All language subtitles for Lalka - odc 5 Widziadło

Cóż to znaczy?

Jadę dziś do Paryża.

Wczoraj mówiłeś... A, wczoraj. Jeszcze
wczoraj myliłem się.

Skądże ta nagła zmiana projektu?

Mój kochany Albus, ty nie wiesz, że
nieraz jedno słowo zmienia projekta?

ludzi. To dopiero cała rozmowa.

Czego chcesz?

Tobie coś jest.

Nic.

Już dawno nie widziałem czyn takim.

Zapewne od czasu, kiedy to dentysta źle
wyrwał mi z ląb i w dodatku zdrowy.

Dziwnie mi wygląda to twoje wybieranie
się w drogę.

Boże, masz mi co powiedzieć?

Powiedzieć?

Aha, prawda.

Mamy w banku jakieś 120 tysięcy rubli,
więc pieniędzy wam nie zabraknie.

Dalej... Co dalej?

Aha, nie rób już sekretu, że ja kupiłem
kamienice łęckich.

Owszem, zajdź tam i ponaznaczaj komornę
według dawnych cen.

Pani Krzeszowski, podnieś jakieś...
kilkanaście rubli, niech się trochę

zirytuje. Ale biedaków nie duś.

Tobie coś jest.

Powiedz co.

Z góry wiem, że nie pomogę, ale widzisz,
gryzota jest jak trusidna.

Dobrze ją wypluć.

Pamiętam dawne to dzieje.

Siedziałem w jednej izbie z jakimś
frantem, który był dziwnie szczery.

Opowiadał mi stworzone rzeczy o słabia,
a potem z wielką uwagą słuchał moich

dziejów.

No i dobrze z nich skorzystał.

Cóż to znaczy?

To znaczy, mój stary, że ponieważ nie
chcę z ciebie wyciągać żadnych wyznań,

więc i przed tobą nie muszę ich robić.

Jak to?

To w taki sposób traktujesz zwierzenie
przed przyjacielem? A daj, że spokój. To

może dobre, ale dla pensjonarek.

O Boże, jakim ja znudzony.

Jedziesz do Paryża. A ty skąd o tym
wiesz?

Wszystko wiem.

Nawet to, że w tym samym pociągu, tylko
trochę dalej jedzie pan Starski.

A cóż to za człowiek?

Bankrut. Próżniak.

Zresztą jak oni wszyscy.

Bagaże tutaj.

No i ekskonkurent.

Nikt mnie to nie obchodzi.

Kiedy wraca?

Chciałbym nigdy.

Coś mi się zdaje, że Bokulski jest jakby
zakochany.

To pan dopiero dzisiaj zrobiłeś to
piramidalne odkrycie.

Podoba mi się ten człowiek. Pan sobie
drwisz, nie zaprzeczysz jednak, że tak

mógł zostać czymś lepszym niż
nieszczęśliwym wielbicielem pan Izabeli.

działacz społeczny, a nie jakiś tam
ciepski zdychacz.

Tak, tak, masz pan rację, ale cóż sądzę.

Niech mi pan wierzy, panie Ignacy.

że nawet między zwierzętami nie
znajdziesz pan tak podłych bydląt jak

W całej naturze każdy samiec należy do
tej samicy, która mu się podoba albo

której on się podoba. Toteż wśród
zwierząt nie ma idiotów. A u

nas? On jest kupiec. Nie ma prawa do
hrabianki.

Podła ta wasza cywilizacja.

Chciałbym bodaj natychmiast zginąć, ale
przywalony jej gruzami.

Deszcz będzie.

Tak, jest już około grodziska.

I wyjechał.

Pan Stanisław Wokulski, wielki
organizator spółki do handlu

naczelnik firmy, która ma w obrosie
miliony rubli rocznie, wyjechał do

jak pierwszy lepszy pocztylion do
miłosnej.

To jest kupiec.

Władzeństwo, mówię, nie kupiectwo.

Ten nagły wyjazd?

Po co?

Na wystawę?

Cóż go obchodzi wystawa? Po majątek?

Nawet nie chciałby słuchać cudzina.

Czy wy, aniołki, zamiast po nadzwyczajne
maszyny nie idziecie po zwykłe armaty?

Francja, tylko patrzeć, weźmie się za
łyb z Niemcami.

Mały Napoleonek siedzi niby to w Anglii,
ale przecież z Londynu do Paryża bliżej

niż z Warszawy do Zamościa.

Ej, panie Ignacy.

Wróćmy już lepiej do Napoleona III.

Pamiętam, jak zakotłowało się w całej
Europie, kiedy w

1846 roku uciekł z więzienia.

A cóż dopiero, gdy dwa lata później
stanął w Paryżu.

Wszyscy rozsądni ludzie przygotowywali
się na coś, a na ten grzech w tym

czasie... Zaczęła się rewolucja.

Co ty tu robisz, Augustie?

Czekam na ciebie.

Jadę z tobą.

Ruszaj!

Długo trwała ta nasza wspólna podróż.

Pamiętasz ją?

Tak, niezapomniany przyjacielu.

Pamiętasz te długie marsze, kiedy nieraz
piliśmy wodę na skałuży, albo tarte

kartofle ze słoniną, które upiekliśmy za
czterech w sekrecie przed całym

oddziałem?

Zaczyna się.

Nareszcie.

Tam sztab lepiej nie widzi. O, ruszyli
tyraliety.

Która godzina?

Dziewiąta.

Ech, to mamy kwitła.

