Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:01,000 --> 00:00:04,074
Subtitles downloaded from Podnapisi.NET
2
00:00:05,000 --> 00:00:09,642
Tot 200 kilometer
voor de Australische oostkust...
3
00:00:09,800 --> 00:00:13,964
rijst een streep golven op
uit de open oceaan.
4
00:00:19,600 --> 00:00:22,729
Deze brekende golven
worden veroorzaakt...
5
00:00:22,880 --> 00:00:27,090
door 's werelds meest magische
mariene leefwereld.
6
00:00:27,240 --> 00:00:30,801
Mijn naam is Monty Halls.
Ik ben zeebioloog en duiker.
7
00:00:30,960 --> 00:00:33,964
De zee heeft me altijd gefascineerd.
8
00:00:35,240 --> 00:00:41,691
Voor mij is er altijd één plek geweest
die de pracht van de zee belichaamt.
9
00:00:43,360 --> 00:00:49,641
Het is een universeel icoon, een mekka
voor iedereen die het woord koraal kent:
10
00:00:49,800 --> 00:00:53,043
Het Groot Barrièrerif.
11
00:01:00,600 --> 00:01:03,126
Het strekt zich uit over
een lengte van ruim 2000 km...
12
00:01:03,280 --> 00:01:06,090
langs de tropische kust van Australië.
13
00:01:06,240 --> 00:01:11,326
Het is simpelweg het grootste
levende bouwwerk op aarde.
14
00:01:21,320 --> 00:01:27,805
Het bestaat uit bijna 3000 riffen,
elk met een eigen karakter.
15
00:01:32,040 --> 00:01:35,840
En het is zoveel meer dan alleen koraal.
16
00:01:53,760 --> 00:01:58,322
Het Groot Barrièrerif is vooral
bekend vanwege z'n onderwaterwereld.
17
00:01:59,400 --> 00:02:04,167
Bijna nergens ter wereld
is zoveel leven als hier.
18
00:02:06,680 --> 00:02:09,763
Veel van de bewoners
zijn beeldschoon...
19
00:02:11,080 --> 00:02:15,051
maar sommige lijken zo
uit een sciencefictionfilm te komen.
20
00:02:21,880 --> 00:02:25,202
Weer andere zijn supersnelle
moordenaars.
21
00:02:30,560 --> 00:02:34,360
Net als je denkt het rif te kennen,
verandert het:
22
00:02:34,520 --> 00:02:39,082
Elke seconde, elk uur,
elke dag en elk jaar.
23
00:02:39,240 --> 00:02:43,564
Het is een wereld waarin er
geen eind komt aan de verrassingen.
24
00:02:51,000 --> 00:02:57,042
Dit is het verhaal van een voortdurend
veranderend natuurwonder:
25
00:02:57,560 --> 00:03:00,769
Het Groot Barrièrerif.
26
00:03:01,160 --> 00:03:05,643
WONDER DER NATUUR
27
00:03:07,400 --> 00:03:11,724
Het Groot Barrièrerif is zo groot
dat het vanuit de ruimte zichtbaar is.
28
00:03:11,880 --> 00:03:16,442
Nogal een prestatie, gezien
de grootte van de bouwers van het rif.
29
00:03:22,960 --> 00:03:29,730
Het immense Groot Barrièrerif
is gecreëerd door minuscule diertjes.
30
00:03:29,880 --> 00:03:35,569
Hoewel het planten lijken,
zijn het dieren: poliepen.
31
00:03:36,960 --> 00:03:42,569
Elke poliep is net een omgekeerde kwal
in een stenen bekertje.
32
00:03:49,760 --> 00:03:54,049
Ze leven in kolonies,
als onderwaterflatgebouwen.
33
00:04:00,360 --> 00:04:06,720
Ze reageren op aanraking, temperatuur,
stromingen en de zon- en maancycli.
34
00:04:06,880 --> 00:04:12,171
Hun minuscule bewegingen
geven elke kolonie haar eigen ritme.
35
00:04:45,360 --> 00:04:48,250
De poliepen kunnen het rif
niet alleen bouwen.
36
00:04:48,400 --> 00:04:52,086
Hiervoor hebben ze
nog kleinere partners nodig.
37
00:04:54,320 --> 00:04:58,848
De tentakels van elke poliep
hebben miljoenen bruine stipjes.
38
00:05:02,160 --> 00:05:04,811
Elk stipje is een minuscuul plantje...
39
00:05:04,960 --> 00:05:09,682
dat zonlicht omzet in voedsel en energie
voor de koralen.
40
00:05:12,240 --> 00:05:14,686
Deze wonderbaarlijke samenwerking...
41
00:05:14,840 --> 00:05:18,970
stelt koralen in staat mineralen
uit het water om te zetten in kalksteen...
42
00:05:19,120 --> 00:05:22,442
waarmee ze hun harde skeletten maken.
43
00:05:23,440 --> 00:05:26,489
Zo groeit elke kolonie.
44
00:05:33,200 --> 00:05:36,602
Als we een rif enkele jaren
konden volgen...
45
00:05:36,760 --> 00:05:40,810
zouden we een constant uitdijende
mariene metropool zien.
46
00:05:40,960 --> 00:05:46,410
De complexe constructie
biedt onderdak aan duizenden dieren.
47
00:05:55,200 --> 00:05:59,922
Hoewel koraalriffen minder dan
1 % van alle oceanen beslaan...
48
00:06:00,080 --> 00:06:03,721
bevatten ze een kwart
van het bekende zeeleven...
49
00:06:03,880 --> 00:06:07,521
en het Groot Barrièrerif
is het allergrootste rif.
50
00:06:09,640 --> 00:06:14,806
Ik herinner me m'n eerste duik
op een koraalrif nog goed.
51
00:06:14,960 --> 00:06:17,042
Dat was ruim 20 jaar geleden.
52
00:06:22,440 --> 00:06:25,649
Op het moment dat ik m'n hoofd
onder water deed...
53
00:06:25,800 --> 00:06:29,043
wist ik wat ik de rest van m'n leven
wilde doen.
54
00:06:38,200 --> 00:06:41,329
Zelfs als ik m'n hele leven
onder water zou blijven...
55
00:06:41,480 --> 00:06:47,089
zou ik lang niet alle soorten zien
die op dit rif leven.
