All language subtitles for BBC-Kingdom of Plants- 2012-MVGroup BDRip-720p-E02 - Solving The Secrets
Afrikaans
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bengali
Bosnian
Bulgarian
Catalan
Cebuano
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Croatian
Czech
Danish
Dutch
English
Esperanto
Estonian
Filipino
Finnish
French
Frisian
Galician
Georgian
German
Greek
Gujarati
Haitian Creole
Hausa
Hawaiian
Hebrew
Hindi
Hmong
Hungarian
Icelandic
Igbo
Indonesian
Irish
Italian
Japanese
Javanese
Kannada
Kazakh
Khmer
Korean
Kurdish (Kurmanji)
Kyrgyz
Lao
Latin
Latvian
Lithuanian
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Malayalam
Maltese
Maori
Marathi
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Nepali
Norwegian
Pashto
Persian
Polish
Portuguese
Punjabi
Romanian
Russian
Samoan
Scots Gaelic
Serbian
Sesotho
Shona
Sindhi
Sinhala
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Sundanese
Swahili
Swedish
Tajik
Tamil
Telugu
Thai
Ukrainian
Urdu
Uzbek
Vietnamese
Welsh
Xhosa
Yiddish
Yoruba
Zulu
Odia (Oriya)
Kinyarwanda
Turkmen
Tatar
Uyghur
Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:11,174 --> 00:00:14,962
Bitkilerin b�y�leyici d�nyas�n�
ke�fetmeye �al���yorum...
2
00:00:15,116 --> 00:00:18,072
...en tuhaf�ndan en g�zeline kadar.
3
00:00:20,402 --> 00:00:24,643
Yeni teknoloji ve 3 boyutlu olarak,
4
00:00:25,611 --> 00:00:28,244
...onlar�n hayatlar�n�n bir�ok
y�n�n� ortaya ��karabiliriz...
5
00:00:28,248 --> 00:00:30,973
...aksi takdirde bizden gizlidir.
6
00:00:35,928 --> 00:00:37,533
S�rekli hareket halindeki...
7
00:00:37,741 --> 00:00:41,379
...canl� bir d�nyay� ke�fetmek i�in
zaman� de�i�tirebiliriz.
8
00:00:44,593 --> 00:00:46,362
B�cekler ile etkile�imlerini...
9
00:00:46,403 --> 00:00:49,216
...izlemek i�in boyut de�i�tirebiliriz.
10
00:00:53,886 --> 00:00:56,667
Birbirleri ile nas�l ileti�im
halinde olduklar�n� tahlil edebiliriz...
11
00:00:57,447 --> 00:00:58,863
...renkle,
12
00:00:59,436 --> 00:01:00,501
...kokuyla,
13
00:01:01,998 --> 00:01:03,562
...hatta �s� yoluyla.
14
00:01:04,339 --> 00:01:06,768
Ve biz, mantarlar�n nas�l olupta...
15
00:01:06,790 --> 00:01:09,042
...bitkilerin d��man� de�ilde...
16
00:01:09,108 --> 00:01:11,955
...zorunlu ortaklar� oldu�unu ke�fedebiliriz.
17
00:01:14,079 --> 00:01:16,167
Ve t�m bu dramalar�...
18
00:01:16,178 --> 00:01:20,873
...benzersiz bir yerin d���ndaki,
bah�elerinde...
19
00:01:21,694 --> 00:01:25,760
...ve i�indeki bu muhte�em
camdan kameriyelerde izleyebiliriz.
20
00:01:29,573 --> 00:01:32,386
Kew Kraliyet Botanik Bah�eleri
21
00:01:38,106 --> 00:01:44,905
David Attenborough ile Bitkilerin Krall���
�eviri: SKurthan, 2014
22
00:01:55,630 --> 00:01:56,817
Duyular�m�z...
23
00:01:57,045 --> 00:01:59,131
...bizim i�in neyin �nemli
oldu�unu g�sterir.
24
00:01:59,166 --> 00:02:03,045
G�zlerimiz k���c�k
hareketleri alg�layabilirler...
25
00:02:03,396 --> 00:02:05,144
...ve g�n boyunca iyi g�r�rler.
26
00:02:05,561 --> 00:02:06,484
Kulaklar�m�z...
27
00:02:07,067 --> 00:02:10,371
...insan sesinin frekanslar�n�
alg�layabilirler.
28
00:02:11,228 --> 00:02:14,063
Ama bitkiler i�in �ok �nemli
olan bir�ok �ey vard�r ki...
29
00:02:14,393 --> 00:02:16,866
...biz bunu alg�layamay�z.
30
00:02:17,162 --> 00:02:19,635
��te bu,
31
00:02:19,789 --> 00:02:21,602
...bu gizli d�nyan�n ke�fidir.
32
00:02:25,962 --> 00:02:34,094
~ S�rlar� ��zme ~
33
00:02:45,610 --> 00:02:48,950
Bitkiler, durgun ve pasif g�r�nebilirler...
34
00:02:49,134 --> 00:02:51,431
...ama, asl�nda onlar hareket ederler.
35
00:02:52,551 --> 00:02:56,262
Bunlar�n en gizemlilerinden biri...
36
00:02:56,392 --> 00:02:58,051
G�ne� G�lleri.
37
00:03:00,117 --> 00:03:02,402
Di�er bitkilerde oldu�u gibi yapraklar�,
38
00:03:02,455 --> 00:03:04,795
...b�y�meye yard�mc�
olmak i�in g�ne� �����n� kullan�rlar.
39
00:03:06,971 --> 00:03:08,959
Ama onlar�n parlayan dokuna�lar�...
40
00:03:08,971 --> 00:03:11,158
...g�day� ba�ka bir �ekilde al�rlar.
41
00:03:13,444 --> 00:03:15,751
Onlar tuzakd�r.
42
00:03:19,502 --> 00:03:21,491
Bitkilerin d�zg�n b�y�mek i�in...
43
00:03:21,887 --> 00:03:23,106
...g�ne� �����na,
44
00:03:23,755 --> 00:03:24,744
...ve suya,
45
00:03:25,040 --> 00:03:28,029
...ve mineraller ve besinleri topraktan
almaya ihtiya�lar� vard�r.
46
00:03:28,733 --> 00:03:30,106
Ancak d�nyan�n baz� b�lgelerinde,
47
00:03:30,128 --> 00:03:32,557
- Su birikintileri ve batakl�klar �rne�in -
48
00:03:32,740 --> 00:03:35,411
...toprakta �ok az mineral ve besin vard�r.
49
00:03:35,938 --> 00:03:38,861
Yani bitkiler, o �eyleri ba�ka
bir yerden almak zorundad�rlar.
50
00:03:38,896 --> 00:03:41,784
Ve onlar, bu maddeleri
�l� hayvanlar�n bedenlerinden al�rlar.
51
00:03:45,954 --> 00:03:49,844
Her dokuna��n ucunda
parlakt�lar bir damlac�k vard�r.
52
00:03:50,591 --> 00:03:52,183
Bu nektar gibi g�r�nebilir...
53
00:03:52,250 --> 00:03:56,338
...ve asl�nda, bir�ok b�ce�i
kasten kendisine �ekti�i g�r�n�yor.
54
00:03:57,042 --> 00:03:58,075
Ama �yle de�il.
55
00:04:01,643 --> 00:04:03,797
Bu bir tutkal.
56
00:04:13,128 --> 00:04:15,777
B�cek �yle h�zl�ca yakalanmaz,
57
00:04:15,843 --> 00:04:18,777
...kenarlardaki minik uzant�lar
�zerlerine kapan�r...
58
00:04:18,799 --> 00:04:20,832
...yani, b�cek nefes olamaz.
59
00:04:27,405 --> 00:04:29,109
H�zl� �ekim kameralar� ortaya koyuyor ki,
60
00:04:29,120 --> 00:04:32,372
...b�cek taraf�ndan
dokunuldu�u anda...
61
00:04:32,427 --> 00:04:35,109
...dokuna�lar� e�ilmeye ba�lar.
62
00:04:39,248 --> 00:04:43,622
B�ce�in varl���n� nas�l tespit
etti�ini hala bilmiyoruz.
63
00:04:47,765 --> 00:04:51,787
Sonu�ta, b�t�n G�ne� G�l�...
64
00:04:51,809 --> 00:04:53,567
...av�n�n etraf�n� tamamen
sarmaya ba�lar.
