All language subtitles for Noce i dnie - odc 1 Bogumił i Barbara

Akcja naszego filmu rozgrywa się na
przełomie XIX i XX wieku.

Kiedy Polska, niegdyś kraj wolny i
niepodległy, rozdarta była między trzy

sąsiednie mocarstwa.

Losy naszych bohaterów wpisane zostały
pomiędzy dwie wielkie zbiorowe mogiły.

Powstanie styczniowe 1863 roku.

Kiedy to naród polski chwycił za broń
przeciwko Caratowi i wybuch pierwszej

wojny światowej, która miała przywrócić
Polsce niepodległość.

Opowieść nasza będzie zatem jakby księgą
domu polskiego, który trwał pośród burz

i nieszczęść, kiedy w losach kraju raz
po raz coś się rozprzęgało, kończyło

i zaczynało od nowa.

Chcemy wskrzesić obraz minionego świata,
uprzytomnić sobie skąd wyszło i do

jakich klęsk, triumfów i bezdroży szło
pokolenie naszych dziadów, pradziadów.

Chcemy prześledzić ich los historyczny i
ich dzień powszedni, te małe, drobne

sprawy, które składają się na los
człowieka.

Chcemy na koniec, aby widz odczytał w
losach naszych bohaterów swoje własne

rozterki i niepokoje.

Aby upewnił się, że i jego pytania o
sposób życia i kształt szczęścia od

lat pozostały niezmienne.

Oto dziś dzień chwili i chwały, oby
gniezd przeszczenia był.

Gwiazdę Polski orzeł biały, patrz odlot
Twój w niebo tmił.

A nadzieją podwiedzany, woła do
nadgórnych

stron. Podtań Polsko, klucz kraj dany,
dziś Twój tryumf

albo zgon.

Hej, kto w polach na bagnety, Żyj,
obozo, polsko, żyj!

Takim was błędnej podmiety, Trombolasza
brodą brzmi,

Trombolasza brodą brzmi.

Grzmicie bębny, ryczcie działa,

Dalej dzieci wespy szczyk.

Kto przeżyje wolność...

Danielu, jak można być tak nieostrożnym?

Przecież tam stoi na ulicy patrol
kozacki.

Mamusiu, twoje zdrowie, kochanie!

Tereniu! Tereniu, moje kochanie! Baciu,
droga!

Panie Lucjanie! Panie Lucjanie!

Bacienko, kochanie!

Proszę do mnie!

Panie Józefie, Panie Józefie, po galopie
poprowadzi Pan Kadryla. O nie, najpierw

będzie Mazur, Panie Rejentowo.

Niech to Pan obieca.

Wydamy terenie za tego jej kocieła.

A potem... A potem wydamy za mąż Basię.

I mam już dla niej upatrzonego kawalera,
który co, lubi tereniu? Nie!

Dziękuję.

Nie można kochać

przez tyle lat człowieka,

Powiedz mi, czy to możliwe, żeby przez
całe życie kochać innego człowieka?

Nie wiem.

Nigdy nie kochałam naprawdę.

A Lucjan?

Masiu.

Lucja na obój drze się na miłość boską.

Zobacz, co ta moja siostra wyprawia.
Pisze mi, że rzuciła już krawiectwo i że

zaczęła dawać lekcje arytmetyki po
domach. No co ty na to? To i lepiej, że

wróciła do dawnych upodobań.

Ty też zbyt często ostatnio wracasz do
kawalerskich nawyków.

Ostrzegam cię, że to może się źle
skończyć.

Tylko mnie nie strasz.

Wszyscy zaczynają mijać nasz dom. Tylko
mnie nie strasz.

I proszę cię, zostaw mnie w spokoju!

Basia też nie przyjedzie na wakacje do
Kalinca.

Spędzi je w Borku.

U ładów.

U Jasia wady musi być wszystko, Panno
Barbaro! Wszystko!

U wady musi być twoczno, kwardo, win,
napoje, ruch, tańce, kapela!

Ja bym dotykał kawalka jedwabiu. Pan
Zagrebara to jakby mój rodzony dziecko.

Kiedy przyjeżdża tutaj na wakacje, to
jakby słońce schodziły do naszego domu.