56
00:06:47,240 --> 00:06:52,485
400 soorten hard koraal,
300 soorten zacht koraal...
57
00:06:53,040 --> 00:07:00,640
1600 vissoorten,
134 haaien- en roggensoorten...
58
00:07:00,800 --> 00:07:05,362
30 walvis- en dolfijnensoorten,
6 schildpaddensoorten...
59
00:07:05,520 --> 00:07:09,241
14 soorten zeeslangen...
60
00:07:10,280 --> 00:07:16,765
3000 soorten weekdieren,
1300 soorten schaaldieren...
61
00:07:16,920 --> 00:07:22,768
Door het grote aantal bewoners
is het rif net een hectische stad...
62
00:07:22,920 --> 00:07:26,288
waar het altijd spitsuur lijkt.
63
00:08:05,280 --> 00:08:10,491
Deze activiteit,
dit constante tij van leven...
64
00:08:10,640 --> 00:08:14,122
strekt zich uit over een lengte
van meer dan 2000 km.
65
00:08:24,320 --> 00:08:27,802
Het is moeilijk voor te stellen
dat dit gigantische bouwwerk...
66
00:08:27,960 --> 00:08:30,406
er niet altijd is geweest.
67
00:08:31,960 --> 00:08:36,522
In vergelijking met de rest van Australië
is dit rif erg jong.
68
00:08:37,520 --> 00:08:41,411
20.000 jaar geleden lag deze plek...
69
00:08:41,560 --> 00:08:47,044
evenals de rest van het Groot Barrièrerif
hoog en droog.
70
00:08:47,960 --> 00:08:55,242
Halverwege de laatste ijstijd lag
de zeespiegel 120 meter lager dan nu.
71
00:08:55,400 --> 00:09:00,088
De kustlijn lag zo'n 30 kilometer
die kant op.
72
00:09:00,240 --> 00:09:05,485
Stel dat ik 20.000 jaar
terug in de tijd zou kunnen gaan?
73
00:09:06,240 --> 00:09:08,288
Hoe zal het er hebben uitgezien?
74
00:09:08,440 --> 00:09:11,330
Toen lag het om te beginnen
niet eens onder water.
75
00:09:11,480 --> 00:09:17,123
Eucalyptus- en berkenbossen strekten
zich uit over honderden kilometers...
76
00:09:17,280 --> 00:09:20,602
en er was geen vis in de buurt.
77
00:09:28,560 --> 00:09:33,248
Het wemelde er van de dieren
die je op de Australische vlaktes ziet.
78
00:09:42,120 --> 00:09:48,651
Aboriginals jaagden er in gebieden
die nu diep onder water liggen.
79
00:09:55,280 --> 00:09:59,729
Aan het eind van de laatste ijstijd
smolt het poolijs.
80
00:09:59,880 --> 00:10:02,690
Overal ter wereld steeg de zeespiegel.
81
00:10:02,840 --> 00:10:06,640
Hierdoor kwam dit laaggelegen
kustgebied onder water te staan.
82
00:10:06,800 --> 00:10:09,770
Dit gebeurde slechts 10.000 jaar geleden.
83
00:10:11,360 --> 00:10:17,367
De Aboriginals vertellen het verhaal van
de grote overstroming nog steeds door.
84
00:10:22,560 --> 00:10:28,363
Er begonnen koralen te groeien langs
de randen van het continentaal plat.
85
00:10:28,520 --> 00:10:32,525
Zo is het Groot Barrièrerif
zoals we dat nu kennen ontstaan.
86
00:10:35,200 --> 00:10:39,285
Deze ondiepe, tropische wateren
zijn helder en warm.
87
00:10:39,440 --> 00:10:42,808
De ideale omstandigheden voor koralen.
88
00:10:58,160 --> 00:11:02,768
Achter dit langgerekte rif
ontstond een lagune.
89
00:11:02,920 --> 00:11:08,131
Een beschermd watergebied dat
Groot-Brittannië in afmetingen overtreft.
90
00:11:10,080 --> 00:11:14,881
Er ontstond ook een nieuwe kustlijn
met ondiep, zanderig water.
91
00:11:23,080 --> 00:11:27,051
De stijgende zeespiegel
isoleerde hooggelegen gebieden.
92
00:11:27,200 --> 00:11:31,046
Zo zijn de 600 eilanden
in de lagune ontstaan.
93
00:11:35,040 --> 00:11:38,203
Sommige zijn nauwelijks meer
dan rotsen.
94
00:11:40,120 --> 00:11:44,170
Andere zijn aanzienlijke,
beboste bergen.
95
00:11:46,960 --> 00:11:52,490
Kapitein Cook was de eerste Brit
die dat zag toen hij hier in 1770 stond.
96
00:11:52,640 --> 00:11:56,804
Hier drong het pas tot hem door
hoe immens het Groot Barrièrerif is...
97
00:11:56,960 --> 00:12:00,169
en dat hij een enorm probleem had.
98
00:12:00,320 --> 00:12:04,689
Cook en z'n bemanning hadden
geen moderne kaarten en sonar.
99
00:12:04,840 --> 00:12:08,731
Voor hen was het slechts
een dodelijk labyrint.
100
00:12:14,680 --> 00:12:19,208
Maar juist deze complexiteit
en de enorme omvang van het rif...
101
00:12:19,360 --> 00:12:23,445
hebben zoveel mogelijkheden
voor leven gecreëerd.
102
00:12:27,120 --> 00:12:30,488
Er zijn allerlei soorten vissen:
103
00:12:30,640 --> 00:12:36,647
Koraaleters, planteneters, planktoneters,
roofvissen en prooien.
104
00:12:44,840 --> 00:12:47,047
De blauwvin-trevally.
105
00:12:49,520 --> 00:12:52,922
Sterke roofvissen die in scholen jagen.
106
00:12:55,000 --> 00:12:58,322
Het ene moment
zwemmen ze rustig rond...
107
00:12:58,480 --> 00:13:01,882
en ineens storten ze zich
razendsnel op hun prooi.
108
00:13:06,640 --> 00:13:09,962
Door samen te werken,
scheppen ze verwarring.
109
00:13:26,320 --> 00:13:29,449
De trevally's
zijn ineens weer verdwenen.