65
00:05:08,429 --> 00:05:09,956
Bu �l�mc�l kucaklamadan...
66
00:05:10,000 --> 00:05:12,593
...ka��� olmayacakt�r.
67
00:05:14,824 --> 00:05:19,308
�imdi, bitki hala hayatta iken...
68
00:05:19,341 --> 00:05:20,945
...kurban�n i� organlar�n� s�v�la�t�r�r...
69
00:05:21,326 --> 00:05:24,975
...ve yapraklar� ile besinleri emer.
70
00:05:37,018 --> 00:05:40,545
Di�er et�il bitkileri g�r�nt�lerken,
h�zlar�n� tespit etmek i�in...
71
00:05:40,611 --> 00:05:43,117
...�zel foto�raf��l�k teknikleri gerekmez.
72
00:05:47,608 --> 00:05:49,443
Darwin, bu bitkiyi...
73
00:05:49,531 --> 00:05:52,267
...d�nyan�n en g�zellerinden
biri olarak tarif eder.
74
00:05:57,062 --> 00:05:59,106
Bu Amerika' daki Kuzey ve G�ney...
75
00:05:59,117 --> 00:06:01,996
...Carolina k�y� ovalar�n�n
yerlisidir.
76
00:06:03,277 --> 00:06:05,529
Ven�s Sinek Kapan�.
77
00:06:08,337 --> 00:06:11,667
B�cekleri bubi tuzaklar� ile yakalar.
78
00:06:13,470 --> 00:06:14,295
�st k�sm�nda,
79
00:06:14,511 --> 00:06:17,445
...yapraklar� tatl� nektar
ile yemlenmi�tir.
80
00:06:20,047 --> 00:06:24,432
Fakat daha a�a��da, baz� dik k�llar vard�r...
81
00:06:27,365 --> 00:06:28,581
...Tetikleyiciler.
82
00:06:32,689 --> 00:06:35,656
Bir�ok �ey yanl��l�kla, bunlardan
birine dokununabilir...
83
00:06:35,667 --> 00:06:38,821
...bu nedenle tek bir
dokunu�un bir etkisi olmaz.
84
00:06:41,436 --> 00:06:45,085
Ama sinek yapraklar� �zerinde
gezinerek nektar� yudumlarken...
85
00:06:45,129 --> 00:06:48,096
...k�llar�na birden fazla kez
temas edecektir.
86
00:06:50,629 --> 00:06:54,100
Ve iki 20 saniye i�erisinde
dokunurmaya devam ederse...
87
00:06:54,530 --> 00:06:55,980
...o zaman i�ler de�i�ir.
88
00:07:17,155 --> 00:07:20,056
Bu tetikleyici k�llar�n ilkel bir...
89
00:07:20,067 --> 00:07:23,847
...elektriksel d�rt� ile
harekete ge�ti�i d���n�l�yor.
90
00:07:28,567 --> 00:07:31,930
Kurban�n bir ��k�� yolu
bulmak i�in umutsuz giri�imleri...
91
00:07:32,040 --> 00:07:34,073
...sadece daha fazla k�l� tetikler...
92
00:07:34,106 --> 00:07:37,446
...ve hatta tuza�� daha s�k�
kapatmaya i�in te�vik eder.
93
00:07:43,668 --> 00:07:46,799
Bitki, hidroklorik asit
a��s�ndan zengin olan...
94
00:07:46,855 --> 00:07:49,339
...s�v�lar�n� salg�lamaya ba�lar.
95
00:07:55,039 --> 00:07:58,940
Yeme�ini tam olarak
sindirmesi on g�n s�recek.
96
00:08:06,898 --> 00:08:08,568
Ama daha b�y�k bir
h�zda hareket eden...
97
00:08:08,579 --> 00:08:11,261
...etobur bitki daha var.
98
00:08:11,953 --> 00:08:15,010
O, g�l ve g�letlerin...
99
00:08:15,041 --> 00:08:17,250
...gizli sualt� d�nyas�nda ya��yor.
100
00:08:21,798 --> 00:08:24,752
Utricularia olarak adland�r�l�r.
101
00:08:24,916 --> 00:08:26,457
Kese Otu.
102
00:08:31,390 --> 00:08:34,797
Bu k���k kurtcuklar
sivrisinek larvalar�d�r...
103
00:08:34,907 --> 00:08:37,182
...ve onlar bu bitkininin
avlar� aras�ndad�r.
104
00:08:41,330 --> 00:08:43,781
Bitkiye ad�n� verin keseler...
105
00:08:43,824 --> 00:08:45,715
...y�zer de�ildir.
106
00:08:46,132 --> 00:08:48,585
Onlar da tuzaklard�r.
107
00:08:57,141 --> 00:08:59,808
Her kese k�smi bir vakum i�erir...
108
00:08:59,896 --> 00:09:02,412
...ve tek y�nl� bir giri�i vard�r.
109
00:09:04,825 --> 00:09:08,220
Eylemi 240 defa yava�latarak,
110
00:09:08,286 --> 00:09:10,251
...nas�l �al��t�klar�n� g�rebiliriz.
111
00:09:12,132 --> 00:09:13,682
Ufak bir dokunu� ile,
112
00:09:13,799 --> 00:09:16,317
...kap� i�eriye do�ru a��l�r.
113
00:09:17,656 --> 00:09:20,006
Av� i�eriye do�ru s�p�r�r.
114
00:09:21,781 --> 00:09:24,594
Her�ey bir milisaniyeden
daha k�sa zamanda olur.
115
00:09:35,041 --> 00:09:38,831
Utricularia d�nyan�n en s�ratli katil bitkisidir.
116
00:09:41,008 --> 00:09:42,587
Ancak, �o�u bitki, elbette,
117
00:09:42,653 --> 00:09:45,675
...ger�ekten �ok yava� hareket.
118
00:09:48,626 --> 00:09:50,482
Kameralar�m�z, y�l boyunca...
119
00:09:50,527 --> 00:09:52,626
...ne gibi dramatik...
120
00:09:52,670 --> 00:09:55,528
...mevsimsel de�i�iklikler
oldu�unu g�sterebilir.
121
00:09:57,524 --> 00:09:59,502
Kew' de k��.
122
00:10:00,760 --> 00:10:04,056
Bu kadar so�uk ve g�ne�
���nlar�n�n bu kadar zay�fken...
123
00:10:04,100 --> 00:10:06,144
...bitkiler b�y�yemezler.
124
00:10:07,848 --> 00:10:11,141
Ve yapraklar k���n, gereksiz
bir sorumluluk olabilir.
125
00:10:13,093 --> 00:10:15,052
A�ac�n yapraklar�...
126
00:10:15,075 --> 00:10:17,800
...k�� f�rt�nalar� taraf�ndan
s�k�lm�� olabilir.
127
00:10:17,835 --> 00:10:20,525
Her �ekilde, Me�e ve kay�nlar�n
��r�k yapraklar�...
128
00:10:20,570 --> 00:10:23,053
...donlar taraf�ndan yok edilecek.
129
00:10:24,375 --> 00:10:27,105
Pek �ok t�r a�a�...
130
00:10:27,149 --> 00:10:30,028
...k�� boyunca durgundur.
131
00:10:36,158 --> 00:10:37,652
Ama sonunda,
132
00:10:37,663 --> 00:10:41,509
...G�ne� g�ky�z�nde y�ksek ve
daha y�kse�e ��kmaya ba�lar.
133
00:10:41,960 --> 00:10:43,938
G�nler daha �s�n�r...
134
00:10:45,158 --> 00:10:47,754
...ve bahar gelir.
135
00:11:06,282 --> 00:11:10,593
Bitki h�crelerinin i�indeki
���k ve �s�ya duyarl� molek�ller...
136
00:11:10,724 --> 00:11:14,282
...�imlenme ve �i�eklenmeyi tetiklerler.
137
00:11:26,820 --> 00:11:29,066
Zamanlama �ok �nemlidir.
138
00:11:29,255 --> 00:11:32,977
�ok erken �i�eklenme ve
sonras�ndaki don bir bitkiyi �ld�rebilir.
139
00:11:34,354 --> 00:11:38,885
�ok ge� olursa, rakiplerinin b�y�mesi
onu zor bir duruma sokabilir.
140
00:11:41,681 --> 00:11:44,403
�lk kokulu �i�ekler
so�anl� bitkilerdir.
141
00:11:47,092 --> 00:11:49,193
Kew Palmiye Evi' nin �n�ndeki alanlar...
