Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:06,040 --> 00:00:08,800
EEN NETFLIX ORIGINAL-SERIE
2
00:00:11,760 --> 00:00:16,240
Mei 1940,
het donkerste uur van Groot-Brittannië.
3
00:00:16,840 --> 00:00:19,760
Het militaire falen
in Noorwegen heeft geleid tot...
4
00:00:19,840 --> 00:00:22,480
de val van premier Neville Chamberlain.
5
00:00:22,560 --> 00:00:27,080
Het Lagerhuis wil
dat Winston Churchill het overneemt.
6
00:00:27,160 --> 00:00:29,240
Maar Churchill heeft veel vijanden...
7
00:00:29,320 --> 00:00:32,160
inclusief leden
van z'n eigen conservatieve partij...
8
00:00:32,240 --> 00:00:36,080
en Buitenlandse Zaken, die willen
dat Groot-Brittannië vrede sluit...
9
00:00:36,160 --> 00:00:37,560
met Adolf Hitler.
10
00:00:37,640 --> 00:00:40,200
Zijn grootste uitdaging was
het oorlogskabinet...
11
00:00:40,280 --> 00:00:42,280
aanmoedigen om te blijven vechten.
12
00:00:43,960 --> 00:00:47,120
Op dezelfde dag
dat Churchill premier wordt...
13
00:00:47,200 --> 00:00:49,120
valt Duitsland Frankrijk binnen.
14
00:00:50,640 --> 00:00:54,760
De BEF, het Britse expeditieleger
wordt gestuurd om de Fransen te helpen...
15
00:00:55,240 --> 00:00:58,960
maar Churchill is bang
dat de Fransen niet willen vechten.
16
00:01:00,880 --> 00:01:04,440
Als Frankrijk zich overgeeft
en de BEF gevangen genomen wordt...
17
00:01:04,520 --> 00:01:09,040
denken veel Amerikanen
dat het gedaan is met Groot-Brittannië.
18
00:01:09,120 --> 00:01:14,680
Zonder Amerikaanse steun
zal Hitlers Duizendjarig Rijk heersen...
19
00:01:14,760 --> 00:01:16,280
over Europa.
20
00:01:16,960 --> 00:01:19,920
Dan was de oorlog voorbij geweest
voor Groot-Brittannië...
21
00:01:20,000 --> 00:01:25,320
en zouden we nu in een heel andere,
onherkenbare wereld leven.
22
00:01:25,400 --> 00:01:28,240
Terwijl het Franse leger zich terugtrekt...
23
00:01:28,320 --> 00:01:30,880
worden de Britten afgesneden
en omsingeld...
24
00:01:30,960 --> 00:01:32,920
in de haven van Duinkerke.
25
00:01:33,000 --> 00:01:34,760
Alles is verloren.
26
00:01:34,840 --> 00:01:38,120
Als het BEF zich niet terugtrekt,
worden ze...
27
00:01:38,200 --> 00:01:42,400
gevangengenomen of afgeslacht.
Dat zou het einde van de oorlog betekenen.
28
00:01:43,000 --> 00:01:48,040
Dit is het ongelooflijke verhaal
van hoe Churchill doorvocht tegen Hitler...
29
00:01:48,120 --> 00:01:51,680
en zo doorging met de geallieerden
naar de overwinning.
30
00:02:08,760 --> 00:02:13,720
Op 1 september 1939 viel Duitsland
Polen binnen.
31
00:02:14,680 --> 00:02:16,640
Groot-Brittannië is in oorlog.
32
00:02:18,640 --> 00:02:22,320
De regering reageert
door het Britse expeditieleger...
33
00:02:22,400 --> 00:02:25,200
het BEF, naar Frankrijk te sturen.
34
00:02:25,280 --> 00:02:28,680
En nu de eerste foto's
van de inscheping van het BEF.
35
00:02:28,760 --> 00:02:32,960
Nooit eerder ging een leger naar het front
voor een rechtvaardigere zaak.
36
00:02:33,040 --> 00:02:35,440
Mannen waren nog nooit
zo vastberaden om te winnen.
37
00:02:35,520 --> 00:02:36,840
ROT OP HITLER. HIER KOMEN WE
38
00:02:39,040 --> 00:02:42,680
Meer dan 152.000 soldaten zetten koers...
39
00:02:42,760 --> 00:02:46,680
naar hun Franse collega's
aan de Frans-Belgische grens.
40
00:02:50,040 --> 00:02:51,640
Daar maken ze loopgraven...
41
00:02:51,720 --> 00:02:55,000
en wachten ze tot de Duitsers aanvallen.
42
00:03:01,240 --> 00:03:03,360
Ze wachten tot er iets gebeurt.
43
00:03:04,720 --> 00:03:09,840
Hoewel ze wisten dat het zou beginnen,
maakte het wachten hen zelfvoldaan.
44
00:03:12,840 --> 00:03:14,200
Toch blijven ze wachten.
45
00:03:16,240 --> 00:03:21,000
In deze fase werd de oorlog
al de schemeroorlog genoemd.
46
00:03:21,080 --> 00:03:24,160
Sommigen noemden het de saaie oorlog
omdat het saai was.
47
00:03:27,440 --> 00:03:29,720
Ze moeten bezig blijven, er is training.
48
00:03:29,800 --> 00:03:31,960
Mensen gaan terug met kerst, met verlof.
49
00:03:32,040 --> 00:03:34,200
Er werd veel gevoetbald.
50
00:03:35,160 --> 00:03:37,480
Het kan entertainment zijn...
51
00:03:37,560 --> 00:03:40,960
met mensen die optredens en shows geven.
52
00:03:41,400 --> 00:03:44,840
Zo'n belachelijke situatie
waarin iedereen rondloopt met:
53
00:03:44,920 --> 00:03:48,200
'Zijn we in oorlog?
Niemand lijkt ergens tegen te vechten.'
54
00:03:48,280 --> 00:03:52,200
OP HOL GESLAGEN
LESLIE HENSON
55
00:03:53,480 --> 00:03:55,400
Maar er komt oorlog.
56
00:03:56,360 --> 00:03:57,840
Tegen januari 1940...
57
00:03:57,920 --> 00:04:02,360
hebben Duitse generaals een aanvalsplan
opgesteld voor West-Europa.
58
00:04:03,160 --> 00:04:05,960
Maar opeens blokkeert Hitler
de invasie en...
59
00:04:06,040 --> 00:04:08,680
dwingt de geallieerden
te blijven wachten.
60
00:04:10,240 --> 00:04:13,240
Er is onenigheid tussen Hitler
en zijn generaals...
61
00:04:13,320 --> 00:04:15,680
over hoe Frankrijk
het beste aan te vallen.
62
00:04:16,440 --> 00:04:18,760
Generaal Heinz Guderian pleit...
63
00:04:18,840 --> 00:04:22,160
voor het sturen van tanks
door de Ardennen...
64
00:04:22,720 --> 00:04:25,200
een dichtbebost en heuvelachtig gebied.
65
00:04:25,280 --> 00:04:28,400
Het bestaat uit een kronkelig netwerk
van wegen...
66
00:04:28,480 --> 00:04:30,680
onbegaanbaar voor tanks, dacht men.
67
00:04:31,480 --> 00:04:34,880
Eenmaal erdoor zouden de tanks
naar het Kanaal stormen...
68
00:04:34,960 --> 00:04:37,920
en zo het Britse leger
van de Fransen afsnijden.
69
00:04:38,560 --> 00:04:42,640
Maar het Duitse opperbevel vindt het
te radicaal en wijst het plan af.
70
00:04:44,400 --> 00:04:47,360
Tot op 10 januari...
71
00:04:47,440 --> 00:04:51,480
een Duits vliegtuig naar Keulen vliegt
met een militaire officier.
72
00:04:55,000 --> 00:04:59,480
Hij stort neer in een veld
buiten de Belgische stad Mechelen.
73
00:05:02,160 --> 00:05:04,800
In het vliegtuig liggen
geheime documenten...
74
00:05:04,880 --> 00:05:08,280
met Hitlers plan
voor de invasie van West-Europa.
75
00:05:11,880 --> 00:05:16,080
De geheime plannen, die nu in handen zijn
van de geallieerden, onthullen...
76
00:05:16,160 --> 00:05:20,720
dat de Duitsers vanuit het noorden
Nederland en België zullen binnenvallen...
77
00:05:20,800 --> 00:05:23,120
en daarna Frankrijk.
78
00:05:23,800 --> 00:05:27,600
Toen Hitler hoorde dat de plannen
voor de invasie van Frankrijk...
79
00:05:27,680 --> 00:05:30,680
waren ontdekt moet hij
zo kwaad zijn geweest.
80
00:05:32,160 --> 00:05:35,560
Hierdoor ging hij terug
naar een veel riskanter plan...
81
00:05:35,640 --> 00:05:38,640
dat de bevelhebbers
eerst hadden afgewezen:
82
00:05:38,720 --> 00:05:43,000
door de Ardennen gaan
en de Fransen op hun zwakst aanvallen.
83
00:05:44,400 --> 00:05:49,680
Ze gaan over op iets dat veel gedurfder
en veel riskanter is...
84
00:05:50,400 --> 00:05:55,040
maar wat absoluut de toon zet
voor de oorlog die eraan komt.
85
00:05:59,400 --> 00:06:01,360
Op 10 mei 1940...
86
00:06:01,440 --> 00:06:05,640
laten de Duitsers hun troepen los
op West-Europa.
87
00:06:12,200 --> 00:06:16,120
De geallieerden veronderstellen
dat de aanval via België zal komen...
88
00:06:16,200 --> 00:06:18,720
zodoende hadden ze
de besten van zowel...
89
00:06:18,800 --> 00:06:22,520
het Franse als het Britse leger
aan de grens met België gezet.
90
00:06:22,600 --> 00:06:26,280
Dus het lijkt alsof de hoofdmoot
door de lage landen gaat...
91
00:06:26,360 --> 00:06:29,400
maar in feite gaat die door de Ardennen.
92
00:06:30,000 --> 00:06:33,560
De Fransen en de Britten
dachten vast dat de tanks...
93
00:06:33,640 --> 00:06:36,720
en gepantserde colonnes
niet door de Ardennen konden.
94
00:06:36,800 --> 00:06:40,200
Hoe kon je logistiek gezien een leger
door die locatie verplaatsen?
95
00:06:41,160 --> 00:06:44,920
Wat de Duitsers heel slim deden,
was niet alleen door de Ardennen gaan...
96
00:06:45,000 --> 00:06:47,160
wat de verrassingsaanval was...
97
00:06:47,240 --> 00:06:50,280
maar ze rukten ook op naar België zelf.
