All language subtitles for The Science of Interstellar DC 720p HDTV x264 DHD EN Sub
Afrikaans
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bengali
Bosnian
Bulgarian
Catalan
Cebuano
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Croatian
Czech
Danish
Dutch
English
Esperanto
Estonian
Filipino
Finnish
French
Frisian
Galician
Georgian
German
Greek
Gujarati
Haitian Creole
Hausa
Hawaiian
Hebrew
Hindi
Hmong
Hungarian
Icelandic
Igbo
Indonesian
Irish
Italian
Japanese
Javanese
Kannada
Kazakh
Khmer
Korean
Kurdish (Kurmanji)
Kyrgyz
Lao
Latin
Latvian
Lithuanian
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Malayalam
Maltese
Maori
Marathi
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Nepali
Norwegian
Pashto
Persian
Polish
Portuguese
Punjabi
Romanian
Russian
Samoan
Scots Gaelic
Serbian
Sesotho
Shona
Sindhi
Sinhala
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Sundanese
Swahili
Swedish
Tajik
Tamil
Telugu
Thai
Ukrainian
Urdu
Uzbek
Vietnamese
Welsh
Xhosa
Yiddish
Yoruba
Zulu
Odia (Oriya)
Kinyarwanda
Turkmen
Tatar
Uyghur
Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:02,930 --> 00:00:06,180
�nsanlar do�u�tan ka�iftirler.
2
00:00:06,200 --> 00:00:10,700
Ke�fedilmemi� yerleri ke�fe
��karak bilinmeyeni arar�z.
3
00:00:11,900 --> 00:00:15,900
Toprak Ana'n�n her santimetre
karesinin haritas�n� ��kard�k...
4
00:00:16,200 --> 00:00:17,948
...ve Ay'da izlerimizi b�rakt�k.
5
00:00:17,949 --> 00:00:20,683
Fakat ba�ka bir gezegene
ayak basmak...
6
00:00:20,684 --> 00:00:23,346
...G�ne� Sistemi'mizin
�tesine yolculuk yapmak...
7
00:00:23,347 --> 00:00:26,806
...gelece�e y�nelik bir hayal.
8
00:00:30,690 --> 00:00:35,490
Bu hayal, Y�ld�zlararas�
filminde hayat buluyor.
9
00:00:36,400 --> 00:00:41,327
Bireyler olarak de�il,
bir 't�r' olarak d���nmeliyiz.
10
00:00:41,352 --> 00:00:46,400
Y�ld�zlararas� yolculuk
ger�e�iyle y�zle�meliyiz.
11
00:00:50,500 --> 00:00:53,502
Y�ld�zlararas� filmi, yeni
gezegenlerin aran���n�...
12
00:00:53,503 --> 00:00:55,546
...ve insanl���n ba�l�l���n�
ele al�yor.
13
00:00:56,900 --> 00:01:00,900
Bilimkurgu temalar� gibi mi geldi?
Belki.
14
00:01:01,400 --> 00:01:04,900
�nl� astrofizik�i Kip Thorne'nun
dahil olmas� sayesinde...
15
00:01:05,650 --> 00:01:10,050
...bu filmin temelinde
ger�ek bilim yat�yor.
16
00:01:10,300 --> 00:01:14,312
Y�ld�zlararas�'n�n en �nemli
�zelliklerinden biri...
17
00:01:14,313 --> 00:01:18,366
...bu filmin temeline
ger�ek bilimin kat�lm�� olmas�.
18
00:01:18,800 --> 00:01:20,800
Baz� ��lg�nca �eyler var burada.
19
00:01:21,850 --> 00:01:23,737
Fantezi ve kurgunun haricinde...
20
00:01:23,738 --> 00:01:26,461
...bu, Y�ld�zlararas�'n�n
ger�ek bilimi.
21
00:01:27,856 --> 00:01:31,053
YILDIZLARARASI'NIN
B�L�M�
22
00:01:31,658 --> 00:01:34,187
�eviri: Garaj�mdaki Ejder
www.garajimdakiejder.com
23
00:01:35,000 --> 00:01:38,000
Uzay yolculu�u en ba��ndan beri
filmlerin temel unsuru oldu...
24
00:01:38,250 --> 00:01:41,450
...fakat Y�ld�zlararas� filminin
e�siz bir k�keni var.
25
00:01:41,750 --> 00:01:44,617
Film, astrofizik,
k�tle�ekim dalgalar�...
26
00:01:44,618 --> 00:01:48,419
...ve uzayzaman b�k�lmesi
konular�nda bir otorite olan...
27
00:01:48,420 --> 00:01:51,879
...Kip Thorne'un �al��malar�ndan
k�smen ilham ald�.
28
00:01:53,037 --> 00:01:55,557
Kendisi ayn� zamanda
filmin yap�m y�netmeni.
29
00:01:56,300 --> 00:02:02,244
Y�ld�zlararas�'nda ger�ek bilim, filmin
dokusuna en ba��ndan yedirildi.
30
00:02:02,800 --> 00:02:07,510
Bu filmdeki ba�rol oyuncular�n�n
hepsi bilime sayg� g�sterdi...
31
00:02:07,511 --> 00:02:10,744
...ve bilimin iyi bir �ekilde
dahil edilip edilmedi�ini...
32
00:02:10,745 --> 00:02:12,606
...g�rmek i�in benimle �al��t�lar.
33
00:02:12,641 --> 00:02:16,357
Tekilli�in ne oldu�una dair
en basit a��klaman�n...
34
00:02:16,358 --> 00:02:18,689
...bana ne oldu�unu
s�yleyebilir misin?
35
00:02:19,160 --> 00:02:23,715
Kip ve ben, halihaz�rdaki d���nceyi,
halihaz�rdaki bilimsel anlay���...
36
00:02:23,716 --> 00:02:25,971
...hikayenin s�rd�r�lmesinde
kullanmaya �al��mak a��s�ndan...
37
00:02:25,972 --> 00:02:26,912
...iyi uyum sa�lad�k.
38
00:02:27,603 --> 00:02:30,899
Buras� uzay ve zaman e�risinin...
39
00:02:30,900 --> 00:02:34,106
...son derece y�kseldi�i bir yer.
40
00:02:34,930 --> 00:02:35,898
Yani iyi durumday�z, tamam.
41
00:02:36,000 --> 00:02:38,013
Yapt���m�z ara�t�rmalar�n ve
y�llar boyunca...
42
00:02:38,014 --> 00:02:41,321
...benim Kip'le yapt���m ve Chris ile
Kip aras�ndaki g�r��melerin...
43
00:02:41,322 --> 00:02:43,824
...anlat�y� zenginle�tirdi�ini
ve seyircinin de...
44
00:02:43,825 --> 00:02:44,825
...bunu hissedece�ini umut ediyoruz.
45
00:02:45,520 --> 00:02:48,924
Neden sadece uzayda veya
y�ld�zlararas� yolculukta...
46
00:02:48,949 --> 00:02:52,520
...olabilecek �eyleri hayal edelim?
47
00:02:52,600 --> 00:02:55,900
Sahiden neden oradaki
ger�ek bilime bakmayal�m?
48
00:02:57,700 --> 00:02:59,638
O bir Hint insans�z g�zlem u�a��!
49
00:02:59,639 --> 00:03:02,291
Y�ld�zlararas�, D�nya'daki
ya�am ko�ullar�n�n...
50
00:03:02,326 --> 00:03:05,600
...insanl���n hayatta kal���n�
tehdit etti�i bir gelecekte ge�iyor.
51
00:03:05,720 --> 00:03:07,574
D�nya'y� kurtarmak i�in
plan�n�z�n ne oldu�unu...
52
00:03:07,575 --> 00:03:08,634
...art�k bana s�ylemeniz gerek.
53
00:03:08,635 --> 00:03:10,478
D�nya'y� kurtarmaya niyetimiz yok...
54
00:03:11,008 --> 00:03:12,453
...onu terk etmek niyetindeyiz.
55
00:03:13,507 --> 00:03:15,957
Filmin ele ald��� �eylerden
biri de D�nya'ya m� aitiz...
56
00:03:15,982 --> 00:03:21,128
...D�nya'da m� kalmal�y�z
ve ba�ka bir yer varsa...
57
00:03:21,129 --> 00:03:22,898
...oray� da ke�fetmeli miyiz?
58
00:03:22,899 --> 00:03:24,070
Hadi bakal�m!
59
00:03:24,710 --> 00:03:28,178
Filmde, m�rettebat 'yuva'
diyebilece�i yeni bir yer ar�yor.
60
00:03:28,203 --> 00:03:31,102
Ya�am� destekleyen bir gezegen.
�nsan ya�am�n�.
61
00:03:31,152 --> 00:03:33,152
- Ba�aramayaca��z.
- Ba�aracaks�n.
62
00:03:33,190 --> 00:03:36,415
Yar�n�n ka�iflerinin yapaca��
bir i� gibi g�r�n�yor.
63
00:03:36,440 --> 00:03:39,690
Fakat ba�ka bir d�nya aray���
tam �u anda ger�ekle�mekte.
64
00:03:44,550 --> 00:03:48,550
Astrofizik�i Natalie Bataglia
tutkulu bir gezegen avc�s�.
65
00:03:49,000 --> 00:03:50,763
Galaksideki yerimizi ger�ekten
anlaman�n tek yolunun...
66
00:03:50,788 --> 00:03:54,720
...bu geni� resme bak�p, t�m
gezegenlerin �e�itlili�ini...
67
00:03:54,721 --> 00:03:57,474
...anlamak oldu�unu
d���n�yorsunuz.
68
00:03:58,000 --> 00:04:00,167
20 ya da 30 y�l �nce,
kendi G�ne�'imiz gibi...
69
00:04:00,168 --> 00:04:03,050
...ola�an y�ld�zlar�n
y�r�ngesinde d�nen...
70
00:04:03,051 --> 00:04:04,660
...hi�bir gezegenden
haberimiz yoktu.
71
00:04:05,400 --> 00:04:07,351
Natalie, NASA'n�n Kepler uzay
teleskobu g�revinde yer alan...
72
00:04:07,352 --> 00:04:09,485
...bir bilim insan�
olarak bu �yk�n�n...
73
00:04:09,486 --> 00:04:10,378
...yeniden yaz�lmas�na
yard�mc� oldu.
74
00:04:10,379 --> 00:04:12,307
Kepler'in amac� olduk�a basit.
75
00:04:12,368 --> 00:04:15,246
Galaksimizdeki potansiyel
olarak �ok b�y�k, ya�anabilir...
76
00:04:15,247 --> 00:04:19,348
...gezegenleri bar�nd�ran
y�ld�zlar�n oldu�u b�l�m� saptamak.
77
00:04:20,000 --> 00:04:22,000
Peki, bir gezegeni potansiyel
olarak ya�anabilir k�lan ne?
78
00:04:22,300 --> 00:04:24,597
T�m ya�am formlar� i�in
ge�erli oldu�unu...
79
00:04:24,598 --> 00:04:27,290
...d���nd���m�z tek bile�en
s�v� haldeki suyun gereksinimidir.
80
00:04:27,900 --> 00:04:30,716
Bu nedenle suyun birikebilece�i
kayal�k y�zeyleri olan...
81
00:04:30,717 --> 00:04:32,936
...ve y�ld�zdan do�ru
miktarda enerji alan...