110
00:13:29,600 --> 00:13:33,400
De kleurrijke rifvissen hergroeperen zich
om te foerageren.
111
00:13:42,960 --> 00:13:46,965
De zilverkleurige aasvisjes
zijn altijd op hun hoede.
112
00:13:47,120 --> 00:13:49,805
Ze glinsteren als duizend spiegeltjes...
113
00:13:49,960 --> 00:13:54,409
en dansen als één vormeloze massa
om aanvallers te verwarren.
114
00:14:00,000 --> 00:14:03,049
Het is hun enige verdediging tegen dit:
115
00:14:04,280 --> 00:14:06,408
Een haaimakreel.
116
00:14:08,280 --> 00:14:11,045
Dit zijn de windhonden van de oceaan.
117
00:14:11,200 --> 00:14:15,250
Ze hebben hun snelheid nodig in de jacht
op deze spookachtige school...
118
00:14:15,400 --> 00:14:18,324
die telkens razendsnel verdwijnt.
119
00:14:54,600 --> 00:14:59,288
Ondanks de gevaren moeten
kleine visjes het veilige rif verlaten...
120
00:14:59,440 --> 00:15:01,090
om te foerageren.
121
00:15:04,240 --> 00:15:08,564
Weinig visjes zijn zo dapper
als deze kleine lipvis.
122
00:15:14,120 --> 00:15:17,841
Deze enorme tandbaars
is duizenden keren groter...
123
00:15:18,000 --> 00:15:21,129
en een agressief, territoriaal roofdier.
124
00:15:21,280 --> 00:15:24,045
Hij heeft een van de grootste bekken
van het rif.
125
00:15:29,960 --> 00:15:33,248
Dat weerhoudt de lipvis er niet van
de baars te benaderen.
126
00:15:39,840 --> 00:15:43,526
Wat hij gaat doen,
lijkt een zelfmoordactie.
127
00:16:14,000 --> 00:16:17,925
Hij eet minuscule bloedzuigende
parasieten.
128
00:16:18,080 --> 00:16:20,731
Daarom staat de tandbaars dit toe.
129
00:16:26,760 --> 00:16:29,206
Toch moet de lipvis regelmatig...
130
00:16:29,360 --> 00:16:32,364
de binnenkant van de mond
met z'n vinnen beroeren...
131
00:16:32,520 --> 00:16:35,603
zodat de baars weet
dat hij niet moet slikken.
132
00:16:43,960 --> 00:16:49,683
Eén lipvis kan wel 1200 parasieten
per dag eten.
133
00:16:50,360 --> 00:16:53,409
Het maakt hem niet uit
waar ze vandaan komen.
134
00:17:04,600 --> 00:17:10,323
Zonder deze ontsmetting zou de
tandbaars al snel vol parasieten zitten.
135
00:17:12,160 --> 00:17:16,643
Deze service is zo waardevol
dat de tandbaars een vaste klant is...
136
00:17:16,800 --> 00:17:19,087
die meerdere keren per dag langskomt.
137
00:17:20,600 --> 00:17:24,161
Maar zelfs hij heeft z'n grenzen.
138
00:17:29,040 --> 00:17:33,967
Op het rif zijn talloze
manieren van foerageren.
139
00:17:34,120 --> 00:17:39,763
Sommige vissen kweken zelfs hun eigen
voedsel, wat ze erg fel beschermen.
140
00:17:45,520 --> 00:17:50,845
Eén vissoort verdedigt zijn stukje rif
heel effectief.
141
00:17:51,000 --> 00:17:55,847
Het is de vis
die de meeste duikers aanvalt.
142
00:17:56,520 --> 00:17:58,682
Het is deze soort.
143
00:17:59,680 --> 00:18:05,164
Het is een witte rifbaars.
Hij is altijd in z'n tuintje bezig.
144
00:18:06,200 --> 00:18:09,761
Hij verzorgt een lapje grond met algen.
145
00:18:11,280 --> 00:18:14,807
Veel van de algen op de zanderige
zeebodem zijn eetbaar.
146
00:18:14,960 --> 00:18:18,203
Daarom verbouwt de rifbaars ze.
147
00:18:18,360 --> 00:18:24,686
Omdat hij bepaalde soorten verwijdert,
verandert hij het landschap.
148
00:18:32,600 --> 00:18:37,845
Na al dat harde werk
heeft hij geen zin in indringers.
149
00:18:42,360 --> 00:18:45,807
Alles wat te dichtbij komt,
wordt weggejaagd.
150
00:19:04,880 --> 00:19:09,124
Maar durft hij ook mij weg te jagen?
151
00:19:10,040 --> 00:19:16,924
Ik ga iets dichterbij.
Dat kon weleens problemen geven.
152
00:19:21,440 --> 00:19:25,365
Hij maakt me niet bang,
maar hij geeft niet op.
153
00:19:25,520 --> 00:19:27,841
Moet je dit horen.
154
00:19:33,680 --> 00:19:37,207
Dit is een behoorlijk opvliegend visje.
155
00:19:37,360 --> 00:19:41,649
Hoewel ik veel groter ben
dan dit rifbaarsje...
156
00:19:42,920 --> 00:19:45,446
is het toch best intimiderend.
157
00:19:46,840 --> 00:19:49,047
Dat scheelde weinig.
158
00:19:50,400 --> 00:19:53,768
Rifbaarzen bebouwen het rif.
159
00:19:53,920 --> 00:19:56,526
Andere vissen verwoesten het.
160
00:19:57,040 --> 00:19:58,610
De bultkoppapegaaivis.
161
00:19:59,440 --> 00:20:02,603
Hij is zo groot als een klein schaap.
162
00:20:04,320 --> 00:20:09,645
Ze hebben 'n harde bek en hun enorme
kaakspieren zijn net betonscharen.
163
00:20:21,320 --> 00:20:26,451
Het lijkt wat overdreven voor een dieet
van zachte algen en koraalpoliepen...
164
00:20:26,600 --> 00:20:31,731
maar ze kunnen ze alleen bereiken
door stukken koraal af te breken.
165
00:20:39,640 --> 00:20:45,204
Met een tweede inwendig gebit wordt
het koraal tot een zachte pasta vermalen.