Miałem się tego bać.

Ja też chciałbym pożyć.

Do szeregu!

Mergot, ale nasi sprzelają.

Wem komenderuje czy diabeł?

Nie trzeba deptać.

Niemcy to też ludzie.

Mieliście też po co rodzić.

Było to bodaj czy nie ostatnie nasze
zwycięstwo.

Rozbici pod Wilagosz przekradliśmy się
jeszcze do Komorna i przez miesiąc

wyglądaliśmy od sieczy z Węgier, z
Francji, nawet z nieba.

Wreszcie twierdza kapitulowała.

Przebierzemy się za chłopów i jakoś
dotrzemy do Turcji.

Zobaczycie, że Koszul jeszcze coś
wymyśli.

Ja wam przysięgam, panowie, że nie
dalej, a w końcu Marta Kosut powoła nas

szeregów.

Może jeszcze w grudniu?

Turek wojska posunie.

Ech, żeby choć wygoić się do tego czasu.

Panowie do diabła, kładźcie się spać!

Bo inaczej ani Kosut, ani Turek nas nie
rozbudzi.

Pewno, że nie rozbudzi.

Wiesz co, Kat?

Ja myślę, że ty i w sprawiedliwość boską
nie jesteś w stanie uwierzyć.

Nie ma sprawiedliwości dla tych, którzy
nie potrafili zginąć bronią w rękach.

Łupi wy i ja z wami.

Czorek albo Francuz Karku za was
nadstawi?

Dlaczegoście wy sami nie potrafili go
nadstawić?

Ma gorączkę.

Będzie z nim kłopot w drodze.

Będry?

Już nie ma Węgier.

Równość.

Nigdy nie był równości.

Sprawiedliwość.

Nigdy chwili nie będzie.

Świnia wykąpie się nawet w bagnie, ale
człowiek z sercem.

Darmo, panie Mincer.

Już ja u ciebie nie będę krajać mydła.

Chodź, Augustie, chodź.

Dokąd pójdę?

Z Węgier wypędzili, a do Szwabów się nie
zaciągnę.

Hej. Ty.

Juwiel. To jest.

Daj ze spod.

Kac?

Kac?

Kac!

Co żeś ty zrobił?

Najlepszego.

Czasem wydaje mi się, że naraz tam w
niebie i węgierską piechotę i swój

wystrzelany pluton.

Niekiedy słyszę łoskot bębrów i komendę
na ramię broń i wtedy myślę sobie, że to

ty, Kac, idziesz na zmianę warty u
Bożego Tronu.

Bo kiepski byłby węgierski Pan Bóg,
gdyby się na tobie nie poznał.

To ile weźmiesz za przejazd do Warszawy?

Ja bym się wstydził w pracy takiej
osoby, co z emigracji wraca.

Jak pan dobrodziej ma jakieś węgierskie
dukaty, to ja kupię.

Ja rzetelnie zapłacę, bo mnie potrzeba
dla mojej córki, co po pańskim Nowym

z Zamość wychodzi.

Nie mam dukatów.

A może pan dobrodziej ma jakieś
kosztowności?

I ścianków, zegarków, anzoletów. Jak
zdrowie pragnę. Ja że tyle zapłacę. Bo

dla mojej córki.

Nie mam, bracie.

Słowo daje.

Nie ma, pan?

To po co pan chodził na Węgry?

też rozgadał.

Boże, odpuść.

Myślałem o Wokulskim, a piszę o kacu i o
sobie.

Wracam więc do przedmiotu.

Sytuacja polityczna jest tak niepewna,
że wcale by mnie nie zdziwiło, gdyby

około grudnia wybuchła wojna.

Austriacy, a raczej Węgrzy.

Już na dobre wleźli do Hercegowiny i
Bośni, gdzie ich bardzo

niegościnnie przyjmują.

Żal mi węgierskiej piechoty.

No ale też i dzisiejsi Węgrzy, diabła
warsi, kiedy w 49 roku dusił

Schwarzgelber, krzyczeli, każdy naród ma
prawo bronić swojej wolności.

A dziś co?

Dali Bóg coraz mniej rozumiem politykę.

I kto wie, czy Stach nie ma racji, że
przestał się nią zajmować.

Struż! Gdzie stróż?

Przychodzą w imieniu właściciela domu.

Stróż w kozie siedzi. A za cóż to?

Ciekawy pan.

Za to, że mu gospodarz pensji nie płaci.
A rząd co?

Idź pan tam, na trzecie piętro.

Przepraszam, czy nie przeszkadzam?

To pan gospodarz? Nie, nie gospodarze.
Przychodzę w jego imieniu do szanownego

małżonka pani.

Jestem Rzewski.

Rzek, skocz do składu po ojca.

A pan może pozwolić do caluniku?

Oto lot rządcy.

Mój mąż niby to bogatym panom służył,
żeby nie chodził.

Do składu węgli, do przepisywania u
adwokatów, to nie wiem, czy byśmy

gęby kłaść.

Oto nasze mieszkanie. Za trzy ciupy
dopłacamy 180 rubli rocznie.

Dzięki.

Kaziu, przystań i uważaj na pana.

Nigdy bym nie pomyślał do prawdy, że...

Na stare lata wezmą mnie za złodzieja.

Wszak mam honor z panem Wokulskim. Nie,
panie. Jestem tylko przyjacielem i

dysponentem pana Wokulskiego.

Ach tak.

Miałem przyjemność pana zobaczyć w
sklepie.

Piękny sklep.

