Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:01,520 --> 00:00:07,846
OVERWINNING IN DE WOESTIJN
2
00:00:08,760 --> 00:00:12,481
Voor de 'woestijnratten',
de mannen van het Achtste Leger...
3
00:00:12,640 --> 00:00:17,965
...die op 23 oktober 1942
hun holen in de woestijn verlieten...
4
00:00:18,120 --> 00:00:22,170
...om de mythe van Rommels
onoverwinnelijkheid te ontkrachten.
5
00:00:22,320 --> 00:00:26,370
En om de gebieden van het
Tweede Romeinse Rijk te bevrijden.
6
00:00:26,520 --> 00:00:31,048
En ook voor de andere dienstvakken:
de RAF en de marine...
7
00:00:31,200 --> 00:00:34,886
...en de arbeiders van Groot-Brittannië
en de Verenigde Staten.
8
00:00:35,040 --> 00:00:39,887
Zonder wier inspanningen de overwinning
niet behaald had kunnen worden.
9
00:00:57,680 --> 00:01:02,368
De woestijn van Libië
is alleen geschikt voor oorlogsvoering.
10
00:01:02,520 --> 00:01:06,366
Duizenden vierkante kilometers
met niets dan zand en stenen.
11
00:01:06,520 --> 00:01:12,163
Een kompas is hier net zo belangrijk
als voor een zeeman op volle zee.
12
00:01:12,320 --> 00:01:16,325
Water is er niet,
tot je diep in de aarde boort.
13
00:01:16,480 --> 00:01:19,051
Je wast je in je scheerkom.
14
00:01:19,200 --> 00:01:22,044
Vliegen zijn zo vasthoudend
als buldogs.
15
00:01:22,200 --> 00:01:25,363
Kneuzingen worden al snel
open zweren.
16
00:01:26,200 --> 00:01:30,762
Dagen die erg heet zijn, worden gevolgd
door bitter koude nachten.
17
00:01:31,720 --> 00:01:37,682
Als de hete wind zandstormen veroorzaakt,
wordt het leven ondraaglijk.
18
00:01:37,840 --> 00:01:43,165
Vijf dagen in zo'n storm en moord is
te vergoelijken, volgens de Arabieren.
19
00:01:47,480 --> 00:01:50,848
Het tij van deze woestijnoorlog
kende eb en vloed.
20
00:01:51,000 --> 00:01:53,810
Maar toen Rommel optrok,
nadat we Tobroek verloren...
21
00:01:53,960 --> 00:01:57,362
...stonden we dichter bij Suez
dan ooit tevoren.
22
00:01:57,520 --> 00:02:01,525
We hadden 80.000 man verloren,
en veel materieel.
23
00:02:19,360 --> 00:02:23,763
Er waren eerdere verdedigingslinies waar
generaal Auchinleck had kunnen stoppen:
24
00:02:23,920 --> 00:02:26,969
Sidi Barrani of Mersa Matruh,
bijvoorbeeld.
25
00:02:27,120 --> 00:02:31,091
Maar hij viel met opzet terug
op El Alamein...
26
00:02:31,240 --> 00:02:34,528
...minder dan 100 kilometer
van Alexandrië.
27
00:02:35,440 --> 00:02:38,569
Voor Rommel,
die met flinke snelheid oprukte...
28
00:02:38,720 --> 00:02:42,725
...moeten Egypte,
met de vruchtbare Nijl-delta...
29
00:02:42,880 --> 00:02:47,522
...Caïro, met het Britse hoofdkwartier,
en Afrika's grootste stad...
30
00:02:47,680 --> 00:02:52,527
...Alexandrië, Egypte's grootste haven
en de basis voor onze vloot...
31
00:02:52,680 --> 00:02:56,002
...en Suez, de poort
naar het Verre Oosten...
32
00:02:56,160 --> 00:02:59,721
...allemaal vreselijk nabij
geleken hebben.
33
00:02:59,880 --> 00:03:06,047
Zo nabij als een luchtspiegeling.
En, zou zo blijken, net zo ongrijpbaar.
34
00:03:06,200 --> 00:03:10,364
Het was verstandig van Auchinleck
om naar El Alamein te gaan.
35
00:03:10,520 --> 00:03:15,367
Het was de sterkste linie
tussen Libië en de delta.
36
00:03:15,520 --> 00:03:20,242
Bovendien waren Rommels aanvoerroutes
nu enorm lang geworden.
37
00:03:21,000 --> 00:03:24,083
Aan de rechterkant
grensde onze flank aan de zee.
38
00:03:24,240 --> 00:03:29,280
Links lag de Qattara-depressie.
Een laag gebied, zo groot als Wales.
39
00:03:29,440 --> 00:03:35,209
Eén derde ervan is zoutmoeras,
en geen voertuig kan erdoorheen.
40
00:03:51,520 --> 00:03:55,491
Over dit front van 65 km
nam Auchinleck persoonlijk de leiding.
41
00:03:55,640 --> 00:04:00,965
Hij droeg alle verantwoordelijkheid.
We gingen geen stap meer achteruit.
42
00:04:01,120 --> 00:04:05,330
Z'n uitgedunde leger groef zich in
en plaatste prikkeldraad.
43
00:04:05,480 --> 00:04:08,211
En er werden mijnen gelegd.
44
00:04:08,360 --> 00:04:12,490
Er lagen onderbroken mijnenvelden
en versterkte punten...