82
00:04:32,937 --> 00:04:36,378
...�ok so�uk oldu�u i�in suyun
donmu� durumda hapsolmayaca��...
83
00:04:36,379 --> 00:04:38,984
...ya da gezegen �ok
s�cak oldu�u i�in...
84
00:04:38,985 --> 00:04:42,694
...suyun buharla�mayaca��
gezegenler ar�yoruz.
85
00:04:42,750 --> 00:04:44,990
S�v� haldeki suyun
potansiyel olarak...
86
00:04:44,991 --> 00:04:46,587
...mevcut olabilece�i bu yere
Goldilocks Ku�a�� diyoruz.
87
00:04:48,000 --> 00:04:51,301
2009'da f�rlat�lan Kepler,
Samanyolu'nun k���k bir par�as�na...
88
00:04:51,302 --> 00:04:53,492
...4 y�l boyunca aral�ks�z bakt�.
89
00:04:54,900 --> 00:04:57,265
Y�ld�zlarla k�yasland���nda,
gezegenler...
90
00:04:57,266 --> 00:04:59,264
...Kepler'in fark edemeyece�i
kadar k���k kal�yor...
91
00:04:59,265 --> 00:05:01,709
...fakat Kepler onlar�n
g�lgelerini tespit edebiliyor.
92
00:05:01,744 --> 00:05:05,292
Parlayan bir nesnenin
y�r�ngesinde d�nen...
93
00:05:05,293 --> 00:05:07,467
...her gezegenin
uzaya g�lgesi d��er...
94
00:05:07,468 --> 00:05:09,692
...ve Kepler uzay arac� bu
olgudan yararlan�r.
95
00:05:10,474 --> 00:05:14,224
Y�ld�z�n y�r�ngesinde
d�nen bir gezegenin...
96
00:05:14,300 --> 00:05:17,230
...do�rudan y�ld�z�n dairesinden...
97
00:05:17,255 --> 00:05:20,096
...ve uzay arac�n�n aras�ndan
ge�mesini bekler...
98
00:05:20,097 --> 00:05:23,257
...ve teleskop, bunu �����n
kararmas� olarak alg�lar.
99
00:05:23,292 --> 00:05:25,160
Bu basit y�ntem
G�ne� Sistemi d���ndaki...
100
00:05:25,161 --> 00:05:26,455
...binlerce gezegeni ortaya ��kard�.
101
00:05:26,647 --> 00:05:30,094
Galaksimizdeki ba�ka y�ld�zlar�n
y�r�ngesinde d�nen gezegenleri.
102
00:05:30,260 --> 00:05:31,804
�u ana dek ��rendi�imiz �ey...
103
00:05:31,805 --> 00:05:34,209
...abart�s�z, galaksimizdeki
her y�ld�z�n...
104
00:05:34,210 --> 00:05:36,883
...en az bir gezegene
sahibi oldu�u.
105
00:05:37,370 --> 00:05:40,193
G�ne� Sistemi d���nda
�a��rt�c� �e�itlilikte gezegen var...
106
00:05:40,194 --> 00:05:43,253
...ve �ok tuhaf d�nyalar ke�fettik.
107
00:05:44,200 --> 00:05:47,410
200 ���k y�l� uzakta, bir de�il
iki y�ld�z�n y�r�ngesinde d�nen...
108
00:05:47,411 --> 00:05:50,584
...Sat�rn b�y�kl���nde
bir gezegen var.
109
00:05:51,100 --> 00:05:54,065
Yani Kepler-16b gibi bir
gezegende ya��yor olsayd�n�z...
110
00:05:54,066 --> 00:05:57,923
...g�ky�z�nde do�udan y�kselip,
bat�dan batan...
111
00:05:57,924 --> 00:06:00,446
...birbirlerinin y�r�ngesinde
d�nerken devaml� olarak...
112
00:06:00,447 --> 00:06:03,114
...konum de�i�tiren iki
y�ld�z g�r�rd�n�z.
113
00:06:05,750 --> 00:06:09,552
Bu, bir sanat�� g�z�nden
Kepler-10b'nin g�r�nt�s�..
114
00:06:09,577 --> 00:06:11,386
Ebeveyn y�ld�z�n�n �evresinde...
115
00:06:11,387 --> 00:06:13,394
...Merk�r'�n kendi G�ne�'imize
olan uzakl���ndan...
116
00:06:13,395 --> 00:06:15,241
...23 kat daha yak�n
bir mesafede d�n�yor.
117
00:06:15,242 --> 00:06:17,717
Bu nedenle y�ld�za bakan y�z�...
118
00:06:17,718 --> 00:06:20,554
...tam da y�ld�z ���mas�na
maruz kal�yor.
119
00:06:20,574 --> 00:06:22,847
Demirin erimesi i�in gerekenden...
120
00:06:22,848 --> 00:06:24,698
...�ok daha y�ksek �s�
meydana geliyor.
121
00:06:25,200 --> 00:06:29,253
Gezegenin b�t�n bir yar�mk�resi
Pasifik Okyanusu'ndan...
122
00:06:29,254 --> 00:06:32,196
...daha b�y�k bir okyanusa
sahip ancak bu...
123
00:06:32,197 --> 00:06:34,889
...sudan de�il, eriyik haldeki
lav okyanusundan olu�uyor.
124
00:06:35,600 --> 00:06:37,503
Pek de �ekici bir hedef de�il.
125
00:06:39,869 --> 00:06:42,794
Fakat Kepler, yak�n zamanda
muhtemel bir ikinci yuva buldu.
126
00:06:43,970 --> 00:06:47,140
Bu, Kepler-186 gezegen sistemine
ait bir sanat�� konsepti.
127
00:06:47,342 --> 00:06:50,823
Be� gezegen bu M-tipi y�ld�z�n
y�r�ngesinde d�n�yor...
128
00:06:50,824 --> 00:06:53,729
...ve en d��taki gezegen
Kepler-186f.
129
00:06:55,600 --> 00:06:58,192
Ola�an bir y�ld�z�n
ya�anabilir b�lgesindeki...
130
00:06:58,193 --> 00:07:00,188
...D�nya b�y�kl���ndeki
ilk gezegen ke�fimiz.
131
00:07:01,000 --> 00:07:03,664
Kepler-186f �zerine d���nd���mde...
132
00:07:03,665 --> 00:07:06,638
...onu ger�ek bir yer olarak
hayal etmeye �al���yorum...
133
00:07:06,639 --> 00:07:07,985
...��nk� zaten ger�ek bir yer.
134
00:07:09,150 --> 00:07:12,687
D�nya'yla ayn� b�y�kl�kte,
kayal�k olabilece�ini biliyoruz...
135
00:07:12,688 --> 00:07:14,660
...bu y�zden kayal�k bir
y�zey hayal ediyorum.
136
00:07:15,500 --> 00:07:17,624
S�v� halde bir okyanusu
olup olmad���n� bilmiyoruz...
137
00:07:17,625 --> 00:07:19,975
...ama elbette b�yle bir tane
hayal edebiliriz.
138
00:07:20,000 --> 00:07:23,984
Ve sonra, birden bire
bu gezegenin varl���n�...
139
00:07:23,985 --> 00:07:27,250
...D�nya'ya �ok �ok benzer
bir yerin olabilece�ini...
140
00:07:27,251 --> 00:07:29,331
...hayalinizde netle�tirirsiniz.
141
00:07:29,500 --> 00:07:31,529
�yleyse, bu uzak sahilleri
ke�fetmek i�in...
142
00:07:31,530 --> 00:07:33,178
...ne zaman yola ��k�yoruz?
143
00:07:34,156 --> 00:07:34,981
Bilgi kontrol�.
144
00:07:36,300 --> 00:07:41,300
Kepler-186f, D�nya'dan yakla��k
4.5 katrilyon km uzakl�ktad�r.
145
00:07:41,500 --> 00:07:44,554
Di�er bir deyi�le, 500 ���k
y�l� mesafededir.
146
00:07:44,579 --> 00:07:48,000
Bu, ���k h�z�nda 500 y�l
s�recek bir yolculuk demek.
147
00:07:49,000 --> 00:07:52,030
Fakat hi�bir �ey ���k kadar
h�zl� seyahat edemez.
148
00:07:52,031 --> 00:07:54,266
En iyimser ihtimalle bile,
uzay ara�lar�m�z...
149
00:07:54,267 --> 00:07:56,453
...�����n yan�nda
binlerce kat yava� kal�r.
150
00:07:56,488 --> 00:07:59,625
Y�ld�zlararas�'ndaki uzay gemileri
bile onun yan�na yakla�amaz.
151
00:07:59,660 --> 00:08:02,982
�yleyse G�ne� Sistemi'mizin d���ndaki
yeni gezegenlere nas�l ula��yorlar?
152
00:08:04,000 --> 00:08:07,650
Uzay ve zaman�n b�k�len
taraf�nda gezintiye ��karak.
153
00:08:09,600 --> 00:08:13,600
YILDIZLARARASI'NIN
B�L�M�
154
00:08:19,600 --> 00:08:22,000
Ne zaman geri d�nece�ine dair
hi�bir fikrin yok.
155
00:08:22,450 --> 00:08:25,650
- Ona D�nya'y� kurtaraca��n�
s�ylemez miydin? - Hay�r.
156
00:08:27,900 --> 00:08:29,900
Geri d�nece�im.
157
00:08:30,700 --> 00:08:32,885
�ok uzak bir yere
yolculuk yapt���m�zda...
158
00:08:32,886 --> 00:08:36,127
...yaln�zca uzayda de�il,
zamanda da seyahat ederiz...
159
00:08:36,128 --> 00:08:37,992
...gelece�e do�ru hareket
ediyormu�uz gibi.
160
00:08:40,150 --> 00:08:44,548
Bir as�r �ncesine kadar
bilim insanlar�, uzay ve zaman�n...
161
00:08:44,549 --> 00:08:46,403
...birbirlerinden tamamen
ayr� olduklar�n� d���n�yorlard�.
162
00:08:47,000 --> 00:08:50,601
Teorik fizik�i Sean Caroll,
Albert Einstein'�n...
163
00:08:50,602 --> 00:08:53,566
...bu fikri nas�l ters y�z
etti�ini a��kl�yor.
164
00:08:54,100 --> 00:08:56,596
Einstein'�n en b�y�k
fikirlerinden biri...
165
00:08:56,597 --> 00:08:58,589
...uzay ve zaman�n birbiriyle
ili�kili olmas�yd�...
166
00:08:58,590 --> 00:09:01,526
...bir yanda uzay, bir yanda da
zaman varken, Einstein...
167
00:09:01,527 --> 00:09:05,313
..."Asl�nda uzayzaman dedi�imiz
tek bir �ey var" der.
168
00:09:05,314 --> 00:09:06,235
Ard�ndan �unu ekler...
169
00:09:06,236 --> 00:09:10,833
..."bu uzayzaman olay�,
yaln�zca b�t�n eylemin...
170
00:09:10,834 --> 00:09:13,140
...ger�ekle�ti�i bir sahne de�il,
eylemin ta kendisidir."
171
00:09:16,500 --> 00:09:20,350
Uzayzaman de�i�ebilir, hareket
edebilir, e�rilip b�k�lebilir.
172
00:09:24,000 --> 00:09:26,089
Einstein'�n g�relilik kuram�
uzayzaman�n...
