All language subtitles for Reel Rock 9 Valley Uprising

Witaj na IX dorocznym festiwalu
filmowym Real Rock Tour

Film przedstawiony przez North Face

Ka�dy potrzebuje pi�kna,

tak bardzo jak chleba.

Miejsca do zabawy... i modlitwy.

Gdzie natura mo�e leczy� i dawa� si��,
dla cia�a... i duszy.

G�ry wzywaj�...
Wi�c musz� ruszy�.

Polecane r�wnie� przez Goretex i Windstoper

Poszerzaj�cych mo�liwo�ci
w najtrudniejszych �rodowiskach �wiata

Nowe produkty Goretex Pro i Goretex Active

to najnowsze osi�gni�cia
oraz tradycja i do�wiadczenie minionych dekad

trwale wodoodporne

wiatroodporne,

ekstremalnie oddychaj�ce

Znak Goretexu gwarantuje Ci,
�e b�dziesz suchy

obiecuj�c satysfakcj�.

Produkty Goretex - wi�cej dozna�.

Real Rock z dum� przedstawia
wyj�tkow� premier� nowego dokumentu

z Sender Films i Big Up Productions

Powstanie w Dolinie.

Historia rozwoju naszego sportu
w najwi�kszym wspinaczkowym rejonie na ziemi.

Real Rock jest r�wnie� sponsorowany przez Clif Bar

Jestem Gary Erickson
jestem tw�rc� Clif Bar

Uwa�am, �e Clif Bar nie m�g�by istnie� bez
wielowyci�gowych i wielko�cianowych wspinaczy.

Clif Bar zosta� stworzony prze wspinaczy 25 lat temu

By� cz�ci� tego sportu przez d�ugi czas

i kontynuuje swoj� w tym przygod�

Evolv.
Celebruje korzenie wspinaczki.

Jestem Lonnie Kauk
narodzi�em si� w Dolinie Yosemite

W obozie czwartym
bulderowa�em

Musz� mie� to wpisane w DNA
�eby robi� te rzeczy.

Ponad 20 lat temu Petzl pomaga� mi
przy pierwszym przej�ciu Nosa na El Capitan

Dzi� wi�kszo�� czo�owych wspinaczy
i odkrywc�w u�ywa Petzla, by osi�ga� to co nieosi�galne.

Liny Sterlinga. Nowa Era gdzie
Helix u�ywa najnowszej technologii

powsta�ej na bazie dotychczasowych osi�g�w i wytrzyma�o�ci

Odwied� najbli�szy sklep wspinaczkowy
i odkryj nast�pn� generacj� Sterlinga.

Podnie� swoje doznania.

Prawdziwym wyzwaniem kiedy jeste� tam
i podejmujesz wyzwanie jest posiada� �r�d�o energii

Wszystko staje si� coraz bardziej zaawansowane.

W obecnych czasach potrzebujesz energii wsz�dzie gdzie jeste�

Cho�by po to �eby by� w kontakcie.

Opowiada histori� naszego sportu,

od legend przesz�o�ci do wsp�czesnej czo��wki.

Zar�wno na papierze jak i online.

G�osuj w z kolejnym National Geographic
na nast�pn� Przygod� Roku

Dzienna wej�ci�wka na �ciank�: 16$

Lina i przeloty: 350$

Ubezpieczenie wspinaczkowe w Ameryce:

Tylko 35$

Do��cz do Accessfund

Ameryka�ski Klub Alpinistyczny (AAC)

Razem jeste�my mocniejsi.

i Sierra Club

Odkrywaj, poznawaj, i chro� nasz� planet�.

Teraz jeste�my gotowi na

Powstanie w Dolinie

Dlaczego ludzie si� wspinaj�?

- To dobre pytanie...

- Bo jeste�my pogi�ci.
Nie mo�e by� innego powodu.

Dla mnie pi�kne we wspinaczce jest to,
�e nie mo�na jej uzasadni�,

Nie stara si� by� niczym u�ytecznym.

Niekt�rzy z nas musz� tam by�, aby mierzy� si� z nieznanym.

Jeste� ca�kowicie poch�oni�ty przez doznanie.

Medytacj� ruchu.

Twoja �wiadomo�� si� otwiera i czujesz
jakby� m�g� tak pod��a� po wieczno��.

Je�li jeste� wspinaczem i �yjesz by �ciga� si� z grawitacj�,

to musisz odby� pielgrzymk� do Yosemite.

- To jest to miejsce
- Jest tylko Yosemite

- Kraina zmaga�
- Centrum wszech�wiata

- Mekka climber�w.

Tu si� wszystko zacz�o, st�d si� naprawd� wybi�o

Historia skalnej wspinaczki jest wypisana na tych �cianach.

To jest rodow�d. Przybyli�my do Doliny
wspina� si� na ramiona gigant�w.

Przechodzisz siebie, przekraczasz sport
i patrzysz do czego jeste� zdolny.

To banda �wir�w robi�ca por�bane rzeczy.

Chc� zostawi� po sobie �lad i wyznaczy� nowe standardy.

Przesuwaj� granice i lej� na status quo

Ludzie poza nawiasem, dziwaczni, obdarci.
Poszukuj�cy, wizjonerzy, wyj�tkowi.

"ASEKURUJ� ZA �ARCIE"

- Na granicy egzystencji.
- Stoj�cy na przeciw prawu.

I energicznie goni�cy swoje marzenia.

�ycie w Yosemite jest zajebiste, kotku.

Powstanie w Dolinie.
Rewolucja wspinaczkowa Doliny Yosemite.

Scenariusz i re�yseria:
Peter Mortimer and Nick Rosen

Animacje: Barry Thompson

t�umaczenie ze s�uchu:
Tomasz Fedyniak

Rewolucja w Yosemite rozpocz�a si�

wraz z pojawieniem si� tam pokolenia wspinaczy lat 50-tych

W czasie kiedy Ameryka absolutnie nie poszukiwa�a przyg�d.

Do��cz do spokojnego �ycia rodzin na przedmie�ciach.

Po do�wiadczeniach II Wojny �wiatowej,

nar�d pragn�� komfortowej rutyny i bezpiecze�stwa

i nowych mikser�w w kuchni

G�upie ameryka�skie marzenie lat 50-tych,

to wzi�� �lub i jak najszybciej mie� dzieci,

kupi� zmywark�...

To by� totalnie nieodpowiedni moment.

Podstaw� by�o bezpiecze�stwo i komfort, g��wne warto�ci.

Nie by�o miejsca na ducha przygody.

Ale to by� r�wnie� czas zmian.

W Kaliforni ruch bitnik�w, prowadzony
przez pisarzy takich jak Jack Kerouac,

kt�ry wzywa� m�odych, aby wyrwali si� z konformizmu

i odkrywali inne obszary �ycia.

Wielu spotyka�o si� w jazzowych kafejkach w mie�cie.

Inni �apali fale na pla�ach.

Podczas gdy kilku, inspirowanych
wizj� Kerouac'a - "rewolucji plecak�w",

ruszy�a w g�ry.

Gdzie dane im by�o odkry� �wiat wspinaczki.

Zacz�o si� w ma�ych podmiejskich
ska�kach przy San Francisco i Los Angeles.

Kiedy po raz pierwszy zetkn��em
si� ze wspinaczk� ko�o Stony Point

pomy�la�em: "Wow, to jest fantastyczne"

Niebezpiecze�stwo, zaanga�owanie i ryzyko.
Byli�my uzale�nieni od adrenaliny.

W tych czasach wspinanie by�o
postrzegane jako wst�p do alpinizmu

z konserwatywnym podej�ciem do bezpiecze�stwa.

�mieszne dziadki mia�y zasad�:

"Nie mo�esz si� wspina�, dop�ki nie b�dziesz
odpowiednio wykwalifikowanym prowadz�cym"

A my chcieli�my mie� zabaw�
wi�c powiedzieli�my: "Pierdoli� to"

Wszyscy zaczynali�my, wiesz, g��wnie w tenis�wkach.

Ukradli�my jak�� lin� z firmy telekomunikacyjnej.

Nie by�o uprz�y wi�c wi�zali�my si� lin� w talii.

To zbudowa�o nasz charakter.

W r�kach tych m�odych buntownik�w,

wspinaczka sta�a si� nowym sportem ekstremalnym,

kt�ry przedefiniowa� poj�cie grawitacji.

Wspinaczka w�wczas by�a rzadko�ci�, a dzi� jest cz�ci� masowej kultury.

To by� prawdziwy sport kontrkultury.
I by� cz�ci� tego to by� przywilej.

W poszukiwaniu pierwszych przej�� na dziewiczych ska�ach

wspinacze zag��biali si� coraz bardziej w g�ry Kalifornii.

Oko�o 200 mil na wsch�d od San Francisco
znajduje si� jeden z cud�w �wiata.

dop�ki nie natrafili na Yosemite.

Z�ota Era 1955-1970

Park Narodowy Yosemite jest wytyczony
wzd�u� d�ugiej na 25 kilometr�w doliny,

otoczonej przez pionowe polodowcowe �ciany.

Hektary pi�knego granitu.

Ca�kowicie czystego i g�adkiego.
Mo�na prawie uwierzy�...

�e tylko B�g m�g� stworzy� co� takiego.

To by�o miejsce gdzie mogli�my si� odda� przygodzie.

Spotka�a si� w Dolinie Yosemite
grupa wspinaczy,kt�ra rozpocz�a drog�

zmierzaj�c� do wyrycia swoich
nazwisk w historii tych �cian.

Ludzi takich jak Royal Robbins,

Yvonne Cunnard

Tom Frost

Steve Roper

i Chuck Pratt

Byli�my hardcorowymi wspinaczami, oddanymi

podnoszeniu standard�w i przekraczaniu limit�w.

Pierwsz� wibracj� w powietrzu
by�a atmosfera wielkiej przygody.

A� do lat 50'tych wspinaczk�
w dolinie kierowa� John Salathe

Szwajcarski ekscentryk,
kt�ry zbiera� sw�j obiad na ��kach

i ustanowi� pierwsze wielkie wej�cia w Yosemite

Kiedy przybyli�my do Doliny,
kr�lowa� tam w tym czasie John Salate.

Wspina� si� z wielk� wyobra�ni� i �mia�o�ci�

wi�c starali�my si� go w tym na�ladowa�.

Salate sta� si� mentorem tej nowej grupy wspinaczy
w skalnym rzemio�le Yosemite

U�ywaj�c stalowych klin�w zwanych hakami,
do pokonywania p�kni��

i rysuj�c schematy wej�ciowe.

�ciany oferowa�y mn�stwo roboty

To by�o jak wyprawa na ksi�yc, czy co�

Idea oddania �ycia wspinaczce
nie istnia�a nigdzie indziej.

Mieli�my jeden cel: Wspina� si� ostro, robi� dobre drogi.