Z takich sklepów rodzą się dzisiaj
kamienice.

A z majątków ziemskich takie oto
mieszkania.

Pan dobrodziej miał majątek. Ba, ale
potem przyszło uwłaszczenie.

No, ale chłopi też są ludźmi, panie
Wirzyski.

Chłopi... A, wszystko mi jedno, czym są
chłopi, co mi tam.

Ale pan zapewne chce poznać bilans tej
kamienicy. Otóż powiem krótko.

Mamy dwa rodzaje lokatorów.

Jedni już od pół roku nie płacą nikomu,
inni płacą kary magistratowi.

zaległe podatki. No jednym słowem
dochodów nie ma żadnych.

Co się zaś tyczy tych 90 rubli, które ja
będę winien panu Wokulskiemu,

to... Nie niepokój się pan. To jest pan
Wokulski. Zaraz po powrocie z Paryża.

Paryż. Pamiętam jak przyjmowali cesarza,
kiedy wracał z kampanii włoskiej.

Pan widziałeś triumfalny powrót
Napoleona III do Paryża?

Ja widziałem lepszą rzecz, panie.

Podczas kampanii byłem we Włoszech i
widziałem, jak Włosi przyjmowali

w Wigilię Bitwy pod Magentą.

Magenta! W 1859 roku! W 1850?

Wydaje się, że mam honor. Tak jest,
panie. Rzecki jestem porucznik, panie,

węgierskiej piechoty. Panie.

Mów pan dalej, panie szlachcicu.

Szliśmy pod Magentę.

Choć nie wiedzieliśmy, dokąd idziemy.

Ja nikto z nas jutro zobaczy zachodzące
słońce.

Pan zna to uczucie. Kiedy człowiek
niepewny jutra, znajdzie się w kompanii

również niepewnych jutra.

Czy ja je znam?

Jedź pan dalej, panie Wielski.

Niech mnie kacki zdepczą, że to są
najpiękniejsze chwile życia.

Jesteś młody, wesół, zdrow.

Nie masz na kalku żon i biedzi.

Pijesz i śpiewasz.

I co chwila patrzysz na jakąś ciemną
ścianę, za którą ukrywa się nasze jutro.

bohasz, hej, dajcie wina, bo nie wiem,
co jest za tą ścianą. Hej, wina!

Więc wtedy, jak jeszcze szli, przed nią
strażą pod Marzętę.

Panie, co to był za entuzjazm? A jeden
stary Włoch chwycił za szyję konia

pułkownika Kiratierów, pocałował go,
krzyknął Viva Italia!

I padł rupem na niej.

Taka była nasza Wigilia przed Marzętą.

Niech mnie diabli wezmą, panie Wilski,
jeżeli stach nie odda panu darmo tego

mieszkania.

Dopłacam 180 rubli.

Panie, marzęta marzętą, interes
interesem.

Może przedstawić mnie pan kilku
lokatorom?

Chodźmy.

Pokażę panu najosobliwszy.

Czego to?

Pan Rzecki.

Plenipotent gospodarza.

Gospodarza?

W tej chwili ja tu jestem gospodarzem i
nie przypominam sobie, ażebym mianował

swoim plenipotentem tego pana.

Niech panowie siadają.

Gorąco, prawda?

Właśnie.

Sąsiad przeciwka skargi się na panów
dobrodziejów. O cóż to?

Że panowie chodzą nago po pokoju.

Raczą panowie uwzględnić, że on ma
dorosłą córkę.

Sam widziałem.

Prawda, że malecki chodzi bez koszuli,
lecz za to w majkach.

A Patkiewicz chodzi bez majtek, lecz za
to w koszuli.

Panna Leokadia więc widzi cały garnitur.

Tak. I dlatego musi zasłaniać wszystkie
okna. To stary zasłania, nie ona.

Ona wygląda przez szpary.

Panowie dobrodzieje są nam winni za
cztery miesiące. Znowu swoje.

Ileż razy mam panu tłumaczyć, że do
Maleskiego należy płacenie za miesiące

parzyste, a do Patkiewicza za
nieparzyste. Czy tak trudno zapamięta?

nikt... Panów nigdy nie płaci. A któż
temu winien, że pan przychodzi w

niewłaściwej porze?

Słyszałeś pan, do Maleckiego nie parzy,
co do Patwiewicza parzy. A do pana

dobrodzieja? A do mnie, łaskawy panie,
żadne. Bo ja z zasady nie płacę

komornego. Z komu wam płacić?

Dobrze sobie.

Pozwoli pan zrobić uwagę, że takie
nieszanowanie umowy jest dość

Ktoś daje panu mieszkania. Kto mi daje
mieszkanie?

Ja sam je zająłem i będę w nim do puty,
dopóki mnie stąd nie wyrzucą.

Umowy.

Paradni są z tymi umowami.

Jeżeli społeczeństwo chce, ażebym mu
płacił za mieszkanie, to niech samo

mi za korepetycję tyle, żeby mi za to
starczyła na komornę. Jednakże obecny

właściciel... Obecny właściciel nie
budował tego domu.

Nie wypalał trzewia, nie rozrabiał
wapna, nie murował.

Przyszedł z pieniędzmi. Może
ukradzionymi. Pan Wachulski nikogo nie

Dorodził się majątków pracą i
oszczędnością.

Daj pan spokój.

Mój ojciec był zdolnym lekarzem.
Pracował dzień i noc.

I oszczędził raptem 300 rubli na rok.

