Would you like to inspect the original subtitles? These are the user uploaded subtitles that are being translated:
1
00:00:35,827 --> 00:00:37,454
Hallo.
- Hoe gaat het?
2
00:00:37,579 --> 00:00:39,398
Goed. Hoe gaat het met jou?
- Goed.
3
00:00:39,524 --> 00:00:40,582
FBI TELEFOONTAP
4
00:00:40,707 --> 00:00:43,793
Ik hou wel van het woord 'duister'.
5
00:00:44,127 --> 00:00:46,379
'Schimmig', ik weet niet wat schimmig is.
6
00:00:46,504 --> 00:00:47,881
Dat snap ik.
7
00:00:48,006 --> 00:00:52,552
Mijn probleem met 'duister geld' is dat
niemand weet dat het niet gemeld...
8
00:00:52,677 --> 00:00:54,763
Donateurs hoeven hun naam
niet te vermelden.
9
00:00:54,888 --> 00:00:56,097
Laten we dat zeggen.
10
00:00:56,222 --> 00:00:58,266
Geheime groepen die schuilgaan...
11
00:00:58,391 --> 00:01:01,579
Geheime groepen, donateurs.
- Erachter schuilgaan.
12
00:01:09,152 --> 00:01:11,821
In Mexico noemen ze het een hap.
13
00:01:15,408 --> 00:01:18,828
Hier heb je een 'bonus',
met dank van de vakbond.
14
00:01:23,833 --> 00:01:26,333
In Congo zijn het 'bonen voor kinderen'.
15
00:01:26,586 --> 00:01:29,756
Een klein voorschot. Voor het weekend.
16
00:01:32,175 --> 00:01:36,988
In Noord-Afrika vraagt een politieagent
of je z'n volgende kop koffie betaalt.
17
00:01:37,889 --> 00:01:39,724
In China heet het theegeld.
18
00:01:40,642 --> 00:01:42,642
In Frankrijk is het een wijnpot.
19
00:01:46,481 --> 00:01:49,651
In Amerika heet het campagnefinanciering.
20
00:01:51,319 --> 00:01:55,365
Zolang we 'vergoeding' of 'super-PAC'
zeggen in plaats van 'smeergeld'...
21
00:01:55,490 --> 00:01:56,928
is alles toegestaan.
22
00:01:57,742 --> 00:02:02,288
Ik wil dat u begrijpt dat we
niets illegaals doen...
23
00:02:02,956 --> 00:02:04,356
helemaal niets.
24
00:02:06,584 --> 00:02:10,184
Ik heb de laatste acht weken bijna
20 miljoen dollar uitgegeven.
25
00:02:10,310 --> 00:02:11,423
Twintig miljoen.
- Ja.
26
00:02:11,584 --> 00:02:15,218
We hebben het over bedrijven
met miljarden dollars.
27
00:02:15,343 --> 00:02:18,555
Diepe zakken. Het interesseert hen
geen reet.
28
00:02:18,680 --> 00:02:22,684
Het zijn anonieme zakelijke giften.
29
00:02:22,976 --> 00:02:24,686
De vraag is: wat doe je ermee?
30
00:02:24,811 --> 00:02:28,648
Help je met een verkiezing of is het
voor je eigen belangen? Ja?
31
00:02:28,773 --> 00:02:32,235
Dit is op basis van een arrest
van het Hooggerechtshof.
32
00:02:32,360 --> 00:02:35,360
Zakelijk kan dit. Daar kan niemand
iets aan doen.
33
00:02:36,197 --> 00:02:38,825
Leden kunnen zeggen dat ze er
niets van afwisten...
34
00:02:38,950 --> 00:02:42,120
want het mag niet samengaan
met een afgesproken actie.
35
00:02:42,245 --> 00:02:46,995
Ze kunnen dus een hoop geld krijgen en
zeggen: 'Ik heb geen geld aangenomen.'
36
00:02:48,877 --> 00:02:54,299
Omkoping vind je overal ter wereld, maar
alleen in Amerika maakten we het legaal.
37
00:02:57,719 --> 00:02:59,282
Dat gebeurde niet zomaar.
38
00:03:01,264 --> 00:03:06,269
Het was een zorgvuldig uitgevoerd project,
gerealiseerd door een onzalig verbond...
39
00:03:06,394 --> 00:03:09,731
van rijke zakenmannen en
religieuze extremisten...
40
00:03:10,064 --> 00:03:14,152
die besloten dat het woord van God
het geluid van geld was.
41
00:03:26,998 --> 00:03:30,877
Jane, hoe kwam je initieel bij
het duister geld-gebeuren terecht?
42
00:03:31,002 --> 00:03:32,877
Waarom ben je dat gaan volgen?
43
00:03:35,632 --> 00:03:38,343
Ik was vroeger verslaggever
bij Wall Street Journal.
44
00:03:38,468 --> 00:03:42,513
Dus ik wist wel het een en ander
over bedrijven, macht en geld.
45
00:03:42,889 --> 00:03:45,391
Maar ik had geen idee van de omvang.
46
00:03:45,725 --> 00:03:47,477
Voor alle duidelijkheid...
47
00:03:48,394 --> 00:03:53,650
ik geloof niet echt in samenzweringen
in de Amerikaanse politiek.
48
00:03:54,817 --> 00:03:59,739
Maar ik zie wel dat
een klein groepje mensen...
49
00:03:59,864 --> 00:04:04,744
buitensporig veel invloed heeft gekocht
en daar gaat dit verhaal over.
50
00:04:07,914 --> 00:04:10,250
GERECHTIGHEID VOOR VAKBONDEN
51
00:04:10,375 --> 00:04:11,834
IK BEN EEN MAN
52
00:04:14,963 --> 00:04:16,297
HOUD ABORTUS LEGAAL
53
00:04:16,422 --> 00:04:19,801
In de jaren 60 en begin 70...
54
00:04:19,926 --> 00:04:26,266
zetten maatschappelijke thema's mensen
aan om massaal de straat op te gaan.
55
00:04:28,226 --> 00:04:33,147
Koolstofmonoxide. Wie lijdt daar
meer onder dan de armen?
56
00:04:33,436 --> 00:04:37,569
Er was een anti-oorlogsbeweging
die z'n woede richtte...
57
00:04:37,694 --> 00:04:41,045
op bedrijven die wapens produceerden.
58
00:04:42,073 --> 00:04:45,994
Er was een consumentenbeweging, onder meer
geleid door Ralph Nader.
59
00:04:46,119 --> 00:04:48,246
Bedrijven maximaliseren verkoop...
60
00:04:48,371 --> 00:04:51,837
winst en macht ten koste van
het welzijn van consumenten.
61
00:04:51,963 --> 00:04:55,503
Er werden allerlei regels opgelegd
aan grote bedrijven...
62
00:04:55,628 --> 00:04:59,465
om vervuiling tegen te gaan. En er
waren grote inspanningen...
63
00:04:59,590 --> 00:05:03,590
om de tabaksbedrijven verantwoordelijk
te stellen voor kanker.
64
00:05:09,684 --> 00:05:12,812
Het Amerikaanse bedrijfsleven
was erg boos.
65
00:05:16,316 --> 00:05:19,902
Ik denk niet dat de meeste rokers
kanker krijgen.
66
00:05:20,028 --> 00:05:21,966
We hebben meer onderzoek nodig.
67
00:05:22,280 --> 00:05:25,658
Ik ben tegen elke vorm van
overheidsregulering, op elk vlak.
68
00:05:25,783 --> 00:05:28,703
Het richt zich tegen alle industrie
in dit land.
69
00:05:28,828 --> 00:05:31,703
Het richt zich tegen
het vrije ondernemerschap.
70
00:05:31,873 --> 00:05:36,002
De druk om grote bedrijven te reguleren
bedreigde hun winsten.
71
00:05:37,045 --> 00:05:42,342
Hun comfortabele plek aan de top van
het Amerikaanse leven kwam in gevaar.
72
00:05:42,601 --> 00:05:46,221
De dreiging van verlammende
anti-bedrijfswetgeving...
73
00:05:46,346 --> 00:05:48,971
is nu groter dan ik ooit
heb meegemaakt.
74
00:05:49,265 --> 00:05:54,687
Ik weet niet of het zakenleven ooit
zo'n situatie heeft gekend.
75
00:05:55,813 --> 00:05:57,857
WONING VAN POWELL, VIRGINIA
76
00:05:57,982 --> 00:06:01,986
Lewis Powell was
een zeer succesvol advocaat...
77
00:06:02,111 --> 00:06:04,655
die voor de tabaksbedrijven werkte.
78
00:06:04,947 --> 00:06:08,493
Het meeste van de tijd deed ik
ondernemingsrechtelijk werk.
79
00:06:08,618 --> 00:06:12,247
Ik zat in de raad van bestuur van
verschillende grote bedrijven.
80
00:06:12,372 --> 00:06:17,168
Hij zat in de RvB van Philip Morris, dus
dit was een persoonlijke kwestie.
81
00:06:17,627 --> 00:06:22,632
Hij had het gevoel dat dit allemaal op
de tabaksindustrie en hem afkwam.
82
00:06:23,591 --> 00:06:28,971
De Kamer van Koophandel, de grootste
ondernemerslobby in het land, vroeg hem...
83
00:06:29,222 --> 00:06:32,642
om die tendensen aan te pakken...
84
00:06:32,767 --> 00:06:38,272
die het bedrijfsleven erg bedreigend
vond. Ze wilden een strijdplan.
85
00:06:38,398 --> 00:06:41,109
VERTROUWELIJK - AANVAL OP
AMERIKAANS VRIJ ONDERNEMERSCHAP
86
00:06:41,234 --> 00:06:43,861
Lewis Powell schreef
een beroemd memorandum...
87
00:06:43,986 --> 00:06:47,865
dat min of meer de conservatieve agenda
bepaalde voor de toekomst...
88
00:06:47,990 --> 00:06:52,870
om aan te pakken wat hij en anderen
ervoeren als een 'liberale overname'.
89
00:06:52,995 --> 00:06:56,332
COMMUNISTEN, NIEUW LINKS,
REVOLUTIONAIREN, EXTREMISTEN...
90
00:06:56,457 --> 00:06:58,918
ZOUDEN HET HELE SYSTEEM VERNIETIGEN
91
00:06:59,043 --> 00:07:01,629
Als je een plan zou maken
als een voetbaltrainer...
92
00:07:01,754 --> 00:07:03,923
wat voor spel zou het memorandum
dan zijn?
93
00:07:04,048 --> 00:07:07,927
Min of meer Vince Lombardi.
Een briljant plan. Genadeloos.
94
00:07:08,052 --> 00:07:13,224
In zijn ogen werd het Amerikaanse
bedrijfsleven met de ondergang bedreigd.
95
00:07:13,349 --> 00:07:16,019
AMERIKAANS ECONOMISCH STELSEL
LIGT ONDER VUUR
96
00:07:16,144 --> 00:07:20,189
Als we niets doen, zei hij,
kan het kapitalisme sterven.
97
00:07:20,314 --> 00:07:22,942
DE AMERIKAANSE ZAKENMAN
IS DE 'VERGETEN MAN'
98
00:07:23,067 --> 00:07:26,696
'De vijand zijn niet de hippies', zei hij.
'Het zijn niet de demonstranten.
99
00:07:26,821 --> 00:07:31,409
De echte vijand is de publieke opinie
van de elite.'
100
00:07:31,742 --> 00:07:35,872
Het waren de intellectuelen,
de hoogleraren.
101
00:07:36,205 --> 00:07:40,668
Het waren predikanten in hun preekstoel,
politici die aan de macht waren...
102
00:07:40,793 --> 00:07:44,215
en het waren de wet en
de rechtbanken, zei hij.
103
00:07:44,341 --> 00:07:46,549
GEMISTE KANS IN RECHTBANKEN
104
00:07:46,674 --> 00:07:51,511
En als het Amerikaanse bedrijfsleven
de macht wilde herwinnen...
105
00:07:51,637 --> 00:07:55,141
moest het
een contrarevolutie ontketenen...
106
00:07:55,266 --> 00:07:58,936
en al die pijlers van
politieke macht terugnemen.
107
00:07:59,827 --> 00:08:02,273
Het was een roep om actie
aan de bedrijfswereld.
108
00:08:02,398 --> 00:08:07,945
Dus ze stopten enorme bedragen in
het beïnvloeden van de politiek.
109
00:08:08,738 --> 00:08:14,160
Maar het probleem is dat de agendapunten
van grote bedrijven niet populair zijn.
110
00:08:14,535 --> 00:08:18,372
Ze komen niet aan de nodige stemmen
om te doen wat ze willen.
111
00:08:20,583 --> 00:08:24,208
In een democratie heb je stemmen nodig.
Zo krijg je je zin.
112
00:08:24,504 --> 00:08:26,130
De meerderheid beslist.
113
00:08:27,215 --> 00:08:28,615
Er was een raadsel.
114
00:08:29,550 --> 00:08:31,863
Hoe kon je winnen zonder die stemmen?
115
00:08:33,596 --> 00:08:38,059
Bedrijven in Amerika hadden geld genoeg,
maar ze moesten het investeren in iets...
116
00:08:38,184 --> 00:08:42,372
waar mensen zich achter schaarden,
iets wat ze konden verdedigen.
117
00:08:42,647 --> 00:08:45,149
Dat werd het ongeboren kind.
118
00:08:55,034 --> 00:08:58,953
Het Amerikaanse evangelisme
veranderde drastisch...
119
00:08:59,680 --> 00:09:02,458
sinds ik me erbij aansloot.
120
00:09:03,000 --> 00:09:09,048
Dat was halverwege de jaren 70,
toen ik 16 jaar was.
121
00:09:11,175 --> 00:09:17,014
Ik groeide op in Buffalo, New York.
Mijn familie was religieus neutraal.
122
00:09:18,057 --> 00:09:21,352
Een typische disfunctionele familie
van de jaren 70.
123
00:09:21,811 --> 00:09:25,481
Mijn vader was een jood, m'n moeder
een episcopaals christen.
124
00:09:25,606 --> 00:09:28,231
Maar ze moedigden hun vier kinderen aan...
125
00:09:29,318 --> 00:09:32,405
om religies te verkennen en
hun eigen keuzes te maken.
126
00:09:32,530 --> 00:09:39,245
Toen ik de boodschap van Jezus hoorde
in de Bergrede, 'zalig zijn de armen'...
127
00:09:40,288 --> 00:09:45,668
waarin het ging over de verlorenen,
de gemarginaliseerden, de vredestichters.
128
00:09:46,669 --> 00:09:52,717
Dat paste bij onze familie-ethiek,
die eigenlijk tegen oorlog was.
129
00:09:53,175 --> 00:09:55,928
Toen zei ik: 'Die boodschap bevalt me.'
130
00:10:01,934 --> 00:10:07,690
Ik werd een wedergeboren christen en daar
heb ik nooit spijt van gehad.
131
00:10:07,815 --> 00:10:10,190
NATIONALE GEMEENSCHAPSKERK
CAPITOL HILL
132
00:10:11,986 --> 00:10:16,199
NIEUW VERBOND VAN EVANGELISCHE
CHRISTENEN PRESENTEERT...
133
00:10:16,324 --> 00:10:20,411
Mijn vader had me opgevoed met het idee
dat de Republikeinen...
134
00:10:20,536 --> 00:10:22,974
de partij van het grootkapitaal was.
135
00:10:23,456 --> 00:10:26,456
De Democraten waren de partij
voor de kleine man.
136
00:10:27,335 --> 00:10:30,087
En hij zag zichzelf als een kleine man.
137
00:10:30,838 --> 00:10:34,425
De eerste stem die ik uitbracht...
138
00:10:34,550 --> 00:10:38,425
was voor de kandidaat die ik
het meest op Jezus vond lijken.
139
00:10:38,929 --> 00:10:41,992
Zijn naam was Jimmy Carter.
Hij was een Democraat.
140
00:10:44,101 --> 00:10:48,940
Maar tegen de tijd dat ik
m'n predikantsopleiding voltooid had...
141
00:10:49,065 --> 00:10:52,068
begin jaren 80...
142
00:10:52,193 --> 00:10:55,488
veranderde dat grondig.
143
00:10:58,491 --> 00:11:02,995
Deze natie kan de ogen
niet blijven sluiten...
144
00:11:03,120 --> 00:11:07,792
voor het doden van 4.000
ongeboren kinderen elke dag...
145
00:11:08,167 --> 00:11:10,605
sinds de Roe versus Wade-beslissing.
146
00:11:11,003 --> 00:11:15,758
Als christenen geloven we
dat we van onze Schepper...
147
00:11:15,883 --> 00:11:19,136
onvervreemdbare rechten kregen,
waaronder het leven.
148
00:11:19,261 --> 00:11:22,557
Maria, moeder van God, bid voor ons
nu en in het uur van...
149
00:11:22,682 --> 00:11:27,123
Het leven voor alle mensen, geboren en
ongeboren, zouden we zeggen.
150
00:11:28,236 --> 00:11:33,567
Roe versus Wade was de muur
waar elke poging...
151
00:11:34,944 --> 00:11:39,448
om abortus af te schaffen tegen botste.
152
00:11:39,573 --> 00:11:42,201
We moesten Roe versus Wade neerhalen.
153
00:11:43,202 --> 00:11:48,207
En Ronald Reagan en andere
Republikeinse leiders beloofden...
154
00:11:48,958 --> 00:11:51,708
een einde te maken aan abortus
in Amerika.
155
00:11:52,128 --> 00:11:56,882
Ik geloof dat je door een zwangerschap
te beëindigen een mensenleven neemt.
156
00:11:57,855 --> 00:12:02,050
Evangelisten als ik zeiden meteen:
'Dit is onze kans.'
157
00:12:03,210 --> 00:12:05,307
Dit moeten we steunen.
158
00:12:05,725 --> 00:12:09,561
Gouverneur Reagan behaalt
een grote voorsprong.
159
00:12:09,687 --> 00:12:13,937
Een enorme voorsprong, groter dan iemand
ooit had durven voorspellen.
160
00:12:14,400 --> 00:12:18,696
Gouverneur Reagan, we willen u laten zien
hoe de kaart van de VS eruitziet...
161
00:12:18,821 --> 00:12:21,490
sinds 20.00 uur. Allemaal van u.
162
00:12:23,325 --> 00:12:28,873
De anti-abortusbeweging vestigde
de hoop oorspronkelijk...
163
00:12:28,998 --> 00:12:32,835
in het normale politieke proces
en in de verkiezingen.
164
00:12:32,960 --> 00:12:38,132
Ze hoopten dat ze misschien een wet
door het congres zouden krijgen...
165
00:12:38,257 --> 00:12:41,051
die Roe versus Wade zou vernietigen...
166
00:12:41,177 --> 00:12:44,096
en abortus weer illegaal zou maken.
167
00:12:44,221 --> 00:12:47,808
Ze hadden hoge verwachtingen,
maar die werden niet ingelost...
168
00:12:47,933 --> 00:12:53,105
want in werkelijkheid hadden
de conservatieven een verborgen agenda.
169
00:12:56,233 --> 00:13:01,655
In de huidige crisis is de overheid niet
de oplossing voor onze problemen.
170
00:13:02,114 --> 00:13:04,177
De overheid is zelf het probleem.
171
00:13:04,408 --> 00:13:07,578
Het is tijd om deze industriële gigant
opnieuw wakker te maken...
172
00:13:07,703 --> 00:13:10,247
en onze zware belastingdruk
te verlichten.
173
00:13:10,372 --> 00:13:14,085
Dat zullen onze eerste prioriteiten zijn
en over deze principes...
174
00:13:14,210 --> 00:13:16,523
worden geen compromissen gesloten.
175
00:13:20,174 --> 00:13:23,386
De Senaat verwierp vanavond een voorstel
voor een wetswijziging...
176
00:13:23,511 --> 00:13:26,430
die het Congres en de staten zou
toestaan abortus te verbieden.
177
00:13:26,555 --> 00:13:31,769
Alles duidt erop dat Mr Reagan afstand
zal houden, wat hij vandaag ook deed.
178
00:13:32,678 --> 00:13:37,343
Pro-life-demonstranten waren gespannen,
omdat Reagan zijn afspraak niet nakwam.
179
00:13:37,983 --> 00:13:41,112
Nochtans hadden zij hun beweging
gemobiliseerd voor hem.
180
00:13:41,237 --> 00:13:46,175
Ronald Reagan ondertekende de grootste
verlaging van de inkomstenbelasting ooit.
181
00:13:47,034 --> 00:13:50,579
De regering van Reagan Bush had
rechtse religieuzen gebruikt...
182
00:13:50,704 --> 00:13:54,125
om belastingverlagingen en
liberalisering te forceren.
183
00:13:54,250 --> 00:13:56,502
Maar de evangelisten die ijverden...
184
00:13:56,627 --> 00:13:59,518
voor de rechten van ongeboren kinderen
werden niet gehoord.
185
00:13:59,644 --> 00:14:00,881
STOP ROL OVERHEID IN ABORTUS
186
00:14:01,006 --> 00:14:03,926
We vonden dit een kwestie
van leven of dood.