98
00:06:50,360 --> 00:06:55,080
Met andere woorden, ze tartten
de geallieerden en die hapten.
99
00:06:57,520 --> 00:07:02,120
De Duitsers stootten door
de schijnbaar ondoordringbare Ardennen...
100
00:07:02,200 --> 00:07:05,800
met een nooit eerder geziene techniek
op het slagveld.
101
00:07:06,440 --> 00:07:11,040
Blitzkrieg, een snelle aanval
op de zwakke plek van de vijand...
102
00:07:11,120 --> 00:07:13,960
door middel van een aanval
van pure kracht.
103
00:07:14,040 --> 00:07:17,600
Snelle tanks, mobiele infanterie...
104
00:07:17,680 --> 00:07:20,600
en overweldigende luchtsteun.
105
00:07:20,680 --> 00:07:25,640
Dit was het eerste echte gebruik
van gepantserde blitzkrieg...
106
00:07:25,720 --> 00:07:27,000
in de wereldgeschiedenis.
107
00:07:27,080 --> 00:07:29,920
De Bewegungskrieg,
manoeuvre-oorlogsvoering...
108
00:07:30,000 --> 00:07:32,040
dus zo hard en snel mogelijk raken...
109
00:07:32,120 --> 00:07:33,720
en je erdoorheen slaan.
110
00:07:33,800 --> 00:07:36,760
Je vernietigt de vijand zodat ze
zich niet kunnen verzamelen.
111
00:07:37,640 --> 00:07:39,400
Zo wordt er paniek gezaaid.
112
00:07:40,880 --> 00:07:42,800
Het materiële effect van blitzkrieg...
113
00:07:42,880 --> 00:07:47,000
is dat de vijand zich blootstelt
aan echt gevaar.
114
00:07:47,080 --> 00:07:51,400
Het morele effect is dat je
je vijand volledig ontwricht.
115
00:07:52,400 --> 00:07:54,520
Het is bijna een goocheltruc.
116
00:08:04,440 --> 00:08:08,280
De architect van het plan,
generaal Heinz Guderian...
117
00:08:08,360 --> 00:08:11,880
leidt de Duitse pantserdivisies
door de Ardennen.
118
00:08:13,800 --> 00:08:19,240
Generaal Guderian had een simpel motto
dat zich moeilijk laat vertalen...
119
00:08:19,320 --> 00:08:22,400
maar het betekent 'gebruik grof geschut'.
120
00:08:23,080 --> 00:08:25,040
'Doe niets stukje bij beetje.'
121
00:08:25,120 --> 00:08:26,440
Hij was impulsief...
122
00:08:27,000 --> 00:08:30,800
en een groot expert
op het gebied van tankoorlogvoering.
123
00:08:32,520 --> 00:08:36,480
Guderian en zijn divisies
werkten nauw samen met de Luftwaffe...
124
00:08:36,560 --> 00:08:38,480
om door de Ardennen te breken...
125
00:08:38,560 --> 00:08:42,160
de Maas over te steken
en de geallieerden onder de voet te lopen...
126
00:08:42,240 --> 00:08:45,960
en zo in een paar dagen
Noord-Frankrijk te bereiken.
127
00:08:49,240 --> 00:08:53,400
De snelheid van de Duitse opmars
en de afgelegde afstand was uniek.
128
00:08:53,480 --> 00:08:57,120
En zowel de Britten als de Fransen
staan hier versteld van.
129
00:08:57,200 --> 00:09:01,040
Ze zijn teruggeduwd in deze corridor
in Noord-Frankrijk en België.
130
00:09:01,120 --> 00:09:03,560
En dit is ongelooflijk vermoeiend.
131
00:09:04,600 --> 00:09:07,640
Je krijgt niet genoeg slaap,
je wordt beschoten...
132
00:09:07,720 --> 00:09:10,720
je weet dat het niet goed gaat
omdat je terugvalt.
133
00:09:10,800 --> 00:09:12,120
Het moreel is niet goed.
134
00:09:15,640 --> 00:09:20,320
Guderians tankdivisie
verdeelde de Britse en Franse troepen...
135
00:09:20,400 --> 00:09:24,600
terwijl Hitlers mannen
hen met duizenden naar de kust duwden.
136
00:09:25,880 --> 00:09:28,480
NIEUW OORLOGSKABINET
137
00:09:28,560 --> 00:09:30,800
De man die Hitler verslaat,
is Winston Churchill.
138
00:09:30,880 --> 00:09:35,760
Het land verenigt zich sterk en resoluut
om de meest sinistere gek te verslaan...
139
00:09:35,840 --> 00:09:37,920
die ooit de wereld wilde veroveren.
140
00:09:39,000 --> 00:09:44,240
Ondertussen krijgt de nieuwe premier
van het land, Winston Churchill...
141
00:09:44,320 --> 00:09:46,360
schokkend nieuws.
142
00:09:47,720 --> 00:09:50,320
Hij wordt gebeld door Reynaud,
de Franse premier...
143
00:09:50,400 --> 00:09:53,080
die op 15 mei zegt:
'De strijd is verloren.'
144
00:09:53,160 --> 00:09:56,160
Dan zijn ze vijf dagen
in de strijd tegen de Duitsers.
145
00:09:57,320 --> 00:10:00,280
Het Duitse leger
probeerde dit jarenlang in WO I.
146
00:10:00,360 --> 00:10:03,520
En na vijf dagen in deze nieuwe oorlog
is de strijd verloren.
147
00:10:04,640 --> 00:10:08,240
Nadat hij een week eerder
Neville Chamberlain had vervangen...
148
00:10:08,320 --> 00:10:10,440
had Churchills aanstelling als premier...
149
00:10:10,520 --> 00:10:13,080
niet op een slechter moment kunnen komen.
150
00:10:13,920 --> 00:10:16,880
Velen zijn sceptisch
over zijn weerbaarheid.
151
00:10:17,720 --> 00:10:22,280
Veel leden van de regering vonden
Churchill een veel te riskante keuze.
152
00:10:22,360 --> 00:10:24,880
Hij maakte fout na fout in zijn leven.
153
00:10:24,960 --> 00:10:28,000
Als je naar zijn geschiedenis
in WO I kijkt...
154
00:10:28,080 --> 00:10:32,800
waren er veel gebreken
en daardoor waren ze echt bang...
155
00:10:32,880 --> 00:10:36,880
dat Churchill als een olifant
in een porseleinkast zou zijn, als leider.
156
00:10:36,960 --> 00:10:38,320
Ze vertrouwden hem niet.
157
00:10:38,400 --> 00:10:43,400
Hij was een man die politiek gezien
vaak van kamp was veranderd.
158
00:10:44,000 --> 00:10:46,560
Was hij de juiste man
op het juiste moment?
159
00:10:49,400 --> 00:10:52,880
Maar Churchill is een vechter.
Ga je vechten, dan heb je hem nodig.
160
00:10:52,960 --> 00:10:56,080
Hij maakte geen geheim
van zijn minachting voor Hitler...
161
00:10:56,160 --> 00:10:59,040
van zijn vastberadenheid
om zich te verzetten...
162
00:10:59,120 --> 00:11:00,960
en hij was een briljant redenaar.
163
00:11:01,040 --> 00:11:03,960
Hier is iemand
die 't Britse volk kon aanspreken...
164
00:11:04,040 --> 00:11:06,240
en aanmoedigen om zich te verzetten.
165
00:11:07,880 --> 00:11:11,280
Met de dreigende crisis
voor de Britse troepen in Frankrijk...
166
00:11:11,360 --> 00:11:16,480
is Churchills eerste toespraak
als premier onheilspellend.
167
00:11:17,040 --> 00:11:21,400
Voor ons liggen vele lange maanden
van strijd en van lijden.
168
00:11:21,920 --> 00:11:24,440
Jullie vragen: 'Wat is ons doel?'
169
00:11:24,520 --> 00:11:27,120
Dat beantwoord ik met één woord:
overwinnen.
170
00:11:28,200 --> 00:11:29,400
Tot elke prijs.
171
00:11:31,680 --> 00:11:35,720
Maar de opzwepende retoriek
spreekt de realiteit tegen.
172
00:11:39,640 --> 00:11:43,600
In Frankrijk zien de Britse troepen
hun ondergang naderen...
173
00:11:43,680 --> 00:11:46,080
trachtend de Duitse opmars te stoppen.
174
00:11:47,360 --> 00:11:49,040
Samen met de Fransen...
175
00:11:49,120 --> 00:11:52,400
voeren ze een tegenaanval uit
in de stad Arras.
176
00:11:54,920 --> 00:11:57,680
Dat is de laatste poging
om het terug te draaien.
177
00:11:59,080 --> 00:12:00,920
Maar ze breken niet door.
178
00:12:01,000 --> 00:12:03,280
Er is gewoon niet genoeg kracht.
179
00:12:04,240 --> 00:12:08,600
Met die mislukking is het voorbij.
Er mag nu geen nederlaag komen.
180
00:12:08,680 --> 00:12:11,440
Vanaf nu
is het een kwestie van schadebeperking.
181
00:12:13,720 --> 00:12:18,640
Met geallieerde slachtoffers en
meer dan een half miljoen overgaven...
182
00:12:19,320 --> 00:12:24,080
wordt het Britse expeditieleger
omsingeld door de Duitsers...
183
00:12:24,160 --> 00:12:26,640
en staat met de rug naar de kust.
184
00:12:27,680 --> 00:12:30,040
België stort in op de noordflank...
185
00:12:30,120 --> 00:12:32,680
en de Duitsers bestoken
vanuit het oosten...
186
00:12:32,760 --> 00:12:35,680
en zij vanuit het zuiden,
in deze kleine bubbel.
187
00:12:35,760 --> 00:12:38,120
'Dit is een nachtmerrie', zegt iedereen.
188
00:12:40,200 --> 00:12:42,000
De Fransen ploeterden.
189
00:12:42,720 --> 00:12:44,080
Het moreel was slecht.
190
00:12:44,160 --> 00:12:48,040
Franse legereenheden stortten in
bij deze Duitse aanvallen.
191
00:12:48,120 --> 00:12:51,480
De Britten zagen zichzelf
vastgeketend aan een lijk.
192
00:12:52,440 --> 00:12:56,480
Terwijl de Duitse aanval
de geallieerden bleef overweldigen...
193
00:12:56,560 --> 00:13:01,200
vliegt Churchill naar Parijs voor
een ontmoeting met premier Paul Reynaud...
194
00:13:01,280 --> 00:13:02,920
en het Franse opperbevel.
195
00:13:03,760 --> 00:13:08,040
De reden dat hij dat doet,
is om het Franse Oorlogscomité...