Gdyby chciał kupić tę kamienicę,
musiałby pracować 300 lat.

A nowy właściciel nie pracuje chyba od
300 lat.

Więc pan stanowczo nie zapłaci
komornego?

Ani myślę.

Może chociaż od października? Nie,
panie. Dopóki społeczeństwo.

Czy pan rozumie?

Nie wszystko, panie.

Nic dziwnego.

Na starość mu zgwiędnie.

Nie jest w stanie przyjmować nowych
praw.

Chodźmy, panie Zierski.

Myślę, że ten młody człowiek względem
płacenia dotrzyma słowa. On to jeszcze

nic. On mówi, że nie zapłaci i nie
płaci.

Ale tamci dwaj nic nie mówią i też nie
płacą.

Mówię panu, panie Zierski, to są
nadzwyczajni lokatorowie.

Oni jednimi nigdy nie sprawiają zawodu.
Więc tu nikt nie płaci regularnie. No

wie pan, baronowa Krzeszowska. A, pani
baronowa tu mieszka.

Chciała nawet kupić ten dom.

No i kupi, kupi, tylko trzymajcie się
panowie ostro. Chodźmy do niej, panie.

A kto to?

To ja, rządca.

Czego pan chce?

Przychodzę z pełnomocnikiem właściciela.

A ten pan czego chce?

Ten pan jest właśnie pełnomocnikiem.

A to co ja mam powiedzieć?

Idź powiedz, że przychodzimy pogadać o
lokalu.

Panowie tutaj poczekają. Pani zaraz
przyjdzie.

Przysięgłabym, że utrzymuję z nią
stosunki.

Onegdaj przysłały przez posłańca bukiet.

Bukiet, który ta obrzydliwa kokietka dla
oszukania mnie kazała natychmiast

wyrzucić przez okno.

Ale przecież pan baron na wsi, tak
daleko od Warszawy.

Ale ma tu przyjaciół.

Gdybym nie znała pana, przypuszczałabym,
że pośredniczysz mu w tych

bezeceństwach. No, no, no.

Pani. No, no, no. Pani Maruszewicz.

Bez czułości.

Ja znam was. Obsypujecie kobietę
pieszczotami, dopóki wam nie załupa, a

trwonicie ich majątek i żądacie rozwodu.

Ja?

Jestem zupełnie inny, pani Marono.

Idź już, pan.

Franz. Znasz go, pan? Bo.

Lenipotenc pana Wokulskiego.

Rzecki.

To nawet dobrze, że pan jest.

Inaczej musiałabym posłać po pana.

Przekaże pan panu... panu Wokulskiemu
moje kategoryczne żądania.

Czym możemy służyć?

Żądam.

Tak jest, żądam.

aby nie wypędzano mnie z miejsca, gdzie
umarło moje dziecko i gdzie wszystko mi

je przypomina.

Przecież ja nie mogę, nie mogę oderwać
się od jej pokoju.

Nie mogę ruszyć jej sprzętów, jej
zabawek.

Podłością jest w taki sposób wyzyskiwać
niedolę. Który ją wyzyskuje?

Wszyscy.

Począwszy od gospodarza, który każe
płacić siedemset rubli. A wybacz, pani

baronowo, siedem pysznych pokoi.

Dwie kuchnie aksalony, dwa słówki.

Niechże pani komu odstąpi te trzy
pokoje. Przecież są dwa frontowe

nikomu nie odstąpię.

Już jestem pewna, że mój zbłąkany
małżonek lada dzień opamięta się i

W takim razie trzeba płacić 700 rubli.
Jeżeli nie więcej.

Mniejsza o komorne.

Bardzo rozsądnie.

Mniejsza o pretensje gospodarza, ale
przecież nie mogę płacić 700 rubli.

Za lokal w podobnym domu.

Dlaczego pani baronowa chce od tego
domu?

Ten dom jest hańbą uczciwych ludzi. Więc
nie od siebie, a w imieniu moralności

proszę. O co? O usunięcie tych
studentów, którzy mieszkają nade mną i

demoralizują całą... Słyszy pan?

Marysiu! Marysiu!

Marysiu!

Czego pani chce?

Przecież jestem.

Ani mi się rusz z domu.

No dobra, dobra.

Tak jest po całych dniach.

Wieczorem zaś chodzą do nich praczki.

Panie, musicie wygnać tych nihilistów.

Oni kośćmi ludzkimi poprawiają węgiel w
samowarze.

Oni tu kiedy przyniosą całego
nieboszczyka.

Panowie ci nie płacą komornego, więc
bardzo być może. Tak, musicie ich

Ale jeszcze gorszą od nich jest ta...
Stawska.

Pani Stawska, ta piękna.

O, nowa ofiara.

Ależ siłowłosy człowieku, zastanów się
co robisz. Wszakże to kobieta, której

oskarżony o zabójstwo uciekł za granicę.

Z czego ona żyje? Z czego się stroi? Ale
pracuje kobiecisko jak wół.

O, i ten.

Mój mąż, bo jestem pewna, że to on
posyła jej bukiety.

Że on tak kocha się w niej i bierze od
niej komornę z dołu.

Nawet Maruszewicz, ten niedołęga
Maruszewicz, wygląda do niej oknem.

Pomyśleć sobie, że ta kobieta ma córkę.

Córkę, którą wychowuje dla piekła.

A ja... Panie, tych nichilistów możesz
zostawić.

Nawet nich możesz zostawić, ale ją
musisz wyrzucić. Tak?

Niech lokal po niej stoi pustką.