187
00:14:04,051 --> 00:14:06,470
Je kunt niet zeggen: 'Nou, weet je...
188
00:14:07,179 --> 00:14:10,808
dit jaar stierf een aantal en
volgend jaar een paar minder...
189
00:14:10,933 --> 00:14:15,145
en uiteindelijk maken we een einde
aan al dat moorden.'
190
00:14:15,479 --> 00:14:18,733
Het klopte niet. Er moest dringend
iets gebeuren.
191
00:14:18,858 --> 00:14:20,671
En de rechten van baby's dan?
192
00:14:22,778 --> 00:14:27,950
De organisatie waar ik deel van was,
was een nationale beweging.
193
00:14:28,325 --> 00:14:32,830
We blokkeerden deuren van klinieken,
gingen op opritten liggen...
194
00:14:32,955 --> 00:14:34,498
en we sloten wegen af.
195
00:14:34,623 --> 00:14:37,626
Ga aan de kant van de weg staan,
of je wordt gearresteerd.
196
00:14:37,751 --> 00:14:40,629
We ijverden voor vrede
in de moederschoot...
197
00:14:41,005 --> 00:14:45,593
voor de stopzetting van het geweld
tegen ongeboren kinderen.
198
00:14:46,260 --> 00:14:48,429
Waar heb je dat vandaan?
199
00:14:48,596 --> 00:14:51,056
Is het echt?
- Het is echt.
200
00:14:51,390 --> 00:14:55,478
Dit is geen politieke kwestie.
Dit is geen kwestie van rechten.
201
00:14:55,603 --> 00:14:59,231
Dit is geen sociale kwestie.
Dit is een dode baby.
202
00:14:59,356 --> 00:15:00,756
Je bent gestoord, man.
203
00:15:02,401 --> 00:15:06,405
De anti-abortusactivisten zijn
enorm teleurgesteld...
204
00:15:06,530 --> 00:15:10,659
in de Republikeinen, die het recht
op abortus niet vernietigen.
205
00:15:11,410 --> 00:15:17,583
Hun conclusie was: 'De enige manier
om Roe versus Wade terug te draaien...
206
00:15:18,042 --> 00:15:22,129
is door de schurken eruit te trappen,
het establishment weg te werken'...
207
00:15:22,254 --> 00:15:25,174
het Republikeinse establishment
in Washington incluis.
208
00:15:25,299 --> 00:15:29,595
En de enige manier om dat te doen
is met een hele hoop geld.
209
00:15:29,762 --> 00:15:33,515
WELKOM IN TERRE HAUTE
210
00:15:37,061 --> 00:15:39,396
ADVOCATENKANTOOR BOPP
211
00:15:39,521 --> 00:15:42,066
ABORTUSKWESTIE WORDT
OP DE PROEF GESTELD
212
00:15:42,191 --> 00:15:44,026
INGEGRAVEN IN CONSERVATIEVE DOELEN
213
00:15:44,151 --> 00:15:48,447
Ik ben geboren en getogen in Terre Haute,
Indiana, derde generatie.
214
00:15:50,574 --> 00:15:55,138
Ik raakte al vroeg in mijn leven
geïnteresseerd in de politiek.
215
00:15:55,444 --> 00:16:00,626
Mijn pa was erg geïnteresseerd in politiek
en praatte er vaak aan tafel over.
216
00:16:00,751 --> 00:16:05,756
Hij was een conservatief.
Ik begon zelf te lezen...
217
00:16:05,881 --> 00:16:09,802
op jonge leeftijd, op de middelbare
school, over politieke filosofie...
218
00:16:09,927 --> 00:16:13,013
en ook militaire strategie.
219
00:16:13,430 --> 00:16:19,728
Ik las letterlijk honderden boeken
over militaire strategie...
220
00:16:19,853 --> 00:16:24,066
tactieken, oorlogen en dergelijke,
veldslagen, al dat soort dingen.
221
00:16:24,191 --> 00:16:30,614
Mijn vader geloofde als arts heilig
in het concept 'doe geen kwaad.'
222
00:16:31,198 --> 00:16:33,823
Daar was zijn kijk op abortus
op gebaseerd.
223
00:16:34,743 --> 00:16:38,747
Ik wilde dus van jongs af aan...
224
00:16:38,872 --> 00:16:43,585
de pro-life-beweging helpen,
op welke manier dan ook.
225
00:16:44,086 --> 00:16:45,713
Eerst wilde ik arts worden...
226
00:16:45,838 --> 00:16:48,549
zoals m'n pa, m'n opa en m'n oom.
227
00:16:48,674 --> 00:16:52,803
Maar de organische scheikunde deed me
beslissen om advocaat te worden.
228
00:16:52,928 --> 00:16:56,682
De eerste nationale groep
die ik vertegenwoordigde...
229
00:16:56,807 --> 00:16:59,432
was de National
Right to Life-commissie.
230
00:17:00,144 --> 00:17:04,773
De National Right to Life-commissie
was de anti-abortusbeweging...
231
00:17:04,946 --> 00:17:08,492
die door de katholieke kerk in Amerika
was gelanceerd.
232
00:17:08,758 --> 00:17:14,825
De Right to Life-commissie heeft zo'n
anderhalf miljoen leden in alle 50 staten.
233
00:17:14,950 --> 00:17:17,536
En ze willen politieke macht.
234
00:17:17,661 --> 00:17:22,041
Een van onze zorgen is dat abortus
de ultieme vorm van kindermisbruik is.
235
00:17:22,166 --> 00:17:24,084
Het is het doden van een kind.
236
00:17:24,460 --> 00:17:27,963
Mijn eerste taak als advocaat
van National Right to Life was...
237
00:17:28,088 --> 00:17:32,963
kijken hoe we Roe versus Wade konden
vernietigen en die strategie uitvoeren.
238
00:17:34,682 --> 00:17:36,246
CHRISTELIJKE COALITIE
239
00:17:36,372 --> 00:17:40,184
We gaven geld uit aan toespraken
in de politieke wereld...
240
00:17:40,309 --> 00:17:42,770
en aan steun voor pro-life-kandidaten.
241
00:17:42,895 --> 00:17:47,441
Maar helaas werd
de pro-life-beweging aangevallen.
242
00:17:47,941 --> 00:17:50,069
De Christelijke Coalitie heeft
volgens de FEC...
243
00:17:50,194 --> 00:17:53,614
Republikeins president George Bush
geholpen bij de herverkiezing.
244
00:17:53,739 --> 00:17:57,843
Hoe? Door het drukken en verdelen
van 28 miljoen stemgidsen.
245
00:17:58,256 --> 00:18:01,955
Volgens de FEC is die hulp een schending
van de federale kieswet...
246
00:18:02,081 --> 00:18:05,084
en ze hadden die uitgaven aan de FEC
moeten melden.
247
00:18:05,209 --> 00:18:10,047
Helaas zijn er sterke krachten
in Washington die een probleem hebben...
248
00:18:10,172 --> 00:18:14,322
met burgers en burgergroeperingen
die deelnemen aan onze democratie.
249
00:18:14,542 --> 00:18:18,806
Eén ding dat ambtsdragers doen om
hun herverkiezing te garanderen...
250
00:18:18,931 --> 00:18:22,267
is limieten opleggen aan bijdragen,
hoe lager, hoe beter.
251
00:18:22,392 --> 00:18:25,854
Ze dulden geen kritiek. Ze willen mensen
het zwijgen opleggen.
252
00:18:25,979 --> 00:18:30,604
En communicatie beperk je door het geld
dat men eraan uitgeeft te beperken.
253
00:18:32,444 --> 00:18:35,322
Het vrije meningsuitingsaspect
is hier belangrijk...
254
00:18:35,447 --> 00:18:37,760
en dat gaat terug tot de jaren 70.
255
00:18:43,622 --> 00:18:45,810
Laat je horen voor president Nixon.
256
00:18:46,125 --> 00:18:50,963
In 1972 overspoelde duister geld
Richard Nixons herverkiezingscampagne.
257
00:18:55,425 --> 00:18:59,847
Bundels cheques en aktetassen vol geld
kwamen per vliegtuig aan...
258
00:18:59,972 --> 00:19:03,684
vanuit New Jersey en Texas,
Mexico en Saoedi-Arabië.
259
00:19:11,692 --> 00:19:17,114
De donateurs wilden invloed kopen bij
een president die onnoemelijk corrupt was.
260
00:19:17,614 --> 00:19:20,159
HEEFT DE PRESIDENT EEN MOREEL KOMPAS?
261
00:19:20,284 --> 00:19:24,788
Toen ik in de Senaat zat, hoorde ik dat
het er voor het Watergateschandaal...
262
00:19:24,913 --> 00:19:26,582
nog extremer aan toeging.
263
00:19:26,707 --> 00:19:29,707
Toen kwamen mensen langs
met aktetassen vol geld.
264
00:19:29,918 --> 00:19:33,005
Nixon en het Watergateschandaal
maakten duidelijk...
265
00:19:33,130 --> 00:19:36,466
dat campagnebijdragen corruptie
in de hand werken.
266
00:19:36,967 --> 00:19:39,592
Ik zal morgenmiddag aftreden
als president.
267
00:19:41,763 --> 00:19:46,560
Dat leidde tot de goedkeuring van de
federale verkiezingswet, begin jaren 70.
268
00:19:47,227 --> 00:19:52,040
De federale verkiezingscommissie zei:
'We gaan de campagnebijdragen beperken.'
269
00:19:52,441 --> 00:19:55,691
Dat was inherent in strijd met
het eerste amendement.
270
00:19:56,153 --> 00:20:00,949
Al snel probeerden een aantal grote
donateurs in de Amerikaanse politiek...
271
00:20:01,074 --> 00:20:04,369
die hervormingen te vernietigen.
272
00:20:05,305 --> 00:20:08,624
Bijvoorbeeld de familie Koch uit Kansas.
273
00:20:09,208 --> 00:20:13,253
Ze hebben een enorm oliefortuin
en zijn ontzettend rechts.
274
00:20:13,503 --> 00:20:17,657
Ze waren fel gekant tegen
allerlei federale diensten.
275
00:20:18,230 --> 00:20:22,011
Ze noemden het een principekwestie...
276
00:20:22,137 --> 00:20:26,683
maar het was ook een standpunt dat
goed was voor hun portemonnee.
277
00:20:26,809 --> 00:20:28,793
KOCH INDUSTRIES INC
HET BEDRIJF MET TOEKOMST
278
00:20:28,919 --> 00:20:32,147
Ze wilden hun familiefortuin
kunnen gebruiken...
279
00:20:32,272 --> 00:20:34,835
om de Amerikaanse politiek te bepalen.
280
00:20:36,193 --> 00:20:38,612
Ze hielpen bij het financieren
van de rechtszaak...
281
00:20:38,737 --> 00:20:42,658
om de beperkingen
op campagnefinanciering af te zwakken.
282
00:20:44,326 --> 00:20:48,038
Ze waren betrokken bij de rechtszaak
Buckley versus Valeo.
283
00:20:49,039 --> 00:20:53,377
Het is een erg complexe zaak, maar
het is het begin van een proces...
284
00:20:53,502 --> 00:20:58,840
dat geld uitgeven definieert als
een kwestie van vrije meningsuiting.
285
00:20:59,299 --> 00:21:01,510
Ze zeggen: geld is meningsuiting.
286
00:21:01,635 --> 00:21:06,073
Als je geld uitgeeft, bereik je burgers.
Dus een vorm van meningsuiting.
287
00:21:06,306 --> 00:21:08,556
Het is niet 'geld is meningsuiting.'
288
00:21:08,767 --> 00:21:12,813
Dat is een verkeerde omschrijving.
289
00:21:13,730 --> 00:21:20,612
Het Hooggerechtshof stelt: 'Als je
de uitgaven aan meningsuiting beperkt...
290
00:21:21,280 --> 00:21:23,030
beperk je meningsuiting.'
291
00:21:25,033 --> 00:21:28,078
Een paar jaar na de zaak Buckley...
292
00:21:28,203 --> 00:21:32,207
is er de zaak Bellotti versus
Bank of Boston.
293
00:21:33,102 --> 00:21:38,881
Die zaak stelt dat bedrijven de rechten
van het eerste amendement hebben.
294
00:21:39,006 --> 00:21:43,427
ENERGIE VOOR EEN STERK AMERIKA
295
00:21:43,760 --> 00:21:48,265
De overheid erkent het enorme potentieel
van Amerikaanse steenkool.
296
00:21:48,932 --> 00:21:51,184
Energie voor een sterk Amerika.
297
00:21:51,810 --> 00:21:56,690
Dit was een triomf voor bedrijven.
Dankzij die twee rechtszaken...
298
00:21:56,815 --> 00:22:01,278
was er nu: 'Geld is meningsuiting' en
'Bedrijven mogen hun mening uiten.'
299
00:22:01,403 --> 00:22:03,614
Na die twee rechtszaken...
300
00:22:03,739 --> 00:22:07,677
hebben bedrijven het recht om geld
te spenderen aan politiek.
301
00:22:08,660 --> 00:22:12,372
Een cruciale stem in beide beslissingen
was Lewis Powell.
302
00:22:13,081 --> 00:22:14,248
Kent u hem nog?
303
00:22:14,374 --> 00:22:16,391
VERTROUWELIJK MEMORANDUM
304
00:22:16,517 --> 00:22:21,543
Twee maanden na zijn Powell Memorandum
werd hij benoemd in het Hooggerechtshof.
305
00:22:21,673 --> 00:22:25,969
Het gerecht oefent in ons systeem
een veel grotere invloed uit...
306
00:22:26,094 --> 00:22:29,219
dan enige andere rechtbank
in welk land dan ook.
307
00:22:30,390 --> 00:22:34,978
Op het feestje ter ere van zijn benoeming
gaf zijn oude werkgever Philip Morris...
308
00:22:35,103 --> 00:22:40,942
een handgemaakte toga, versierd
met het logo van Marlboro.
309
00:22:42,944 --> 00:22:47,944
De boodschap ging niet ongemerkt voorbij
aan Powell, het gerechtshof en Jim Bopp.
310
00:22:49,659 --> 00:22:53,997
Jim Bopp gebruikte het argument
'geld is meningsuiting' en zei:
311
00:22:54,122 --> 00:22:57,793
'Eerst moeten we de regels rond
campagnefinanciering neerhalen...
312
00:22:57,918 --> 00:23:00,629
en daarna kunnen we
Roe versus Wade aanpakken.'
313
00:23:00,754 --> 00:23:04,007
Ik vond dat we een middel nodig hadden...
314
00:23:05,592 --> 00:23:10,639
om een aantal conservatieven samen
te brengen om steun te geven...
315
00:23:10,764 --> 00:23:13,725
aan het eerste amendement-aspect
van campagnefinanciering.
316
00:23:13,850 --> 00:23:18,350
Dat leidde tot het ontstaan van het
James Madison Center for Free Speech.
317
00:23:18,855 --> 00:23:21,817
Het eerste amendement van
de Amerikaanse grondwet...
318
00:23:21,942 --> 00:23:27,656
is de eerste en grootste hervorming van
campagnefinanciering in ons land.
319
00:23:27,781 --> 00:23:32,369
Hij wordt bijgestaan door een aantal
miljardairs en zakelijke belangen...
320
00:23:32,494 --> 00:23:38,333
want ook zij willen met hun geld
de Amerikaanse politiek beïnvloeden.
321
00:23:38,667 --> 00:23:42,129
Zo wordt de miljardairsfamilie DeVos
uit Michigan...
322
00:23:42,254 --> 00:23:46,591
lid van het bestuur van Jim Bopps
piepkleine organisatie.
323
00:23:46,716 --> 00:23:51,138
Betsy DeVos was een van mijn cliënten
en ze was een sterk voorstander...
324
00:23:51,263 --> 00:23:53,223
van het eerste amendement.
325
00:23:53,348 --> 00:23:55,517
Dus was ze lid van het bestuur.
326
00:23:56,393 --> 00:23:59,229
Verder was er nog Mitch McConnell.
327
00:23:59,354 --> 00:24:01,523
DIRECTIE
328
00:24:01,648 --> 00:24:04,526
Senator Mitch McConnell is
een belangrijk voorstander...
329
00:24:04,651 --> 00:24:08,530
van het verhogen van de limieten
op federale donaties.
330
00:24:09,281 --> 00:24:11,450
Velen van u zijn bekend
met de zaak Buckley.
331
00:24:11,575 --> 00:24:15,829
Vanuit mijn optiek was dat grotendeels
een zeer goede beslissing.
332
00:24:15,954 --> 00:24:19,916
Mitch McConnell was een van de eersten
in de Republikeinse Partij...
333
00:24:20,041 --> 00:24:24,666
die het eerste amendement in het kader
van campagnefinanciering steunde.
334
00:24:25,839 --> 00:24:30,886
Ze vinden het allemaal een bekorende
gedachte dat ze Amerika beter maken...
335
00:24:31,011 --> 00:24:35,015
door de uitgaven niet meer te beperken.
336
00:24:36,641 --> 00:24:39,891
Geld bracht McConnell ertoe
met Jim Bopp te werken...
337
00:24:40,479 --> 00:24:45,479
samen met miljonairs die Bopps werk
financierden, maar anoniem wilden blijven.
338
00:24:46,985 --> 00:24:49,696
Ze steunden het manipuleren
van verkiezingen wel...
339
00:24:49,821 --> 00:24:52,782
maar dan het liefst met duister geld.
340
00:24:54,326 --> 00:24:58,622
Ik kan niet precies zeggen...
341
00:24:58,747 --> 00:25:03,919
waar die samensmelting
van het grootkapitaal...
342
00:25:04,044 --> 00:25:08,924
en de sociale, of zelfs religieuze
conservatieven begon.
343
00:25:09,341 --> 00:25:13,512
Maar toen we ons in die wereld
begonnen te bewegen...
344
00:25:13,637 --> 00:25:17,629
was die bevolkt door tal
van rijke mogols.
345
00:25:18,808 --> 00:25:25,107
ALLEEN IN AMERIKA: HET BIJZONDERE VERHAAL
VAN FOSTER FRIESS - 2022
346
00:25:25,232 --> 00:25:28,109
Er verschenen mensen zoals Foster Friess.
347
00:25:28,485 --> 00:25:31,905
Toen ik jong was, gebruikten ze
Bayer Aspirine als contraceptivum.
348
00:25:32,030 --> 00:25:35,593
Meiden stopten die tussen hun knieën
en het was niet duur.
349
00:25:37,410 --> 00:25:41,660
Excuseer me, daar moet ik eerlijk gezegd
even van bekomen, Mr Friess.
350
00:25:41,998 --> 00:25:46,294
Foster Friess was de zoon van
een veehouder, een miljardair...
351
00:25:46,419 --> 00:25:48,755
en een wedergeboren christen.
352
00:25:49,214 --> 00:25:52,777
Hij zei altijd dat God de voorzitter
van zijn bestuur was.
353
00:25:55,262 --> 00:25:59,015
Hij vond klimaatverandering bedrog,
was voor lagere belasting van rijken...
354
00:25:59,140 --> 00:26:03,453
en tegen wat hij 'liefdadigheid van
de overheid' voor armen noemde.
355
00:26:04,688 --> 00:26:10,360
Het botste een beetje met christelijkheid,
maar dat maakte niet uit.
356
00:26:11,903 --> 00:26:14,990
Mensen als hij kregen dingen voor mekaar.
357
00:26:15,115 --> 00:26:17,659
We geloofden in onze missie en ons doel...
358
00:26:17,784 --> 00:26:21,955
en een van de dingen die ons
frustreerde bij het bereiken ervan...
359
00:26:22,080 --> 00:26:24,580
was geldgebrek. We hadden geld nodig.
360
00:26:25,542 --> 00:26:27,627
RAAD VOOR NATIONAAL BELEID - 10 JAAR
361
00:26:27,752 --> 00:26:32,750
Er is een entiteit die
Council for National Policy heet...
362
00:26:33,196 --> 00:26:35,385
een geheime kliek van mensen...
363
00:26:35,510 --> 00:26:39,723
die samenkwamen om strategieën
te bedenken...
364
00:26:39,848 --> 00:26:43,476
voor een succesvolle conservatieve
revolutie in Amerika.
365
00:26:44,811 --> 00:26:47,814
In die context zei Foster Friess tegen me:
366
00:26:47,939 --> 00:26:50,984
'We hebben elkaar nodig, nietwaar?
367
00:26:51,860 --> 00:26:56,364
Jullie doen goede dingen en daar hebben
jullie mijn geld voor nodig.
368
00:26:57,490 --> 00:26:59,951
En ik moet meer geld verdienen...
369
00:27:00,577 --> 00:27:04,015
zodat ik jullie meer kan geven.
Wat vind je daarvan?'
370
00:27:04,497 --> 00:27:06,185
Ik vond het een goede deal.
371
00:27:10,211 --> 00:27:14,966
De Council for National Policy
heeft een informeel motto, namelijk:
372
00:27:15,091 --> 00:27:18,637
'Hier ontmoeten de doeners de donateurs.'