45
00:04:12,640 --> 00:04:15,530
...en machinegeweer-
en antitank-posities.
46
00:04:16,320 --> 00:04:19,608
Maar vooralsnog was het allemaal
nog ontoereikend.
47
00:04:29,200 --> 00:04:32,363
Het was hier
dat generaal Auchinleck wachtte.
48
00:04:32,520 --> 00:04:36,923
En met hem de mannen die met hem streden
bij Gazala en Sidi Rezegh.
49
00:04:37,080 --> 00:04:39,845
Anderen waren al twee keer
naar Benghazi opgerukt.
50
00:04:40,000 --> 00:04:43,686
Weer anderen waren ontsnapt
uit Bir Hakeim en Tobroek.
51
00:04:44,760 --> 00:04:49,721
Het Achtste Leger was al vechtend
650 km teruggetrokken.
52
00:04:49,880 --> 00:04:55,683
En nu wachtte hen een strijd, net zo
belangrijk als de Slag om Engeland.
53
00:04:55,840 --> 00:05:01,643
Het Midden-Oosten, Suez
en nog zo veel meer stond op het spel.
54
00:05:01,800 --> 00:05:04,690
De cruciale dagen waren aangebroken.
55
00:05:55,920 --> 00:06:00,881
Het front bleef intact.
Na enkele dagen van gevechten...
56
00:06:01,040 --> 00:06:05,045
...zaten de Britten, Australiërs, Indiërs
en Zuid-Afrikanen nog op hun plek...
57
00:06:05,200 --> 00:06:08,204
...net zo volhardend
als onze infanterie bij Waterloo.
58
00:06:09,240 --> 00:06:14,929
Het directe gevaar was geweken.
Maar men bleef bezorgd.
59
00:06:29,080 --> 00:06:35,247
Op dat moment kwam Mr Churchill langs,
met een dosis inspiratie en energie.
60
00:06:35,400 --> 00:06:36,925
Hij bracht goed nieuws:
61
00:06:37,080 --> 00:06:41,722
Er kwamen meer troepen en materieel.
Ze hadden de Kaap al gerond.
62
00:06:42,560 --> 00:06:48,283
Vijf dagen lang sprak hij bij leger en
luchtmacht over het belang van hun taak.
63
00:06:49,280 --> 00:06:52,682
En nog dramatischer:
Hij bracht nieuwe bevelhebbers mee.
64
00:06:52,840 --> 00:06:55,571
De generaals Alexander en Montgomery.
65
00:06:55,720 --> 00:06:58,405
Alexander was één van de laatsten
uit Duinkerken...
66
00:06:58,560 --> 00:07:02,610
...wiens leger ook de Japanners in Birma
had bevochten.
67
00:07:02,760 --> 00:07:05,650
En Montgomery,
die 't Achtste Leger overnam.
68
00:07:05,800 --> 00:07:08,280
Een man, zo sober als Cromwell.
69
00:07:08,440 --> 00:07:12,286
En net zo betrokken
bij z'n hedendaagse Ironsides.
70
00:07:14,240 --> 00:07:18,768
Instructie aan generaal Alexander,
bevelhebber Midden-Oosten
71
00:07:18,920 --> 00:07:24,165
1 . Uw hoofdtaak is de vernietiging van
het Duits-Italiaanse Leger van Rommel...
72
00:07:24,320 --> 00:07:29,201
...met alle bijbehorende voorraden
en installaties in Egypte en Libië.
73
00:07:29,360 --> 00:07:34,082
2. Uw mag al het andere afstoten
voor het vervullen van deze taak...
74
00:07:34,240 --> 00:07:39,041
...die de absolute prioriteit heeft
van Zijne Majesteit.
75
00:07:39,200 --> 00:07:41,680
Winston Churchill
76
00:07:47,120 --> 00:07:51,364
Veldslagen slokken wapens sneller op
dan je ze kan maken.
77
00:07:52,200 --> 00:07:56,125
In Engeland stroomde 't oorlogsmaterieel
de fabrieken uit.
78
00:07:57,080 --> 00:07:59,526
De Britse vrouwen
werkten naast de mannen...
79
00:07:59,680 --> 00:08:05,323
...aan de granaten, schepen, tanks,
vliegtuigen en explosieven.
80
00:08:05,480 --> 00:08:10,088
In geen ander land worden vrouwen
zo voor de oorlog ingezet.
81
00:08:43,480 --> 00:08:49,362
In de VS kwamen grotere, krachtigere
tanks van de lopende band af.
82
00:08:49,520 --> 00:08:55,163
De Shermans, bijvoorbeeld.
Met hun 75mm-kanon in een toren.
83
00:08:55,320 --> 00:08:58,244
Deze gingen voor het eerst naar Egypte.
84
00:08:59,240 --> 00:09:04,406
Hoewel er niet zo veel Amerikaans
materieel bij El Alamein werd ingezet...
85
00:09:04,560 --> 00:09:06,801
...was het cruciaal voor de zege.
86
00:09:18,280 --> 00:09:24,242
Het Achtste Leger had de langste
aanvoerroute in de geschiedenis.
87
00:09:25,280 --> 00:09:29,001
Er zijn twee routes naar 't
Midden-Oosten, vanuit Engeland en de VS.
88
00:09:29,160 --> 00:09:32,004
De eerste gaat over zee,
om de Kaap heen.
89
00:09:32,160 --> 00:09:34,640
20.000 km
over een zee vol U-boten...