173
00:09:26,090 --> 00:09:28,800
...esnek bir kuma� gibi
oldu�unu ifade eder.
174
00:09:29,500 --> 00:09:35,211
��ine g�m�l� nesneler -G�ne�,
gezegenler ve hatta biz- bu kuma�� b�ker.
175
00:09:36,700 --> 00:09:40,329
Bu b�k�lmenin sonucunda ortaya
��kan �eye k�tle�ekim diyoruz.
176
00:09:41,000 --> 00:09:44,130
Nesne b�y�d�k�e, uzayzaman�n
b�k�lmesi de...
177
00:09:44,131 --> 00:09:46,625
...bir o kadar artar ve daha b�y�k
k�tle�ekim meydana gelir.
178
00:09:52,000 --> 00:09:53,793
K�tle�ekimi hissederiz.
179
00:09:54,924 --> 00:09:58,637
Uzayzaman�n esnekli�ini
sezgisel olarak kavramak g��t�r...
180
00:09:59,471 --> 00:10:01,546
...ama etkileri �l��lebilir.
181
00:10:04,635 --> 00:10:06,116
Sean'un g�sterdi�i gibi...
182
00:10:06,117 --> 00:10:09,825
...k�tle�ekim artt�k�a,
zaman daha yava� akar.
183
00:10:10,150 --> 00:10:12,645
�rne�in ben, zemin katta...
184
00:10:12,646 --> 00:10:15,216
...s�per hassas bir
atomik saatle dururken...
185
00:10:15,217 --> 00:10:18,177
...binan�n en �st kat�nda,
e�it ayarlanm��...
186
00:10:18,178 --> 00:10:20,747
...hassas atomik saati olan
bir ikizim bulunsayd�...
187
00:10:20,748 --> 00:10:22,363
...daha sonra bunlar�
kar��la�t�rd���m�zda...
188
00:10:22,364 --> 00:10:24,726
...benimki birka� saniye
geriden gelecektir.
189
00:10:25,800 --> 00:10:28,687
Sean, zemin katta, en �st kattaki
ikizine oranla...
190
00:10:28,712 --> 00:10:31,500
...bir miktar daha fazla
k�tle�ekime maruz kal�yor.
191
00:10:31,900 --> 00:10:36,400
Ayr�ca ikizine nispeten zaman�n
biraz daha ge� oldu�unu g�r�yor.
192
00:10:36,600 --> 00:10:38,821
Fark ufak, fakat ger�ek.
193
00:10:39,870 --> 00:10:41,440
Ve tatbik edilebilir sonu�lar� da var.
194
00:10:41,700 --> 00:10:45,357
�rne�in GPS sistemi
D�nya'n�n etraf�nda d�nen...
195
00:10:45,358 --> 00:10:50,779
...uydulardaki �ok, �ok hassas
saatlerden olu�ur.
196
00:10:51,050 --> 00:10:53,299
Bu y�r�nge, D�nya'n�n
y�zeyindekinden...
197
00:10:53,300 --> 00:10:55,291
...bir miktar daha farkl� bir
k�tle�ekim alan�ndad�r.
198
00:10:55,350 --> 00:10:58,772
Zaman�n D�nya y�zeyinde,
uydu y�r�ngesindekinden...
199
00:10:58,773 --> 00:11:01,551
...farkl� bir �ekilde
ilerlemesi, GPS'nin...
200
00:11:01,552 --> 00:11:04,664
...do�ru �al��mas� i�in
olduk�a �nemlidir.
201
00:11:05,000 --> 00:11:09,669
Bir GPS uydusunun saatinde zaman,
D�nya'daki bir saate g�re...
202
00:11:09,670 --> 00:11:11,652
...g�nde yakla��k 38 mikrosaniye
daha h�zl� ilerler.
203
00:11:11,700 --> 00:11:14,200
Bu nedenle, sistem bilgisayarlar�
buna g�re ayarlama yapar.
204
00:11:16,900 --> 00:11:19,846
Hareket de uzayzaman
deneyimimizi etkiler.
205
00:11:19,871 --> 00:11:23,666
Hi� k�m�ldama demenin
en iyi yolu, elinden gelen...
206
00:11:23,667 --> 00:11:25,861
...en fazla zaman deneyimini
ya�a demekten ge�er.
207
00:11:25,896 --> 00:11:28,371
Etrafta dola��p bir �eylerle
u�ra��rken...
208
00:11:28,372 --> 00:11:30,121
...daha az zamana
maruz kal�rs�n�z.
209
00:11:30,122 --> 00:11:31,544
Sean arabas�n� s�rerken...
210
00:11:31,545 --> 00:11:34,043
...ve ikizi parktaki bankta beklerken
onu tekrar ziyaret edelim.
211
00:11:34,150 --> 00:11:37,297
Araban�zla dola��p
geri d�nd���n�zde...
212
00:11:37,298 --> 00:11:40,443
...bu yolculuk esnas�nda
yan�n�za ald���n�z saatin...
213
00:11:40,444 --> 00:11:42,682
...geride kalan ki�ininkiyle
k�yaslad���n�zda...
214
00:11:42,683 --> 00:11:46,356
...onunkinden biraz daha az zamana
maruz kald���n� g�r�rs�n�z.
215
00:11:49,200 --> 00:11:50,685
Normal olarak bu etkiyi...
216
00:11:50,686 --> 00:11:52,314
...fark edemeyecek kadar
yava� hareket ediyoruz.
217
00:11:52,349 --> 00:11:55,192
E�er Sean arabas�n�
���k h�z�nda s�rebilseydi...
218
00:11:57,604 --> 00:12:00,252
...geride b�rakt��� ikizi onun d�n���
i�in saatlerce beklerken...
219
00:12:00,253 --> 00:12:03,257
...bir saniyeden daha
k�sa bir s�rede...
220
00:12:03,258 --> 00:12:08,792
...ABD'yi milyon kez ba�tan
sona dola��p d�nerdi.
221
00:12:10,500 --> 00:12:15,500
Di�er bir deyi�le, ikiziyle k�yasland���nda
Sean gelece�e seyahat etmi� olur.
222
00:12:16,500 --> 00:12:18,768
Bu da demektir ki daha h�zl�
uzay ara�lar� �retti�imizde...
223
00:12:18,769 --> 00:12:20,912
...gelecek y�llarda i�ler
karma��k hale gelebilir.
224
00:12:22,500 --> 00:12:25,096
I��k h�z�na yakla�t�k�a,
geride b�rakt�klar�m�zla...
225
00:12:25,121 --> 00:12:27,500
...daha uyumsuz hale gelece�iz.
226
00:12:28,300 --> 00:12:30,135
Fakat ayn� zamanda,
uzayzaman�n b�k�lmesi...
227
00:12:31,060 --> 00:12:34,300
...y�ld�zlararas� yolculu�u anl�k hale
getirecek k�sa yollar sa�layabilir.
228
00:12:35,600 --> 00:12:40,422
Solucan delikleri, bilimkurgunun
temel unsurudur...
229
00:12:40,423 --> 00:12:42,382
...fakat ger�ek bilime
dayan�yorlar.
230
00:12:43,600 --> 00:12:45,896
Einstein'�n g�relilik kanunlar�...
231
00:12:45,897 --> 00:12:48,518
...uzay ve zaman�n
b�k�lmesini y�netir...
232
00:12:48,519 --> 00:12:52,305
...ve solucan deliklerinin
var olabilece�ini s�yler.
233
00:12:53,296 --> 00:12:56,025
Bunlar�n tarihi 1916'ya kadar gidiyor.
234
00:12:58,700 --> 00:13:02,500
Solucan deli�i, uzay ve zaman�
e�ebilmenin �zel bir yoludur.
235
00:13:02,550 --> 00:13:06,050
Uzay�n iki k�sm�n� birbirine ba�layan
k���k bir boru eklemeye benzer.
236
00:13:07,600 --> 00:13:10,565
Ana fikir ��yle, diyelim ki
bir kar�ncas�n�z...
237
00:13:10,566 --> 00:13:11,566
...ve bu elman�n y�zeyinde
ya��yorsunuz...
238
00:13:12,000 --> 00:13:15,200
...elman�n y�zeyi b�t�n
evreninizi olu�turur.
239
00:13:15,250 --> 00:13:18,983
Evrenin d�� y�zeyi
boyunca dola�abilir...
240
00:13:19,008 --> 00:13:22,250
...ya da solucan deli�inden
ge�ebilirsiniz.
241
00:13:23,000 --> 00:13:25,795
Fakat Einstein'�n denklemleri
�u �ng�r�de de bulunuyor...
242
00:13:25,796 --> 00:13:27,757
...solucan delikleri do�ada
olu�uyorsa...
243
00:13:27,758 --> 00:13:30,983
...atomalt� b�y�kl�kte olabilirler
ve kapanmadan �nce...
244
00:13:30,984 --> 00:13:33,743
...saniyenin �ok k���k bir k�sm�nda
ortaya ��k�yor olabilirler.
245
00:13:35,700 --> 00:13:39,059
Teorik olarak, bir solucan deli�inin
a�z�n� a��k tutmay�...
246
00:13:39,060 --> 00:13:41,089
...ve i�inden bir uzay arac�
ge�ecek kadar...
247
00:13:41,090 --> 00:13:42,596
...b�y�k olmas�n� nas�l
sa�layabiliriz?
248
00:13:42,631 --> 00:13:43,989
Solucan deli�i ezilmesin...
249
00:13:43,990 --> 00:13:46,752
...ve siz onun i�inden ge�meye
�al���rken �lmeyin diye...
250
00:13:46,753 --> 00:13:49,193
...solucan deli�ini
a��k tutmak gerekir...
251
00:13:49,194 --> 00:13:52,424
...bunun i�in solucan deli�inin
i�inden...
252
00:13:52,425 --> 00:13:56,550
...negatif k�tle veya
negatif enerji ge�irmeniz laz�m.
253
00:13:56,551 --> 00:13:58,454
Einstein k�tle ve enerjinin
e�it oldu�unu s�yler.
254
00:13:59,500 --> 00:14:01,694
Bildi�imiz neredeyse
t�m madde formlar�...
255
00:14:01,695 --> 00:14:04,298
...pozitif k�tleye sahiptir ve
k�tle�ekim kuvveti uygularlar.
256
00:14:05,200 --> 00:14:08,634
Negatif k�tle, antik�tle�ekim
kuvveti uygular...
257
00:14:08,635 --> 00:14:11,146
...ve solucan deli�inin a��k kalmas�n�
sa�layacak �ekilde duvarlar�n� iter.
258
00:14:12,200 --> 00:14:17,305
Tuhaf bi�imde, negatif enerjinin
mevcut olabildi�i do�ru...
259
00:14:17,306 --> 00:14:20,625
...ve sadece �ok ufak
miktarlarda da olsa...
260
00:14:20,626 --> 00:14:21,626
...laboratuvarda olu�turuldu.
261
00:14:23,000 --> 00:14:24,951
Bir solucan deli�ini bir uzay arac�n�n
ge�ebilece�i b�y�kl�kte...
262
00:14:24,952 --> 00:14:26,110
...a��k tutabilmek i�in...
263
00:14:26,111 --> 00:14:28,300
...�ok b�y�k miktarda
negatif enerjiye gereksinim var.
264
00:14:28,600 --> 00:14:31,828
Ama, belki gelecekte, m�hendisler...