373
00:27:18,928 --> 00:27:23,058
Het verenigt steenrijke ondernemers...
374
00:27:23,183 --> 00:27:25,935
die niet echt bezorgd zijn
over abortus...
375
00:27:26,519 --> 00:27:32,504
met extreem-religieus-rechts, dat
enorm bezorgd is over abortus.
376
00:27:32,997 --> 00:27:36,738
Als je het had over overheidsregulering,
was het argument altijd:
377
00:27:36,863 --> 00:27:41,409
'Uiteindelijk zullen dezelfde figuren
die mijn bedrijf controleren...
378
00:27:41,534 --> 00:27:45,034
ook proberen om de controle
over jouw kerk te krijgen.
379
00:27:45,246 --> 00:27:47,809
Dus het is in jouw belang en het mijne...
380
00:27:48,458 --> 00:27:52,253
dat we dat monster
zijn macht ontnemen.'
381
00:27:53,505 --> 00:27:58,385
Dat overtuigde erg veel
religieuze conservatieven.
382
00:27:59,594 --> 00:28:03,640
We hadden een aforisme, gebaseerd
op een bijbelvers:
383
00:28:04,265 --> 00:28:08,144
'De rijkdom van de zondaar is weggelegd
voor de rechtvaardige.'
384
00:28:08,978 --> 00:28:14,401
Waarom niet? Laten we het geld van
de miljardair dopen. Dat kan wel.
385
00:28:15,318 --> 00:28:20,490
En zo ontstond die alliantie.
386
00:28:26,037 --> 00:28:28,957
Geld uitgeven werd gewoon een hoger doel.
387
00:28:30,417 --> 00:28:35,964
Ze willen het niet benoemen als een vorm
van corruptie, wat het eigenlijk is.
388
00:28:37,674 --> 00:28:40,135
Hoe is het? Hoe gaat het?
389
00:28:40,760 --> 00:28:43,135
Hallo. Zal ik met deze jongens praten?
390
00:28:44,848 --> 00:28:46,248
Hoe gaat het?
- Hallo.
391
00:28:46,641 --> 00:28:48,810
Russ Feingold, kandidaat voor de Senaat.
392
00:28:48,935 --> 00:28:54,774
Toen ik voor het eerst senator was, zag ik
congresleden in opspraak komen.
393
00:28:55,066 --> 00:28:57,527
Ze kregen te veel geld
van belangengroepen...
394
00:28:57,652 --> 00:28:59,779
en dachten niet meer
aan het thuisfront.
395
00:28:59,904 --> 00:29:03,992
En ze wilden zorgen dat machtige spelers,
de techbedrijven, farmabedrijven...
396
00:29:04,117 --> 00:29:07,555
Exxon Oil of wat dan ook,
het voor het zeggen hadden.
397
00:29:11,166 --> 00:29:13,668
Door een maas in de wetgeving...
398
00:29:13,793 --> 00:29:17,756
kregen politieke partijen veel geld,
wat nooit had mogen gebeuren.
399
00:29:17,881 --> 00:29:20,592
Er werden allerlei technieken gebruikt...
400
00:29:20,717 --> 00:29:24,888
zowel door mensen in Clintons regering
als bij de Republikeinen.
401
00:29:25,221 --> 00:29:27,596
Het ging erom wie het meeste geld had.
402
00:29:41,696 --> 00:29:47,285
Uw campagne ontving tienduizenden dollars
aan illegale bijdragen. Klopt dat?
403
00:29:47,410 --> 00:29:49,535
Daar weet ik niets van. Geen idee.
404
00:29:50,163 --> 00:29:54,959
Ik ken de details van de financiering
hiervan niet. U wel, misschien?
405
00:29:55,084 --> 00:29:59,798
Het was een vergissing. Ik wist niet
dat het een inzamelingsactie was.
406
00:30:03,676 --> 00:30:06,763
U aanvaardt vliegtickets, hotels
en diners...
407
00:30:06,888 --> 00:30:10,475
en u voelt geen enkele verplichting?
- Helemaal niet.
408
00:30:13,144 --> 00:30:16,398
De Amerikaanse manier: hoe meer geld,
hoe luider de stem.
409
00:30:16,523 --> 00:30:19,567
De situatie is intussen zo groot
en zo controversieel...
410
00:30:19,692 --> 00:30:22,612
dat de vraag om het systeem
te veranderen steeds luider wordt.
411
00:30:22,737 --> 00:30:24,823
Het is tijd dat dit stopt.
412
00:30:24,948 --> 00:30:28,201
Het is tijd dat de partijen geen giften
meer aanvaarden...
413
00:30:28,326 --> 00:30:30,578
noch geheime of anonieme donaties.
414
00:30:30,703 --> 00:30:33,081
We moeten weer een partij
van het volk zijn.
415
00:30:33,206 --> 00:30:37,210
En dat kunnen we realiseren met
de wet McCain-Feingold.
416
00:30:38,169 --> 00:30:41,422
McCain en Russ Feingold werkten samen...
417
00:30:41,589 --> 00:30:47,387
en ze stelden wijzigingen in de wetten
voor federale campagnefinanciering voor.
418
00:30:47,804 --> 00:30:50,432
Russ Feingold was een senator
uit Wisconsin.
419
00:30:50,557 --> 00:30:54,978
Mensen willen een senator die de problemen
van gewone families kent en dat ben ik.
420
00:30:55,103 --> 00:30:58,523
Dat is een van mijn drie beloften
als kandidaat voor de Senaat.
421
00:30:58,648 --> 00:31:00,398
Ze staan op mijn garagedeur.
422
00:31:00,567 --> 00:31:03,570
Hij was een progressieve Democraat.
423
00:31:03,695 --> 00:31:05,095
Kom mee naar binnen.
424
00:31:05,905 --> 00:31:07,655
We hebben genoeg kastruimte.
425
00:31:08,867 --> 00:31:10,368
Kijk, geen lijken in de kast.
426
00:31:10,493 --> 00:31:14,247
Hij wilde onder andere de politiek
uit de politiek halen.
427
00:31:14,956 --> 00:31:19,377
Ze vonden dat geld slecht was
en wilden ervan af.
428
00:31:19,502 --> 00:31:21,963
Ons voorstel is gericht tegen
de reclame op tv...
429
00:31:22,088 --> 00:31:24,549
die duidelijk een kandidaat steunen of
aanvallen...
430
00:31:24,674 --> 00:31:29,095
die maar enkele woorden mijden
om een aantal wetten te omzeilen.
431
00:31:29,262 --> 00:31:32,015
Het was een poging om
een limiet te stellen...
432
00:31:32,140 --> 00:31:34,642
aan belangen die onbeperkt
geld mogen uitgeven...
433
00:31:34,767 --> 00:31:37,395
aan commercials die duidelijk
verkiezingsreclame waren.
434
00:31:37,520 --> 00:31:39,606
Dat zou National Right to Life
verlammen...
435
00:31:39,731 --> 00:31:44,527
en onze kansen beperken om
de pro-life-agenda vooruit te helpen.
436
00:31:45,111 --> 00:31:47,850
We zijn er eindelijk in geslaagd in 2001.
437
00:31:48,150 --> 00:31:52,702
Bij deze stemming zijn er 59 ja-stemmen
en 41 nee-stemmen...
438
00:31:52,869 --> 00:31:55,957
en het aangepaste wetsvoorstel
is aangenomen.
439
00:31:56,811 --> 00:32:03,338
Dit is ongelooflijk dom, collega's.
440
00:32:03,963 --> 00:32:07,425
Wat Powells helpers niet leuk vonden,
was dat het werkte.
441
00:32:07,550 --> 00:32:09,302
Het werkte overduidelijk.
442
00:32:09,761 --> 00:32:13,640
Het beperkte de invloed van duister geld
op campagnes.
443
00:32:14,057 --> 00:32:17,811
Daarom vochten de grote bedrijven
in dit land zo hard.
444
00:32:17,936 --> 00:32:20,814
En Mr Bopp was een van hun
belangrijkste advocaten.
445
00:32:20,939 --> 00:32:23,525
Vanuit constitutioneel perspectief
zit het zo dat...
446
00:32:23,650 --> 00:32:29,030
beperkingen op uitgaven
voor vrije meningsuiting...
447
00:32:29,197 --> 00:32:31,449
is de vrije meningsuiting beperken.
448
00:32:31,574 --> 00:32:34,369
Jim Bopp raakt geobsedeerd...
449
00:32:34,661 --> 00:32:39,415
door het zoeken naar manieren om
die hervormingen te vernietigen.
450
00:32:39,540 --> 00:32:45,296
Hij spant niet alleen één rechtszaak aan.
Hij spant de ene na de andere aan.
451
00:32:45,421 --> 00:32:50,134
Het is een heuse oorlog tegen
het campagne-financieringssysteem...
452
00:32:50,259 --> 00:32:55,139
en het komt allemaal van een kantoortje
in Terre Haute, Indiana.
453
00:32:56,015 --> 00:32:59,477
Er was een rechtszaak onder leiding
van senator McConnell.
454
00:32:59,602 --> 00:33:02,480
Er zijn zo'n 12 rechtszaken aangespannen.
455
00:33:02,605 --> 00:33:05,480
Die werden allemaal geconsolideerd
in één zaak.
456
00:33:06,359 --> 00:33:08,297
Ik vertegenwoordigde McConnell.
457
00:33:09,070 --> 00:33:13,570
Maar het Hooggerechtshof bekrachtigde
grotendeels de McCain-Feingold-wet.
458
00:33:14,867 --> 00:33:21,165
Ze waren erg teleurgesteld in het Hof,
met name in de Republikeinse rechters...
459
00:33:21,290 --> 00:33:24,627
die waren aangesteld door
Republikeinse presidenten.
460
00:33:24,752 --> 00:33:29,549
We dachten dat ze zich moesten houden aan
een conservatieve juridische filosofie.
461
00:33:29,674 --> 00:33:32,362
Maar ik kwam erachter
hoe het gerecht werkt.
462
00:33:33,845 --> 00:33:36,264
Het is een judicieel orgaan,
het is een instituut.
463
00:33:36,389 --> 00:33:40,852
Ze hebben een eigen cultuur,
een eigen werkwijze.
464
00:33:42,562 --> 00:33:47,483
Het draait eigenlijk allemaal om hen,
niet om jou. Het draait om hen.
465
00:33:57,994 --> 00:34:02,957
Halverwege de jaren 2000
ontving ik een groep...
466
00:34:03,207 --> 00:34:06,210
van katholieke multimiljonairs.
467
00:34:08,004 --> 00:34:11,299
Ik had vrienden gevraagd...
468
00:34:11,424 --> 00:34:15,178
om een afspraak te regelen
met Antonin Scalia.
469
00:34:16,304 --> 00:34:19,641
Hij is aartsconservatief rooms-katholiek.
470
00:34:19,766 --> 00:34:23,394
We deelden dezelfde politieke filosofieën
en ideologie.
471
00:34:24,228 --> 00:34:28,149
Dus daar zaten we in die kamer,
met onze held.
472
00:34:29,901 --> 00:34:32,904
Hij keek om zich heen en
met een strenge blik...
473
00:34:33,488 --> 00:34:40,286
zei hij: 'Roe versus Wade wordt niet
teruggedraaid zolang jullie en ik leven.
474
00:34:40,828 --> 00:34:45,166
Daarvoor moeten we andere figuren
naar hier sturen.'
475
00:34:46,793 --> 00:34:50,505
En hij wees naar de rechtszaal,
wat verderop in de gang.
476
00:34:52,131 --> 00:34:58,221
Dat maakte het plan dat we nodig hadden
meteen concreet.
477
00:34:59,806 --> 00:35:02,306
We moesten de rechtbank zelf veranderen.
478
00:35:05,603 --> 00:35:10,608
De Reagan-regering had een slogan:
'Personeel is beleid.'
479
00:35:11,109 --> 00:35:14,445
Dat was een variatie op
een Russisch revolutionair idee...
480
00:35:14,570 --> 00:35:16,133
'graaf van binnenuit.'
481
00:35:16,906 --> 00:35:20,410
Je kunt instituten veranderen door
loyalisten erin te zetten...
482
00:35:20,535 --> 00:35:24,831
echte aanhangers, die meer geven
om ideologie dan de wet.
483
00:35:26,077 --> 00:35:28,042
Het Powell-memorandum
had een soortgelijk idee...
484
00:35:28,167 --> 00:35:32,667
over hoe ze konden profiteren van
een gemiste kans in de rechtbanken.'
485
00:35:33,131 --> 00:35:37,385
Door activistische rechters te laten
benoemen, worden de rechtbanken...
486
00:35:37,517 --> 00:35:41,892
een instrument voor 'sociale,
economische en politieke verandering.'
487
00:35:42,933 --> 00:35:47,854
Het was een langetermijnstrategie met als
doel het zoeken, cultiveren en trainen...
488
00:35:47,979 --> 00:35:51,190
van sympathisanten in
Amerikaanse universiteiten.
489
00:35:57,822 --> 00:36:01,117
Ik was geïnteresseerd
in politiek en bestuur.
490
00:36:01,742 --> 00:36:05,102
In onze familie waren we,
al sedert Roosevelt...
491
00:36:05,228 --> 00:36:10,918
doorsnee Democraten, zou ik zeggen.
Dus ik dacht dat ik dat ook was.
492
00:36:11,043 --> 00:36:17,925
Ik studeerde rechten aan de universiteit
van Chicago en had diverse professoren.
493
00:36:18,176 --> 00:36:24,140
Sommige waren conservatief en libertair
georiënteerd, zoals Antonin Scalia.
494
00:36:24,682 --> 00:36:29,062
Toen besefte ik dat ik geen socialist ben
en ook geen liberaal.
495
00:36:29,187 --> 00:36:33,625
Ik geloof in vrije meningsuiting,
individuele vrijheid, beperkt bestuur.
496
00:36:34,567 --> 00:36:38,106
Ik identificeer me nu als
constitutioneel conservatief.
497
00:36:38,232 --> 00:36:39,697
STUDENTEN TEGEN BEDRIJFSMOORD
498
00:36:39,822 --> 00:36:44,285
Destijds was er een overheersend
liberaal juridisch denken.
499
00:36:44,410 --> 00:36:48,206
Conservatieven zoals Bork en Scalia
kwamen niet vaak aan bod.
500
00:36:48,456 --> 00:36:50,792
We besloten studentenafdelingen
op te richten...
501
00:36:50,917 --> 00:36:54,292
waar we konden debatteren
over die ideeën en de wet.
502
00:36:55,546 --> 00:36:58,171
Toen richtten we de Federalist Society op.
503
00:36:58,633 --> 00:37:00,509
Mijn naam is David McIntosh.
504
00:37:00,927 --> 00:37:03,805
Ik ben nationaal medevoorzitter
van de Federalist Society.
505
00:37:03,930 --> 00:37:06,933
De sprekers zullen ons vanavond
informeren over de aard en...
506
00:37:07,058 --> 00:37:09,558
het belang van scheiding der machten.
507
00:37:09,936 --> 00:37:12,563
Met een groepje van drie, vier,
vijf mensen...
508
00:37:12,688 --> 00:37:17,943
organiseerden we alles en
we debatteerden over de waan van de dag.
509
00:37:18,069 --> 00:37:21,030
Ik zeg dat ik niet weet hoe ze
tot dat oordeel kwamen...
510
00:37:21,155 --> 00:37:24,992
voor ze parochies vroegen om meer
te geven. Ik zou meer kunnen geven.
511
00:37:25,117 --> 00:37:26,555
Er waren veel debatten.
512
00:37:26,827 --> 00:37:29,705
In de faculteit debatteerden we
onderling met elkaar.
513
00:37:29,830 --> 00:37:32,542
We zetten elkaar aan om het krachtig
oneens te zijn...
514
00:37:32,667 --> 00:37:35,667
en daarna gingen we samen
een biertje drinken.
515
00:37:36,921 --> 00:37:40,549
Het was mijn rol om altijd groots
te dromen als het ware.
516
00:37:43,761 --> 00:37:47,949
De droom was: een revolutie starten
voor hoe mensen de wereld zagen.
517
00:37:48,849 --> 00:37:52,849
Als een conservatieve versie van
Mao's Honderd Bloemencampagne...
518
00:37:52,979 --> 00:37:56,774
ontkiemen in het hele land afdelingen
van de Federalist Society.
519
00:37:56,899 --> 00:37:58,693
FEDERALIST SOCIETY-AFDELINGEN, YALE
520
00:37:58,818 --> 00:38:01,443
Maar die trend werd niet echt opgemerkt...
521
00:38:02,238 --> 00:38:04,988
behalve door
één nieuwsgierige journalist.
522
00:38:06,659 --> 00:38:09,620
Als promovendus combineerde ik...
523
00:38:09,745 --> 00:38:12,707
mijn politieke, persoonlijke,
praktische interesses...
524
00:38:12,832 --> 00:38:15,209
met mijn journalistieke instinct.
525
00:38:16,377 --> 00:38:20,463
Ik had interesse in sociale formaties
en hoe ze organisch groeien...
526
00:38:20,589 --> 00:38:24,427
en samenlevingen en culturen
kunnen veranderen.
527
00:38:25,261 --> 00:38:31,100
In mijn artikelen gebruikte ik
veel marxistische theorie.
528
00:38:32,727 --> 00:38:35,980
Ik richtte me op
links-progressieve bewegingen...
529
00:38:36,105 --> 00:38:39,650
burgerrechten, het milieu,
emancipatie van vrouwen.
530
00:38:39,775 --> 00:38:41,963
VERDEDIG HET RECHT OP ABORTUS IN NY
531
00:38:43,821 --> 00:38:46,407
Ik schreef destijds voor
Congressional Quarterly...
532
00:38:46,532 --> 00:38:50,411
en kwam daar al snel in aanraking
met de Federalist Society.
533
00:38:51,162 --> 00:38:53,706
Ze hadden een compleet
ander wereldbeeld...
534
00:38:53,831 --> 00:38:58,252
maar dat marxistische referentiekader
en dat gedachtengoed...
535
00:38:58,377 --> 00:39:03,090
meende ik ook te zien in
de Federalist Society.
536
00:39:04,759 --> 00:39:08,322
Ik ging op zoek naar evenementen
en liep er gewoon binnen.
537
00:39:08,596 --> 00:39:09,996
Ik stelde mezelf voor.
538
00:39:10,556 --> 00:39:16,395
Ik werd al snel aanvaard en toegelaten...
539
00:39:16,520 --> 00:39:20,059
door de leden en leiders van
de Federalist Society.
540
00:39:21,692 --> 00:39:24,320
Ik was geïnteresseerd in de taal
die ze gebruikten...
541
00:39:24,445 --> 00:39:27,531
en in hoe ze de debatten voerden.
542
00:39:27,948 --> 00:39:32,036
Veel jonge mensen kwamen
om zich te inspireren...
543
00:39:32,370 --> 00:39:36,558
op de retoriek van hun eerste
faculteitsadviseur, Antonin Scalia.
544
00:39:37,583 --> 00:39:41,045
Professor Scalia doceerde
constitutioneel recht...
545
00:39:41,337 --> 00:39:46,717
en zijn belangrijkste bijdrage was
de oorspronkelijke betekenisleer.
546
00:39:46,967 --> 00:39:51,138
Het idee van originalisme
en tekstualisme was...
547
00:39:51,263 --> 00:39:55,263
om de Grondwet te interpreteren
kijk je naar de Grondwet.
548
00:39:55,890 --> 00:39:59,313
Daarvan afwijken kan alleen
om te bepalen...
549
00:39:59,438 --> 00:40:03,100
wat de originele bedoeling van
de originele auteurs was.
550
00:40:03,664 --> 00:40:08,489
Dit was destijds het standpunt
van een minderheid.
551
00:40:08,614 --> 00:40:12,285
Mensen vragen me soms:
'Wanneer ben je een tekstueel...
552
00:40:12,410 --> 00:40:14,412
hoe werd je een tekstualist?
553
00:40:14,870 --> 00:40:18,999
'Wanneer ben je mensen gaan eten?'
Alsof het iets...
554
00:40:20,876 --> 00:40:23,087
Alsof het iets geks is.
555
00:40:23,337 --> 00:40:26,007
Ik bedoel, wanneer begon je
niet tekstualist te worden?
556
00:40:26,132 --> 00:40:28,801
Je hebt een tekst. Je moet de tekst lezen.
557
00:40:30,177 --> 00:40:34,557
Het was een puur intellectueel idee.
558
00:40:35,224 --> 00:40:39,520
Maar bleek het mooi afgestemd te zijn...
559
00:40:39,645 --> 00:40:42,982
op een gelijktijdig politiek project...
560
00:40:44,083 --> 00:40:47,820
dat geïnteresseerd was in
een beperkte overheid...
561
00:40:47,945 --> 00:40:52,908
en het terugdraaien van wetgeving en
het vernietigen van Roe versus Wade?
562
00:40:53,492 --> 00:40:56,617
Ja. Pasten die puzzelstukken in elkaar?
Natuurlijk.
563
00:40:57,329 --> 00:41:01,625
Ik was betrokken bij de Federalist Society
sinds de oprichting en...