Wiesz, a w Ładzie musi być wszystko.

W Ładzie musi być tłoczno, gwarno,
napoje, ruch, tańce. A kto to jest ta

panienka tańczy tam w tej kolorowej
sukience?

Jak do kto?

To jest panna Barbara Ostrzejka.

Zaraz cię przestawię. Nie, nie, nie.
Potem. Po co robicie nic? U Jasia Łady

ma potem.

Przestawię cię.

Zaraz cię.

Panno Barbaro, niech mi wolno będzie
sprezentować pani naszego bohatera.

Pan Bogumił Niechcic.

Bardzo się cieszę, że panią spotkałem.

Czy pan wie, że ten Kopczyk jest mogiłą
powstańców 1963 roku?

Tak, wiem.

Ja stąd pochodzę. Mieszkałem tu
niedaleko.

I właśnie tu, w tej mogile... Co w tej
mogile?

Zna pan może jakąś pieśń z tamtych
czasów?

Za plemion całych zmarnowane lata?

Nie, już nie pamiętam.

Pomówmy poważnie, niech się pan namyśli.
Może pan nie wie na pewno, czy mnie pan

kocha. Wiem na pewno, że panią kocham.

Ale skoro pani tak mówi, to znaczy, że
jestem pani obojętny.

Nie, nie jest mi pan obojętny, tylko mi
się po prostu wydaje, że my nie jesteśmy

dla siebie. Dlaczego?

No tak, rzeczywiście.

Pani jest wykształcona, a ja jestem
prostak.

Pani zasługuje na lepszy los niż
związanie się ze mną.

Ale ja nie mam żadnego wykształcenia,
pan mnie tyle pojął.

Rozumiem. Pani kocha innego.

Ja nikogo nie kocham.

Niech pan to zapamięta. Ja... Ja nikogo
nie kocham.

Ja nie odmawiam. Pan mnie źle pojął,
tylko jestem zaskoczona i teraz tak mało

czasu. No, młodzi państwo, dość już tych
tajemnic.

Już idę, już idę.

Konie czekają.

Że jeżeli przyjadę do Borku na Boże
Narodzenie, to znaczy, że wszystko

że się zgadzam. Albo nie, ja panu
napiszę i wszystko wyjaśnię. Dobrze.

Czy oni muszą tak bez przerwy się polić,
pan nobasieńku?

Jak Boga kocham, lepni pęknie od tych
wrzasków.

Jasienko, opanuj się. Przecież muszą
nastroić instrumenty i rozruszać palce.

to nie mogli tego zrobić w domu?

Dlaczego wszyscy tak mi się przyglądają?

Przepraszam na tego niechcice.

Na pewno dla każdego widoczne są jego
braki.

Niedostateczne wykształcenie.

I prostacy.

Nie, pan niech ci z tym nowym ubraniem
wygląda całkiem, całkiem.

Nawet się dziwię, że taki przystojny
mężczyzna, niestary, nie obejrzał się za

bogatszą i ładniejszą.

Jezus Maria, co będzie, jeżeli on
zakocha się w tej dziewczynie?

Przecież dał dowód, że potrafi zakochać
się od pierwszego wejrzenia.

Nie.

Myślę jednak, że ten pan Niechcic kocha
mnie naprawdę.

A cóż stąd, że nie młody, że ma
trzydzieści pięć lat? Ja też już dawno

skończyłam osiemnaście.

Jeżeli teraz się cofnę, to już nikt
nigdy nie będzie chciał się ze mną

Dzień dobry, pani Winczewska.

Proszę sobie nie przeszkadzać. Ja tylko
narzeczony i chciałem pokazać

mieszkanie. Co tu jest do patrzenia?

Jeszcze się namieszkacie w tym gnoju.

No dzieci, jazda na górę. No już, już.
Czego się gapisz? No, no już.

Czyje to dzieci?

Dotychczasowego administratora.

Nijakiego Winczewskiego.

To właśnie była jego żona.

Oni odchodzą z krem...

Oni odchodzą z krępy i my mamy dostać po
nich mieszkanie. Dom cały.