196
00:13:08,120 --> 00:13:10,800
te overtuigen vastberadener te zijn.
197
00:13:10,880 --> 00:13:13,840
'Kom op, ga door.
Er moet een oplossing voor zijn.'
198
00:13:13,920 --> 00:13:16,320
'Gooi de handdoek nog niet in de ring.'
199
00:13:17,440 --> 00:13:21,360
Maar Reynaud vindt de situatie hopeloos...
200
00:13:21,440 --> 00:13:26,080
en waarschuwt dat z'n kabinetscollega's
vredesbesprekingen met Hitler willen.
201
00:13:28,480 --> 00:13:30,160
Nu Hitlers mannen...
202
00:13:30,240 --> 00:13:35,440
terrein winnen, trekt het BEF zich
massaal terug naar de kust.
203
00:13:35,920 --> 00:13:37,960
Een race tegen de klok voor de Duitsers.
204
00:13:38,040 --> 00:13:41,200
Ze hebben het neusje van de zalm
van de geallieerden in de val...
205
00:13:41,280 --> 00:13:43,200
en laten hen er niet uit.
206
00:13:47,760 --> 00:13:49,720
Ze dachten:
207
00:13:49,800 --> 00:13:53,880
we zullen het Britse en het Franse leger
hier op het strand vernietigen.
208
00:13:53,960 --> 00:13:56,720
'Dan hebben we
een beslissende overwinning behaald...
209
00:13:56,800 --> 00:13:59,160
waar we eerder niet van konden dromen.'
210
00:13:59,920 --> 00:14:03,760
Terwijl duizenden geallieerden
zich naar veiligheid haasten...
211
00:14:03,840 --> 00:14:08,360
krijgen anderen het bevel om de Duitse
opmars naar Duinkerke te blokkeren...
212
00:14:08,440 --> 00:14:11,840
door belangrijke posities
zoals Calais te verdedigen.
213
00:14:11,920 --> 00:14:18,360
Elk uur dat ze in Calais wisten te redden,
was van onschatbare waarde in Duinkerke.
214
00:14:19,000 --> 00:14:24,280
Commandant van de geallieerde troepen is
de 41-jarige brigadier Claude Nicholson.
215
00:14:25,120 --> 00:14:29,720
Churchill stuurde een telegram
naar Nicholson in Calais met:
216
00:14:29,800 --> 00:14:32,040
'De ogen van het Rijk zijn op u gericht.'
217
00:14:32,120 --> 00:14:36,560
Als je dat kreeg als commandant...
218
00:14:36,640 --> 00:14:39,880
betekende dat
dat je je niet mocht overgeven.
219
00:14:41,160 --> 00:14:43,760
Drie dagen lang wordt er hard gevochten...
220
00:14:43,840 --> 00:14:47,200
tussen Hitlers pantserdivisies
en de geallieerden...
221
00:14:47,280 --> 00:14:49,560
die met drie tegen één
in de minderheid zijn.
222
00:14:51,400 --> 00:14:56,440
Churchill heeft de kans om te evacueren.
Hij zegt: 'Nee, hou vol en blijf vechten.'
223
00:14:58,080 --> 00:15:00,480
Het was een
van de moeilijkste beslissingen...
224
00:15:00,560 --> 00:15:03,760
die Winston Churchill moest nemen
in de oorlog.
225
00:15:04,480 --> 00:15:07,640
Hij was er echt ziek van
om het bevel te moeten geven.
226
00:15:07,720 --> 00:15:10,440
Maar hij gaf het toch.
227
00:15:10,520 --> 00:15:13,120
Het was een voorbeeld
van zijn leiderschap.
228
00:15:15,240 --> 00:15:19,920
Het resultaat voor brigadier Nicholson en
zijn soldaten was dat niemand weg kon.
229
00:15:20,000 --> 00:15:22,960
Ze worden gedood,
gewond of gevangengenomen.
230
00:15:25,640 --> 00:15:31,040
Na overgave komt Nicholson in
een krijgsgevangenkamp in Noord-Duitsland.
231
00:15:32,880 --> 00:15:36,720
En het trieste is
dat hij zelfmoord pleegde...
232
00:15:37,520 --> 00:15:39,200
tijdens zijn gevangenschap.
233
00:15:39,280 --> 00:15:43,360
Het leek alsof hij voelde
dat hij het land in de steek had gelaten.
234
00:15:43,840 --> 00:15:48,280
En als je kijkt naar de situatie,
naar wat hij deed, was hij een held.
235
00:15:56,560 --> 00:15:58,680
Na zijn terugkeer uit Frankrijk...
236
00:15:58,760 --> 00:16:02,120
komt Churchill bijeen
in zijn oorlogskabinet in Londen.
237
00:16:02,200 --> 00:16:07,600
Minister van BZ, Lord Halifax,
is tegen de oorlog tegen Duitsland...
238
00:16:07,680 --> 00:16:11,080
en wil dat Churchill
vrede met Hitler zoekt.
239
00:16:11,160 --> 00:16:14,360
Halifax is populair
onder collega's in het Hogerhuis.
240
00:16:14,440 --> 00:16:16,600
Veel aanhangers in de Tory-partij.
241
00:16:16,680 --> 00:16:19,600
En een andere bewonderaar
is koning George VI.
242
00:16:19,680 --> 00:16:23,680
Halifax is niet alleen
de eerste keus van zijn partij...
243
00:16:23,760 --> 00:16:25,200
maar ook van de koning.
244
00:16:25,280 --> 00:16:29,320
Hij besluit dat hij de klus niet aankan
en doet dus niets.
245
00:16:30,200 --> 00:16:33,200
Terwijl Halifax gelooft
dat Hitler slechts een paar...
246
00:16:33,280 --> 00:16:36,200
Britse gebieden wil
als vrede wordt bemiddeld...
247
00:16:36,800 --> 00:16:41,160
vreest Churchill dat Hitler de controle
over de Koninklijke Marine zal eisen...
248
00:16:41,240 --> 00:16:42,520
en nog veel meer.
249
00:16:42,960 --> 00:16:46,720
Het Britse oorlogskabinet is
hopeloos verdeeld...
250
00:16:46,800 --> 00:16:50,120
omdat er mensen als Halifax in zitten...
251
00:16:50,200 --> 00:16:52,280
die geweldige realisten waren.
252
00:16:52,360 --> 00:16:56,040
Ze denken: we kunnen de oorlog
niet winnen, we moeten onderhandelen.
253
00:16:56,120 --> 00:16:59,040
En er waren ook diehards, zoals Churchill...
254
00:16:59,120 --> 00:17:02,400
die vonden dat we moesten blijven
vechten tot het einde, anders...
255
00:17:02,480 --> 00:17:05,680
zou wat we hieruit kunnen halen
erger zijn dan als we doorgaan.
256
00:17:05,760 --> 00:17:11,080
Op 25 mei, zonder toestemming
van het oorlogskabinet...
257
00:17:11,160 --> 00:17:15,280
ontmoet Halifax
de Italiaanse ambassadeur bij BZ...
258
00:17:15,360 --> 00:17:19,320
en vraagt of Italië een staakt-het-vuren
met Duitsland kan regelen.
259
00:17:20,080 --> 00:17:24,360
Halifax is niet de enige die denkt
dat dit de beste manier is.
260
00:17:24,440 --> 00:17:29,600
Joseph Kennedy, de vader van JFK,
is de ambassadeur van de VS in GB.
261
00:17:29,680 --> 00:17:32,680
Hij gelooft ook dat Groot-Brittannië
aan z'n einde is...
262
00:17:32,760 --> 00:17:36,960
en probeerde de Duitse ambassadeur
te peilen over vredesbesprekingen.
263
00:17:37,680 --> 00:17:42,480
Net als Halifax heeft Kennedy
hier geen toestemming voor.
264
00:17:43,320 --> 00:17:46,400
Het is moeilijk te geloven
waar Churchill mee te maken had.
265
00:17:46,480 --> 00:17:50,320
Hij heeft niet alleen de uitdaging
van de Duitsers die het BEF kapot willen...
266
00:17:50,400 --> 00:17:53,840
maar ook de vijanden van binnenin
die willen dat hij vrede bespreekt.
267
00:17:54,520 --> 00:18:00,720
Rond dezelfde tijd dat Halifax en Kennedy
onwettige vredesbesprekingen onderzoeken...
268
00:18:00,800 --> 00:18:05,480
besluit Churchill dat Britse soldaten
niet door kunnen vechten in Frankrijk.
269
00:18:05,560 --> 00:18:07,680
Ze moeten geëvacueerd worden.
270
00:18:07,760 --> 00:18:09,840
De Britten hebben geen keus.
271
00:18:09,920 --> 00:18:14,160
Het is of zich terugtrekken
over het Kanaal naar GB in veiligheid...
272
00:18:14,240 --> 00:18:17,120
of zich overgeven
en krijgsgevangenen worden.
273
00:18:18,040 --> 00:18:23,880
Als het BEF niet terugkwam, zouden ze
worden gevangen of afgeslacht...
274
00:18:23,960 --> 00:18:27,640
en Churchill begreep
dat je niet kon toestaan...
275
00:18:27,720 --> 00:18:31,280
dat een kwart miljoen man
in Duitse handen zou vallen.
276
00:18:31,360 --> 00:18:33,600
Dat zou het einde van de oorlog zijn.
277
00:18:36,360 --> 00:18:42,000
Terwijl de Duitsers bijna
't Britse expeditieleger heeft ingesloten...
278
00:18:42,080 --> 00:18:46,840
vraagt Churchill een betrouwbare
bondgenoot voor de reddingsoperatie:
279
00:18:46,920 --> 00:18:49,080
vice-admiraal Bertram Ramsay.
280
00:18:49,640 --> 00:18:53,880
Churchill wist dat Ramsay
een zeer kalme commandant was...
281
00:18:53,960 --> 00:18:57,400
wat natuurlijk enorm belangrijk zou zijn
in deze operatie.
282
00:18:57,480 --> 00:19:00,480
Hij wist dat hij
de klus zou kunnen klaren.
283
00:19:01,720 --> 00:19:05,720
Vanuit kantoren, diep in de tunnels
onder Dover Castle...
284
00:19:06,480 --> 00:19:09,680
plannen Ramsay
en zijn team de evacuatie...
285
00:19:09,760 --> 00:19:12,720
met de codenaam Operatie Dynamo.
286
00:19:14,080 --> 00:19:17,760
Als Ramsay kijkt hoe hij
het BEF weg kan krijgen...
287
00:19:17,840 --> 00:19:21,200
ziet hij in eerste instantie
de drie grote havens.