90
00:09:34,800 --> 00:09:40,523
...die alleen begaanbaar bleef
door de volharding van onze mannen.
91
00:09:40,680 --> 00:09:43,843
De tweede route gaat door de lucht,
over Afrika.
92
00:09:44,000 --> 00:09:48,403
Over de Niger en dan noordwaarts
over de Nijl-vallei.
93
00:09:58,080 --> 00:10:01,527
Landingsbanen
werden uit de jungle gehakt.
94
00:10:01,680 --> 00:10:06,288
Deze route nemen vliegtuigen die naar
havens aan de westkust zijn gebracht...
95
00:10:06,440 --> 00:10:08,363
...nadat ze in elkaar gezet zijn.
96
00:10:08,520 --> 00:10:13,128
Dit werk heeft zo z'n problemen,
waaronder malaria.
97
00:10:43,360 --> 00:10:46,364
Achter het front
arriveerden de versterkingen.
98
00:10:47,280 --> 00:10:50,523
Aan het front zelf
was Rommel weer in de aanval.
99
00:10:50,680 --> 00:10:52,887
Dit was twee maanden later.
100
00:10:53,040 --> 00:10:57,887
Hij had z'n mannen verteld dat dit
de dag was dat ze naar Caïro gingen.
101
00:10:58,040 --> 00:11:01,487
Maar vijf dagen later
trok hij zich terug.
102
00:11:01,640 --> 00:11:07,761
Hij liet bijna 300 tanks achter,
als bewijs van z'n veldheerskunst.
103
00:11:37,520 --> 00:11:42,162
In twee of drie maanden hebben we
het Achtste Leger opnieuw opgebouwd.
104
00:11:42,320 --> 00:11:45,403
In de havens van het Midden-Oosten
arriveerden mannen uit Engeland...
105
00:11:45,560 --> 00:11:48,086
...India en Zuid-Afrika.
106
00:11:48,240 --> 00:11:55,044
De 44e Divisie en de 51e Divisie
hadden Engeland verlaten in mei en juni.
107
00:11:55,200 --> 00:11:58,522
En toen Tobroek viel,
was het president Roosevelt...
108
00:11:58,680 --> 00:12:03,925
...die Churchill op bezoek had, die
de eerste Shermans naar Egypte stuurde.
109
00:12:04,080 --> 00:12:08,005
Lange termijnplanning
wierp nu z'n vruchten af.
110
00:12:27,880 --> 00:12:31,168
De luchtmacht hield de wacht.
111
00:12:46,800 --> 00:12:50,327
Rommel, wiens aanvoerroute
tien keer korter was dan de onze...
112
00:12:50,480 --> 00:12:54,246
...was zelf ook hard bezig
z'n materieel aan te vullen.
113
00:12:54,400 --> 00:12:59,327
Maar een aanzienlijk deel daarvan
had geen enkele toekomst.
114
00:13:00,160 --> 00:13:03,607
Daar zorgden de geallieerde luchtmachten
wel voor.
115
00:14:00,200 --> 00:14:05,001
De Royal Navy en de Fleet Air Arm
vielen de konvooien ook aan.
116
00:14:05,160 --> 00:14:10,326
Binnen enkele weken vernietigden of
beschadigden onze onderzeeërs 24 schepen.
117
00:14:10,480 --> 00:14:16,567
In augustus alleen al ging 80 procent
van wat er werd verstuurd ten onder.
118
00:14:32,960 --> 00:14:37,602
Ondertussen trainde het Achtste Leger
tot het erbij neerviel.
119
00:14:37,760 --> 00:14:43,449
Een goede fysieke conditie is
één van de belangrijkste voorwaarden.
120
00:14:43,600 --> 00:14:48,367
Als twee strijders elkaar tegenkomen,
zal de fitste van de twee winnen.
121
00:14:48,520 --> 00:14:51,888
Dit is keer op keer bewezen...
122
00:14:52,040 --> 00:14:56,602
...en het geldt voor alle rangen,
van stafofficieren tot soldaten.
123
00:14:56,760 --> 00:15:03,530
En dit geldt voor alle wapenonderdelen,
ongeacht hun taak of locatie.
124
00:15:03,680 --> 00:15:06,889
In goede conditie:
In staat om te vechten.
125
00:15:54,720 --> 00:15:59,886
Tegen midden oktober
waren beide partijen bijna gereed.
126
00:16:00,040 --> 00:16:04,887
In het noorden lagen Rommels troepen
van de kust tot 15 km in het binnenland.
127
00:16:05,040 --> 00:16:09,728
Hier lag 't merendeel van z'n infanterie,
met de 90e en 164e Divisie...
128
00:16:09,880 --> 00:16:12,360
...samen met de Italiaanse
Trieste Divisie.
129
00:16:12,520 --> 00:16:17,208
In het zuiden, aan een front van 22 km
lagen drie Italiaanse divisies...
130
00:16:17,360 --> 00:16:20,842
...versterkt door de rest
van z'n Duitse infanterie.
131
00:16:21,000 --> 00:16:23,571
Het centrum
werd opzettelijk zwak gelaten:
132
00:16:23,720 --> 00:16:28,601
Dit werd bemand door de Bologna Divisie,
die een front van 26 km bewaakte.
133
00:16:29,400 --> 00:16:33,769
In het noorden lagen ook twee
pantserdivisies, Duits en Italiaans.
134
00:16:33,920 --> 00:16:36,400
En dat gold ook voor het zuiden.