564
00:41:02,418 --> 00:41:05,731
Ik geloof zelfs dat ik deze das
daarvoor gekregen heb.
565
00:41:06,255 --> 00:41:12,428
Dit is James Madison, mocht u
hem niet herkennen, in zijaanzicht.
566
00:41:13,727 --> 00:41:19,226
Geen enkele originalist zou Roe versus
Wade een correcte beslissing noemen.
567
00:41:19,351 --> 00:41:22,646
Omdat er geen recht op abortus
in de Grondwet staat.
568
00:41:22,771 --> 00:41:25,149
Lees ze maar na, je vindt het niet.
569
00:41:25,274 --> 00:41:27,292
Ik denk dat de Federalist Society...
570
00:41:27,418 --> 00:41:31,197
niet verschilt van
andere lobbygroepen.
571
00:41:31,322 --> 00:41:34,697
De Federalisten zijn lobbyisten.
Daar komt het op neer.
572
00:41:35,201 --> 00:41:38,371
Ze zeggen dat ze trouw zijn
aan de Grondwet...
573
00:41:38,496 --> 00:41:40,998
originalisme, tekstualisme.
574
00:41:41,123 --> 00:41:44,373
Je moet de tekst lezen en
de betekenis ontcijferen...
575
00:41:44,877 --> 00:41:48,672
maar dat doe je niet met
een driehoekige hoed op je hoofd.
576
00:41:49,740 --> 00:41:51,467
EVENEMENT FEDERALIST SOCIETY 1987
577
00:41:51,592 --> 00:41:54,011
De meeste mensen omschrijven
de Federalist Society...
578
00:41:54,136 --> 00:41:56,305
als iets dat bedacht was
door studenten...
579
00:41:56,430 --> 00:41:59,433
een bont allegaartje en dat was
het deels ook.
580
00:41:59,558 --> 00:42:03,713
Maar dat groepje studenten werd
gefinancierd door het grote geld.
581
00:42:03,839 --> 00:42:07,802
Met name private stichtingen
van conservatieve miljardairs.
582
00:42:07,928 --> 00:42:09,296
DE G.L. CONNELLY STICHTING
583
00:42:09,422 --> 00:42:11,915
COVINGTON & BURLING
DICK & BETSY DEVOS-STICHTING
584
00:42:12,076 --> 00:42:14,573
MADISON CLUB GOLD
($ 50.000 OF MEER)
585
00:42:14,698 --> 00:42:17,701
En tot slot een aantal bedrijven.
586
00:42:17,826 --> 00:42:19,954
VS KAMER VAN KOOPHANDEL
587
00:42:22,081 --> 00:42:25,126
De opkomst van het originalistische
perspectief, verwoord...
588
00:42:25,251 --> 00:42:28,629
door rechter Scalia, zijn volgers...
589
00:42:28,754 --> 00:42:33,135
en de groei van de Federalist Society,
de kring werd steeds groter.
590
00:42:34,389 --> 00:42:38,222
Ik sprak met zo veel mogelijk mensen
in die organisatie...
591
00:42:38,347 --> 00:42:42,226
en er was iemand wiens naam
in alle colofons stond.
592
00:42:42,490 --> 00:42:44,191
Hij was er nooit.
593
00:42:45,437 --> 00:42:47,690
Leonard Leo zag ik nooit...
594
00:42:47,982 --> 00:42:53,779
maar heel wat mensen vertelden me
dat hij niet alleen in de colofon stond...
595
00:42:54,822 --> 00:42:58,659
hij ging het ver schoppen.
596
00:43:01,161 --> 00:43:03,122
Goedemiddag, dames en heren.
597
00:43:04,415 --> 00:43:09,712
Mijn naam is Leonard Leo en ik ben
directeur bij de Federalist Society.
598
00:43:10,462 --> 00:43:13,382
Leonard Leo heeft conservatieve
juridische opvattingen.
599
00:43:13,507 --> 00:43:20,680
Maar hij is geen intellectueel. Hij is
een operationeel man, iemand die...
600
00:43:20,806 --> 00:43:23,267
Zijn sterkste punt is
dat hij geld en macht begrijpt.
601
00:43:24,152 --> 00:43:29,356
Hij was nauw betrokken en erg belangrijk.
Maar hij was nooit in z'n kantoor.
602
00:43:29,481 --> 00:43:33,110
Dus op een keer vroeg ik:
'Waar is Leonard?
603
00:43:33,235 --> 00:43:37,448
Het lijkt hier op "Waar is Waldo?"
Wat doet hij eigenlijk?'
604
00:43:37,573 --> 00:43:40,743
Hij was in zekere zin
het ontbrekende puzzelstuk.
605
00:43:45,873 --> 00:43:49,251
Mijn eerste interview met hem
was onvergetelijk...
606
00:43:49,501 --> 00:43:54,465
vanwege de overvloed aan
katholieke afbeeldingen...
607
00:43:55,007 --> 00:43:59,428
die bijna elk oppervlak bedekten.
608
00:43:59,887 --> 00:44:04,183
Op elke plek waar je iets kon zetten of
hangen, een muur of een bureau...
609
00:44:04,308 --> 00:44:08,771
zag je een afbeelding van
de Heilige Maagd of een heilige.
610
00:44:10,272 --> 00:44:13,275
Hij was een diep religieuze man.
611
00:44:14,026 --> 00:44:18,364
Ik ben zelf katholiek, maar ik
was helemaal de kluts kwijt.
612
00:44:21,116 --> 00:44:25,371
Leo gelooft in een oudere,
conservatievere Katholieke Kerk.
613
00:44:28,248 --> 00:44:30,376
Hij is lid van de Ridders van Malta...
614
00:44:30,501 --> 00:44:34,126
waarvan de oorsprong teruggaat
tot voor de kruistochten.
615
00:44:35,130 --> 00:44:37,630
Hij is ook een aanhanger van Opus Dei...
616
00:44:37,800 --> 00:44:41,970
een geheimzinnige, ultrarechtse sekte
binnen de Katholieke Kerk.
617
00:44:48,852 --> 00:44:52,022
Opus Dei is ontstaan in Spanje, in 1928.
618
00:44:54,483 --> 00:44:57,111
De oprichter, Josemaría Escrivá...
619
00:44:57,361 --> 00:45:01,486
werd gesteund door de dictatoriale
leider Generalísimo Franco...
620
00:45:01,615 --> 00:45:05,053
op een moment dat Franco Spanje
wilde herkerstenen...
621
00:45:05,327 --> 00:45:08,577
door de wet van God tot wet
van het land te maken.
622
00:45:10,124 --> 00:45:12,251
Wie wil er beginnen?
623
00:45:13,043 --> 00:45:14,443
Eerwaarde.
624
00:45:14,670 --> 00:45:18,882
Dit lijkt me een goede gelegenheid...
625
00:45:19,007 --> 00:45:25,764
om de stichter een overzicht te horen
geven van de geest van het Opus Dei.
626
00:45:27,683 --> 00:45:31,520
Luister, mijn zoon, vertel me niet
dat je niet weet wat Opus Dei is.
627
00:45:31,645 --> 00:45:35,107
Het is de heiliging van werk.
628
00:45:35,232 --> 00:45:41,238
Het zegt aan elke christen, wat diens
beroep of situatie in het leven ook is...
629
00:45:41,739 --> 00:45:46,618
verzorg je public relations op aarde,
en ook die van de hemel.
630
00:45:46,869 --> 00:45:48,269
Op die manier...
631
00:45:48,996 --> 00:45:53,917
wijk je niet af van je pad als
christen. Je heiligt je werk.
632
00:45:55,043 --> 00:45:58,088
Het lijkt erop dat mettertijd
de geest van Escrivá...
633
00:45:58,213 --> 00:46:00,883
en zijn vastberadenheid
om het werk te heiligen...
634
00:46:01,008 --> 00:46:04,052
zich nestelde in de geest
van Leonard Leo.
635
00:46:04,454 --> 00:46:07,765
Elk van ons is geroepen om
het koninkrijk van God te zoeken.
636
00:46:07,891 --> 00:46:10,476
door bezig te zijn met
tijdelijke zaken...
637
00:46:10,601 --> 00:46:14,396
en die te oriënteren volgens
de wil van God.
638
00:46:15,189 --> 00:46:20,027
In ons werk moeten we het evangelie
verkondigen aan degenen die we dienen...
639
00:46:20,444 --> 00:46:22,446
en in alles wat we doen.
640
00:46:23,655 --> 00:46:27,534
Dit evangelisatiewerk geldt voor
elk facet van het leven...
641
00:46:28,118 --> 00:46:32,122
inclusief wetgeving, overheidsbeleid
en politiek.
642
00:46:32,956 --> 00:46:35,334
Escrivá was een tegenstrijdige figuur.
643
00:46:36,043 --> 00:46:39,421
Hij verdedigde buitengewone vrijheid
om geld te verdienen...
644
00:46:39,546 --> 00:46:42,800
en meedogenloze beperkingen
op het seksleven van mannen...
645
00:46:42,925 --> 00:46:44,863
en in het bijzonder vrouwen.
646
00:46:47,054 --> 00:46:50,432
Terwijl hij seksuele passie aanvocht
als iets duivels...
647
00:46:50,557 --> 00:46:54,620
zocht hij spirituele openbaring
via lichamelijke versterving...
648
00:46:55,229 --> 00:46:58,857
inclusief zelfgeseling, het dragen
van ruwharen kleding...
649
00:46:58,982 --> 00:47:02,607
en een metalen ketting met haakjes,
boetegordel genaamd.
650
00:47:09,243 --> 00:47:11,954
Ik gesel mijn lichaam.
651
00:47:13,872 --> 00:47:17,918
Leo zat in het bestuur van het Opus Dei
Catholic Information Center...
652
00:47:18,043 --> 00:47:20,838
dat pochte dat zijn kapel,
vernoemd naar Escrivá...
653
00:47:20,963 --> 00:47:24,026
het dichtste tabernakel
bij het Witte Huis was.
654
00:47:24,925 --> 00:47:30,806
Priesters van het CIC hielpen een aantal
machtige mensen te bekeren of sturen...
655
00:47:30,931 --> 00:47:35,244
naar een conservatief katholicisme
dat het pad van Opus Dei volgde.
656
00:47:36,645 --> 00:47:39,982
Opiniemaker Larry Kudlow,
gouverneur Sam Brownback...
657
00:47:40,107 --> 00:47:44,903
en twee beroemde rechters,
Robert Bork en Clarence Thomas.
658
00:47:47,573 --> 00:47:50,492
In het moderne tijdperk waren Leo en
andere katholieke conservatieven...
659
00:47:50,617 --> 00:47:53,495
geïnspireerd door
Paus Johannes Paulus II...
660
00:47:53,954 --> 00:47:56,582
die de tekst Evangelium Vitae schreef.
661
00:47:56,707 --> 00:48:01,253
Die moest voorgoed vastleggen
wanneer het leven begint.
662
00:48:02,337 --> 00:48:08,886
Alle menselijk leven vanaf het moment
van de conceptie is heilig.
663
00:48:15,058 --> 00:48:18,896
Johannes Paulus zei dat man en vrouw
één vlees vormen in God...
664
00:48:19,021 --> 00:48:20,834
die zich zo kenbaar maakt.
665
00:48:27,237 --> 00:48:30,362
'Voor ik je vormde in de moederschoot,
kende ik je.
666
00:48:32,951 --> 00:48:35,996
En voor je geboren werd, heiligde ik je.
667
00:48:37,331 --> 00:48:42,294
Het leven van elk individu is van bij
het eerste begin deel van Gods plan.'
668
00:48:44,713 --> 00:48:47,966
Johannes Paulus besloot dat elk eitje,
zodra het bevrucht was...
669
00:48:48,091 --> 00:48:50,636
geen deel meer was van
het moederlichaam.
670
00:48:50,761 --> 00:48:56,183
Bijgevolg is abortus, zelfs een uur of dag
na de bevruchting, moord.
671
00:48:57,976 --> 00:49:01,355
Laten we onze genadige God aanroepen,
terwijl we zegeningen delen...
672
00:49:01,480 --> 00:49:04,399
In een recente peiling zei 56% van
de Amerikaanse katholieken...
673
00:49:04,524 --> 00:49:09,462
dat abortus meestal legaal moet zijn en
de keuze van de vrouw, niet de staat.
674
00:49:11,239 --> 00:49:14,326
Maar radicaal-conservatieve katholieken
als Leonard Leo...
675
00:49:14,451 --> 00:49:17,204
willen dat de staat hun religieuze
overtuigingen overneemt...
676
00:49:17,329 --> 00:49:19,998
en abortus verbiedt,
zonder uitzondering.
677
00:49:21,291 --> 00:49:24,854
Ze vallen zelfs het wettelijke recht
op anticonceptie aan.
678
00:49:27,839 --> 00:49:30,509
Leonard Leo was een belangrijk leider...
679
00:49:30,634 --> 00:49:33,845
in de Federalist Society,
al tientallen jaren.
680
00:49:34,763 --> 00:49:37,307
En hij had erg veel invloed...
681
00:49:37,432 --> 00:49:41,353
omdat Federalist Society-afdelingen
zich over het hele land verspreidden.
682
00:49:41,478 --> 00:49:44,773
Eén natie onder God, ondeelbaar...
683
00:49:44,898 --> 00:49:49,027
Hij was in staat om heel verstandige,
slimme advocaten te identificeren.
684
00:49:49,152 --> 00:49:53,615
Hij moedigde ze aan om contact met elkaar
te zoeken, een groep te vormen.
685
00:49:53,740 --> 00:49:59,413
Wat ze doen, en Leo heeft dat
jarenlang gedaan...
686
00:49:59,788 --> 00:50:02,708
ze pikken de heel slimme,
jonge rechtenstudenten eruit.
687
00:50:02,833 --> 00:50:07,504
Ik heb gedoceerd aan Yale, Harvard,
Stanford en Marquette...
688
00:50:07,629 --> 00:50:13,886
en overal zag ik dat ze die jonge,
slimme mensen inlijfden en zeiden:
689
00:50:14,011 --> 00:50:18,640
'Als je onze opvattingen over bepaalde
kwesties volgt helpen we met je carrière.'
690
00:50:18,765 --> 00:50:21,852
De afdelingen van de organisatie
groeiden gaandeweg...
691
00:50:21,977 --> 00:50:24,730
omdat de studenten afstudeerden
en advocaat werden.
692
00:50:24,855 --> 00:50:29,605
Ze kwamen dan terecht in de academische
wereld, de advocatuur of de regering.
693
00:50:30,152 --> 00:50:33,572
En Leonard Leo noemde...
694
00:50:34,489 --> 00:50:38,243
dit proces een pijplijn.
695
00:50:39,619 --> 00:50:42,502
De bedoeling was om een pijplijn
te creëren.
696
00:50:42,628 --> 00:50:45,459
Een pijplijn die begon
in de rechtenfaculteit...
697
00:50:45,584 --> 00:50:49,963
en naar de juridische wereld vloeide
via een netwerk of infrastructuur...
698
00:50:50,088 --> 00:50:52,966
van mensen in heel het land
die invloed konden uitoefenen...
699
00:50:53,091 --> 00:50:56,716
op de belangrijkste machtscentra
van onze rechtscultuur.
700
00:50:57,012 --> 00:51:00,640
Dit is meer dan gewoon
een intellectuele operatie.
701
00:51:01,725 --> 00:51:04,227
De metafoor is industrieel.
702
00:51:04,352 --> 00:51:09,005
We ontginnen de aarde voor grondstoffen...
703
00:51:09,905 --> 00:51:14,693
en via de pijplijn gaan ze naar
de federale rechtbank.
704
00:51:18,992 --> 00:51:22,788
De Federalist Society zegt dat ze
geen rol speelt in de politiek.
705
00:51:22,913 --> 00:51:25,540
Ze steunen eigenlijk zelfs geen rechters.
706
00:51:25,665 --> 00:51:29,795
Maar in de loop der jaren neemt
Leonard Leo regelmatig verlof...
707
00:51:29,920 --> 00:51:35,842
om het Witte Huis te adviseren inzake
gerechtelijke benoemingen.
708
00:51:37,552 --> 00:51:41,223
Dus hij neemt wel een standpunt in over
welke rechters benoemd worden.
709
00:51:41,348 --> 00:51:45,060
En dat verbindt de Federalist Society...
710
00:51:45,185 --> 00:51:48,563
met het grote geld; hij is erg goed
in het inzamelen van geld...
711
00:51:48,688 --> 00:51:50,816
en met de machthebbers.
712
00:51:51,233 --> 00:51:56,196
Rechter Roberts wordt wellicht heel vlot
benoemd aan het Hooggerechtshof...
713
00:51:56,321 --> 00:52:00,367
maar er was vandaag op z'n minst
één obstakel, toen bekend werd...
714
00:52:00,492 --> 00:52:04,246
dat John Roberts op een ledenlijst
stond van de Federalist Society.
715
00:52:04,371 --> 00:52:10,335
Hij herinnert zich geen lidmaatschap of
contributie bij de Federalist Society.
716
00:52:10,585 --> 00:52:14,256
Rechter Roberts, kunt u uitleggen waarom u
bij de Federalist Society...
717
00:52:14,381 --> 00:52:17,968
vermeld staat als bestuurslid...
- U hoeft niet te antwoorden.
718
00:52:18,093 --> 00:52:22,055
Het is in orde.
- In 1997, toen u er geen lid van was?
719
00:52:24,558 --> 00:52:27,996
Ik denk dat hij geen vragen beantwoordt.
- Nee, bedankt.
720
00:52:28,311 --> 00:52:30,230
Rechter Roberts deed het prima.
721
00:52:30,355 --> 00:52:35,277
Hij beantwoordde de vragen zo getrouw
en objectief als hij kon.
722
00:52:35,527 --> 00:52:38,655
Het Roberts-tijdperk aan het Hof
begint nu.
723
00:52:38,905 --> 00:52:42,826
Nu moet de president een opvolger kiezen
voor de gematigde Sandra Day O'Connor...
724
00:52:42,951 --> 00:52:48,874
vaak de beslissende stem in omstreden
kwesties als toegang tot abortus.
725
00:52:48,999 --> 00:52:52,502
Christelijke conservatieven baden
en demonstreerden bij het Hof...
726
00:52:52,627 --> 00:52:55,672
voor de aanstelling van Samuel Alito.
727
00:52:56,089 --> 00:52:59,217
Rechter Alito zou het Hof in
de juiste richting bewegen...
728
00:52:59,342 --> 00:53:01,178
naar het einde van Roe versus Wade.
729
00:53:01,303 --> 00:53:05,991
Dus de toekomst in het Hooggerechtshof
is een beetje mooier wat ons betreft.
730
00:53:06,600 --> 00:53:09,853
Rechter Samuel Alito is geen vreemde
voor de Federalist Society.
731
00:53:09,978 --> 00:53:12,397
Hij is er al lid van sinds 1987.
732
00:53:12,856 --> 00:53:18,236
Zeg mij na: 'Ik, Samuel A. Alito Jr.
Zweer plechtig...'
733
00:53:20,530 --> 00:53:24,659
Ik ken Leonard al lang.
734
00:53:25,160 --> 00:53:27,287
Ik heb hem maar een paar keer ontmoet.
735
00:53:27,412 --> 00:53:30,082
Rob Schenck, Nationale Kerkraad...
736
00:53:30,207 --> 00:53:34,836
De meeste evangelisten erkennen
katholieken niet en hij is katholiek.
737
00:53:34,961 --> 00:53:41,343
Er is op dat vlak dus een licht ongemak,
maar in de pro-life-kwestie...
738
00:53:41,468 --> 00:53:45,597
werd hij gerespecteerd als iemand
die daar echt in gelooft...
739
00:53:45,722 --> 00:53:50,185
en als een effectief strateeg
in de rechtbank.
740
00:53:51,770 --> 00:53:54,981
Ik zag hem als iemand die in
een andere wereld leeft...
741
00:53:55,106 --> 00:54:01,363
de wereld van de wetgeving en
rechterlijke benoemingen...
742
00:54:01,738 --> 00:54:05,909
wat een aparte wetenschap en kunst is.
743
00:54:06,910 --> 00:54:13,792
Intussen wisten we dat we moesten werken
aan de huidige leden van het Hof die...
744
00:54:15,001 --> 00:54:19,339
zelf gezegd hadden dat ze anti-abortus
en pro-life waren.
745
00:54:19,881 --> 00:54:23,260
Antonin Scalia was best standvastig...
746
00:54:23,802 --> 00:54:26,555
maar zelfs hij zond soms
signalen uit...
747
00:54:26,680 --> 00:54:30,976
die wij als potentieel zwak zagen.
748
00:54:31,726 --> 00:54:36,314
Hij was misschien te snel bereid tot
compromissen met liberale vrienden...
749
00:54:36,439 --> 00:54:41,564
als Ruth Bader Ginsburg, voor wie hij
een bijzondere genegenheid leek te hebben.
750
00:54:41,820 --> 00:54:44,572
En dat vonden wij verwerpelijk.