265
00:14:31,829 --> 00:14:35,110
...s�rf bunu yapabilmek i�in ileri
teknolojiler geli�tirecekler.
266
00:14:35,600 --> 00:14:38,009
Bug�n i�in solucan deliklerinin...
267
00:14:38,010 --> 00:14:39,919
...evrenimizde mevcut
olmad���n� s�ylemek...
268
00:14:39,920 --> 00:14:41,694
...bilgiye dayal� bir tahmindir...
269
00:14:41,695 --> 00:14:44,338
...ya da belki de yar� bilgiye
dayal� bir tahmin demeliyim...
270
00:14:44,339 --> 00:14:45,977
...fakat bundan emin
olmaktan �ok uza��z.
271
00:14:45,978 --> 00:14:47,797
Ger�ek �u ki, �u anda bilmiyoruz.
272
00:14:48,100 --> 00:14:50,549
Solucan deliklerinin kesin olarak
m�mk�n olup olmad���n�...
273
00:14:50,602 --> 00:14:53,200
...s�yleyebilmek i�in fizik yasalar�n�
yeterince iyi bilmiyoruz.
274
00:14:53,700 --> 00:14:55,831
Fakat imkans�z olmad�klar�ndan...
275
00:14:55,832 --> 00:14:58,139
...bir film yap�mc�s� i�in
ideal bir hedef.
276
00:14:58,600 --> 00:15:02,463
�nc�l�k yapacak, astrofizi�in
kimi ola�an�st� �zelliklerini...
277
00:15:02,464 --> 00:15:05,639
...deneyimleyecek bir aileye
odaklanma fikrinden...
278
00:15:05,640 --> 00:15:08,546
...�ok heyecan duymu�tum,
�zellikle de...
279
00:15:08,547 --> 00:15:10,524
...uzak y�ld�zlara seyahat etmemizi...
280
00:15:10,525 --> 00:15:13,527
...sa�layacak bir solucan
deli�i fikrinden.
281
00:15:15,200 --> 00:15:18,113
Ger�ek bilimi temel alan
bir solucan deli�i yaratabilmek i�in...
282
00:15:18,114 --> 00:15:21,419
...g�rsel efekt s�perviz�r� Paul
Franklin, Kip Thorne'a dan��t�.
283
00:15:23,000 --> 00:15:26,198
Solucan deli�i i�in kullan�lan
pop�ler imge...
284
00:15:26,199 --> 00:15:28,354
...tam anlam�yla uzaydaki
bir deli�e benzer.
285
00:15:28,550 --> 00:15:30,461
Genellikle g�r�nmez
bir y�zey �zerinde durur...
286
00:15:30,462 --> 00:15:32,775
...ve maddelerin lavabo
deli�i varm���as�na...
287
00:15:32,776 --> 00:15:34,535
...kenarlar�ndan akarak
kayboldu�unu g�rebilirsiniz.
288
00:15:34,975 --> 00:15:37,044
Kip, daha ilk g�r��memizde...
289
00:15:37,045 --> 00:15:40,286
...bu t�rden bir klasik
fantezi resmi g�sterip...
290
00:15:40,287 --> 00:15:44,185
..."Bu tamamen hatal�!
Bu �ekilde olmaz" dedi.
291
00:15:45,500 --> 00:15:48,690
Kip, solucan deli�ini tan�mlayan
bilimsel denklemleri...
292
00:15:48,715 --> 00:15:51,700
...hesaplayarak Paul'�n Londra'daki
animasyoncular�na g�nderir.
293
00:15:51,750 --> 00:15:55,412
Bu sebeple, film i�in Einstein'�n
g�relilik denklemlerini...
294
00:15:55,413 --> 00:15:58,183
...temel alan matematiksel
bir solucan deli�i modeli olu�turdum.
295
00:15:59,300 --> 00:16:01,276
Paul, Kip ve ben, ��yle konu�tuk...
296
00:16:01,277 --> 00:16:04,644
..."Tamam, solucan deli�ini
g�rselle�tirece�iz...
297
00:16:04,645 --> 00:16:06,822
...tam hesaplamalar�n�n g�sterdi�i
gibi onu simule edece�iz."
298
00:16:06,857 --> 00:16:10,108
Paul Franklin ve ekibi,
en son, en ilgin� ve g�ncel...
299
00:16:10,109 --> 00:16:13,648
...algoritmalar� almaktan
b�y�k heyecan duymu�tu.
300
00:16:13,683 --> 00:16:14,900
�imdi di�erine ge�iyoruz.
301
00:16:14,950 --> 00:16:17,742
Solucan deli�i uzayda
bulunan �� boyutlu bir deliktir...
302
00:16:17,743 --> 00:16:20,405
...ve bir �emberi al�p �� boyutta
s�r�klersek ne olur?
303
00:16:20,406 --> 00:16:21,402
Bir k�re elde ederiz.
304
00:16:22,200 --> 00:16:24,189
Bu nedenle, solucan deli�i
neredeyse...
305
00:16:24,190 --> 00:16:26,117
...uzayda as�l� duran
bir kristal k�reye benzer.
306
00:16:28,600 --> 00:16:30,590
Hi� kimsenin daha �nce
bu t�r bir g�rselle�tirmeyi...
307
00:16:30,591 --> 00:16:32,700
...sahiden de yapt���n�
hi� zannetmiyorum.
308
00:16:32,701 --> 00:16:33,701
Bu ger�ekten emsalsiz.
309
00:16:33,702 --> 00:16:36,066
Senin i�in ve seyirci i�in
oldu�u kadar...
310
00:16:36,067 --> 00:16:37,067
...benim i�in de bir ilk.
311
00:16:37,682 --> 00:16:39,050
Kesinlikle.
312
00:16:41,500 --> 00:16:43,204
Y�ld�zlararas�'nda,
m�rettebat �yeleri...
313
00:16:43,205 --> 00:16:44,771
...solucan deli�inin i�ine
dal�� yapt�klar� s�rada...
314
00:16:44,772 --> 00:16:46,353
...inan�lar�na fazlas�yla
meydan okurlar.
315
00:16:46,900 --> 00:16:48,482
Sadece aileni d���nemezsin...
316
00:16:48,483 --> 00:16:49,650
...art�k bundan �ok daha
fazlas�n� d���nmelisin.
317
00:16:50,000 --> 00:16:54,000
Kendi ailemi ve milyonlarca
aileyi d���n�yorum.
318
00:16:55,064 --> 00:16:57,927
Bu solucan deli�inin �tesinde,
m�rettebat �yeleri...
319
00:16:57,928 --> 00:17:00,926
...evrendeki en s�rad���
nesnelerin alemine girerler.
320
00:17:02,266 --> 00:17:03,638
Kara deliklerin.
321
00:17:10,065 --> 00:17:13,454
YILDIZLARARASI'NIN
B�L�M�
322
00:17:20,300 --> 00:17:25,300
Y�ld�zl� g�k, D�nya'dan ebedi bir
s�kunet alemi gibi g�r�nebilir.
323
00:17:25,301 --> 00:17:28,271
Fakat en geli�mi� teknolojilerimizi...
324
00:17:28,272 --> 00:17:29,943
...evrene do�rulttu�umuzda...
325
00:17:29,944 --> 00:17:32,489
...korkun� bir g�� ve �iddet
manzaras�yla kar��la��r�z.
326
00:17:33,800 --> 00:17:34,960
Galaksiler �arp���r...
327
00:17:35,897 --> 00:17:39,490
...kozmik gaz ve toz bulutlar�
radyasyon p�sk�rt�r.
328
00:17:40,668 --> 00:17:43,684
Y�ld�zlar patlar ve �l�r.
329
00:17:45,500 --> 00:17:49,082
Bir film yap�mc�s� i�in uzay,
�arp�c� olas�l�klarla doludur.
330
00:17:51,036 --> 00:17:55,108
�nsan�n do�a �artlar�na kar��
geldi�i bir �yk�ye kalk��t���n�zda...
331
00:17:55,109 --> 00:17:57,455
...hele de bu yolculuk
y�ld�zlararas� oldu�unda...
332
00:17:57,456 --> 00:18:00,043
...ana karakterimizi
tehdit eden olas�l�klar�...
333
00:18:00,044 --> 00:18:05,318
...g�rselle�tirmek �ok
daha tuhaf hale gelir.
334
00:18:05,353 --> 00:18:09,850
Derin uzay bize yeni
bir yakla��m sunar.
335
00:18:09,900 --> 00:18:11,400
Kesinlikle.
336
00:18:11,450 --> 00:18:15,250
Y�ld�zlararas� seyahat esnas�nda
m�rettebat�n kar��la�aca��...
337
00:18:15,300 --> 00:18:17,243
...en b�y�k zorluklardan biri...
338
00:18:17,244 --> 00:18:19,614
...kara deliklerin tehlikeleri
kar��s�nda gemi kullanmak.
339
00:18:22,700 --> 00:18:25,901
Kara delikler Einstein'�n
denklemleri taraf�ndan �ng�r�ld�...
340
00:18:25,902 --> 00:18:28,789
...fakat fizik�iler bunlar�n ger�ekten
mevcut olup olmad�klar�n� sorguluyorlar.
341
00:18:28,824 --> 00:18:33,007
Kara delik tuhaf bir varl�k.
Bu, bir lastik y�zey yerine...
342
00:18:33,008 --> 00:18:36,084
...bir kara delik olsayd�, b�k�lm��
uzay ve zaman d���nda...
343
00:18:36,085 --> 00:18:41,329
...kesinlikle hi�bir �ey
i�ermeyen bir y�zey olurdu.
344
00:18:43,000 --> 00:18:46,915
K�tle�ekimin o kadar kuvvetli
oldu�u bir yerdir ki...
345
00:18:46,916 --> 00:18:49,044
...kara deli�e d��en herhangi
bir �ey asla d��ar� ��kamaz.
346
00:18:49,079 --> 00:18:50,068
E�er i�ine d��erseniz...
347
00:18:50,069 --> 00:18:53,428
...d��ar�ya sinyal g�nderemezsiniz,
���k i�eriden ��kamaz.
348
00:18:55,300 --> 00:18:57,387
Bunun nas�l meydana
geldi�ini sorabilirsiniz.
349
00:18:57,388 --> 00:19:00,566
Uzayda �ok b�y�k
k�tleler bir araya gelebilir...
350
00:19:00,567 --> 00:19:02,675
...bir dev y�ld�zda oldu�u gibi.
351
00:19:02,676 --> 00:19:05,673
K�tle�ekim o kadar
kuvvetlenir ki nihayet madde...
352
00:19:05,674 --> 00:19:09,831
...kendi �zerinde daha fazla
bas�n� uygulayamaz hale gelir.
353
00:19:11,269 --> 00:19:13,405
Her �ey ��ker, b�y�k bir patlama
meydana gelir...
354
00:19:13,406 --> 00:19:14,865
...maddelerin baz�s� havaya u�ar...
355
00:19:14,866 --> 00:19:17,576
...fakat geriye kalanlar�n hepsi
kara deli�in i�ine ��ker.
356
00:19:19,510 --> 00:19:23,242
Kendi ekseni etraf�nda d�nen
kara delik, etraf�ndaki uzay�...
357
00:19:23,243 --> 00:19:25,980
...y�ld�zlar� ve gezegenleri
y�r�ngesine �eken...