Ja będę na niego płacić, byleby ona nie
miała dachu nad głową. Pozwoli pani

baronowa, że w tej sprawie zadecyduje
już sam gospodarz, pan, pan Wokulski.

Tak więc tak?

Więc już i pan i ten, ten Wokulski
związaliście się z nią?

Wtedy zaczekam na sprawiedliwość boską.

Pójdziemy do tych pań?

Co?

Gdzie mieszkają?

W podwórzu, w prawej oficynie.

Na pierwszym piętrze.

Proszę, proszę.

Ruszaj się, ruszaj.

Dzień dobry.

Dobrze, że to pan rządca.

Myślałam, że znowu... A co, ktoś dobijał
się?

Nie, nie dobijał się nijaki.

Tylko jeden przypał dziś bukiet. Mówią,
że to ten Maruszewicz.

To ułatw to jest. A, no jeszcze dne
cypkie są takie. Jakie, jakie? Jak mu

tylko co podoba, to zaraz będzie las,
jak trzyma łokie. Panie obie w domu?

A pan rządca z tym panem? Tak, ten pan
to plenipoten z gospodarcza.

Stary on czy młody? No przecież widzisz,
że stary. W średnim wieku.

No to ja już pójdę powiedzieć, panie
starcy.

Niedługo, dali Bóg, piętnastoletni
chłopsów zaczną nazywać starymi.

Pozwoli pani zaprezentować.

Pan Rzecki.

Plenipotent nowego gospodarza. A mój
kolega.

Mówię kolega, bo równie ciekawe rzeczy
widzieliśmy obaj za granicą.

Szanowny pan był za granicę? No proszę.

W 1849 roku.

I później.

A czy szanowny pan nie zetknął się gdzie
przypadkowo z Ludwikiem Starskim?

Ależ pani dowrodziko. Pan Rzecki był za
granicą przed 30 laty, a pani Zięć

wyjechał przed czterema.

Prawda. Co to ja plotę? Ale tak ciągle
myślę o Ludwiczku.

Niechże panowie raczą spoczyn.

Bo nie wiem, czy pan słyszał, mój zięć,
padło na niego niesłuszne posądzenie

i biedak uciekł za granicę. W zeszłym
roku znalazł istotny morderca i

ogłoszono niewinność Ludwiczka. Ale co z
tego, kiedy od dwóch lat nie pisze? A

Helenka, córka moja, panie Rzecki,
cierpi i milczy.

Ale że cierpi, domyślam się, ja też
miałam trzydzieści lat.

Babciu, ja nigdy nie skończę tego
kaftanika dla mojej lalki. Heluniu, ty

ukłoniłaś mnie.

To do widzenia.

Do widzenia.

Pozwoli pani zaprezentować pan Rzecki,
mój, to jest właśnie nasz.

Bardzo mi przyjemnie.

Bo już o której mam przyjść?

Przyjdzie o czwartej. Do widzenia.

To się nazywa lekcja, bo się odpuść.

Helenka pracuje z nią co najmniej
półtorej godziny i dostaje za to

groszy. Ależ mateczko. Jak dawno Panie
mieszkają w tym domu?

Pięć lat.

A ile Panie płacą?

Dwadzieścia pięć rubli miesięcznie.

Jesteśmy... Jesteśmy Panom winne za
lipiec.

Nic tam Panie nie są winne.

Od października.

Tak, Wokulski pisze mi, że to istny
rozbój brać 300 rubli rocznie za trzy

na tej ulicy. Pan Wokulski kazał mi
zawiadomić pani, że lokal ten będzie do

wynajęcia od października za 200 rubli.

Jesteśmy bardzo wdzięczne panu
Wokulskiemu.

Gdybym był Wokulskim, miejsca bym się
oświadczył.

Po mężu już pewno i koteczek nie ma, a
zresztą od czego są rozwody?

Jest to chyba jedyny wypadek, ażeby
gospodarz sam zaniżał komornę.

Nie wiem, czy wypada nam korzyść tego
jego uprzejmości.

Ale to nie uprzejmość, pani. To jest
szlachetność uczciwego człowieka.

Mnie pan Wokulski też obniżył komornę i
przyjąłem. Przecież ulica trzeciorzędna,

ruch mały. Ale o lokatorów na niej
łatwo.

A w ogóle dawnych lokatorów znali.

W porządku i spokoju. Ma pan słuszne.

Porządek to nasza pierwsza zasada.

Nawet jeżeli Lunia natnie papierki,
rzuci je na podłogę, zaraz zamiata je

Franusia. Przecież ja, proszę babci,
wycinam tylko koperty, bo piszę list do

tatki, żeby już wracał.

I nic, żadnej wiadomości.

Oto jej lotnik.

Nie panna, nie mężatka, mateczko.

Nie wdowa, nie rozwódka, nie wiadomo co
i nie wiadomo za co.

Ty, Helu, mów sobie co chcesz, a ja ci
powiadam, że Ludwik nie żyje.

Ależ mamo. A tak.

My go tu wszyscy oczekujemy, ale to na
nic.

Albo umarł, albo zaparł się ciebie, więc
nie masz obowiązku czekać.

Znajomość nasza nie jest wprawdzie
długa.

Pozwolą pani jednak, abym nie tyle ja,
ile pan Wokulski użył swych wpływów do

odszukania małżonka pani.

Kaluniu, dziecko, idź do swojej lalki.

Proszę pana, jeżeli mamy mówić szczerze,
to mnie nie tyle

chodzi... To jest... Mamo, przecież ci
panowie są obcy.