288
00:19:22,160 --> 00:19:26,000
Boulogne, Calais, Duinkerke,
dus zo gaat het gebeuren.
289
00:19:27,960 --> 00:19:31,000
Binnen enkele dagen
vernietigde de Duitse luchtmacht...
290
00:19:31,080 --> 00:19:33,240
de havens van Boulogne en Calais.
291
00:19:35,200 --> 00:19:38,640
Door die eliminatie
gaan Boulogne en Calais verloren...
292
00:19:38,720 --> 00:19:43,800
en kan alleen Duinkerke worden gebruikt,
dus er was in feite geen keus.
293
00:19:43,880 --> 00:19:47,120
En vergeet niet dat Duinkerke een grote...
294
00:19:48,160 --> 00:19:50,000
en zeer drukke haven was.
295
00:19:50,080 --> 00:19:55,520
Er was dus veel ruimte
om het Britse expeditieleger...
296
00:19:55,600 --> 00:19:57,800
uit zo'n actieve haven te evacueren.
297
00:19:58,600 --> 00:20:01,720
Het ligt vlakbij de grens
van Frankrijk en België...
298
00:20:01,800 --> 00:20:04,360
en 65 km van de Engelse kust.
299
00:20:05,480 --> 00:20:08,800
Ramsay instrueert een grote vloot schepen
van de marine...
300
00:20:08,880 --> 00:20:11,600
van torpedojagers tot kanonneerboten...
301
00:20:11,680 --> 00:20:14,760
om zich voor te bereiden
om naar Duinkerke te gaan.
302
00:20:15,400 --> 00:20:19,280
Ondertussen vluchten
meer dan 300.000 geallieerde soldaten...
303
00:20:19,360 --> 00:20:22,400
naar het strand
in de hoop gered te worden.
304
00:20:23,120 --> 00:20:27,400
Maar nu de Duitsers snel dichterbij komen,
dringt de tijd.
305
00:20:27,960 --> 00:20:34,160
Ze verwachten dat ze in hooguit 48 uur
door de Duitsers zijn geïsoleerd.
306
00:20:34,240 --> 00:20:40,920
En over 48 uur kunnen ze naar verwachting,
als ze geluk hebben, 45.000 man weghalen.
307
00:20:41,000 --> 00:20:44,360
Dit waren de beste scenario's.
308
00:20:46,520 --> 00:20:52,360
Dit is de grootste kustevacuatie
in de geschiedenis tot nu toe.
309
00:20:53,040 --> 00:20:56,120
Het leek bijna onmogelijk
dat ze het zouden redden.
310
00:20:59,960 --> 00:21:04,640
Met nog maar 48 uur te gaan,
gaan de marineschepen meteen aan de slag.
311
00:21:11,440 --> 00:21:17,240
Maar de volgende avond waren er
nog maar 7500 man gered.
312
00:21:21,160 --> 00:21:24,200
Het gaat erg langzaam,
want je moet de soldaten...
313
00:21:24,280 --> 00:21:26,520
die op het strand wachtten, decamperen...
314
00:21:26,600 --> 00:21:29,160
en ze mogen niet allemaal
naar de boot rennen.
315
00:21:31,920 --> 00:21:37,400
Als je een paar honderdduizend mensen
op het strand hebt, is het een gedrang.
316
00:21:37,480 --> 00:21:42,680
Het is ongelooflijk moeilijk om
fysiek naar het water te gaan, laat staan...
317
00:21:42,760 --> 00:21:44,280
op een boot te stappen.
318
00:21:47,000 --> 00:21:50,160
En ze zijn kwetsbaar.
Het moet vreselijk zijn geweest.
319
00:21:55,320 --> 00:21:57,040
DUINKERKE
320
00:21:59,440 --> 00:22:04,200
Hitlers tanks zijn
binnen een paar kilometer van Duinkerke...
321
00:22:04,720 --> 00:22:08,880
als ze buitengewoon nieuws ontvangen
van het Duitse opperbevel.
322
00:22:09,360 --> 00:22:12,080
Er komt een bevel om de tanks te stoppen.
323
00:22:12,160 --> 00:22:14,680
Aan het front staan ze versteld.
324
00:22:14,760 --> 00:22:18,040
'We gaan het Kanaal over.
Je kunt ons nu niet stoppen.'
325
00:22:18,520 --> 00:22:20,920
Een van de eersten die het nieuws hoort...
326
00:22:21,000 --> 00:22:22,480
is Heinz Guderian.
327
00:22:23,840 --> 00:22:26,800
Guderian haastte zich naar het Kanaal.
328
00:22:26,880 --> 00:22:31,840
Hij krijgt een bevel om te zeggen dat de
aanval moet stoppen, hij is echt woedend.
329
00:22:32,400 --> 00:22:36,800
Als je aanvalt en
je ziet dat de vijand vlucht...
330
00:22:36,880 --> 00:22:39,720
krijg je een kick van enthousiasme.
331
00:22:39,800 --> 00:22:43,200
Als er dan een bevel komt
dat je moet stoppen...
332
00:22:43,280 --> 00:22:45,320
begrijp je niet waarom.
333
00:22:45,400 --> 00:22:47,800
Een reden voor het bevel tot stilstand...
334
00:22:47,880 --> 00:22:51,640
is om de infanterie die achterop raakte
de kans te geven in te halen.
335
00:22:51,720 --> 00:22:55,720
Ze dachten: er komt nog een gevecht
met de overgebleven Franse legers...
336
00:22:55,800 --> 00:22:59,640
en we moeten zoveel mogelijk
van onze tanks intact houden.
337
00:23:05,920 --> 00:23:10,440
Maar één man ziet een gouden kans
in het bevel tot stilstand.
338
00:23:11,160 --> 00:23:13,520
Eerder uitblinker
in de Eerste Wereldoorlog...
339
00:23:13,600 --> 00:23:17,160
en Luftwaffe-commandant
en opperbevelhebber Hermann Göring.
340
00:23:19,720 --> 00:23:24,600
Göring was misschien wel
de meest illustere leider van de nazi's.
341
00:23:24,680 --> 00:23:26,760
Hitler vertrouwde hem volledig.
342
00:23:26,840 --> 00:23:30,160
Ze waren oude partijgenoten.
343
00:23:31,400 --> 00:23:35,840
Göring was pompeus, joviaal, wreed.
344
00:23:36,760 --> 00:23:40,600
Hij hield duidelijk van eten,
dat zag iedereen.
345
00:23:42,200 --> 00:23:45,880
Görings mateloosheid
houdt niet op bij eten.
346
00:23:45,960 --> 00:23:50,080
In 1923, na een schotwond in het been...
347
00:23:50,160 --> 00:23:52,720
tijdens een mislukte coup door de nazi's...
348
00:23:52,800 --> 00:23:56,480
raakte Göring
steeds meer verslaafd aan morfine.
349
00:23:56,560 --> 00:23:59,880
Zo erg zelfs dat Hitlers rechterhand...
350
00:23:59,960 --> 00:24:03,200
twee keer is opgenomen
in een psychiatrisch ziekenhuis.
351
00:24:04,200 --> 00:24:07,000
En z'n verslavingen...
352
00:24:07,080 --> 00:24:10,240
maakten hem meer en meer vatbaar...
353
00:24:10,320 --> 00:24:14,840
om de capaciteiten
van de Duitse luchtmacht te overschatten...
354
00:24:14,920 --> 00:24:17,400
en grootse beloftes te doen...
355
00:24:17,480 --> 00:24:19,240
die hij niet kon houden.
356
00:24:21,080 --> 00:24:24,000
Als dit bevel komt
gaat hij naar Hitlers hoofdkwartier.
357
00:24:24,080 --> 00:24:27,360
'Geen zorgen. Mijn Luftwaffe
zal de Britten vernietigen.'
358
00:24:28,240 --> 00:24:31,480
Göring zegt, 'Führer,
we kunnen de stranden bombarderen...
359
00:24:31,560 --> 00:24:34,360
en de evacuatieschepen van de Britten.'
360
00:24:34,440 --> 00:24:35,680
'Ik kan dit wel aan.'
361
00:24:38,640 --> 00:24:40,920
Terwijl duizenden Britse
en Franse soldaten...
362
00:24:41,000 --> 00:24:43,600
proberen te ontsnappen over het Kanaal...
363
00:24:44,440 --> 00:24:47,600
begint Görings Luftwaffe
de haven te vernietigen.
364
00:24:53,800 --> 00:24:57,360
Duinkerke was een grote wanorde.
Het was zwaar gebombardeerd.
365
00:24:57,440 --> 00:25:00,800
De haven stond in brand en was vernield,
dode burgers op straat...
366
00:25:00,880 --> 00:25:03,680
geen elektriciteit, geen stromend water.
367
00:25:03,760 --> 00:25:05,880
Een scene van een bloedbad.
368
00:25:06,600 --> 00:25:11,760
Terwijl golf na golf van
Duitse vliegtuigen de troepen overweldigt...
369
00:25:11,840 --> 00:25:13,200
wordt er geroepen.
370
00:25:15,440 --> 00:25:18,680
'Waar was de RAF?'
Ze zeiden constant: 'Waar is de RAF?'
371
00:25:19,720 --> 00:25:23,040
Er is veel controverse over de rol
van de RAF in Duinkerke...
372
00:25:23,120 --> 00:25:27,400
omdat de Duitsers de leiding hadden
over de lucht boven de stranden...
373
00:25:27,480 --> 00:25:28,640
en waar was de RAF?
374
00:25:28,720 --> 00:25:31,120
Dus de hele mythe gaat
dat de RAF afwezig was.
375
00:25:32,240 --> 00:25:35,280
De troepen zaten vast op het strand,
ze waren bang.
376
00:25:35,360 --> 00:25:38,120
Ze werden beschoten door de Luftwaffe...
377
00:25:38,200 --> 00:25:41,600
en wisten niet of ze binnen 24 uur
zouden worden doodgeschoten...
378
00:25:41,680 --> 00:25:43,600
of krijgsgevangene zouden worden.
379
00:25:43,680 --> 00:25:47,080
Er was veel verontwaardiging en
er gingen veel geruchten.
380
00:25:47,160 --> 00:25:49,560
Ze wisten niet wat er gaande was.
381
00:25:50,320 --> 00:25:54,280
Terwijl de verontwaardiging over de RAF
onder de troepen groeit...
382
00:25:54,800 --> 00:25:57,480
worden ze ook wanhopiger
om thuis te komen.
383
00:25:58,000 --> 00:26:01,320
Maar nu de haven van Duinkerke
volledig verwoest is...
384
00:26:01,400 --> 00:26:03,280
zijn de geallieerden gestrand.