358
00:19:25,981 --> 00:19:27,727
...bir girdap hareketiyle s�r�kler.
359
00:19:28,200 --> 00:19:31,426
Daha i�eride, k�tle�ekim
bir gelgit ak�nt�s� gibi artar.
360
00:19:32,154 --> 00:19:37,077
Olay ufku denen s�n�rda
k�tle�ekim �yle u� noktaya ula��r ki...
361
00:19:37,078 --> 00:19:39,209
...hi�bir �ey canavar�n
kalbine �ekilip...
362
00:19:39,210 --> 00:19:41,808
...sonsuza dek
kaybolmaktan ka�amaz.
363
00:19:42,500 --> 00:19:45,900
Kara delikler basittir, ancak
�ok fazla niteli�e sahiptir.
364
00:19:45,950 --> 00:19:48,485
Adeta ki�ilikleri var...
365
00:19:49,194 --> 00:19:52,691
...yemek konusunda se�ici
olabilirler, enerjik olabilirler.
366
00:19:52,726 --> 00:19:55,283
Ve g�r�p tan�mlad���n�z
�eyler asl�nda...
367
00:19:55,308 --> 00:19:57,800
...kara deli�in �evreyle
olan etkile�imidir.
368
00:19:58,200 --> 00:20:00,343
UCLA astronomu Andrea Ghez...
369
00:20:01,805 --> 00:20:04,100
...kara deliklerin tespiti
konusunda bir uzman.
370
00:20:06,300 --> 00:20:10,050
Bilimsel bir �ng�r�n�n
ara�t�r�lmas�nda �nemli bir rol oynad�.
371
00:20:10,500 --> 00:20:12,349
Ki bu �ng�r� de, Samanyolu'nun
merkezinde ikamet eden...
372
00:20:12,350 --> 00:20:13,697
...dev bir kara delikti.
373
00:20:13,942 --> 00:20:14,857
�yi g�r�n�yor.
374
00:20:15,500 --> 00:20:19,274
Astronomlar galaksimizin
merkezinin gaz, toz...
375
00:20:19,275 --> 00:20:21,107
...ve milyonlarca y�ld�zla dolu
oldu�unu biliyorlard�.
376
00:20:21,800 --> 00:20:25,531
Bu curcunay�, g��l� bir kuvvet
hareket ettiriyor gibi g�r�n�yordu.
377
00:20:25,556 --> 00:20:27,300
Bir kara delik olabilir miydi?
378
00:20:28,497 --> 00:20:31,562
Yer teleskoplar� bu b�lgenin net
g�r�nt�lerini olu�turam�yordu...
379
00:20:32,239 --> 00:20:35,056
...daha sonra, uyarlanabilir
optik denilen teknik...
380
00:20:35,057 --> 00:20:37,154
...g�r�� alan�m�z�
b�y�k oranda art�rd�.
381
00:20:37,600 --> 00:20:43,147
Geli�mi� teknolojiden �nce b�yle
bulan�k bir karga�aya benziyordu...
382
00:20:43,148 --> 00:20:44,832
...art�k uyarlanabilir opti�i
etkinle�tirdi�inizde...
383
00:20:44,833 --> 00:20:46,611
...y�ld�zlar� tek tek
g�rebiliyorsunuz.
384
00:20:46,978 --> 00:20:51,100
Yani buradaki her bir ���k noktas�
tek bir y�ld�za kar��l�k geliyor.
385
00:20:52,400 --> 00:20:56,237
Andrea bu tekni�i Hawaii'deki Keck
g�zlemevinde uygulamaya koyuldu.
386
00:20:58,500 --> 00:20:59,850
Bu bir yol haritas�.
387
00:20:59,900 --> 00:21:03,400
O ve ekibi, Samanyolu'nun merkezindeki
y�ld�zlar� izlemeye ba�lad�.
388
00:21:03,450 --> 00:21:05,700
Bu, galaksimizin merkezi.
389
00:21:05,750 --> 00:21:09,735
Veriyi elde etti�imiz ilk y�l 1995'ti.
390
00:21:09,760 --> 00:21:11,863
Sonra 1996'da teleskoba geri d�n�p...
391
00:21:11,864 --> 00:21:15,413
...ikinci g�r�nt�m�z� elde edince
elimizde iki resim oldu.
392
00:21:15,414 --> 00:21:16,414
Bunlar� mukayese edebiliyoruz.
393
00:21:18,000 --> 00:21:20,644
Andrea y�ld�zlar�n tek
bir k�tle�ekim kayna��n�n...
394
00:21:20,645 --> 00:21:22,493
...y�r�ngesinde d�n�p
d�nmedi�ini g�rmek istiyordu...
395
00:21:22,494 --> 00:21:25,057
...fakat y�ld�zlar�n y�r�ngede d�n���n�n
tamamlanmas� y�llar s�rebiliyordu.
396
00:21:25,550 --> 00:21:27,436
O y�zden devam etmemiz
ger�ekten �nemliydi...
397
00:21:27,437 --> 00:21:33,282
...2000 y�l�nda nihayet y�ld�zlar�n
e�rilerini g�rmeye ba�lad�k.
398
00:21:33,300 --> 00:21:36,658
Di�er bir deyi�le, kara deli�in
k�tle�ekim etkisiyle...
399
00:21:36,659 --> 00:21:41,873
...bu y�ld�zlar d�z bir �izgi izleyip
e�ri �izmeye ba�l�yorlar.
400
00:21:41,874 --> 00:21:43,615
�l��mler bu e�rili�i g�rmemizi
sa�layacak kadar hassas.
401
00:21:43,616 --> 00:21:47,545
Y�llar boyunca Andrea ve ekibi
ara�t�rmalar�n� ilerletti.
402
00:21:48,777 --> 00:21:51,274
Bu animasyon 20 y�ll�k
u�ra�� temsil ediyor...
403
00:21:51,275 --> 00:21:54,586
...ve burada bir kara delik oldu�unu...
404
00:21:54,587 --> 00:21:58,630
...ve onun ne kadar b�y�k
oldu�unu ifade ediyor.
405
00:21:59,500 --> 00:22:03,225
Andrea'n�n zahmetli projesi
Samanyolu'muzun merkezinde...
406
00:22:03,226 --> 00:22:05,950
...G�ne�'imizden 400 milyon
kat daha fazla k�tleye sahip...
407
00:22:05,951 --> 00:22:08,451
...bir canavar� ortaya ��kard�.
408
00:22:09,700 --> 00:22:13,700
Bug�n, bilim insanlar� kara delikleri
yeni ara�larla ar�yorlar.
409
00:22:14,669 --> 00:22:17,229
CalTech astrofizik�isi Fiona Harrison...
410
00:22:17,230 --> 00:22:19,690
...g��� y�ksek enerjili
X-���nlar�yla evrene bakan...
411
00:22:19,691 --> 00:22:23,029
...Yeni Y�ld�z adl�
teleskopla tar�yor.
412
00:22:24,500 --> 00:22:26,441
Kara deli�in kendisi ���k yaymaz...
413
00:22:26,442 --> 00:22:29,356
...fakat toz ve gaz
kara deliklerin i�ine d��er...
414
00:22:29,357 --> 00:22:34,395
...b�ylelikle kara delik �s�n�r
ve X-���nlar� yayar.
415
00:22:36,600 --> 00:22:40,704
Yeni Y�ld�z, kara delikleri maddeyle
kendilerine ziyafet �ekme...
416
00:22:40,705 --> 00:22:44,269
...i�lemi s�ras�nda yakalar ve
teleskop her yerde bunlar� sapt�yor.
417
00:22:44,715 --> 00:22:47,079
Yaln�zca 10 ya da 20 y�l evvel...
418
00:22:47,080 --> 00:22:49,810
...kara deliklerin nadir
olduklar�n� d���n�rd�k.
419
00:22:49,845 --> 00:22:52,861
Samanyolu'muz gibi her
galaksinin merkezinde...
420
00:22:52,862 --> 00:22:55,733
...bir dev kara delik oldu�unu
biliyoruz art�k.
421
00:22:56,600 --> 00:22:58,420
Dolay�s�yla yaln�zca tuhaf
�eyler olmaktan �ok...
422
00:22:58,421 --> 00:23:01,495
...asl�nda evrenimizin neden
bu �ekilde oldu�u sorusu i�in...
423
00:23:01,496 --> 00:23:03,671
...hayati �nem ta��yorlar.
424
00:23:04,650 --> 00:23:07,950
�yleyse, D�nya bir kara delik taraf�ndan
yutulma riskiyle kar�� kar��ya m�?
425
00:23:08,500 --> 00:23:11,235
B�t�n galaksiye yay�lm��
kara deliklerimiz olsa da...
426
00:23:11,260 --> 00:23:13,500
...kesinlikle tehlikeyle
kar�� kar��ya de�iliz.
427
00:23:13,550 --> 00:23:15,193
Genel yanl�� anlamalardan biri de...
428
00:23:15,194 --> 00:23:17,218
...kara deliklerin
D�nya'y� yutabilece�idir.
429
00:23:17,253 --> 00:23:20,020
Yutma falan olmuyor, yaln�zca
ola�an k�tle�ekim var.
430
00:23:22,113 --> 00:23:26,529
Yaln�zca �����n bile ka�amad���
b�lgeye �ok yakla�t���n�zda olur...
431
00:23:26,530 --> 00:23:28,771
...fakat D�nya b�yle
bir �ey yapmayacak.
432
00:23:31,000 --> 00:23:33,913
Fakat ya bir uzay gemisi
�ok yak�nla�sayd�?
433
00:23:33,938 --> 00:23:36,500
Ya da bir astronot �ivileme
dal�� yapsayd�?
434
00:23:36,650 --> 00:23:39,738
Bunun en basit a��klamas�,
okudu�unuz kitaplar�n...
435
00:23:39,739 --> 00:23:42,108
...�o�unda bulaca��n�z
a��klama �udur...
436
00:23:42,109 --> 00:23:44,354
...ba��n�zdan ayaklar�n�za
kadar uzay�p...
437
00:23:44,355 --> 00:23:46,793
...gelgit kuvvetleri
taraf�ndan ezilirsiniz...
438
00:23:46,794 --> 00:23:49,782
...pek s�k s�ylendi�i gibi
spagettile�irsiniz...
439
00:23:51,502 --> 00:23:54,526
...e�er i�ine d��erseniz
spagettile�ip yok olursunuz.
440
00:23:54,527 --> 00:23:56,492
Standart a��klama bu �ekilde.
441
00:24:01,200 --> 00:24:04,246
Ger�ek �u ki bildi�imiz
t�m fizik yasalar�...
442
00:24:04,247 --> 00:24:06,707
...kara deli�in merkezinde
alt�st olur.
443
00:24:07,900 --> 00:24:11,100
Fizik�iler orada ne oldu�unu
anlamak i�in halen �al���yorlar.
444
00:24:13,150 --> 00:24:18,150
- Buras� k�tle�ekimin olmad��� bir yer.
- Fizik�i olmayan birisiyle...
445
00:24:18,151 --> 00:24:20,464
...s�kl�kla "bu k�tle�ekimdir"
yalan�n� s�yleriz.
446
00:24:20,465 --> 00:24:21,896
Yani bunca y�ld�r bize
yalan s�yl�yorsunuz?
447
00:24:22,500 --> 00:24:25,824
Bu �eylerin nas�l oldu�unu
bilirsin: yalan var, yalan var.