Tylko przez wspinanie odnajdziesz siebie. Takie tam bzdury..

Nikt z nas nie my�la� o posiadaniu pracy.

W zasadzie stali�my si� bezdomni.

I chcieli�my si� wspina� ju� zawsze, to wszystko.

Epicentrum sceny wspinaczkowej by� Ob�z 4

mroczne dno doliny sta�o si�
lasem Sherwood dla tej weso�ej gromady.

"Frodo �yje"

�yj�c w Obozie 4 trzeba by�o redukowa� koszty

nie by� to zwyk�y, ludzki spos�b na �ycie.

Pewnego lata do marketu
trafi�o sporo uszkodzonych puszek

i kupi�em mn�stwo uszkodzonych konserw kociego �arcia.
To jedli�my

Mam na my�li, �ycie na kraw�dzi

�ycie w Obozie 4 mia�o
wyd�wi�k kontestacyjny, kontrkulturalny

Mieli�my raczej rewolucyjne postawy.

Wspinaczka by�a zwykle ich manifestacj�.

Byli�my barbarzy�scy, ordynarni, pili�my du�o

Gonili�my za kobietami,
Bez wi�kszych sukces�w. Musz� przyzna�.

Jednak bitnikowe bachanalia pozostawa�y w sprzeczno�ci

z warto�ciami innej grupy bywaj�cej w Yosemite.

Yosemite by�o parkiem dla turyst�w.

Zaprojektowane dla ludzi z przedmie��,
by zbli�y� si� do natury bez utraty komfortu.

M�odych i starych intryguje
czarowne pi�kno tego wodospadu.

O... o ... sp�jrzcie na lody.

Tury�ci nie pasowali do nas
przez nasz brzydki j�zyki ha�a�liwe imprezy.

Wszyscy byli wyzwoleni.
Po prostu w��cz�gami.

Jeden sm�tny przyszed� i powiedzia�:
�ciszcie troch�, prosz�, gorszycie moj� rodzin�

Przybyli stra�nicy i wszystko si� sko�czy�o.

Nienawidzili�my w�adzy. Nadal jej nienawidz�.

Wspinanie w tym czasie to nie by�a powa�ana aktywno��.

To by�a aktywno�� wyj�ta spod prawa.

Oni nie lubili tych dziwnych,
podrapanych, nienormalnych ludzi.

Te niezwyk�e typy z Yosemite
po prostu przeszkadza�y zacnym ludziom.

Pracowa�am w hotelu Ahwahnee.

Zarz�d w nim by� bardzo konserwatywny.

Wspinacze nie byli szczeg�lnie popularni,
gdy� wyjadali go�ciom z talerzy

Mieli�my zabronione kontaktowanie si� ze wspinaczami,

nawet pod gro�b� straty pracy.

Co oczywi�cie tylko wzbudzi�o
wi�ksze zainteresowanie.

Kiedy pierwszy raz pojawi�am si� w Obozie 4
by�a akurat impreza w lesie.

Wspinacz kt�ry siedzia� dok�adnie na przeciw.

Patrzy� si� na mnie uparcie i w ko�cu powiedzia�:
"Jeste� przepi�kn� kobiet�"

Moja pierwsza my�l to by�o:
"To na prawd� bezpo�redni cz�owiek"

Cz�owiekiem z drugiej strony ogniska by� Royal Robbins,

jeszcze nie utworzona legenda wspinaczki.

Nawet teraz my�l� o sobie najpierw jako o wspinaczu.

Za ka�dym razem gdy udaj� s
i� w ska�y czuj� si� pe�ny.

Zawsze wszystko kr�ci�o si� wok� wspinaczki.
To by�o jego �ycie.

Nie si�ga� my�l� poza ni�.

Royal konkurowa� ze wszystkimi
- Robbins by� bardzo za�artym cz�owiekiem

�eby mie� szacunek swoich r�wie�nik�w
musisz ci�gle podnosi� stawk�.

Musisz ci�gle robi� rzeczy lepsze ni� zrobi�e� dotychczas.

Robbins by� liderem Obozu 4
w kluczowym momencie historii wspinania.

Sprz�t ewoluowa�, technika si� doskonali�a,

wspinacze dojrzeli by stawi�
czo�a wielkim wyzwaniom tego sportu.

ale g��wne wyzwania pozostawa�y nietkni�te.

Robbins skupi� wzrok na du�o
wi�kszej i bardziej spionowanej �cianie,

ni� kt�rakolwiek pr�bowana wcze�niej.

P�nocno-zachodnia �ciana Half Dome

By� mo�e najcz�ciej fotografowana na �wiecie.
- Pot�na i przera�aj�ca.

Co� wi�cej ni� nast�pna wspinaczka. Ikona �cian.

Wysoka na 600 metr�w.
Wymaga�a ekspedycji w pionie.

Na wej�cie w 600m �cian� potrzeba kilku dni.

Nikt nie wiedzia�, czy ma umiej�tno�ci,
sprz�t i technik�, by przetrwa� tak d�ugo w �cianie.

To by� strach. Half Dome zdawa�a si� m�wi�:
"Spr�buj mnie, je�li si� o�mielisz."

Pewnego wiosennego poranka,

Robins zgromadzi� ma�y arsena� sprz�tu

i z trzyosobowym zespo�em..

...ruszyli tworzy� histori� na Half Dome

Zesp� ruszy� systemem p�kni��,

poruszaj�c si� wolno, wyci�gaj�c haki

i wci�gaj�c sprz�t oraz wod�.

Noc przygl�da�a im si� w �cianie.

Za dnia wspinali si� wy�ej i wy�ej.

Do momentu, gdy powr�t sta� si� ju� niemo�liwy,

a jedyn� ucieczk� by�o dotarcie do szczytu.

To jeden z wielkich przyk�ad�w oddania
si� nieznanemu. Odkrywanie tajemnicy

Czuli�my si� jakby�my wkraczali
do innego �wiata. To by� pionowy �wiat.

5 dniowa wspinaczka na Half Dome
ustanowi�a nowy poziom trudno�ci

i przycementowa�a status Robbinsa
jako ameryka�sk� ikon� wspinaczki.

Kiedy widzisz Royala
z podpisem Royal Robins, my�lisz .. o m�j bo�e!

Wyobra�cie sobie przeintelektualizowanego
bitnika czytuj�cego klasyk�w,

powa�nego, rzetelnego faceta.

zdeterminowanego, by udowodni�,
�e jest najwi�kszym wspinaczem w Yosemite.

Pragniesz by� pierwszym, pragniesz by� najlepszym.
To naturalne.

Ale by� tam jeden cz�owiek,rywal o tytu� kr�lewski.
Kr�l Wielkiej �ciany...

Warren Harding.
Ambitny geodeta z apetytem na s�aw�

Jego matka nazwa�a go na cze�� prezydenta.

Ale w wieku 30 lat wci�� z ni� zamieszkiwa�.

Ostro pij�c, leczy� kaca przyp�ywami adrenaliny podczas wspinaczki.

Kiedy widzisz Hardinga, widzisz budowla�ca
z powa�nym problemem alkoholowym

Nieustannie pragn�cego kobiet i szybkich woz�w.
Z dziecinnym poczuciem humoru.

Nasze osobowo�ci bardzo si� r�ni�y.

Byli skrajnie r�ni. Ich osobowo�ci by�y przeciwno�ciami.

Zderzenie Robbinsa i Hardinga
to by�o zderzenie tytan�w wspinania.

Obydwaj od dawna pragn�li Half Dome

I kiedy zrobi� to Robbins, Harding poszed�
na jedyn� wy�sz� �cian� w Yosemite

El Capitan

We� Empire State Building, postaw go trzy razy,

to wyjdzie ci najwy�sza �ciana Yosemite.

O 300m wy�szy od Half Dome,

El Cap le�a� poza zasi�giem marze� Kr�la Robbinsa

Kapitan by� niemo�liwy. Wszyscy to wiedzieli�my.

Nawet si� nad nim nie zastanawiali�my.

Wydawa� si� tak wielki,
�e sp�dzi�by� na nim reszt� �ycia.

Kapitan le�a� w kr�lestwie absurdu. Nazbyt futurystyczny.
Ale nie dla Hardinga.

Dla Hardinga stanowi� jedynie wyczyn
daj�cy mu przewag� nad Kr�lem.

Wybra� drog� przez centralny
filar �ciany znany jako Nos Kapitana

Nos - jest wspania�y

Harding zgromadzi� m�odych pasjonat�w.

I podeszli do tematu jak do projektu in�ynieryjnego.

Setki metr�w liny, w�zek na k�kach
do wci�gania zapas�w

i gastronomicznej orgii.

Zabra� ka�dy rodzaj jedzenia, wino i brandy.

Jego matka upiek�a nam Indyka

Wci�gn�li�my go w w�zku i sp�dzili�my
�wi�to Dzi�kczynienia na p�ce.

Wi�kszo�� wspinaczy robi�a �ciany na raz.
Od podstawy do wierzcho�ka

Harding mia� inny pomys�.

Kiedy jego zesp� si� wspina�,
pozostawia� liny por�czowe,

kt�re pozwala�y im pobra� z do�u zapasy

zrobi� przerwiy we wspinaniu...

...a potem wr�ci� i podnie�� liny wy�ej.

Wygl�da�o to na ca�kowite obl�enie �ciany.

Miesi�c po miesi�cu, kt�re sta�y si� latami,
zesp� Hardinga mia� do��.

Osi�gn�li punkt, w kt�rym trwa�o to zbyt d�ugo.

To za du�o, zapomnij. Co ja tu kurwa robi�.

Nienawidzi�em ca�ego czasu, tam na g�rze.
Mia�em ju� do�� tej ekspozycji.

Z zespo�em na granicy rozpadu,
Warren Harding nie ugi�� si�.

Po blisko dw�ch latach ci�g�ego
wspinania i zje�d�ania po �cianie

Harding osi�gn�� wierzcho�ek El Capitan.

M�j Bo�e, El Capitan jest wkaszalny.

Bezdyskusyjnie by� to kamie� milowy
ameryka�skiego wspinania tamtego czasu.

Kiedy Harding staje na wierzcho�ku Kapitana

to moment gdy rywal Royal Robbins musi si� obudzi�

a napi�cie mi�dzy nimi si� krystalizuje.

Po Half Dome, wspinaczka
Hardinga na Nos to by� dobry ruch

Na Yosemickiej szachownicy
taki ruch wygrywa� parti�

Odpowiedzi� Robinsa by�o wzi�cie
4 go�ci i poprowadzenie Nosa prawid�owo.

Bez por�cz�wek, bez ci�g�ych wspin�w i zjazd�w.

Drog�, kt�ra zabra�a ponad 18 miesi�cy
przy pierwszym wej�ciu,

Pokona� w zaledwie tydzie�.
Kr�l przewodzi� znowu.