142
00:11:49,206 --> 00:11:52,092
...de�i�ip, renklere bo�ulurlar.
143
00:12:02,469 --> 00:12:05,559
Ard�ndan, a�a�lar yar��a kat�l�r.
144
00:12:08,097 --> 00:12:09,559
Kirazlar...
145
00:12:14,973 --> 00:12:17,050
...ve manolyalar.
146
00:12:23,753 --> 00:12:30,872
�i�ekleri polenleyicileri �ekmek i�in
yeterince uzun s�re kald�ktan sonra d��ecekler.
147
00:12:38,680 --> 00:12:40,517
Bu arada ormanda,
148
00:12:40,530 --> 00:12:43,107
...zambaklar g�r�nmeye ba�lar.
149
00:12:51,502 --> 00:12:52,838
G�lge yapan a�a�lar...
150
00:12:52,839 --> 00:12:55,711
...�zerlerinde belirmeden �nce
bahar g�ne�inden paylar�n�...
151
00:12:55,724 --> 00:12:58,211
...toplamak istiyorlarsa
h�zl� geli�meleri gerekir...
152
00:12:58,275 --> 00:13:00,453
...yoksa �nlerini keserler.
153
00:13:19,546 --> 00:13:21,725
Ancak d�nyan�n baz� b�lgelerinde,
154
00:13:21,751 --> 00:13:25,717
...bahar ve yaz sadece
birka� hafta s�rebilir.
155
00:13:26,370 --> 00:13:27,694
Ve oralarda ya�ayan bitkiler...
156
00:13:27,729 --> 00:13:31,370
...y�ll�k faaliyetlerini h�zla
tamamlamak zorundad�r.
157
00:13:34,986 --> 00:13:38,285
Kew onlar i�in �zel d�zenlemeler yapt�.
158
00:13:41,362 --> 00:13:45,067
Bu bah�edeki en yeni cam evi...
159
00:13:45,974 --> 00:13:48,090
...bu bir Alp Evi.
160
00:14:00,053 --> 00:14:02,681
��inde da�lardan gelen bitkiler b�y�mekte...
161
00:14:02,826 --> 00:14:05,595
...bahar ve yazlar�n sadece k�sa de�il,
162
00:14:05,954 --> 00:14:08,098
...ayn� zamanda ac�mas�z
oldu�u yerlerde yeti�enler.
163
00:14:15,146 --> 00:14:19,351
Bu ev, Alp ko�ullar� sa�lamak i�in...
164
00:14:19,402 --> 00:14:21,774
...garip bir �ekilde in�a edilmi�tir.
165
00:14:21,776 --> 00:14:22,981
Derin toprak alt�nda,
166
00:14:23,058 --> 00:14:25,493
...beton pasajlardan bir labirent var...
167
00:14:25,494 --> 00:14:27,280
...ve hava �ok so�uk.
168
00:14:27,690 --> 00:14:30,461
Ve burada s�cakl�k y�kseldi�inde...
169
00:14:30,477 --> 00:14:33,199
...so�uk hava deliklerin i�inden �ekilir...
170
00:14:33,215 --> 00:14:35,986
...ve zemin seviyesinde bitkilerin �zerine �flenir.
171
00:14:36,077 --> 00:14:37,897
Sonra, �s�nan hava tekrar...
172
00:14:38,012 --> 00:14:41,618
...y�kselir ve �stteki menfezlerden ka�ar.
173
00:14:41,713 --> 00:14:43,681
Ve g�ne� gelen �s� ger�ekten g��l� oldu�u zaman,
174
00:14:43,894 --> 00:14:46,665
...onun i�inde ek bir hilesi bulunmakta.
175
00:14:53,750 --> 00:14:55,799
Karlar�n erimesi, genellikle...
176
00:14:55,832 --> 00:14:58,587
...Alp Bitkilerini �i�eklenmeye te�vik eder.
177
00:14:58,669 --> 00:15:02,669
Ama buradaki gibi, teknoloji, bu ko�ullar� s�rekli olu�turmazsa...
178
00:15:02,684 --> 00:15:05,372
...alp �i�ekleri de olmaz.
179
00:15:07,416 --> 00:15:09,384
Alp Allium,
180
00:15:12,492 --> 00:15:14,883
Roscoea, bir Himalaya bitkisi...
181
00:15:14,968 --> 00:15:17,837
...onunla ayn� t�rden, zencefil,
182
00:15:22,096 --> 00:15:24,145
ve Kayakoru�u,
183
00:15:24,194 --> 00:15:25,588
...�ok dayan�kl� bir bitkidir...
184
00:15:25,605 --> 00:15:29,031
...bu kayalar�n aras�ndaki k���k �atlaklara k�k salabilir.
185
00:15:37,791 --> 00:15:41,118
Da� bitkilerinin, neredeyse t�m� k���kt�r...
186
00:15:41,215 --> 00:15:45,527
...ama onlar�n m�cevher kadar
�ekici bir g�zellikleri vard�r.
187
00:15:48,899 --> 00:15:53,718
Ancak, �i�ekler bizim g�zlerimizin
hatr�na evrimle�memi�lerdir.
188
00:15:54,732 --> 00:15:58,618
Onlar�n i�levi b�cekleri mutlu etmektir.
189
00:16:01,081 --> 00:16:05,393
Kimse b�ceklerin d�nyay� tam olarak
nas�l g�rd���nden emin de�il...
190
00:16:05,623 --> 00:16:08,689
...ama bunu olduk�a farkl�
yollardan yapt���m�z kesinlikle belli.
191
00:16:09,344 --> 00:16:13,213
Biz, spektrumunun k�rm�z� b�l�m�n�n
bir k�sm�n� g�rebiliriz...
192
00:16:13,261 --> 00:16:15,256
...bu uzun dalga boyu ���kt�r,
193
00:16:15,303 --> 00:16:17,697
turuncudan, sar�ya,
194
00:16:17,762 --> 00:16:20,583
...ye�il, mor ve mavi,
195
00:16:20,599 --> 00:16:23,370
...k�sa dalga boylu ���klart�r.
196
00:16:24,411 --> 00:16:28,952
Ama b�cekler k�sa dalga boyu ���klar�
bile g�rebilirler...
197
00:16:29,066 --> 00:16:31,575
Onlar, ultraviyole ���nlar�n� bile g�rebilirler.
198
00:16:31,657 --> 00:16:34,493
Ve biz �zel kameralar kullanarak...
199
00:16:34,608 --> 00:16:36,985
...ultraviyole ����a duyarl�l���n
hangi bilgileri...
200
00:16:37,100 --> 00:16:41,329
...ortaya ��kartt���n� a��klayabiliriz.
201
00:16:44,720 --> 00:16:47,785
Bizim d�nyay� nas�l g�rd���m�zden hareketle,
202
00:16:47,818 --> 00:16:50,163
...b�ceklerin d�nyay� nas�l
g�rd�klerini anlayabiliriz.
203
00:16:56,671 --> 00:16:59,015
�i�eklere bu �ekilde bakarak,
204
00:16:59,081 --> 00:17:02,787
...onlar�n ger�ek amac�n�
anlamaya ba�layabiliriz.
205
00:17:09,134 --> 00:17:10,494
Bu �i�ek,
206
00:17:10,773 --> 00:17:16,019
...bizim g�zlerimize, s�radan
d�z yapraklar�varm�� gibi g�r�nebilir.
207
00:17:16,643 --> 00:17:19,807
Ama b�cek, ultraviyole bakar...
208
00:17:20,135 --> 00:17:23,282
Bu �ekilde her yaprak ucu beyazd�r.
209
00:17:23,790 --> 00:17:26,331
Yani beyaz bir daire �eklinde...
210
00:17:27,926 --> 00:17:30,506
...dikkati merkeze
�ekecek �ekilde �izilmi�tir.
211
00:17:30,665 --> 00:17:35,187
B�cek poleni bulabilir.
212
00:17:51,114 --> 00:17:55,409
Bu �i�ek bizim g�zlerimize
d�z mavi olarak g�r�n�r.
213
00:17:55,694 --> 00:17:58,961
Ultraviyole ����� alt�nda
�zerinde...
214
00:17:59,302 --> 00:18:02,802
...merkezine i�aret eden �izgiler bulunan...
215
00:18:02,938 --> 00:18:05,313
...beyaz yapraklard�r.