135
00:16:37,200 --> 00:16:40,682
Het Britse front begon in het noorden
met de 9e Australische...
136
00:16:40,840 --> 00:16:43,605
...en daaronder de
1e Zuid-Afrikaanse Divisie.
137
00:16:43,760 --> 00:16:47,242
De 51e Highland Divisie, die wraak
zochten voor St Valary...
138
00:16:47,400 --> 00:16:51,166
...en de 4e Indiase Divisie,
veteranen van Abessinië en Libië...
139
00:16:51,320 --> 00:16:53,049
...bewaakten het midden.
140
00:16:53,200 --> 00:16:56,602
In het zuiden lag de 50e Divisie...
141
00:16:56,760 --> 00:17:01,163
...naast de Vrije Fransen van Bir Hakeim
en Griekse eenheden.
142
00:17:01,320 --> 00:17:06,167
De tactische reserve bestond uit de 44e
Divisie, uit de omgeving van Londen.
143
00:17:06,320 --> 00:17:10,325
Er waren drie pantserdivisies,
met mannen uit 't Verenigd Koninkrijk.
144
00:17:10,480 --> 00:17:15,361
Daaronder waren veteranen uit de
woestijngevechten, maar ook groentjes.
145
00:17:15,520 --> 00:17:19,047
De beroemde 7e Pantserdivisie
lag in het zuiden...
146
00:17:19,200 --> 00:17:21,646
...de andere twee
lagen in het noorden...
147
00:17:21,800 --> 00:17:25,282
...met de 2e Nieuw-Zeelandse Divisie
ernaast.
148
00:17:30,520 --> 00:17:36,323
Rommel was vol vertrouwen.
Hij zei tegen de journalisten in Berlijn:
149
00:17:36,480 --> 00:17:39,962
'Reken maar dat we vasthouden
wat we hebben.
150
00:17:40,120 --> 00:17:44,603
We hebben de poort naar Egypte in handen
en zullen handelen.'
151
00:17:56,800 --> 00:18:02,284
Hitler had weer eens
historische voorgevoelens.
152
00:18:02,440 --> 00:18:07,048
Wat hij voor zich zag, was
de voorbestemde veroveraar van Egypte.
153
00:18:07,200 --> 00:18:12,491
En die persoon
gaf hij de veldmaarschalksstaf.
154
00:18:12,640 --> 00:18:16,611
Rommel hoopte dat als wij aanvielen,
we z'n centrum zouden kiezen.
155
00:18:16,760 --> 00:18:20,401
Die hoop wakkerden we aan
via de opstelling van onze troepen.
156
00:18:21,440 --> 00:18:27,368
Hij zou onze tanks door laten breken
en dan vernietigen via flankaanvallen.
157
00:18:27,520 --> 00:18:31,127
Vervolgens zou hij
z'n eigen offensief lanceren.
158
00:18:36,000 --> 00:18:39,368
Generaal Alexander, admiraal Harwood
en Maarschalk Tedder...
159
00:18:39,520 --> 00:18:44,321
...planden El Alamein samen.
Het zou een gezamenlijke operatie worden.
160
00:18:44,480 --> 00:18:48,451
Een gecentraliseerde bevelsstructuur
was nu realiteit.
161
00:18:50,040 --> 00:18:55,251
In de woestijn werkten Montgomery
en Cunningham voortdurend samen.
162
00:18:55,400 --> 00:19:01,009
Er was geen verdeelde legertop,
zei Montgomery. Er was één legertop.
163
00:19:05,640 --> 00:19:09,770
Montgomery realiseerde zich
dat z'n leger het beste zou vechten...
164
00:19:09,920 --> 00:19:13,891
...als het precies wist wat er gebeurde
en wat het zou gaan doen...
165
00:19:14,040 --> 00:19:19,570
...en zorgde dat iedereen het aanvalsplan
kende, van generaal tot soldaat.
166
00:19:19,720 --> 00:19:24,282
Het werd van boven naar beneden
doorgegeven, tot de laagste niveaus.
167
00:19:24,440 --> 00:19:28,001
Zodat hoge officieren, die al een derde
winter in de woestijn meemaakten...
168
00:19:28,160 --> 00:19:33,121
...hetzelfde wisten als de soldaten
die voor het eerst in actie kwamen.
169
00:19:33,880 --> 00:19:36,929
Het was een aanval op een solide front.
170
00:19:37,080 --> 00:19:40,323
En bij een solide front,
zei generaal Alexander...
171
00:19:40,480 --> 00:19:44,690
...lijkt de tactiek op het slopen
van 'n muur met een breekijzer.
172
00:19:44,840 --> 00:19:47,411
Je stoot hem er
zo ver mogelijk in...
173
00:19:47,560 --> 00:19:51,963
...en dan wrik je heen en weer
om een gat te maken.
174
00:19:52,120 --> 00:19:53,929
En dat vergroot je dan.
175
00:19:54,080 --> 00:19:58,927
Zodra het gat groot genoeg is,
gaan de pantserdivisies erdoorheen...
176
00:19:59,080 --> 00:20:03,449
...om de vijandelijke artillerie
en communicatielijnen te vernietigen.
177
00:20:03,600 --> 00:20:05,329
Wat generaal Montgomery betreft:
178
00:20:05,480 --> 00:20:10,281
Hij wilde de vijand rechtstreeks
Afrika uit schoppen.