385
00:26:04,480 --> 00:26:09,320
Het probleem als je op het strand bent,
is hoe je van daar naar een boot gaat.
386
00:26:09,840 --> 00:26:13,520
Grote schepen die zoveel
terug naar Groot-Brittannië brengen...
387
00:26:13,600 --> 00:26:16,040
kunnen niet aanleggen op het zand.
388
00:26:16,120 --> 00:26:19,320
Dus de Britten moesten
nieuwe manieren bedenken...
389
00:26:19,400 --> 00:26:22,920
om schepen in Duinkerke te krijgen
om die troepen weg te halen.
390
00:26:24,080 --> 00:26:27,200
Zonder eenvoudige manier
om van het strand te komen...
391
00:26:27,280 --> 00:26:31,120
dreigt er gevangenneming of de dood
voor de geallieerden...
392
00:26:31,200 --> 00:26:32,840
door de nazi's.
393
00:26:33,360 --> 00:26:36,200
Vanuit zijn kantoor
diep onder Dover Castle...
394
00:26:36,280 --> 00:26:40,400
weet Ramsay dat hij geen tijd meer heeft
om de troepen thuis te krijgen.
395
00:26:43,600 --> 00:26:47,960
Wanhopig op zoek naar een reddingslijn
doet de marine een dringende oproep.
396
00:26:49,640 --> 00:26:53,320
De Koninklijke Marine verspreidde
de boodschap op verschillende manieren.
397
00:26:53,400 --> 00:26:57,800
Door middel van journaals en bioscopen,
radio-uitzendingen op de BBC...
398
00:26:57,880 --> 00:27:01,080
en telefoontjes
naar verschillende scheepswerven.
399
00:27:01,760 --> 00:27:04,920
Het specifieke detail
van wat ze wilden was heel kort.
400
00:27:05,000 --> 00:27:09,280
Ze vroegen om motorjachten
van minstens negen meter lang...
401
00:27:09,360 --> 00:27:12,720
en had je er een, moest je
je melden bij de admiraliteit.
402
00:27:12,800 --> 00:27:16,200
Allerlei kleine schepen kwamen
in Duinkerke terecht.
403
00:27:16,280 --> 00:27:18,480
Je had motorboten...
404
00:27:18,560 --> 00:27:20,640
jachten, zeilboten...
405
00:27:20,720 --> 00:27:22,440
vissersboten.
406
00:27:22,520 --> 00:27:25,440
Alles wat in gebruik kon worden genomen...
407
00:27:25,520 --> 00:27:27,880
werd gebruikt en ze waren allemaal nodig.
408
00:27:35,880 --> 00:27:40,080
Charles Lightoller is zo'n scheepseigenaar
op weg naar Duinkerke.
409
00:27:41,120 --> 00:27:46,120
Charles Lightoller was de oudste
overlevende officier van de Titanic.
410
00:27:46,200 --> 00:27:49,440
En tijdens WO I was hij commandant
bij de Koninklijke Marine.
411
00:27:49,520 --> 00:27:52,000
Dus hij had al
een flink dramatisch leven gehad.
412
00:27:53,160 --> 00:27:56,520
Lightoller is eigenaar van een motorjacht,
de Sundowner...
413
00:27:57,280 --> 00:28:02,840
dat pas werd opgeëist en naar Duinkerke
zal worden gebracht door de marine.
414
00:28:03,920 --> 00:28:07,080
Dat wilde hij niet.
Hij wilde Sundowner zelf brengen.
415
00:28:07,160 --> 00:28:09,880
Als het zou gebeuren, zou hij het doen.
416
00:28:09,960 --> 00:28:13,840
Dus hij nam een van zijn zonen en
een zeeverkenner mee...
417
00:28:13,920 --> 00:28:18,560
en ze gingen met z'n drieën over
op deze kleine motorboot.
418
00:28:21,480 --> 00:28:24,560
Terwijl Sundowner samen met
honderden andere scheepjes...
419
00:28:24,640 --> 00:28:27,320
naar Duinkerke raast...
420
00:28:27,880 --> 00:28:31,040
weigert Görings Luftwaffe
het op te geven.
421
00:28:31,720 --> 00:28:33,720
De verontwaardiging voor de RAF...
422
00:28:33,800 --> 00:28:38,680
groeit bij de troepen
die vastzitten op het strand.
423
00:28:40,840 --> 00:28:44,120
Veel mensen in Duinkerke
konden hen niet zien.
424
00:28:44,200 --> 00:28:47,520
Daarom geloofden ze niet
dat ze er waren...
425
00:28:47,600 --> 00:28:50,320
en geloofden niet
dat ze hun werk hadden gedaan.
426
00:28:53,120 --> 00:28:56,000
De troepen weten niet
dat hoog boven de stranden...
427
00:28:56,080 --> 00:29:00,800
de RAF hard vecht
tegen de machtige Luftwaffe.
428
00:29:02,480 --> 00:29:08,040
Alleen al op de eerste dag vliegen er
meer dan 250 vluchten over de haven.
429
00:29:10,560 --> 00:29:14,360
Ze werden niet gezien omdat ze
zich boven het wolkendek bevonden...
430
00:29:14,440 --> 00:29:16,480
of, relevanter, ze vochten...
431
00:29:16,560 --> 00:29:20,480
tegen Duitse jachtvliegtuigen
weg van het echte bruggenhoofd.
432
00:29:21,000 --> 00:29:23,960
De zet van de RAF is de Duitsers weghouden
van Duinkerke...
433
00:29:24,040 --> 00:29:26,520
niet om ze te bevechten op het slagveld.
434
00:29:27,800 --> 00:29:32,800
De opvatting dat de RAF niets deed,
is echt onredelijk en onjuist.
435
00:29:32,880 --> 00:29:36,080
En natuurlijk, achteraf en
met meer historische kennis...
436
00:29:36,160 --> 00:29:38,280
weten we nu hoeveel ze echt deden.
437
00:29:39,240 --> 00:29:41,320
In de loop van de evacuatie...
438
00:29:41,400 --> 00:29:45,840
wist de RAF tot 240
vijandelijke vliegtuigen neer te halen...
439
00:29:46,480 --> 00:29:49,840
en ze verloren 106 gevechtsvliegtuigen.
440
00:29:51,880 --> 00:29:54,840
In de strijd om Frankrijk
werden 1500 piloten...
441
00:29:54,920 --> 00:29:57,520
gevangengenomen, gewond of gedood.
442
00:29:57,600 --> 00:30:00,440
Maar de mensen op het strand
weten hier niets van.
443
00:30:06,000 --> 00:30:09,440
Soldaten op het strand
begonnen hun woede af te reageren...
444
00:30:09,520 --> 00:30:14,360
op die paar RAF-piloten of piloten
op het strand, die ook naar huis wilden.
445
00:30:14,440 --> 00:30:16,960
Stel je voor, je bent op het strand...
446
00:30:17,040 --> 00:30:20,160
en je bent helemaal uitgeput, verslagen...
447
00:30:20,240 --> 00:30:23,040
kon eindelijk op een boot
en ziet een RAF-piloot.
448
00:30:23,120 --> 00:30:25,680
Je denkt: jij had me moeten beschermen...
449
00:30:25,760 --> 00:30:29,040
je bent neergeschoten. Jullie zijn
met te weinig, wat is dit?
450
00:30:29,120 --> 00:30:31,800
Veel RAF-piloten kregen hier kritiek over.
451
00:30:32,760 --> 00:30:36,400
RAF-piloot en eskadercommandant
Anthony Bartley herinnert zich...
452
00:30:36,480 --> 00:30:39,680
de uitdagingen waar hij
en z'n collega-piloten voor stonden.
453
00:30:40,360 --> 00:30:45,000
De Britse soldaten stonden vijandig
tegenover de luchtmacht.
454
00:30:45,600 --> 00:30:48,600
Een gevechtspiloot die ik kende...
455
00:30:48,680 --> 00:30:51,840
werd neergeschoten bij Duinkerke in zee.
456
00:30:51,920 --> 00:30:53,400
Hij zwom naar een boot...
457
00:30:53,480 --> 00:30:58,400
en een marineman zei: 'Ga terug.
We nemen jullie eikels niet mee.'
458
00:30:59,440 --> 00:31:01,480
'We nemen alleen soldaten mee.'
459
00:31:01,560 --> 00:31:03,760
Er was veel vijandschap.
460
00:31:06,080 --> 00:31:08,720
Ondertussen zijn er op 27 mei...
461
00:31:08,800 --> 00:31:11,960
nog eens duizenden mannen
bijgekomen op het strand...
462
00:31:12,040 --> 00:31:13,960
wanhopig om terug te keren.
463
00:31:14,040 --> 00:31:17,080
Ondanks de versterkingen
van de kleine schepen...
464
00:31:17,160 --> 00:31:21,360
wordt het Ramsay duidelijk
dat evacueren van de stranden alleen...
465
00:31:21,440 --> 00:31:24,000
niet genoeg is om alle troepen te redden.
466
00:31:24,560 --> 00:31:27,320
Je hebt honderdduizenden mannen
op het strand...
467
00:31:27,400 --> 00:31:29,600
en hoe kleiner het vaartuig...
468
00:31:29,680 --> 00:31:34,400
hoe minder mensen je van het strand
naar een ander schip kunt vervoeren.
469
00:31:34,480 --> 00:31:38,040
Je wilt dat met veel,
met massa's mensen doen.
470
00:31:38,120 --> 00:31:41,960
Dat is met kleine schepen niet mogelijk.
471
00:31:43,760 --> 00:31:45,520
Dit is een enorme onderneming.
472
00:31:45,600 --> 00:31:50,760
Ramsay probeert een leger
uit de klauwen van zijn vijand te redden.
473
00:31:50,840 --> 00:31:53,760
Hoe? Met alles wat hij heeft.
474
00:31:53,840 --> 00:31:57,160
Of het nu grote marineschepen zijn...
475
00:31:57,240 --> 00:31:58,840
grote burgerschepen...
476
00:31:58,920 --> 00:31:59,960
kleine...
477
00:32:00,040 --> 00:32:02,440
Alles is goed, alles kan helpen.
478
00:32:02,520 --> 00:32:06,440
Dus het is geïmproviseerd,
ad hoc, maar heel moeilijk.
479
00:32:12,120 --> 00:32:16,040
Op dezelfde dag
arriveert Ramsay's gelijke in Duinkerke...
480
00:32:16,120 --> 00:32:18,800
marineofficier Bill Tennant...
481
00:32:18,880 --> 00:32:21,960
om te helpen de evacuatie te versnellen.
482
00:32:24,320 --> 00:32:28,640
Er zijn al vernielde schepen,
er duiken Stuka's naar beneden.