448
00:24:25,825 --> 00:24:27,187
Biliyorum, ama �u anda.
449
00:24:27,400 --> 00:24:30,359
Y�ld�zlararas� filmi
tam olarak anla��lan...
450
00:24:30,360 --> 00:24:32,237
...sa�lam temellendirilmi�
fizi�i ele al�yor...
451
00:24:32,238 --> 00:24:34,227
...film, bilgiye dayal�
tahminlerde bulundu�umuz...
452
00:24:34,228 --> 00:24:36,235
...ve neredeyse emin oldu�umuz...
453
00:24:36,236 --> 00:24:38,755
...fakat y�zde y�z emin
olmad���m�z tahminleri ele al�yor.
454
00:24:39,856 --> 00:24:41,384
Tahmin yapmaya mecbur kald���m�z...
455
00:24:41,385 --> 00:24:43,729
...insan kavray���n�n s�n�rlar�ndaki
fizi�i ele al�yor...
456
00:24:43,730 --> 00:24:46,250
...ve bu s�n�rlar�n �tesine ge�ti�inizde...
457
00:24:46,251 --> 00:24:48,979
...Y�ld�zlararas�, bilim insanlar�m�z�n
hayal edebilece�i...
458
00:24:48,980 --> 00:24:53,799
...en iyi tahminlerle uyum
sa�lamaya u�ra� veriyor.
459
00:24:54,550 --> 00:24:58,158
Y�ld�zlararas� yeni fikirlerin
s�zd��� gri b�lgeyi kazarak...
460
00:24:59,500 --> 00:25:03,634
...evrenin do�as�na ili�kin
sorular�n derinliklerine ula��yor.
461
00:25:07,000 --> 00:25:10,449
YILDIZLARARASI'NIN
B�L�M�
462
00:25:17,500 --> 00:25:19,667
Y�ld�zlararas�'nda, D�nya'daki
teleskoplar ilk olarak...
463
00:25:19,668 --> 00:25:21,779
...bir solucan deli�inin
varl���n� tespit eder...
464
00:25:22,647 --> 00:25:25,651
...solucan deli�i, uzay�n
g�r�n���n� �arp�tan...
465
00:25:25,652 --> 00:25:28,369
...k�tle�ekim sapmalar�
olarak ortaya ��km��t�r.
466
00:25:28,370 --> 00:25:31,356
�ok g��l� k�tle�ekime sahip
solucan delikleri olu�turduk.
467
00:25:31,797 --> 00:25:32,762
Ama sonra ne olacak?
468
00:25:33,750 --> 00:25:35,664
��nk� o zaman bir
nedenin var senin...
469
00:25:37,496 --> 00:25:39,261
Solucan deli�inin bu kadar �ok
k�tle�ekime sahip olmas�...
470
00:25:39,262 --> 00:25:40,003
...beni rahats�z ediyor.
471
00:25:40,106 --> 00:25:42,687
Christopher Nolan'la
�al��maya ilk ba�lad���mda...
472
00:25:42,688 --> 00:25:45,471
...kendisi solucan deli�inin daha hafif
k�tle�ekime sahip olmas�n� istedi...
473
00:25:45,500 --> 00:25:47,153
...bu nedenle, solucan deli�inin...
474
00:25:47,154 --> 00:25:49,104
...ne kadar b�y�k olmas�
gerekti�i konusunda tart��t�k...
475
00:25:49,105 --> 00:25:51,870
...ve uzay� b�ken
solucan deli�inin...
476
00:25:51,871 --> 00:25:54,976
...etraf�ndaki ����� da
b�kmesinin sonucunda...
477
00:25:54,977 --> 00:25:56,749
...D�nya'dan az �ok
g�r�lebilece�i kadar...
478
00:25:56,750 --> 00:25:57,945
...b�y�k olmas�nda karar k�ld�k.
479
00:25:58,800 --> 00:26:01,247
Kip Thorne, Einstein'�n
genel g�relilik kuram�n�...
480
00:26:01,248 --> 00:26:02,743
...temel alan denklemleri
kullanarak...
481
00:26:02,744 --> 00:26:06,732
...Y�ld�zlararas�'n�n solucan deli�i i�in
gereken k�tle�ekimini hesaplad�.
482
00:26:06,800 --> 00:26:08,672
Bildi�imiz �zere, bu kuram...
483
00:26:08,673 --> 00:26:10,988
...nesnelerin k�tle�ekim
meydana getirerek...
484
00:26:10,989 --> 00:26:13,408
...uzay ve zaman�
b�kt�klerini ifade eder.
485
00:26:14,450 --> 00:26:16,163
Ayn� zamanda, nesneler
hareket ederken...
486
00:26:16,164 --> 00:26:18,609
...k�smen suda yay�lan
dalgalara benzer �ekilde...
487
00:26:18,610 --> 00:26:21,477
...bunlar�n uzayzamanda
titre�im �rettiklerini �ng�r�r.
488
00:26:25,200 --> 00:26:28,745
Bu k�tle�ekim dalgalar� asla
do�rudan g�zlemlenmezler.
489
00:26:29,527 --> 00:26:31,599
K���k olduklar� i�in
tespit edilmeleri zordur...
490
00:26:32,240 --> 00:26:36,275
...�ok �iddetli bir hareket taraf�ndan
meydana getirilmedikleri s�rece.
491
00:26:38,500 --> 00:26:41,500
Evrenin do�umu gibi.
492
00:26:44,500 --> 00:26:47,134
Fizik�iler k�smen, evrenin
geni�ledi�ini g�zlemleyerek...
493
00:26:47,135 --> 00:26:50,689
...B�y�k Patlama kuram�n�
geli�tirdiler.
494
00:26:53,000 --> 00:26:58,000
Galaksilerin bir somun
ekmekteki �z�mler gibi...
495
00:26:59,400 --> 00:27:01,476
...birbilerinden uzakla��yor
olmalar�, uzak ge�mi�te...
496
00:27:01,477 --> 00:27:04,236
...evrenin �ok daha k���k olmas�
gerekti�ine i�aret ediyor.
497
00:27:04,600 --> 00:27:06,363
E�er filmi ba�a al�rsak...
498
00:27:06,364 --> 00:27:08,734
...ge�mi�te her �ey
birbirine daha yak�nla��r...
499
00:27:08,735 --> 00:27:12,891
...ve bu fikri Einstein'�n bize verdi�i
denklemlere ba�l�yoruz.
500
00:27:14,650 --> 00:27:16,882
Art�k, yakla��k 14 milyar y�l �nce...
501
00:27:16,883 --> 00:27:18,648
...ger�ekle�ti�ini bildi�imiz
bir an var...
502
00:27:18,649 --> 00:27:20,892
...her �eyin hepsinin
�zerinde oldu�u...
503
00:27:20,893 --> 00:27:23,280
...evrendeki madde yo�unlu�unun
g�r�n��e g�re...
504
00:27:23,281 --> 00:27:24,983
...son derece b�y�k
oldu�u bir an.
505
00:27:28,000 --> 00:27:31,854
Sonra, kuvvetli bir g�� uzay�n
kendi kendine geni�lemesini tetikler.
506
00:27:32,050 --> 00:27:34,266
I��k h�z�ndan daha
h�zl� bir �ekilde.
507
00:27:34,267 --> 00:27:36,712
Buna Kozmik Enflasyon
kuram� deniyor.
508
00:27:37,100 --> 00:27:39,521
Kuram, enflasyonun,
dalgalanmay�...
509
00:27:39,522 --> 00:27:41,967
...uzay�n �eklinden alarak
onlar� art�rmas� gerekti�ini...
510
00:27:41,968 --> 00:27:46,235
...b�ylece onlar� �ok daha
g��lendirece�ini s�yler.
511
00:27:48,100 --> 00:27:50,044
Ve uzayzaman�n
dokusundan dalgac�k �reten...
512
00:27:50,045 --> 00:27:52,888
...k�tle�ekim dalgalar�
haline gelirler.
513
00:27:55,400 --> 00:27:57,256
Bu dalgac�klar bug�n
tespit edilebilseydi...
514
00:27:57,257 --> 00:28:00,558
...B�y�k Patlama'n�n nas�l patlad���n�
anlamam�za yard�mc� olurlard�.
515
00:28:00,950 --> 00:28:03,550
Buradaki zorluk b�ylesi bir �eyi
nas�l �l�ece�imizde yat�yordu.
516
00:28:03,600 --> 00:28:05,811
Meslekta�lar�mdan
birinin ne�eli bir �ekilde...
517
00:28:05,812 --> 00:28:10,039
...'bo�a k�rek �ekme' dedi�i
bu �ok �zelle�mi� deneyi...
518
00:28:10,040 --> 00:28:13,021
...�nerip geli�tirmeye
y�nlendirdi bizi.
519
00:28:14,500 --> 00:28:18,700
CalTech fizik�isi Jamie Bock, deneysel
kozmoloji alan�nda �al���yor.
520
00:28:18,750 --> 00:28:21,725
Deneysel kozmoloji,
zaman�n ba�lang�c�na...
521
00:28:21,750 --> 00:28:24,250
...geri d�nmeye �al��arak
deneyler geli�tirir.
522
00:28:24,300 --> 00:28:27,263
Yard�m laz�m m�?
523
00:28:27,264 --> 00:28:29,684
Son deneyinin oda��nda,
evrendeki en eski ���k vard�.
524
00:28:30,100 --> 00:28:33,026
B�y�k Patlama'n�n soluk par�lt�s�.
525
00:28:34,150 --> 00:28:36,444
Fizik�iler b�t�n evreni kapsayan...
526
00:28:36,445 --> 00:28:39,368
...bu kozmik mikrodalga arkaplan
���mas�n�n haritas�n� ��kard�lar.
527
00:28:41,200 --> 00:28:44,132
Evrenin do�umu k�tle�ekim
dalgalar� �rettiyse...
528
00:28:45,224 --> 00:28:47,104
...bunlar ilksel ����� b�k�p,
�����n polarize olmas�na...
529
00:28:47,105 --> 00:28:50,649
...veya belli bir y�nde
k�vr�lmas�na neden olmu� olmal�lar.
530
00:28:51,600 --> 00:28:53,491
E�er bu polarizasyonu
�l�ebilseydik...
531
00:28:53,492 --> 00:28:56,112
...yaln�zca �l�mekle kalmay�p
�ekline de bakabilseydik...
532
00:28:56,113 --> 00:28:58,568
...k�tle�ekim dalgalar�n�n
g�stergesi olan...
533
00:28:58,569 --> 00:29:01,687
...k�vr�ml� �ekillerle
kar��la�abilirdik.
534
00:29:02,800 --> 00:29:07,600
Jamie ve ekibi, bir dizi k���k boyutlu
s�per hassas teleskop tasarlad�.
535
00:29:07,650 --> 00:29:13,350
Bunlar� g�ky�z�n�n cam kadar net
oldu�u G�ney Kutbu'na kurdular.
536
00:29:14,000 --> 00:29:16,712
G�ney Kutbu �l��mlerimizi
yapabilmek i�in...
537
00:29:16,713 --> 00:29:18,581
...uzay bo�lu�una en yak�n
olabilece�imiz yer.
538
00:29:20,700 --> 00:29:23,572
Ekibin teleskobu, kozmik
arkaplan ���mas�n�n �s�s�ndaki...