179
00:20:12,120 --> 00:20:15,010
De laatste voorbereidingen begonnen.
180
00:21:28,840 --> 00:21:33,687
Nu iedereen wist wat er moest gebeuren
en alles klaar was...
181
00:21:33,840 --> 00:21:37,287
...braken de laatste momenten
van normale routine aan.
182
00:21:37,440 --> 00:21:40,364
Wat uitrusten, kleren wassen...
183
00:21:40,520 --> 00:21:43,364
...een duik in zee
voor de troepen aan de kust.
184
00:21:43,520 --> 00:21:45,682
Het koken van een avondmaal.
185
00:21:51,160 --> 00:21:54,528
Zonsopkomst boven de Middellandse Zee...
186
00:21:54,680 --> 00:21:58,241
Zonsondergang,
met een vleugje groen aan de horizon.
187
00:21:58,400 --> 00:22:01,244
Een luchtspiegeling
die van zand water maakt...
188
00:22:01,400 --> 00:22:05,200
...en die op dat water
kleine bootjes lijkt te tonen.
189
00:22:05,360 --> 00:22:10,571
Veel soldaten zagen deze dingen.
Misschien voor het eerst.
190
00:22:10,720 --> 00:22:15,806
Ze schreven naar huis,
rookten een sigaret en praatten wat.
191
00:22:15,960 --> 00:22:20,761
Of ze zwegen, luisterend naar de doedel-
zakken die Highland Laddie speelden.
192
00:23:17,160 --> 00:23:20,448
De Slag om El Alamein begon 's avonds.
193
00:23:20,600 --> 00:23:24,525
Toen de schemering inviel, werden
de laatste voorbereidingen getroffen.
194
00:24:01,360 --> 00:24:04,569
Het Achtste Leger keek uit
over Rommels linies...
195
00:24:04,720 --> 00:24:07,883
...gehuld in maanlicht en schaduw.
196
00:24:17,720 --> 00:24:23,045
Om Uur U min 30
beginnen de beschietingen.
197
00:24:23,200 --> 00:24:26,602
Op hetzelfde moment
trekt de genie eropuit...
198
00:24:26,760 --> 00:24:29,650
...om doorgangen te maken
in de mijnenvelden...
199
00:24:29,800 --> 00:24:32,690
...en die met witte tape te markeren.
200
00:24:33,800 --> 00:24:38,681
Na 30 minuten stopt de beschieting
van de primaire doelen...
201
00:24:38,840 --> 00:24:41,241
...en schuift deze naar voren.
202
00:24:41,400 --> 00:24:46,884
Om Uur U, om 10 uur,
zal de infanterie oprukken.
203
00:28:43,280 --> 00:28:46,568
Tegen de ochtend
waren de eerste doelen bereikt.
204
00:28:46,720 --> 00:28:48,609
De beschieting was effectief geweest.
205
00:28:48,760 --> 00:28:52,526
De kanonnen waren in Alexandrië
te horen geweest, 100 km verderop.
206
00:28:52,680 --> 00:28:58,449
De vijand was gedeeltelijk verrast:
Er waren krijgsgevangenen in pyjama.
207
00:28:58,600 --> 00:29:03,606
Maar elders was er zwaar gevochten.
De bajonet werd vaak gebruikt.
208
00:29:13,200 --> 00:29:17,125
Nu trokken onze troepen verder,
oprukkend en consoliderend.
209
00:29:17,280 --> 00:29:20,841
De infanterie, tanks en de luchtmacht
werkten als één geheel.
210
00:29:52,240 --> 00:29:56,211
Na zware gevechten had het Achtste Leger
een saillant in het noorden...
211
00:29:56,360 --> 00:30:01,651
...10 km breed
en 6 km voorbij de eerste mijnenvelden.
212
00:30:01,800 --> 00:30:04,644
De dag erop werd er in het centrum
en het zuiden aangevallen.
213
00:30:04,800 --> 00:30:08,930
De aanval die Rommel verwachtte,
en die hij als zwaartepunt beschouwde.
214
00:30:09,080 --> 00:30:14,405
Maar dit waren afleidingsacties. De
hoofdaanval zou die in 't noorden zijn.
215
00:30:14,560 --> 00:30:20,124
Het breekijzer van het Achtste Leger was
ingezet en werd nu heen en weer gewrikt.
216
00:30:40,440 --> 00:30:43,808
In onze saillant
vielen de Australiërs weer aan...
217
00:30:43,960 --> 00:30:47,965
...en ze creëerden een front van 5 km,
dat west-noordwest liep.
218
00:31:18,360 --> 00:31:21,603
Rommel voerde herhaaldelijk
tegenaanvallen uit...
219
00:31:21,760 --> 00:31:24,366
...zowel op de grond
als in de lucht.
220
00:32:26,160 --> 00:32:29,403
De luchtmacht deed geweldig werk.
221
00:32:29,560 --> 00:32:33,929
Voor de Luftwaffe werd de lucht
een plaats van dood en verderf.
222
00:32:34,080 --> 00:32:37,721
En de toestellen die daar ontsnapten,
werden op de grond vernietigd.
223
00:33:04,840 --> 00:33:09,880
Op de vierde dag werd Kidney Ridge
aangevallen door de 7e Pantserdivisie:
224
00:33:10,040 --> 00:33:13,249
Infanterie, lichte tanks
en pantserwagens.
225
00:34:40,960 --> 00:34:43,167
De heuvelrug werd veroverd.
