Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:06,000 --> 00:00:08,700
EEN NETFLIX-DOCUMENTAIREREEKS
2
00:00:14,366 --> 00:00:16,433
GEKETEND DOOR SLAVERNIJ
3
00:00:17,800 --> 00:00:22,800
Cuba heeft altijd al
voor z'n vrijheid gevochten.
4
00:00:24,300 --> 00:00:26,200
GESTRAFT VOOR DROMEN
5
00:00:27,700 --> 00:00:32,133
Er stierven 100.000 man en we verloren
de oorlog, maar het land veranderde.
6
00:00:34,100 --> 00:00:36,066
IN DE GREEP VAN DE DOLLAR
7
00:00:40,033 --> 00:00:41,400
VERSTIKT DOOR DE MAFFIA
8
00:00:41,466 --> 00:00:46,733
Het is wel duidelijk dat Meyer Lansky
Batista corrupt had gemaakt.
9
00:00:48,133 --> 00:00:50,100
VERLEID DOOR EEN BELOFTE
10
00:00:51,066 --> 00:00:53,266
Het is geen leugen.
Ze beloofden niets.
11
00:00:53,333 --> 00:00:56,033
Ze hadden en revolutie beloofd
en die is er gekomen.
12
00:00:56,100 --> 00:00:58,000
VERBLIND DOOR HELDEN
13
00:01:00,433 --> 00:01:05,300
Deze mannen zouden martelaren worden...
14
00:01:05,366 --> 00:01:07,166
...of nationale helden.
15
00:01:09,100 --> 00:01:10,466
Een revolutie.
16
00:01:12,233 --> 00:01:13,266
Fidel Castro.
17
00:01:17,400 --> 00:01:19,600
BEREID OFFERS TE BRENGEN
18
00:01:19,666 --> 00:01:24,166
Hij zei tegen Chroetsjtsjov: 'Gebruik het
nucleaire arsenaal van de Sovjet-Unie.'
19
00:01:26,000 --> 00:01:27,033
Apocalyps.
20
00:01:31,566 --> 00:01:33,433
MAAR CAPITULEER NOOIT
21
00:01:35,433 --> 00:01:37,500
Cuba zal zich nooit laten dwingen.
22
00:01:51,200 --> 00:01:56,000
Tegenwoordig is het eiland Cuba een van
de laatste buitenposten van 't socialisme.
23
00:01:57,800 --> 00:02:01,166
Maar direct na
de revolutie van Fidel Castro...
24
00:02:01,233 --> 00:02:03,300
...was dit absoluut niet te voorspellen.
25
00:02:07,100 --> 00:02:11,233
Tijdens zijn strijd tegen het dictatoriale
regime van Fulgencio Batista...
26
00:02:11,566 --> 00:02:14,766
...zei Castro nadrukkelijk
dat hij geen communist was.
27
00:02:18,400 --> 00:02:21,100
Hij streed niet voor hamer en sikkel...
28
00:02:21,166 --> 00:02:25,133
...maar om zijn thuisland te bevrijden
van alle invloeden van buitenaf.
29
00:02:27,466 --> 00:02:33,400
Waarom stond hij dan toe dat 43.000
Sovjetsoldaten op het eiland verbleven?
30
00:02:35,166 --> 00:02:39,533
Hoe begon het embargo van de Verenigde
Staten, dat nog steeds van kracht is?
31
00:02:40,433 --> 00:02:42,666
En hoe kon Castro's vriend, Che Guevara...
32
00:02:42,733 --> 00:02:46,300
...alleen en verlaten sterven
in de bergen van Bolivia?
33
00:02:47,300 --> 00:02:52,266
Fidel Castro belichaamde de eeuwenoude
droom van een vrij, onafhankelijk eiland.
34
00:02:52,600 --> 00:02:55,300
Een droom
die de Cubanen al eeuwen nastreven.
35
00:02:56,766 --> 00:02:59,466
Cuba werd laat onafhankelijk...
36
00:03:00,000 --> 00:03:02,500
...vergeleken met andere landen
in Latijns-Amerika...
37
00:03:02,566 --> 00:03:04,066
CUBAANS HISTORICUS
38
00:03:04,133 --> 00:03:08,800
...maar uiteindelijk wel met alle kracht.
In minder dan één eeuw, 80 jaar...
39
00:03:09,300 --> 00:03:13,066
...waren er
vier zeer intense revoluties.
40
00:03:13,133 --> 00:03:16,333
Dat is uniek in Latijns-Amerika.
41
00:03:16,400 --> 00:03:19,466
Je moet één ding niet vergeten.
42
00:03:19,533 --> 00:03:21,766
Ze waren onafhankelijk,
maar alleen van de VS.
43
00:03:22,000 --> 00:03:23,233
DUITS PUBLICIST
44
00:03:23,300 --> 00:03:28,000
Op 1 januari 1959
deden ze iets historisch.
45
00:03:28,066 --> 00:03:30,200
Ze waren succesvol,
tot op de dag van vandaag.
46
00:03:31,400 --> 00:03:35,200
Cuba werd pas in 1902
een onafhankelijk land...
47
00:03:35,266 --> 00:03:38,766
...en kwam direct onder de invloed
van de Verenigde Staten.
48
00:03:40,400 --> 00:03:43,200
De twee landen liggen
slechts 145 kilometer van elkaar.
49
00:03:45,733 --> 00:03:50,000
De export van Cuba, vooral suiker,
ging naar het Amerikaanse continent.
50
00:03:50,700 --> 00:03:54,700
In ruil daarvoor zorgden de Amerikanen
voor infrastructuur op het eiland...
51
00:03:54,766 --> 00:03:56,600
...en controleerden de economie.
52
00:03:59,433 --> 00:04:03,000
Geen enkele Cubaanse politicus
durfde te breken met de VS...
53
00:04:03,066 --> 00:04:08,266
...tot Fidel Castro in 1960 begon met
de onteigening van Amerikaanse bedrijven.
54
00:04:08,333 --> 00:04:12,166
Hoewel Castro bleef zeggen
dat hij geen communist was...
55
00:04:12,233 --> 00:04:15,000
...werd zijn beleid steeds radicaler.
56
00:04:15,466 --> 00:04:18,333
Die radicalisering kwam voor
de meeste mensen onverwacht...
57
00:04:18,399 --> 00:04:20,266
...en volgens mij is dat één reden...
58
00:04:20,333 --> 00:04:21,200
DUITS HISTORICUS
59
00:04:21,266 --> 00:04:23,533
...waarom Fidel Castro
zoveel succes had.
60
00:04:23,600 --> 00:04:28,000
De hogere kringen waren niet bang
voor de dingen die gingen gebeuren.
61
00:04:28,066 --> 00:04:31,300
Ze hadden niet verwacht
dat er een breuk met de VS zou komen.
62
00:04:32,433 --> 00:04:37,633
Als reactie beperkte de Amerikaanse
regering de import van suiker uit Cuba.
63
00:04:37,700 --> 00:04:40,566
Dit was een grote klap
voor de economie van Castro.
64
00:04:40,633 --> 00:04:44,733
Duizenden Cubanen gingen in ballingschap,
de meesten in de VS.
65
00:04:44,800 --> 00:04:48,600
Ondertussen moest de regering van Castro
op zoek naar nieuwe handelspartners.
66
00:04:49,466 --> 00:04:52,666
In februari 1960
bezocht Anastas Mikojan...
67
00:04:52,733 --> 00:04:56,033
...lid van het Politbureau
van de Sovjet-Unie, het eiland.
68
00:04:56,333 --> 00:04:59,533
Dat was het begin van de alliantie
tussen Cuba en de Sovjet-Unie.
69
00:05:00,200 --> 00:05:03,066
De situatie veranderde geleidelijk,
niet plotsklaps.
70
00:05:03,133 --> 00:05:04,700
VOORMALIG GENERAAL VAN HET SOVJETLEGER
71
00:05:05,200 --> 00:05:09,500
De vorming van de relatie met de USSR
nam tijd in beslag.
72
00:05:10,000 --> 00:05:12,500
De Cubanen hadden geen keus...
73
00:05:12,566 --> 00:05:15,200
...want zonder de steun
van de Sovjet-Unie...
74
00:05:15,500 --> 00:05:18,600
...zou het moeilijk worden
om onafhankelijk te blijven.
75
00:05:19,300 --> 00:05:23,266
Raúl, de broer van Fidel, en de iconische
revolutionair 'Che' Guevara...
76
00:05:23,333 --> 00:05:26,333
...waren beiden voorstander
van nauwere banden met Moskou.
77
00:05:26,766 --> 00:05:29,466
Ernesto 'Che' Guevara
kwam uit Argentinië...
78
00:05:29,533 --> 00:05:32,166
...en geloofde in
de socialistische wereldrevolutie.
79
00:05:32,700 --> 00:05:36,266
Hij wilde van Cuba een tropische
modelstaat maken voor communisme...
80
00:05:36,533 --> 00:05:39,566
...en dit communisme exporteren,
vooral naar de Derde Wereld.
81
00:05:40,433 --> 00:05:45,233
Fidel Castro benoemde hem tot minister van
Industrie en hoofd van de Centrale Bank.
82
00:05:45,300 --> 00:05:50,000
Zijn kwalificaties: eerdere artikelen over
communistische economische theorieën.
83
00:05:50,300 --> 00:05:53,800
Hij was een van de vele geïmproviseerde
ministers in de regering van Castro.
84
00:05:54,233 --> 00:05:56,766
Che was
de enige echte communist in Cuba...
85
00:05:57,000 --> 00:05:58,100
VOORMALIG CUBAANS GEHEIM AGENT
86
00:05:58,233 --> 00:05:59,366
...van alle leiders.
87
00:05:59,433 --> 00:06:02,433
Hij zei: 'Weet je hoe ik
president van de Nationale Bank werd?'
88
00:06:02,500 --> 00:06:03,733
'Ik heb geen idee.'
89
00:06:03,800 --> 00:06:05,333
ONDERVROEG CHE GUEVARA IN BOLIVIA
90
00:06:05,500 --> 00:06:08,133
'Op een dag
vergaderde ik met Fidel en hij...
91
00:06:08,200 --> 00:06:12,666
...vroeg om een toegewijde communist,
dacht ik, dus ik stak mijn hand op.
92
00:06:12,733 --> 00:06:14,666
Maar hij vroeg
om een toegewijd econoom.'
93
00:06:16,666 --> 00:06:19,400
Che Guevara compenseerde
zijn gebrek aan kennis...
94
00:06:19,466 --> 00:06:21,666
...met revolutionair vuur
en overtuiging.
95
00:06:25,333 --> 00:06:29,600
Als minister van Industrie werkte hij
16 uur per dag.