Tu jest kilka bardzo ładnych pokoi.
Jeżeli pani ma ochotę, to ja je mogę

pokazać. Proszę bardzo.

Nie, to naprawdę przy okazji.
Niekoniecznie dzisiaj muszę oglądać.

To na razie tylko tak wygląda, ale jak
to wszystko posprząta, wyremontuje,

urządzi, no to będzie zupełnie miłe
mieszkanie.

Nie no, mnie naprawdę już dawno tak
nigdzie się nie podobało jak w tej

piękne włosy.

Ja też miałam takie duże,

piękne włosy.

Ale teraz powyłaziły.

Ja, Bogu mił, biorę sobie ciebie,
Barbaro, za małżonkę

i ślubuję ci miłość, wiarę i uczciwość

małżeńską oraz to, że cię nie opuszczę

aż do śmierci.

Ja, Barbara, biorę sobie ciebie, Bogu
mile,

Za małżonka. Za małżonka. I ślubuję ci
miłość.

I ślubuję ci miłość.

Wiarę. Wiarę. I uczciwość małżeńską. I
uczciwość małżeńską. Oraz to.

Oraz to. Że cię nie opuszczę.

Że cię nie opuszczę. Aż do śmierci.

Aż do śmierci.

Kogo Bóg złączył, człowiek niech się nie
waszy rozłączać.

Małżeństwo, które między sobą
zawarliście...

Ja powagą Kościoła katolickiego
potwierdzam i błogosławię. W imię Ojca i

Ducha Świętego. Amen.

Przepraszam wielmożnego pana. Gdzie się
pchasz, Ogwiesiu?

Mam dla pana niechcica ważną wiadomość.

Pragnę, Basia, abyś była zawsze tak
szczęśliwa, jak ja w tej chwili.

Mamońku, bez płaczu.

Pani Barbaro.

Dziękuję.

Panie Bogumile, dużo szczęścia.

Proszę, nie mówcie o tym żalu.

Dziękuję.

Dziękuję. Chodźmy już.

Zdało się coś?

Nie, nic.

Pomału to do wszystkiego pani dojdzie.
Cip, cip, cip, cip, kureczki, cip, cip,

cip. Ja to panią wszystkiego nauczę.

No bo to inaczej się nasadza kury,
inaczej kaczki, a inaczej perliczki.

Cip, cip, cip, cip, cip, cip, cip. A
jeszcze inaczej to... No siedź,

siedź kureczko.

A inaczej się sprawdza jajka. A nie,
nie, to ja już wiem, moja Ludwisiu, to

już wiem.

Jak idzie robota?

Zimno, wielmoże. Panie, woda w twoich
gredrinach.

Komu się nie podoba?

Może nie przychodzić.

Walenty, ja już nic nie rozumiem.

Barometr widzi na pogodę, a patrzcie, co
się dzieje.

Jak te deszcze nie ustaną, to wszystko
zgniję.

Proszę, nie można głowę robić.

Musi pani hodować dużo drobiu i świn.

Świnie to się najlepiej opłaca.

Nie, ale przy tym paninnym mieszkaniu to
wiele się tam nie uchowa.

Dostaliście za małą zagrodę, a i
mieszkanie lice. Nie, wiele się nie

Co się stało?

Nie dostaniemy mieszkania po Wińczewki w
najbliższym czasie.

Wińczewki z rodziną musi jeszcze zostać
kilka miesięcy w Krępie.

Oszukałem cię, Basiu. Obiecywałem ci
złoto, a tymczasem... Bogumił, kiedy mi

tutaj naprawdę bardzo podoba!

Bogumił!

Dziękuję.

Nic nie szkodzi, nie śpię.

Nie śpię.

O, na deszcz się zbiera, trzeba się
śpieszyć.

Szybciej nie da rady, wielmożny panie.

Bo pół furii ładujecie, co za robota!

Co się stało?

Wyszłam po ciebie. Po mnie? Tak. Nie,
naprawdę.

Nie mogę w to uwierzyć.

Moja najmilejsza wyszła po mnie. A ja
już wiozłem czterdzieści purmany.

Chodź, coś ci pokażę.

Chodź.