W latach 60'tych kiedy Ameryka
odkrywa�a najbli�sze s�siedztwo Ziemi.

A Ruchy Praw Cz�owieka ��da�y sprawiedliwo�ci

Royal Robbins nale�a� do awangardy
eksplozji wspinaczki w Yosemite

Po pokonaniu Nosa,

Royal ustanowi� swoj� now� drog�
na El Capitan: "�ciana Salathe"

�ciana jest niewypowiedzianie
pot�na i tajemnicza,

i ka�dy kto dzisiaj powtarza t� drog�,
czuje szacunek do Royala Robbinsa

Do ko�ca lat 60'tych zrobi� wszystkie drogi na El Cap,

i ustanowi� trzy nowe na Half Dome...

Wspinali�my si� nie wiedz�c
czy to w og�le mo�liwe

Jedna �ciana za drug�,
by� kr�lem Z�otej Ery Yosemite.

Z seri� imponuj�cych wspinaczek przy nazwisku

Royal Robbins rozpocz�� artyku�owa�
�mia�� filozofi� wspinaczki.

Dla Robbinsa wspinaczka by�a czym� wynios�ym,
niemal duchowym do�wiadczeniem,

w zwi�zku z czym powinna by� uprawiana

w najczystszej formie jak to tylko mo�liwe.

Dosta� si� na szczyt to nic,
ale spos�b w jaki to zrobisz to wszystko.

Robins sta� si� fanatykiem stylu.
Wa�ne jest jak to traktujesz.

Wzoruj�c si� na Johnie Salathe
i jego przyk�adach odwagi i niez�omno�ci

Robbins i jego przyjaciele ustanowili zestaw zasad

jak wed�ug nich winna
wygl�da� wspinaczka w Yosemite.

Robbins krytykowa� jedn�
z taktyk Hardinga na Nosie.

Jak u�ywanie lin por�czowych.

Powiniene� wspina� si� na szczyt
uczciwie, to przygoda.

Nie mo�na si� zabezpiecza�
u�ywaj�c p�powiny prowadz�cej na ziemie.

Ze szczeg�ln� pogard� odni�s� si�

do ko�k�w rozporowych
u�ywanych przez Hardinga,

Osadzanie spit�w umo�liwia�o pokonanie
najg�adszych fragment�w �ciany

Je�li wbijasz kotwy w �cianie gdziekolwiek chcesz
to zawsze wejdziesz na szczyt

Nienawidz� takiego rodzaju wspinaczki,
kt�ry jest pozbawiony walki z samym sob�

Royal by� go�ciem,
kt�ry wymy�li� i spisa� zasady gry

wed�ug, kt�rych reszta z nas gra�a.

Wszyscy starali�my si� wspina�
wed�ug stylu Robbinsa.

Za wyj�tkiem Warrena Hardinga, oczywi�cie.

Harding wymy�la� wi�kszo�� z filozofii w barze.

Harding zrobi� sobie list� ostrych wspinaczek

nie zwracaj�c wi�kszej uwagi na zasady Robbinsa

Harding osadza� wsz�dzie bolty...
...wyrafinowanie i na granicy absurdu

Opisa�by� jego wspinaczk� jako wielk� fars�,
to by�o niedorzeczne.

Ka�da m�j wspin to farsa,
wi�c czemu si� nie bawi�.

Za�o�y� Stowarzyszenie
�r�cych, Pij�cych i Futruj�cych.

Po�wi�cone ob�arstwu i nier�bstwu.

To by�a reakcja na wielkie idee wspinaczki.

Robbinsa opisywa� jako zbyt powa�nego...

i zawsze m�wi� o nim i jego ludziach:
"Chrze�cija�ska Dolina"

Dolina Chrze�cijan oczekuje od innych,

�e b�d� si� wspina� dok�adnie tak,
jak si� wspinaj� oni.

Czy mnie to rusza�o?
Tak, to by� szyderczy komentarz.

By� Royalem i mie� obok
to wulgarne wariactwo

podkopuj�ce pi�kny �wiat,
kt�ry starasz si� stworzy�

to musia�o by� naprawd� wkurzaj�ce.

Zn�w dla Hardinga, mie� obok
t� kwadratow� g�ow�,

z jego ma�� grup� akolit�w...
z t� zasad�.... i tamt� zasad�...

Musia�o ich to obu doprowadza� do sza�u.
- O tak, skakali sobie do garde�.

Po ponad dekadzie podchod�w

ostateczna konfrontacja mi�dzy
Robbinsem i Hardingiem nast�pi�a w 1970

Robins prowadzi� spektakularne
i sensacyjne wspinaczki, jedna po drugiej

Harding niespokojnie
spogl�da� na El Capitan'a

Harding ruszy�, kiedy tylko Robbins
odni�s� pora�k� na jednej cz�ci Kapitana

Ostatnia g�adka cz�� El Capitan,

�ciana o�wietlana tylko przez wczesnoranne s�o�ce.

"Poranna �ciana"

Jednak dla filozofa i szefa Yosemite,
Poranna �ciana by�a nie do pokonania.

Wygl�da�a na zbyt g�adk�,
i wymaga�a zbyt wielu kotw.

Harding powiedzia�:
"Pierdoli� to, zrobi� to po swojemu. Jak zawsze.

Nikt nie b�dzie mi m�wi� co robi�"

I z plecakiem bolt�w, Harding
rozpocz�� sw�j atak na Porann� �cian�

Na oczach obserwuj�cych z do�u,
Harding t�uk� kotw� za kotw�.

Drog� przez �cian� wyznacza� lini� bolt�w.

To by�o absolutne �wi�tokradztwo
rzucone ascetycznej wizji Robbinsa

By�em naprawd� w�ciek�y, ale my�la�em:
"Czego mo�na si� spodziewa� po Warrenie"

Lecz tym razem Harding
wykorzysta� jedn� z zasad Robbinsa

Nie u�y� lin por�czowych

i wspina� si� w jednym podej�ciu
z partnerem Deanem Caldwelem

Warren by� podniecony ide� wspinaczki
na tak lekko jak tylko mogli�my

i zrobienie ca�ego wspinu
w jednym poci�gni�ciu

Spodziewali si� 12 dni,

ale pod koniec drugiego tygodnia
byli dopiero w po�owie �ciany.

ze szczuplej�cymi zapasami,

i zbieraj�cymi si� burzowymi chmurami

Powiedzieli�my:
"Poczekajmy na nadej�cie burzy...

...i otw�rzmy butelk� brandy.

Nie wiedzieli�my jak wielka burza nadejdzie

Na dnie Doliny ros�o zaniepokojenie:

"Kolesie musz� by� uwi�zieni,
bo si� w og�le nie ruszaj�"

Obs�uga parku sta�a si� nerwowa
i podj�li decyzj�

o mobilizowaniu ludzi w celach ratunkowych

- Czy prosili�cie o pomoc?

- Nie, nie my�leli�my nawet o wycofie,
nawet tego nie rozwa�ali�my.

Jedyne co rozwa�ali�my,
to osi�gni�cie wierzcho�ka

Ale wsparcie ruszy�o bez
pytania o zgod� ludzi w �cianie

Harding dar� si� na d� dosadnie:

"Co z wami ludzie, spierdala�,
nie chcemy pomocy"

Doko�czyli�my butelk� wina
i obmy�lili�my plan bitwy

B�dziemy si� z nimi bi� je�li przyjd�

Spu�ci� na d� puszk� z napisem:

"Wsparcie jest NIEpo��dane,
NIEpotrzebne i NIE b�dzie przyj�te."

I tak zako�czy�a si� akcja ratunkowa.

Media oszala�y.
Dw�ch wspinaczy.... Warren Harding... i Dean Caldwell

...wspinaj� si� strom� g�rsk� �cian�...
odrzucili ratunkowy helikopter...

Przyprowadzili pod �cian� matk� Hardinga,
a ona powiedzia�a:

"Oh, to najd�u�szy czas,
kiedy Warren jest poza domem"

Po ustanowieniu rekordu 28 dni w �cianie,

Harding przyst�pi� do ostatecznego uderzenia

My�leli�my, �e to si� nie uda,
ale on by� zdeterminowany.

�elazny cz�owiek Yosemite.
I nawet Royal nie m�g�by tego zrobi�.

Zrobili to, to musz� by� oni. Uda�o si� wam....

Wychodz�c na szczyt El Capitan,
mieli ob��dny widok

Na szczycie by�a armia reporter�w.

Wygl�da�o to jakby Beatlesi w�a�nie
po raz pierwszy przylecieli z Anglii

Dlaczego si� wspinacie ch�opaki?

Bo jeste�my ob��kani,
nie mo�e by� innego powodu.

Harding sta� si� najbardziej s�awnym
wspinaczem w historii Ameryki

Wspi�li si� 900 metr�w.
Dean Caldwell i Warren Harding s� tu ze mn� w studio.

Co by�o napisane na puszce,
kt�r� rzucili�cie ratownikom?

My�l�, �e to nieodpowiednia terminologia
w tej akurat chwili.

Gdy Harding podr�owa� po kraju w �wietle flashy

W Obozie 4 Robbins si� w�cieka�.

Royal Robbins sta� si� kompletnie niezno�ny.

Uwa�a�em, �e Harding dokona� tego niew�a�ciwie.

By� w�ciek�y na ilo�� bolt�w....

My�l�, �e osadzili co� ko�o 300.

Wiedzia�em, �e musz� co� zrobi�,
albo si� zamkn��.

Postanowi�em dzia�a�.

Royal stan�� przed Porann� �cian�....

...z d�utem.

Zdeterminowany by usun�� bolty
z krajobrazu Yosemite

Stan�� przed pierwsz� kotw� i j� odci��.

Stan�� przed nast�pn� i j� odci��. Zapyta�em:
-"Royal co robisz?"

Odpowiedzia�:
"Odcinam bolty, a jak ci si� wydaje?"

W zasadzie Royal pos�a� wyra�n� wiadomo��

"Harding nigdy wi�cej tego nie r�b,
bo usun� ka�d� twoj� pieprzon� kotw�."

Wiara Royala w to co co dobre, a co z�e..

...doprowadzi�a go do destruktywnego aktu goryczy.

Ale sta�o si� co� ciekawego.
Royal nie posun�� si� zbyt daleko,

kiedy wci�gn�o go niezaprzeczalne pi�kno tej drogi.

A czym wy�ej na Porannej �cianie

Robbins zrozumia�, �e Warren Harding
nie polega� tylko na kotwach.

To by�a odwa�na, kreatywna wspinaczka.

Powiedzia�: "Wiecie, ta droga,

jest zdecydowanie trudniejsza ni� sobie wyobra�a�em"

Musia�em przekroczy� siebie pod��aj�c za jego lini�

i wype�ni� mnie podziw dla jego kunsztu.