96
00:06:33,400 --> 00:06:37,566
Hij liet zich volgen met camera's en hij
ging langs velden en fabrieken in Cuba...
97
00:06:37,633 --> 00:06:40,566
...altijd met de hoop
dat hij kon inspireren tot hard werk.
98
00:06:41,366 --> 00:06:44,033
Hij was intelligent,
zeer intelligent.
99
00:06:44,100 --> 00:06:45,233
FIDEL CASTRO'S EX-MINNARES
100
00:06:45,300 --> 00:06:48,200
Hij leerde Fidel veel,
Fidel was afhankelijk van hem...
101
00:06:48,266 --> 00:06:52,633
...Fidel wilde dat hij de Banco overnam,
de bank van Cuba.
102
00:06:52,700 --> 00:06:55,200
Hij zei:
'Je moet nieuw geld tekenen.'
103
00:06:55,266 --> 00:06:59,700
En toen zette hij C H E op elk Cubaans...
104
00:06:59,766 --> 00:07:03,200
Hij zei: 'Ik heb genoeg gebankierd.'
105
00:07:03,266 --> 00:07:06,500
Persoonlijk mocht ik hem niet,
want ik vond hem...
106
00:07:06,566 --> 00:07:08,633
...een Argentijn, erg arrogant...
107
00:07:09,466 --> 00:07:14,300
...maar hij was de enige
echte revolutionair...
108
00:07:15,066 --> 00:07:17,133
...van hen allemaal.
109
00:07:19,800 --> 00:07:24,333
De Sovjet-Unie bood Cuba een lening
en andere steun.
110
00:07:24,666 --> 00:07:27,600
Dit hielp de economie op het eiland
weer overeind te krabbelen.
111
00:07:28,366 --> 00:07:31,266
Maar de alliantie met Moskou
zorgde voor bezorgdheid...
112
00:07:31,333 --> 00:07:34,633
...onder Cubaanse ballingen
en bij de regering van de VS.
113
00:07:35,766 --> 00:07:38,700
De zojuist ingezworen president
John F. Kennedy...
114
00:07:38,766 --> 00:07:41,133
...had een geplande
militaire operatie geërfd...
115
00:07:41,200 --> 00:07:44,300
...om het regime van Castro
omver te werpen.
116
00:07:44,366 --> 00:07:46,766
Hij moest nu beslissen
of hij die zou uitvoeren.
117
00:07:47,400 --> 00:07:49,466
De Varkensbaai moest...
118
00:07:49,533 --> 00:07:50,533
CUBAANS BALLING EN HISTORICUS
119
00:07:50,600 --> 00:07:53,633
...een poging zijn om
een aantal Cubanen aan land te zetten...
120
00:07:53,700 --> 00:07:56,266
...ergens in Cuba.
121
00:07:56,333 --> 00:08:00,666
En dan de Organisatie
van Amerikaanse Staten inschakelen...
122
00:08:00,733 --> 00:08:03,566
...Amerikaanse troepen gebruiken
en ingrijpen.
123
00:08:03,633 --> 00:08:07,366
Dit was
het originele plan van Eisenhower...
124
00:08:07,433 --> 00:08:10,800
...zoals het was
toen Kennedy aan de macht kwam...
125
00:08:11,033 --> 00:08:15,133
...in datzelfde jaar, eind 1960.
126
00:08:15,200 --> 00:08:19,800
wilde Kennedy geen Amerikaanse deelname,
of de Amerikaanse marine inzetten...
127
00:08:20,033 --> 00:08:23,433
...dus zei hij:
'Laat de 1200 Cubanen het uitvechten.'
128
00:08:23,500 --> 00:08:25,700
Nadat Kennedy
het groene licht had gegeven...
129
00:08:25,766 --> 00:08:31,000
...gingen 1334 zwaarbewapende Cubaanse
ballingen aan de zuidkust aan land.
130
00:08:31,066 --> 00:08:35,366
De invasie in de Varkensbaai mislukte,
de Cubanen schaarden zich achter Castro.
131
00:08:35,433 --> 00:08:39,200
De staatsmedia grepen de gelegenheid aan
om Castro op te hemelen...
132
00:08:39,266 --> 00:08:41,600
...als verdediger
van de nationale onafhankelijkheid.
133
00:08:41,666 --> 00:08:44,666
De relatie met de Verenigde Staten
leek onherstelbaar beschadigd.
134
00:08:44,733 --> 00:08:48,633
Castro verklaarde
zichzelf en Cuba socialistisch.
135
00:08:49,466 --> 00:08:52,233
De meerderheid geloofde in de leider,
de messias...
136
00:08:52,300 --> 00:08:53,500
VOORMALIG CUBAANS GEHEIM AGENT
137
00:08:53,633 --> 00:08:56,533
...die Fidel Castro heette,
die de revolutie was begonnen.
138
00:08:56,600 --> 00:09:00,700
Zelfs toen ze socialisme
in Cuba invoerden...
139
00:09:00,766 --> 00:09:03,033
...geloofden veel mensen daarin
en volgden.
140
00:09:03,100 --> 00:09:06,433
Door de overwinning bij Playa Girón
zagen we dat het mogelijk was...
141
00:09:06,500 --> 00:09:08,100
VOORMALIG KOLONEL VAN HET CUBAANSE LEGER
142
00:09:08,166 --> 00:09:10,533
...dat de revolutie kon overwinnen.
143
00:09:11,133 --> 00:09:13,800
Natuurlijk hield de vijand
zich niet stil...
144
00:09:14,033 --> 00:09:17,166
...ze bleven trainen
en voorbereiden.
145
00:09:18,700 --> 00:09:22,800
Na de mislukte invasie in de Varkensbaai
wijzigde de CIA hun strategie.
146
00:09:25,000 --> 00:09:27,300
Ze wilden nu Fidel Castro doden.
147
00:09:28,033 --> 00:09:32,266
Voor de uitvoering van dit plan zochten ze
contact met een aantal hoge maffiafiguren.
148
00:09:32,333 --> 00:09:36,533
Deze mannen waren na de revolutie
hun lucratieve casino's kwijt.
149
00:09:39,033 --> 00:09:42,633
Ze wendden zich tot maffiamensen
om Castro te laten doden.
150
00:09:43,233 --> 00:09:45,300
De werkelijkheid is klassiek maffia.
151
00:09:45,366 --> 00:09:46,366
AMERIKAANS AUTEUR
152
00:09:46,433 --> 00:09:50,600
Ze namen geld van de regering aan,
maar probeerden niet om hem te doden.
153
00:09:50,666 --> 00:09:53,166
Sommigen werkten met hem samen
als dubbelspionnen...
154
00:09:53,233 --> 00:09:54,466
AMERIKAANS AUTEUR
155
00:09:54,533 --> 00:09:57,700
...en ze hoopten door samenwerking
de casino's terug te krijgen.
156
00:10:00,100 --> 00:10:05,233
Het werkte niet.
Zo bereik je niets bij Fidel Castro.
157
00:10:05,766 --> 00:10:09,233
Nadat het niet was gelukt
de maffia in te schakelen...
158
00:10:09,300 --> 00:10:11,500
...wendde de CIA zich
tot Cubaanse ballingen.
159
00:10:11,566 --> 00:10:14,066
Velen hadden alles verloren
bij hun vlucht uit Cuba...
160
00:10:14,133 --> 00:10:16,000
...na de machtsovername van Castro.
161
00:10:16,066 --> 00:10:19,366
De CIA en het Witte Huis
werden wanhopig.
162
00:10:19,733 --> 00:10:24,566
De regering van Kennedy richtte zich
op het lozen van Castro...
163
00:10:25,166 --> 00:10:27,400
...maar ze wilden
er geen oorlog voor beginnen.
164
00:10:27,466 --> 00:10:31,166
Ze wilden geen wereldoorlog beginnen...
165
00:10:31,233 --> 00:10:36,033
...dus wilden ze dingen doen
als de Varkensbaai...
166
00:10:36,100 --> 00:10:42,633
...invasies met kleine groepen
en de CIA probeerde Castro te vergiftigen.
167
00:10:44,000 --> 00:10:48,433
In die tijd woonde Fidel Castro in
het goed bewaakte Hilton Hotel in Havanna.
168
00:10:48,500 --> 00:10:50,800
Nadat alle eerdere plannen
waren mislukt...
169
00:10:51,033 --> 00:10:54,066
...probeerde de CIA Marita Lorenz
in te lijven...
170
00:10:54,133 --> 00:10:58,066
...die een relatie had met Castro
kort nadat hij de macht overnam.
171
00:10:58,533 --> 00:11:02,433
Ze dachten dat als Castro werd gedood
door een ex- minnares...
172
00:11:02,500 --> 00:11:05,366
...niets naar Washington zou wijzen.
173
00:11:06,166 --> 00:11:11,000
Ze zeiden dat ik de enige was die sleutels
had voor Fidels suite, het uniform.
174
00:11:11,066 --> 00:11:12,766
Ze vroegen: 'Ga je terug?
175
00:11:14,300 --> 00:11:16,266
Kun je terug? Zal hij je accepteren?'
176
00:11:16,333 --> 00:11:20,133
Ik zei: 'Natuurlijk,
ik heb hem niets gedaan.'
177
00:11:20,766 --> 00:11:24,200
Ze zeiden: 'Wil je teruggaan
en deze pillen in zijn eten doen?'
178
00:11:26,166 --> 00:11:31,233
In februari 1961
ging Marita Lorenz terug naar Cuba.
179
00:11:32,133 --> 00:11:35,266
Met de gifpillen van de CIA.
180
00:11:35,333 --> 00:11:38,233
Haar CIA-contacten wachtten in de lobby...
181
00:11:38,300 --> 00:11:41,266
...terwijl Fidels lijfwachten
Marita naar zijn suite brachten.
182
00:11:45,666 --> 00:11:50,700
Voor ik Fidel zag, was ik zo bang om
betrapt te worden met de capsules...
183
00:11:50,766 --> 00:11:56,166
...dat ik ze in een potje crème stopte
en in een bidet...
184
00:11:56,733 --> 00:12:00,766
...en ze gingen heel langzaam
naar beneden. Langzaam maar zeker.
185
00:12:01,000 --> 00:12:03,066
Ik voelde me schuldig
dat ik ze bij me had.
186
00:12:03,133 --> 00:12:08,533
Als Fidel me zou betrappen
met de pillen kon ik gedood worden.
187
00:12:08,600 --> 00:12:12,433
Hij zei: 'Ben je gekomen om me te doden?'
Ik zei: 'Ja.'
188
00:12:13,200 --> 00:12:16,300
Hij zei: 'Dood me.
Hier is mijn wapen.'
189
00:12:16,366 --> 00:12:20,066
Hij gaf het wapen
dat aan de lamp hing, een 45.