539
00:29:23,573 --> 00:29:26,727
...ufak de�i�imleri �l�erek,
sekiz y�l boyunca...
540
00:29:26,728 --> 00:29:30,891
...g�ky�z�n�n bir par�as�n� tarad�
ve bir �r�nt� ortaya ��kt�.
541
00:29:31,575 --> 00:29:34,984
Sonu�lar�m�z k�tle�ekim
dalgalar�ndan beklenenle tutarl�...
542
00:29:34,985 --> 00:29:40,871
...bir k�vr�ml� polarizasyon �r�nt�s�
g�r�ld���n� bildiriyor.
543
00:29:41,700 --> 00:29:45,759
Yani evrenin erken evresindeki
k�tle�ekim dalgalar�n� g�rmediler...
544
00:29:45,760 --> 00:29:49,440
...g�rd�kleri tam da bekledikleri
polarizasyon �r�nt�s�yd�...
545
00:29:49,441 --> 00:29:51,621
...sadece beklediklerinden
daha g��l�yd�ler.
546
00:29:52,451 --> 00:29:55,712
Evrenin ya�� saniyenin
trilyonlarca biri kadarken...
547
00:29:55,713 --> 00:29:59,212
...B�y�k Patlama'n�n hemen
sonras�nda olup bitenler bunlar.
548
00:29:59,701 --> 00:30:03,701
Yani bu, neredeyse evrenin
yarat�l���n� g�rmeye benziyor.
549
00:30:04,500 --> 00:30:08,300
Bu bulgu di�er deneylerle de
do�rulanmal�yd�.
550
00:30:08,600 --> 00:30:11,191
E�er deneyler desteklerse, bu
Einstein taraf�ndan �ng�r�len...
551
00:30:11,192 --> 00:30:15,019
...k�tle�ekim dalgalar�n�n
ke�finin ilk kan�t� olacak.
552
00:30:17,000 --> 00:30:20,951
Uzay�n, zaman�n ve
kainat�n gizemlerine...
553
00:30:20,952 --> 00:30:23,337
...kafa yormak bir insana kendisini
�nemsiz hissettirebilir.
554
00:30:23,338 --> 00:30:24,338
Belki de en iyisi...
555
00:30:24,359 --> 00:30:27,072
...hedeflerimizi al�ak tutmak,
arzular�m�zdan feragat etmek...
556
00:30:27,073 --> 00:30:28,423
...ve D�nya gezegenine
odaklanmakt�r.
557
00:30:29,311 --> 00:30:31,496
Fakat bu sizin i�in ger�ekten de
iyi bir se�enek olmayabilir...
558
00:30:31,497 --> 00:30:32,890
...yani uzun vadede.
559
00:30:35,450 --> 00:30:37,522
Y�ld�zlararas�, D�nya'daki
ya�am ko�ullar�n�n...
560
00:30:37,523 --> 00:30:39,596
...ac�mas�z oldu�u bir
gelece�i tasvir ediyor.
561
00:30:41,000 --> 00:30:43,000
Yaln�z tek bir ��z�m var.
562
00:30:44,500 --> 00:30:46,293
D�nya'y� kurtarmak i�in
plan�n�z�n ne oldu�unu...
563
00:30:46,294 --> 00:30:47,230
...art�k bana s�ylemeniz gerek.
564
00:30:47,639 --> 00:30:49,112
D�nya'y� kurtarmaya niyetimiz yok...
565
00:30:49,867 --> 00:30:51,270
...onu terk etmek niyetindeyiz.
566
00:30:57,266 --> 00:31:00,354
YILDIZLARARASI'NIN
B�L�M�
567
00:31:08,000 --> 00:31:12,368
Bu mavi vaha, ya�am�
destekledi�ini bildi�imiz yegane yer.
568
00:31:20,500 --> 00:31:23,000
Fakat bu durum
bir anda de�i�ebilir.
569
00:31:26,400 --> 00:31:28,954
15 �ubat 2013'te...
570
00:31:31,347 --> 00:31:33,041
...G�ne�'ten daha
parlak bir meteor...
571
00:31:33,042 --> 00:31:34,731
...b�t�n Sibirya'y�
���l�klar�yla inletti.
572
00:31:35,650 --> 00:31:38,238
19 metre �ap�nda bir kayayd�...
573
00:31:38,916 --> 00:31:42,427
...ve havada infilak etti�inde
Hiro�ima'ya b�rak�lan bombadan...
574
00:31:42,428 --> 00:31:44,597
...20 kat fazla enerji a���a ��kard�.
575
00:31:51,500 --> 00:31:55,500
�len yoktu, ama binden
fazla insan yaraland�.
576
00:31:58,000 --> 00:32:00,084
Asteroitler D�nya'ya daha
�nce de isabet etti.
577
00:32:00,085 --> 00:32:02,482
Yakla��k 65 milyon y�l �nce...
578
00:32:02,483 --> 00:32:05,411
...10 kilometre geni�li�indeki
bir canavar...
579
00:32:05,412 --> 00:32:07,577
...D�nya'daki t�rlerin yar�s�n�
silip s�p�rm�� olabilir.
580
00:32:07,578 --> 00:32:08,931
Dinozorlar� hat�rlad�n�z m�?
581
00:32:09,946 --> 00:32:10,714
Benzer bir �arp��ma...
582
00:32:10,720 --> 00:32:12,769
...ya da daha k�t�s�
her an ya�anabilir...
583
00:32:13,801 --> 00:32:16,556
...ve Mavi Bilye'mizi cans�z
bir kaya haline getirebilir.
584
00:32:19,083 --> 00:32:20,300
Bu arada, gezegenimiz i�in...
585
00:32:20,301 --> 00:32:23,138
...daha b�y�k bir tehdit
biz olabiliriz.
586
00:32:27,000 --> 00:32:31,313
S�z�n �z�, D�nya sonsuza
dek bizi hayatta tutamaz.
587
00:32:32,211 --> 00:32:33,633
Birka� milyar y�l sonra...
588
00:32:33,634 --> 00:32:36,286
...G�ne�'imiz �lmeye
ba�lad���nda geni�leyecek.
589
00:32:38,300 --> 00:32:40,800
Ve gezegenimiz yan�p kavrulacak.
590
00:32:44,150 --> 00:32:45,701
Fakat iyi bir haber var.
591
00:32:45,702 --> 00:32:46,960
Dinozorlardan farkl� olarak...
592
00:32:49,242 --> 00:32:50,642
...bizler D�nya'y� terk edebiliriz.
593
00:32:51,150 --> 00:32:55,724
Geriye say�m 10, 9...
Ate�leme s�ras� ba�lad�!
594
00:32:55,725 --> 00:33:00,676
6, 5, 4, 3, 2, 1...
595
00:33:01,137 --> 00:33:02,117
S�f�r!
596
00:33:07,350 --> 00:33:10,752
Geri say�m bitti. Atlantis uzay
meki�i havaland�.
597
00:33:10,777 --> 00:33:14,350
Bug�ne kadar 600'e yak�n
insan uzaya seyahat etti.
598
00:33:16,000 --> 00:33:20,400
Mekik d�neminde, Marsha Ivins
be� sefer yolculuk yapt�.
599
00:33:20,450 --> 00:33:25,896
T�m bunlar� kaydedebilmek i�in
bu kablo karma�as�n� yaratt�k burada.
600
00:33:26,150 --> 00:33:29,648
Kennedy Uzay Merkezi'nin
Ziyaret�i Kompleksi'nde...
601
00:33:29,649 --> 00:33:31,728
...Andrea eski bir dostunu
kontrol ediyor.
602
00:33:32,800 --> 00:33:34,570
Burada as�l� duran
Atlantis'e bakarken...
603
00:33:34,571 --> 00:33:37,465
...onunla uzaya gitti�imi
d���nmek...
604
00:33:37,466 --> 00:33:40,008
...ger�ek�st� bir deneyim.
605
00:33:40,009 --> 00:33:42,350
�nanmakta hala
zorluk �ekti�im bir �ey.
606
00:33:45,500 --> 00:33:48,234
�nsanlar�n bu arac� uzaya
��karm�� oldu�umuz ger�e�inden...
607
00:33:48,235 --> 00:33:53,061
...hala merak, hayret ve
kat�ks�z keyif duyuyor olmalar�...
608
00:33:53,062 --> 00:33:56,480
...beni iyi hissettiriyor.
609
00:33:57,350 --> 00:34:01,850
Marsha i�in her bir g�rev ilki
kadar heyecan vericiydi.
610
00:34:02,500 --> 00:34:06,228
Yukar�dan bakt���mda
bir tarafta siyah g�k...
611
00:34:06,229 --> 00:34:09,861
...ve di�er tarafta mavi
Yery�z� vard�.
612
00:34:11,215 --> 00:34:14,719
Hepsi �unu s�yl�yordu: "Ben art�k
bu gezegende de�ilim."
613
00:34:15,700 --> 00:34:19,540
Uzaya gidip d�nen her astronot
ayn� �eyi s�yler.
614
00:34:19,750 --> 00:34:23,325
D�nya'n�n �evresinde
d�nerken do�al s�n�rlar�...
615
00:34:23,350 --> 00:34:27,250
...ve �lkeleri ay�ran
s�n�rlar� g�rmezsiniz.
616
00:34:27,300 --> 00:34:31,950
Bu gezegeni par�a par�a eden
t�m sava�lar, s�k�nt�lar...
617
00:34:32,000 --> 00:34:35,500
...ve �at��malar bu g�r�� alan�ndan
�ok �nemsiz g�r�n�r.
618
00:34:36,700 --> 00:34:40,194
Benim a��mdan, uzay
yolculu�u, uzay�n ke�fi...
619
00:34:40,195 --> 00:34:43,506
...her zaman nihai s�n�r�
temsil etmi�tir.
620
00:34:44,250 --> 00:34:48,011
�nsan deneyimini olu�turan
mutlak hudutlardand�r...
621
00:34:48,012 --> 00:34:52,168
...ve bir �ekilde kainattaki yerimizi
tan�mlamaya �al��makla ilgilidir.
622
00:34:52,250 --> 00:34:55,703
Apollo 11'in f�rlat�l���na 40 saniye.
623
00:34:55,704 --> 00:34:57,855
�ocuklu�umuzda ikimizin de...
624
00:34:57,856 --> 00:35:00,888
...bu u�ma d�rt�s�ne
kap�ld���m�z� hat�rl�yorum.
625
00:35:01,400 --> 00:35:05,315
Bu d�rt�yle ak�l almaz
ara�lar yap�p onlar�...
626
00:35:05,316 --> 00:35:07,948
...uzaya f�rlatmak i�in kulland�k.
627
00:35:08,750 --> 00:35:11,877
Bir neslin hayal g�c�n�
harekete ge�irip...
628
00:35:11,902 --> 00:35:14,250
...son bir kez hava liman�na u�ruyor.
629
00:35:14,300 --> 00:35:17,444
Uzay mekikleri, 800 milyon
kilometrenin �zerinde...
630
00:35:17,469 --> 00:35:20,464
...bir mesafe kattetikten sonra
2011'de emekliye ayr�ld�lar.
631
00:35:23,500 --> 00:35:26,300
Uzay�n ke�fi muazzam
miktarda kaynak gerektirir.
632
00:35:26,350 --> 00:35:30,850
NASA gibi resmi kurumlar�n
talep edece�i t�rden kaynaklar.