166
00:20:54,000 --> 00:20:58,927
Eén bultkoppapegaaivis kan 5 ton koraal
per jaar vermalen.
167
00:20:59,080 --> 00:21:02,209
Ze scheiden het weer uit
in de vorm van zand.
168
00:21:05,840 --> 00:21:10,164
Bultkoppapegaaivissen breken het rif
net zo snel af als dat het groeit.
169
00:21:10,320 --> 00:21:14,211
Zo creëren ze een voortdurend
veranderende omgeving.
170
00:21:15,400 --> 00:21:19,166
De constante verbouwing van het rif
door bultkoppapegaaivissen...
171
00:21:19,320 --> 00:21:23,689
is niet te vergelijken met de invloed
die de oceaan heeft.
172
00:21:36,880 --> 00:21:44,446
Dit is de korst van het rif,
waar golven uit de open oceaan...
173
00:21:45,160 --> 00:21:49,006
op het harde oppervlak
van het koraalrif botsen.
174
00:21:52,160 --> 00:21:57,200
Het is een onstuitbare kracht
die op een onbeweeglijk voorwerp beukt.
175
00:21:58,720 --> 00:22:03,169
Ik ben me er terdege van bewust
dat dit maar kleine golfjes zijn.
176
00:22:03,320 --> 00:22:08,724
Bij een zware storm
zou het zelfmoord zijn om hier te zijn.
177
00:22:08,880 --> 00:22:14,728
Het geeft een goed beeld
van de kracht van de zee.
178
00:22:21,240 --> 00:22:23,083
Vanaf de Pacific...
179
00:22:23,240 --> 00:22:27,564
komen regelmatig tropische stormen
en cyclonen binnendrijven.
180
00:22:31,960 --> 00:22:37,410
De branding beukt op het rif
en verpulvert het koraal.
181
00:22:38,600 --> 00:22:45,404
Golven en stromingen maken prachtige
eilandjes van het puin en zand.
182
00:22:48,360 --> 00:22:50,886
Dit worden koraaleilandjes genoemd.
183
00:23:10,200 --> 00:23:13,170
Sommige zijn na enkele dagen weer
verdwenen.
184
00:23:13,320 --> 00:23:16,847
Andere groeien
en kunnen jaren blijven bestaan...
185
00:23:17,000 --> 00:23:21,403
als planten wortel schieten
en ze beschermen tegen de elementen.
186
00:23:38,920 --> 00:23:43,323
Op het eerste gezicht lijkt een zandbank
een ongastvrije omgeving...
187
00:23:43,480 --> 00:23:47,201
maar hij kan zeer veel leven herbergen.
188
00:23:50,840 --> 00:23:56,165
Er zijn nog maar weinig zandbanken
zonder mensen en roofdieren...
189
00:23:56,320 --> 00:24:00,166
maar dit is een van de mooiste:
Raine Island.
190
00:24:14,600 --> 00:24:16,887
Er leven duizenden vogels.
191
00:24:17,040 --> 00:24:21,921
Op het midden van het eiland
ruziën ze om het beste plekje.
192
00:24:25,720 --> 00:24:31,090
Nergens op het rif
vind je zulke aantallen en zoveel soorten.
193
00:24:31,960 --> 00:24:36,602
Fregatvogels, roodpootgenten
en reuzensternen.
194
00:24:38,120 --> 00:24:42,170
Er komen hier 84 vogelsoorten voor.
195
00:24:43,560 --> 00:24:48,487
Het is ook de grootste legplaats
van de groene zeeschildpad.
196
00:24:49,960 --> 00:24:51,883
Nadat ze in zee hebben gepaard...
197
00:24:52,040 --> 00:24:55,840
klimmen duizenden vrouwtjes aan land
om eieren te leggen.
198
00:24:56,000 --> 00:25:01,006
Het record staat op 26.000 schildpadden
in één nacht.
199
00:25:01,160 --> 00:25:06,929
Ze veranderen het afgelegen eiland
in een nachtelijke chaos.
200
00:25:32,520 --> 00:25:38,482
De wind en de golven hebben
de juiste omstandigheden gecreëerd...
201
00:25:38,640 --> 00:25:42,167
om dit ongelooflijke spektakel
mogelijk te maken.
202
00:25:42,320 --> 00:25:46,769
Toch verandert het eiland elk jaar
en elk seizoen.
203
00:25:46,920 --> 00:25:50,891
Het rif zelf blijft nooit lang hetzelfde.
204
00:25:52,240 --> 00:25:58,725
Twee keer per dag krijgt het rif
met een grote verandering te maken.
205
00:25:58,880 --> 00:26:01,406
Het ritme van de maan
veroorzaakt getijden...
206
00:26:01,560 --> 00:26:04,848
waardoor het rif overstroomt
en wordt drooggelegd.
207
00:26:40,880 --> 00:26:46,808
Bij laagtij stroomt het water weg
en komen hele stukken levend koraal...
208
00:26:46,960 --> 00:26:50,726
die normaal onder water staan,
bloot te liggen.
209
00:27:09,560 --> 00:27:14,009
Het waterpeil bovenop het rif
zakt gigantisch.
210
00:27:14,160 --> 00:27:18,131
Het wordt steeds ondieper en verandert
van een stabiele omgeving...
211
00:27:18,280 --> 00:27:21,090
in een steeds veranderende
vijandige omgeving.
212
00:27:21,240 --> 00:27:27,088
Het is net of een machtige kracht
het rif uit het water heeft getild.
213
00:27:28,440 --> 00:27:31,808
Dit zijn extreme omstandigheden.
214
00:27:36,440 --> 00:27:39,444
Naarmate de blootliggende
koralen warmer worden...
215
00:27:39,600 --> 00:27:44,640
trekken de minuscule poliepen zich terug
in hun harde skeletten.
216
00:27:46,520 --> 00:27:50,366
Ze scheiden slijm uit.
Dat fungeert als zonnefilter.
217
00:27:50,520 --> 00:27:53,091
En ze zijn niet zuinig.
218
00:27:53,240 --> 00:27:59,407
Een oppervlakte ter grootte van
een salontafel kan 5 liter produceren.
219
00:28:07,560 --> 00:28:12,930
Als het tij zich terugtrekt achter het rif,
ontstaan er geïsoleerde poelen.
