en belangrijke technologie.
684
00:47:08,800 --> 00:47:12,166
Tot de Cubaanse maatschappij...
685
00:47:12,233 --> 00:47:18,133
...de mogelijkheden van
deze nieuwe technologie benut...
686
00:47:18,200 --> 00:47:22,700
...is het alsof we
nog in de 20e eeuw leven.
687
00:47:25,133 --> 00:47:27,766
De dagen van
de gebroeders Castro komen ten einde.
688
00:47:30,633 --> 00:47:33,500
Een heel land wacht op wat daarna komt.
689
00:47:35,333 --> 00:47:40,500
Je kunt 54 jaar
niet in zes maanden aanpassen.
690
00:47:40,600 --> 00:47:47,233
Ik denk dat we het voor het eerst
over verandering kunnen hebben...
691
00:47:47,300 --> 00:47:50,566
...in 2018.
692
00:47:50,633 --> 00:47:55,066
Dan zou Raúl Castro aftreden.
We zien dan...
693
00:47:55,133 --> 00:47:58,700
...wie hem opvolgt
en wat voor beleid er komt...
694
00:47:59,200 --> 00:48:01,800
...en wat het betekent
voor burgers en de infrastructuur.
695
00:48:02,033 --> 00:48:08,033
Dit is een interessante periode van
verandering die we moeten aanmoedigen.
696
00:48:08,100 --> 00:48:12,366
Ik denk dat zodra
de twee oude mannen er niet meer zijn...
697
00:48:12,433 --> 00:48:18,466
...we een versneld proces
van hervormingen krijgen...
698
00:48:18,800 --> 00:48:22,766
...dat een einde maakt aan
dit kapitalisme van de militaire staat.
699
00:48:23,000 --> 00:48:26,366
Er zullen waarschijnlijk
spanningen ontstaan...
700
00:48:26,433 --> 00:48:31,766
...tussen de meest conventionele mensen...
701
00:48:32,066 --> 00:48:35,166
...en degenen
die sneller hervormingen willen.
702
00:48:35,233 --> 00:48:38,133
Dat zal tot conflicten leiden.
703
00:48:41,100 --> 00:48:44,766
De meeste Cuba-experts
denken dat de volgende leider...
704
00:48:45,000 --> 00:48:47,633
...voort zal komen
uit de politieke en militaire kringen.
705
00:48:49,033 --> 00:48:53,100
Of deze leider democratische of
economische hervormingen doorvoert...
706
00:48:53,166 --> 00:48:54,400
...is nog maar de vraag.
707
00:48:57,733 --> 00:48:59,033
Eeuwenlang...
708
00:48:59,100 --> 00:49:01,666
...hebben de bewoners
van 't grootste Caraïbische eiland...
709
00:49:02,000 --> 00:49:03,733
...van vrijheid gedroomd.
710
00:49:05,100 --> 00:49:07,766
Ze leden onder het juk
van buitenlandse mogendheden...
711
00:49:08,000 --> 00:49:09,633
...als Spanje en de VS.
712
00:49:12,266 --> 00:49:15,466
Er stonden steeds weer
redders en heiligen op...
713
00:49:16,033 --> 00:49:18,166
...die hoop verspreidden en faalden.
714
00:49:18,466 --> 00:49:20,033
Helden werden tirannen.
715
00:49:20,533 --> 00:49:22,333
Ze wilden macht en rijkdom.
716
00:49:29,033 --> 00:49:32,400
Voor de Cubanen breekt er
in 2018 een nieuwe tijd aan.
717
00:49:34,066 --> 00:49:36,166
Met zo veel onvoorspelbare zaken...
718
00:49:36,533 --> 00:49:40,333
...zijn spanningen en conflicten
haast onvermijdelijk.
719
00:49:42,466 --> 00:49:44,800
Maar Cubanen op het eiland
en in het buitenland...
720
00:49:45,033 --> 00:49:46,666
...delen allemaal één hoop:
721
00:49:48,066 --> 00:49:51,766
Dat de geschiedenis
zich niet nog eens herhaalt.
722
00:49:55,000 --> 00:50:00,000
Ondertiteling: Geert van den Elzen
Sync: OliverKlozoff
61651
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.
Afrikaans
Akan
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bemba
Bengali
Bihari
Breton
Bulgarian
Cambodian
Catalan
Cebuano
Cherokee
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Croatian
Czech
Danish
English
Esperanto
Estonian
Faroese
Finnish
Frisian
Galician
Georgian
German
Greek
Guarani
Haitian Creole
Hausa
Hawaiian
Hebrew
Hmong
Hungarian
Icelandic
Indonesian
Irish
Italian
Japanese
Kazakh
Kinyarwanda
Kirundi
Kongo
Korean
Krio (Sierra Leone)
Kurdish
Kyrgyz
Laothian
Latin
Latvian
Lithuanian
Luganda
Luo
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Maltese
Maori
Mauritian Creole
Moldavian
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Montenegrin
Nepali
Norwegian
Pashto
Persian
Polish
Portuguese (Brazil)
Quechua
Romanian
Romansh
Russian
Samoan
Scots Gaelic
Serbian
Sesotho
Setswana
Seychellois Creole
Shona
Sindhi
Sinhalese
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Swedish
Tajik
Thai
Tigrinya
Tonga
Turkish
Turkmen
Ukrainian
Uzbek
Vietnamese
Welsh
Wolof