Warren Harding wspina� si� w spos�b inspiruj�cy.

Pomy�la�em: "Co ja robi�? To nie w porz�dku"

Przesta�em wi�c usuwa� kotwy i zacz��em
si� wspina� jego sposobem.

Royalowi bardzo ci�ko by�o si� ukorzy�,
ale ostatecznie to zrobi�.

I my�l�, �e Poranna �ciana
by�a dla niego punktem zwrotnym.

Ci�ko to przyzna�... musz� powiedzie�,
�e moja reakcja by�a...

...Harding zgarn�� ca�� s�aw�.

A ja czu�em, �e te� mi si� co� nale�y.

I to by�a osobista sprawa. Moje ego.

Starcie ego dw�ch gladiator�w tej epoki

przynios�o swoje �niwo na Porannej �cianie.

Ju� nigdy p�niej Harding, czy Robbins

nie zrobili �adnej wielko�cianowej drogi w Yosemite.

Obydwaj zatrzymali si� we wspinaczkowej rywalizacji,

kt�ra nap�dza�a ich przez ostatnie 14 lat.

Robbins i jego �ona Liz
za�o�yli firm� z odzie�� wspinaczkow�.

Tymczasem, Harding sp�dza� dni
ze swoj� matk� na werandzie,

...zawsze ze szklank� w r�ku.

- Pami�tasz jak by�em na Wschodniej El Cap w Yosemite?
- Tak

- I jestem bogaty i s�awny?...
- Bogaty? Gdzie to bogactwo?

Kiedy Z�ota Era Yosemite dobiega�a ko�ca

w Ameryce rewolucja kulturowa bardzo si� rozros�a.

M�wimy o wczesnych 70-tych,
Jimmie Hendrix i afera Watergate,

wojna w Wietnamie nadal trwa�a
ku og�lnemu niezadowoleniu

W zasadzie nie by�o czego si� chwyci�.

Tworzy�a si� alternatywna spo�eczno��
nie boj�ca si� i �l�ca rz�d do diab�a.

Zmienia�a si� kultura.

Nawet Parki narodowe poczu�y jej si�� ra�enia.

Kiedy hipisi z Zatoki (San Francisco)

rozprzestrzenili si� po p�askowy�u Yosemite

Mamy tu dwie kultury...
....mamy tu powa�ny problem.

Wygl�da�o to tak jakby Dolina
przygotowywa�a si� do nast�pnej rewolucji

W�adcy Ska� 1973-1980

We wczesnych latach 70-tych
nowe ziarno wspinaczy zosta�o zasiane w Yosemite.

W okolicach 73', 74' zacz�li�my zje�d�a� do Yosemite

Gromadzili�my si� przy Biwaku 4 jako grupa.

Byli�my troch� chojrakami,

Stan�li�my na scenie.

Nowa grupa hipisowskich atlet�w
w��czaj�c Johna Longa

- By�em tylko kawa�ek od ub�stwa

Dale Bard.
- Nie mia�em �adnych pieni�dzy, jedzenia, niczego...

Dean Fidelman,
- To co mieli�my to wielki styl i wielkie jaja

Ron Kauk,
- to przeczucie, �e tu trafiasz.

John Bachar.
- Jestem tu ok 300 dni w roku

i obiecuj�ca 16-to latka - Lynn Hill

- To by�a zdecydowanie kultura macho...
...du�o testosteronu

- Je�li chcesz si� buja� z tymi go��mi...
...musisz si� wspina� ostro.

Szamanem tego nowego plemienia by� Jim Bridwell

- Bridwell, nasz lider
- Zdecydowanie, najwi�kszy luzak

W czasie wielkich wydarze� lat 60tych
Bridwell by� uczniem Robbinsa i Hardinga.

To arogancki ch�opak,

podobny do Alfreda E Neumana,
z kurewsko stercz�cymi uszami

Ale ten ch�opak, wkr�tce dojrza�
by sta� si� przyw�dc� wspinaczy w Yosemite

Wspina� si� z Robbinsem, wspina� si� z wszystkimi.

Takiej pasji i oddania szukali�my.

Bridwell prowadzi� drogi w takich partiach El Cap

w jakich Robbins i Harding by si� nie odwa�yli.

Jim Bridwell by� rodzajem nowej si�y

Nowe drogi na El Cap: �mia�e, niebezpieczne.

Dla mnie wspinanie to odkrywanie swoich granic
i przesuwanie ich.

Eksperymentowanie z otoczeniem
i sob� jednocze�nie.

Kiedy wspinaczka wielko�cianowa
rozb�ysn�a na dobre

Bridwell wni�s� do wspinania
spory kawa� Ery Wodnika

W tamtych czasach mieli�my jeszcze dobre dragi,
no wiesz... psychodeliki...

To jest ta nieustraszono��, kt�ra
pochodzi wprost z wyzwalanej osobowo�ci.

W tym okresie Bridwell stworzy� rodzaj plemienia
i sta� si� postaci� kultow�

- Bridwell by� Wielkim Lam�, tak to wygl�da�o
- Facet by� wielki... OK...

Potrafi� okre�li� sobie drog�,
wiedz�c czego wymaga,

a potem schodzi� na d� i wybiera� sobie zesp�.

To by� zaszczyt kiedy Bridwell powiedzia�,
�e chcia�by si� z tob� wspina�.

Ale p�j�cie z Jimem Bridwellem na wspinaczk�

mog�o sta� si� przera�aj�cym obrz�dem inicjacyjnym.

Kiedy by�e� nastolatkiem
wzi�tym na drog�, kt�rej nie zna�e�,

kto wie co mog�o si� wydarzy�?

Nie mia�e� kurwa poj�cia co si� stanie
na jednej z tych wielkich rzeczy.

Patrzy�e� na d� i nie by�o mi�o,
widzia�e� najgorsze mo�liwe scenariusze.

Wiedzieli�my, �e nast�pi� powa�ny problem

z powa�nym prawdopodobie�stwem
spadni�cia i �mierci

- Popatrzy�em i powiedzia�em "Co ja sobie my�la�em"
- Balansowali�my na w�osku.

Wchodzisz w �cian�, robi� now� lini�...

A on jest na kwasie.

- Bridwell bra� dragi w �cianie.
- On jest popieprzony!

A po chwili... niewa�ne,
jest zwi�zany... je�li chce... to OK!

- Jest cienka linia mi�dzy odwag�, a g�upot�...

...cho� mog� si� czasem przenika�.

W 1975 Bridwell zaplanowa� zrobi� co�

co kilka lat wcze�niej
nie mog�o by� nawet wyobra�eniem

- Wymy�li�, �e zrobimy Nos
na El Capitan w jeden dzie�.

Najbardziej znana droga w Yosemite - Nos,

Warrenowi Hardingowi zaj�a 2 lata,
Royalowi Robbinsowi, tydzie�.

A teraz Bridwell chcia� zrobi�
ca�e 900m tej drogi w 1 dzie�

Jaja sobie robisz...?!

Zostawi� jedzenie, wod�
i sprz�t do wielodniowych wspin�w.

Chcia� by� lekkim... i szybkim..

w zwariowanym p�dzie na top

Wieczorem, Bridwell i jego ekipa
zameldowali si� na wierzcho�ku El Cap

- My�la�em, �e dobrze jest wr�ci� zanim zamkn� bar.

Nie by�o ju� w�tpliwo�ci,
�e nowa ekipa chce pozostawi� �lad

- Nie bierzemy je�c�w... wypierdala� z drogi...
.... Oto jeste�my.

Wkr�tce, uczniowie Bridwella
stali si� mistrzami jego sztuki

Uzale�nili�my si� od adrenaliny
i niepohamowanych ambicji.

Chcieli�my ustanawia� nowe standardy

Kiedy zaczynali�my si� wspina�

nie chcieli�my po prostu podnosi� poprzeczki
Odrzucali�my j�.

Zak�adali�my stworzenie zupe�nie nowych zasad gry
i nowej formu�y wspinaczki.

Prze�omem dla naszej generacji by� "free climbing"
/wspinaczka klasyczna/

Free climbing zrewolucjonizowa� ten sport

Co mo�emy zdzia�a� tylko z r�koma i nogami

Dla poprzednich pokole� hak�wka by�a norm�.

Wiszenie na sprz�cie i u�ywanie go do podchodzenia

Bicie haka w �cian�, podwieszenie drabinki,
wej�cie po niej i proces od nowa

Sprz�t bezpo�rednio pomaga� wspinaczowi.

Wspinaczka klasyczna zmieni�a wszystko.

Teraz wspinacze zawisali na w�asnych palcach
i wyt�ali si� w pionowym ta�cu.

Kiedy uprawiasz wspinaczk� klasyczn�
u�ywasz r�k i n�g by trzyma� si� �ciany.

Musisz w�o�y� palce w szczelin�, oprze� nogi

Osadzaj�c protekcj� okazjonalnie,
u�ywasz liny tylko do asekuracji przy upadku

Wypatrujesz ma�ych dziurek
i nie wiesz czy starczy si�y.

P�onie ci rami�, palce zaczynaj� si� otwiera�.

i musisz to prze�ama�...

- Lec�
- W porz�dku

Free climbing wymaga�a nowego poziomu atletyzmu.

Wspinacze �wiczyli na stromych klifach i ska�kach.

Grupa Bridwella... ci go�cie to by� dynamit.

- podnie�li fizyczny aspekt wspinaczki w Yosemite wysoko

Wszystko co robili�my to jedzenie,
spanie i wspinanie... i trening.

�wiczyli�my jak wariaci

- Starali si� by� coraz silniejsi.
- Musisz mie� palce ze stali, zero t�uszczu

Ale nawet wa�niejszy by� aspekt psychiczny
- Powiedz kiedy si� pu�cisz

- to by�a era mocy
- Rolling, Ron Kauk

Podniesienie poziomu wspinania wymaga�o skupienia.

Nie odpadasz na pierwszego,
bo na prawd� to poczujesz.

- U�ywa p�kni�cia jako stopnia, chce si� z niego wypchn��
i wtedy ska�a p�ka.

- Wszystko OK?
- Tak rozlu�ni�em si�.

- Przestraszy�e� mnie na �mier�

Naszym celem by�o poznawanie samych siebie.

To dodawa�o skrzyde� wyobra�ni
bardziej ni� cokolwiek innego.

Jednoczeni przez ide� wspinaczki klasycznej grupa

wkr�tce zyska�a przydomek: "W�adcy Ska�"

- Tak stary W�adcy Ska�

Bycie W�adc� Ska� znaczy�o wspina� si� tak
jak ostatni raz w �yciu

I trzeba by�o jara� du�o zielska.