751
00:54:45,115 --> 00:54:49,577
We wilden gewoon dat de rechters
moediger waren.
752
00:54:53,498 --> 00:54:57,877
In de loop der jaren hadden we
gezien hoe...
753
00:54:58,670 --> 00:55:03,008
conservatieve leeuwen of leeuwinnen
naar het Hof kwamen.
754
00:55:04,342 --> 00:55:08,513
En plots was daar de aantrekkingskracht...
755
00:55:08,638 --> 00:55:13,560
van de liberale rechtscultuur
die hen wegtrok...
756
00:55:13,685 --> 00:55:16,271
van hun conservatieve kernprincipes.
757
00:55:17,355 --> 00:55:20,855
De conservatieven aan het Hof
hadden veel kansen gehad...
758
00:55:21,568 --> 00:55:24,349
om Roe versus Wade te vernietigen.
759
00:55:25,909 --> 00:55:29,951
We volgden het en toen we dachten:
deze keer gaat het gebeuren...
760
00:55:30,076 --> 00:55:31,476
faalden ze.
761
00:55:31,870 --> 00:55:36,166
In het Hof heeft een meerderheid het recht
op abortus herbevestigd...
762
00:55:36,291 --> 00:55:38,251
zoals opgenomen in Roe versus Wade.
763
00:55:38,376 --> 00:55:41,713
Ooit kijken we terug op
dit vreselijke verzuim van het Hof.
764
00:55:41,838 --> 00:55:45,508
We herinneren het Hof eraan dat er
een lange weg te gaan is...
765
00:55:45,633 --> 00:55:49,721
om de morele integriteit van het Hof
en dit land terug te winnen.
766
00:55:49,846 --> 00:55:55,226
God zegene de Verenigde Staten
en dit eerbare Hof, alstublieft.
767
00:55:56,478 --> 00:56:00,690
We dachten dat we dat probleem
moesten verhelpen...
768
00:56:01,066 --> 00:56:05,904
en hen laten weten dat er daarbuiten
veel mensen waren...
769
00:56:06,029 --> 00:56:10,909
die wilden dat ze trouw bleven aan
hun conservatieve principes...
770
00:56:11,034 --> 00:56:13,828
en hen daarvoor zouden belonen.
771
00:56:16,581 --> 00:56:21,211
Ik herinner me een lezing van
Newt Gingrich, waarin hij zei:
772
00:56:21,336 --> 00:56:23,755
'Als je van buiten naar binnen kijkt...
773
00:56:23,880 --> 00:56:26,943
moet je veel lawaai maken
om gehoord te worden.
774
00:56:27,217 --> 00:56:31,905
Maar eens je binnen bent, en je maakt
zoveel lawaai, dan gooien ze je eruit.
775
00:56:32,305 --> 00:56:34,891
Dus leer om je werk in stilte te doen.'
776
00:56:35,600 --> 00:56:40,146
Dat zette de toon voor een campagne...
777
00:56:40,522 --> 00:56:46,694
een stille, bijna onzichtbare, die ik
'Operatie Hoger Gerechtshof' noemde.
778
00:56:55,078 --> 00:57:00,500
We denken niet vaak over de rechters
van het Hof op die manier.
779
00:57:02,001 --> 00:57:05,338
Het zijn net Griekse goden.
780
00:57:08,591 --> 00:57:14,472
Het zijn hoogopgeleide mensen
die ijle lucht inademen.
781
00:57:16,391 --> 00:57:21,771
En er zijn specifieke punten langs waar je
in hun private wereld binnen raakt.
782
00:57:24,149 --> 00:57:28,653
Ik ontdekte dat er een soort voordeur
naar het Hof was...
783
00:57:29,612 --> 00:57:33,533
een zijdeur en er was letterlijk
een achterdeur.
784
00:57:35,869 --> 00:57:40,369
Om rechters te beïnvloeden, moet je langs
de achterdeur naar binnen gaan.
785
00:57:45,211 --> 00:57:48,923
DE TIEN GEBODEN
786
00:57:49,048 --> 00:57:53,470
Ik had als hoofdkwartier met opzet
het gebouw gekocht...
787
00:57:53,595 --> 00:57:57,849
tegenover de achterdeur van het Hof.
Dat was een strategisch plan.
788
00:57:58,475 --> 00:58:01,102
Ik sta voor ons ambtscentrum
in Capitol Hill.
789
00:58:01,227 --> 00:58:05,357
Zie je de tien geboden achter me?
We staan tegenover het Hooggerechtshof.
790
00:58:05,482 --> 00:58:09,420
Als je het zou zien achter de camera,
daar gebeurt het allemaal.
791
00:58:09,819 --> 00:58:13,907
Eerwaarde Schenck is heel listig
op een bepaalde manier.
792
00:58:14,828 --> 00:58:20,663
Hij weet de roosters van rechters en weet
wanneer ze gaan lunchen...
793
00:58:21,247 --> 00:58:26,794
en hij weet wanneer ze 's morgens naar
buiten gaan, sommigen gaan naar de kerk.
794
00:58:26,961 --> 00:58:31,774
Hij snijdt ze de weg af en doet het lijken
alsof hij tegen hen aan is gebotst.
795
00:58:33,134 --> 00:58:38,097
Ze praten graag met geestelijken omdat ze
weten hoe goed we de mensen kennen.
796
00:58:38,681 --> 00:58:40,600
We horen ze biechten.
797
00:58:41,142 --> 00:58:45,438
We horen ze dingen zeggen die ze
aan niemand anders vertellen...
798
00:58:45,563 --> 00:58:47,982
soms niet eens hun eigen echtgenoten.
799
00:58:48,107 --> 00:58:50,318
Dit is Rob Schenck met Geloof en Actie...
800
00:58:50,443 --> 00:58:52,320
Het was een middel...
801
00:58:52,570 --> 00:58:57,818
om de kans te krijgen om relaties
op te bouwen, vriendschappen.
802
00:58:59,031 --> 00:59:03,540
Dit zijn mensen die de hele dag
de wet lezen...
803
00:59:04,874 --> 00:59:08,749
en er zijn altijd maar negen van hen
in de Verenigde Staten.
804
00:59:10,213 --> 00:59:12,257
Het zijn best eenzame personen.
805
00:59:13,508 --> 00:59:18,388
Wij, de rechterlijke macht, zijn een
uitermate ondemocratische sector.
806
00:59:18,513 --> 00:59:23,351
Het is niet voor iedereen. Je moet er
een bijzondere geest voor hebben...
807
00:59:23,476 --> 00:59:27,438
omdat we niet de samenleving
als geheel zijn.
808
00:59:30,316 --> 00:59:32,861
Eén ding dat ik al vroeg leerde, was...
809
00:59:32,986 --> 00:59:36,447
dat wat er in dat gebouw gebeurde
niet gelijk was.
810
00:59:38,491 --> 00:59:43,997
Om de oude, gemeenplaats te gebruiken:
'sommigen waren meer gelijk dan anderen.'
811
00:59:44,551 --> 00:59:49,919
Als je een geprivilegieerd en
prestigieus iemand was...
812
00:59:50,045 --> 00:59:55,092
en vooral als je geld had, dan had je
toegang tot die rechtbank...
813
00:59:55,758 --> 00:59:58,344
op een manier die anderen niet hadden.
814
00:59:59,304 --> 01:00:04,434
Dus besloten we hen wat vrienden te geven.
815
01:00:09,564 --> 01:00:16,195
Men beseft het niet, maar het Hof heeft
een bruisend sociaal leven na het werk.
816
01:00:17,322 --> 01:00:20,992
Er zijn feesten, soirées en diners.
817
01:00:21,534 --> 01:00:24,037
Ik kon aan een uitnodiging komen...
818
01:00:24,162 --> 01:00:29,645
en bracht mensen mee die ik
onzichtbare missionarissen noemde.
819
01:00:29,771 --> 01:00:31,831
VOORSTEL VAN ROB SCHENCK
VOOR FOSTER FRIESS
820
01:00:31,957 --> 01:00:36,847
Hij nodigt zijn donateurs uit om naar
banketten met de rechters te gaan.
821
01:00:37,031 --> 01:00:38,807
DOOR DEELNAME ZAL MR FRIESS:
822
01:00:38,933 --> 01:00:43,431
UNIEKE TOEGANG HEBBEN TOT
HET SOCIALE LEVEN VAN DE RECHTERS
823
01:00:43,556 --> 01:00:49,494
OM U EN MRS DEVOSS UIT TE NODIGEN
VOOR EEN UNIEK DINER
824
01:00:49,620 --> 01:00:52,572
GEHOUDEN DOOR OPERRECHTER VAN
HET HOOGGERECHTSHOF JOHN ROBERTS
825
01:00:52,698 --> 01:00:58,112
En hij probeert ze in alle stilte
en heel subtiel te bekeren.
826
01:00:58,237 --> 01:01:00,858
U MAAKT NU DEEL UIT VAN OPERATIE
HOGER GERECHTSHOF
827
01:01:00,984 --> 01:01:03,283
BRENG GETUIGENIS VAN BIJBELSE WAARHEID
NAAR RECHTERS
828
01:01:03,409 --> 01:01:06,621
Misschien zijn ze geïnteresseerd
in zijn christelijke agenda...
829
01:01:06,746 --> 01:01:10,208
maar ze willen ook andere dingen.
Het zijn rijke zakenmensen.
830
01:01:10,333 --> 01:01:13,294
Ze willen ook zaken winnen
voor het Hooggerechtshof...
831
01:01:13,419 --> 01:01:16,130
en goede beslissingen krijgen
voor hun zaken.
832
01:01:16,255 --> 01:01:22,428
Dus je ziet beide kanten proberen om
binnen te raken het Hooggerechtshof...
833
01:01:22,679 --> 01:01:27,809
en die rechters te overtuigen, die in
een eenzame bubbel leven.
834
01:01:29,936 --> 01:01:32,999
De onzichtbare missionarissen
waren slimme mensen.
835
01:01:34,649 --> 01:01:38,903
Ze kenden de aard van de relaties
die ze aan het aangaan waren.
836
01:01:40,029 --> 01:01:44,659
Je moet een bepaalde status hebben.
Je moet iets te bieden hebben.
837
01:01:46,244 --> 01:01:51,582
Dat zijn de voorwaarden voor die relatie.
838
01:01:52,500 --> 01:01:55,628
Het is echt een quid pro quo.
839
01:01:56,579 --> 01:01:59,673
MOGE DE HEER UW INVESTERING
100 KEER TERUGGEVEN
840
01:01:59,799 --> 01:02:01,301
ERKENNING VAN GROTE DONATEURS
841
01:02:01,427 --> 01:02:06,264
Het succesvolste stel dat ik inzette
waren Don en Gayle Wright.
842
01:02:08,182 --> 01:02:13,688
Het waren rijke zakenmensen.
Hij was vastgoedondernemer.
843
01:02:14,439 --> 01:02:18,610
Ze waren allebei erg begaan
met ons doel en eigenlijk...
844
01:02:18,735 --> 01:02:21,279
veel conservatiever dan ik.
845
01:02:22,196 --> 01:02:25,321
Ze namen de visie over en gingen ermee
aan de slag.
846
01:02:25,616 --> 01:02:31,748
Vooral Gayle, zij was bijzonder effectief
in het opbouwen van een vertrouwensband...
847
01:02:32,123 --> 01:02:35,793
met wat wij onze doelen,
rechter-stellen, noemden.
848
01:02:37,125 --> 01:02:43,877
Na verloop van tijd bouwden ze
met succes sterke relaties op...
849
01:02:44,443 --> 01:02:48,431
met rechter Alito, rechter Scalia.
850
01:02:49,432 --> 01:02:52,057
WE ZULLEN ER ZEKER ZIJN NA LUNCH MET NINO.
851
01:02:53,352 --> 01:02:56,647
De beste relatie hadden ze
met de familie Thomas.
852
01:02:57,231 --> 01:03:02,153
Natuurlijk verwezen zij naar hen
als CT en Ginni.
853
01:03:03,821 --> 01:03:08,159
Ze waren erg gulle gastheren
en heel genereuze vrienden.
854
01:03:08,409 --> 01:03:12,325
Voor hen allemaal. Ik ken niet
alle details.
855
01:03:13,038 --> 01:03:17,292
Eerlijk gezegd, ik wilde niet weten
waar ze mee bezig waren.
856
01:03:17,418 --> 01:03:21,464
Wat het ook was, onze donateurs
waren erg tevreden.
857
01:03:22,590 --> 01:03:28,513
Ze zagen dat de rechters krachtiger,
brutaler en zelfverzekerder werden.
858
01:03:31,432 --> 01:03:33,059
En dus beloonden ze ons...
859
01:03:35,186 --> 01:03:40,650
en de rechters met wie ze relaties
hadden opgebouwd.
860
01:03:43,277 --> 01:03:45,905
2008 DONATIES TOT DUSVER
861
01:03:46,030 --> 01:03:48,741
$ 12.000 - $ 8.891,67 - $ 10.000
862
01:03:49,075 --> 01:03:50,159
$ 14.73
863
01:03:50,284 --> 01:03:51,285
$ 50.000
864
01:03:51,410 --> 01:03:53,579
$ 75.000
865
01:03:55,748 --> 01:03:59,919
Het belangrijkste moment van bevestiging
voor mij kwam op een avond.
866
01:04:00,044 --> 01:04:04,882
Het was na een sociaal diner
in het gerechtshof...
867
01:04:05,007 --> 01:04:08,135
en ik zag rechter Thomas.
868
01:04:09,220 --> 01:04:11,430
Hij keek naar me en zei:
869
01:04:13,307 --> 01:04:16,185
'Blijf doen wat je doet. Het werkt.
870
01:04:17,854 --> 01:04:19,254
Het werkt.'
871
01:04:22,733 --> 01:04:24,485
Het werkte ook voor anderen.
872
01:04:26,237 --> 01:04:28,823
Mettertijd vond een aantal zakenmensen...
873
01:04:28,948 --> 01:04:32,132
manieren om in de gunst te komen
bij de rechters.
874
01:04:32,772 --> 01:04:36,122
De rijkdom van de zondaar
dient de rechtvaardige.
875
01:04:36,247 --> 01:04:39,829
Ze werden het wel met elkaar eens
na wat cocktails.
876
01:04:41,669 --> 01:04:46,678
Geen enkele rechter genoot van meer
'gulheid' dan Clarence Thomas.
877
01:04:47,551 --> 01:04:52,472
Veel van zijn buit kwam van één man,
Harlan Crow, een vastgoedmagnaat...
878
01:04:52,597 --> 01:04:56,347
wiens vader ooit de grootste
landbezitter was van Amerika.
879
01:04:56,475 --> 01:05:00,021
Crow gaf 500.000 dollar voor de oprichting
van een rechtse stichting...
880
01:05:00,146 --> 01:05:04,334
geleid door Thomas' vrouw, Ginni,
met Leonard Leo in het bestuur.
881
01:05:05,026 --> 01:05:07,987
Crow gaf Thomas ook een bijbel
van 19.000 dollar...
882
01:05:08,112 --> 01:05:12,992
hij betaalde luxe reizen voor Thomas
met Crows vliegtuig en zijn superjacht...
883
01:05:13,806 --> 01:05:17,326
en hij kocht een huis voor
de moeder van Thomas.
884
01:05:18,539 --> 01:05:23,669
Verder werd bij Thomas een camper
van 267.000 dollar geleverd...
885
01:05:23,794 --> 01:05:26,547
dankzij een lening bij een
miljonair-verzekeraar...
886
01:05:26,672 --> 01:05:29,801
wiens bedrijf later een zaak voor
het Hooggerechtshof had.
887
01:05:29,926 --> 01:05:32,094
Vind je dit ontspannend?
- O, ja.
888
01:05:32,219 --> 01:05:37,767
Je bent weg van gemeenheid in Washington.
889
01:05:40,978 --> 01:05:44,565
Het eindoordeel in die zaak, geschreven
door Thomas, liet...
890
01:05:44,690 --> 01:05:49,940
verzekeraars aansprakelijkheid ontlopen
als ze patiënten kritische zorg ontzegden.
891
01:05:51,197 --> 01:05:56,202
En de lening voor de camper werd plots
door de miljonair beschouwd als betaald.
892
01:05:58,955 --> 01:06:02,917
Mettertijd veranderden machtige belangen
het Hooggerechtshof...
893
01:06:03,042 --> 01:06:08,105
in een groep kruisvaarders dat wilde
vechten voor een ander juridisch landschap.
894
01:06:08,839 --> 01:06:12,510
Dat was het moment voor Jim Bopp om
terug te keren naar het slagveld.
895
01:06:12,635 --> 01:06:14,303
WELKOM IN TERRE HAUTE
896
01:06:19,228 --> 01:06:22,940
Ik heb ontdekt dat politiek,
rechtszaken...
897
01:06:23,312 --> 01:06:27,191
en oorlogsstrategie alle drie werken...
898
01:06:27,316 --> 01:06:32,363
volgens dezelfde strategische regels
en dezelfde tactische regels.
899
01:06:32,488 --> 01:06:37,535
De statistiek die ik altijd eerst bekijk
is, hoe vaak hebben we het geprobeerd?
900
01:06:39,203 --> 01:06:45,334
Ik heb honderden zaken bepleit
in diverse hoven...
901
01:06:45,459 --> 01:06:50,381
en rechtbanken, en ik heb er negen
gewonnen in het federale Hooggerechtshof.
902
01:06:52,299 --> 01:06:56,178
Ik werd de belangrijkste advocaat
voor campagnefinancieringszaken...
903
01:06:56,303 --> 01:06:58,431
in het bestaan van de Verenigde Staten.
904
01:06:58,556 --> 01:06:59,932
80% SUCCES IN HOOGGERECHTSHOF
905
01:07:00,057 --> 01:07:03,436
Ons ultieme doel was om diverse
clausules terug te draaien...
906
01:07:03,561 --> 01:07:08,566
van de McCain-Feingold-wet en
de vrije meningsuiting herwinnen.
907
01:07:09,358 --> 01:07:13,863
James Bopp zoekt naar manieren
waarop externe groepen...
908
01:07:13,988 --> 01:07:18,701
met name anti-abortusactivisten
de overwinning kunnen kopen.
909
01:07:19,076 --> 01:07:23,956
De grootste overwinning was die van 2010,
dat was de Citizens United-zaak.
910
01:07:26,000 --> 01:07:28,813
Hoe kwam Citizens United
op uw bureau terecht?
911
01:07:30,629 --> 01:07:34,300
Ik nam de telefoon op en het was
David Bossie.
912
01:07:35,384 --> 01:07:40,384
David Bossie was anti-abortus en katholiek
en al jaren Republikeins functionaris.
913
01:07:40,514 --> 01:07:43,017
Voor zijn non-profitgroep
Citizens United...
914
01:07:43,261 --> 01:07:47,193
maakte hij sensationeel
agressieve reclame.
915
01:07:48,280 --> 01:07:52,109
Ze maakten een documentaire
over Hillary Clinton...
916
01:07:52,526 --> 01:07:54,820
genaamd Hillary: The Movie.
917
01:07:55,446 --> 01:07:58,407
Ik heb de dvd Hillary: The Movie
in mijn hand.
918
01:07:59,450 --> 01:08:02,213
Dit is serieus spul.
- Ja, een documentaire van 90 minuten.
919
01:08:02,339 --> 01:08:04,340
We wilden een film over
Hillary Clinton maken...
920
01:08:04,466 --> 01:08:09,543
zodat we het Amerikaanse volk kunnen
leren wie ze precies is.
921
01:08:10,252 --> 01:08:14,757
Ze is een en al controverse,
en louche zaakjes.
922
01:08:14,882 --> 01:08:17,134
Ze wil de eerste vrouwelijke
president worden.
923
01:08:17,259 --> 01:08:21,134
Is dat niet geweldig? Het is een vrouw.
Ze kan lopen en praten.
924
01:08:22,515 --> 01:08:24,850
Een clausule van McCain-Feingold...
925
01:08:24,975 --> 01:08:30,523
legde een black-out op, dus 60 dagen
voor de algemene verkiezingen...
926
01:08:31,774 --> 01:08:37,613
mocht in geen enkele reclame de naam
van een federale kandidaat genoemd worden.
927
01:08:37,738 --> 01:08:43,452
De FEC, Federal Election Commission, kreeg
ons niet. We klaagden zelf de FEC aan.
928
01:08:43,577 --> 01:08:49,208
David Bossie zei: 'Bepleit mijn zaak,
zodat ik mijn film kan publiceren.'
929
01:08:49,458 --> 01:08:53,003
McCain-Feingold criminaliseerde
politieke meningsuiting.
930
01:08:53,587 --> 01:08:58,134
Wanneer zeggen we: genoeg is genoeg?
Waar trekken we de lijn?
931
01:08:58,676 --> 01:09:01,095
Meedogenloos. Wraakzuchtig.
932
01:09:01,428 --> 01:09:03,678
Leugenachtig.
- Ik vind haar doodeng.
933
01:09:07,143 --> 01:09:08,893
Ik maakte de zaak aanhangig.