226
00:34:45,320 --> 00:34:48,961
Ondertussen waren het de Australiërs,
gesteund door Britse tanks...
227
00:34:49,120 --> 00:34:51,566
...die hun noordelijke opmars
voortzetten...
228
00:34:51,720 --> 00:34:56,123
...en een wig dreven
tussen de Duitse troepen aan de kust.
229
00:35:29,760 --> 00:35:34,482
Rommel vocht nu onafgebroken terug,
steeds wanhopiger.
230
00:36:33,000 --> 00:36:37,608
In deze vier dagen werd veel
van Rommels infanterie afgesneden.
231
00:36:37,760 --> 00:36:41,446
Sommige afgesneden eenheden
vochten door.
232
00:36:41,600 --> 00:36:44,843
Er vielen aan beide zijden
veel slachtoffers...
233
00:36:45,000 --> 00:36:48,209
...maar wij maakten
veel krijgsgevangenen.
234
00:37:45,080 --> 00:37:49,369
Terwijl de slag in het noorden woedde,
was Rommel tot actie gedwongen.
235
00:37:49,520 --> 00:37:51,648
We legden hem onze wil op.
236
00:37:51,800 --> 00:37:55,521
Hij verplaatste twee pantserdivisies,
de 21e en Ariete...
237
00:37:55,680 --> 00:37:58,411
...van het zuiden
naar net onder onze saillant.
238
00:38:03,480 --> 00:38:08,042
De luchtmacht probeerde te voorkomen
dat ze zich konden concentreren.
239
00:40:12,000 --> 00:40:15,004
Generaal Montgomery
verzamelde nu al zijn tanks...
240
00:40:15,160 --> 00:40:20,007
...waaronder die uit het zuiden,
voor de laatste ruk aan het breekijzer.
241
00:40:26,480 --> 00:40:28,881
De eerste fase was voorbij.
242
00:40:29,040 --> 00:40:31,520
Op 1 november,
de negende dag van de slag...
243
00:40:31,680 --> 00:40:35,480
...rukte het Achtste Leger
over de hele linie op.
244
00:40:36,200 --> 00:40:40,728
Maar onze dodelijkste klap vond plaats
in de punt van de saillant.
245
00:42:00,800 --> 00:42:02,962
Het was de doorbraak.
246
00:42:03,120 --> 00:42:07,125
Binnen twee uur waren onze lichte tanks
65 km achter Rommels linies...
247
00:42:07,280 --> 00:42:09,442
...en vernietigden daar
z'n aanvoerlijnen.
248
00:42:09,600 --> 00:42:12,171
Het resultaat was verwarring en chaos.
249
00:42:28,360 --> 00:42:32,922
Het moment waar Alexander en Montgomery
op wachtten, was aangebroken.
250
00:42:33,080 --> 00:42:35,560
Al hun tankeenheden stonden klaar...
251
00:42:35,720 --> 00:42:39,645
...en als een vloot slagschepen
voeren deze door de bres.
252
00:42:39,800 --> 00:42:43,885
Het doel ervan was
om Rommels tanks te vernietigen.
253
00:45:53,920 --> 00:45:56,048
Op deze dag, 3 november...
254
00:45:56,200 --> 00:45:59,682
...vond de zwaarste tankslag
van deze campagne plaats.
255
00:45:59,840 --> 00:46:04,243
Er werd overal gevochten,
maar het zwaartepunt lag bij Al-Aqaqir...
256
00:46:04,400 --> 00:46:10,931
...waar een bittere tankslag woedde,
die uur na uur erger en bloediger werd.
257
00:46:11,080 --> 00:46:15,529
Driekwart van de As-tanks
stond in brand of was vernietigd.
258
00:46:18,720 --> 00:46:21,690
Toen de dag ten einde liep,
duurde de slag nog voort.
259
00:46:21,840 --> 00:46:24,684
Bij Al-Aqaqir veroverden we
de heuvelrug.
260
00:46:24,840 --> 00:46:27,844
Onze luchtmacht had de Luftwaffe
bijna vernietigd.
261
00:46:28,000 --> 00:46:32,881
Nu werd alles ingezet,
tegen een vijand die op instorten stond.
262
00:47:00,200 --> 00:47:05,491
Dit is het BBC Home and Forces Programme.
Hier is Bruce Belfrage.
263
00:47:05,640 --> 00:47:09,611
Hier is geweldig nieuws
dat ons het afgelopen uur bereikte...
264
00:47:09,760 --> 00:47:13,560
...via een legercommuniqué uit Caïro.
Het luidt:
265
00:47:13,720 --> 00:47:16,041
'De As-eenheden in de woestijn...
266
00:47:16,200 --> 00:47:21,411
...zijn, na twaalf etmalen
van aanvallen door onze troepen...
267
00:47:21,560 --> 00:47:24,404
...nu volledig op de terugtocht.'
268
00:47:26,680 --> 00:47:30,651
Dat zal ze leren.
- En dat is nog maar het begin.
269
00:47:35,600 --> 00:47:39,810
Het Afrikakorps, totaal gebroken
en op de vlucht...
270
00:47:39,960 --> 00:47:42,167
...werd fanatiek achtervolgd.
271
00:47:42,320 --> 00:47:46,769
Maar het Achtste Leger kwam niet alleen
achter de vijand aan.
272
00:47:46,920 --> 00:47:52,484
Langs de vluchtroute vernietigden onze
kanonnen en tanks op de eerste dag...