216
00:18:07,353 --> 00:18:09,955
Ve bu s�radan Y�ks�kotu.
217
00:18:09,978 --> 00:18:11,581
Bizim g�zlerimiz i�in,
218
00:18:11,592 --> 00:18:15,274
...�zerinde birka� rasgele
i�aretten ba�ka bir�ey yok.
219
00:18:16,051 --> 00:18:18,267
Fakat bir b�cek i�in,
daha fazlas� vard�r.
220
00:18:20,637 --> 00:18:24,216
Bu beyaz �izgiler muhtemelen
nektara giden yolu g�steren...
221
00:18:24,228 --> 00:18:26,307
...k�lavuz ini� ���klar�.
222
00:18:28,500 --> 00:18:31,989
En �nemli yap�lar�
genellikle en canl� renklidir.
223
00:18:33,205 --> 00:18:36,023
En nektarl� alanlar daha parlakt�r.
224
00:18:38,707 --> 00:18:42,493
Polenlerde oldu�u gibi.
225
00:18:45,575 --> 00:18:49,411
Ak�amsefas�' n�n �i�e�i
ak�am �zeri olup a�t���nda...
226
00:18:49,502 --> 00:18:54,919
...gece u�an kelebekleri kendine �ekmek i�in
fluoresan gibi polenleri vard�r.
227
00:19:00,260 --> 00:19:02,885
Bu ultraviyole duyarl�l���...
228
00:19:02,988 --> 00:19:07,380
...bitkilerin b�cekler ile ileti�im
kurma yollar�ndan sacede bir tanesidir.
229
00:19:09,901 --> 00:19:15,200
Bitki, polenleyici b�cekleri �ekmek i�in
sadece rengine g�venmez.
230
00:19:15,207 --> 00:19:17,480
Ayr�ca, kokular �retir.
231
00:19:17,725 --> 00:19:19,486
Ben burada dururken,
232
00:19:19,498 --> 00:19:22,428
...asl�nda, bir�ok �e�it...
233
00:19:22,429 --> 00:19:24,895
...parf�m girdab� ile �evriliyim.
234
00:19:26,373 --> 00:19:27,418
Ne yaz�k ki,
235
00:19:27,679 --> 00:19:30,373
�nsan burnu, bu kokular�n...
236
00:19:30,463 --> 00:19:32,516
...sadece %5' ini alg�layabilir...
237
00:19:32,551 --> 00:19:34,570
...b�cekler �ok iyisini yaparlar.
238
00:19:45,373 --> 00:19:50,134
Bu, u�ucu mikroskobik ya� damlac�klar�n�...
239
00:19:50,226 --> 00:19:52,294
...havada u�u�urken hayal edebiliriz.
240
00:19:57,137 --> 00:20:02,768
Bir �ok b�ce�in, ola�an�st� duyarl�
olmas� sa�layan antenleri vard�r.
241
00:20:03,382 --> 00:20:05,904
Baz�lar�, milyar ba��na sadece...
242
00:20:05,916 --> 00:20:08,404
...bir ka� par�a
konsantrasyonu alg�layabilirler.
243
00:20:11,592 --> 00:20:12,864
Bunun bir sonucu olarak,
244
00:20:12,945 --> 00:20:17,570
...b�cekler �i�ek kokusunu
bir mil kadar uzaktan ag�layabilirler.
245
00:20:25,673 --> 00:20:29,583
Ama mesajlar ba�ka y�nlere de gidebilir.
246
00:20:29,980 --> 00:20:33,287
Baz� b�cekler bitkiler ile ba�lant� kurabilirler.
247
00:20:33,696 --> 00:20:36,301
Bunu sesle yaparlar.
248
00:20:41,205 --> 00:20:46,500
Baz� �i�ekler polenleyicileri hakk�nda
son derece titizdirler.
249
00:20:46,528 --> 00:20:51,193
Bu, Amazon ya�mur ormanlar�' ndan gelen Gustavia.
250
00:20:51,943 --> 00:20:54,182
Burada, onun �i�ek tomurcuklar� var.
251
00:20:54,904 --> 00:20:57,915
Her biri sadece birka� saat i�in a��lacak...
252
00:20:57,972 --> 00:21:00,119
...ve bu s�re i�inde,
ziyaret edecek olan...
253
00:21:00,120 --> 00:21:02,927
...�zel bir t�r ar�...
254
00:21:03,131 --> 00:21:06,586
...belirli bir nota ile v�z�ldayacak.
255
00:21:06,746 --> 00:21:09,785
Tabii ki, buralarda Londra'da,
etrafta u�u�an b�yle ar�lar yok.
256
00:21:10,920 --> 00:21:13,544
Ama bizim Gustavia' y�
aldatacak yollar�m�z var...
257
00:21:14,953 --> 00:21:16,293
...bir akort �atal�.
258
00:21:16,862 --> 00:21:18,464
�imdi tek yapmam�z gereken...
259
00:21:18,646 --> 00:21:21,453
...�i�eklerin a�mas�n� beklemek.
260
00:21:39,688 --> 00:21:41,847
Tam ar�n�n e�imde
��nlayan kort �atal�...
261
00:21:41,858 --> 00:21:45,245
...Gustavia' n�n organlar�nda...
262
00:21:45,540 --> 00:21:48,467
...bir titre�ime neden olacak.
263
00:21:48,893 --> 00:21:50,740
Bu hareket, polenlerin
serbest kalmas�n�...
264
00:21:50,955 --> 00:21:54,217
...aksi takdirde h�zla
kilitlenip �i�e�in i�inde kal�r.
265
00:21:58,240 --> 00:21:59,511
Ar� istedi�ini al�r,
266
00:21:59,512 --> 00:22:03,615
...��nk� besleyici bir besin
kayna��na �zel eri�im izni vard�r...
267
00:22:03,649 --> 00:22:06,652
...ve dolay�s� ile de bu bitkiyi tercih eder.
268
00:22:08,655 --> 00:22:15,864
Ve bitkinin, poleni do�ru adrese teslim
etmesi neredeyse kesin olan bir kuryesi vard�r.
269
00:22:17,206 --> 00:22:20,502
Gustavia'n�n polen bulutunu �zellikle vurgulad�k...
270
00:22:20,515 --> 00:22:25,102
...��nk� toz kadar ince olduklar� i�in
onlar� ��plak g�zle g�rmek imkans�zd�r.
271
00:22:30,546 --> 00:22:34,240
Ama ufak polen tozunu bile
incelemek i�in bir yol var...
272
00:22:34,342 --> 00:22:37,081
...bir elektron mikroskobu ile.
273
00:22:47,901 --> 00:22:50,066
Renkler sahtedir...
274
00:22:50,101 --> 00:22:52,401
...fakat bu polen taneleri modeldir.
275
00:22:54,325 --> 00:22:55,300
Bu to�umlay�c� polenin...
276
00:22:55,301 --> 00:22:58,700
7.000 kez b�y�t�lm�� hali.
277
00:23:03,109 --> 00:23:07,878
Her tanecik, �i�e�i d�lleyip,
t�r�n di�erleri ile ayn� olan...
278
00:23:07,879 --> 00:23:12,663
...bireylerini �retmek i�in k���k bir DNA paketi i�erir.
279
00:23:16,588 --> 00:23:20,463
Fkat her biri sadece bu bitki t�r�ne aittirler.
280
00:23:21,614 --> 00:23:25,447
Baz� bitkiler kurye olarak hayvan kullan�r.
281
00:23:27,051 --> 00:23:29,679
Bu Da� Abanozu poleni yap��kand�r...
282
00:23:29,808 --> 00:23:32,499
...ve yarasalar�n k�rk�ne tutunur.
283
00:23:33,923 --> 00:23:37,312
Y�lan Otu poleni feromon bir paket ta��r...
284
00:23:37,324 --> 00:23:43,201
...b�ylece taneleri suda ask�da kal�r,
�i�ekleri de derinlikte a�ar.
285
00:23:53,703 --> 00:23:57,780
�am taraf�ndan �retilen
r�zgarla da��lan polen taneleri...
286
00:23:57,795 --> 00:24:02,052
...k���k hava torbalar�
yard�m� ile hava yoluyla s�r�klenir.
287
00:24:05,418 --> 00:24:07,717
Mikroskop arac�l���yla tanelere bak�nca...
288
00:24:07,768 --> 00:24:11,998
...�ekillerinin ne kadar karma��k
oldu�u ortaya ��kmaktad�r.