220
00:28:16,480 --> 00:28:20,041
Dieren als deze zeekomkommers
en zeesterren...
221
00:28:20,200 --> 00:28:25,411
vergroten hun overlevingskans door zich
te verstoppen in deze getijdenpoelen.
222
00:28:36,800 --> 00:28:39,644
In de hete tropische zon...
223
00:28:39,800 --> 00:28:44,283
is het blootliggende oppervlak
een zeer vijandige omgeving.
224
00:28:44,440 --> 00:28:49,207
Een vis die hier vastzit,
kan het vrijwel zeker vergeten.
225
00:28:52,760 --> 00:28:54,762
Dat geldt niet voor deze vis.
226
00:28:56,600 --> 00:28:58,921
Het is een epaulethaai.
227
00:28:59,920 --> 00:29:03,367
Hij kan niet ademen boven water,
maar overleeft...
228
00:29:03,520 --> 00:29:06,000
door bepaalde delen
van z'n hersenen uit te schakelen...
229
00:29:06,160 --> 00:29:09,084
en de bloedtoevoer naar andere delen
te vergroten.
230
00:29:12,640 --> 00:29:16,964
Daarnaast kan hij over land lopen.
231
00:29:20,000 --> 00:29:24,483
Deze vermogens maken hem
tot een deskundige rifoppervlakte-jager.
232
00:29:33,960 --> 00:29:37,009
Hij manoeuvreert
door de krappe getijdenpoel...
233
00:29:37,160 --> 00:29:40,050
en is er de absolute heerser.
234
00:29:43,280 --> 00:29:47,888
Niets is veilig, zelfs dieren
die onder het zand zitten niet.
235
00:29:51,320 --> 00:29:55,530
Hij gaat af op geuren
en zwakke elektrische signalen...
236
00:29:55,680 --> 00:29:58,923
die dieren afgeven
die zich hebben verstopt.
237
00:30:05,880 --> 00:30:08,645
Hij heeft een krab gevonden.
238
00:30:10,800 --> 00:30:15,522
Hij heeft geen haaientanden nodig, want
hij zuigt z'n prooi gewoon naar binnen.
239
00:30:25,360 --> 00:30:30,287
De epaulethaai is niet de enige haai
die zich aan het tij kan aanpassen.
240
00:30:39,800 --> 00:30:45,409
De terugkerende zee voorziet het rif
van fris, zuurstofrijk water.
241
00:30:56,720 --> 00:30:59,963
De verademing
is echter maar van korte duur.
242
00:31:08,120 --> 00:31:11,044
Aan de rand van het rif
wachten grotere haaien...
243
00:31:11,200 --> 00:31:14,921
tot ze het nieuwe jachtterrein
kunnen betreden.
244
00:31:22,960 --> 00:31:24,644
Terwijl de zeespiegel stijgt...
245
00:31:24,800 --> 00:31:29,044
komen steeds meer dieren foerageren
in een nieuw gebied.
246
00:31:42,880 --> 00:31:46,009
Vissen die haaien gewoonlijk
te snel af zijn...
247
00:31:46,160 --> 00:31:53,009
zitten tijdelijk gevangen in het ondiepe
water, waar weinig schuilplaatsen zijn.
248
00:32:04,240 --> 00:32:09,451
Citroenhaaien jagen vlak langs de kust,
omgeven door scholen aasvis.
249
00:32:09,600 --> 00:32:14,049
Ze lijken weinig interesse te hebben
voor al het eten om hen heen.
250
00:32:18,840 --> 00:32:21,320
Ze wachten op hulp.
251
00:32:28,040 --> 00:32:29,690
Jonge trevally's.
252
00:32:29,840 --> 00:32:33,731
Ze racen op de vissen af
en jagen de scholen uiteen.
253
00:32:37,640 --> 00:32:42,282
In het midden van de school bevinden
de haaien zich op de perfecte plek...
254
00:32:42,440 --> 00:32:44,442
om te profiteren van de chaos.
255
00:33:30,720 --> 00:33:35,442
Voor een hongerige citroenhaai
is geen water te ondiep.
256
00:33:39,400 --> 00:33:45,851
De haaien kunnen zo dicht langs de kust
jagen door het ritme van het tij...
257
00:33:46,000 --> 00:33:49,527
waardoor de omstandigheden
om de paar uur veranderen.
258
00:33:55,840 --> 00:34:02,086
De cyclus van dag en nacht heeft grote
invloed op alles wat op het rif leeft.
259
00:34:33,320 --> 00:34:38,360
Het Groot Barrièrerif is met veel
raadsels omgeven. Vooral 's nachts.
260
00:34:38,520 --> 00:34:42,650
Dit is een van de meest betoverende
raadsels. Let op.
261
00:34:50,800 --> 00:34:55,886
Dit koraal fluoresceert
onder ultraviolet licht.
262
00:34:56,040 --> 00:35:02,605
Deze fantastische lichtshow
is over de hele korst van het rif te zien.
263
00:35:03,960 --> 00:35:05,769
Kijk nou.
264
00:35:06,680 --> 00:35:09,923
Wat een levendige kleuren.
Het ziet er niet echt uit.
265
00:35:10,080 --> 00:35:16,122
Het is net een soort bizarre
galactische broccoli.
266
00:35:20,480 --> 00:35:23,962
Volgens één theorie
worden deze kleuren veroorzaakt...
267
00:35:24,120 --> 00:35:26,327
door het natuurlijke zonnefilter
van het koraal.
268
00:35:26,480 --> 00:35:29,370
Hoewel zeer knappe koppen
zich erover hebben gebogen...
269
00:35:29,520 --> 00:35:32,091
weet niemand waarom het gebeurt.
270
00:35:35,400 --> 00:35:39,928
Dat geldt voor veel dingen
die hier 's nachts gebeuren.
271
00:36:29,720 --> 00:36:34,521
Overdag ziet een koraalrif
er heel anders uit dan 's nachts.
272
00:36:35,680 --> 00:36:38,445
Er hangt een heel andere sfeer.
273
00:36:39,080 --> 00:36:43,881
De dagploeg heeft uitgelogd
en de nachtploeg gaat aan het werk.
274
00:36:44,520 --> 00:36:48,491
De sfeer is sinister
en voor de dieren is het menens.