190
00:12:20,500 --> 00:12:22,066
Ik zei: 'Nee, ik kan je niet doden.
191
00:12:22,133 --> 00:12:24,466
Je hebt me niets gedaan,
waarom zou ik je doden?
192
00:12:25,366 --> 00:12:27,500
Het is niet aan mij jou te doden.'
193
00:12:29,666 --> 00:12:33,200
Toen omhelsden we elkaar,
en vreeën...
194
00:12:33,266 --> 00:12:37,433
...en ik begon te huilen, vooral uit
angst, ik niet wist wat ik moest doen...
195
00:12:37,500 --> 00:12:41,766
...of ik hem moest smeken te blijven
of moest vluchten.
196
00:12:42,000 --> 00:12:44,466
De CIA zat beneden in de lobby.
197
00:12:46,466 --> 00:12:49,733
Toen ik boven was, dachten ze
dat ik Fidel doodde...
198
00:12:49,800 --> 00:12:52,300
...terwijl zij beneden hun krant lazen.
199
00:12:54,033 --> 00:12:59,100
Ik zag ze, liep ze voorbij...
200
00:12:59,166 --> 00:13:01,600
...en ik huilde nog steeds...
201
00:13:01,666 --> 00:13:04,466
...en zij dachten dat ik huilde
omdat ik Fidel had gedood.
202
00:13:04,533 --> 00:13:07,266
Maar ik huilde omdat ik bang voor ze was.
203
00:13:07,700 --> 00:13:11,000
Ik ging met een Cubaans vliegtuig
naar huis.
204
00:13:13,633 --> 00:13:16,500
Marita Lorenz ging terug naar
de Verenigde Staten...
205
00:13:16,566 --> 00:13:21,733
...en zo was weer een CIA-actie
tegen Fidel Castro mislukt.
206
00:13:22,666 --> 00:13:26,366
Dat was begonnen met
de mislukte invasie in de Varkensbaai.
207
00:13:27,066 --> 00:13:31,333
Wat de CIA vanaf dat moment ook probeerde
om hem ten val te brengen...
208
00:13:31,400 --> 00:13:33,800
...leek zijn positie
alleen maar te versterken.
209
00:13:35,733 --> 00:13:39,700
Het lukte de Cubaanse geheime dienst
steeds beter aanvallen af te slaan..
210
00:13:39,766 --> 00:13:42,400
...en elke kleine overwinning
werd volledig uitgebuit...
211
00:13:42,466 --> 00:13:44,633
...door de propagandamachine
van Castro.
212
00:13:45,600 --> 00:13:48,266
De Kennedy's faalden zo vaak omdat...
213
00:13:50,500 --> 00:13:52,333
...de Cubaanse geheime dienst goed was.
214
00:13:52,400 --> 00:13:53,466
AMERIKAANS AUTEUR
215
00:13:53,533 --> 00:13:57,600
Ze wisten alle complotten
zodra die werden gesmeed.
216
00:13:57,666 --> 00:14:02,266
Het verhaal gaat dat Fidel in de jungle
op een landingsbaan een Amerikaanse...
217
00:14:02,766 --> 00:14:05,133
...huurmoordenaar opwachtte
die daar zou landen.
218
00:14:05,200 --> 00:14:07,633
Hij had hem begroet en gezegd:
'Kom je me vermoorden?'
219
00:14:07,700 --> 00:14:11,133
'Probeer maar.'
Hij was er voor zij er waren.
220
00:14:12,100 --> 00:14:14,766
Ze waren
in zo veel groepen geïnfiltreerd...
221
00:14:15,466 --> 00:14:17,300
...dat we niet konden slagen.
222
00:14:18,233 --> 00:14:21,600
Cubaanse agenten pakten steeds weer
Cubaanse ballingen op...
223
00:14:21,666 --> 00:14:24,633
...die naar het eiland kwamen
voor sabotageacties.
224
00:14:25,300 --> 00:14:30,033
De Cubaanse propagandamachine zorgde
voor openbare woede over de pogingen.
225
00:14:30,100 --> 00:14:33,400
De slogan was 'Paredon',
tegen de muur.
226
00:14:34,633 --> 00:14:39,033
Maar er zijn geen betrouwbare cijfers
over hoeveel mensen zijn geëxecuteerd.
227
00:14:40,266 --> 00:14:43,200
Ik nam deel aan drie mislukte pogingen.
228
00:14:43,266 --> 00:14:47,633
Eén van de CIA,
de andere twee weten we niet.
229
00:14:48,333 --> 00:14:52,166
Deze pogingen waren realistisch,
Fidel had gedood kunnen worden.
230
00:14:53,766 --> 00:14:58,266
Ik weet niet of er meer
dan drie echte pogingen waren.
231
00:14:58,333 --> 00:15:01,300
In Cuba wordt gezegd
dat het er 600 of 700 waren...
232
00:15:01,366 --> 00:15:04,566
...wat onzin is.
Dat is niet mogelijk.
233
00:15:04,633 --> 00:15:07,000
Er bestaat een Castro-berekening.
234
00:15:07,500 --> 00:15:10,700
Die is, als je kijkt
naar sommige toespraken...
235
00:15:10,766 --> 00:15:11,700
VOORMALIG CIA-AGENT
236
00:15:12,466 --> 00:15:17,200
...zegt hij dat hij zoveel
aanslagen heeft overleefd...
237
00:15:17,700 --> 00:15:22,566
...waarna een ambtenaar zegt
dat het er 700, bijna 750 waren.
238
00:15:24,633 --> 00:15:26,133
Getallen komen niet overeen.
239
00:15:26,200 --> 00:15:29,700
Tussen de moordpogingen en sabotage
van de VS door...
240
00:15:29,766 --> 00:15:32,533
...escaleerde het conflict tussen Cuba
en de VS...
241
00:15:32,600 --> 00:15:36,200
...tussen Castro en Kennedy,
steeds meer.
242
00:15:36,266 --> 00:15:38,000
Castro dreigde met represailles...
243
00:15:38,066 --> 00:15:41,366
...als de VS niet zouden stoppen
met de moordpogingen.
244
00:15:41,433 --> 00:15:44,133
Fidel wist dat Kennedy
hem probeerde te doden.
245
00:15:44,600 --> 00:15:47,166
Hij zei: 'De Amerikaanse leiders
moeten weten...
246
00:15:47,233 --> 00:15:50,366
...dat als ze proberen
Cubaanse leiders om te brengen...
247
00:15:50,433 --> 00:15:52,600
...hetzelfde met hen kan gebeuren.
248
00:15:53,766 --> 00:15:55,800
Naast de geheime operaties...
249
00:15:56,033 --> 00:15:59,433
...oefende Kennedy ook economische
druk uit.
250
00:15:59,500 --> 00:16:02,333
De Verenigde Staten breidden hun embargo
tegen Cuba uit...
251
00:16:02,400 --> 00:16:06,766
...van verbod op wapenhandel
tot bijna alle handelsactiviteiten.
252
00:16:10,766 --> 00:16:14,133
De minister van Industrie, Che Guevara,
spoorde nogmaals...
253
00:16:14,200 --> 00:16:18,333
...de Cubaanse bevolking aan nog harder
te werken, tegen het embargo.
254
00:16:20,066 --> 00:16:23,800
President Kennedy maakte voor zichzelf
een uitzondering.
255
00:16:24,533 --> 00:16:27,066
De dag voor het embargo inging...
256
00:16:27,133 --> 00:16:30,700
...liet hij alle dozen met zijn favoriete
Cubaanse sigaren opkopen...
257
00:16:30,766 --> 00:16:33,000
...die in Washington te vinden waren.
258
00:16:34,166 --> 00:16:37,666
Cuba is een arm land,
dat was het altijd en zal het altijd zijn.
259
00:16:37,733 --> 00:16:40,733
Het embargo is logisch.
260
00:16:40,800 --> 00:16:43,033
Als je je bemoeit met...
261
00:16:43,100 --> 00:16:46,100
...de handel van een land,
zoals Fidel deed...
262
00:16:46,166 --> 00:16:48,566
...met de onteigening
van Amerikaanse bedrijven...
263
00:16:48,633 --> 00:16:51,000
...duizenden en duizenden...
264
00:16:51,366 --> 00:16:53,800
...dan krijg je natuurlijk een reactie.
265
00:16:54,633 --> 00:16:58,033
Maar het embargo moet tussen haakjes
worden gezien...
266
00:16:58,100 --> 00:17:01,366
...want als Cuba dollars heeft,
koopt het alles wat het wil.
267
00:17:02,233 --> 00:17:05,633
Het grootste effect van het embargo
was het beperken van Cuba's toegang...
268
00:17:05,700 --> 00:17:08,200
...tot het Amerikaanse banksysteem.
269
00:17:08,266 --> 00:17:11,599
Zo kwam handel met Amerikaanse bedrijven
tot stilstand.
270
00:17:13,766 --> 00:17:18,300
De rest van de wereld,
vooral de partners van het Warschaupact...
271
00:17:18,366 --> 00:17:20,533
...werd niet geraakt door het embargo.
272
00:17:22,333 --> 00:17:26,599
Dit betekende dat alleen een embargo
niet genoeg was om Fidel af te zetten.
273
00:17:35,066 --> 00:17:39,700
Het Amerikaanse leger plande, op bevel
van Kennedy, een nieuwe invasie.
274
00:17:44,000 --> 00:17:50,200
In 1962 werd hiervoor in Puerto Rico
een oefening uitgevoerd en gefilmd.
275
00:17:56,100 --> 00:18:00,366
De operatie heette ORTSAC,
Castro achterstevoren.
276
00:18:01,800 --> 00:18:05,466
Fidel, en ik ook, dacht
dat er weer een invasie zou komen.
277
00:18:05,533 --> 00:18:08,600
Welke kans had Cuba
om die af te slaan? Geen enkele.
278
00:18:09,466 --> 00:18:12,700
Ze zouden het eiland overnemen,
totaal verwoesten.
279
00:18:12,766 --> 00:18:16,533
Maar Cuba zou niet hebben opgegeven.
280
00:18:16,600 --> 00:18:21,233
Ik kan je verzekeren dat toen, in 1962,
Cuba zich niet had overgegeven.
281
00:18:22,266 --> 00:18:23,733
Pas als iedereen dood was.
282
00:18:23,800 --> 00:18:25,633
Hij was bang dat een volgende keer...
283
00:18:25,700 --> 00:18:31,766
...niet alleen jonge, dappere Cubanen
uit Miami Cuba zouden binnenvallen...
284
00:18:32,000 --> 00:18:34,300
...maar het Amerikaanse leger...
285
00:18:34,366 --> 00:18:36,566
...Amerikaanse politie
en de luchtmacht.