289
00:24:12,697 --> 00:24:17,094
Her biri belirli bir bitki t�re �zg�d�r.
290
00:24:18,356 --> 00:24:21,552
Sadece bu �ekle sahip ve do�ru DNA' ya...
291
00:24:21,567 --> 00:24:25,349
...sahip olanlar, �retmek
i�in �i�ekleri d�lleyecektir.
292
00:24:32,723 --> 00:24:35,595
Bir polen tanesi, bir �i�e�e geldi�i zaman...
293
00:24:35,697 --> 00:24:38,928
...bir hayvan�n spermi y�zmez.
294
00:24:39,769 --> 00:24:42,525
Bunun yerine, g�r�nt�n�n g�sterdi�i gibi,
295
00:24:42,628 --> 00:24:49,273
Yumurtal�k i�inde, �i�e�in tam
merkezinde giden bir boru �retir.
296
00:24:57,232 --> 00:24:59,031
Her yeni mevsim,
297
00:24:59,082 --> 00:25:02,146
...yeni d�nyalar kendilerini ortaya koyarlar.
298
00:25:04,941 --> 00:25:06,185
Gecikmi� Ilkbahar,
299
00:25:06,198 --> 00:25:08,954
...daha uzun ve daha g��l� g�n �����...
300
00:25:08,967 --> 00:25:11,928
...yapraklar�n ��kmas�
i�in bir dizi i�arettir.
301
00:25:27,575 --> 00:25:30,639
Bah�eler d�n���r.
302
00:25:40,742 --> 00:25:43,257
Her bitki yapraklar�n� d�zenler,
303
00:25:43,284 --> 00:25:46,771
...b�ylece birbirlerinin �zerini
�rtmeleri en aza indirilir.
304
00:25:57,586 --> 00:26:00,586
Onlar t�m kullan�labilir alan�
dolduran g�ne� �����n�n,
305
00:26:00,624 --> 00:26:05,227
...gelen her ���n�n ye�il klorofil taraf�ndan
ba�lanmas�n� sa�layarak geli�irler.
306
00:26:18,341 --> 00:26:21,091
Burada, y�r�y�� yollar�n�n �zerinde,
a�a� tepelerinde...
307
00:26:21,108 --> 00:26:24,074
...geli�me s�recini g�rebilirsiniz.
308
00:26:24,230 --> 00:26:26,130
Sadece birka� hafta i�inde,
309
00:26:26,246 --> 00:26:28,896
...a�a�lar kendilerini tamamen ye�ille kaplarlar.
310
00:26:29,246 --> 00:26:33,096
Yapraklar�n ve s�rg�nlerin
�reme miktar� ola�an�st�d�r.
311
00:26:33,131 --> 00:26:34,463
Sadece bir d�n�m alanda,
312
00:26:34,563 --> 00:26:37,330
...d�rt ton a��rl���nda olabilir.
313
00:26:42,685 --> 00:26:45,034
Yaz�n uzun s�cak g�nlerinde,
314
00:26:45,035 --> 00:26:49,585
...t�m �ekil ve b�y�kl�kte yapraklar�
b�y�k bir bolluk i�inde b�y�r.
315
00:26:50,324 --> 00:26:53,757
Ve bu sadece bitkilere ba�l� de�ildir.
316
00:26:57,974 --> 00:27:01,207
Yapraklarla zengince bezenmi� gizli habitatlar...
317
00:27:01,257 --> 00:27:05,074
...minik ot�ul b�cek topluluklar� ve...
318
00:27:05,429 --> 00:27:07,279
...ve onlar�n avc�lar� taraf�ndan sa�lan�r.
319
00:27:23,034 --> 00:27:26,218
Bir�oklar� i�in, yapraklar yiyecektir.
320
00:27:30,218 --> 00:27:32,034
Siyah a�a� sinekleri ihtiya�ar�n� olan�...
321
00:27:32,151 --> 00:27:34,573
...i�neye benzer a��z organlar� ile...
322
00:27:34,590 --> 00:27:37,240
yaprak ve saplar�n damarlar�n�...
323
00:27:37,323 --> 00:27:39,356
keserek ve �zsuyu ��kararak al�rlar.
324
00:27:40,106 --> 00:27:42,859
Hatta emmeleri bile gerekmez.
325
00:27:43,073 --> 00:27:45,190
Bitki i�indeki bas�n�...
326
00:27:45,223 --> 00:27:48,578
...�zsuyu midelerinin
i�ine f��k�rtmaya yeterlidir.
327
00:27:52,612 --> 00:27:56,317
Patates B�cekleri de �zsu i�icileridir.
328
00:27:56,528 --> 00:28:01,750
Bunlar, kendi ciltleri �zerinde bir �ok y�rt�c�n�n
ho�lanmad��� mumsu bir toz elde ederler...
329
00:28:01,917 --> 00:28:05,384
...b�ylece a��ta durup,
rahats�z edilmeden �zsuyu i�ebilirler.
330
00:28:09,817 --> 00:28:16,656
Salyangoz, e�e gibi bir a��z dolusu di� ile
bitki �rt�s�n� keser.
331
00:28:22,372 --> 00:28:29,677
Tek bir salyangoz, g�vdesi ve kabuk a��rl���
toplam�n�n be� kat�n� bir g�nde t�ketebilir.
332
00:28:38,844 --> 00:28:40,913
B�cekler ve di�er k���k yarat�klar...
333
00:28:40,948 --> 00:28:42,983
Yani, baz�s� yararl�, baz�lar� zararl�,
334
00:28:43,533 --> 00:28:45,666
...yaz boyunca geli�irler.
335
00:28:48,533 --> 00:28:52,166
Bu, �o�unun �reme zaman�d�r.
336
00:28:52,783 --> 00:28:56,338
Ve bunu �a��rt�c� derecede h�zl� yaparlar.
337
00:28:58,438 --> 00:29:02,305
Di�i yaprak bitleri, di�er b�cekler gibi
yumurtalar�n� b�rakmak i�in �ifle�mez...
338
00:29:02,340 --> 00:29:04,289
sadece klonlar�n� �retir.
339
00:29:04,555 --> 00:29:08,472
D�llenmemi� yumurtalardan gelen bebekler.
340
00:29:09,227 --> 00:29:17,827
Ve klonlar, di�inin v�cudunu terk �nce bile
di�er klonlara hamiledirler.
341
00:29:24,216 --> 00:29:26,616
B�yle i� i�e ge�mi� nesiller...
342
00:29:26,632 --> 00:29:31,449
...birka� saat i�inde b�t�n
bir bitkiyi istila edebilir.
343
00:29:35,554 --> 00:29:39,038
Ama yaprak bitleri de ba�kalar� i�in yiyecektir...
344
00:29:39,238 --> 00:29:47,271
...ve di�er b�ceklerin, bunlar gibi toplulu�u
farketmemesi m�mk�n de�ildir.
345
00:29:49,326 --> 00:29:50,958
En vah�ileri aras�nda,
346
00:29:50,993 --> 00:29:56,010
U�urb�ce�i' nin bir�ok t�r� ve larvalar� vard�r.
347
00:29:58,960 --> 00:30:02,359
Bu Cryptolaeumus adl� bir U�urb�ce�i yavrusu,
348
00:30:02,410 --> 00:30:07,076
ve hemen hemen Patates Bitleri ve
Yaprak Bitleri d���nda hi�bir �ey yemiyor.
349
00:30:07,698 --> 00:30:11,798
Yavruykende, yeti�kin oldu�unda da.
350
00:30:17,337 --> 00:30:20,937
Bu �ok h�zl� hareket edebilen gen� bir Atsine�i.
351
00:30:34,176 --> 00:30:37,842
Bir kelebek larvas�, tamamen k�r...
352
00:30:37,926 --> 00:30:40,276
...ama g�rmeye de ihtiyac� yok:)
353
00:30:42,092 --> 00:30:44,581
Keskin bir koku alma duygusu var...
354
00:30:44,614 --> 00:30:49,763
...ve yaprak bitleri taraf�ndan �retilen
feromonlara �zel olarak duyarl�d�r.
355
00:30:49,914 --> 00:30:51,229
Av�na sald�r�r...
356
00:30:51,264 --> 00:30:54,790
...ve a�z�ndaki b�y�k bir
kancay� ona saplar...
357
00:30:54,864 --> 00:30:57,314
...ve sonra, kurutana kadar emer.