483
00:32:28,720 --> 00:32:32,640
De scène die hij aantreft
is bijna apocalyptisch.
484
00:32:42,920 --> 00:32:46,040
Om het nog erger te maken
voor Tennant en de troepen...
485
00:32:46,120 --> 00:32:48,720
heeft het Britse opperbevel net gehoord...
486
00:32:48,800 --> 00:32:52,560
dat Hitler het controversiële
stilstandbevel heeft opgeheven.
487
00:32:54,120 --> 00:32:58,840
De gevreesde pantserdivisies van de nazi's
racen opnieuw naar Duinkerke.
488
00:33:00,280 --> 00:33:04,200
Met de verwoeste haven, duizenden
die wachten om gered te worden...
489
00:33:04,280 --> 00:33:08,280
en de dreiging van de nazi's,
zowel in de lucht als op de grond...
490
00:33:08,360 --> 00:33:13,880
lijkt Tennants vooruitzicht
om 45.000 mannen te evacueren onmogelijk...
491
00:33:13,960 --> 00:33:15,920
in maar twee dagen.
492
00:33:17,280 --> 00:33:20,640
Dit gaat allemaal zo langzaam.
Er moet iets gebeuren.
493
00:33:20,720 --> 00:33:23,760
En hij moet snel denken, snel handelen.
494
00:33:24,640 --> 00:33:26,960
Tennant ziet een sprankje hoop.
495
00:33:27,480 --> 00:33:30,680
Wat hij opmerkt, is een pier,
een soort golfbreker...
496
00:33:30,760 --> 00:33:35,480
die ruim een kilometer in zee uitsteekt.
497
00:33:35,560 --> 00:33:37,480
Feitelijk om een haven te beschermen.
498
00:33:37,560 --> 00:33:40,600
Niet om te gebruiken
om op een schip te komen.
499
00:33:40,680 --> 00:33:42,720
Maar dat moet wel in Duinkerke.
500
00:33:44,240 --> 00:33:47,040
Hij denkt: we proberen het
als een steiger te gebruiken.
501
00:33:50,120 --> 00:33:51,320
En het werkte.
502
00:33:54,000 --> 00:33:57,320
En dat was een doorbraak,
omdat je zo een groot schip...
503
00:33:57,400 --> 00:34:01,120
naast een Mölders, torpedojager,
raderboot of zo kunt krijgen...
504
00:34:01,200 --> 00:34:04,400
en je er relatief snel
veel soldaten op kunt laden.
505
00:34:04,480 --> 00:34:08,120
Veel meer mensen ontsnapten
van de pier dan van de stranden.
506
00:34:12,720 --> 00:34:17,040
Tennants ontdekking van de pier
is niet het enige vindingrijke voorbeeld...
507
00:34:17,120 --> 00:34:19,160
in Duinkerke.
508
00:34:20,000 --> 00:34:25,360
De race naar het strand is
van het grootste belang voor de soldaten.
509
00:34:25,440 --> 00:34:29,040
En ze worden belemmerd
door zware wapens, artillerie.
510
00:34:29,120 --> 00:34:32,560
Sommigen hebben vrachtwagens,
zelfs tanks, en andere dingen...
511
00:34:32,640 --> 00:34:34,080
het afval van de oorlog.
512
00:34:34,160 --> 00:34:37,160
En ze beseffen dat
ze dit niet mee kunnen brengen.
513
00:34:38,080 --> 00:34:42,160
Ongeveer 85.000 voertuigen
worden achtergelaten...
514
00:34:42,240 --> 00:34:44,640
door mannen die naar de kust vluchten.
515
00:34:46,440 --> 00:34:48,520
Maar terwijl ze wachten op redding...
516
00:34:48,600 --> 00:34:52,480
komt een groep koninklijke ingenieurs
met een sluw idee.
517
00:34:53,000 --> 00:34:55,720
Ze zagen de grote pier aan de ene kant...
518
00:34:55,800 --> 00:34:59,560
maar mensen moesten
in de rij staan op het strand.
519
00:34:59,640 --> 00:35:03,880
Ze dachten: we kunnen onze
eigen steiger bouwen met vrachtwagens.
520
00:35:05,880 --> 00:35:10,560
Ze staken de banden lek
en duwden ze in een rij.
521
00:35:10,640 --> 00:35:13,160
Ze maakten ze aan elkaar vast.
522
00:35:13,240 --> 00:35:15,200
Ze legden er zandzakken bovenop...
523
00:35:15,280 --> 00:35:18,280
en daarbovenop houten planken.
524
00:35:18,960 --> 00:35:21,800
En zo hadden ze een pier gemaakt.
525
00:35:26,440 --> 00:35:30,240
Dit soort vindingrijkheid was
een van de manieren...
526
00:35:30,320 --> 00:35:33,120
waarop mensen konden overleven
in Duinkerke...
527
00:35:33,200 --> 00:35:37,480
en een van de manieren waarop ze
het zichzelf iets makkelijker maakten.
528
00:35:45,760 --> 00:35:48,800
Het aantal geëvacueerde mannen
uit Duinkerke...
529
00:35:48,880 --> 00:35:52,440
was nu meer dan verdubbeld,
tot meer dan 25.000.
530
00:35:58,080 --> 00:36:01,800
Het gaat hier om 16 kilometer
aan stranden, honderdduizenden mensen.
531
00:36:01,880 --> 00:36:05,560
Zoveel verschillende soorten mensen
waren op die stranden.
532
00:36:07,280 --> 00:36:11,160
Mensen hebben verschillende ervaringen
in Duinkerke.
533
00:36:11,240 --> 00:36:12,960
Voor sommigen is het pure chaos...
534
00:36:13,040 --> 00:36:16,800
anderen gaan liggen
om wat te slapen, ze zijn zo uitgeput.
535
00:36:16,880 --> 00:36:20,000
Anderen plunderen bars en cafés
om wat te drinken.
536
00:36:20,080 --> 00:36:22,920
En vaak is het water al afgesloten.
537
00:36:23,000 --> 00:36:26,040
De leiding is gesprongen,
dus geen stromend water.
538
00:36:26,120 --> 00:36:29,760
Ze worden dronken van wijn,
maar het is tenminste vloeibaar.
539
00:36:30,240 --> 00:36:32,200
Mensen speelden cricket op het strand.
540
00:36:32,280 --> 00:36:37,560
Er was een circusartiest die trucjes deed
op de rug van een paard.
541
00:36:37,640 --> 00:36:41,880
Ik sprak een man die van motoren hield
en er een vond.
542
00:36:41,960 --> 00:36:45,120
Hij reed op en neer op het strand,
had de tijd van z'n leven.
543
00:36:45,200 --> 00:36:47,760
Sommigen hadden lol,
anderen een vreselijke tijd...
544
00:36:47,840 --> 00:36:51,400
sommigen vochten, waren ordelijk,
anderen wanordelijk.
545
00:36:51,480 --> 00:36:53,520
Mensen waren mensen.
546
00:36:54,520 --> 00:36:56,560
Dat zag je op het strand.
547
00:36:57,600 --> 00:37:00,440
Terwijl de evacués wachten
om gered te worden...
548
00:37:00,520 --> 00:37:04,600
woedt er een strijd
in de steden rondom de haven.
549
00:37:05,160 --> 00:37:08,880
Duizenden mannen verdedigen
de perimeter rond Duinkerke.
550
00:37:09,600 --> 00:37:12,840
Het is 40 kilometer lang
en 13 kilometer breed...
551
00:37:12,920 --> 00:37:16,440
en bestaat uit een stelsel
van kanalen en waterwegen...
552
00:37:16,520 --> 00:37:20,560
met Fransen die het westen verdedigen
en de Britten in het oosten.
553
00:37:20,640 --> 00:37:24,600
Het bevel aan deze achterhoede is simpel:
554
00:37:24,680 --> 00:37:27,160
vechten tot de laatste man.
555
00:37:27,240 --> 00:37:29,200
Ik denk dat een van de heldhaftigste...
556
00:37:29,280 --> 00:37:33,000
en vaak onbekende verhalen
over de evacuatie van Duinkerke...
557
00:37:33,080 --> 00:37:35,400
die van het wanhopige verzet zijn...
558
00:37:35,480 --> 00:37:40,640
over de hele defensielijn rond Duinkerke.
559
00:37:40,720 --> 00:37:44,120
We denken aan de schepen,
de heldenmoed van de marine...
560
00:37:44,200 --> 00:37:47,400
en we vergeten vaak
dat veel soldaten zichzelf opofferden...
561
00:37:47,480 --> 00:37:49,600
zodat hun maten konden ontsnappen.
562
00:37:51,000 --> 00:37:54,200
Ze kregen te horen
dat ze dit gebied zouden verdedigen.
563
00:37:54,280 --> 00:37:59,040
Ze zeiden dat er
steeds meer soldaten doorbraken.
564
00:37:59,120 --> 00:38:01,840
Dat het zo zou gaan.
565
00:38:02,680 --> 00:38:06,000
Ze moesten zichzelf opofferen
als dat nodig was.
566
00:38:06,080 --> 00:38:09,040
Dus het was een enorm onzelfzuchtige...
567
00:38:10,800 --> 00:38:12,760
en ongelooflijk gevaarlijke klus.
568
00:38:15,960 --> 00:38:18,880
In Londen kijkt Churchill toe
en wacht af...
569
00:38:18,960 --> 00:38:22,920
hoeveel mannen van het BEF
gered kunnen worden.
570
00:38:23,000 --> 00:38:26,600
Ondertussen wil
zijn minister van Buitenlandse Zaken...
571
00:38:26,680 --> 00:38:30,960
Lord Halifax, nog steeds
een vredesakkoord met Hitler sluiten.
572
00:38:31,040 --> 00:38:35,120
Churchill beseft
dat hij Halifax moet stoppen...
573
00:38:35,200 --> 00:38:37,920
en wil een kabinetsvergadering...
574
00:38:38,000 --> 00:38:40,800
met ministers van alle partijen.
575
00:38:41,880 --> 00:38:46,560
Hij vertelt het hele kabinet onverbloemd
wat er in Frankrijk gaande is.
576
00:38:46,640 --> 00:38:49,560
Hij zegt eerlijk
hoe moeilijk het allemaal is...
577
00:38:49,640 --> 00:38:54,360
maar ook: 'Wat zijn de gevolgen
als we nu toegeven?'
578
00:38:54,440 --> 00:38:57,480
Dat Groot-Brittannië
een slavenstaat zal worden.
579
00:38:58,280 --> 00:39:02,280
Het meest dramatische deel
is het laatste deel als hij zegt:
580
00:39:02,360 --> 00:39:04,880
'Als ons eilandverhaal hier eindigt...