Stone=Ska�a
Stoned=Ujarany

Nazwa W�adcy Ska� powsta�a podczas jarania bonga
w piwnicy Richarda Harrisona

Niekt�rzy m�wi� Stoned Masters /mistrzowie jarania/

Ci go�cie wspinali si� lepiej ni� my.
Jim Bridwell przywl�k� na Biwak magnetofon

Starzy wyjadacze uwa�ali to za niestosowne.

Uwa�ali�my, �e to powinno by�
jak komunia natury, jak John Muir

a nie pierdolony magnetofon.

My�l�, �e post�powali s�usznie.
Podnosili poziom i rozpierdalali stagnacj�.

Sex, dragi, rock'n'roll... wspinanie

�ycie na nagim skraju spo�ecze�stwa, w ob��dzie.

Camp 4 by� brudny, plugawy, okropny, i by� rajem.

�yli�my razem, trenowali�my razem
i wspinali�my si� razem

Cz�� grupy chodzi�a na buldery troch� si� wspina�.

jako� powi�zali�my si� z
tym pi�knym miejscem i nas wci�gn�o.

To by�o jak magia, bardzo szczeg�lny czas w Yosemite.

�yli�my w utopii, byli�my kr�lami utopii

Wspinacze uwa�ali, �e Yosemite rozwija�o si� dla nich.

Nie wyros�y tam sklepy i inne przybytki dla turyst�w.

G��wn� atrakcj� Yosemite by�y ska�y.

A kto u�ywa ska�? My.
To by�o miejsce dla nas

Ale nie tak postrzega� to Park

W 1970, w szczytowej fazie protest�w
przeciw Wojnie w Wietnamie,

tysi�ce hipis�w zebra�o si� we Frisco
na bachanalia w Yosemite.

Kiedy stra�nicy postanowili to zamkn��,

sytuacja wymkn�a si� spod kontroli.

To by� gniewny t�um. To s� regularne zamieszki.

Oczy piek� mnie od gazu �zawi�cego.

Od tego momentu stra�nicy mogli nosi� bro�

i dostali pozwolenie na jej u�ycie
do egzekwowania prawa.

Wielu z d�ugow�osych zosta�o wy�apanych przez policj�

i ciesz� si�, �e zamykaj� im g�b�

Wielu wspinaczy by�o wci�gni�tych w zamieszki.

Ich d�ugie w�osy i pogl�dy
stawia�y ich w krzy�owym ogniu rewolucji kulturalnej

My�l�, �e mi�dzy lud�mi zamieszanymi w rewolt�
nie by�o wspinaczy,

ale po tym wspinacze nie byli ju� mile widziani.

Od tego czasu stale zwi�kszano kontrol�
nad Obozem 4

By�a regularna bitwa mi�dzy wspinaczami i stra�nikami.

Zacz�li organizowa� kontrol� nad obozem 4,
w�szy� kto jara� gandzi�

Z�e prowadzenie, ograniczenie ruchu,
nielegalne biwakowanie.

Te� mam sw�j udzia�, by�em aresztowany,
i inne bzdury...

Policja zawsze szuka�a czego�
za co mog� ci� usun�� z Parku

i tak zostali�my banitami.

Niekt�rzy stra�nicy nami pogardzali.

"Jeste�cie paso�ytami,
�yjecie tu za darmo i zu�ywacie zasoby."

Bo wspinaczka to wolno��, kumasz.

�yj w aucie...
...czy gdziekolwiek, ciesz si� �yciem.

Wi�kszo�� wspinaczy by�a szczup�a
wi�c lecia�y na to laski.

My�l�, �e stra�nicy byli po prostu zazdro�ni.

Byli tacy wkurwieni, bo musieli chodzi� do roboty.

a my nie musieli�my nic robi�, mieli�my tylko zabaw�.

Za 100 lat nikt nie b�dzie pami�ta�
tego stra�nika ani troch�,

ale wszyscy b�d� pami�taj� Jima Bridwella

Wszyscy zapami�taj� co zrobi�o to pokolenie,
bo to cz�� historii.

A stra�nicy to wiedzieli i strasznie ich to wkurwia�o.

Zim� 1977, tajemniczy samolot transportowy
lataj�cy poni�ej zasi�gu radaru,

rozbi� si� w g�rzystym regionie Yosemite
zabijaj�c pilot�w.

Ten samolot wraca� z Kolumbii i wpad� do jeziora

Jeden wspinacz mia� dziewczyn� pracuj�c� na centrali,

kt�ra s�ysza�a rozmow� o samolocie sk�d by� i co mia�.

Wspinacze si� dowiedzieli i poszli sprawdzi� co si� sta�o..

Nos samolotu wystawa� z lodu

i zobaczyli ciemne kszta�ty w lodzie.

Wymy�lili, �e przebij� si� przez l�d

Tak i by� tam wielki w�r, z li�ciem marihuany

Otworzyli i " O m�j bo�e, to zielsko,"

Mocna, czerwona odmiana kolumbijskiej konopi.

I tam... by�o takich setki... OK?
i wtedy... sza� si� rozpocz��.

Ch�opaki udali si� tam, w �rodku nocy,
z pi�ami �a�cuchowymi,

ci�li l�d i wyci�gali te wodne ro�liny.

Zacz�o si� w�sk� str�k�,
a przerodzi�o w masowy p�d.

Wspinacze pracowali ci�ko, dop�ki nie wybrali
ostatniego listka marihuany

Trwa�a gor�czka z�ota.

Wkr�tce zacz�y tym pachnie� namioty ludzi
Mia�y bardzo interesuj�cy zapach

Trawa by�a przesi�kni�ta benzyn� z katastrofy.
Zaci�ga�e� mocno...

- I wtedy... BUM! Eksplozja
To paliwo lotnicze.

Odmieni�o to moje brwi

Dawa�a dodatkowego kopa... ludziom si� podoba�o. :)

Pojecha�em do Berkeley i Los Angeles
sprzeda� troch� zielska

i wr�ci�em z r�koma pe�nymi kasy.

Zrobili�my sporo forsy... spooooro forsy!

Wkr�tce wspinacze mieli nowe auta,
jedli w restauracjach

Wsz�dzie w�da i steki.

- Zostawiali po 100$ napiwku
- Ludziska budowa�y domy.

Stra�nicy nic nie wiedzieli o samolocie
dop�ki tam ju� nic nie zosta�o.

"Mam kopalni� w stawie na prze��czy Merceed"

W tym czasie mn�stwo wspinaczy pali�o

"Ma�y sekret Yosemite:
Jeden samolot spada, tysi�ce ludzi lata"

To by�y z�ote czasy dla W�adc�w Ska�

Mieli du�o kasy, a Yosemite urasta�o do rangi

�wiatowego centrum wspinaczki skalnej.

Kiedy by�e� wspinaczem w Yosemite.

Koniecznie chcia�e� zaprezentowa� �wiatu
odpowiedni poziom.

Dwudziestolatka Lynn Hill udowodni�a,
�e kobieta mo�e pokona� m�czyzn�

Kobiety zwykle my�l�, �e nie musz�
by� tak dobre jak faceci

Ale nie ja. Forsowa�am si� tak daleko jak potrafi�am.

To by�a ma�a rewolucja
- Ron Kauk, ameryka�ska legenda wspinaczki

Wszyscy ci utalentowani wspinacze

stworzyli zdrow� rywalizacj�,
kt�ra popycha�a ich stopie� dalej

Ale prawdopodobnie nikt z W�adc�w Ska� nie l�ni� bardziej

w po�udniowej Kaliforni, ni� John Bachar

Kiedy pierwszy raz pojawi� si� John Bachar

pomy�leli�my, �e ten kole� stanie si� na prawd� dobry.

Kiedy przychodzi�o do treningu
nie widzia�em nikogo kto by by� chocia� blisko,

Bachar sta� si� bardzo szybko specjalist� i puryst�

najczystszej i najniebezpieczniejszej
formy wspinaczki - "free solo"

Kiedy John Bachar si� wspina,
dos�ownie trzyma �ycie w swoich r�kach.

Bez liny, bez hak�w, tylko r�ce, buty i magnezja.
To jest styl free solo.

Zostawiasz lin� i jeste� tylko ty i ska�a.

Idea wspinaczki bez liny, najmniejszy b��d,

po�li�ni�cie nogi, nie ma marginesu pomy�ki.

Je�li odpadniesz to lecisz przez
ca�� �cian� uderzasz i umierasz.

Nie ma drugiej pr�by.
Wystarczy sekunda utraty koncentracji.

Dla Johna solowanie nale�y do maestrii wspinania

To jak taniec, musisz po��czy� cia�o i umys� by to zrobi�.

Potrzebuj� by� ze ska�� sam na sam.

Czy to podej�cie nie jest nazbyt aroganckie

Wielu m�wi, �e jestem samob�jc�.
Nie rozumiej� co robi�, nie wiem...

Dop�ki jestem uwa�ny, nie ma ryzyka,
bo nie zamierzam spa��.

Wszystko co robi jest metodyczne i perfekcyjne.

Sta� si� W�adc� w�r�d W�adc�w Ska�.

I s�awny, naprawd� s�awny

Przygotujcie si� na spotkanie z Johnem Bachar.

John jest prawdopodobnie najlepszym
solowym wspinaczem na �wiecie.

Bachar wystartowa� w swoim czasie

Poka�emy wam nowe znaczenie zwrotu "lecie� po bandzie"

Esencja wspinaczki: John Bachar.
Musisz zna� ska�� ka�dy centymetr

Esencja golenia: Gillette

W po�owie lat 80tych Bachar i W�adcy
powr�cili na �ono spo�ecze�stwa

A obskurna ekipa z Biwaku 4
zacz�a si� gwa�townie zmienia�

Mistrz wspinaczki Ron Kauk zna ryzyko i trud

pokonywania g�r, dlatego preferuje Forda Broco II

Kiedy zaczynali�my nikt nie my�la�,
�e mo�emy zarobi� pieni�dze czy by� s�awnym

A potem zacz�o si� zmienia�.

Musieli�my jako� �y� ze wspinaczki
je�li chcieli�my ca�e �ycie si� wspina�

Patrzyli�my jakie s� potencjalne mo�liwo�ci
zarobienia dolara tu dolara tam.

Kiedy jeste� m�ody nie my�lisz o dalszych perspektywach.

Kiedy zaczynasz by� s�awny i pozwolisz im
postawi� ci� na piedestale,

kiedy zaczynasz wierzy� we w�asny mit,
wszystko zaczyna si� pieprzy�.

W�adcy Kamienia zacz�li organizowa�
profesjonalne wsp�zawodnictwo

"Mi�dzynarodowe Zawody Wspinaczkowe"

Wielu z W�adc�w do��cza�o do nowo powsta�ych trend�w,

w��czaj�c w to zawody
na sztucznych �cianach wspinaczkowych.