Patrz. Patrz, jak owiec mi obroził w tym
roku.

O, popatrz.

Czyste złoto sypie mi się do rąk.

Nie mogę w to uwierzyć. Moja najmilejsza
wyszła po mnie.

Czy ty wiesz, że ja codziennie mogę jeść
to samo? Pać na ziemi, wódki mogę nie

widzieć miesiącami. Do wszystkiego w
życiu się przyzwyczaiłem i żadną z tych

rzeczy się nie przejmuję. A czym się
przejmujesz?

Tobą!

Nieprawda, ja wiem co dla ciebie, wiem
dobrze co dla ciebie najważniejsze.

No co?

Siano!

Jak myślisz, czy gdybym im płacił od
morga, to szybciej ufinialiby się z

Jak to się stało, że ty szkół nie
skończyłeś? O ile pamiętam, bardzo

uwagę w twoim domu na te sprawy.

Tak, to prawda, nie skończyłem szkół.

No cóż, przez dziewięć lat tułałem się
po obcych krajach, wśród ludzi bez jutra

i sam tego jutra nie widziałem.

Aż kiedy wreszcie wyszedłem z tego bagna
i kiedy wróciłem tutaj...

Niestety, wydawało mi się, że znów coś
mnie pociągnie w przepaść.

Wtedy spotkałem ciebie.

Zaświtała nadzieja, że jednak jest dla
mnie jeszcze życie.

Sam nie wiem, skąd we mnie się wzięło
tyle śmiałości, ale czułem, że i ciebie

coś gnębi.

I że wspólnie łatwiej nam będzie dźwigać
nasze ciężary.

Wiedziałem, że przy mnie ci to
przejdzie.

I że przy tobie potrafię do czegoś w
życiu dojść.

Do czego na przykład?

Nie wiem.

Ale sądzę, że mając ciebie potrafię
dokonać czegoś pożytecznego dla ludzi.

To za szczęście, że wychodząc za mąż bez
miłości, jego właśnie dostałam.

Powstanie ciągle trwa i jest na drodze
do święta.

Wpadłem tutaj na krótko, żeby zobaczyć
się z wami i zaraz muszę wracać.

We wsi są kozacy i nie wolno wujowi
opuszczać domu. Zresztą mówiłem wujowi

razy, że oddział wuja został rozbity.

I trzeba czekać.

Trzeba czekać, aż zjawi się kurier i
powie, gdzie należy się zebrać.

Na święty bój, na bój Polacy, na bój Na

bój Polacy, na święty bój Na bój Polacy,

na bój

O, staję ciągle drwa!

Wujka ma się!

No trudno, trzeba będzie go zostawić,
opiece Bożej, i wracać do domu. Nie, wuj

był powstańcem, opiekowanie się nim jest
naszym obowiązkiem. Wujuchle, weź się!

Na wuj Polacy, na święty wuj.

Na wuj Polacy, na wuj.

Niech żyje Polska.

Niech żyje Polska.

Wujuchle, weź się. Nie, nie. Wujuchle,
weź się. Nie dam się wracać.

Trzeba wracać do domu. Nie dam.

Do domu trzeba wracać.

Wój w czasie powstania dostał cios
kozacką piką tak, że mu pękła czaszka.

A potem, kiedy kurował się z dala od
stron rodzinnych, opuściła go żona. No i

tego wszystkiego dostało błędu.

Zaśpiewaj mi tę piosenkę, w której się
powtarzają słowa na bój Polacy na święty

bój. Jak to idzie?

Wiesz, nie mogę sobie jakoś przypomnieć.
Nie pamiętam.

Za plemion całych zmarnowane lata.

Co im zepsuciu trud o myśl.

I cześć, zaniecne jarzmo.

Daj spokój, nie płacz. Przecież to dla
niego szczęście, że umarł.

Ja nie nad nim, tylko tak.

A nad kim?

Nad czym?

Nad tym, że w ogóle nie wiem, po co to
wszystko toczy i mija.

Bardzo ładnie odnowione.

Wszystkie pokoje słone, Sebasiu. A w tym
podobno słońce świeci cały dzień.

Jakie to szczęście, że nie musieliśmy
się wprowadzać w te brudy powincewskich.