273
00:47:52,640 --> 00:47:56,725
...meer dan 50 van Rommels laatste tanks,
zonder verliezen.
274
00:47:56,880 --> 00:48:02,205
Hij had al 500 tanks achtergelaten
op het slagveld.
275
00:48:02,360 --> 00:48:05,489
We veroverden
meer dan 1000 stuks geschut.
276
00:48:15,640 --> 00:48:19,247
Meer dan 1000 vliegtuigen,
van transporttoestellen tot jagers...
277
00:48:19,400 --> 00:48:21,528
...lagen vernietigd op de grond.
278
00:48:28,960 --> 00:48:34,091
De Italianen in het zuiden, door Rommel
achtergelaten zonder voedsel of water...
279
00:48:34,240 --> 00:48:37,528
...werden gevangengenomen:
vijf divisies in totaal.
280
00:48:42,760 --> 00:48:46,082
In het noorden
pakten we duizenden Duitsers op.
281
00:48:49,640 --> 00:48:53,361
Waaronder Von Thoma,
de commandant van het Afrikakorps...
282
00:48:53,520 --> 00:48:56,285
...Burckhardt,
een parachutistencommandant...
283
00:48:56,440 --> 00:48:58,442
...en acht Italiaanse generaals.
284
00:48:59,920 --> 00:49:03,322
We begroeven 20.000 vijandelijke doden.
285
00:49:03,480 --> 00:49:08,964
Maar toen we dit met onze eigen doden
deden, moesten we erg voorzichtig zijn.
286
00:49:09,120 --> 00:49:15,526
Want de Duitsers hadden in sommige
gevallen boobytraps aan ze bevestigd.
287
00:49:23,400 --> 00:49:25,323
De achtervolging was meedogenloos.
288
00:49:25,480 --> 00:49:28,768
Elk vijandelijk konvooi,
op de kustweg of in de woestijn...
289
00:49:28,920 --> 00:49:34,131
...soms in eindeloze files,
werd gebombardeerd en beschoten.
290
00:49:34,280 --> 00:49:38,842
Nu oogstten ze wat ze hadden gezaaid
in Frankrijk en Polen.
291
00:50:18,680 --> 00:50:24,847
Onze tanks hadden Rommels achterhoede
vernietigd en snelden vooruit.
292
00:50:29,200 --> 00:50:33,762
Na twee dagen van achtervolging
kwam er regen, die alles vertraagde.
293
00:50:34,520 --> 00:50:37,171
Hele stukken weg
werden ondiepe stroompjes.
294
00:50:37,320 --> 00:50:40,051
Landingsbanen liepen onder.
295
00:50:41,120 --> 00:50:46,889
Ondanks de regen werd op de vierde dag
Mersa Matruh veroverd.
296
00:50:47,040 --> 00:50:51,204
De eerste veroverde haven,
waarlangs nu voorraden binnenkwamen.
297
00:51:10,400 --> 00:51:14,121
De eerste gemineerde stukken weg
kwamen bij de Halfaya-pas...
298
00:51:14,280 --> 00:51:17,648
...waar de weg zich 200 meter
omhoog kronkelt.
299
00:51:17,800 --> 00:51:22,010
Vanaf dat punt tot aan Benghazi,
725 km westwaarts...
300
00:51:22,160 --> 00:51:24,766
...was elke pas opgeblazen
door de vijand.
301
00:51:24,920 --> 00:51:29,721
En elke kilometer van de weg
moest onderzocht en vrijgemaakt worden.
302
00:51:29,880 --> 00:51:32,770
De genie werkte dag en nacht door.
303
00:51:34,920 --> 00:51:40,643
Naar Sollum bracht de marine 5,5 miljoen
liter water en andere cruciale goederen.
304
00:51:46,480 --> 00:51:50,201
Op de achtste dag
was de vijand uit Egypte verjaagd.
305
00:51:51,200 --> 00:51:55,250
Tobroek, dat zo zeer verbonden was
met onze woestijncampagne...
306
00:51:55,400 --> 00:51:59,246
...Tobroek, dat negen maanden lang
belegerd was geweest...
307
00:51:59,400 --> 00:52:04,122
...en al twee keer van eigenaar
was verwisseld, was weer van ons.
308
00:52:04,280 --> 00:52:06,806
Het was 13 november.
309
00:52:17,720 --> 00:52:22,362
In Cyrene verruilde het Achtste Leger
de woestijn voor 'n groen landschap...
310
00:52:22,520 --> 00:52:24,648
...verlaten door
de Italiaanse kolonisten.
311
00:52:24,800 --> 00:52:29,806
En er zat maar een week tussen
de inname van Tobroek en Benghazi.
312
00:52:30,960 --> 00:52:34,487
In Benghazi pauzeerden we
om onze voorraden aan te vullen.
313
00:52:34,640 --> 00:52:37,371
De haven, die twee jaar lang
door ons gebombardeerd was...
314
00:52:37,520 --> 00:52:40,808
...zo regelmatig, dat piloten het
'de post bezorgen' noemden...
315
00:52:40,960 --> 00:52:43,725
...lag nu bezaaid met gezonken schepen.
316
00:52:43,880 --> 00:52:48,522
Kranen, installaties
en de meeste pieren waren vernietigd.
317
00:52:48,680 --> 00:52:51,923
Maar de marine en de genie
werkten zo hard...
318
00:52:52,080 --> 00:52:54,890
...dat er binnen mum van tijd
schepen uitgeladen werden.