581
00:39:04,960 --> 00:39:07,440
laat het dan alleen eindigen
als ieder van ons...
582
00:39:07,520 --> 00:39:10,040
op de grond in zijn eigen bloed stikt.
583
00:39:11,120 --> 00:39:14,000
De reactie op deze bijeenkomst
was volgens Churchill...
584
00:39:14,080 --> 00:39:17,040
veel gejuich
van andere leden van het kabinet...
585
00:39:17,120 --> 00:39:21,920
en vanaf dat punt was het duidelijk
dat ze het gevecht wilden voortzetten.
586
00:39:23,160 --> 00:39:24,960
Voor Halifax is het duidelijk.
587
00:39:25,040 --> 00:39:29,160
Geen geheime gesprekken meer
met Hitler over vrede.
588
00:39:30,400 --> 00:39:33,520
Groot-Brittannië heeft een wonder nodig.
589
00:39:36,480 --> 00:39:39,800
Meer dan 40.000 mannen zijn nu gered...
590
00:39:39,880 --> 00:39:43,040
vooral dankzij het weer.
591
00:39:45,520 --> 00:39:48,440
Het weer speelt een sleutelrol
bij de evacuatie.
592
00:39:48,520 --> 00:39:51,040
Eerst aan de kant van de geallieerden.
593
00:39:51,120 --> 00:39:54,880
Er is veel bewolking,
waardoor de Duitse Luftwaffe...
594
00:39:54,960 --> 00:39:58,280
niet goed kan zien
wat er op de grond gebeurt.
595
00:39:58,360 --> 00:40:02,000
En terwijl dit gebeurt,
kunnen veel soldaten ontsnappen.
596
00:40:03,120 --> 00:40:06,160
Het is verleidelijk om te denken
dat dankzij het vernuft...
597
00:40:06,240 --> 00:40:09,760
en mensen die dingen uitwerkten
de Britten naar huis konden...
598
00:40:09,840 --> 00:40:12,800
maar in feite
speelde toeval ook een grote rol.
599
00:40:14,760 --> 00:40:19,000
Maar 's middags begint
de lucht op te klaren.
600
00:40:19,560 --> 00:40:22,640
De RAF verdedigt het gebied
met volle kracht.
601
00:40:23,240 --> 00:40:26,160
Maar Görings Luftwaffe grijpt de kans
van een heldere lucht...
602
00:40:26,240 --> 00:40:30,080
en begint het wreedste bombardement...
603
00:40:30,160 --> 00:40:32,440
sinds het begin van de evacuatie.
604
00:40:38,440 --> 00:40:42,400
De situatie voor de Britten wordt slechter
als het weer opklaart...
605
00:40:42,480 --> 00:40:44,640
want nu vliegt de Luftwaffe...
606
00:40:44,720 --> 00:40:48,520
vrijwel ongehinderd over de stranden
en schiet en bombardeert maar raak.
607
00:40:52,800 --> 00:40:56,760
De Luftwaffe is erg jong, heel scherp
en nationaalsocialistisch...
608
00:40:56,840 --> 00:41:01,520
en ze willen schepen laten zinken
en de vijand zo snel mogelijk verslaan.
609
00:41:01,600 --> 00:41:04,680
En ze denken niet zo na
over het lijden van de troepen...
610
00:41:04,760 --> 00:41:06,480
als ze het strand beschieten.
611
00:41:10,800 --> 00:41:15,600
Een raderstoomboot, de Crested Eagle,
vertrekt net van de pier.
612
00:41:17,040 --> 00:41:19,840
In vredestijd werd hij gebruikt
door dagjesmensen...
613
00:41:19,920 --> 00:41:22,960
die badplaatsen
langs de Engelse kust bezochten.
614
00:41:23,960 --> 00:41:27,280
Toen de oorlog uitbrak
om kinderen te evacueren.
615
00:41:28,120 --> 00:41:32,400
Bij Duinkerke brengt hij 600 man terug
naar Groot-Brittannië...
616
00:41:32,480 --> 00:41:36,400
als de Stuka's van de Luftwaffe
hem zien vertrekken.
617
00:41:38,520 --> 00:41:42,240
Stuka's duiken zo ver mogelijk
naar beneden...
618
00:41:42,320 --> 00:41:46,160
laten dan hun bom vallen,
en kunnen dus heel nauwkeurig werken.
619
00:41:46,240 --> 00:41:49,640
Ze doken bijna verticaal...
620
00:41:49,720 --> 00:41:52,960
en kwamen uit hun duik omhoog
op zo'n 450 meter hoogte.
621
00:41:53,920 --> 00:41:58,640
Ze droegen één grote bom
en twee kleinere bommen op elke vleugel.
622
00:41:58,720 --> 00:42:00,120
En ze gilden.
623
00:42:01,600 --> 00:42:03,800
De sirenes werden
aan de Stuka's toegevoegd...
624
00:42:03,880 --> 00:42:06,920
om de troepen te terroriseren...
625
00:42:07,000 --> 00:42:09,880
om de angst
voor een Stuka-aanval te vergroten.
626
00:42:10,400 --> 00:42:14,240
Dus als ze op schepen bij de golfbreker
of op zee richtten...
627
00:42:14,320 --> 00:42:16,360
of zelfs mensen op het strand...
628
00:42:16,960 --> 00:42:19,120
dan konden ze veel schade aanrichten.
629
00:42:19,800 --> 00:42:23,520
Vier bommen raakten de Crested Eagle
kort na elkaar...
630
00:42:23,600 --> 00:42:26,840
en transformeerden hem
in een laaiende vuurzee.
631
00:42:28,640 --> 00:42:31,160
Het bloedbad was onbeschrijflijk.
632
00:42:31,240 --> 00:42:36,640
Overlevenden zeiden
dat anderen onherkenbaar waren...
633
00:42:37,440 --> 00:42:40,280
omdat hun gezicht zo erg was beschadigd.
634
00:42:40,360 --> 00:42:43,400
Mensen sprongen eraf...
635
00:42:44,200 --> 00:42:46,560
Eén man wist de kust te bereiken.
636
00:42:46,640 --> 00:42:50,480
Eenmaal aan land besefte hij
dat zijn handen vellen waren...
637
00:42:50,560 --> 00:42:54,000
zijn huid hing er bij langs.
638
00:42:54,840 --> 00:42:58,080
Ongeveer 300 mannen sterven bij de aanval.
639
00:42:58,920 --> 00:43:03,160
Toch kan de kapitein de Crested Eagle
aan de grond laten lopen.
640
00:43:04,640 --> 00:43:07,600
Het is niet het enige schip
met zware verliezen.
641
00:43:08,760 --> 00:43:12,040
Tien torpedojagers,
acht bemanningsschepen...
642
00:43:12,120 --> 00:43:15,520
en een aantal kleinere schepen
worden vernietigd.
643
00:43:18,040 --> 00:43:22,400
Stel je voor hoe dat geweest moet zijn.
Je bent op de golfbreker, wacht al uren...
644
00:43:22,480 --> 00:43:25,520
bent eindelijk op een schip,
denkt dat de verlossing nabij is...
645
00:43:25,600 --> 00:43:28,720
en dan, boem, je schip wordt opgeblazen.
646
00:43:29,520 --> 00:43:33,360
Charles Lightoller probeert wanhopig
Duinkerke te verlaten.
647
00:43:33,440 --> 00:43:36,600
Samen met een van zijn zonen
en een zeeverkenner...
648
00:43:36,680 --> 00:43:39,920
is hij op weg naar Ramsgate
op zijn schip de Sundowner.
649
00:43:40,400 --> 00:43:43,240
Met hen zijn 130 troepen...
650
00:43:43,320 --> 00:43:46,160
die ze hebben gered
van een brandende torpedojager.
651
00:43:46,880 --> 00:43:51,280
Bedenk dat Sundowner eigenlijk
maar plek had voor zo'n 20, 25 mensen.
652
00:43:51,920 --> 00:43:53,960
Maar als de Sundowner vertrekt...
653
00:43:54,040 --> 00:43:57,720
ziet Lightoller een duikbommenwerper
die recht op hen afkomt.
654
00:43:58,840 --> 00:44:01,440
Hij gebruikte een tactiek,
geleerd van z'n zoon...
655
00:44:01,520 --> 00:44:03,240
die bij de luchtmacht zat.
656
00:44:03,320 --> 00:44:06,760
Hij hield de Stuka
nauwlettend in de gaten.
657
00:44:06,840 --> 00:44:08,920
Elke keer als die dook...
658
00:44:09,000 --> 00:44:12,120
stuurde hij met geweld naar één kant...
659
00:44:12,200 --> 00:44:14,480
zodat de bommen hem zouden missen.
660
00:44:20,640 --> 00:44:22,200
De tactiek werkt.
661
00:44:22,920 --> 00:44:26,480
Op 1 juni arriveert
Lightollers Sundowner veilig...
662
00:44:26,560 --> 00:44:29,480
met alle 130 troepen aan boord.
663
00:44:31,040 --> 00:44:33,880
Hij zat
in dit buitengewone kat- en muisspel...
664
00:44:33,960 --> 00:44:36,600
tussen dit kleine bootje...
665
00:44:36,680 --> 00:44:39,760
en dit buitengewone, krachtige,
dodelijke vliegtuig.
666
00:44:47,000 --> 00:44:49,160
Op de avond van 1 juni waren er...
667
00:44:49,240 --> 00:44:51,920
nog maar negen over
van de 41 torpedojagers...
668
00:44:52,000 --> 00:44:54,480
die naar Duinkerke waren gestuurd.
669
00:44:55,960 --> 00:44:58,840
Marineofficier Bill Tennant is zo bezorgd...
670
00:44:58,920 --> 00:45:00,800
over het aantal slachtoffers...
671
00:45:00,880 --> 00:45:05,360
dat hij de rest van de evacuatie
's nachts laat plaatsvinden.
672
00:45:05,920 --> 00:45:11,480
De laatste schepen van het Britse
expeditieleger vertrekken 24 uur later...
673
00:45:11,560 --> 00:45:13,560
uit Duinkerke.
674
00:45:14,240 --> 00:45:18,680
Tennant en een collega speuren
de stranden af naar overgebleven troepen.
675
00:45:19,520 --> 00:45:24,200
Ze gaan alle evacuatiestranden
van Duinkerke af...
676
00:45:24,280 --> 00:45:27,880
met een megafoon en zeggen:
'Is er nog iemand?'
677
00:45:27,960 --> 00:45:30,320
Als ze geen enkel antwoord krijgen...