Cieszę się strasznie, że niedługo będę
mogła zaprosić tutaj mamę i Terenkę.

Bogu mił.

Jezus Maria, jeżeli Winczescy dostali
złe mieszkanie, zaczną nam zazdrościć,

żyć i żeśmy ich pod dachu wygryźli.

Nie obawiaj się.

Są pod dobrym dachem.

Winczewski wziął w dzierżawę majątek.

Jaki majątek?

No, nieważne.

Jaki majątek?

Jaroscy.

Te same jaroscy, które rząd skonfiskował
wam po powstaniu?

Jak oni mogli brać w dzierżawę folwarki
po tych, co padli w walce? Nie oburza

cię ta nikczemność?

Przecież to jest...

To jest pójście na służbę do grabieżców.

Miła moja, tak jest życie. Jeden upada,
drugi idzie w górę.

Jeżeli czekaj żal, to wspomnień
dzieciństwa, ale to jest we mnie i tego

nie odbierze.

Basiu, te wizyty są konieczne.

Sekretarz sądu, naczelnik potrzeby.

Dzierżawcy, no wreszcie ksiądz i no i
ten mój kuzyn. To są ludzie, wśród

których... Tak, wśród których zwolna
będzie upływać na serce.

Basiu, jeżeli nie chcesz, to możemy
zawrócić. Możemy nie jechać. Ale kto ci

powiedział, że ja nie chcę jechać? Ja
bardzo chcę jechać, tylko te ciągle

proszone obiadu upokarzają mnie.

Wolałabym sama podejmować gość, ale cóż,
kiedy taka ciasnota... Nie!

Sami powiedzcie, jak wyjść na swoje,
kiedy pole nie daje plonów, budynki i

obejścia się walą, sprzęt jest lichy,
trzeba naprawiać. I skąd wziąć na to

pieniądze? No skąd wziąć na to
pieniądze?

Trzeba rzucić tu robin i jechać do
miasta.

No to zdrowie gości.

Dziękujemy. Zdrowie gospodarzy. Nie,
zdrowie gości. Panie Bogumilu. No to

zdrowie nas wszystkich.

Pijemy do dna.

Tu jest nagrobek zmarłego chorążego
ziemi drochidzkiej Adriana Niechcica.

Wspaniale. Tu jest wiersz, który zechce
pani łaskaj przeczytać.

Tu leży komis Adrian Niechcic od śmierci
zraniony, zanny Rado Lińskiej z ojca

Stanisława Zrodzony, który o ojczyźnie
swojej dobrze się zachował, więcej

i zbroje niż domu pilnował.

A oprócz tego mam dokumenty, które
świadczą niezbicie, że ród mój pochodzi

prostej linii od tego chorążego Adriana.
Ten zaś, jak zbadałem, wywodzi się od

rycerzy, którzy byli towarzyszami
Bolesława Krzywoustego.

Słuchaj, przecież wy z Hipolitem
jesteście krewni, więc i ty przecież

od tego Adriana. Nawet w metryce na
drugie imię wpisali ci Adrian.

No tak, ale to chyba przypadek.

Urodziłem się być może na świętego
Adriana, a co do pochodzenia, to moja

mówiła, że jeden z naszych dziadków,
tylko już nie pamiętam czyji, Hipolita

mój, był usynowionym przez niechciców
znajdą. Kto by tam dochodził takich

rzeczy? Jak to? Takie rzeczy to powinno
się wynieść na pewno.

No jeżeli chcesz, to mogę kiedyś z
Hipolitem zabrać się do wyjaśnienia tej

sprawy. Mój drogi, czy ty myślisz, że ja
przywiązuję wagę do takich rzeczy?

Wasze herby nie zaczynają się od jakichś
tam wojen za Bolesława Krzewołustego,

tylko czy się było w poptaniu, czy nie.
A ty byłeś.

Rut, co mi tam Rut?

Ostrzyńscy podobno pochodzą od spytka z
Melsztyna. Jakie to ma znaczenie? Niech

się chwali swoim Adrianem.

Daj mi słowo, że go nigdy nie będziesz o
to pytał.