934
01:09:09,937 --> 01:09:15,401
Het moeilijkste is de zaak geaccepteerd
krijgen door het Hooggerechtshof.
935
01:09:15,985 --> 01:09:19,739
Absoluut. Ik bedoel, er gaan
zo'n 5.000 zaken in beroep.
936
01:09:19,864 --> 01:09:23,075
Ze aanvaarden er zo'n 100 per jaar.
937
01:09:23,200 --> 01:09:26,954
Ik behandelde de zaak in de hoorzitting
en kreeg ze aanvaard.
938
01:09:30,207 --> 01:09:32,168
Hallo, mijn naam is Jim Bopp.
939
01:09:32,293 --> 01:09:36,255
Ik ben hoofdadvocaat voor het
James Madison Center for Free Speech.
940
01:09:36,380 --> 01:09:41,093
Dit enorm ingewikkelde systeem
van regels...
941
01:09:41,218 --> 01:09:47,641
dat voornamelijk werd opgelegd door
McCain-Feingold, is verstikkend.
942
01:09:47,766 --> 01:09:51,812
De grondwet beschermde politieke
activiteiten van mensen in dit land.
943
01:09:51,937 --> 01:09:55,357
Als ze hier komen zeggen dat
dat corruptie is...
944
01:09:55,482 --> 01:09:58,777
geloof er dan geen woord van.
945
01:10:03,032 --> 01:10:05,076
Bij het maken van zijn zaak...
946
01:10:05,201 --> 01:10:09,371
bracht Citizens United aanvankelijk
een beperkt argument naar voren.
947
01:10:09,496 --> 01:10:12,434
Namelijk dat een documentaire
geen reclame is...
948
01:10:12,625 --> 01:10:16,875
en dat het tonen van Hillary: The Movie
niet beperkt mocht worden.
949
01:10:17,504 --> 01:10:22,051
De overheid kan niet bewijzen dat
een documentaire van 90 minuten...
950
01:10:22,176 --> 01:10:27,431
door een ideologisch georiënteerd
klein bedrijf een bedreiging vormt...
951
01:10:27,556 --> 01:10:31,685
voor quid pro quo-corruptie
of wat daar op lijkt.
952
01:10:32,311 --> 01:10:35,815
Het argument overtuigde mij.
Als documentairemaker...
953
01:10:35,940 --> 01:10:37,940
wilde ik vrije meningsuiting.
954
01:10:38,859 --> 01:10:43,531
Velen die het volgden, vonden dat het Hof
voor Citizens United kon stemmen...
955
01:10:43,656 --> 01:10:48,406
en hun recht om de film over Hillary
kort voor een verkiezing te vertonen.
956
01:10:49,912 --> 01:10:53,040
Maar opperrechter Roberts
had een ander plan.
957
01:10:53,958 --> 01:10:58,379
Roberts besloot de omvang van de zaak
uit te breiden, wat zelden gedaan wordt...
958
01:10:58,504 --> 01:11:02,508
en om Citizens United te gebruiken
als excuus om een einde te maken...
959
01:11:02,633 --> 01:11:06,196
aan alle beperkingen op zakelijke
campagnefinanciering.
960
01:11:07,596 --> 01:11:11,142
Rechter Souter vond dat misbruik van
de bevoegdheid van de rechtbank...
961
01:11:11,267 --> 01:11:14,830
dus schreef hij een motie van
wantrouwen tegen Roberts.
962
01:11:15,771 --> 01:11:20,693
Om zijn geloofwaardigheid te bewaren,
wachtte Roberts tot Souters pensioen...
963
01:11:20,818 --> 01:11:23,068
voor een bijzondere aankondiging.
964
01:11:23,696 --> 01:11:28,616
Zaak nummer 08205, Citizens United
versus Federal Election-commissie...
965
01:11:28,742 --> 01:11:31,444
wordt later in deze termijn heropend.
966
01:11:32,746 --> 01:11:36,417
Door de zaak te heropenen
vernietigde Roberts...
967
01:11:36,542 --> 01:11:40,212
de publicatie van Souters motie en
wees hij de pro-business mening toe...
968
01:11:40,337 --> 01:11:43,712
aan een voormalig bedrijfslobbyist,
Rechter Kennedy.
969
01:11:44,550 --> 01:11:46,686
De zaak heeft een tweede aspect.
970
01:11:46,812 --> 01:11:49,925
De overheid kan de onafhankelijke
bedrijfsuitgaven niet beperken.
971
01:11:50,051 --> 01:11:53,058
Politieke meningsuiting is onmisbaar
in democratische besluitvorming...
972
01:11:53,183 --> 01:11:58,480
en dat geldt voor de meningsuiting
van een bedrijf als van een individu.
973
01:12:00,816 --> 01:12:04,945
Samen met Kennedy en
andere pro-business-rechters...
974
01:12:05,070 --> 01:12:08,949
maakte Roberts van een zaak over
een documentaire een referendum...
975
01:12:09,074 --> 01:12:14,747
over de vraag of bedrijven en vakbonden
verkiezingen onbeperkt konden financieren.
976
01:12:14,873 --> 01:12:16,999
RECHTERS MAKEN FILMZAAK TOT BLOCKBUSTER
977
01:12:17,124 --> 01:12:20,294
Ze hadden in deze zaak
eigenlijk kunnen zeggen...
978
01:12:20,711 --> 01:12:24,673
het verbod op dit soort documentaire
schendt de vrijheid van meningsuiting.
979
01:12:24,798 --> 01:12:27,885
In plaats van simpelweg te doen
wat het Hof moest doen...
980
01:12:28,010 --> 01:12:30,638
namelijk de smalste toepasselijke
uitspraak zoals...
981
01:12:30,763 --> 01:12:33,951
dit is oké vanwege deze uitzondering
of doctrine.
982
01:12:34,224 --> 01:12:36,287
Maar dat is niet wat er gebeurde.
983
01:12:37,102 --> 01:12:40,022
We zijn bezorgd omdat het Hof
een speciaal argument inzet...
984
01:12:40,147 --> 01:12:43,317
om deze wet die onze democratie
beschermt, te vernietigen.
985
01:12:43,442 --> 01:12:46,028
Als het puur op basis van
het eerste amendement gebeurt...
986
01:12:46,153 --> 01:12:50,157
zodat we geen wet kunnen maken,
weerhouden ze de regering ervan...
987
01:12:50,282 --> 01:12:55,220
de afgevaardigden van het volk, om ooit
de campagnefinanciering te hervormen.
988
01:12:55,788 --> 01:13:02,127
Ik kreeg onmiddellijk een beslissing
en ik was zeer tevreden.
989
01:13:04,296 --> 01:13:08,968
Het Hooggerechtshof van de VS vernietigde
vandaag een bijna 100 jaar oude wet...
990
01:13:09,093 --> 01:13:14,056
en oordeelde dat bedrijven nu vrij geld
mogen besteden aan politieke campagnes.
991
01:13:14,181 --> 01:13:17,393
Bedrijven en vakbonden mogen nu zoveel
uitgeven als ze willen...
992
01:13:17,518 --> 01:13:19,395
rechtstreeks aan campagnes.
993
01:13:19,520 --> 01:13:23,440
Laten we eerlijk zijn, de kandidaten hopen
dat dat geld uw stem zal kopen.
994
01:13:23,565 --> 01:13:27,903
Politieke tv-reclame zal naar verwachting
alle records breken.
995
01:13:29,207 --> 01:13:30,906
DONEREN
996
01:13:31,031 --> 01:13:32,533
Citizens United?
- Ja.
997
01:13:32,783 --> 01:13:35,619
Ik vind dat een van de
allerslechtste beslissingen...
998
01:13:35,744 --> 01:13:39,456
die de rechterlijke macht ooit
heeft genomen in dit land.
999
01:13:40,374 --> 01:13:44,003
Ja, 'geld is een meningsuiting.'
Dat is de boodschap. Geld spreekt.
1000
01:13:44,128 --> 01:13:46,964
Iedereen... die uitdrukking
werd vaak gebruikt...
1001
01:13:47,089 --> 01:13:50,509
zelfs voor Citizens United,
'geld spreekt'.
1002
01:13:50,634 --> 01:13:54,430
Jazeker, en nu heeft het een megafoon
gekregen met Citizens United.
1003
01:13:54,555 --> 01:13:58,851
Het maakte het mogelijk
voor rijke mensen...
1004
01:13:58,976 --> 01:14:04,064
om onbeperkt geld te spenderen en voor
bedrijven, onbeperkt geld te spenderen...
1005
01:14:04,189 --> 01:14:07,776
om elke kandidaat van hun keuze
in Amerika te steunen...
1006
01:14:07,901 --> 01:14:11,405
zolang ze het geld niet rechtstreeks
aan de kandidaat gaven...
1007
01:14:11,530 --> 01:14:13,532
want dat zou omkoping zijn.
1008
01:14:13,657 --> 01:14:18,245
In plaats daarvan moesten ze zogenaamde
onafhankelijke organisaties oprichten.
1009
01:14:18,370 --> 01:14:20,289
Dat werden de super-PAC's.
1010
01:14:20,581 --> 01:14:23,292
De wet bepaalde voordat Citizens United
er kwam...
1011
01:14:23,417 --> 01:14:27,546
was dat PAC's maximum 10.000 dollar
mochten geven.
1012
01:14:27,671 --> 01:14:33,177
Dus een super-PAC die onbeperkt geld
kon uitgeven was onmogelijk...
1013
01:14:33,303 --> 01:14:37,389
totdat Citizens United zei:
'Bedrijven mogen dit doen.
1014
01:14:37,514 --> 01:14:40,351
Ze mogen die dingen creëren, zolang ze
geen afspraken maken.
1015
01:14:40,476 --> 01:14:44,438
Natuurlijk doen ze dat wel.
Aan elke kant van de gang...
1016
01:14:44,897 --> 01:14:48,442
gaat een senator een kamer in met
een stel rijke mensen en zegt:
1017
01:14:48,567 --> 01:14:53,071
'Ik ben dit aan het doen. We werken aan
zus en zo.' En dan gaat hij weg.
1018
01:14:53,697 --> 01:14:56,200
Dan komen de politici binnen
om geld te vragen.
1019
01:14:56,531 --> 01:14:58,799
Dus het is bedrog.
1020
01:14:59,819 --> 01:15:03,040
In de mate dat je met geld aandacht
kan kopen...
1021
01:15:03,165 --> 01:15:08,587
als je naar de algemene trend kijkt,
was in 90% van de verkiezingen...
1022
01:15:09,046 --> 01:15:12,508
degene die het meeste geld uitgaf
ook de winnaar.
1023
01:15:12,966 --> 01:15:16,804
En als je veel meer geld hebt
dan de andere kant...
1024
01:15:16,929 --> 01:15:20,641
dan kun je de andere kant volledig
overstemmen. En je kunt ook liegen.
1025
01:15:20,766 --> 01:15:22,806
STAAT ONDERZOEKT OF EXXON
LOOG OVER KLIMAAT
1026
01:15:22,932 --> 01:15:25,187
Exxon had jarenlang gelogen
tegen consumenten...
1027
01:15:25,312 --> 01:15:28,190
over wat hun eigen wetenschappers
hadden ontdekt...
1028
01:15:28,315 --> 01:15:32,194
over hoe fossiele brandstoffen
de klimaatverandering veroorzaakten.
1029
01:15:32,319 --> 01:15:36,323
Nu konden Exxon en andere olieproducenten
kandidaten beïnvloeden...
1030
01:15:36,448 --> 01:15:39,448
door geld te stoppen in
bevriende super-PAC's.
1031
01:15:39,660 --> 01:15:42,663
En politici konden dure
reclamecampagnes betalen...
1032
01:15:42,788 --> 01:15:46,226
door een of twee welwillende
geldschieters te vinden.
1033
01:15:47,042 --> 01:15:50,546
En door hun geld langs non-profitbedrijven
te leiden...
1034
01:15:50,712 --> 01:15:54,007
konden ze de bron van
hun donaties geheimhouden.
1035
01:15:55,759 --> 01:15:58,137
In die situatie konden
anti-abortusactivisten...
1036
01:15:58,262 --> 01:16:01,932
meer invloed dan ooit hebben op
welke kandidaten gekozen werden...
1037
01:16:02,057 --> 01:16:04,995
en op wat voor soort rechters
benoemd werden.
1038
01:16:12,609 --> 01:16:14,653
Nieuwsflits. Rechter Antonin Scalia...
1039
01:16:14,778 --> 01:16:18,991
de invloedrijkste conservatief in
het Hooggerechtshof, is gestorven.
1040
01:16:19,116 --> 01:16:23,491
Hij stierf in zijn slaap na een dag
kwarteljacht, nabij El Paso, Texas.
1041
01:16:24,496 --> 01:16:30,169
Rechter Scalia stond bekend als een
uitgesproken conservatief aan het Hof.
1042
01:16:30,294 --> 01:16:32,838
Hij was een tegenstander
van abortusrechten...
1043
01:16:32,963 --> 01:16:37,926
die Roe versus Wade ooit bestempelde
als 'foute beslissing'.
1044
01:16:38,760 --> 01:16:44,725
Antonin Scalia stond aan onze kant.
Dit was mogelijk een vreselijk probleem.
1045
01:16:44,850 --> 01:16:47,102
Het belangrijkste punt
bij deze vacature...
1046
01:16:47,227 --> 01:16:51,815
is dat vier rechters door Democraten
benoemd zijn en vier door Republikeinen.
1047
01:16:51,940 --> 01:16:55,128
Dit is de belangrijkste vacature
van deze generatie.
1048
01:16:55,444 --> 01:16:59,573
Zijn dood heeft enorme gevolgen voor
grote zaken waar het Hof nu voor staat.
1049
01:16:59,698 --> 01:17:02,323
Zijn lichaam komt vannacht aan
in Virginia.
1050
01:17:03,827 --> 01:17:07,202
De zielen van de rechtvaardigen
zijn in handen van God.
1051
01:17:07,456 --> 01:17:11,168
In de ogen van dwazen waren ze dood.
1052
01:17:11,585 --> 01:17:16,965
Maar ze zijn in vrede. Hij louterde hen,
als goud in een smeltkroes.
1053
01:17:17,090 --> 01:17:21,053
En aanvaardde hen als een brandoffer.
1054
01:17:22,429 --> 01:17:26,475
Ze denken dat ze het Hof kwijt zijn,
na al die jaren van hard werken...
1055
01:17:26,600 --> 01:17:29,686
al sedert de regering George W. Bush.
1056
01:17:30,604 --> 01:17:34,441
Dus nu denken de conservatieven
dat ze gedoemd zijn.
1057
01:17:39,404 --> 01:17:41,281
Goedemorgen. Gaat u zitten.
1058
01:17:42,240 --> 01:17:46,286
Na het beëindigen van dit uitputtende
proces, nomineer ik vandaag...
1059
01:17:46,411 --> 01:17:51,286
opperrechter Merrick Brian Garland om
lid te worden van het Hooggerechtshof.
1060
01:17:55,629 --> 01:18:00,692
Dat was in 2016, in het begin van een jaar
waarin er presidentsverkiezingen waren.
1061
01:18:01,093 --> 01:18:06,598
Normaliter zou de democratische president,
Barack Obama...
1062
01:18:06,723 --> 01:18:11,770
een rechter nomineren en de Senaat
zou dan adviseren en goedkeuren.
1063
01:18:11,895 --> 01:18:15,107
Er zouden hoorzittingen zijn en
ze zouden bevestigen of niet.
1064
01:18:15,232 --> 01:18:16,567
Maar dat gebeurde niet.
1065
01:18:16,692 --> 01:18:21,238
Krijgt rechter Garland een hoorzitting?
1066
01:18:21,822 --> 01:18:26,868
Nee, ik denk het niet. Misschien benoemt
de volgende president een kandidaat.
1067
01:18:26,993 --> 01:18:27,994
Ik hoop van niet.
1068
01:18:28,495 --> 01:18:31,707
Maar de volgende president
zal deze beslissing nemen.
1069
01:18:31,832 --> 01:18:35,544
Mitch McConnell legde het systeem lam...
1070
01:18:35,669 --> 01:18:41,508
om te voorkomen dat Barack Obama
die stoel kon vullen.
1071
01:18:41,633 --> 01:18:44,761
Dat was een enorm
antidemocratische actie.
1072
01:18:44,886 --> 01:18:48,056
Een breuk met de democratische normen
en tradities.
1073
01:18:48,974 --> 01:18:50,726
Dit is Merrick Garland...
1074
01:18:51,268 --> 01:18:56,314
Om deze actie te rechtvaardigen
was een PR-campagne nodig...
1075
01:18:56,606 --> 01:19:00,277
was een PR-campagne nodig,
die betaald werd door Leonard Leo.
1076
01:19:00,402 --> 01:19:03,280
Hij heeft de Grondwet jarenlang genegeerd.
1077
01:19:03,405 --> 01:19:06,658
En nu, in zijn laatste dagen,
wil president Obama...
1078
01:19:06,783 --> 01:19:09,036
een liberale rechter aanstellen
in het Hof.
1079
01:19:09,161 --> 01:19:12,873
Laat president Obama en senator Bennett
het Hof niet naar hun hand zetten.
1080
01:19:12,998 --> 01:19:15,000
Laat de mensen beslissen.
1081
01:19:15,751 --> 01:19:19,755
We moeten als beweging slim zijn.
We moeten begrijpen...
1082
01:19:19,880 --> 01:19:24,009
dat de benoeming van rechters nu
meer lijken op politieke campagnes.
1083
01:19:24,134 --> 01:19:27,596
Zo bekijkt hij het. Het is gewoon
een soort campagne...
1084
01:19:27,721 --> 01:19:29,784
en campagnes kosten veel geld.
1085
01:19:30,474 --> 01:19:34,144
De groepen van Leonard Leo spendeerden
zo'n zeven miljoen dollar...
1086
01:19:34,269 --> 01:19:39,149
aan een PR-campagne die het publiek
vroeg om die stoel vrij te houden.
1087
01:19:40,358 --> 01:19:43,070
De reclamespots gingen gepaard
met dreigementen...
1088
01:19:43,195 --> 01:19:46,323
om voorverkiezingen te financieren,
senatoren te ontslaan...
1089
01:19:46,448 --> 01:19:49,117
die niet meegingen in McConnells opzet.
1090
01:19:50,368 --> 01:19:51,768
De campagne werkte.
1091
01:19:53,121 --> 01:19:55,165
Maar nu hadden
traditionele conservatieven...
1092
01:19:55,290 --> 01:19:59,711
en anti-abortusevangelisten
een ander probleem.
1093
01:20:01,254 --> 01:20:03,590
Donald Trump won vaart.
1094
01:20:04,341 --> 01:20:08,261
Ons land heeft een echt
groot leider nodig...
1095
01:20:08,637 --> 01:20:11,473
en we hebben die leider nu nodig.
1096
01:20:12,682 --> 01:20:16,895
We gaan ons land weer groot maken.
1097
01:20:18,814 --> 01:20:21,233
2016 was een cruciaal moment voor mij...
1098
01:20:21,358 --> 01:20:25,779
want ik was opgegroeid
in de staat New York...
1099
01:20:26,696 --> 01:20:30,992
en Donald Trump had mijn hele leven
een rol gespeeld in de achtergrond.
1100
01:20:31,117 --> 01:20:35,080
Mr Trump, hoe voelt het om foto's te maken
van deze Playboy Bunnies?
1101
01:20:35,205 --> 01:20:36,415
Iemand moet het doen.
1102
01:20:36,540 --> 01:20:37,999
Gedeeltelijke geboorte-abortus...
1103
01:20:38,124 --> 01:20:42,921
de eliminatie van abortus in het derde
trimester, grote kwestie in Washington.
1104
01:20:43,046 --> 01:20:45,966
Zou president Trump gedeeltelijke
geboorte-abortus verbieden?
1105
01:20:46,091 --> 01:20:49,052
Luister, ik ben pro-choice.
1106
01:20:49,177 --> 01:20:53,098
Trumps mond is zijn grootste probleem.
1107
01:20:53,431 --> 01:20:57,519
Als politicus toch, vind ik. Hij is
een onbezonnen New Yorker.
1108
01:20:57,644 --> 01:21:01,231
Een klassiek brutale New Yorker.
1109
01:21:01,356 --> 01:21:06,069
Ik wist dat hij compleet het tegengestelde
was van wat ik geloofde als christen...
1110
01:21:06,194 --> 01:21:10,448
ongeacht mijn conservatieve politieke
en sociale opvattingen.
1111
01:21:10,824 --> 01:21:13,034
Hillary.
1112
01:21:13,785 --> 01:21:18,665
De meeste mensen dachten dat
Hillary Clinton verkozen zou worden.
1113
01:21:19,624 --> 01:21:21,293
Dit is een uitdaging voor hen.
1114
01:21:21,418 --> 01:21:24,713
En wat gebeurt er? Wie bedenkt een plan?
Leonard Leo.
1115
01:21:25,672 --> 01:21:29,634
Dit staat vandaag op Drudge:
'Wereldorde in gevaar.'