678
00:45:30,400 --> 00:45:34,400
zegt Bill Tenant tegen Ramsay:
679
00:45:34,480 --> 00:45:36,960
'BEF geëvacueerd.'
680
00:45:37,480 --> 00:45:39,840
'Elke Jan, Piet en Klaas is opgehaald.'
681
00:45:42,360 --> 00:45:45,240
De Britten hebben het ondenkbare bereikt.
682
00:45:45,880 --> 00:45:50,200
Ze hadden verwacht
dat ze 45.000 man zouden redden...
683
00:45:50,280 --> 00:45:54,960
maar op 4 juni waren bijna 340.000 man...
684
00:45:55,040 --> 00:45:57,840
geëvacueerd uit Duinkerke...
685
00:45:57,920 --> 00:46:01,480
waaronder meer dan
100.000 Franse soldaten.
686
00:46:03,720 --> 00:46:07,680
De evacuatie wordt terecht
het 'Mirakel van Duinkerke' genoemd.
687
00:46:07,760 --> 00:46:10,800
Het was nooit gebeurd
zonder dat bevel tot stilstand.
688
00:46:10,880 --> 00:46:15,280
Het was niet gebeurd zonder dat
het weer zich tegen de Duitsers keerde.
689
00:46:15,360 --> 00:46:19,720
Zonder de heldenmoed van
de Marine en die kleine schepen...
690
00:46:19,800 --> 00:46:24,160
en die cruciale troepen bij de grenslijn
die zich opofferden voor anderen.
691
00:46:24,240 --> 00:46:28,840
Al die factoren moesten werken
voor wat echt een wonder was.
692
00:46:35,520 --> 00:46:40,120
Terug in Engeland
komen duizenden mannen thuis...
693
00:46:40,200 --> 00:46:42,880
onzeker over
hoe ze zullen worden ontvangen.
694
00:46:43,800 --> 00:46:46,920
Ze waren bang dat ze met vijandigheid
zouden worden ontvangen...
695
00:46:47,000 --> 00:46:49,880
dat mensen zouden zeggen
dat ze gevlucht waren...
696
00:46:50,560 --> 00:46:53,080
en daar waar velen van hen ongerust over.
697
00:46:53,160 --> 00:46:55,560
Velen hadden geen kogel geschoten.
698
00:46:55,640 --> 00:46:58,320
Ze hadden zich meteen teruggetrokken.
699
00:46:58,400 --> 00:47:02,680
Ze zien zichzelf als het overschot
van een verslagen leger.
700
00:47:02,760 --> 00:47:06,560
Ze vonden dat ze niets hadden
om trots op te zijn.
701
00:47:08,240 --> 00:47:12,160
Luitenant Ian English herinnert zich
zijn terugkeer naar Groot-Brittannië.
702
00:47:14,000 --> 00:47:16,240
We werden in een trein gezet.
703
00:47:17,240 --> 00:47:19,960
En als we stopten, brachten mensen...
704
00:47:21,120 --> 00:47:23,440
koffie en sigaretten en dat soort dingen.
705
00:47:24,120 --> 00:47:29,160
En we hebben bewijs
van deze enorme euforie die eigenlijk...
706
00:47:29,240 --> 00:47:31,120
ongegrond was dat we...
707
00:47:32,240 --> 00:47:35,600
een soort helden waren en
een soort overwinning hadden behaald.
708
00:47:36,480 --> 00:47:37,880
Zo wonderbaarlijk.
709
00:47:39,160 --> 00:47:40,520
Het was duidelijk...
710
00:47:41,520 --> 00:47:43,880
dat we totaal verslagen waren.
711
00:47:45,120 --> 00:47:50,120
Ze waren verbaasd dat ze vaak
als helden werden behandeld.
712
00:47:50,720 --> 00:47:52,680
En dat geeft denk ik...
713
00:47:52,760 --> 00:47:57,840
een indicatie van de geboorte
van de Duinkerke-spirit.
714
00:47:57,920 --> 00:48:00,800
Ik denk dat het iets was
dat natuurlijk groeide...
715
00:48:00,880 --> 00:48:03,640
allereerst uit opluchting...
716
00:48:03,720 --> 00:48:06,680
dat broers en ooms en vaders...
717
00:48:06,760 --> 00:48:09,000
en zonen thuis en veilig waren...
718
00:48:09,080 --> 00:48:11,720
maar ook opluchting over het feit...
719
00:48:11,800 --> 00:48:14,600
dat het land nog steeds in oorlog was.
720
00:48:14,680 --> 00:48:16,280
Het was niet verslagen.
721
00:48:18,120 --> 00:48:20,080
We moeten oppassen...
722
00:48:20,160 --> 00:48:22,640
niet aan deze bevrijding kenmerken...
723
00:48:23,280 --> 00:48:25,040
van overwinning toe te schrijven.
724
00:48:26,200 --> 00:48:28,840
Oorlogen worden niet gewonnen
door evacuatie.
725
00:48:28,920 --> 00:48:31,320
We moeten doorgaan tot het einde.
726
00:48:31,880 --> 00:48:33,760
We zullen vechten in Frankrijk.
727
00:48:34,400 --> 00:48:36,760
We zullen strijden op zeeën en oceanen.
728
00:48:37,760 --> 00:48:39,560
We zullen vechten op stranden.
729
00:48:40,440 --> 00:48:43,800
We zullen vechten op de velden
en in de straten.
730
00:48:44,920 --> 00:48:46,440
We geven ons nooit over.
731
00:48:50,080 --> 00:48:54,520
Winston Churchill sprak in deze toespraak
openlijk tegen het Britse volk.
732
00:48:54,600 --> 00:49:00,240
Hij probeerde niet om Duinkerke
te laten lijken als een overwinning.
733
00:49:00,320 --> 00:49:02,120
Ze wisten dat het niet zo was.
734
00:49:02,200 --> 00:49:07,040
Maar het heeft een enorm effect
op het Britse moreel.
735
00:49:07,120 --> 00:49:11,240
De Britten hoorden wat de regering
en het opperbevel gingen doen...
736
00:49:11,320 --> 00:49:14,880
ook wat er
van hen werd verwacht, natuurlijk...
737
00:49:14,960 --> 00:49:16,920
en dat in taal...
738
00:49:17,000 --> 00:49:19,720
die net zo lang zal leven
als de Engelse taal.
739
00:49:20,760 --> 00:49:23,360
De bevrijding van de troepen
uit Duinkerke...
740
00:49:23,440 --> 00:49:26,400
verandert de houding
in binnen- en buitenland.
741
00:49:26,920 --> 00:49:32,560
Wie opperde dat Groot-Brittannië een deal
moest sluiten met Hitler is nu een paria.
742
00:49:32,640 --> 00:49:35,600
Halifaxs poging
om het kabinet aan te moedigen...
743
00:49:35,680 --> 00:49:38,880
om te gaan onderhandelen
mislukt uiteindelijk.
744
00:49:38,960 --> 00:49:42,760
Later in het jaar wordt hij
naar Amerika gestuurd als ambassadeur.
745
00:49:43,440 --> 00:49:47,440
Churchill zei over Halifax:
'Hij heeft geen toekomst in dit land.'
746
00:49:49,640 --> 00:49:51,520
Zo ook Joseph Kennedy...
747
00:49:51,600 --> 00:49:54,760
die hoopte ooit president te worden...
748
00:49:54,840 --> 00:49:58,280
en geloofde dat Groot-Brittannië
de nazi's nooit kon verslaan.
749
00:49:58,360 --> 00:50:03,040
Hij wordt steeds minder populair
als ambassadeur in Groot-Brittannië.
750
00:50:03,120 --> 00:50:07,240
Eind 1940 heeft Kennedy geen andere keus
dan ontslag te nemen.
751
00:50:07,920 --> 00:50:12,120
En op dit punt
is Kennedy's politieke carrière voorbij.
752
00:50:14,400 --> 00:50:16,960
De evacuatie van het Britse leger
uit Duinkerke...
753
00:50:17,040 --> 00:50:21,040
is absoluut cruciaal voor het latere
succes van de geallieerden in de oorlog...
754
00:50:21,120 --> 00:50:23,960
want het laat Groot-Brittannië
in leven...
755
00:50:24,040 --> 00:50:29,000
als het laatste verzet
tegen de nazi-aanval in Europa.
756
00:50:29,080 --> 00:50:31,520
Dat Groot-Brittannië in de strijd blijft...
757
00:50:31,600 --> 00:50:35,400
wint tijd voor de vorming
van de grote coalitie van bondgenoten...
758
00:50:35,480 --> 00:50:37,720
om uiteindelijk
de asmogendheden te verslaan.
759
00:50:40,280 --> 00:50:46,480
Ik vind dat het feit dat
het Britse leger ontsnapte bij Duinkerke...
760
00:50:46,560 --> 00:50:52,560
niet alleen een leuk verhaaltje was
om blij te zijn dat we Brits zijn.
761
00:50:54,440 --> 00:50:58,680
Als het Britse expeditieleger
niet was ontsnapt bij Duinkerke...
762
00:50:58,760 --> 00:51:00,760
als ze gevangen waren genomen...
763
00:51:00,840 --> 00:51:03,040
als het was vernietigd...
764
00:51:03,120 --> 00:51:05,640
als Groot-Brittannië toen
ten onder was gegaan...
765
00:51:05,720 --> 00:51:09,320
zouden we nu
in een heel duistere wereld leven.
766
00:51:36,840 --> 00:51:40,440
Ondertiteld door: Marianna Stavinga
67983
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.
Afrikaans
Akan
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bemba
Bengali
Bihari
Bosnian
Breton
Bulgarian
Cambodian
Catalan
Cebuano
Cherokee
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Croatian
Czech
Danish
Dutch
English
Esperanto
Estonian
Faroese
Finnish
Galician
Georgian
German
Greek
Guarani
Haitian Creole
Hausa
Hawaiian
Hebrew
Hmong
Hungarian
Icelandic
Indonesian
Irish
Italian
Japanese
Kazakh
Kinyarwanda
Kirundi
Kongo
Korean
Krio (Sierra Leone)
Kurdish
Kyrgyz
Laothian
Latin
Latvian
Lithuanian
Luganda
Luo
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Maltese
Maori
Mauritian Creole
Moldavian
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Montenegrin
Nepali
Norwegian
Pashto
Persian
Polish
Portuguese (Brazil)
Quechua
Romanian
Romansh
Russian
Samoan
Scots Gaelic
Serbian
Sesotho
Setswana
Seychellois Creole
Shona
Sindhi
Sinhalese
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Swedish
Tajik
Thai
Tigrinya
Tonga
Turkish
Turkmen
Ukrainian
Uzbek
Vietnamese
Welsh
Wolof