A skalne wiertarki umo�liwi�y osadzenie
bolt�w na przewieszonych �cianach

Tworz�c fizycznie wymagaj�ce drogi
z minimalnym ryzykiem

Dla wielu z nas wspinaczka sportowa
by�a naturalnym procesem ewolucji

Technika umo�liwi�a nam mocne wspinanie
na niewyobra�alnych dot�d �cianach.

John Bachar, kt�ry by� ikon� wspinaczki solowej

sta� si� krytykiem kierunku w kt�rym ten sport zmierza�

Wiesz pojawili si� ludzie
kt�rzy zrobi� wszystko �eby zab�ysn��

Spr�buj� wystrzeli�

To niedorzeczne, jest strasznie du�o leszczy,
tym lepiej dla mnie

M�wi� ludziom o idei kt�ra
powinna przy�wieca� wspinaczce,

kt�r� tylko on by� w stanie realizowa�

Bachar by� jak Royal Robbins, by� puryst�,

filozofia we wspinaczce by�a dla niego wszystkim

Kiedy koledzy ze Stone Masters
przywlekli wspinaczk� sportow�...

....po obitych drogach, do Yosemite, Bachar by� w�ciek�y.

Bachar poodcina� spity czym wkurzy� ludzi
zrobi�o si� nieprzyjemnie.

Bachar zlikwidowa� ospitowan� drog�.
Wkurwi�em si�

powiedzia�em, �e je�li jeszcze raz
usunie moje spity to skopi� mu dup�.

Wyzwa� mnie to mu waln��em.

Chapman uderzy� go w twarz

Zacz�li�my walczy� mi�dzy sob�.
Kiedy� byli�my szcz�liw� rodzin�

To by�a moja rodzina, dorasta�em z nimi....

...kurwa cz�owieku... mam teraz wybra� stron�?

Kiedy tu przybyli�my byli�my jak natchnieni,

proste �ycie, wsp�lne wspinanie,
robienie razem �cian

I w ko�cu sko�czy�o si� tak,
�e nasze �cie�ki si� rozesz�y

- Nie by�o ju� wi�zi
- To nie by�a ju� ta sama wsp�lnota

- To by�o smutne, bo byli�my sobie bliscy.

Tymczasem Dolina, kt�ra po��czy�a Stone Masters
r�wnie� zacz�a si� zmienia�

10 lat p�niej ca�e miejsce si� skomercjalizowa�o.

Tam jest parking, op�aty, brak miejsc biwakowych.

Wszystko jest ograniczane,
wydzielone i kontrolowane.

W 1978 oko�o 2,5 miliona ludzi odwiedzi�o Yosemite

Stone Masters pasowali do tego co by�o,

ale zupe�nie nie do tego w co si� zmieni�o

W 1980 czy 81 panowanie W�adc�w Ska� dobieg�o ko�ca.

To by� koniec pewnej epoki

Po opuszczeniu Doliny Stone Masters
pod��yli w�asnymi �cie�kami

Starym mentorem pozosta�
Jim Bridwell ustanawiaj�c...

...pierwsze przej�cia na wielkich �cianach
od Alaski do Patagonii

To by�a przygoda, wspinaczka dla samej wspinaczki.

Lionel Terray s�usznie powiedzia�
"bezu�yteczne zdobycze"

Wspinaczka na �cianach to jest co� dla m�odych ludzi.

Pewnego dnia si� budzisz i stwierdzasz,
�e ju� m�ody nie jeste�

John Long, cz�onek Stone Masters
wyjecha� do Hollywood

nakr�ci� film o katastrofie narkotykowego samolotu

Napisa� scenariusz i pos�a� do Sylwestra Stallone.

Po modyfikacjach ostatecznie
powsta� "Cliffhanger" (Na kraw�dzi)

John Bachar po tym jak rozsta� si�
ze Stone Masters, opu�ci� Dolin�

i dalej podnosi� poprzeczk� stylu free solo
przez nast�pne 20 lat

Bachar nigdy si� nie zmieni�

John trzyma� si� swoich podstaw
i kontynuowa� windowanie limit�w

My�l�, �e Bachar by� jedn� z najwa�niejszych postaci

sport�w ekstremalnych dwudziestego wieku.

Bezsprzecznie.

Pewnego dnia w wieku 52 lat
maestro Stone Masters�w odpad� i zgin��

Ale historia Stone Masters nie wygas�a

Kiedy opu�ci�am Kaliforni� w 1983
i je�dzi�am po �wiecie oddaj�c si� wspinaniu

... Wygrywa�am zawody...
- Wspaniale.. Lynn Hill wygra�a mistrzostwa �wiata

...Ale Yosemite siedzia� mi w g�owie

- We wczesnych 90-tych Lynn Hill powr�ci�a do Yosemite

z odwa�n� wizj�.

Chcia�am by� pierwsz� osob�,
kt�ra uklasyczni wej�cie na Nos, na El Cap.

To najbardziej znana i historyczna wspinaczka.

i by�a jakby kulminacj� mojego rozwoju jako wspinacza.

Do tego momentu, ka�da wspinaczka na Nosie

Od Hardinga do Bridwela

odbywa�a si� metod� hakow� z wiszeniem na sprz�cie

Nast�pny du�ym krokiem by�o:
"Kiedy to zostanie uklasycznione?"

Uklasycznienie Nosa mog�o by� zwie�czeniem rewolucji

zapocz�tkowanej przez Stone Masters w latach 70-tych

Zrobienie Nosa klasycznie to by�a nagroda,

najlepsi wspinacze tego pragn�li, marzyli o tym.

A Lynn po prostu tam wesz�a.

- O m�j bo�e! El Cap m�g� by� robiony klasycznie!

To by�o prze�omowe i zrobi�a to kobieta

- Sta�o si� ch�opaki !

Wspinaczka Lynn odbi�a si� echem po ca�ym �wiecie

- Panie i Panowie najlepszy wspinacz skalny na �wiecie, Lynn Hill

By� to katalizator pielgrzymek do Yosemite
dla nowego pokolenia wspinaczy.

Wielu zacz�o przyje�d�a� do Yosemite
w po�owie lat 90-tych

Pierwszy raz kiedy przyjecha�em do Yosemite...
...posra�em si� w gacie.

Zobaczy�em Cap... o bo�e
jest 10 razy wi�kszy ni� my�la�em

Yosemite by�o jak ziemia obiecana, legendarne miejsce.

Przybycie do Biwaku 4 by�o dla tych ludzi trudne

to by�o miejsce legend, bog�w Yosemite

Bachar i Kauk, Robbins i Harding
- To byli bohaterowie o kt�rych czytali�my

Sta�e� tam my�l�c czy ty te� mo�esz stworzy� legend�

Wkr�tce m�odzi i ambitni od�wie�yli
ospa�� sytuacj� w Yosemite

Grupa ta przez nast�pne 15 lat utrzymywa�a Yosemite

na ostrej kraw�dzi nowoczesnego wspinania.

Jako nawi�zanie do poprzednich pokole�
nazwali swoj� grup� Stone Monkeys

Tak ruszy�o znowu. M�ode pokolenie jest zuchwa�e.
Dziko�� wr�ci�a.

W�r�d Ma�p byli �cienni piraci,

r�nego rodzaju w��cz�dzy

i najlepsi wspinacze jakich widzia� �wiat.

Sp�dzi�em tam kup� lat swojego �ycia,

chwytaj�c si� kraw�dek,

skacz�c do dziurek

�api�c niez�e loty

Nie wiem co ze mn� jest, ale kocham to g�wno.

- Stone Monkeys
- �wiatowej s�awy atleci

Byli zr�nicowani,
ale generalnie byli grup� dziwak�w.

Ka�dy kto chce si� wspina�
na wielkich �cianach i sra� do worka

musi by� co najmniej
specyficznym rodzajem cz�owieka.

Nie mieli po drodze z prawem i regulacjami.

Problemy z w�adz�.

�miertelne do�wiadczenia.

Bridwell pierwotnie by� Stone Mastersem

Teraz jest Ma�p�

Ci go�cie naprawd� nios� pochodni�?

Ten ogie� wci�� p�onie w sercu Doliny

III. Stone Monkeys 1998 - do teraz

Era Stone Monkeys rozpocz�a si�

gdy 195cm miejscowy z New Hempshire,

Dean Potter trafi� do Doliny

Na pocz�tku si� troch� przestraszy�em,
�ciany by�y ogromne i niedost�pne.

By�em przyt�oczony samym prze�yciem tutaj,

zrobi�em bulder z jednej strony
i chcia�em wraca� do domu

Biwak 4 by� pe�ny.. ludzi.. �yj�cych na kraw�dzi

- O bo�e! To przera�aj�ce.

Wszystko by�o tu i teraz.
Do��cz do tego show frik�w i b�d� wolny

Dean robi� totalne wariactwa solo

Dean by� jednym z najwi�kszych ryzykant�w.

Porywa� si� na wszystko, zanim ktokolwiek inny zd��y�

Dean by� samcem alfa w tym stadzie ma�p

Poprowadzi� duchow� rewolucj�.

Na wielkich �cianach

Potter podkr�ci� tempo rozpoczynaj�c
ryzykowne wspinanie na szybko��

Robi� �ciany tak szybko
jak to tylko dla cz�owieka mo�liwe.

Rekord pr�dko�ci El Capitan'a
sta� si� miar� jako�ci sztuki

Kiedy Ma�py do��czy�y do rywalizacji
- rekord obni�a� si� gwa�townie

Dop�ki Potter i jego partner Sean Leary
zrobili 900m �cian� w 2h i 30 min

Absolutne zwyci�stwo.

To by�a wiadomo�� do ca�ego pokolenia,
�e powinno przyjecha� do Doliny

Potem Potter zrobi� El Cap i Half Dome
solo i w jeden dzie�.

Free Solo by� nowym rodzajem wspinania,
efektywnym i szybkim.

Wspinanie na szybko�� to jak sport gladiator�w.

Robisz wszystko co konieczne
by za ka�d� cen� dosta� si� na top jak najszybciej.

Nosz� ze sob� kawa�ek liny,
ale przede wszystkim �ywcuj�

Dean by� pierwszym, kt�ry
po d�ugim czasie wyznaczy� nowy kierunek.

Robi� rzeczy kt�rych nikt nie pr�bowa�.

Gdy Dean Potter by� na ok�adkach
zobaczy� go naiwny ch�opak z Sacramento

Aleks Honnold odkrywaj�cy ten sport
na sztucznych �ciankach.

Kiedy by�em ma�y i chodzi�em na �ciank�
mia�em obsesj� na punkcie wspinania

No mo�e nie obsesj�,
ale lubi�em to bardziej ni� inne rzeczy.