275
00:36:54,200 --> 00:36:59,730
Net als in onze steden komen er in het
donker andersoortige types tevoorschijn.
276
00:37:02,680 --> 00:37:07,129
Octopussen verlaten hun hol
en gaan op jacht naar prooi.
277
00:37:12,800 --> 00:37:16,088
Een kleine tong
vergroot z'n overlevingskansen...
278
00:37:16,240 --> 00:37:19,801
door een giftige platworm na te bootsen.
279
00:37:20,120 --> 00:37:24,569
Enkele van de vreemdste dieren
zijn verwant aan de zeester...
280
00:37:24,720 --> 00:37:29,487
zoals deze zeekomkommer
die voedsel uit het zand zeeft.
281
00:37:32,760 --> 00:37:35,127
Een ander dier is de lichte slangster.
282
00:37:35,280 --> 00:37:38,648
Hij komt 's nachts tot leven
en steekt duizenden armen uit...
283
00:37:38,800 --> 00:37:42,850
waarmee voedsel uit de planktonrijke
stroming wordt gezeefd.
284
00:37:49,440 --> 00:37:54,128
Deze dieren kunnen wel 35 jaar oud
worden.
285
00:37:54,600 --> 00:37:58,764
Er zijn slangsterren geweest
die ruim 15 jaar...
286
00:37:58,920 --> 00:38:01,730
elke nacht op dezelfde plek
werden gezien.
287
00:38:05,120 --> 00:38:09,842
De dagploeg is natuurlijk nog wel
aanwezig. Die heeft zich alleen verstopt.
288
00:38:11,160 --> 00:38:16,610
Je vindt niet makkelijk een schuilplaats
als je zo groot bent als een schildpad.
289
00:38:19,680 --> 00:38:25,210
Deze groene zeeschildpad
heeft een richeltje gevonden.
290
00:38:26,080 --> 00:38:29,562
Hij maakt zich op voor de nacht.
291
00:38:30,760 --> 00:38:33,206
Hallo, knul.
292
00:38:41,520 --> 00:38:44,842
Hij is wat suf
en waarschijnlijk humeurig.
293
00:38:45,000 --> 00:38:47,162
Dat hebben we allemaal weleens.
294
00:38:49,000 --> 00:38:53,369
Ik laat hem met rust. Prachtig.
Slaap lekker, knul.
295
00:38:55,840 --> 00:39:00,880
Veel vissen slapen 's nachts. Ze rusten
in veilige hoekjes en gaatjes.
296
00:39:01,440 --> 00:39:04,444
Omdat ze geen oogleden hebben,
raken ze in een soort trance.
297
00:39:04,600 --> 00:39:09,128
Ze bewegen alleen om water
door hun kieuwen te laten stromen.
298
00:39:12,280 --> 00:39:17,161
Ze scheiden wel een geur uit
en dus kunnen ze worden gevonden.
299
00:39:26,320 --> 00:39:31,281
Deze kegelslak vangt z'n prooi
op een zeer verrassende manier.
300
00:39:33,280 --> 00:39:36,966
Hij is gespecialiseerd
in het doden van vissen.
301
00:39:43,200 --> 00:39:46,409
Hij spoort ze op terwijl ze slapen.
302
00:39:52,360 --> 00:39:57,491
Deze zeebarbeel mag dan slapen:
hij is zich wel bewust van z'n omgeving.
303
00:39:58,440 --> 00:40:03,810
De slak moet vlakbij komen om z'n
geheime wapens te kunnen gebruiken.
304
00:40:05,120 --> 00:40:10,081
De slak lijkt chemische stoffen uit
te stoten die z'n slachtoffer verlammen.
305
00:40:21,720 --> 00:40:28,604
De zeebarbeel lijkt niet te kunnen
ontsnappen en wordt levend ingeslikt.
306
00:40:35,840 --> 00:40:39,447
Enkele seconden later
verlost een giftige stekel in de slak...
307
00:40:39,600 --> 00:40:42,251
de vis uit z'n lijden.
308
00:40:49,160 --> 00:40:51,731
Op een plek waar zelfs schelpen
dodelijk zijn...
309
00:40:51,880 --> 00:40:56,602
is niet gevonden worden essentieel
als je de nacht wilt overleven.
310
00:40:58,160 --> 00:41:00,845
Je verstoppen is niet genoeg.
311
00:41:01,000 --> 00:41:05,688
Een vleugje van je geur in de stroming
kan al voor problemen zorgen.
312
00:41:10,200 --> 00:41:14,285
De papegaaivis heeft een elegante
oplossing bedacht:
313
00:41:15,120 --> 00:41:18,283
Een slaapzak
gemaakt van een membraan.
314
00:41:19,240 --> 00:41:23,211
Het voorkomt dat z'n geur
zich over het rif verspreidt.
315
00:41:24,400 --> 00:41:30,089
Op deze wijze verzekert de papegaaivis
zich van een goede nachtrust.
316
00:41:31,200 --> 00:41:36,001
Niemand heeft ooit een papegaaivis
gefilmd die z'n cocon maakt.
317
00:41:36,160 --> 00:41:40,563
Eerst scheidt hij over z'n hele lichaam
een laag slijm uit.
318
00:41:46,160 --> 00:41:50,529
Hij neemt water in z'n bek en perst het
via z'n kieuwen naar buiten.
319
00:41:50,680 --> 00:41:54,127
Zo wordt de slijmbel
rondom z'n lichaam opgeblazen.
320
00:42:10,040 --> 00:42:15,251
Binnen een halfuur is de vis omgeven
door een slijmerige cocon...
321
00:42:15,400 --> 00:42:17,846
die z'n geur vasthoudt.
322
00:42:21,520 --> 00:42:25,047
Maar niet alle rifjagers trappen erin.
323
00:42:31,360 --> 00:42:35,365
Witpuntrifhaaien
vinden hun prooi op de geur...
324
00:42:35,520 --> 00:42:38,922
maar hebben nog een zintuig
als dat niet werkt.
325
00:42:40,080 --> 00:42:43,084
Ze kunnen de bio-elektrische energie
van dieren opvangen:
326
00:42:43,240 --> 00:42:49,009
De zwakke elektrische signalen die
zelfs de kleinste spierbeweging afgeven.