286
00:18:36,633 --> 00:18:41,533
Hij was bang dat hij te maken zou krijgen
met iets dat hem zou verslaan.
287
00:18:42,200 --> 00:18:44,766
De enige bescherming
die hij kon bedenken...
288
00:18:45,000 --> 00:18:50,100
...was het stationeren van Sovjettroepen
die het eiland konden beschermen.
289
00:18:52,166 --> 00:18:54,733
Fidel Castro stuurde zijn minister
van Industrie...
290
00:18:54,800 --> 00:18:57,333
Ernesto 'Che' Guevara,
naar Moskou.
291
00:18:59,433 --> 00:19:02,700
Officieel om te onderhandelen
over nieuwe handelscontracten.
292
00:19:03,566 --> 00:19:07,066
Maar achter de schermen sloot Guevara
een militaire overeenkomst...
293
00:19:07,133 --> 00:19:10,133
met de Sovjetpremier Nikita Chroesjtsjov.
294
00:19:11,666 --> 00:19:15,133
De Sovjet-Unie zou kernraketten
op Cuba installeren.
295
00:19:20,266 --> 00:19:23,466
Ze zouden zowel het eiland
als de Sovjet-Unie beschermen.
296
00:19:28,133 --> 00:19:32,133
De Verenigde Staten hadden al kernraketten
in Turkije geïnstalleerd...
297
00:19:32,200 --> 00:19:34,766
...die in een paar minuten
Moskou konden bereiken.
298
00:19:35,000 --> 00:19:38,066
De Sovjetraketten waren bedoeld
als tegenmaatregel.
299
00:19:39,766 --> 00:19:42,166
Op bevel van de secretaris-generaal...
300
00:19:42,233 --> 00:19:46,400
...begon de Russische militaire leiding
een geheime operatie te organiseren...
301
00:19:47,533 --> 00:19:51,200
...en gaf opdracht tot het inzetten
van een nucleaire divisie in de Oekraïne.
302
00:19:52,466 --> 00:19:54,700
In mei 1962...
303
00:19:54,766 --> 00:19:56,266
VOORMALIG SOVJETLUITENANT-GENERAAL
304
00:19:56,333 --> 00:20:00,366
...ging in divisiehoofdkwartieren
het gerucht rond...
305
00:20:01,033 --> 00:20:03,600
...dat we ergens heen gestuurd werden.
306
00:20:04,600 --> 00:20:06,700
De soldaten werd verteld
dat hun uitzending...
307
00:20:06,766 --> 00:20:10,400
...naar de stad Anadyr was,
in het afgelegen Siberië.
308
00:20:12,000 --> 00:20:13,766
Omdat geen geschikte landroute bestond...
309
00:20:14,000 --> 00:20:18,400
...tussen de thuisbasis van de 43e
raketdivisie in de Oekraïne en Anadyr...
310
00:20:18,466 --> 00:20:20,300
...zouden ze per schip vervoerd worden.
311
00:20:22,000 --> 00:20:26,200
In mei 1962 ging de divisie
met alle materiaal...
312
00:20:26,266 --> 00:20:30,200
...in het geheim aan boord van bijna
300 handelsschepen.
313
00:20:30,700 --> 00:20:33,433
Ze staken de Zwarte Zee over
en de Middellandse Zee.
314
00:20:33,500 --> 00:20:36,533
Toen ze op de Atlantische Oceaan waren,
beseften de soldaten...
315
00:20:36,600 --> 00:20:40,466
...dat ze niet naar Siberië gingen,
maar naar Cuba.
316
00:20:41,733 --> 00:20:48,700
We hadden ski's bij ons,
jassen, laarzen en hoeden.
317
00:20:48,800 --> 00:20:54,100
Toen we in de haven van Cuba aankwamen
en gingen uitladen...
318
00:20:54,166 --> 00:20:56,666
...kwamen Cubanen kijken
wat we bij ons hadden.
319
00:20:56,766 --> 00:21:00,433
Ze verbaasden zich over de bontjassen
en de ski's.
320
00:21:03,400 --> 00:21:08,200
De Sovjetsoldaten brachten veel meer
dan winterjassen en ski's naar Cuba.
321
00:21:08,266 --> 00:21:11,733
De lading bevatte tevens
36 kernkoppen...
322
00:21:11,800 --> 00:21:16,300
...raketten en bommenwerpers
om die op de VS af te vuren.
323
00:21:19,600 --> 00:21:23,400
VS-spionagevliegtuigen ontdekten dat meer
Sovjetladingen naar Cuba gingen...
324
00:21:23,466 --> 00:21:26,466
...maar niet de reden
voor de toename.
325
00:21:29,100 --> 00:21:31,666
De Amerikanen
gingen over onze schepen vliegen.
326
00:21:31,733 --> 00:21:35,200
We vervoerden een autofabriek.
327
00:21:35,766 --> 00:21:38,366
Dat was het officiële verhaal.
328
00:21:38,433 --> 00:21:42,233
Andere schepen
vervoerden landbouwmachines.
329
00:21:42,300 --> 00:21:43,800
De bemanning was in burgerkleding.
330
00:21:44,333 --> 00:21:50,133
De Amerikanen
vlogen steeds over ons heen...
331
00:21:51,100 --> 00:21:52,800
...zelfs heel laag.
332
00:21:53,033 --> 00:21:56,433
Eerst waren we bang van ze.
Daarna deed het ons niets meer.
333
00:21:58,266 --> 00:22:03,200
De Sovjet-Unie stationeerde in totaal
43.000 soldaten in Cuba...
334
00:22:03,266 --> 00:22:05,400
...bijna helemaal in het geheim.
335
00:22:06,266 --> 00:22:09,100
Ze bouwden een aantal bases
op het eiland.
336
00:22:09,166 --> 00:22:11,100
Met hun kernlading hadden...
337
00:22:11,166 --> 00:22:15,066
...ze ook moderne luchtafweergeschut
om zichzelf te verdedigen.
338
00:22:16,133 --> 00:22:19,633
De Cubaanse regering verwelkomde,
hoewel het geheim was...
339
00:22:19,700 --> 00:22:22,400
...de Sovjettroepen hartelijk.
340
00:22:23,600 --> 00:22:26,133
Overal hingen posters.
341
00:22:26,200 --> 00:22:28,600
'Nikita, Fidel - amigos.'
342
00:22:28,700 --> 00:22:33,433
Die posters hingen we ook zelf op.
343
00:22:34,566 --> 00:22:37,666
De Cubanen waren erg aardige,
zeer interessante mensen.
344
00:22:37,800 --> 00:22:41,133
Ze gaven je alles.
Voor hen waren we speciaal.
345
00:22:41,200 --> 00:22:44,100
Ze behandelden ons als broers.
346
00:22:46,300 --> 00:22:50,466
De Sovjetraketten moesten
zo snel mogelijk operationeel zijn.
347
00:22:50,533 --> 00:22:54,000
Elk van de 36 kernkoppen
in Cuba...
348
00:22:54,066 --> 00:22:59,733
...hadden 50 keer meer kracht
dan de bommen op Hiroshima en Nagasaki.
349
00:23:01,533 --> 00:23:05,566
In september 1962
was de inzet compleet.
350
00:23:05,633 --> 00:23:08,033
De meeste raketten waren schietklaar.
351
00:23:09,400 --> 00:23:12,133
Tot op dat moment
wist de Amerikaanse regering alleen...
352
00:23:12,200 --> 00:23:15,533
...dat de Sovjet-Unie militaire adviseurs
naar Cuba had gestuurd.
353
00:23:15,600 --> 00:23:18,366
De nucleaire dreiging was onbekend.
354
00:23:18,433 --> 00:23:22,666
De Sovjets zagen Kennedy
als een jonge naïeveling...
355
00:23:22,733 --> 00:23:24,700
...die geen idee had wat hij deed.
356
00:23:24,766 --> 00:23:27,666
Ze dachten hem met raketten
iets duidelijk te maken.
357
00:23:29,066 --> 00:23:34,633
Op 13 september 1962 hield
president Kennedy een persconferentie.
358
00:23:34,700 --> 00:23:39,366
Een journalist vroeg hoe de VS zouden
reageren als Cuba kernraketten zou hebben.
359
00:23:43,433 --> 00:23:48,300
Dit land zal alles doen
om de eigen veiligheid te beschermen.
360
00:23:48,366 --> 00:23:50,500
Dit was een gok van Chroesjtsjov.
361
00:23:50,566 --> 00:23:55,533
Hij had het plan en de hoop dat ze de
raketten stiekem in Cuba konden krijgen...
362
00:23:56,100 --> 00:23:57,600
...zonder dat Amerika het wist...
363
00:23:58,200 --> 00:24:01,166
...en dat zij ze klaar en operationeel
zouden maken...
364
00:24:01,566 --> 00:24:07,233
...waarna Chroesjtsjov naar Cuba zou gaan
met Castro naast hem...
365
00:24:07,300 --> 00:24:11,066
...om de wereld te laten weten,
maar ook de Amerikanen...
366
00:24:11,566 --> 00:24:16,366
...dat ze nucleair gelijk waren.
367
00:24:18,533 --> 00:24:20,666
Maar kort
voor het bezoek van Chroesjtsjov...
368
00:24:20,733 --> 00:24:24,266
...legde een Amerikaans spionagevliegtuig
een raketbasis in Cuba vast.
369
00:24:27,700 --> 00:24:30,566
De volgende dag kreeg
president Kennedy de foto te zien.
370
00:24:33,100 --> 00:24:37,566
Op dat moment wisten hij en zijn adviseurs
niet dat de raketten operationeel waren.
371
00:24:43,433 --> 00:24:48,033
JFK moest de moeilijkste
presidentiële beslissing nemen.
372
00:24:51,800 --> 00:24:53,700
Kennedy overlegde met zijn adviseurs.
373
00:24:53,766 --> 00:24:57,133
De groep was
het Uitvoerend Comité, EXCOMM...
374
00:24:57,633 --> 00:25:02,333
...en Kennedy overlegde op 16 oktober
met ze in het Witte Huis.
375
00:25:02,400 --> 00:25:05,133
Toen ontdekten de meesten...
376
00:25:05,200 --> 00:25:09,166
...dat de Sovjets
samenspanden met de Cubanen...
377
00:25:09,700 --> 00:25:14,366
...en kernwapenfaciliteiten
ontwikkelden in Cuba.
378
00:25:14,433 --> 00:25:19,233
Toen hij zag dat de Russen
de raketten naar Cuba hadden gebracht...
379
00:25:19,300 --> 00:25:22,766
...besloot hij dat de veiligheid van de VS
op het spel stond.
380
00:25:23,000 --> 00:25:25,300
Dit zou het machtsevenwicht verstoren...
381
00:25:25,366 --> 00:25:30,100
...dat alle verdediging van de VS
op de Sovjet-Unie was gericht...