358
00:30:59,803 --> 00:31:03,022
Ve bast�r�lamaz bir i�tah� vard�r.
359
00:31:05,920 --> 00:31:09,903
Yeti�kin olmadan 600 kadar yaprak biti yiyebilir.
360
00:31:13,225 --> 00:31:16,658
Bir�ok y�rt�c�, avlayacak av bulduklar� s�rece...
361
00:31:16,792 --> 00:31:19,142
...�zerinde bulunduklar� bitkileri umursamazlar.
362
00:31:21,875 --> 00:31:23,133
Ama bir avc�...
363
00:31:23,224 --> 00:31:26,008
...bir bitki ile �zel bir ortakl�k kurar...
364
00:31:26,014 --> 00:31:29,314
...ve bu bitki b�cekle beslenen G�ne� G�l�' d�r.
365
00:31:31,130 --> 00:31:32,080
Bu bitki,
366
00:31:32,564 --> 00:31:34,764
Roridula denir,
367
00:31:35,114 --> 00:31:42,002
...yapraklar� �zerinde bulunan yap��kan
t�ylerle b�cekleri yakalar.
368
00:31:51,569 --> 00:31:52,841
��in tuhaf�,
369
00:31:52,891 --> 00:31:57,074
...Roridula, b�cek bedenlerini sindiremez.
370
00:31:57,791 --> 00:31:59,974
Bunun yerine,
371
00:32:00,008 --> 00:32:03,708
...bir tahtakurusu t�r�nden yard�m al�r.
372
00:32:04,124 --> 00:32:07,491
Bu b�cek, Roridula �zerinden
ba�ka hi�bir yerde ya�amaz.
373
00:32:09,696 --> 00:32:14,346
Tahtakurusu bu yapraklar�n �zerinde
yap��madan �al���r.
374
00:32:14,400 --> 00:32:20,168
��nk�, v�cudu yap��maz bir tabaka ile kaplanm��t�r.
375
00:32:24,085 --> 00:32:25,402
Ve Tahtakurusu...
376
00:32:25,602 --> 00:32:31,218
...gider ve Roridula yakalad���
b�ceklerin bedenleri ile beslenir.
377
00:32:33,168 --> 00:32:36,607
Ve bir b�cek yakaland��� zaman...
378
00:32:36,674 --> 00:32:42,657
Tahtakurusu, �ubuk gibi a��z par�as�n�
b�ce�in bedenine saplar...
379
00:32:42,690 --> 00:32:44,657
...ve kurutana kadar emer.
380
00:33:13,715 --> 00:33:16,606
Sonra �retti�i d��k� yere d��er...
381
00:33:16,956 --> 00:33:20,390
...ve Roricula' ya g�bre olur.
382
00:33:27,740 --> 00:33:34,304
Kew cam evinde �zenle kontrol edilen �artlar
bitkiler i�in kesinlikle uygundur.
383
00:33:35,022 --> 00:33:36,009
Ancak e�it derecede,
384
00:33:36,253 --> 00:33:38,099
...b�cekler i�in de uygundur.
385
00:33:41,875 --> 00:33:45,554
Yani zararl�lar� kontrolde
tutmak i�in bir �ey yap�lmal�d�r.
386
00:33:48,028 --> 00:33:52,977
Avc�lar� tan�tman�n tek yolu
387
00:33:53,783 --> 00:33:56,783
Asya Su Ejderhas�.
388
00:34:01,891 --> 00:34:04,879
Onlar�n Un-Kurdu' ndan olu�an bir diyetleri var...
389
00:34:05,045 --> 00:34:06,840
ve hamamb�ce�i.
390
00:34:17,495 --> 00:34:20,358
Kolayca g�nl�k sulama zaman�n� ��renmi�ler.
391
00:34:20,380 --> 00:34:24,858
G�n boyunca �atlaklarda saklanan
hamamb�ceklerini yakalamak i�in.
392
00:34:57,918 --> 00:35:03,905
Bu nadiren �nemsenen, ziyaret�i ha�ereleri
kontrol etmenin daha incelikli yollar� da vard�r.
393
00:35:04,683 --> 00:35:08,145
Bu kartlar mikroskobik yumurtlara ile kaplanm��t�r.
394
00:35:08,530 --> 00:35:09,748
Bir yabanar�s�.
395
00:35:17,795 --> 00:35:18,948
Onlar �atlad�klar� zaman,
396
00:35:18,949 --> 00:35:22,680
...i�lerinden en sevdikler av� aramak i�in
E�ek Ar�lar� ��kar.
397
00:35:23,688 --> 00:35:24,944
Yaprak bitleri' ni.
398
00:35:34,451 --> 00:35:37,784
Buradaki,
bir yaprak biti pupas� ke�fetti.
399
00:35:39,053 --> 00:35:40,950
Hedefini se�er...
400
00:35:40,989 --> 00:35:43,963
...ve i�ine kendi yumurtan� enjekte eder.
401
00:35:45,749 --> 00:35:48,288
Larvalar kona��n i�inde a��ld�klar�nda...
402
00:35:48,326 --> 00:35:50,532
...onu canl� canl� yerler.
403
00:35:50,926 --> 00:35:54,106
T�pk�, ba�kalar�n�n daha �nce yapm�� oldu�u gibi.
404
00:35:56,583 --> 00:36:00,033
Bunlar kurbanlar�n kurumu� kabuklar�...
405
00:36:02,536 --> 00:36:04,240
...yaprak biti mumyalar�.
406
00:36:17,791 --> 00:36:21,868
Kew' da sonraki b�y�k mevsimsel d�n���m ba�l�yor...
407
00:36:23,040 --> 00:36:24,117
...sonbahar.
408
00:36:33,498 --> 00:36:40,949
Cam evlerin d���nda, korumas�z olarak geli�en bitkilerin,
yakla�an k�t� �artlara haz�rl�kl� olmalar� gerekir.
409
00:36:42,117 --> 00:36:44,937
A�a�lar yapraklar�n� d�kmeye haz�rlan�yor.
410
00:36:45,591 --> 00:36:47,668
��lerindeki ye�il klorofil...
411
00:36:47,681 --> 00:36:51,309
...emilip, k�rmaya ba�lar.
412
00:36:52,275 --> 00:36:56,300
Parlak renkler, s�recinin yan �r�nleridir.
413
00:37:07,648 --> 00:37:09,352
Yapraklar d��erken,
414
00:37:09,405 --> 00:37:14,033
...topra��n alt�ndan,
yeni bir d�nya kendini g�sterir.
415
00:37:19,861 --> 00:37:21,194
Mantarlar.
416
00:37:31,547 --> 00:37:34,162
Mantarlar fotosentez yapamaz.
417
00:37:34,188 --> 00:37:37,256
��nk�, bitkilerden farkl� olarak, klorofilleri yoktur.
418
00:37:38,728 --> 00:37:43,804
Asl�nda, hayvanlarla daha
yak�ndan ilgili olan kitin �retilir.
419
00:37:43,920 --> 00:37:47,882
Kitin, b�ceklerin kabuklar�nda
kulland�klar� maddenin ayn�s�d�r.
420
00:37:54,207 --> 00:37:57,286
Bunlar, mantar�n meyve organlar�d�r.
421
00:37:57,627 --> 00:38:00,899
Onlar�n g�revi, toz-benzeri sporlar �retmektir.
422
00:38:00,900 --> 00:38:05,622
Daha sonra, ba�ka bir yerde b�y�mek i�in
ormanl�k alana da��l�rlar.
423
00:38:06,061 --> 00:38:09,492
Ancak bu mantar�n sadece k���k bir par�as�d�r.
424
00:38:09,554 --> 00:38:13,713
Mantar�n v�cudun �o�u toprak alt�ndad�r.
425
00:38:14,736 --> 00:38:16,973
Minik k�lcal k�klerini...
426
00:38:16,974 --> 00:38:21,912
...orman zemininde, y�zlerce metre uzaklara uzat�rlar.
427
00:38:22,012 --> 00:38:31,012
Ve bunun, bir�ok orman bitkisinin sa�l�kl� geli�mesi i�in,
ne kadar gerekli oldu�unu yeni anlamaya ba�l�yoruz.
428
00:38:43,236 --> 00:38:47,402
Bu ipliklerin uzunlu�u neredeyse inan�lmaz.
429
00:38:52,470 --> 00:38:54,401
Amerika'da bulunan bir �rne�in...