1116
01:21:29,968 --> 01:21:32,345
Met foto van Donald Trump.
1117
01:21:32,470 --> 01:21:35,432
Toen je van plan was om
hierheen te komen...
1118
01:21:35,557 --> 01:21:40,896
had je wellicht verwacht dat er al een
kandidaat was, maar niet Donald Trump?
1119
01:21:41,146 --> 01:21:44,858
Nee, waarschijnlijk niet.
1120
01:21:44,983 --> 01:21:49,529
Maar als katholieke jongen weet ik dat ik
geen optimisme moet hebben, maar hoop.
1121
01:21:49,654 --> 01:21:50,864
Dus je hoopt dat...
1122
01:21:50,989 --> 01:21:55,177
Leonard Leo maakt een lijst van
potentiële Hooggerechtshof-rechters.
1123
01:21:55,744 --> 01:21:59,539
Op die lijst staan allemaal mensen
die anti-abortus zijn...
1124
01:21:59,664 --> 01:22:02,751
en in lijn met de doelstellingen
van religieus rechts.
1125
01:22:02,876 --> 01:22:07,380
En hij vindt een manier om die lijst
bij Donald Trump te krijgen.
1126
01:22:07,505 --> 01:22:08,965
Hij gaf me een lijst.
1127
01:22:09,424 --> 01:22:11,843
De Federalist Society was sterk
betrokken hierbij.
1128
01:22:11,968 --> 01:22:16,515
Er zijn veel conservatieve mensen die van
mij houden en van alles waar ik voor sta.
1129
01:22:16,640 --> 01:22:22,187
Maar ze willen mijn standpunt kennen,
want buiten de verdediging van ons land...
1130
01:22:22,687 --> 01:22:27,317
is het belangrijkste misschien de keuze
van de rechters voor het Hooggerechtshof.
1131
01:22:27,442 --> 01:22:29,194
Dat heeft gevolgen voor generaties.
1132
01:22:29,319 --> 01:22:32,489
Die mensen hebben
een zeer hoog intellect.
1133
01:22:33,031 --> 01:22:36,034
Ze zijn pro-life. Dus dit is mijn lijst.
1134
01:22:37,393 --> 01:22:40,080
Ik dacht: wat krijgen we nou?
1135
01:22:41,915 --> 01:22:47,087
Is Leonard Leo nu de baas?
Ik wist niet wat ik las.
1136
01:22:47,212 --> 01:22:49,150
Ik dacht, daar klopt iets niet.
1137
01:22:49,339 --> 01:22:52,384
Sociale bewegingen veranderen. Natuurlijk.
1138
01:22:52,801 --> 01:22:54,970
Maar toen ik er nog kwam...
1139
01:22:55,095 --> 01:23:00,183
waren het niet het soort mensen die
zich volgens mij comfortabel voelden...
1140
01:23:00,308 --> 01:23:01,996
bij een president Trump.
1141
01:23:02,727 --> 01:23:05,981
Leonard gaf hem de lijst en
de Federalist Society...
1142
01:23:06,272 --> 01:23:10,151
steunde Leonard hierbij, omdat ze
de juiste mensen in het Hof wilden hebben.
1143
01:23:10,276 --> 01:23:14,948
Trump nam die lijst en gebruikte ze
als een politieke campagne.
1144
01:23:15,365 --> 01:23:21,705
De rechters die ik zal benoemen zijn
pro-life en ik heb er twintig opgesomd.
1145
01:23:21,830 --> 01:23:26,626
Ik zal mensen benoemen van de lijst.
Ik wijk niet af van die lijst.
1146
01:23:26,751 --> 01:23:32,215
Ik vond het aanstootgevend
en het is niet goed...
1147
01:23:32,757 --> 01:23:36,882
dat welke groep dan ook zoveel invloed
heeft op een ambtsdrager.
1148
01:23:37,137 --> 01:23:41,057
Niemand was ooit zo transactiegericht...
1149
01:23:41,182 --> 01:23:43,810
in de Amerikaanse politiek.
Kan Trump niets schelen.
1150
01:23:43,935 --> 01:23:48,481
Joost mag weten wat zijn opvattingen zijn,
maar hij ziet alles als een deal.
1151
01:23:48,606 --> 01:23:52,106
Als ik dit zeg, stemmen religieus
rechtse kiezers op mij.
1152
01:23:52,902 --> 01:23:55,071
De lijst doet wonderen.
1153
01:23:55,321 --> 01:24:01,453
Ik aanvaard nederig en dankbaar
jullie nominatie...
1154
01:24:01,870 --> 01:24:05,040
voor het presidentschap
van de Verenigde Staten.
1155
01:24:06,624 --> 01:24:10,086
Ik herinner me dat ik op de conventie
in Cleveland zat...
1156
01:24:10,211 --> 01:24:14,257
toen Donald Trump verkozen was
als genomineerde.
1157
01:24:14,632 --> 01:24:19,721
Ik boog me naar een van
mijn evangelische leiderscollega's...
1158
01:24:19,846 --> 01:24:23,183
en zei: 'Gaan we dit echt doen?'
1159
01:24:23,767 --> 01:24:26,394
Gaan we deze man kiezen
die zo vijandig is?
1160
01:24:26,519 --> 01:24:29,894
Hij staat vijandig tegenover
alles waar wij in geloven.
1161
01:24:31,274 --> 01:24:33,568
En hij keek me aan en zei:
1162
01:24:35,904 --> 01:24:38,029
'Maakt niet uit hoe slecht hij is.
1163
01:24:38,198 --> 01:24:41,076
Hij geeft ons de rechtbank
die we nodig hebben.'
1164
01:24:41,201 --> 01:24:43,870
Steunt u Donald Trump?
Stemt u voor hem in november?
1165
01:24:43,995 --> 01:24:46,748
Ongetwijfeld. Hetgeen waar ik
aan blijf denken...
1166
01:24:46,873 --> 01:24:50,376
als advocaat, is het Hooggerechtshof
van de VS.
1167
01:24:50,627 --> 01:24:54,422
Vanavond beslissen de kiezers wie
de 45ste president van de VS wordt.
1168
01:24:54,547 --> 01:24:57,634
Donald Trump, zal volgens onze prognose
winnen in Kentucky...
1169
01:24:57,759 --> 01:25:02,847
Florida, Tennessee, Mississippi,
North Carolina, Alabama, Ohio.
1170
01:25:02,972 --> 01:25:06,142
AP voorspelt dat Donald Trump
de staat Pennsylvania heeft gewonnen.
1171
01:25:06,267 --> 01:25:09,521
USA.
- Dit is de wedloop.
1172
01:25:11,147 --> 01:25:15,985
USA.
1173
01:25:18,530 --> 01:25:24,494
In dat stadium had ik een manier om
mijn twijfels te ontkennen en negeren.
1174
01:25:25,328 --> 01:25:31,209
Want als je de rol vervult die ik had,
ben je helemaal...
1175
01:25:31,334 --> 01:25:35,880
Ik was volledig afhankelijk
van mijn donateurs...
1176
01:25:36,631 --> 01:25:41,011
van die onzichtbare missionarissen
die de grootste donateurs waren...
1177
01:25:41,136 --> 01:25:42,636
van mijn organisatie.
1178
01:25:43,054 --> 01:25:47,100
En ik wist dat als ik een deel van onze
conservatieve agenda in twijfel trok...
1179
01:25:47,225 --> 01:25:51,187
laat staan onze toewijding aan
de Republikeinse partij...
1180
01:25:53,481 --> 01:25:56,294
als ik een van die zaken
in vraag stelde...
1181
01:25:56,860 --> 01:26:01,735
wist ik dat ik gestraft zou worden door
intrekking van die financiële steun.
1182
01:26:02,740 --> 01:26:06,745
Ik werd gebeld door een collega,
en die zei:
1183
01:26:06,870 --> 01:26:09,245
'Rob, ik weet dat je Trump niet mag...
1184
01:26:10,874 --> 01:26:13,249
maar hij werkt met Leonards lijst.'
1185
01:26:15,378 --> 01:26:17,172
Leonard Leo, bedankt dat je er bent.
1186
01:26:17,297 --> 01:26:20,216
We hadden een lijst waar je heel hard
aan gewerkt hebben, anderen ook.
1187
01:26:20,341 --> 01:26:21,741
En die had een impact.
1188
01:26:22,093 --> 01:26:27,557
Leonard, gezien je de derde machtigste
persoon ter wereld bent, moet ik zeggen...
1189
01:26:29,642 --> 01:26:34,355
Juist. God helpe ons.
1190
01:26:35,940 --> 01:26:41,112
Trump mocht dan de meest ontstellende
figuur ooit zijn in het Witte Huis...
1191
01:26:41,362 --> 01:26:45,533
in werkelijkheid zat Leonard
het Witte Huis.
1192
01:26:46,659 --> 01:26:51,458
Hij was de oplossing voor een echte
conservatieve meerderheid in het Hof.
1193
01:26:51,584 --> 01:26:54,712
ACTON LEZINGENREEKS - ACTON INSTITUUT
1194
01:27:00,048 --> 01:27:04,761
Voor constitutionalisten wordt
onze onwaarschijnlijke 45ste president...
1195
01:27:05,136 --> 01:27:09,761
om zijn voorganger te citeren,
de verandering waar we op hebben gewacht.
1196
01:27:12,477 --> 01:27:15,665
Hij is zeker een man met oog
voor opportuniteiten...
1197
01:27:15,980 --> 01:27:18,650
en hij herkent de kans die
de geschiedenis hem gegeven heeft...
1198
01:27:18,775 --> 01:27:22,713
om de Amerikaanse rechterlijke macht
ten goede te veranderen.
1199
01:27:24,822 --> 01:27:27,200
Leonard Leo beïnvloedde in grote mate...
1200
01:27:27,325 --> 01:27:30,325
wie Trump nomineerde voor
het Hooggerechtshof.
1201
01:27:31,162 --> 01:27:35,792
Maar zijn rol in hoe ze werden bevestigd
door de Senaat was net zo belangrijk.
1202
01:27:35,917 --> 01:27:39,003
Een web van duistere geldgroepen,
met elkaar verbonden door Leo...
1203
01:27:39,128 --> 01:27:41,923
financierde de campagne om nerveuze
senatoren onder druk te zetten...
1204
01:27:42,048 --> 01:27:46,302
om genomineerden van Trump te steunen,
met name Brett Kavanaugh.
1205
01:27:47,807 --> 01:27:53,351
Ik werd op het bed geduwd en Brett ging op
me liggen. Ik probeerde om hulp te roepen.
1206
01:27:54,227 --> 01:27:59,227
Toen ik dat deed, hield Brett zijn hand op
mijn mond om te voorkomen dat ik riep.
1207
01:27:59,482 --> 01:28:01,401
Dat maakte me het meest bang...
1208
01:28:01,526 --> 01:28:04,776
en had de grootste blijvende impact
op mijn leven.
1209
01:28:04,946 --> 01:28:06,656
Ik kon moeilijk ademen...
1210
01:28:07,156 --> 01:28:10,910
en ik dacht dat Brett me per ongeluk
zou doden.
1211
01:28:11,036 --> 01:28:14,429
AANGERANDE VROUW BESCHULDIGT KAVANAUGH
EN WAS BANG DAT HIJ HAAR ZOU DODEN.
1212
01:28:14,555 --> 01:28:16,222
UIT KAVANAUGHS STUDENTENTIJD
1213
01:28:16,348 --> 01:28:18,710
DERDE VROUW BESCHULDIGT KANDIDAAT
HOOGGERECHTSHOF
1214
01:28:18,835 --> 01:28:22,005
Nadat drie vrouwen Kavanaugh
beschuldigden van aanranding...
1215
01:28:22,130 --> 01:28:26,092
stond de groep Independent Women's
Voice paraat om hem te verdedigen...
1216
01:28:26,849 --> 01:28:29,490
met vier miljoen in kas...
1217
01:28:29,679 --> 01:28:32,804
met dank aan Leonard Leo's
duistere geldnetwerk.
1218
01:28:33,311 --> 01:28:38,021
IWV was een tak van een andere non-profit
die opgericht was...
1219
01:28:38,146 --> 01:28:41,396
om Clarence Thomas te verdedigen
tegen Anita Hill.
1220
01:28:42,400 --> 01:28:45,862
Rechter Thomas gaf commentaar
op wat ik droeg...
1221
01:28:45,987 --> 01:28:50,175
op vlak van hoe seksueel aantrekkelijk
het me wel of niet maakte.
1222
01:28:50,491 --> 01:28:55,663
Hij sprak over zaken die hij gezien had
in pornofilms, betreffende dingen als...
1223
01:28:55,788 --> 01:28:58,249
vrouwen die seks hadden met dieren...
1224
01:28:58,374 --> 01:29:01,937
en films die groepsseks of
verkrachtingsscènes toonden.
1225
01:29:02,295 --> 01:29:05,715
Deze keer verdedigde IWV Kavanaugh.
1226
01:29:06,466 --> 01:29:09,886
Bij gebrek aan geloofwaardig bewijs,
besloten de Democraten...
1227
01:29:10,011 --> 01:29:13,848
Kavanaughs schuld of onschuld
te bepalen op basis van...
1228
01:29:13,973 --> 01:29:17,786
zijn drankgebruik als student en
opmerkingen in jaarboeken.
1229
01:29:18,186 --> 01:29:21,147
Is dat de wereld waarin onze kinderen
moeten opgroeien?
1230
01:29:21,614 --> 01:29:25,026
De campagnefinanciering was
afkomstig van een obscure...
1231
01:29:25,151 --> 01:29:29,238
501(c)(4) non-profitgroep,
BH Fund genaamd...
1232
01:29:29,530 --> 01:29:31,949
dat in 2016 opgericht werd.
1233
01:29:33,826 --> 01:29:37,705
Op de belastingaangifte stond vermeld
dat de voorzitter van BH Fund...
1234
01:29:37,830 --> 01:29:39,457
niemand minder was dan Leonard Leo.
1235
01:29:41,797 --> 01:29:47,753
Het was gefinancierd door een anonieme
schenking van 24 miljoen dollar.
1236
01:29:48,091 --> 01:29:49,509
Wie was die persoon?
1237
01:29:50,551 --> 01:29:55,489
Waarom wilde deze man of vrouw zo graag
dat de kandidaat van Trump benoemd werd?
1238
01:29:56,682 --> 01:30:00,245
Was er een persoonlijke relatie
met een van de kandidaten?
1239
01:30:01,938 --> 01:30:06,192
Het antwoord daarop is een mysterie,
want volgens de wet...
1240
01:30:06,317 --> 01:30:08,942
mag de bron van het geld
geheim blijven.
1241
01:30:15,785 --> 01:30:18,997
Nooit in de moderne geschiedenis
zijn er meer rechters benoemd...
1242
01:30:19,122 --> 01:30:21,791
dan we de laatste jaren hebben gezien.
1243
01:30:22,375 --> 01:30:25,086
Naarmate we verdergaan, zullen we...
1244
01:30:25,378 --> 01:30:29,632
enkele fundamentele veranderingen zien
in de manier waarop onze rechtbanken...
1245
01:30:29,757 --> 01:30:34,345
omgaan met fundamentele vragen over
de omvang en reikwijdte van de regering...
1246
01:30:34,470 --> 01:30:37,557
en over de aard van rechten
en vrijheden in ons land.
1247
01:30:37,682 --> 01:30:40,018
Snel vraagje, Leonard.
Ik zit vlak voor je.
1248
01:30:40,143 --> 01:30:42,145
Dank u dat u deze positie inneemt.
1249
01:30:42,312 --> 01:30:45,440
Volgens mij kreeg niemand ooit...
1250
01:30:45,565 --> 01:30:49,694
zoveel vertrouwen, verantwoordelijkheid
voor deze derde tak van het beleid...
1251
01:30:49,819 --> 01:30:54,240
dan u nu hebt. We zijn dankbaar
en trots dat u er bent.
1252
01:30:55,158 --> 01:30:57,221
De president tekent de commissie.
1253
01:30:57,452 --> 01:31:00,246
De president tekent de commissie.
Dat moet iedereen onthouden.
1254
01:31:00,371 --> 01:31:03,124
Ik was bij een diner met hem en u...
1255
01:31:03,249 --> 01:31:07,420
en ik zag hoe hij uw raad volgt
en daar zijn we erg blij om.
1256
01:31:07,545 --> 01:31:11,920
Enig advies over hoe we u kunnen helpen
realiseren wat u wilt bereiken?
1257
01:31:12,800 --> 01:31:15,363
Ten eerste, en eerst en vooral,
denk ik...
1258
01:31:15,511 --> 01:31:20,308
moet er voortdurende waakzaamheid zijn
inzake het gerechtelijke selectieproces.
1259
01:31:20,433 --> 01:31:24,433
Dat is de les die we geleerd hebben
van de regering Reagan, toch?
1260
01:31:24,812 --> 01:31:27,773
Juridisch personeel wordt
juridisch beleid.
1261
01:31:28,483 --> 01:31:34,405
Dus we moeten hard blijven vechten om
de federale rechtbank te transformeren.
1262
01:31:36,866 --> 01:31:38,326
Niemand profiteerde meer...
1263
01:31:38,451 --> 01:31:41,788
van een nieuwe conservatieve
supermeerderheid in het Hof...
1264
01:31:41,913 --> 01:31:44,538
dan Leonard Leo's duistere geldnetwerk.
1265
01:31:45,958 --> 01:31:49,587
In 2021 werd hij door
een welwillend miljardair beloond...
1266
01:31:50,004 --> 01:31:53,317
met de grootste politieke schenking
aller tijden...
1267
01:31:53,674 --> 01:31:56,052
1,6 miljard dollar.
1268
01:31:57,345 --> 01:32:00,845
Leo financierde met dat geld
duistere smeergeldfondsen...
1269
01:32:01,015 --> 01:32:04,560
die miljoenen betaalden aan een netwerk
van rechtse groeperingen...
1270
01:32:04,685 --> 01:32:09,440
waaronder een groep die op 6 januari
naar de bestorming van het Capitool ging.
1271
01:32:09,565 --> 01:32:13,444
Stop de diefstal.
1272
01:32:13,569 --> 01:32:16,822
Sleep ze naar buiten.
1273
01:32:22,745 --> 01:32:27,308
Hij betaalde zijn eigen bedrijf ruim
55 miljoen dollar aan advieskosten...
1274
01:32:27,583 --> 01:32:29,377
kocht een tweede huis in Maine...
1275
01:32:29,502 --> 01:32:32,126
en lanceerde dure campagnes
en agressieve spots...
1276
01:32:32,252 --> 01:32:37,051
die aldoor op tv kwamen, gericht tegen
al zijn tegenstanders.
1277
01:32:37,176 --> 01:32:39,178
DEMOCRATEN VALLEN KATHOLIEK GELOOF AAN
1278
01:32:39,303 --> 01:32:42,557
Deze barbaren, seculieren en fanatici...
1279
01:32:42,932 --> 01:32:46,644
zijn de voorbije jaren almaar
talrijker geworden.
1280
01:32:47,144 --> 01:32:52,858
Ze controleren en gebruiken
veel machtshefbomen. Maar toch...
1281
01:32:53,192 --> 01:32:58,573
mogen we de hoop op het ultieme succes
van de nieuwe evangelisatie niet opgeven.
1282
01:32:59,073 --> 01:33:02,743
Met God is alles mogelijk...
1283
01:33:03,244 --> 01:33:06,789
en Hij stelt ons in staat om
zijn missie uit te voeren...
1284
01:33:06,914 --> 01:33:09,917
hoe onmogelijk het ook lijkt.
1285
01:33:11,210 --> 01:33:14,964
Rede alleen zal deze strijd niet winnen.
1286
01:33:15,965 --> 01:33:20,845
Gebed en herstel zijn van
een dringend en krachtig belang.
1287
01:33:25,516 --> 01:33:29,812
Want alleen God kan
Satans leugens doorbreken...
1288
01:33:29,937 --> 01:33:33,062
en de mensen bevrijden
die hij tot slaaf maakte.
1289
01:33:34,191 --> 01:33:36,986
Ik hoorde in Leo's woorden echo's
van het geklets...
1290
01:33:37,111 --> 01:33:40,049
van katholieke priesters
uit mijn kindertijd.
1291
01:33:40,531 --> 01:33:44,076
Hij leek te geloven dat de aardse weg
naar spirituele verlossing...
1292
01:33:44,201 --> 01:33:47,079
direct leidde naar de kamers
van het Hooggerechtshof.
1293
01:33:47,204 --> 01:33:51,292
GELIJKE RECHTSPRAAK ONDER DE WET
1294
01:33:51,417 --> 01:33:56,464
Welkom, ik ben Catherine Hadro,
en dit is EWTN Pro-Life Weekly.
1295
01:33:56,839 --> 01:33:58,424
Het Hof legt de datum vast...
1296
01:33:58,550 --> 01:34:03,095
voor een grote abortuszaak die
Roe versus Wade zou kunnen betwisten.
1297
01:34:03,220 --> 01:34:04,472
De pleidooien voor...