327
00:43:03,040 --> 00:43:07,887
Telkens als hij een vin verroert
of met z'n kieuwen wuift...
328
00:43:08,040 --> 00:43:11,123
loopt deze papegaaivis de kans
te worden ontdekt.
329
00:43:13,040 --> 00:43:17,329
Hij houdt z'n adem in
als de haai voorbijzwemt.
330
00:43:29,480 --> 00:43:33,007
Haaien geven het echter niet zomaar op.
331
00:43:40,040 --> 00:43:42,930
Witpuntrifhaaien
hebben de perfecte bouw...
332
00:43:43,080 --> 00:43:46,004
om in deze krappe ruimtes
te kunnen jagen.
333
00:44:09,560 --> 00:44:13,690
Met hun slangachtige lichamen
kunnen ze zich in spleten wurmen.
334
00:44:19,600 --> 00:44:24,606
Ze kunnen hun rugvin platleggen
en zich door kleine gaten persen.
335
00:44:28,600 --> 00:44:33,561
Een slapende papegaaivis
die wordt gevonden, is kansloos.
336
00:44:52,000 --> 00:44:54,401
Als de eerste haai
z'n prooi heeft gevangen...
337
00:44:54,560 --> 00:44:57,882
trekken de geur en het tumult
andere haaien aan.
338
00:45:15,960 --> 00:45:22,127
Soms bevind je je in het leven
in vrij uitzonderlijke situaties...
339
00:45:22,280 --> 00:45:24,203
en dit is er zo een.
340
00:45:25,120 --> 00:45:29,409
Ik zit in een grot
met foeragerende haaien.
341
00:45:29,560 --> 00:45:35,169
Zij zijn gebouwd voor deze omgeving,
en ik volgens mij niet.
342
00:46:24,320 --> 00:46:28,325
Door hun goede zintuigen
en bijzondere bouw...
343
00:46:28,480 --> 00:46:31,006
zijn witpuntrifhaaien
geweldige rifjagers.
344
00:46:31,160 --> 00:46:34,164
'S Nachts verheffen ze het tot kunst.
345
00:46:34,320 --> 00:46:37,130
Ze overtreffen alle andere haaien.
346
00:46:44,000 --> 00:46:46,731
Van haaien weten we
dat het jagers zijn...
347
00:46:46,880 --> 00:46:50,965
maar als het donker is,
wordt het rif zelf één groot roofdier.
348
00:46:52,680 --> 00:46:55,763
Overdag lijken koralen
passief en plantachtig...
349
00:46:55,920 --> 00:46:59,208
maar 's nachts worden het
actievejagers.
350
00:47:10,840 --> 00:47:13,889
Ze pakken diertjes uit de stroming...
351
00:47:14,040 --> 00:47:19,046
en verlammen ze met stekende
tentakels. Net als hun familie, de kwal.
352
00:47:32,120 --> 00:47:34,361
Ze zijn zeer competitief.
353
00:47:34,520 --> 00:47:40,880
Hier vechten twee poliepen
om één onfortuinlijk diertje.
354
00:47:59,560 --> 00:48:04,088
De koralen laten het niet bij jagen alleen.
Als het territorium op het spel staat...
355
00:48:04,240 --> 00:48:07,926
trekken hele kolonies ten strijde
tegen elkaar.
356
00:48:11,680 --> 00:48:14,331
Als een koraal merkt
dat een ander te dichtbij komt...
357
00:48:14,480 --> 00:48:19,930
schiet hij een spervuur van netelcellen af.
De vijand beantwoordt het vuur.
358
00:48:44,960 --> 00:48:50,490
In deze oorlog zal het koraal met
de grootste vuurkracht zegevieren.
359
00:49:00,960 --> 00:49:06,524
Uiteindelijk dwingt het koraal rechts
z'n tegenstander zich terug te trekken.
360
00:49:12,520 --> 00:49:16,241
En weer is er een stukje van het rif
veranderd.
361
00:49:16,400 --> 00:49:21,645
Dit gebeurt elke nacht
overal op het Groot Barrièrerif.
362
00:49:23,960 --> 00:49:27,282
Dag en nacht: het rif verandert altijd...
363
00:49:27,440 --> 00:49:32,287
maar dat is niets vergeleken
met de invloed van de seizoenen.
364
00:49:36,880 --> 00:49:39,929
'S Zomers zorgt warmer water
voor meer voedsel.
365
00:49:40,080 --> 00:49:43,846
Dit is de beste tijd om nieuw leven
op de wereld te zetten.
366
00:49:49,400 --> 00:49:54,611
Een paartje noddy's vliegt samen
boven een eiland op het rif.
367
00:49:54,760 --> 00:49:58,526
Deze partners zijn hun band
opnieuw aan het bevestigen.
368
00:50:07,400 --> 00:50:10,882
Noddy's sturen elkaar voortdurend
signalen tijdens de balts...
369
00:50:11,040 --> 00:50:14,328
zowel in de lucht als na de landing.
370
00:50:24,520 --> 00:50:27,490
In de bomen verandert het spel.
371
00:50:27,640 --> 00:50:30,564
Ze buigen herhaaldelijk hun kop.
372
00:50:31,000 --> 00:50:34,322
Nod betekent 'knikken'
en de naam spreekt voor zich.
373
00:50:56,640 --> 00:51:00,725
Ze worden niet graag gestoord
tijdens de balts.
374
00:51:18,680 --> 00:51:23,129
Het mannetje verzamelt nestmateriaal.
375
00:51:23,280 --> 00:51:26,011
Omdat de vrouwtjes
erg kieskeurig zijn...
376
00:51:26,160 --> 00:51:29,562
gaat hij erg secuur te werk
bij het kiezen van z'n geschenk.
377
00:51:43,120 --> 00:51:46,442
Een gebogen twijgje
is het perfecte cadeau.
378
00:51:46,600 --> 00:51:52,687
Nog een paar twijgjes
en ze hebben een nest voor hun kuiken.
379
00:51:54,160 --> 00:51:59,929
Noddy's zijn toegewijde partners
die vaak jaren bij elkaar blijven.
380
00:52:06,400 --> 00:52:10,769
Onder water zet de zomerse warmte
vissen aan tot hofmakerij.
381
00:52:10,920 --> 00:52:15,960
Het mannetje van de oranjehals-
papegaaivis voert 'n onderwaterballet uit...