Czyta�em gazety, ogl�da�em filmy,

gdy doros�em, osob�
kt�ra si� tam pojawi�a, by� Dean Potter

Dean w�a�nie zrobi� Nos i Half Dome w jeden dzie�

To by�o bardziej inspiruj�ce ni� cokolwiek innego

Zebra�em si�, wyjecha�em i pogna�em do Yosemite

mierzy� si� z poprzednimi pokoleniami,

zobaczy� co robi� inni,
czy potrafi� by� tak dobry jak Dean Potter

Kiedy Alex pojawi� si� po raz pierwszy
by� nie�mia�ym ch�opcem,

kt�ry ukrywa� si� w cieniu
i nie bardzo wiedzia� co ze sob� pocz��.

Niezgrabny, g�upawy ch�opak
z wielkimi uszami i durn� fryzur�.

Czy to jest Dean Potter... o Bo�e... kiedy�, mo�e....

Ten ch�opak z przestraszon� g�b�,
kt�ry nie wie co robi�?

Tak to by�em ja.

Kiedy my�lisz o Yosemite my�lisz o Deanie.

D�ugie w�osy, pewna postawa, taki buntownik.

A potem pojawia si� Alex Honnold,

R�wno ci�ty, kwadracik.

To nie by� materia� na bohatera.

Ale jak tylko zak�ada� baletki, by� jak
Clark Kent zmieniaj�cy si� w Supermana

Melduj�c si� w Dolinie, Hannold
wykona� natychmiastowe uderzenie.

Ten Kole� Alex jest na prawd� na innym poziomie.

Oddycha, �pi i �ywi si� wspinaczk�.

studiuje histori� Yosemite

I chce by� jej cz�ci�.

Na Nosa zwi�za� si�
ze starym rywalem Deana Pottera

we wspinaczce szybko�ciowej, Hansem Florine

i pobili rekord Pottera.

A jako �e Dean zrobi� ElCap i Half Dome w jeden dzie�

Alex podni�s� stawk�

i dorzuci� do tego 700m �cian� Mount Watkins

Ostatecznie odebra� prowadzenie Deanowi

Drogi si� otworzy�y i niemo�liwe przesta�o istnie�

Je�li my�lisz. �e nie mo�na czego� zrobi�
po prostu wspinaj si� ostrzej.

Wspinaj�c si� samotnie
w jednym poci�gni�ciu za dnia i noc�

Alex Honnold zrobi� trzy
najwy�sze �ciany Yosemite w 18 godzin

Dochodzi, jest tu� pod nami.

Tak, mia�em mieszane uczucia kiedy Alex si� pojawi�.

Ale tak ju� jest

kiedy nast�pne pokolenia przychodz�
prze�amywa� bariery, przyjmujesz to.

Alexa nap�dza� duch rywalizacji z Deanem,

ale to by�o konieczne,
aby poszerzy� granice niemo�liwego

Alex pozostawi� po sobie
niezatarty �lad we wspinaczce free solo

�ywcowanie sz�o w kierunku wi�kszych i trudniejszych dr�g

Alex Honold jest niesamowity.
Wprowadzi� "free solo" na nowy poziom.

Zacz�� tam gdzie Bachar sko�czy� i kontynuowa�.

W niekt�re drogi nie mog� uwierzy�, �e je prze�ywcowa�.

Zrobi� takie drogi, o kt�rych Bachar
nawet nie �ni�, �e b�d� przesolowane.

Moje solowanie w Yosemite wyros�o z tego

co Dean robi� przede mn�, a Bachar przed nim.

Po prostu troch� trudniej i troch� wy�ej.

Robi� rzeczy, kt�rych na prawd� nie mog� ogl�da�

ale musimy uszanowa� wizj� nowego pokolenia.

Solowanie jest zdecydowanie stopniem mistrzowskim ,
ostatecznym egzaminem.

Czy to przesolujesz? Czy jest ci wygodnie w tej pozycji?

Czy jeste� w stanie to zrobi�?

Cz�� filara to czysta fizyczno��,
wspina� si� tak dobrze by nie odpa��,

ale cz�� to r�wnie� to,
�e jeste� ma�� kropk� w olbrzymim oceanie ska�y

Ledwo si� poruszasz na tej wielkiej i nieczu�ej �cianie

Wyzwaniem jest kontrola nad emocjami.

Nawet wiedz�c, �e jeste�
w niebezpiecznej pozycji, zbierasz do�wiadczenie.

Kiedy Honnold podnosi� stawki �ywcowania,

Potter znalaz� nowy spos�b
na testowanie grawitacji i ryzyka

Przy u�yciu starej zabawy restowej Obozu 4 - Slackline

Slackline w obozie s�u�y� �wiczeniu r�wnowagi.

i ewoluowa� do formy rzucaj�cej wyzwanie �mierci.

Wszystko co robi�, robi� po to,
by czu� si� bardziej wolny.

Wysoko na linie nie blokuj� strachu.

Czuj� jak strach absorbuje wszystko naoko�o mnie.

Staram si� uspokoi� serce, nie dopu�ci�
do hiperwentylacji i pozosta� skupionym.

Kurwa! Kurwa!

Postrzegam to co robi� jako migawki.

Patrz� na �cian�, lub przestrze� mi�dzy
dwoma formacjami i chc� tam przej��.

�api� wtedy t� migawk� czy flash i realizuj�

Staram si� robi� co zupe�nie nowego i kreatywnego

nowe sposoby na zmierzenie si� z w�asnym strachem.

Yosemite to pot�ne miejsce. �wietna ska�a,
�wietne �wiat�o i wielkie �ciany.

Wci�gaj� nas w ten bezmiar i poza granice mo�liwego.

"Ma�py" maj� jedn� cech� wsp�ln�,
mi�o�� i pasj� dla tego miejsca.

Ale nie tylko "Ma�py" kochaj� Yosemite

Hej!... �wirze!

Aktualnie Park odwiedza 4 miliony turyst�w rocznie.

Dolina Yosemite sta�a si� ma�ym miasteczkiem.

Hotele, restauracje, sklepiki, budynek s�du i wi�zienia

Wszystko to walczy o miejsce w dolinie
ledwie na 1,6 km szerokiej

�eby m�c panowa� nad przep�ywem turyst�w
powo�ano nowe zasady

Nak�adaj�ce na ka�dego ograniczenie
do 7 dni biwakowania w Yosemite w roku

Od 15 wrze�nia, przebywa� mo�na w Yosemite
tylko przez 7 dni.

- Dla wi�kszo�ci turyst�w to w zupe�no�ci wystarcza

Ale dla wspinaczy ten tygodniowy limit
jest kluczowy dla ich istnienia.

- 7 dni! W siedem dni mo�esz ledwie zacz��.

Je�li chcesz co� zrobi� w Yosemite,
musisz tam by� co najmniej miesi�c

Musisz tym �cianom odda� ca�e lata.

Je�li wspinasz si� w Yosemite musisz �ama� ten przepis.

Ten, kto chce zosta� d�u�ej w Yosemite

musi to robi� nielegalnie, �pi�c pomi�dzy kamieniami.

Poniewa� nie mog� zosta� w obozie d�u�ej ni� tydzie�

i chc� si� wspina�, to jest m�j dom.
�yj� sobie tu mi�dzy ska�kami.

Nielegalny status skonfliktowa� wspinaczy i stra�nik�w
jak nigdy dotychczas.

Stra�nicy nie s� szczeg�lnie zadowoleni
z obowi�zku egzekucji tej regulacji.

- To zabawa w kotka i myszk�. Poluj� na wspinaczy.

Stra�nicy maj� paralizatory i noktowizory

O drugiej w nocy wal� ci �wiat�em w oczy

a ty kompletnie nie wiesz co si� dzieje.

Wiesz Stra�nicy kiedy� musieli mie� dyplom z biologii

Nie, nie, m�oda damo. Nikt nie m�wi� ci,
�e nie mo�na zrywa� tych kwiatk�w

a teraz musz� mie� dyplom strzelca wyborowego.

- to po prostu g�wniane
- Rozumiem, �e Park musi mie� zasady...

...ale nienawidz�, gdy nie mog� by� wolny

- Hej co tam.

- Wy��cz kamer�

- Uhmm... nie bardzo.

- Wyjd� z auta
- Dlaczego mnie zatrzymujecie?

- Wymusi� pan pierwsze�stwo
- Nie prawda, my�l�, �e mnie prze�ladujecie

Stone Monkeys starali si� �y� jak my 30 lat temu,

a to oznacza�o sprzeciwienie si� prawu i regulacjom

- Ta mentalno�� jest cz�ci� Yosemite,
nie mam poj�cia jak to robi�.

Obchodz�c system, Ma�py,
zgromadzi�y si� wok� dziwnego przyw�dcy

Charles Tucker zwany Chongo Chuckiem

- Przyby� tu ze 20 lat temu.. i nigdy w�a�ciwie nie wyjecha�

- Chongo jest jakby mistrzem surwiwalu.

- Uczy� nas jak �atwo przechytrzy� stra�nik�w.

M�wi� gdzie spa� by nie da� si� z�apa�

Pokaza� nam, �e da si� �y� b�d�c pod ci�g�� obserwacj�.

Chongo by� jak jaki� Yoda

- Ma�py si� pojawi�y, a ja zacz��em ich uczy� sztuczek...

-...by mogli �y� przygod�, jak mocno si� da.

To Chongo wpad� na pomys� z lin�

Chongo jest ojcem slackline'u.
Mawia�: "...jak ja mog�, to ty te�..."

- Masz do mnie du�e zaufanie.
Pisa� ksi��ki od wspinaczki po teori� fizyki.

To moja ksi��ka:
"Interpretacja mechaniki kwantowej oczyma bezdomnego

Dzieli� si� swoim sposobem na darmowe �niadanie.
Pieczywko i mas�o

10 porcji mas�a na jednym kawa�ku chleba, mas�o - 1000 kalorii.

Podstawa prze�ycia. Robi�c tak,
nie wydasz za du�o i zostaniesz ca�y rok.

Wspinaczka, slacklining, to s� cele.
Tylko raz w �yciu jeste� m�ody,

...r�b rzeczy, kt�rych nie b�dziesz m�g� robi�, gdy b�dziesz stary.

Bo na tym polega �ycie.... �eby� je prze�y�.

Chongo by� duchowym przyw�dc�,
a stra�nicy chcieli da� na nim przyk�ad

Po latach ukrywania si� w cieniu,

guru �achmaniarzy przesta� by� mile widziany przez oficjeli.

kt�rzy og�osili, �e Chongo Chuck,
�yje ju� za d�ugo w Yosemite

Ca�a dru�yna stra�nik�w zosta�a
powo�ana do tego �eby z�apa� Chongo.

- Chcieli oskar�y� go o co�... o cokolwiek.

�ledzili go. Polowali w nocy z goglami na podczerwie�
i nie mogli go z�apa�.