430
00:38:54,436 --> 00:38:58,572
...yakla��k d�rt mil kare �zerinde
uzand��� tespit edildi.
431
00:38:58,874 --> 00:39:03,590
Bu Kew Bah�elerinin kaplad���
alandan 16 kat daha b�y�kt�r.
432
00:39:05,430 --> 00:39:06,771
Teknik anlamda,
433
00:39:06,817 --> 00:39:10,601
Bu d�nya �zerinde bilinen en b�y�k canl� organizmad�r.
434
00:39:22,959 --> 00:39:24,749
�o�u mantar...
435
00:39:24,761 --> 00:39:30,204
...bitki ve hayvan organizmalar�n�n
�l� dokular� ile beslenenirler.
436
00:39:47,958 --> 00:39:51,574
Onlar, yapraklar ve ah�ap da dahil olmak �zere,
437
00:39:51,585 --> 00:39:58,487
...t�m organik maddelerin yakla��k % 90' �n�,
y�k�ma u�ratacak g��l� kimyasallar �retirler.
438
00:40:01,280 --> 00:40:02,416
Bunu yaparken,
439
00:40:02,473 --> 00:40:08,365
...bitkilerin ilkbaharda b�y�rken kullanacaklar� yak�t olan
besleyici maddeleri topra�a salarlar.
440
00:40:09,890 --> 00:40:15,602
Yani mantarlar, ya�am d�ng�s�nde gerekli olan ba�lant�lard�r.
441
00:40:19,056 --> 00:40:24,687
Ancak baz� mantarlar baz� bitkilerle,
bitki hayatta iken ortakl�k kurarlar.
442
00:40:25,915 --> 00:40:28,381
Ve bitkiler i�in bu �ok �nemlidir.
443
00:40:30,983 --> 00:40:33,926
Bu Lucombe Me�esi.
444
00:40:34,353 --> 00:40:38,421
1762 y�l�nda buraya gelen bir palamuttan �imlenmi�.
445
00:40:38,591 --> 00:40:41,284
...ve Kew' daki en eski bitkilerden biri.
446
00:40:41,787 --> 00:40:44,957
K�kleri bir mantar ile kapl�.
447
00:40:45,117 --> 00:40:46,634
Peki bu ne anlama geliyor...
448
00:40:47,095 --> 00:40:50,822
A�ac�n bu kadar uzun ya�amas�n�n sebebi mantarlard�r.
449
00:40:51,918 --> 00:40:55,861
��nk�, mantar�n yapt��� �eyler
olmazsa, bu me�e a�ac� da olmaz.
450
00:40:55,902 --> 00:40:59,061
Mantarlar topraktan do�rudan azot ay�klar...
451
00:40:59,538 --> 00:41:02,345
...ve sonra me�e a�ac�,
onu mantarlardan al�r.
452
00:41:02,783 --> 00:41:08,283
Ve kar��l���nda, mantar,
me�e a�ac�n�n k�klerinin �z�nden �ekerleri al�r.
453
00:41:09,399 --> 00:41:12,501
Bu y�zden kar��l�kl� ��karlara uygun bir d�zenleme var,
454
00:41:12,513 --> 00:41:14,876
...bir simbiyotik ili�ki.
455
00:41:15,060 --> 00:41:16,593
Asl�nda, �imdi anlayabiliyoruz ki,
456
00:41:16,594 --> 00:41:24,389
...bitkilerin yery�z�ndeki t�rlerinin yakla��k %90' �
mantarlara, �u veya bu �ekilde ba��ml�d�rlar.
457
00:41:26,229 --> 00:41:28,262
Kew mantarlarla da ilgilenir...
458
00:41:28,320 --> 00:41:30,457
...t�pk� bitkiler i�in yapt��� gibi.
459
00:41:31,082 --> 00:41:35,184
Onlar i�in de �zel bir yeralt� d�nyas� yarat�lm��t�r.
460
00:41:40,267 --> 00:41:43,289
Burada, farkl� t�rlerin binlercesi...
461
00:41:43,438 --> 00:41:45,519
...kutularda korunur.
462
00:41:48,917 --> 00:41:50,542
Bu fungarium (Mantar Evi veya Mantar �ehri).
463
00:41:51,224 --> 00:41:56,768
Burada d�nyan�n herhangi bir yerindekinden
daha fazla mantar numunesi var.
464
00:41:56,769 --> 00:41:59,219
...ve bunlar�n say�s� �eyrek milyon.
465
00:41:59,496 --> 00:42:05,496
Ve d�nyan�n d�rt bir yerinden,
ara�t�r�lmak i�in, buraya, Kew' e geldiler.
466
00:42:07,985 --> 00:42:14,457
Kew' �n toplad��� �rnekler, onun 400 y�ll�k
tarihsel geli�imini ortaya koyar.
467
00:42:16,954 --> 00:42:21,386
Bunlar bilim ve t�ptaki potansiyel
de�erleri i�in saklan�rlar.
468
00:42:23,136 --> 00:42:26,313
Belki de en �nl�leri budur.
469
00:42:26,808 --> 00:42:29,138
Bu Penisilyum,
470
00:42:29,395 --> 00:42:32,906
Bu kaptakinden penisilin �retilir.
471
00:42:34,029 --> 00:42:37,392
��te petrol� sindirebilen ba�ka bir tanesi,
472
00:42:37,694 --> 00:42:39,489
Ve bilim adamlar�,
petrol s�z�nt�lar�n� temizlemek i�in...
473
00:42:39,512 --> 00:42:42,898
...kullan�labilir mi diye ara�t�r�yorlar.
474
00:42:43,632 --> 00:42:46,178
Ama mantarlar �ok da sinsi olabilirler.
475
00:42:48,494 --> 00:42:53,284
Bu t�rt�l�n kafas�nda b�y�yen bir mantar var.
476
00:42:53,970 --> 00:42:58,311
Bu, Cordyceps bir t�r tropikal bir mantard�r.
477
00:42:58,345 --> 00:43:01,425
..ve korkun� bir g�cele geli�ir.
478
00:43:02,368 --> 00:43:05,539
Hayvan�n beynine kadar bula�abilir.
479
00:43:06,254 --> 00:43:08,435
�enesinin aras�na yerle�ti�i bir kar�ncada...
480
00:43:08,436 --> 00:43:12,061
...bir �im g�vdesi gibi t�rmanarak,
481
00:43:12,663 --> 00:43:14,731
...bir bitki kadar boylanabilir.
482
00:43:15,004 --> 00:43:17,265
Ve bu, bir bitki kadar y�ksek olan mantar...
483
00:43:17,356 --> 00:43:19,208
...onu �ld�r�r.
484
00:43:26,071 --> 00:43:29,889
Uzun bir meyve v�cut sonra
kar�ncan�n beyini par�alar ve d��ar� ��kar.
485
00:43:33,611 --> 00:43:35,395
Bu dikkatle haz�rlanm�� davran��...
486
00:43:35,430 --> 00:43:38,555
...mantar�n yerden y�kselmesini sa�lar.
487
00:43:38,600 --> 00:43:41,497
Y�ksek mesafeler �zerinde sporlar�n� du� gibi p�sk�rebilir...
488
00:43:41,498 --> 00:43:44,589
...ve b�ylece yeni kurbanlara ula��r.
489
00:43:49,922 --> 00:43:52,979
D�nyadaki bitkilerin hala s�rlarla dolu.
490
00:43:52,990 --> 00:43:57,888
Biz hayatlar�n�n �ok farkl� y�ntemlerini bilsek bile...
491
00:44:03,724 --> 00:44:05,938
En �nl� t�rlerinden biri...
492
00:44:05,939 --> 00:44:09,530
...sadece bir ka� y�l �ncesine kadar
gizemli olan biri.
493
00:44:11,071 --> 00:44:12,844
Bir a�a� gibi g�r�nebilir,
494
00:44:12,898 --> 00:44:17,409
...ama ger�ekte, sadece tek bir
dev yaprak.
495
00:44:19,380 --> 00:44:21,925
Ona 'Titian arum' denir.
496
00:44:22,323 --> 00:44:24,880
...ve bir rekortmendir.
497
00:44:27,918 --> 00:44:30,213
Nedenini �imdi g�receksiniz.
498
00:44:30,724 --> 00:44:31,973
Bir hafta ya da daha fazla
499
00:44:32,111 --> 00:44:39,111
...o ye�il sap� ve �st�ne geli�en yapraklar
�l�rler, ��r�rler ve kaybolurlar.