382
00:25:30,166 --> 00:25:32,733
...en nu op Cuba gericht moesten worden.
383
00:25:33,400 --> 00:25:37,666
De adviseurs van Kennedy
stelden tegenstrijdige opties voor.
384
00:25:38,300 --> 00:25:41,666
Zijn generaals eisten
een directe invasie van Cuba...
385
00:25:42,300 --> 00:25:45,033
...of minstens een bombardement
van de raketlocaties.
386
00:25:46,333 --> 00:25:50,466
Bij voorkeur zonder oorlogsverklaring,
om het verrassingseffect te vergroten.
387
00:25:52,300 --> 00:25:54,600
Een blokkade door de marine
kwam ter sprake...
388
00:25:54,666 --> 00:25:59,066
...een minder agressieve oplossing om
verdere militaire leveringen te stoppen.
389
00:25:59,133 --> 00:26:04,300
Maar volgens de internationale wetgeving
was blokkade ook een oorlogsdaad.
390
00:26:05,500 --> 00:26:08,200
De broer van JFK,
minister van Justitie Robert Kennedy...
391
00:26:08,266 --> 00:26:11,033
...was hiertegen.
392
00:26:11,100 --> 00:26:13,366
Hij vond
dat geen actie moest worden ondernomen.
393
00:26:13,433 --> 00:26:17,333
Hij dacht dat de raketten nog niet
operationeel waren en in ieder geval...
394
00:26:17,400 --> 00:26:21,766
...niet de enige nucleaire Sovjetdreiging
tegen de VS was.
395
00:26:22,000 --> 00:26:27,566
Op dat moment kon een wereldwijde
atoomoorlog ontstaan...
396
00:26:27,633 --> 00:26:34,033
...en Robert Kennedy zei:
'Kunnen we in Cuba doen...
397
00:26:34,100 --> 00:26:40,366
...wat Japan ons aandeed in Pearl Harbor.
En kunnen we daarmee leven?'
398
00:26:41,466 --> 00:26:44,366
Amerikaanse inlichtingen toonden aan...
399
00:26:44,433 --> 00:26:49,200
...dat de Sovjets al getest hadden met
middellangeafstandsraketten op Cuba.
400
00:26:49,266 --> 00:26:52,366
Daarmee konden ze veel doelen
op 't vaste land van Amerika raken...
401
00:26:52,433 --> 00:26:55,366
...met die mate van nauwkeurigheid
die onmogelijk was...
402
00:26:55,433 --> 00:26:58,333
...met hun nieuwe en nog niet geteste
langeafstandsraketten...
403
00:26:58,400 --> 00:27:01,000
...in de Sovjet-Unie zelf.
404
00:27:01,066 --> 00:27:05,400
Zelfs met deze dreiging
wilde Kennedy geen oorlog riskeren.
405
00:27:05,466 --> 00:27:09,566
Maar politiek gezien
stond hij met de rug tegen de muur.
406
00:27:11,066 --> 00:27:14,100
Een maand eerder
had hij een interventie beloofd...
407
00:27:14,166 --> 00:27:16,600
...als deze situatie zou ontstaan.
408
00:27:17,100 --> 00:27:21,133
Diverse invloedrijke senatoren en
regeringsfunctionarissen eisten ook...
409
00:27:21,200 --> 00:27:25,333
...een directe aanval op Cuba.
Maar Kennedy aarzelde.
410
00:27:28,433 --> 00:27:30,766
Op 22 oktober 1962...
411
00:27:31,000 --> 00:27:34,400
...ontving Fidel Castro
een officiële bezoeker uit Noord-Afrika.
412
00:27:35,333 --> 00:27:40,533
De president van Algerije en Fidel Castro
paradeerden door de straten van Havana.
413
00:27:40,600 --> 00:27:45,066
Samen eisten ze een wereldwijd verbod
op kernwapens.
414
00:27:45,733 --> 00:27:50,133
Er werd niets gezegd over
de Russische raketten in Cuba.
415
00:27:50,400 --> 00:27:53,100
Op dat moment was Fidel bereid
zichzelf op te blazen...
416
00:27:53,166 --> 00:27:54,733
...want Fidel is een megalomaan.
417
00:27:54,800 --> 00:28:00,533
Soms begrijpen mensen dit niet,
maar hij zou liever sterven...
418
00:28:00,600 --> 00:28:03,433
...als een
Latijns-Amerikaanse superheld...
419
00:28:03,500 --> 00:28:05,800
...dan leven als...
420
00:28:07,066 --> 00:28:12,000
Dezelfde dag maakte Kennedy de crisis
officieel in een televisie-uitzending.
421
00:28:17,700 --> 00:28:21,300
Om deze offensieve opbouw te stoppen,
moet een strenge quarantaine...
422
00:28:21,366 --> 00:28:25,100
...op alle militaire uitrusting
die vervoerd worden naar Cuba...
423
00:28:25,166 --> 00:28:26,733
...worden ingesteld.
424
00:28:26,800 --> 00:28:32,133
Alle schepen met bestemming Cuba, uit welk
land en welke haven dan ook, zullen...
425
00:28:32,333 --> 00:28:36,133
...indien in de lading wapens worden
aangetroffen, worden teruggestuurd.
426
00:28:37,766 --> 00:28:40,233
Het nieuws schokte vele Cubanen.
427
00:28:40,300 --> 00:28:45,333
't Leger bereidde zich voor op verdedigen.
Angst voor oorlog verspreidde zich snel.
428
00:28:47,433 --> 00:28:51,800
Ik was een kind.
Mijn ouders waren nooit thuis.
429
00:28:52,033 --> 00:28:55,400
Mijn vader was opgeroepen voor...
430
00:28:56,133 --> 00:29:00,266
...de Raketcrisis.
Hij deed zelfs verhoren...
431
00:29:00,666 --> 00:29:04,033
....en ik herinner me
een oorlogsklimaat...
432
00:29:04,100 --> 00:29:07,566
...en we wisten niet echt
wat er gebeurde.
433
00:29:09,166 --> 00:29:11,300
Om hun kernraketten te beschermen...
434
00:29:11,366 --> 00:29:16,066
...had het Sovjetleger
de nieuwste luchtafweer geïnstalleerd.
435
00:29:16,133 --> 00:29:17,800
De opdracht was duidelijk.
436
00:29:18,033 --> 00:29:21,400
Ze mochten alleen terugschieten
als de Amerikanen aanvielen.
437
00:29:21,466 --> 00:29:25,800
Het is moeilijk te bepalen wat
de militaire leiders van de VS dreef...
438
00:29:26,033 --> 00:29:30,033
...toen ze elke dag...
439
00:29:30,633 --> 00:29:35,066
...zeven of tien spionagevliegtuigen
over Cuba lieten vliegen.
440
00:29:35,566 --> 00:29:40,200
Ze dachten dat we ze niet neer zouden
halen, maar ze wisten dat we dat konden.
441
00:29:41,133 --> 00:29:44,533
Maar de Amerikaanse verkenningsvluchten
bevestigden nu...
442
00:29:44,600 --> 00:29:47,000
...dat de raketten al operationeel waren.
443
00:29:47,066 --> 00:29:52,366
Kennedy riep DEFCON 2 uit,
de op een na hoogste alarmfase.
444
00:29:52,433 --> 00:29:56,600
Ondertussen gaf Chroesjtsjov de schepen
bevel de quarantaine te negeren.
445
00:29:57,266 --> 00:30:00,066
De wereld stond
aan de rand van een kernoorlog.
446
00:30:00,233 --> 00:30:04,400
Generaal Grechko leidde
de luchtverdedigingstroepen.
447
00:30:05,600 --> 00:30:09,566
Hij was zeer gespannen.
448
00:30:10,700 --> 00:30:15,266
Hij gaf bevel een Amerikaans vliegtuig
neer te halen.
449
00:30:16,300 --> 00:30:19,400
We wisten
dat dat grote gevolgen zou hebben.
450
00:30:21,233 --> 00:30:24,400
Een Amerikaans vliegtuig is neergeschoten
en de piloot is omgekomen.
451
00:30:24,466 --> 00:30:29,633
De VS en de Sovjet-Unie beschuldigden
elkaar van oorlogshandelingen.
452
00:30:31,633 --> 00:30:34,333
Achter de schermen werkten
Amerikaanse en Russische...
453
00:30:34,400 --> 00:30:37,800
...diplomaten hard aan
een oplossing voor de crisis.
454
00:30:42,466 --> 00:30:46,433
Fidel Castro hoort al snel
over deze gesprekken in de achterkamers.
455
00:30:48,300 --> 00:30:53,266
Hij voelt zich verraden, omdat
de grootmachten zonder hem onderhandelen.
456
00:30:53,466 --> 00:30:57,033
Welke vlag ze ook dragen...
457
00:30:57,100 --> 00:30:59,766
...niemand zal ons land inspecteren,
we weten...
458
00:31:00,000 --> 00:31:03,700
Castro vertelde Chroesjtsjov:
'Als de Amerikanen ingrijpen...
459
00:31:03,766 --> 00:31:07,333
...als ze militair ingrijpen in Cuba...
460
00:31:07,400 --> 00:31:10,666
...moet je niet wachten
tot ze jou aanvallen.
461
00:31:11,300 --> 00:31:13,233
Zodra ze in Cuba ingrijpen...
462
00:31:13,300 --> 00:31:19,433
...moet het hele Sovjetkernwapenarsenaal
worden ingezet tegen Amerikaanse doelen.'
463
00:31:20,166 --> 00:31:21,733
Apocalyps.
464
00:31:23,033 --> 00:31:26,100
Sirenes, schuilkelder, gasmaskers...
465
00:31:26,166 --> 00:31:29,200
...de wereld bereidde zich voor
op een onvermijdelijke kernoorlog.
466
00:31:34,200 --> 00:31:39,733
Ik weet nog goed dat normale mensen
bang waren voor oorlog.
467
00:31:41,033 --> 00:31:45,466
Want Kennedy had gedreigd met
de inzet van kernwapens.
468
00:31:45,533 --> 00:31:48,366
Dat moeten we nooit vergeten.
469
00:31:49,000 --> 00:31:52,633
Ja, ook Chroesjtsjov was een heethoofd.
470
00:31:54,666 --> 00:31:57,800
Op 27 oktober 1962...
471
00:31:58,033 --> 00:32:02,633
...doet Sovjetpremier Chroesjtsjov
een voorstel aan president Kennedy.
472
00:32:02,700 --> 00:32:06,166
Hij was bereid zijn kernraketten
uit Cuba terug te trekken.
473
00:32:06,233 --> 00:32:09,166
Als tegenprestatie zouden de VS
de quarantaine opheffen...