By� tylko nie�mia�ym bezdomnym z pi�cioma plecakami.

Tak wolno przemierza� las.

- Nie mo�na �ciga� kogo� wolnego, czy to nie oczywiste.

Chongo sypia� mi�dzy drzewami i w krzakach

Znikn��. Stra�nicy za�o�yli mu teczk�,
grub� na setki stron.

Ci go�cie przekroczyli wszelkie granice zdrowego rozs�dku

pr�buj�c zaprowadzi� Chongo Chucka przed �lep� Temid�.

Napisali, �e jest mistrzem ukrywania si�.

To �mieszne....

Po roku polowania stra�nikom uda�o si�
dorwa� Chonga i zaprowadzi� do s�du.

Mieli�my pe�ny S�d ka�dego dnia procesu.
Wiecie jak tam �mierdzia�o?

Kiedy s�dzia zwr�ci� si� do mnie:

"Panie Tucker, Pana czas w Yosemite dobieg� ko�ca"

Pozostawi�em ten cudowny �wiat

i uda�em si� do centrum bezdomnych w stolicy stanu,

by �y� pod mostem.

Kontrast by� pora�aj�cy.

Dla stra�nik�w Chongo by� wyrzutkiem, brudasem.
Dla nas by� opok�

Wyrzucenie Chongo Chuck'a by�o znakiem

�e czas wolno�ci Yosemite mo�na zaliczy� do przesz�o�ci.

Wielu wsp�czesnych wspinaczy
kompletnie si� r�ni od tych z lat 60' i 70'

Kiedy widz� zdj�cia z lat 60' to by�o jak
Nibylandia i Zagubieni Ch�opcy

To musia�o by� wspania�e,
ale dzisiaj musimy si� dzieli� z 4 milionami turyst�w

Ka�dy ma sw�j czas w Yosemite. Jak dla mnie to OK....

Wyje�d�am z Parku i �pi� na poboczu

poza kampingami, bo to mog�o by by� nielegalne.

I to jest ust�pstwo, na kt�re mog� si� zgodzi�

Bo dla mnie najwa�niejsze jest wspinanie
i chc� to robi� jak najcz�ciej

Stra�nicy my�leli, �e je�li
wydal� przyw�dc�, to odpadnie ca�e plemi�.

Ale to nie zatrzyma �az�g�w,
to nie zatrzyma Stone Monkeys.

Chongo i starzy ojcowie pokazali nam, �e je�li powstaje jaka� idea

to maj�c ch�ci i wol� mo�na j� zrealizowa�.

Nast�pna ewolucja w �cianach Yosemite

poprowadzi�a wspinaczy w zupe�nie nowym kierunku

kiedy Dean i jego kumple Stone Monkeys
zacz�li uprawia� Base Jumping

Base Jumping to skakanie z r�nych obiekt�w....

...ze spadochronem.

Te same formacje, kt�re sprawi�y,
�e Yosemite by�o rajem wspinaczy

sta�y si� rajem base jumper�w

Nie mo�na skoczy� z takiej
wysoko�ci nigdzie indziej w USA

Platforma startowa zawieszona nad tysi�c metrow� �cian�
Doskona�e.

To ma sens wspi�� si� na t� �cian� a potem skoczy�.

Wszystkie ma�py sta�y si� wkr�tce lataj�cymi ma�pami

Praktycznie ka�dy kogo znam sta� si� Base jumperem

To �wietny spos�b na powr�t na d�l.

Nie tylko si� wspi�� i skoczy�, ale jeszcze m�c lata�

Wielu wspinaczy dostrzeg�o pi�kno w lataniu.

Ale Base Jumping jest w Yosemite zakazany,

a prawo jest nieub�agane.

My skaczemy, a oni nas goni�.

Maksimum to 5000$ i 6 lat wi�zienia

Na Base jumper�w posypa�o si� tysi�ce karnych wyrok�w.

Incydent z paralizatorem...

-Zebra�em 5000 V prosto w kark

...doprowadzi� do tragicznej �mierci.

Zagonili go do rzeki i cisn�li, a� si� utopi�

Ale pomimo ryzyka, base jumping w Yosemite kwitnie

Je�li wybierasz si� skaka� w Yosemite prawdopodobnie

b�dziesz chcia� skaka� tu� przed zmierzchem lub o �wicie.

Wspinasz si� na wierzcho�ek Half-Dome
i czekasz na zach�d s�o�ca.

Zostaniemy powiadomieni o aktywno�ci stra�nik�w

przez nasze oczy na dole.

- Dam zielone �wiat�o.
- OK, cool.

Na kraw�dzi �wirujesz: "Bo�e zgin� teraz?"

Nawet jak wiesz, �e mo�esz spokojnie skoczy�,
to strach �ciska ci �o��dek

a co je�li pomi�dzy drzewami, kto� na ciebie czeka

- Widzisz kogo�? S�yszysz?
- Nie, nikogo. �wirujesz.

- Nie �wiruj�.
-Gotowi?

Gotowi, 3, 2, 1...

Kiedy skoczysz przez ten kr�tki moment
wszystko jest doskona�e.

Nie my�lisz, tylko latasz.

Ca�e napi�cie, kt�re si� w tobie nagromadzi�o
ulatuje w przestrze�

Ka�dy my�li, �e Base jumping jest przera�aj�cy

Nie, jest odlotowy.

Latanie to ludzkie podstawowe marzenie.

Rozpostrze� skrzyd�a i szybowa� z ptakami,

to jedno z najlepszych uczu� na �wiecie.

Szczeg�lnie w Yosemite, w naszym domu.

Kiedy mijasz co� o 2 metry, czujesz, �e lecisz 160 km/h

Dos�ownie ocierasz si� o ca�� dolin�.

Jak tylko otwieram spadochron,
zaczynam wypatrywa� stra�nik�w i drogi ucieczki.

Mam jumpera na ElCap

- B�d� cicho.

- Stra�nicy my�l�, �e sobie z nich drwimy,
bo nie mog� nas z�apa�

Ale to nie tak.

Dla mnie to jest moja sztuka i moja wolno��,

co niestety oznacza, �e musz� omija� prawo.

Dla Pottera, base jumping sta� si� kluczowy
w stworzeniu nowej formy wspinania.

Mam wizj� solowego wspinania ze spadochronem.

Wspinaczka z base jumpem jako podstawow� protekcj�

Nazwa�em to: "free-base"

Ze spadochronem, �ywcowanie
nie jest ju� zabaw� na granicy b��du

i mo�e by� forsowana do granic odpadni�cia.

Teraz mog� �ywcowa� na granicy

Free-base ma przysz�o��.

To jest potencja� by otwiera� nowe drogi w bezpieczny spos�b.

Praktykuj�c free-base w Yosemite, Dean stworzy� kazus.

Kiedy po�li�nie si� i spadaj�c otworzy spadochron...

ratuje �ycie....

.... ale �amie prawo.

To nowa forma wspinaczki,
kt�ra zagra�a na nosie prawu w Yosemite.

Jedyn�, rzecz� kt�r� Dean chce, to pod��a� za swoj� wizj�.
To odruch buntownika.

-Witam, witam, jak si� macie.
- W porz�dku.

- Potrzebujecie jakiej� mapy czy gazety.
- Nie, dzi�ki

-Mog� si� u�miechn�� do kamery?
-Dzi�ki :)

Po 60 latach, wspinaczka ewoluowa�a w spos�b

niewyobra�alny dla pierwszych pionier�w.

Ale potrzeba przygody pozosta�a taka sama.
W nieznane i poza niemo�liwe.

jak w�wczas gdy Alex Honnold
podchodzi� pod podstaw� Half-Dome,

by zacz�� 700m wspinaczk� solo, bez sprz�tu

uzbrojony jedynie w buty i woreczek magnezji.

Half-Dome by� pokonany po raz pierwszy w 1957 roku

i by� pierwszym wielko�cianowym projektem na ziemi.

50 lat p�niej Alex Honold przyby� z ide� wspi�cia si� na �ywca

i zachowuje to ci�g�o�� z tym co dzieje si� dzisiaj

To co przyci�ga�o Robbinsa do tej �ciany, przyci�ga�o te� mnie.

...kr�lewsko�� tej �ciany �cian? Nie wiem
jak wyt�umaczy� jak jest wspania�a.

Kiedy jeste� sam na tak wielkiej �cianie, czujesz si� ma�y,

ale jeste� cz�ci� czego� wielkiego,

bogatej historii wspinania w Yosemite

Kiedy Alex kiedy prze�ywcowa� Half Dome,

pokaza� niesamowity rozw�j wspinania w Yosemite

Wspinanie w Parku ci�gle ewoluuje.

Ludzie przybywaj� by pokaza�
co mo�na zrobi� z pasj�, wizj� i sercem.

Yosemite zawsze tam b�dzie dla ludzi,

kt�rzy maj� wolnego ducha i wystarczaj�co si�y

Dla tych spo�r�d nas, kt�rzy pragn� przygody...

... na wielk� skal�.

- Jestem Kristof, z Austrii

- Jestem ze Szwajcarii

- Jestem tu dla Kapitana.

Mi�ego wspinu.

Nazywam si� Taylor Free Solo Rees.

Mam na imi� "Free Solo" dzi�ki mojej wspinaj�cej si� matce hipisce

Nazywam si� Sean O'Neill i jestem tu dla ElCapitana.

Pi��set podci�gni�� dziennie, przez tydzie�. Nie mog� si� doczeka�.

Wspinaczka dojrza�a, a wspinacze zmieniaj� sw�j wizerunek.

Yosemicka Odnowa to wydarzenie kt�re rozpocz��em 4 lata temu

Wspinacze i stra�nicy pracuj� razem by czy�ci� Park.

A mi�dzy nimi zawsze by�o tarcie.

My�l�, �e obs�uga Parku zrozumia�a, �e wspinacze na prawd� to kochaj�

I kiedy przysz�a potrzeba, ta misja jest w interesie obu grup.

Ale w czasach rozrostu dobrej woli,

nadal pozostaje w sercu Yosemite,

Duch, kt�rego nie spos�b utemperowa�.

Wielu wspinaczy nios�o pochodni� rewolucji Yosemite

To kilku z tych, kt�rych historie nie zmie�ci�y si� w tym filmie.

I jeszcze kilku....

I wielu, wielu innych...

Wielki szacun dla fotograf�w i filmowc�w,
kt�rzy uwiecznili 60 lat wspinaczkowej historii Yosemite

To cz�� skrzyd�a z 77'

PONIEWA� NA KO�CU DROGI �YCIA
NIE B�DZIESZ PAMI�TA� CZASU, KT�RY SP�DZI�E� W BIURZE...

ZDOBYWAJ TE, PIEPRZONE, G�RY.
#Jack Kerouack#

Pami�ci naszego przyjaciela.