319
00:52:55,040 --> 00:52:59,682
Over zee en land arriveerde er weldra
wekelijks 11 miljoen liter brandstof...
320
00:52:59,840 --> 00:53:02,491
...en 8000 ton aan munitie.
321
00:53:12,960 --> 00:53:17,648
Terwijl wij ons hergroepeerden, had
Rommel zich ingegraven bij El Agheila.
322
00:53:17,800 --> 00:53:21,122
Maar na drie weken van voorbereidingen
bedacht hij zich...
323
00:53:21,280 --> 00:53:24,887
...en trok hij zich terug
zodra onze aanval op gang kwam.
324
00:53:25,040 --> 00:53:29,807
Z'n besluiteloosheid leidde tot niets,
behalve 'n fellere aanval van onze kant.
325
00:53:31,320 --> 00:53:34,847
Van El Agheila tot Tripoli
is het 850 kilometer.
326
00:53:35,000 --> 00:53:38,322
Het kostte het Achtste Leger
41 dagen om die te overbruggen.
327
00:53:38,480 --> 00:53:42,166
In die periode waren er gevechten
met Rommels achterhoede...
328
00:53:42,320 --> 00:53:46,689
...waarbij er één keer een beschieting
was, zo zwaar als bij El Alamein.
329
00:53:46,840 --> 00:53:51,243
Maar hoewel er vertraging was,
was onze opmars onverbiddelijk.
330
00:53:51,400 --> 00:53:56,361
Net voor de laatste fase
zei generaal Montgomery in een dagorder:
331
00:53:56,520 --> 00:53:59,603
'Niets hield ons tegen
sinds de slag om Egypte begon.
332
00:53:59,760 --> 00:54:01,967
Niets zal ons nu tegenhouden.'
333
00:54:02,120 --> 00:54:07,763
En dat klopte. Acht dagen later
waren we in de buitenwijken van Tripoli.
334
00:54:39,920 --> 00:54:43,527
De overgave van Tripoli door
de gouverneur en de burgemeester...
335
00:54:43,680 --> 00:54:47,162
...betekende het einde
van het Italiaanse overzeese rijk.
336
00:54:47,320 --> 00:54:50,369
Land na land
had het Britse leger veroverd.
337
00:54:50,520 --> 00:54:57,244
Abessinië, Eritrea, Italiaans Somaliland,
Libië, Tripolitanië.
338
00:54:57,400 --> 00:55:00,768
Ze hadden geen stad meer in handen.
339
00:55:32,480 --> 00:55:37,247
In 80 dagen was het Achtste Leger
bijna 2300 km opgerukt:
340
00:55:37,400 --> 00:55:40,643
Een wapenfeit zonder weerga
in de krijgsgeschiedenis.
341
00:55:40,800 --> 00:55:44,168
In heel de slag en de opmars
waren er voor elk slachtoffer...
342
00:55:44,320 --> 00:55:46,766
...vijf vijandelijke slachtoffers
geweest.
343
00:55:47,600 --> 00:55:50,604
In de woorden van Churchill:
344
00:55:50,760 --> 00:55:56,290
'U hebt het aangezicht van de oorlog
op opvallende wijze gewijzigd.
345
00:55:56,440 --> 00:56:00,570
Wat dit betekent heeft op het gebied
van training en organisatie...
346
00:56:00,720 --> 00:56:03,769
...van verplaatsingen en manoeuvres...
347
00:56:03,920 --> 00:56:08,960
...wat dit inhield wat betreft alles
wat de troepen moesten doorstaan...
348
00:56:09,120 --> 00:56:12,602
...en wat betreft het leiderschap
dat is getoond...
349
00:56:12,760 --> 00:56:18,403
...dat weten alleen degenen
die er daadwerkelijk bij waren.
350
00:56:18,560 --> 00:56:21,040
Maar ik moet u dit zeggen:
351
00:56:21,200 --> 00:56:26,206
De faam van het Woestijnleger
is nu een wereldwijd gegeven.'
352
00:56:39,560 --> 00:56:43,645
Aan: de premier
Van: generaal Alexander
353
00:56:43,800 --> 00:56:50,729
'Meneer, de orders die u me gaf
op 15 augustus 1942 zijn uitgevoerd.
354
00:56:50,880 --> 00:56:56,523
De vijanden van Zijne Majesteit
zijn samen met hun legertros...
355
00:56:56,680 --> 00:57:02,050
...in hun geheel verwijderd uit Egypte,
Cyrenaica, Libië en Tripolitanië.
356
00:57:02,200 --> 00:57:04,806
Ik wacht uw verdere instructies af.'33954
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.
Afrikaans
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bengali
Bosnian
Bulgarian
Catalan
Cebuano
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Czech
Danish
Dutch
Esperanto
Estonian
Finnish
French
Frisian
Galician
Georgian
German
Greek
Gujarati
Haitian Creole
Hawaiian
Hungarian
Icelandic
Indonesian
Irish
Italian
Japanese
Kazakh
Khmer
Korean
Kurdish (Kurmanji)
Kyrgyz
Lao
Latvian
Lithuanian
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Maltese
Maori
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Nepali
Norwegian
Pashto
Polish
Portuguese
Romanian
Russian
Samoan
Serbian
Sesotho
Shona
Sinhala
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Swahili
Swedish
Tajik
Thai
Turkish
Ukrainian
Urdu
Uzbek
Vietnamese