474
00:32:09,233 --> 00:32:11,700
...en beloven Cuba nooit binnen te vallen.
475
00:32:11,766 --> 00:32:15,166
De VS moesten tevens hun raketten
uit Turkije terughalen...
476
00:32:15,233 --> 00:32:18,566
...maar mochten dit deel geheimhouden.
477
00:32:21,433 --> 00:32:23,533
Kennedy nam het voorstel aan.
478
00:32:24,000 --> 00:32:29,566
De dreiging van kernoorlog was voorbij,
maar Castro voelde zich een verliezer.
479
00:32:30,400 --> 00:32:34,266
We kwamen overeen
de raketten uit Cuba te verwijderen.
480
00:32:34,566 --> 00:32:37,800
Fidel en het Cubaanse volk
waren niet blij.
481
00:32:38,266 --> 00:32:41,233
'Je hebt de raketten gebracht
en nu neem je ze weer mee?'
482
00:32:41,300 --> 00:32:46,633
Castro, met zijn revolutionaire vuur...
483
00:32:47,266 --> 00:32:52,700
...noemde Chroesjtsjov een mietje.
484
00:32:53,033 --> 00:32:56,166
Ik geloof dat die term niet meer
gebruikt mag worden...
485
00:32:56,233 --> 00:32:58,800
...maar hij zei het.
'Maricón' in het Spaans.
486
00:33:01,400 --> 00:33:05,333
Om na verwijdering van de raketten
Fidel Castro zoet te houden...
487
00:33:05,400 --> 00:33:09,100
...nodigde Chroesjtsjov hem uit voor een
staatsbezoek naar de Sovjet-Unie...
488
00:33:09,166 --> 00:33:11,600
...in de zomer van 1963.
489
00:33:11,666 --> 00:33:13,666
De Cubaanse leider
werd enthousiast begroet...
490
00:33:13,733 --> 00:33:16,466
...zoals geen andere regeringsleider
voor hem.
491
00:33:23,766 --> 00:33:26,533
Castro reisde door de Sovjet-Unie...
492
00:33:27,333 --> 00:33:31,033
...van Moskou naar Leningrad tot
de afgelegen steppen van Rusland...
493
00:33:31,100 --> 00:33:33,500
...en het verre Siberië.
494
00:33:48,666 --> 00:33:53,066
Castro werd overladen met cadeaus,
zoals traditionele klederdracht...
495
00:33:53,133 --> 00:33:54,700
...en zelfs een jonge beer.
496
00:33:55,333 --> 00:33:58,100
Overal waar hij kwam,
draaiden de propaganda-camera's.
497
00:33:58,166 --> 00:34:02,500
De wodka stroomde
en onderscheidingen bleven komen.
498
00:34:03,066 --> 00:34:04,200
Fidel kreeg de titel...
499
00:34:05,066 --> 00:34:08,600
'Held van de Sovjet-Unie'
en de Lenin-orde...
500
00:34:09,199 --> 00:34:12,066
...van goud.
501
00:34:12,600 --> 00:34:19,033
Hij kreeg een eredoctoraat
aan de universiteit van Moskou.
502
00:34:19,433 --> 00:34:24,000
Het werd een triomftocht
en het lukte Chroesjtsjov...
503
00:34:24,066 --> 00:34:28,033
...het negatieve van
zijn eerdere beslissing te verzachten.
504
00:34:28,600 --> 00:34:30,466
Hun relatie was over het algemeen warm.
505
00:34:31,133 --> 00:34:33,733
'Held van de Sovjet-Unie'
was de hoogste onderscheiding...
506
00:34:33,800 --> 00:34:35,466
...die het land uitreikte.
507
00:34:35,533 --> 00:34:38,333
Als uiting
van zowel berusting als trots...
508
00:34:38,400 --> 00:34:41,699
...droeg Fidel deze jaren met trots...
509
00:34:41,766 --> 00:34:44,466
...maar alleen
bij ontmoetingen met Sovjetofficials.
510
00:34:45,666 --> 00:34:46,699
Eén jaar later...
511
00:34:46,766 --> 00:34:49,733
...was de minister
Ernesto 'Che' Guevara aan de beurt...
512
00:34:49,800 --> 00:34:52,333
...voor een bezoek aan de Sovjet-Unie.
513
00:34:53,766 --> 00:34:58,733
Hij vond dat Chroesjtsjov fout zat
met zijn terugtrekking in de Raketcrisis.
514
00:34:59,300 --> 00:35:04,533
Guevara droomde van wereldwijde revolutie,
niet van realpolitik.
515
00:35:05,800 --> 00:35:10,133
Er was een groot verschil
in interpretatie.
516
00:35:10,200 --> 00:35:13,433
Guevara vond dat de Sovjets
geen idolen van de revolutie meer waren...
517
00:35:13,500 --> 00:35:16,566
...dat ze niet genoeg deden
voor de derde wereld.
518
00:35:17,266 --> 00:35:21,433
De Amerikaanse president Kennedy
wilde de Cubaanse ballingen bevrijden...
519
00:35:21,500 --> 00:35:25,266
...die na de invasie in de Varkensbaai
nog gevangenzaten op het eiland.
520
00:35:25,333 --> 00:35:29,166
Castro wilde ze wel laten gaan,
tegen een hoge prijs.
521
00:35:29,700 --> 00:35:33,000
Castro liet ons betalen.
522
00:35:33,066 --> 00:35:36,600
Degenen die hij armoedzaaiers vond...
523
00:35:37,166 --> 00:35:39,566
...kosten 25.000 dollar.
524
00:35:39,633 --> 00:35:44,400
De middenklasse kostte 50.000 dollar.
525
00:35:44,466 --> 00:35:46,066
CUBAANSE BALLING
526
00:35:46,533 --> 00:35:52,066
Voor de rijkere mannen 100.000 dollar.
527
00:35:52,666 --> 00:35:59,433
En voor elk van de drie leiders
van de brigade...
528
00:35:59,500 --> 00:36:03,300
...500.000 dollar.
529
00:36:05,466 --> 00:36:10,766
Na het sturen van voedsel en medicatie
ter waarde van 53 miljoen dollar...
530
00:36:11,000 --> 00:36:14,733
...mochten de overgebleven brigadeleden
terugkeren...
531
00:36:14,800 --> 00:36:16,500
...naar de VS, waar ze...
532
00:36:17,300 --> 00:36:19,466
...door president Kennedy
werden verwelkomd...
533
00:36:19,533 --> 00:36:22,700
...op 29 december 1962.
534
00:36:22,766 --> 00:36:27,666
Toen hij in de Orange Bowl
onze vlag in ontvangst nam...
535
00:36:27,733 --> 00:36:31,533
...en hij beloofde die weldra
naar een vrij Cuba te brengen...
536
00:36:31,600 --> 00:36:35,400
...tekende hij zijn doodvonnis.
Hij meende het.
537
00:36:35,466 --> 00:36:38,433
Hij stelde het Amerikaanse leger open
voor de Brigade.
538
00:36:38,500 --> 00:36:41,666
De bedoeling was ons weer te gebruiken
bij een invasie van Cuba.
539
00:36:42,133 --> 00:36:43,700
Ondanks zijn belofte...
540
00:36:43,766 --> 00:36:47,533
...gaf Kennedy niet zijn fiat
aan nieuwe invasieplannen.
541
00:36:48,466 --> 00:36:52,366
In plaats daarvan probeerde hij
de VS te laten co-existeren...
542
00:36:52,433 --> 00:36:54,733
...met Cuba onder Fidel Castro.
543
00:36:54,800 --> 00:36:59,066
Maar het was ingewikkeld,
zonder officiële diplomatieke relaties.
544
00:37:00,800 --> 00:37:05,133
Kennedy hoorde over het op handen
zijnde bezoek van een Franse journalist.
545
00:37:05,366 --> 00:37:09,400
Hij zat aan het beroemde
ovalen bureau...
546
00:37:09,466 --> 00:37:14,100
...en ik zat tegenover hem,
gefascineerd...
547
00:37:14,633 --> 00:37:18,766
...en onder de indruk
en hij zei direct...
548
00:37:19,566 --> 00:37:23,066
'Ze zeggen dat je naar Cuba gaat.'
Ik antwoordde: 'Ja.'
549
00:37:26,500 --> 00:37:29,766
President Kennedy zag Jean Daniel
als een kans...
550
00:37:30,000 --> 00:37:32,600
...om Fidel Castro een bericht te sturen.
551
00:37:33,800 --> 00:37:37,200
Hij zei: 'Je moet wel begrijpen...
552
00:37:37,500 --> 00:37:39,466
...iets wat Castro niet begrijpt...
553
00:37:40,400 --> 00:37:42,600
...en het Amerikaanse volk
zeker niet begrijpt.
554
00:37:43,633 --> 00:37:48,266
Voor mij is communisme geen vijand,
het interesseert me niet.
555
00:37:49,033 --> 00:37:53,300
Ik ben natuurlijk geen communist,
maar voor mij...
556
00:37:53,766 --> 00:37:58,233
...zijn Castro's relaties met communisten
niet belangrijk. Dus wat is belangrijk?
557
00:37:58,300 --> 00:38:01,100
Oorlog en vrede.'
558
00:38:01,566 --> 00:38:05,033
De volgende dag vloog Jean Daniel
naar Havanna.
559
00:38:05,100 --> 00:38:06,100
Maar bij aankomst...
560
00:38:06,166 --> 00:38:09,233
...hoorde hij dat zijn interview
met Fidel Castro was uitgesteld.
561
00:38:09,300 --> 00:38:12,300
Hij zou de Cubaanse leider
pas weken later spreken.
562
00:38:12,366 --> 00:38:16,800
Op 20 november 1963
verscheen Fidel Castro plotseling...
563
00:38:17,033 --> 00:38:18,533
...bij het hotel van de journalist.
564
00:38:18,600 --> 00:38:21,300
Hij wist van Daniels ontmoeting
met Kennedy.
565
00:38:21,566 --> 00:38:25,233
We zaten tegenover elkaar...
566
00:38:25,300 --> 00:38:30,733
...en Castro was enorm nieuwsgierig.
567
00:38:31,333 --> 00:38:35,533
Hij bleef maar vragen: 'Hoe zei hij dat?
Benadrukte hij dat?
568
00:38:36,033 --> 00:38:39,500
En hoe noemde hij mij?
569
00:38:40,133 --> 00:38:42,266
Wat zei hij over mij?'
570
00:38:45,233 --> 00:38:48,533
Het gesprek ging door tot zonsondergang.
571
00:38:48,600 --> 00:38:52,533
De Fransman had het idee dat Castro echt
geïnteresseerd was in een overeenkomst.
572
00:38:52,600 --> 00:38:55,300
De twee mannen ontmoetten elkaar
de volgende dag weer.