Ja obcy?

I pan nie jest też obcy. I ten pan nie
jest obcy.

To musi być uczciwy człowiek.

Więc mówię panu, bardziej się boję jego
powrotu.

Płacz sobie, płacz.

Takie łzy, choć bolesne, lepsze są od
tych, które co dzień wylewasz.

Przysięgnę, że ona go już nie kocha,
choć sama o tym nie wie. Ale jestem

że pojechałaby do niego, gdyby ją tylko
wezwał.

To pożegnam pana.

Moje uszanowanie. Dziękuję, szanowanie.

No i tak.

Miałem uregulować finanse kamienicy. Co
zrobiłem?

Uregulowałem je tak, że dochód
zmniejszył się na pewno o 300 rubli.

Może to i dobrze.

Stach szybciej się opatrzy i sprzeda ten
swój nabytek, który wcale nie jest mu

potrzebny.

Ir wciąż mi nie domaga.

Polityka stoi w miejscu, ciągła
niepewność.

Paryż... Świat nie jest miastem.

Żołnierzy tu zbyt dużo, ale tu jest
zupełnie inny smak.

Bardzo się cieszę, że przyjechałeś.

Ty byś stracił pięćdziesiąt tysięcy,
jeśli byś nie przyjechał. No powiedz, za

mi otrzymać pięćdziesiąt tysięcy, hm?

No, może być i więcej.

No dobrze, ale za co?

Za co, za co?

Chociażby za to, co pytasz.

Ktoś inny nie pyta, tylko daj, daj.

A ty wszystko chcesz wiedzieć.

To nie odpowiedź.

Pamiętasz, jak mnie nauczyłeś w
Irkutsku?

Cztery lata w Murazowie.

Gdybym nie ty, byłbym nie ten Susan.

Co dzisiaj?

To też nie odpowiedź.

Mam do Ciebie prośbę.

Na przejściu tutaj w Paryżu, mnie... No,
trochę takich, wiesz.

Kurwa, wiesz.

Spalisz ich. No, dobrze.

Może kupię francuskie galanterie, może
kilka samochodów, a ja jeszcze nie

zrozumiałem.

Ja po niemiecku nic nie mówię, po
francusku też nic nie mówię.

Chcę takiego człowieka jak ty.

Ale ja się nie znam na statkach.

Bądź spokojny.

Tutaj znajdziemy inżynierów rowerowych,
wojennych, morskich. Bądź spokojny.

Musisz mówić za mnie, dla mnie.

Spójrz na wszystko, łowij wszystkie
słowa, a potem o wszystkim zapomnij.

Ty z tym sprawisz się.

Sprawisz się.

Ja zarobię 10%. Tobie daję też 10 % od
mojego zarobku.

I dzieło kończy.

A na co?

Dla czego?

Nie pytam o to.

Zimar, marszałek dworu pańskiego i pana
Siza.

Mam wprowadzić interesantów?

Dzisiejsi, zdaje mi się, nie są
niebezpieczni.

Tylko...

Na baronową ośmielę się zwrócić uwagę.

Prosić.

Wiem, ma pan mało czasu. Mój interes
jest krótki. Paryż. Wspaniałe miasto pod

każdym względem. Czy to do zabawy, czy
do nauk.

Ale wybaga wytrawnego przewodnika.

Nie. Nie,

nie byłem.

Nie jestem baronową.

Jestem zupełnie kimś innym, ale mniejsza
o to.

Chwilowo... Znalazłam się w dość trudnym
położeniu i

potrzebuję dwudziestu tysięcy franków.

A nie chciałabym zostawiać w tutejszych
lombardach moich klejnotów,

więc pojmuję pan.

Nie, pani.

Więc mam do zbycia pewną tajemnicę. Nie
mam prawa nabywać

tajemnic. Nie ma pan prawa. W takim
razie po co pan tutaj przyjechał?

A jednak nie mam.

To jest adres, pod którym może mnie pan
znaleźć

w ciągu 24 godzin, panie

Wokluski. Moje nazwisko brzmi Wokulski.

Tak jest, panie Wokluski.

Żegnam. Boże, święty Boże, Matko
Przenajświętsza, co ja tu robię?

Co ja robię?

Profesor Geist.

Prosić.

Co pan rozkaże?

Co ja tam mogę rozkazywać?

Przyszedłem żebrać, nie rozkazywać.

A więc czym mogę służyć?

Onegdaj puszczaliście pan balonem
kapciw.

Tak. I była chwila, że chciałeś pan
wyskoczyć.

Powiem panu niedużo.

Co pan wie o chemii organicznej?

Jest to chemia związku węgla.

A co pan powiesz o chemii związków
wodoru?

Że jej nie ma.

Owszem, jest.

Tylko, że zamiast peterów, tłuszczów i
ciał aromatycznych

daje nowe aliarze.

A cóż to mnie obchodzi? Jestem kupcem.

Nie jesteś pan kupcem, tylko desperatem.

Kupcy nie myślą o skakaniu z balonu.

Panie Cidza, musimy pogadać. Przede
wszystkim nie jestem Cidza. A, to mi

wszystko jedno.

Potrzebuję tylko majątnego desperata.

Fortuny utopiłem w swoich badaniach i
zużyłem kilkunastu ludzi.

Dziś potrzebuję nowej fortuny i nowych
ludzi.

Co? Może sądzisz pan, że przyszedłem
tutaj dla wytumanienia kilku franków?