382
00:52:16,120 --> 00:52:18,441
om een partner voor zich te winnen.
383
00:52:33,560 --> 00:52:37,565
De voortplantingsdrang
verspreidt zich over het rif.
384
00:52:39,560 --> 00:52:42,040
Dit zijn doktersvissen.
385
00:52:43,160 --> 00:52:48,564
Het vrouwtje schiet naar het oppervlak,
gevolgd door rivaliserende mannetjes.
386
00:53:02,760 --> 00:53:05,206
Zodra het vrouwtje haar eitjes legt...
387
00:53:05,360 --> 00:53:10,526
haasten de mannetjes zich om ze
te bevruchten met een wolk wit sperma.
388
00:53:18,800 --> 00:53:22,202
De stijgende watertemperatuur
creëert de omstandigheden...
389
00:53:22,360 --> 00:53:26,046
voor de meest bijzondere gebeurtenis
op het rif.
390
00:53:30,640 --> 00:53:33,803
Op slechts een paar zomeravonden
per jaar...
391
00:53:33,960 --> 00:53:38,727
als de maan in een bepaalde stand
staat, schieten de koralen kuit.
392
00:53:54,640 --> 00:53:59,282
Dit is 's werelds grootste
synchrone voortplanting.
393
00:53:59,440 --> 00:54:03,923
Op zulke avonden komen er triljoenen
eitjes en spermatozoa vrij...
394
00:54:04,080 --> 00:54:08,688
die het rif over z'n totale lengte
van 2000 kilometer overspoelen.
395
00:54:24,080 --> 00:54:29,291
De koralen schieten kuit op een moment
dat er nauwelijks een tij is...
396
00:54:29,440 --> 00:54:34,844
waardoor eitjes en spermatozoa
van dezelfde soort elkaar kunnen treffen.
397
00:54:38,600 --> 00:54:45,449
Ze vormen jonge koralen die ver worden
verspreid door de getijdenstromen.
398
00:54:53,480 --> 00:54:59,044
De jonge koralen voegen zich bij
de miljarden diertjes tussen het plankton.
399
00:55:15,920 --> 00:55:19,242
Deze jonge tandbaars
van slechts een centimeter...
400
00:55:19,400 --> 00:55:25,123
zal ooit een reus
van ruim 2 meter lang zijn.
401
00:55:29,320 --> 00:55:33,006
De meeste rifbewoners
krijgen dergelijke kleine jongen...
402
00:55:33,160 --> 00:55:36,050
die aan de stroming zijn overgeleverd.
403
00:55:37,760 --> 00:55:40,843
Vele kunnen hun richting sturen.
404
00:55:41,000 --> 00:55:43,970
Zelfs jonge koralen
kunnen een beetje zwemmen.
405
00:55:44,120 --> 00:55:47,567
Ze bewegen zich voort
met minuscule haartjes.
406
00:55:54,680 --> 00:55:58,241
Elk van deze koralen
kan uitgroeien tot een kolonie...
407
00:55:58,400 --> 00:56:01,006
en een nieuw koraalrif beginnen.
408
00:56:04,920 --> 00:56:09,050
Deze levende soep vertegenwoordigt
de toekomst van het rif.
409
00:56:09,200 --> 00:56:13,808
Slechts één glas vol
heeft al een enorm potentieel.
410
00:56:13,960 --> 00:56:18,522
Het is ongelooflijk dat een bouwwerk
als het Groot Barrièrerif...
411
00:56:18,680 --> 00:56:20,921
dat zelfs vanuit de ruimte zichtbaar is...
412
00:56:21,080 --> 00:56:26,723
en zo complex is dat het duizenden
soorten in stand houdt...
413
00:56:26,880 --> 00:56:32,046
volledig afhankelijk is
van dit soort nietige wezentjes.
414
00:56:36,360 --> 00:56:40,604
Het rif is dynamisch
en is voortdurend in beweging...
415
00:56:40,760 --> 00:56:45,641
en wordt beïnvloed door geologische
krachten, het weer, wind en golven...
416
00:56:45,800 --> 00:56:48,485
en de ritmes van de zon en de maan.
417
00:56:54,520 --> 00:56:58,445
Toch is z'n toekomst afhankelijk
van fragiele levensvormen...
418
00:56:58,600 --> 00:57:02,571
die deze natuurkrachten
moeten zien te overleven...
419
00:57:02,720 --> 00:57:06,691
en een veilig plekje moeten
zien te vinden om te groeien.
420
00:57:06,840 --> 00:57:11,926
Weinig verhalen uit de natuur
zijn zo bijzonder.
421
00:57:21,920 --> 00:57:27,609
Dit is pas het begin van wat
het Barrièrerif zo groots maakt.
422
00:57:28,560 --> 00:57:32,201
Slechts 7% van het ecosysteem
bestaat uit koraal.
423
00:57:32,360 --> 00:57:35,523
De rest is bedekt met regenwoud
en rivieren...
424
00:57:35,680 --> 00:57:39,605
lagunes, moerassen en kusten.
425
00:57:42,560 --> 00:57:46,565
Hier wonen enkele
van 's werelds meest bizarre dieren.
426
00:58:08,920 --> 00:58:14,927
In de volgende aflevering bekijken we
de fascinerende wereld voorbij het rif...
427
00:58:15,080 --> 00:58:19,483
en ontdekken we welke band ze hebben
met deze magische plek.
39260
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.
Afrikaans
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bengali
Bosnian
Bulgarian
Catalan
Cebuano
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Croatian
Czech
Danish
English
Esperanto
Estonian
Finnish
French
Frisian
Galician
Georgian
German
Greek
Gujarati
Haitian Creole
Hawaiian
Hungarian
Icelandic
Indonesian
Irish
Italian
Japanese
Kazakh
Khmer
Korean
Kurdish (Kurmanji)
Kyrgyz
Lao
Latvian
Lithuanian
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Maltese
Maori
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Nepali
Norwegian
Pashto
Polish
Portuguese
Romanian
Russian
Samoan
Serbian
Sesotho
Shona
Sinhala
Slovak
Slovenian
Somali
Swahili
Swedish
Tajik
Thai
Turkish
Ukrainian
Urdu
Uzbek
Vietnamese