573
00:38:57,233 --> 00:39:01,233
We kregen een grote schaal zeevruchten...
574
00:39:01,566 --> 00:39:06,066
...toen de telefoon ging.
575
00:39:06,500 --> 00:39:09,233
Het was de president van Cuba,
Osvaldo Dorticós.
576
00:39:09,300 --> 00:39:13,533
Hij zei...
577
00:39:14,033 --> 00:39:17,200
'Ernstig gewond?'
578
00:39:17,266 --> 00:39:18,633
'Ja.'
579
00:39:18,700 --> 00:39:20,566
'Zeer zwaar gewond?
'Ja.'
580
00:39:21,000 --> 00:39:24,233
'Bel me terug.'
581
00:39:24,533 --> 00:39:26,533
Castro hing op en zei...
582
00:39:29,333 --> 00:39:32,333
'Het is zeer ernstig.'
583
00:39:32,400 --> 00:39:34,466
Dat was het eerste wat hij zei.
584
00:39:34,533 --> 00:39:38,500
Terwijl hij mij aankeek:
'Ze zullen zeggen dat wij het waren.'
585
00:39:40,400 --> 00:39:44,033
Het was 22 november 1963.
586
00:39:44,100 --> 00:39:48,300
President Kennedy bracht
een officieel bezoek aan Dallas, in Texas.
587
00:39:48,366 --> 00:39:51,166
Om 12.30 uur klonken er schoten.
588
00:39:52,366 --> 00:39:54,766
John F. Kennedy was dodelijk gewond.
589
00:39:55,700 --> 00:39:58,666
De schutter, Lee Harvey Oswald,
had contact gehad...
590
00:39:58,733 --> 00:40:01,200
...met de Cubaanse ambassade
in Mexico.
591
00:40:01,266 --> 00:40:06,700
Hij vertelde het personeel,
die eigenlijk Cubaanse spionnen waren...
592
00:40:06,766 --> 00:40:10,066
...dat hij Kennedy voor de revolutie
zou doden...
593
00:40:10,133 --> 00:40:12,700
...omdat hij wist dat Kennedy
naar Texas zou komen.
594
00:40:12,766 --> 00:40:17,666
Hij zei letterlijk:
'Ik vermoord die klootzak Kennedy.'
595
00:40:20,433 --> 00:40:24,700
Oswald had ruim twee jaar
in de Sovjet-Unie gewoond.
596
00:40:24,766 --> 00:40:28,200
Hij was meer een politieke onruststoker
dan een huurmoordenaar.
597
00:40:31,300 --> 00:40:34,266
De kansen die er waren om de spanningen
te verminderen...
598
00:40:34,333 --> 00:40:38,466
...tussen Castro en Kennedy,
verdwenen onder zijn opvolger Johnson.
599
00:40:39,633 --> 00:40:43,400
Cuba en de Verenigde Staten waren,
en bleven, gezworen vijanden.
600
00:40:45,633 --> 00:40:48,233
Op 11 december 1964...
601
00:40:48,300 --> 00:40:53,066
...herhaalde Ernesto 'Che' Guevara dit in
een toespraak bij de Verenigde Naties.
602
00:40:53,133 --> 00:40:57,366
Maar zijn kritiek gold voor zowel de VS
als de Sovjet-Unie...
603
00:40:57,433 --> 00:41:01,633
...die volgens hem was afgedwaald
van de koers naar wereldrevolutie.
604
00:41:03,733 --> 00:41:08,300
Che Guevara begon oppositie tegen Castro.
605
00:41:09,033 --> 00:41:13,333
Het begon toen hem werd gevraagd of...
606
00:41:13,400 --> 00:41:16,800
...het imperialisme van de Sovjet-Unie
nou echt anders was dan...
607
00:41:17,033 --> 00:41:19,066
...Amerikaans imperialisme.
608
00:41:19,133 --> 00:41:22,633
Che Guevara was,
zoals we in Cuba zeggen...
609
00:41:23,566 --> 00:41:28,166
...een boom die een grote schaduw wierp
over Fidel.
610
00:41:31,000 --> 00:41:35,200
Che Guevara
was iemand die precies wist...
611
00:41:36,766 --> 00:41:40,566
...hoe communisme...
612
00:41:42,333 --> 00:41:45,400
...in de praktijk werkte.
613
00:41:47,033 --> 00:41:50,133
Op 24 februari 1965...
614
00:41:50,200 --> 00:41:53,700
...is Guevara
bij een conferentie in Algiers.
615
00:41:53,766 --> 00:41:56,600
Hij leverde weer harde kritiek op
de Sovjet-Unie...
616
00:41:56,666 --> 00:41:58,700
...en riep op tot wereldwijde revolutie.
617
00:41:58,766 --> 00:42:01,566
Dit was zijn laatste openbare toespraak.
618
00:42:01,633 --> 00:42:04,233
Bij terugkomst in Cuba
werd hij koeltjes begroet...
619
00:42:04,300 --> 00:42:08,300
...door Fidel Castro
en de Cubaanse president Dorticós.
620
00:42:11,166 --> 00:42:17,433
Ze gingen naar een huis in Havanna
en spraken 40 of 42 uur met elkaar.
621
00:42:20,166 --> 00:42:24,066
Toen Che naar buiten kwam,
was hij geen Comandante meer...
622
00:42:24,600 --> 00:42:26,366
...geen minister meer...
623
00:42:27,166 --> 00:42:30,366
...eigenlijk niks meer.
624
00:42:32,000 --> 00:42:36,000
Na zijn ontslag
verdween Che Guevara gewoon.
625
00:42:36,066 --> 00:42:38,600
Maandenlang wist niemand waar hij was.
626
00:42:38,666 --> 00:42:41,533
Toen werd gevraagd naar
zijn kameraad en voormalige rechterhand...
627
00:42:41,600 --> 00:42:45,600
...zei Castro dat Guevara
weer zou komen als hij er klaar voor was.
628
00:42:49,000 --> 00:42:54,100
In het geheim bleef Guevara
revolutionaire ideeën verspreiden.
629
00:42:54,166 --> 00:42:58,800
Vooral in de Derde Wereld
en vooral in Afrika.
630
00:42:59,033 --> 00:43:01,633
Hij voorzag vele revoluties
op kleine schaal, bedoeld...
631
00:43:01,700 --> 00:43:06,400
...om de VS en de bondgenoten bij oorlogen
te betrekken die ze niet konden winnen.
632
00:43:06,466 --> 00:43:08,800
Guevara's eerste doel was Congo...
633
00:43:09,033 --> 00:43:12,633
...waar hij de Simba wilde steunen,
een communistische rebellengroep.
634
00:43:13,633 --> 00:43:17,300
Het idee van Congo komt voort uit Che's...
635
00:43:17,366 --> 00:43:18,466
VOORMALIG GENERAAL VAN HET CUBAANSE LEGER
636
00:43:18,533 --> 00:43:23,233
...idee dat oorlog op verschillende
fronten gestreden moet worden.
637
00:43:23,666 --> 00:43:28,200
Hij had de ervaring van de Sierra Maestra,
toen Fidel...
638
00:43:28,266 --> 00:43:31,766
...diverse fronten creëerde
in Cuba...
639
00:43:32,000 --> 00:43:35,300
...en de vijand dwong
zijn troepen te verdelen.
640
00:43:35,366 --> 00:43:38,366
Dit bedoelde hij als hij zei...
641
00:43:38,733 --> 00:43:41,766
'Eén, twee, drie, vele Vietnams.'
642
00:43:42,533 --> 00:43:47,033
Dat was een revolutionaire slogan
van een onvergetelijk historisch moment.
643
00:43:48,000 --> 00:43:52,400
Maar Guevara's opstandelingen in Congo
ondervonden grote problemen.
644
00:43:52,466 --> 00:43:56,200
De rebellen accepteerden gewillig de
wapens die hij uit Cuba had meegenomen.
645
00:43:56,266 --> 00:43:59,533
Maar ze waren op hun hoede voor Guevara,
want hij was geen Congolees.
646
00:43:59,600 --> 00:44:03,400
En hij op zijn beurt onderschatte
de complexiteit van de stammenstrijd...
647
00:44:03,466 --> 00:44:06,000
...die de rebellengroepen verdeelde.
648
00:44:06,566 --> 00:44:09,800
Fidel Castro wist heel goed
dat het heel moeilijk zou zijn...
649
00:44:10,033 --> 00:44:15,166
...voor de guerrilla's om te slagen,
want ze werden geïnspireerd door...
650
00:44:15,233 --> 00:44:18,766
...een verkeerde interpretatie
van de Cubaanse revolutie.
651
00:44:19,000 --> 00:44:21,466
Ze dachten met een paar man
en veel vasthoudendheid...
652
00:44:21,566 --> 00:44:23,533
...en een paar militaire acties
in de bergen...
653
00:44:23,600 --> 00:44:27,133
...en de steden
de macht te kunnen overnemen.
654
00:44:29,100 --> 00:44:33,366
Ziekte en zware gevechten
dunden de revolutionaire groepen uit.
655
00:44:34,066 --> 00:44:39,300
In november 1965 waren zes van twaalf man
nog in leven.
656
00:44:47,566 --> 00:44:51,800
Toen Che uit Afrika vertrok,
was hij heel ziek.
657
00:44:52,800 --> 00:44:56,200
Hij ging niet naar Cuba...
658
00:44:56,733 --> 00:44:59,600
...maar naar Praag, in Tsjecho-Slowakije.
659
00:45:01,033 --> 00:45:04,533
Daar is een plaats, Karlsbad...
660
00:45:06,466 --> 00:45:09,200
...en daar was...
661
00:45:09,766 --> 00:45:13,466
...hij bij een Cubaanse arts.
662
00:45:13,533 --> 00:45:15,800
Hij wilde niet terug naar Cuba.
663
00:45:16,700 --> 00:45:20,600
Een afgezant van Fidel Castro slaagde er
uiteindelijk in Guevara over te halen...
664
00:45:20,666 --> 00:45:22,133
...naar Cuba terug te keren.
665
00:45:22,200 --> 00:45:25,600
Na terugkomst richtte hij direct
zijn aandacht op het volgende land...
666
00:45:25,666 --> 00:45:28,166
...waar hij een revolutie kon organiseren.
Bolivia.
667
00:45:30,766 --> 00:45:34,066
Hij vond
dat dit arme Zuid-Amerikaanse land...
668
00:45:34,133 --> 00:45:36,466
...een vruchtbare bodem bood
voor een revolutie.
669
00:45:36,533 --> 00:45:40,066
Als het zover was,
zouden de VS moeten ingrijpen...
670
00:45:40,133 --> 00:45:42,500
...met een volksopstand tot gevolg.
671
00:45:42,566 --> 00:45:46,500
Op 11 november 1966 vloog
Ernesto 'Che' Guevara...