Jutro przekonam cię, jaki jesteś dziś
niesprawiedliwy.

I głupi!

Dlaczego dopiero jutro? Dlatego, że
mieszkam stąd daleko, a nie mam na

Pozwoli pan, profesorze, że... Że...
Że...

Że dasz mi na fiakra.

Tak.

Wszakże z góry powiedziałem, że...
Jestem żebrakiem.

Po cóż aż tyle? Wystarczy dziesięć.

Bardzo proszę.

Dobrze.

Kto wie, może jutro dasz mi sto tysięcy.

Wrócę za dwie godziny.

Wynudził pana stary, co?

A cóż to za człowiek?

Wariat to on jest, ale jeszcze za moich
czasów studenckich. Był wielkim

chemikiem, porobił kilka wynalazków, ma
na swoim koncie kilka dziwnych okazów,

ale... Dlaczego nazywacie go wariatem?

Nie można inaczej nazwać człowieka,
który sądzi, że uda mu się zmniejszyć

gatunkowy ciał, czy tylko metalu.

Bo już nie pamiętam.

A cóż to?

Cóż to za dziwne miasto.

Poszukiwacze skarbów, najemni obrońcy
honoru, dystyngowane damy, które

tajemnicami, kelnerzy rozprawiający o
chemii i chemice, którzy chcą zmniejszyć

ciężar.

Cóż to za dziwne miasto?

Paryż.

Panie Cizan, wiele zależy mi na tym,
żebyśmy się porozumieli.

Powiedz mi, czy ty masz jakieś
obowiązki?

Żony, dzieci?

Nie mam nikogo.

Ale majątek masz?

Milion. Prawie.

A powiedz mi, czemu ty myślisz o
samobójstwie?

To było chwilowe.

Majątek masz. O sławę, jak dotychczas
nie dobijesz się.

To musi być kobieta.

Jak kobieta.

To źle. O niej nigdy nie można
powiedzieć, co zrobi i dokąd zaprowadzi.

W każdym razie słuchaj.

Gdyby ci kiedy jeszcze przyszła ochota
próbować, rozumiesz, przyjdź do mnie.

Może zaraz przyjdę. Nie, nie, nie zaraz.

Kobiety nigdy nie gubią ludzi.

Od razu.

Czy skończyłeś z tą osobą rachunki?

Pokaż ktoś przy nią.

Masz rację.

Pokażę ci.

Dla co ludzi nazywają?

Szaleńcami.

Przybliż się tutaj do stołu.

Co to jest?

Zdaje mi się, że to jest...

Metal drukarski.

Weź to do ręki.

To platyna.

Oto jest platyna.

To jest dwa razy cięższa od platyny.

Nawet jeden z moich przyjaciół,
akademików, powiedział, że to

platyna. Oni tak zawsze, jak tylko
znajdą nową nazwę, uważają, że wszystko

jasne.

A to?

To znasz?

To jest chyba tal.

To jest tal do rynki.

To jest chyba pusta w środku.

Przetnij tę płytkę.

Jak nie masz czym, to przyjdź do mnie.

I nie ogłasza pan swoich odkryć?

A nie myślę.

Dlaczego?

Dlaczego?

Dlatego, że tak zwana ludzkość, mniej
więcej na 10 tysięcy wołów,

baranów, tygrysów i gadów mających
człowiecze formy, posiada ledwie jednego

prawdziwego człowieka.

Tak było zawsze, nawet w epocę
krzemiennej.

I na taką oto ludzkość spadały w biegu
wieków rozmaite wynaladki.

Brąk, żelazo, proch, igła magnetyczna,
wróg,

wahiny parowe, telegrafy elektryczne
dostawały się bez żadnego wyboru.

W ręce geniuszów i idiotów.

Ludzi szlachetnych i zbrodniarzy.

Jaki tego rezultat?

Oto taki, że głupota i występek,
dostając coraz potężniejsze narzędzia,

się i umacnialy, zamiast powoli ginąć.

Ja nie chcę powtarzać tego błędu.

I... Kiedy znajdę ostatecznie

metal?

leżejszy od powietrza.

Ofiaruje go prawdziwym ludziom. Niechaj
ich rata mnoży się i rośnie w potęgę.

A zwierzęta i potwory w ludzkiej postaci

niech powoli wyginą.

A co panu przeszkadza w zrealizowaniu
swoich zamiarów?

Co?

Brak pieniędzy i pomocników.

Trzeba dokonać jeszcze około 8 tysięcy
prób.

Co jednemu człowiekowi, lekko licząc,
zabrałoby 20 lat pracy.

Ale czterech ludzi mogłoby dokonać tego
samego w ciągu 5 -6 lat.

Przypuśćmy, że dam panu pieniądze
jednego, no powiedzmy dwóch pomocników.

Lecz gdzie dowód, że pańskie metale nie
są mistyfikacją?

Przyjdź do mnie i sam zrób kilka
doświadczeń.

Innego sposobu nie widzę.

Oto mój adres.

Oto i skończyła się moja podróż.

Myślisz, że ja nie wiem, co u ciebie się
dzieje w Kabbie?

No oczywiście, Kabbie to smaczna
sztuczka.

Bywa, że i solidnemu człowiekowi powróci
w mózgi.

Chcesz, że ja ci powiem jedno słowo?

Mów.

Kupcu potrzebne są subjekty, rozumiesz?

A kobietom, biegającym się przed nimi.

Chociażby do pokrycia tego mężczyzny,
który nie bierze pokłonów.