Bogumił, dlaczego te psy tak ciągle
wyją?

Matko Boska, mnie się ciągle wydaje, że
ja umrę przy porodzie.

Bogumił, zabierz mnie do Kalinca, choćby
jutro. Jak się domamy, to te ręki.

Dlaczego te psy tak ciągle wyją?

O Jezu.

Nie, Basiu, nie zrobisz nam tego, żeby z
mężem nie wziąć udziału w naszym

festynie. Ciebie naprosić, Basiu, aby z
nami przyjechać. Basiu, wróciła do domu,

bo władzę.

Przepraszam, przepraszam państwa,
przepraszam. Bez pomocy Luciana nie

zorganizować tego festynu. Ale Lucian
dzięki swoim znajomościom przekonał

gubernatora, że jest to festyn na cel
dobroczynny, na sieroty.

No popatrz, tylko no popatrz, cztery
jutry mam z tą Michacią. To ty się

Michaciu, no nie denerwuj się.

Ja nie mogę siedzieć bezczynnie, Dacia.
Stale muszę coś robić. Nie zaniedbuję

fortepianu? Kultywuję hodowlę pieska,
żartuję rację i mimo, że nie mogę, chcę

uprawiać kul domowego ogniska.

Brawo, brawo, pani rejentowo, pani
profesorowo, panie i panowie, ogłaszam

gotowość pierwszych załóg.

To zakłada stancję, a to bierze w
dzierżawę kolekturę loterii.

Daniel, czy tym przypadkiem się nie
zapominasz? Coś właśnie mogło odchodzić

naszej sprawy.

Tęto, tęto! To kupuję i sprzedaję domy i
po co? Po co to wszystko, kiedy i tak

nigdy jej nie mam dla siebie?

Czy ja nie mogłam błyszczeć tak jak one?

Przecież Stefcia i Michalina nie
pokończyły nawet pensji.

A teraz dzięki temu, że obracają się
między ludźmi, nabrały ogłady.

Przecież Michasia do niedawna myślała,
że Darwin to miasto.

Wachiu, co ci powiem? Wy nie powinniście
zostawać na wsi.

Dlaczego? Nie można być przecież całe
życie ekonomową.

Dla tych ludzi, którzy stracili swe
pozycje na wsi, pozostaje jedna droga.

to? Tylko w mieście można jeszcze do
tego dojść. W handlu, przemyśle, w

kochanku. Pełno tu placówek do objęcia.
Tylko trochę energii moja złota, a

wszędzie można się dorobić. Zaraz
znajdziemy coś panu Bogumiłowi.

Wyrobiłoby mu się jakąś posadkę
ubezpieczeniową, jakiś kantor.

Zapytaj ludzi.

Na ilu ludzi on dopomógł? Właśnie,
zapytajcie Luciana.

Ja nie widzę przed nami żadnej
przyszłości.

Żadnego życia, o ile dalej będziemy
gnuśnieć w tej krępie.

Połóż się, Basiu. Jutro już będziemy w
domu.

No tak i będziemy już zawsze tam
dziadować.

Ty wiesz, kim dla nich jesteśmy?

Ekonomami.

Bywałem w życiu już niżej niż ekonomem.

Tak, ale zobacz jak one tu żyją,
Holsańska i Michasia. Jak działają.

Gdybyśmy się przenieśli do miasta, to
wreszcie ja bym mogła w życiu czegoś

dokonać.

No tak.

Wiedziałem, że jak tutaj przyjedziemy,
to zechcesz mnie porzucić.

Kto mówi, że ja cię chcę porzucić?

A ty mówisz, bo tylko wtedy, kiedy się
męża chce porzucić, przychodzą do głowy

takie myśli.

Nie znęcaj się nade mną, dobrze?

I tak już jestem dosyć nieszczęśliwa.

Dlaczego nieszczęśliwa?

Dlatego, że jestem chora.

Ty tego nie widzisz?

O Jezu, dlaczego ty, człowieku, jeszcze
nie śpisz?

A Holszańskiej i Michasi to ja jeszcze
powiem.

Ja im wszystkim powiem.

Znowu śpi.

Wiecznie śpi.