672
00:45:46,566 --> 00:45:49,500
...met een valse naam naar La Paz.
673
00:45:54,000 --> 00:45:57,666
Hij werd vergezeld door een veteranengroep
van de Cubaanse revolutionairen.
674
00:46:01,666 --> 00:46:05,700
Een van onze belangrijkste doelen
was Quechua leren...
675
00:46:05,766 --> 00:46:08,566
...zodat we konden communiceren
met de autochtone bevolking.
676
00:46:08,633 --> 00:46:10,600
Toen we in Bolivia aankwamen...
677
00:46:13,400 --> 00:46:17,733
had Fidel beloofd...
678
00:46:18,766 --> 00:46:24,033
...alles te doen om ervoor te zorgen...
679
00:46:24,633 --> 00:46:26,766
...dat we veilig waren in Bolivia.
680
00:46:28,066 --> 00:46:29,533
Hij vertelde ons...
681
00:46:30,766 --> 00:46:32,633
...dat we zeker...
682
00:46:34,500 --> 00:46:36,666
...10 tot 15 jaar zouden vechten...
683
00:46:38,533 --> 00:46:41,200
...omdat we heel Zuid-Amerika
moesten bevrijden.
684
00:46:42,400 --> 00:46:46,700
Fidel Castro beloofde ook steun
van de Communistische Partij van Bolivia.
685
00:46:46,766 --> 00:46:49,300
Maar die partij
wilde geen burgeroorlog.
686
00:46:49,366 --> 00:46:53,133
Ook de Sovjet-Unie weigerde alle hulp.
687
00:46:53,200 --> 00:46:57,566
Uiteindelijk was Guevara gedwongen
met zijn groep de jungle in te gaan.
688
00:46:58,066 --> 00:47:01,466
Hier kregen ze weer geen steun.
689
00:47:02,233 --> 00:47:05,266
De lokale bevolking
sprak niet eens Quechua, de taal...
690
00:47:05,333 --> 00:47:06,733
...die ze hadden geleerd.
691
00:47:07,100 --> 00:47:11,733
Toen we in Bolivia kwamen,
was 95 procent van wat Fidel...
692
00:47:11,800 --> 00:47:14,800
...had beloofd, verdwenen.
693
00:47:16,400 --> 00:47:17,466
Ten eerste...
694
00:47:18,633 --> 00:47:22,266
...gingen we niet naar de regio Alto Beni.
695
00:47:24,200 --> 00:47:27,766
Bij toverslag was alles veranderd.
696
00:47:28,766 --> 00:47:33,666
Ondanks alles gaf Che Guevara opdracht
voor aanvallen op het Boliviaanse leger.
697
00:47:33,733 --> 00:47:36,733
Zijn mannen
wonnen diverse schermutselingen.
698
00:47:36,800 --> 00:47:40,500
Toen de Boliviaanse president hoorde
met wie hij te maken had in de Andes...
699
00:47:41,033 --> 00:47:43,533
...vroeg hij hulp aan de Verenigde Staten.
700
00:47:44,500 --> 00:47:47,700
Guevara's plan om een invasie van de VS
uit te lokken, leek te werken.
701
00:47:50,300 --> 00:47:56,700
In 1967 dacht de CIA dat
Che Guevara in Afrika was vermoord...
702
00:47:57,300 --> 00:48:02,233
...tot ze hem gevangennamen in Bolivia.
Régis Debray...
703
00:48:02,300 --> 00:48:07,300
...Frans journalist en Ciro Bustos,
de Argentijnse krantenman.
704
00:48:08,166 --> 00:48:12,000
Zij konden bevestigen
dat Che Guevara in Bolivia was.
705
00:48:12,066 --> 00:48:13,800
Toen dat bevestigd was...
706
00:48:14,033 --> 00:48:17,200
En natuurlijk was
het Boliviaanse leger slecht getraind...
707
00:48:17,266 --> 00:48:20,333
...in anti-guerrilla-operaties.
Ze hadden geen enkele expertise...
708
00:48:20,400 --> 00:48:23,800
...en er werden direct commando's gestuurd
vanuit Panama.
709
00:48:24,733 --> 00:48:29,433
Maar de VS stuurden geen troepen,
maar CIA-agenten.
710
00:48:29,500 --> 00:48:33,333
Ze hielpen het Boliviaanse leger
de groep op te sporen.
711
00:48:38,000 --> 00:48:42,466
Op 8 oktober 1967
hadden ze hun doel in het vizier.
712
00:48:43,666 --> 00:48:47,766
Achttienhonderd Boliviaanse soldaten
omsingelden de guerrillero's.
713
00:48:48,000 --> 00:48:51,300
Che was aan zijn been gewond
en gevangengenomen.
714
00:48:51,366 --> 00:48:54,100
Guevara werd verhoord
door Félix Rodríguez...
715
00:48:54,166 --> 00:48:59,200
...CIA-agent, Cubaans balling en
veteraan van de invasie in de Varkensbaai.
716
00:48:59,566 --> 00:49:02,300
Ik zei:
'Che Guevara, ik wil met je praten.'
717
00:49:02,366 --> 00:49:03,800
Hij keek me arrogant aan.
718
00:49:04,033 --> 00:49:06,033
'Niemand praat met me.
Niemand verhoort me.'
719
00:49:06,100 --> 00:49:08,800
'Commandant, ik kom je niet verhoren.
720
00:49:09,033 --> 00:49:11,266
We denken anders, maar ik bewonder je.
721
00:49:11,333 --> 00:49:15,133
Je was staatshoofd in Cuba
omdat je in je idealen geloofde...
722
00:49:15,200 --> 00:49:19,500
...hoewel ik weet dat ze fout zijn.
Ik kom gewoon met je praten.'
723
00:49:19,566 --> 00:49:22,300
Hij keek me 30, 45 seconden aan...
724
00:49:22,366 --> 00:49:24,433
...of ik zou lachen.
Hij zag dat ik het meende.
725
00:49:24,500 --> 00:49:26,166
'Kun je me losmaken, mag ik zitten?'
726
00:49:26,233 --> 00:49:29,500
Ik vroeg een soldaat buiten
binnen te komen...
727
00:49:29,566 --> 00:49:31,166
...en Guevara los te maken.
728
00:49:31,233 --> 00:49:33,766
Hij keek me aan:
'Maak commandant Guevara los.'
729
00:49:34,000 --> 00:49:37,766
Hij maakte hem los
en we haalden een bankje...
730
00:49:38,000 --> 00:49:42,400
...en lieten hem daarop zitten.
Hij was lang vastgebonden geweest.
731
00:49:42,466 --> 00:49:46,500
Hij kon zich moeilijk uitrekken
en we begonnen te praten.
732
00:49:47,666 --> 00:49:52,400
Felix Rodriguez zegt dat zijn missie was
te zorgen dat Guevara in leven bleef.
733
00:49:53,000 --> 00:49:56,800
De CIA wist van de verschillen
tussen Che en Fidel Castro...
734
00:49:57,033 --> 00:49:59,000
...en wilde daar gebruik van maken.
735
00:49:59,066 --> 00:50:02,333
Maar de Boliviaanse president,
bevelhebber van de operatie...
736
00:50:02,400 --> 00:50:04,600
...gaf bevel Guevara te executeren.
737
00:50:07,700 --> 00:50:09,033
Ik vroeg hem:
738
00:50:09,100 --> 00:50:12,133
'Wilt u iets voor uw familie,
kan ik een boodschap doorgeven?'
739
00:50:12,200 --> 00:50:16,666
Sarcastisch zei hij:
'Je kunt Fidel zeggen...
740
00:50:16,733 --> 00:50:19,800
...dat hij binnenkort een
triomferende revolutie ziet in Amerika.'
741
00:50:20,033 --> 00:50:21,600
Zijn blik veranderde en hij zei:
742
00:50:21,666 --> 00:50:26,000
'Zeg mijn vrouw dat ze moet hertrouwen
en gelukkig moet worden.'
743
00:50:26,066 --> 00:50:32,133
Hij kwam op me af, we schudden elkaar
de hand. Z'n been leek geen pijn te doen.
744
00:50:32,200 --> 00:50:35,466
We schudden handen, omhelsden elkaar
en hij ging in de houding staan.
745
00:50:35,533 --> 00:50:37,500
Hij dacht dat ik hem zou doden.
746
00:50:37,566 --> 00:50:42,666
Ik ging weg en sergeant Terán
stond naast de luitenant.
747
00:50:42,733 --> 00:50:46,533
Ik zei dat de gevangene in opdracht
van de bevelhebber gedood moest worden.
748
00:50:46,600 --> 00:50:48,666
Schiet niet hier boven,
maar hier beneden.
749
00:50:48,733 --> 00:50:50,400
Want hij sterft zogenaamd
aan oorlogsverwondingen.
750
00:50:50,466 --> 00:50:53,666
Op 9 oktober 1967...
751
00:50:53,733 --> 00:50:57,266
...werd Che Guevara geëxecuteerd
door een Boliviaanse soldaat.
752
00:50:57,333 --> 00:51:03,333
Negen dagen later, op 18 oktober,
werd het nieuws bekendgemaakt.
753
00:51:04,300 --> 00:51:08,600
Fidel Castro maakte van zijn voormalige
revolutionaire kameraad een martelaar.
754
00:51:10,166 --> 00:51:15,200
De kinderen van Cuba
moeten proberen als Che te worden.
755
00:51:18,000 --> 00:51:23,000
Ondertiteld door Henny de Lege
Sync: OliverKlozoff
67604
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.
Afrikaans
Akan
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bemba
Bengali
Bihari
Bosnian
Breton
Bulgarian
Cambodian
Catalan
Cebuano
Cherokee
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Czech
Danish
English
Esperanto
Estonian
Faroese
Finnish
Frisian
Galician
Georgian
German
Greek
Guarani
Haitian Creole
Hausa
Hawaiian
Hebrew
Hmong
Hungarian
Icelandic
Indonesian
Irish
Italian
Japanese
Kazakh
Kinyarwanda
Kirundi
Kongo
Korean
Krio (Sierra Leone)
Kurdish
Kyrgyz
Laothian
Latin
Latvian
Lithuanian
Luganda
Luo
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Maltese
Maori
Mauritian Creole
Moldavian
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Montenegrin
Nepali
Norwegian
Pashto
Persian
Polish
Portuguese (Brazil)
Quechua
Romanian
Romansh
Russian
Samoan
Scots Gaelic
Serbian
Sesotho
Setswana
Seychellois Creole
Shona
Sindhi
Sinhalese
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Swedish
Tajik
Thai
Tigrinya
Tonga
Turkish
Turkmen
Ukrainian
Uzbek
Vietnamese
Welsh
Wolof