633
00:35:30,900 --> 00:35:34,400
Son zamanlarda, bu yar��a
yeni oyuncular da kat�ld�.
634
00:35:35,221 --> 00:35:36,605
Ger�ekten de yeni bir uzay �a��n�n...
635
00:35:36,606 --> 00:35:38,056
...ba�lang�c�nda oldu�umuzu
d���n�yorum...
636
00:35:38,057 --> 00:35:39,542
...ve bu, ticari �irketlerin...
637
00:35:39,543 --> 00:35:40,937
...�ok daha g��l� bir rol
oynad��� bir �a�.
638
00:35:41,050 --> 00:35:42,519
NASA bu resmin d���nda de�il...
639
00:35:42,520 --> 00:35:44,142
...tam i�inde ama her �ey...
640
00:35:44,143 --> 00:35:47,871
...NASA tasar�m sisteminden
ibaret de�il.
641
00:35:48,800 --> 00:35:53,592
2002'de Elon Musk, kendi
roket �irketini kurdu.
642
00:35:54,444 --> 00:35:57,150
10 y�l sonra, NASA'yla
s�zle�meli olan SpaceX...
643
00:35:57,151 --> 00:36:00,002
...Uluslararas� Uzay �stasyonu'na
erzak getirip g�t�ren...
644
00:36:00,003 --> 00:36:03,883
...tarihteki ilk �zel �irket oldu.
645
00:36:08,000 --> 00:36:10,806
SpaceX �u anda �ok daha b�y�k
bir zorlukla m�cadele ediyor.
646
00:36:11,150 --> 00:36:15,988
SpaceX'i uzay ta��mac�l���n� k�kten
de�i�tirmek amac�yla kurdum.
647
00:36:16,200 --> 00:36:18,119
Burada son derece �nemli olan...
648
00:36:18,120 --> 00:36:20,815
...roketin tam ve s�ratle
yeniden kullan�labilmesidir.
649
00:36:21,991 --> 00:36:23,870
Roket�ilikte bug�n kar��la�t���m�z
b�y�k sorun �u...
650
00:36:23,871 --> 00:36:25,447
...roketten tek sefer yararlan�l�yor...
651
00:36:25,448 --> 00:36:27,714
...ard�ndan roket okyanusa d���yor...
652
00:36:27,715 --> 00:36:31,841
...veya Sibirya d�zl�klerini kavuruyor
ve tekrar kullan�lam�yor.
653
00:36:33,500 --> 00:36:35,637
Asl�nda bir roketi
ba�ar�yla indirip...
654
00:36:35,638 --> 00:36:39,188
...en az �abayla yeniden
kullanabilirseniz...
655
00:36:39,189 --> 00:36:41,429
...o zaman her ikisinin uzay
ta��mac�l��� i�in gereken...
656
00:36:41,430 --> 00:36:43,959
...maliyetini �nemli �l��de
azaltm�� olursunuz.
657
00:36:45,000 --> 00:36:47,421
SpaceX �u anda tam ve
s�ratle yeniden kullan�labilir...
658
00:36:47,422 --> 00:36:49,258
...bir f�rlatma sistemi geli�tiriyor.
659
00:36:49,850 --> 00:36:53,200
Ve bu, Elon'u daha b�y�k
bir hedefe yakla�t�racak.
660
00:36:54,000 --> 00:36:58,500
Mars'ta koloni kuracak ekipler
g�ndermeye.
661
00:36:59,500 --> 00:37:01,800
Cesareti olmayanlara
g�re bir i� de�il.
662
00:37:02,943 --> 00:37:05,711
Bir kimse macera tutkusuyla
Mars'a gitmek isterse...
663
00:37:05,712 --> 00:37:09,983
...konfor ve g�venlik arzusuna
gem vurmas� gerekir.
664
00:37:10,750 --> 00:37:15,350
Mars'ta koloni kurmak insanl�k i�in
sonraki b�y�k ad�m olabilir.
665
00:37:15,400 --> 00:37:18,166
�zerinde d���n�rseniz
olduk�a �nemli bir fikir...
666
00:37:18,167 --> 00:37:20,211
...insan soyunun evrendeki yerini...
667
00:37:20,212 --> 00:37:24,740
...nas�l g�rd���n�ze g�re
verilmesi gereken bir karar.
668
00:37:24,741 --> 00:37:26,124
Burada D�nya'da m�
kalaca��z yoksa...
669
00:37:26,833 --> 00:37:29,801
...D�nya'y� terk edip galakside
seyahate mi ��kaca��z?
670
00:37:34,500 --> 00:37:38,500
Bir yol bulaca��z,
her zaman bulduk.
671
00:37:39,029 --> 00:37:41,942
YILDIZLARARASI'NIN
B�L�M�
672
00:37:49,200 --> 00:37:51,957
Y�ld�zlararas�'n�n g�rselli�ini ve
uzay teknolojisini olu�turmak i�in...
673
00:37:51,958 --> 00:37:54,681
...Christopher Nolan, yal�n
bir tasar�m yakla��m�n� izledi.
674
00:37:55,250 --> 00:37:59,750
Sadece dekoratif ama�l�
g�r�nen hi�bir �ey istemedik.
675
00:37:59,800 --> 00:38:02,302
�ok daha fonksiyonel bir
a��dan yakla�mak istedik...
676
00:38:02,303 --> 00:38:04,506
...m�mk�n oldu�unca
ikna edici olmaya �al���p...
677
00:38:04,507 --> 00:38:07,354
...bug�n mevcut olan
NASA teknolojisine...
678
00:38:07,355 --> 00:38:09,118
...ve Uluslararas� Uzay
�stasyonu'na bakarak...
679
00:38:09,119 --> 00:38:11,333
...bu t�r �eylerden ilham ald�k.
680
00:38:12,500 --> 00:38:14,348
Uzay teknolojisinin
ilerleyen y�llarda...
681
00:38:14,349 --> 00:38:16,026
...nas�l evrimle�ece�ini tahmin
etmek m�mk�n de�il.
682
00:38:18,000 --> 00:38:20,272
Mars'ta koloni kurmaktan
veya D�nya'n�n y�r�ngesinde...
683
00:38:20,273 --> 00:38:22,872
...kal�c� bir yerle�im kurmaktan...
684
00:38:23,022 --> 00:38:25,957
...onlarca y�l, belki de daha
uzak olabiliriz...
685
00:38:27,000 --> 00:38:29,148
Fakat d�nyan�n �e�itli
yerlerindeki insanlar...
686
00:38:29,149 --> 00:38:30,816
...bunu bir sonraki ad�m
olarak hayal ediyorlar.
687
00:38:32,600 --> 00:38:35,345
Ge�enlerde ger�ekle�en
bir uzay konferans�nda...
688
00:38:35,346 --> 00:38:38,014
...NASA ve Uluslararas� Uzay
�stasyonu Derne�i...
689
00:38:38,015 --> 00:38:40,961
...ileriye d�n�k d�zinelerce
tasar�ma �d�l da��tt�.
690
00:38:43,900 --> 00:38:45,454
�rne�in kendi kendine yeten...
691
00:38:45,455 --> 00:38:47,092
...20 bin n�fusluk bir
insan yerle�imi.
692
00:38:49,200 --> 00:38:52,003
Ay topra��ndan maden
��karan bir ay �ss�.
693
00:38:53,600 --> 00:38:56,600
Uzay ��plerini temizleyen
bir robot filosu.
694
00:38:56,650 --> 00:38:59,050
Fakat bu tabii ki �ok zor
��nk� yak�t t�ketiyoruz...
695
00:38:59,100 --> 00:39:01,114
�d�l kazanan tasar�mc�lar
aras�nda...
696
00:39:01,115 --> 00:39:02,652
...tek bir doktora derecesi
olan bile yok.
697
00:39:06,415 --> 00:39:09,544
Bunlar d�nyan�n her yerinden gelen
ortaokul ve lise ��rencileri.
698
00:39:11,200 --> 00:39:13,491
Bu �ocuklardan biri bir g�n
Mars'a ayak basabilir...
699
00:39:14,250 --> 00:39:16,819
...veya itki sistemlerinde
����r a�abilir.
700
00:39:17,350 --> 00:39:20,350
Ya da astrofizikte bir devrim
ba�latabilirler.
701
00:39:20,700 --> 00:39:23,084
Bu t�r bir hevese
ilham vermek...
702
00:39:23,085 --> 00:39:25,490
...Y�ld�zlararas� ekibinin de
umut etti�i bir �ey.
703
00:39:26,000 --> 00:39:28,479
�ocuklara bakarak uzay
yolculu�unun ve uzay�n ke�finin...
704
00:39:28,480 --> 00:39:32,309
...olas�l�klar�ndan heyecan
duymay� seviyorum.
705
00:39:33,050 --> 00:39:36,054
Umut ediyorum ki bu film,
pek �ok insan�n...
706
00:39:36,055 --> 00:39:40,111
...ba�ka �ekilde merak
duymayacaklar� t�rden...
707
00:39:40,112 --> 00:39:41,811
...bir bilimle tan��malar�na
vesile olur.
708
00:39:42,350 --> 00:39:45,612
�nsanlar�n bu filmden
belli bir anlam ��karmalar�...
709
00:39:45,613 --> 00:39:47,601
...ger�ekten heyecan
verici olurdu...
710
00:39:47,602 --> 00:39:49,479
...bunlar �zerinde d���nmeye
de�er fikirler.
711
00:39:51,700 --> 00:39:54,274
Bilim ve bilimkurgu
aras�ndaki etkile�im...
712
00:39:54,275 --> 00:39:56,774
...derinlerdeki yarat�c�
g�d�den geliyor.
713
00:40:00,500 --> 00:40:02,206
Bilinmeyenin anla��l�r k�l�nmas�...
714
00:40:10,300 --> 00:40:12,363
...yeni d�nyalar�n in�as�...
715
00:40:17,400 --> 00:40:19,211
...ve daha iyi bir gelecek
tasarlamak i�in...
716
00:40:20,129 --> 00:40:22,466
...yan�tlar� her zamanki
yerde bulaca��z.
717
00:40:24,000 --> 00:40:26,300
�n�m�zdeki ufkun �tesinde.
718
00:40:26,301 --> 00:40:29,906
�eviri: Garaj�mdaki Ejder
www.garajimdakiejder.com
719
00:40:30,846 --> 00:40:32,344
Bana ilk ilham veren �eyler...
720
00:40:32,345 --> 00:40:35,800
...g�ky�z�, y�ld�zlar,
ay, gezegenlerdi.
721
00:40:35,801 --> 00:40:40,755
Uzaya gitmeyi d���nmek
ger�ekten heyecan verici.
722
00:40:41,304 --> 00:40:44,064
S�rada ne var diye
sormak gibi.
723
00:40:44,065 --> 00:40:45,283
Bana g�re s�rada uzay var.
724
00:40:45,284 --> 00:40:48,146
Yapabileceklerimiz hayal
g�c�m�z�n �tesinde.
725
00:40:48,147 --> 00:40:50,725
�nsan soyunun hayatta
kalmas� i�in...
726
00:40:50,726 --> 00:40:54,065
...tek se�enek uzaya gitmek.
727
00:40:54,367 --> 00:40:59,851
D�nya olarak atmam�z
gereken ilk ad�m bu.
69339