500
00:44:39,230 --> 00:44:41,094
Ancak, toprak y�zeyinin alt�nda,
501
00:44:41,105 --> 00:44:43,753
...devasa bir yumru var.
502
00:44:43,849 --> 00:44:45,053
Ve neden rekortmen oldu�unu...
503
00:44:45,212 --> 00:44:47,724
...ortaya ��kacak �eyde bu.
504
00:44:55,973 --> 00:44:57,995
Bu ola�an�st� olay...
505
00:44:57,996 --> 00:45:01,905
...her yedi y�lda sadece bir kez olu�ur.
506
00:45:03,075 --> 00:45:05,791
Tamamlanmas� iki ay s�recektir.
507
00:45:28,124 --> 00:45:31,442
Ama, bu yeni b�y�yende, ne bir g�vde var...
508
00:45:31,453 --> 00:45:33,181
...ne de yaprak.
509
00:45:40,746 --> 00:45:44,675
D�nyan�n en b�y�k �i�ek tomurcu�u bu.
510
00:45:57,363 --> 00:46:00,068
O g�nden g�ne b�y�d�k�e,
511
00:46:00,227 --> 00:46:03,141
b�y�k sivri bir, tek-yaprak,
512
00:46:03,278 --> 00:46:07,006
...geli�mekte olan �i�e�in
merkezinden y�kselir.
513
00:46:12,335 --> 00:46:16,403
Ve sonra ak�am olup,
ya�mur orman�n� karakl�klar bast���nda...
514
00:46:16,750 --> 00:46:19,784
...dev �i�ek, a��l�r.
515
00:46:36,372 --> 00:46:41,697
Bu, kesinlikle, en �a��rt�c� �i�ek a�ma �eklidir.
516
00:46:48,958 --> 00:46:52,685
Ben bu inan�lmaz �i�eklerden birini, ilk kez...
517
00:46:52,788 --> 00:46:56,901
...Sumatra Tropikal Ya�mur Ormanlar�' da,
do�al haliyle g�rd�m..
518
00:46:57,163 --> 00:46:59,373
Ama neden bu kadar b�y�k?
519
00:46:59,889 --> 00:47:03,039
Eh, �i�e�in i�levi, t�m �i�eklerdeki gibi,
520
00:47:03,232 --> 00:47:05,052
...polenleyicileri �ekmektir.
521
00:47:05,296 --> 00:47:09,428
Ve bu bitki, ��r�yen et kokusu gibi bir koku yayar.
522
00:47:09,996 --> 00:47:12,341
Ama ba�ka bir �ey daha yapar.
523
00:47:12,817 --> 00:47:16,948
E�er �s�ya duyarl� bir kameran�z
varsa g�rebilece�iniz bir�ey...
524
00:47:22,202 --> 00:47:24,299
Bu ola�an�st� cihaz...
525
00:47:24,350 --> 00:47:27,104
...�a��rt�c� bir �eyi ortaya koymaktad�r.
526
00:47:35,176 --> 00:47:37,734
�i�e�in sivri ucundaki beyaz alanlar...
527
00:47:37,767 --> 00:47:41,669
...bitkinin �evresinden,
�nemli �l��de daha s�cakt�r.
528
00:47:43,321 --> 00:47:48,260
Is�n�yor,
529
00:47:48,661 --> 00:47:52,267
En fazla �s�, bitkinin ucunda,
37 santigrat derece ula�abilir,
530
00:47:52,300 --> 00:47:56,137
Bir memelinin g�vdesi ile ayn� s�cakl�kta.
531
00:48:01,816 --> 00:48:04,333
O �s�nd�k�a, ba�ka bir �ey oluyor gibi...
532
00:48:04,666 --> 00:48:07,637
...sivri �i�e�in dibinin i�inde.
533
00:48:10,215 --> 00:48:15,346
K���k yap�lar�n y�zlercesi,
k�l��kl� polenler �retmeye ba�larlar.
534
00:48:27,933 --> 00:48:34,343
Titan Arum kendini, b�ceklerin polenlemeye
gelmesine haz�rl�yor.
535
00:48:36,482 --> 00:48:40,432
Minik i��i ar�lar ve
muhtemelen le� b�cekleri de...
536
00:48:40,564 --> 00:48:45,941
...g��l� koku ve �s� kombinasyonu ile �ekilir.
537
00:48:48,425 --> 00:48:51,939
Le� kokan di�er �i�ekler de �s� �retir.
538
00:48:51,974 --> 00:49:00,372
Yani onlar, yeni �lm�� bir hayvan le�inin
v�cut s�cakl���n� taklit ediyorlar gibi g�z�kmekte.
539
00:49:00,556 --> 00:49:02,736
Fakat s�cak hava...
540
00:49:02,819 --> 00:49:05,819
Titan Arum' un ucu taraf�ndan �retilen,
541
00:49:06,016 --> 00:49:07,819
...farkl� bir fonksiyona
sahip olmal�d�r.
542
00:49:11,194 --> 00:49:12,253
Geceleyin,
543
00:49:12,347 --> 00:49:15,655
...bir so�uk hava tabakas�,
- yinede hava -
544
00:49:15,668 --> 00:49:19,818
...orman zemini le g�lgelik
olan a�a�lar�n alt� aras�nda kal�r.
545
00:49:19,861 --> 00:49:25,238
Ama s�cak hava, Titan Arum' un sivri
ucundan y�kselerek olu�mas�...
546
00:49:25,347 --> 00:49:27,282
...bu engeli deler.
547
00:49:27,283 --> 00:49:29,400
B�ylece Titan Arum kokusu...
548
00:49:29,493 --> 00:49:33,213
...g�lgelik orman y�zeyine yay�l�r,
- uzak ve geni�-
549
00:49:33,284 --> 00:49:39,876
b�ylece b�cekleri, - polenleyici b�cekleri -
�ok �ok uzun bir yoldan, kendine �eker.
550
00:49:42,056 --> 00:49:44,324
Biz b�yle bir manzaray�
hayal etseydik,
551
00:49:44,350 --> 00:49:50,132
Gece �s�n�n d��ar�, g�ky�z�ne at�lmas�
Bir baca duman� gibi bir �ey olurdu.
552
00:50:00,060 --> 00:50:03,739
�i�ek, sadece iki g�n boyunca a��k kal�r.
553
00:50:08,725 --> 00:50:10,829
Ve sonra, kapan�r.
554
00:50:34,160 --> 00:50:38,288
Bilim, bize, �imdiye kadar g�r�lmemi� d�nyaya,
anl�k bir bak�� f�rsat� verdi.
555
00:50:38,574 --> 00:50:41,869
Ancak, ke�if yolculu�umuz daha yeni ba�lad�.
556
00:50:42,408 --> 00:50:44,459
Teknoloji ilerledik�e,
557
00:50:44,562 --> 00:50:49,318
...bitkilerin gizli d�nyas�n�n
daha iyi anl�yor olaca��z.
558
00:50:54,478 --> 00:50:57,337
Bitki ke�iflerimizin sonuncusu...
559
00:50:57,453 --> 00:51:00,081
...kuru ku�akta olacak.
560
00:51:04,484 --> 00:51:05,512
��llerde,
561
00:51:05,539 --> 00:51:10,385
bitkiler hayatta kalmak i�in
ola�an�st� bir adaptasyon kullan�rlar.
562
00:51:11,762 --> 00:51:14,249
G�nd�z de ve gece de...
563
00:51:23,617 --> 00:51:25,733
Ve bizimde ke�fedece�imiz gibi,
564
00:51:25,848 --> 00:51:30,015
Bitkilerin �a��rt�c� zaman kaps�lleri
i�inedeki hayat hakk�nda, yeni bir ara�t�rma...
565
00:51:30,104 --> 00:51:31,318
- tohumlar� hakk�nda -
566
00:51:31,353 --> 00:51:36,139
Hi�bir bitkinin bir daha asla soyunun
t�kenmemesinden emin olmak i�in.
567
00:51:40,140 --> 00:51:46,440
Kew Kraliyet Botanik Bah�elerindeki ve di�er kontroll� ortamlardaki t�m �ekimlerde,
3 Boyutlu film ve geli�mi� bilgisayarl� modelleme teknikleri kullan�lm��t�r.
568
00:51:46,441 --> 00:51:55,341
�eviri: SKurthan, 2014
50437