I to naturalne.

Tyż kupiec, że porównujesz się z tą
księgą.

No, jeśli wpadłeś, podnieś głowę.

Pół miliona rubli to nie pustak. Nie
można, żeby na takich kupców ludzie

śmiechali. Nie można!

Słuchaj, Stanisław.

Ty tu obradziłeś jednobardę do
Spęgowana, damę, baronetkę.

No... U niej, m .pr. można było w karty
pograć.

Krasiwych kobietek znaleźć.

A?

Powiedz, daj ty jej zarobić przed
odjeżdżą.

Sam znajdziesz jakiś pretekst. Albo mnie
wymyśli za ciebie.

Sam znajdę.

Młody.

No,

bądź zdrow.

Staski.

Staski.

Tym razem się nie pomyliłam.

O nie, pani baronowo. Napisała to pani
jak rodowita Polka.

Cieszę się, że wreszcie zasłużyłam na
pańskie uznanie.

Odszukanie tego pana jest możliwe, tylko
czy nie zniechęcą pana koszta?

Będziemy musieli się odwołać do pomocy
policji niemieckiej, angielskiej,

amerykańskiej. A więc?

Więc.

Wyda pan ze trzy tysiące franków.

Proszę o to cztery tysiące.

Kiedyż mogę się spodziewać odpowiedni?

Mojemu przyjacielowi bardzo zależy na
pośpiechu.

Tego niestety nie jestem w stanie
określić.

Może za miesiąc, może za rok.

Pan oczywiście nie wątpi o prawdziwości
poszukiwań.

Tak dalece nie wątpię, że zostawię u
Rothfielda jeszcze dwa tysiące franków.

Oczywiście płatnych po otrzymaniu
wiadomości o tym człowieku.

Pan wkrótce... To wyjeżdża. O nie, pani.

Zabawię jakiś czas.

Zachwycił pana Paryż.

Powinszuj mi, panie Cizan.

Sprzedałem mój materiał wybuchowy
kompanii angloamerykańskiej.

I zdaje się, że zrobiłem niezły interes.

150 tysięcy franków gotówką z góry.

I 25 centymów od każdego sprzedanego
kilograma. No, w tych warunkach chyba

zarzuci pan swoje metale. W takich
warunkach nie muszę już zabiegać o

bogatego wspólnika.

To wszystko.

Chodźmy.

A to kocioł parowy? A dlaczego ma takie
grube ściany?

Dotknij go.

Ależ to parzy. Jest zimno. 600 atmosfer
wewnętrznego ciśnienia.

To wulkan.

Dlatego proponowałem Ci, żebyś pracował
u mnie.

Wiesz, łatwo tu o wypadek.

Niewesołe miejsce.

40 lat żyję w ten sposób.

Niewesola robota.

To nie dla pana zajęcie.

Mylisz się, profesorze.

Zresztą chyba i w grobie nie jest
weselej. Cóż tam grób?

Głupstwo.

Spójrz pan.

Metal?

A to?

Metal?

Metal.

Więc co?

A to?

Co?

Co to jest, ulicha?

Metal. O 10 % lżejszy od powietrza.

Niemożliwe.

Niech pan sprawdzi.

I pan tego nie rozgłasza przed światem?

To jest dopiero pierwsza próba.

I jak dotychczas jedyna.

Trzeba jeszcze wiele pracy, aby zbudować
maszynę zdolną do latania w

przetworzach.

Ale ja ją zbuduję.

No kiedy to widzę, to wierzę panu,
ale... Kiedy stąd wyjdę...

Weź to sobie jako amulet przeciwko
zwątpieniu.

Ta sztabka będzie ci przypominała naszą
znajomość.

Idź, idź, panie Siza.

Odpocznij i pomyśl.

Co zrobić ze sobą?

Przyjdę tu. O nie.

Jeszcze nie teraz.

Jeszcze nie skończyłeś swoich rachunków
ze światem.

Przyjdziesz tu, kiedy już nic nie
zostanie w twoich dawnych złudzeń.

Gajt jeden, ja drugi, Łochocki trzeci.

Ze dwóch te znajdziemy i za 4 albo 5 lat
wyterpalibyśmy owe 8 tysięcy

doświadczeń potrzebnych do znalezienia
metalu lżejszego niż powietrze.

No a co wtedy?

Co stanie się z dzisiejszym światem na
widok pierwszej machiny latającej? Bez

skrzydeł, bez skomplikowanych
mechanizmów, a trwały jak okręt

Zostaje.

Oczywiście, że zostaje.

A po co miałbym wracać? Żeby znowu ją
spotkać?

I znowu stracić energię? Nie, nie, nie.

Nie wrócę.

Nie będę się więcej czołgał.

Przed nikim.

Proszę.

List to jak nie para.

z Warszawy.

Od Rzeckiego.

Od prezesa.

Na pewno panna Iwiabela wzięła ślub.

Wstydź się, panie Stanisławie, a nade
wszystko żałuj, że nie widzisz rumieńca

twarzy byli, która w tej chwili jest u
mnie i z piekła raczko usłyszawszy, że

pisze do ciebie.

Domyślam się, że zrobiłeś jej dużą
przykrość. Nie ociągaj się więc z

przeprosinami. Jak najrychlej
przyjeżdżaj prosto do mnie.

Garton! Hej, Garton!

Dołóż mu.

Rachunek. Ty zaraz. Natychmiast.

Hej! Garton!

I powód na dworzec kolei północnej,
natychmiast!