1298
01:34:04,597 --> 01:34:09,535
Dobbs versus Jackson's Women Health
Organization vinden plaats op 1 december.
1299
01:34:13,481 --> 01:34:17,818
Leonard en Trump waren
hun belofte nagekomen...
1300
01:34:18,361 --> 01:34:21,861
om een pro-life meerderheid
in de rechtbank te zetten.
1301
01:34:22,531 --> 01:34:25,117
Op dat moment dacht ik na over...
1302
01:34:25,242 --> 01:34:29,789
de discussies die ik met de rechters
had gehad, die zeker zouden stemmen...
1303
01:34:29,914 --> 01:34:32,852
tegen 'Roe', die 'Roe' ongedaan
zouden maken.
1304
01:34:33,709 --> 01:34:37,147
Ik wist dat het een fait accompli was.
De zaak was rond.
1305
01:34:39,496 --> 01:34:44,470
Al mijn oude medewerkers en vrienden
waren dolgelukkig.
1306
01:34:45,888 --> 01:34:48,808
En ik deelde niet in hun vreugde.
1307
01:34:49,141 --> 01:34:53,145
Ik had eigenlijk heel veel spijt.
1308
01:34:58,150 --> 01:35:03,614
Mijn kijk op abortus was
grotendeels bepaald...
1309
01:35:04,073 --> 01:35:06,784
door mijn missie...
1310
01:35:08,119 --> 01:35:13,708
om te bouwen aan een nieuwe samenleving
waarin niemand ooit een abortus wilde...
1311
01:35:13,958 --> 01:35:15,896
omdat het leven perfect was.
1312
01:35:20,214 --> 01:35:23,718
Na verloop van tijd kreeg ik twijfels.
1313
01:35:25,136 --> 01:35:26,971
Maar ik begroef die twijfels.
1314
01:35:30,182 --> 01:35:34,520
Op een nacht herinnerde ik me een moment
dat ik gearresteerd werd...
1315
01:35:34,895 --> 01:35:37,333
voor mijn demonstratie-activiteiten.
1316
01:35:38,107 --> 01:35:41,193
Ik zat in de gevangenis en
daar was een vrouw...
1317
01:35:41,318 --> 01:35:44,405
op zo'n drie celdeuren van mijn cel.
1318
01:35:45,239 --> 01:35:51,954
Ze schreeuwde de hele tijd dat ik er was.
Ze was duidelijk erg overstuur.
1319
01:35:53,456 --> 01:35:57,043
En ze bleef maar roepen om haar baby's.
1320
01:35:57,168 --> 01:36:01,839
'Wie zorgt voor mijn kinderen? Geef me
m'n kinderen. Ik moet naar hen toe.'
1321
01:36:02,173 --> 01:36:05,259
Ze schreeuwde de hele tijd
dat ik daar was.
1322
01:36:06,051 --> 01:36:12,266
En dat was... vreselijk.
1323
01:36:13,225 --> 01:36:19,440
In mijn pro-life-verbeelding, telkens
als een vrouw zo gilde...
1324
01:36:20,232 --> 01:36:25,112
werd ze omgeven door witte kerkdames
met een roze blos op de wangen...
1325
01:36:25,237 --> 01:36:30,409
die haar zouden helpen en haar
alles brachten wat ze nodig had.
1326
01:36:30,534 --> 01:36:32,411
Dat is wat pro-life-mensen deden.
1327
01:36:32,536 --> 01:36:36,874
We zorgden voor vrouwen in nood met
kinderen, geboren of ongeboren.
1328
01:36:37,500 --> 01:36:38,918
Maar er kwam niemand.
1329
01:36:41,378 --> 01:36:43,798
Niemand kwam naar deze vrouw toe...
1330
01:36:44,507 --> 01:36:49,303
zolang ik daar was en dat was
enorm onthutsend.
1331
01:36:49,428 --> 01:36:54,099
Ik nam dat mee van die ervaring
nadat ik vrijgelaten werd.
1332
01:36:55,267 --> 01:37:01,816
Ik nam het mee naar huis en het kwam me
's nachts bezoeken.
1333
01:37:05,027 --> 01:37:06,529
En ik realiseerde me...
1334
01:37:07,321 --> 01:37:14,161
dat ik de stem van die vrouw in 30 jaar
anti-abortusactivisme nooit gehoord heb.
1335
01:37:16,705 --> 01:37:22,628
Dat leidde tot een opeenvolging van andere
soortgelijke momenten van waarheid.
1336
01:37:25,965 --> 01:37:31,512
En dat dwong me om me rekenschap
van de realiteit te geven.
1337
01:37:33,472 --> 01:37:36,434
Om abortus in de echte wereld te zetten...
1338
01:37:36,559 --> 01:37:40,729
niet mijn gefantaseerde, religieuze,
magische wereld...
1339
01:37:41,939 --> 01:37:46,569
maar de echte pijn en wanhoop...
1340
01:37:46,819 --> 01:37:50,406
van echte mensen die
hun echte levens leiden.
1341
01:37:51,615 --> 01:37:58,539
Er verschenen allerlei flashbacks.
1342
01:38:01,792 --> 01:38:06,213
Dit is het gestoordste wat ik ooit
heb gezien. Je bent gestoord, man.
1343
01:38:06,630 --> 01:38:11,302
Ik was me totaal niet bewust
van het geweld...
1344
01:38:11,427 --> 01:38:17,016
van mijn uitspraken in die tijd, van
de traumatisering van vrouwen...
1345
01:38:17,141 --> 01:38:20,311
wanneer we ons op de grond legden
voor de deuropening...
1346
01:38:20,436 --> 01:38:25,608
van een zorginstelling
die ze nodig hadden.
1347
01:38:27,693 --> 01:38:31,071
Ik was kortzichtig genoeg...
1348
01:38:31,196 --> 01:38:35,034
om nooit te bedenken dat ik
nooit zwanger zou zijn.
1349
01:38:35,492 --> 01:38:41,832
Ik zal nooit met die vraag geconfronteerd
worden. Hoe kan ik dan zo zeker zijn?
1350
01:38:42,082 --> 01:38:48,255
Dit alles bracht mijn geloofssysteem
aan het wankelen.
1351
01:39:00,309 --> 01:39:05,648
Ik verliet mijn organisatie, waar ik
ruim 30 jaar aan gewerkt had...
1352
01:39:06,982 --> 01:39:11,821
en ik wist dat als ik publiekelijk mijn
steun uitsprak voor Roe versus Wade...
1353
01:39:11,946 --> 01:39:17,853
ik alles kwijt zou zijn en uiteindelijk
was dat ook zo. Ik was alles kwijt.
1354
01:39:17,979 --> 01:39:20,247
IK WAS ANTI-ABORTUSACTIVIST
NU STEUN IK ROE V. WADE
1355
01:39:20,373 --> 01:39:26,043
Maar nu zag ik die hele complexe
en moeilijke...
1356
01:39:26,540 --> 01:39:31,043
Kwestie van abortus heel anders
dan vroeger.
1357
01:39:35,052 --> 01:39:38,430
De protesten zwellen al de hele dag aan
hier buiten de rechtbank.
1358
01:39:38,555 --> 01:39:40,808
Binnen enkele seconden
valt de uitspraak...
1359
01:39:40,933 --> 01:39:44,520
en de spanning bij activisten aan
beide kanten was bijna ondraaglijk.
1360
01:39:44,645 --> 01:39:46,313
Handen thuis.
1361
01:39:46,438 --> 01:39:48,064
ROE OMVERWERPEN? NEE
1362
01:39:48,190 --> 01:39:49,817
Het is net bekendgemaakt.
1363
01:39:51,902 --> 01:39:57,408
Het Hof heeft uitspraak gedaan over
de toekomst van abortusrechten in de VS.
1364
01:39:58,367 --> 01:40:02,579
Volgens rechter Alito verleent de Grondwet
geen recht op abortus.
1365
01:40:03,956 --> 01:40:07,960
Roe en Casey zijn niet meer
van toepassing.
1366
01:40:23,642 --> 01:40:27,146
Reproductieve vrijheid werd...
1367
01:40:27,730 --> 01:40:32,401
sinds Roe gedefinieerd als
een recht, een mensenrecht.
1368
01:40:32,818 --> 01:40:34,111
En dat werd weggenomen...
1369
01:40:34,236 --> 01:40:37,031
door Roe te vernietigen
met het Dobbs-besluit.
1370
01:40:37,156 --> 01:40:39,992
Geen gerechtigheid. Geen vrede.
1371
01:40:40,117 --> 01:40:45,581
Het veroorzaakte een explosie van
demonstraties in het hele land.
1372
01:40:45,873 --> 01:40:49,793
Stem ze weg.
1373
01:40:50,169 --> 01:40:51,857
Uw applaus voor James Bopp.
1374
01:40:55,049 --> 01:40:58,802
Heel erg bedankt en wat
een heerlijke dag is het vandaag.
1375
01:40:59,219 --> 01:41:01,472
Er is geen grondwettelijk recht...
1376
01:41:02,056 --> 01:41:07,186
op abortus in de Amerikaanse Grondwet.
Punt. Einde.
1377
01:41:09,313 --> 01:41:15,277
Mijn allereerste opdracht was uitzoeken
hoe we Roe versus Wade konden vernietigen.
1378
01:41:16,028 --> 01:41:19,341
Ik ben gezegend dat ik de vruchten
van die arbeid zie.
1379
01:41:21,325 --> 01:41:22,868
Bij het schrijven van de uitspraak...
1380
01:41:22,993 --> 01:41:27,206
toonde rechter Samuel Alito teder
respect voor het ongeborene kind...
1381
01:41:27,331 --> 01:41:29,219
maar absoluut geen respect
voor de moeder.
1382
01:41:29,345 --> 01:41:30,918
EEN KIND ABORTEREN WAS 'MOORD'
1383
01:41:31,043 --> 01:41:34,672
Om zijn standpunt dat abortus opnieuw
een misdaad zou kunnen worden te staven...
1384
01:41:35,001 --> 01:41:40,260
citeerde hij de diep religieuze
17e-eeuwse rechter Matthew Hale...
1385
01:41:41,637 --> 01:41:44,598
die het recht van een man om zijn vrouw
te verkrachten steunde...
1386
01:41:44,723 --> 01:41:49,394
en twee vrouwen liet ophangen
vanwege hekserij.
1387
01:41:51,105 --> 01:41:55,730
Alle rechters die bij meerderheid stemden
waren gepromoot door Leonard Leo.
1388
01:41:56,652 --> 01:42:01,365
Hoeveel rechters in de meerderheid bij
het Dobbs-besluit zijn katholiek?
1389
01:42:02,825 --> 01:42:04,225
Allemaal.
1390
01:42:05,255 --> 01:42:06,954
THOMAS, J., INSTEMMING
1391
01:42:07,079 --> 01:42:12,835
Als je de bewoordingen van de instemming
van rechter Thomas bekijkt...
1392
01:42:13,127 --> 01:42:18,257
zie je dat de mogelijkheid bestaat dat
de beschikbaarheid van anticonceptie...
1393
01:42:18,413 --> 01:42:24,176
en ook het homohuwelijk
nu in gevaar zijn.
1394
01:42:24,513 --> 01:42:27,016
Het land wordt steeds meer seculier...
1395
01:42:27,142 --> 01:42:31,363
en toch wordt de rechtbank
steeds godvruchtiger.
1396
01:42:33,730 --> 01:42:35,918
Het is een extremistische beweging.
1397
01:42:38,068 --> 01:42:41,780
FEDERALIST SOCIETY
NATIONALE CONVENTIE - 2022
1398
01:42:41,905 --> 01:42:47,452
De Federalist Society neemt officieel
geen standpunt in over zaken als abortus.
1399
01:42:47,703 --> 01:42:50,080
Maar na het Dobbs-besluit...
1400
01:42:50,205 --> 01:42:53,643
hield de Federalist Society
zijn nationale conventie.
1401
01:42:53,959 --> 01:42:58,839
En rechters Barrett en Alito
kwamen op het podium.
1402
01:43:04,970 --> 01:43:08,724
Er barstte een enorm applaus los.
1403
01:43:10,851 --> 01:43:13,604
Allemaal bedankt dat jullie
hier vanavond zijn.
1404
01:43:13,729 --> 01:43:18,792
Het is leuk om veel lawaai te horen dat
niet van demonstranten bij mijn huis komt.
1405
01:43:23,947 --> 01:43:27,242
FEDERALIST SOCIETY
NATIONALE ADVOCATENCONVENTIE 2024
1406
01:43:27,367 --> 01:43:30,617
De glazen zijn vol, maar ze moeten
overstromen, toch?
1407
01:43:31,288 --> 01:43:36,460
De recente beslissingen van het Hof zijn
op z'n zachtst gezegd zeer verheugend.
1408
01:43:37,085 --> 01:43:41,131
Dit is de grootste tegenslag
voor de bestuurlijke macht...
1409
01:43:41,256 --> 01:43:43,944
sinds 1935 in ieder geval,
of zelfs ooit.
1410
01:43:46,511 --> 01:43:51,475
Sinds John Roberts opperrechter is, heeft
big business meer zaken gewonnen...
1411
01:43:51,725 --> 01:43:55,646
in het Hooggerechtshof dan
in de laatste 100 jaar.
1412
01:43:57,648 --> 01:43:59,523
In West Virginia versus EPA...
1413
01:43:59,816 --> 01:44:02,820
draaide het Hof regelgeving terug
over luchtvervuiling...
1414
01:44:02,945 --> 01:44:04,696
en beperkte het de macht
van de overheid...
1415
01:44:04,821 --> 01:44:08,408
om regelgeving te gebruiken om
de bevolking te beschermen.
1416
01:44:08,533 --> 01:44:11,120
Daarna trok het Hof
de Chevron-doctrine in...
1417
01:44:12,036 --> 01:44:16,625
een 40 jaar oud precedent, 17.000 keer
geciteerd bij lagere rechtbanken...
1418
01:44:16,750 --> 01:44:20,879
dat overheden de macht gaf om te kijken
naar de dagelijkse details...
1419
01:44:21,004 --> 01:44:23,067
van wetten op grote bedrijven.
1420
01:44:25,008 --> 01:44:28,011
Door Chevron in te trekken, namen
de pro-business-rechters...
1421
01:44:28,136 --> 01:44:31,848
die macht weg van artsen,
wetenschappers en ingenieurs...
1422
01:44:32,015 --> 01:44:33,934
en gaven die aan zichzelf.
1423
01:44:35,811 --> 01:44:40,524
Zonder enige relevante expertise, konden
rechters en justitie nu zelf beslissen...
1424
01:44:40,649 --> 01:44:45,612
of ze mensen of winst bevoordeelden
bij de toepassing van de wet.
1425
01:44:56,331 --> 01:45:01,086
In de begindagen, omdat ik
een predikant was...
1426
01:45:01,211 --> 01:45:05,716
een gewijd lid van de kerk,
steunde ik de rechters...
1427
01:45:05,841 --> 01:45:09,219
'u bent net zozeer gewijd
door God als ik.
1428
01:45:09,803 --> 01:45:12,973
U bent hier door Gods duiding.'
1429
01:45:15,475 --> 01:45:19,438
Maar ik kwam tot een voor de hand
liggende conclusie.
1430
01:45:19,980 --> 01:45:25,360
De rechters zijn net zo menselijk
als elk menselijk wezen.
1431
01:45:26,570 --> 01:45:31,116
En ze zijn ontvankelijk voor
dezelfde verleidingen...
1432
01:45:32,492 --> 01:45:35,287
en dezelfde zonden.
1433
01:45:35,662 --> 01:45:37,039
DE TIEN GEBODEN
1434
01:45:37,164 --> 01:45:41,376
We gebruikten geld en religie...
1435
01:45:41,793 --> 01:45:45,547
om de rechters te benevelen.
1436
01:45:47,090 --> 01:45:49,968
Als zij omgekocht kunnen worden...
1437
01:45:50,844 --> 01:45:55,223
en ik denk dat ik misschien heb gezien
dat ze omgekocht werden...
1438
01:45:56,266 --> 01:45:58,894
dan tast dat het vertrouwen aan.
1439
01:46:00,562 --> 01:46:06,526
Als je gaat zitten, ernaar kijkt en beseft
wat we aan het doen waren...
1440
01:46:08,570 --> 01:46:11,990
We waren de rechtbank aan het corrumperen.
1441
01:46:14,701 --> 01:46:18,830
Voor de vierde keer in een maand roept
een nieuwsbericht ethische vragen op...
1442
01:46:18,955 --> 01:46:21,083
over rechter Clarence Thomas...
1443
01:46:21,208 --> 01:46:24,253
en zijn financiële transacties
met rijke vrienden.
1444
01:46:24,378 --> 01:46:27,089
Politico berichtte later dat
rechter Neil Gorsuch...
1445
01:46:27,214 --> 01:46:30,926
een eigendom in Colorado had verkocht
aan de CEO van een advocatenkantoor...
1446
01:46:31,051 --> 01:46:33,095
dat regelmatig in de rechtbank staat...
1447
01:46:33,220 --> 01:46:36,533
en niet bekend had gemaakt
dat de CEO de koper was.
1448
01:46:38,100 --> 01:46:42,354
Het cynisme van de miljardairs en rechters
die met elkaar omgaan...
1449
01:46:42,479 --> 01:46:46,400
doet je beseffen dat als het
om de macht van het grootkapitaal gaat...
1450
01:46:46,525 --> 01:46:47,741
de zaak beklonken is.
1451
01:46:50,112 --> 01:46:55,134
Corruptie door het Hooggerechtshof kan
alleen gereguleerd worden door henzelf.
1452
01:46:57,369 --> 01:47:00,747
Ondanks kleine hervormingen toonde het Hof
dat het geen been zag...
1453
01:47:00,872 --> 01:47:04,747
in omkoping, door een beslissing
die letterlijk vuilnis was.
1454
01:47:07,212 --> 01:47:11,758
In 2013 had de stad Portage, Indiana,
vijf vuilniswagens nodig.
1455
01:47:12,384 --> 01:47:16,429
Peterbilt Company kreeg het contract
ter waarde van 1,1 miljoen dollar.
1456
01:47:16,555 --> 01:47:18,055
PETERBILT KLASSE BETAALT
1457
01:47:18,181 --> 01:47:22,436
Nadat de deal rond was, stuurde Peterbilt
een cheque van 13.000 dollar...
1458
01:47:22,561 --> 01:47:27,061
naar de man die het contract had
toegekend, burgemeester James Snyder.
1459
01:47:27,315 --> 01:47:29,276
In de overtuiging dat dit smeergeld was...
1460
01:47:29,401 --> 01:47:33,714
veroordeelde een jury Snyder voor
omkoping tot een gevangenisstraf.
1461
01:47:34,406 --> 01:47:36,658
Maar het Hooggerechtshof
had medelijden...
1462
01:47:36,783 --> 01:47:39,453
en vernietigde zijn veroordeling,
want Snyder kreeg z'n geld...
1463
01:47:39,578 --> 01:47:42,263
na toekenning van het contract.
1464
01:47:43,038 --> 01:47:45,042
Met één hamerslag...
1465
01:47:45,167 --> 01:47:48,462
werd omkoping van politici nu
een 'legale zakendeal'.
1466
01:47:48,587 --> 01:47:51,715
Zolang je ze maar vergoedingen noemde.
1467
01:47:52,382 --> 01:47:57,387
Het Hof besliste dat het een vergoeding
was, een fooi. En het is legaal.
1468
01:47:58,001 --> 01:48:02,893
Wat deze rechtbank heeft gedaan,
is corruptie herdefiniëren...
1469
01:48:03,018 --> 01:48:04,728
ten voordele van de superrijken.
1470
01:48:04,853 --> 01:48:07,481
Dit soort beslissingen zijn misschien
wel het grootste...
1471
01:48:07,606 --> 01:48:09,566
rendement op investering.
1472
01:48:12,861 --> 01:48:16,299
In 2024 steeg de kosten van
de presidentiële campagne...
1473
01:48:16,531 --> 01:48:22,078
naar meer dan vijf miljard dollar.
Dat geld, veel ervan duister of anoniem...
1474
01:48:22,537 --> 01:48:25,475
kwam van steeds minder
superrijke Amerikanen.
1475
01:48:26,416 --> 01:48:29,002
2,3 miljard stroomde naar
de Republikeinen...
1476
01:48:29,127 --> 01:48:31,880
en 2,7 miljard naar de Democraten.
1477
01:48:32,756 --> 01:48:35,759
Je zou kunnen zeggen dat het
een eerlijk gevecht is.
1478
01:48:35,884 --> 01:48:37,344
Of je zou kunnen zeggen...
1479
01:48:37,469 --> 01:48:40,782
dat beide partijen op dit moment
even corrupt zijn.
1480
01:48:50,815 --> 01:48:53,568
Jezus Christus, Zoon van God,
geboren uit de Maagd...
1481
01:48:53,693 --> 01:48:55,881
verwekt door de Heilige Geest...
1482
01:49:22,222 --> 01:49:26,268
De laatste 20 jaar heeft Jane gekeken
naar de invloed van geld en religie...
1483
01:49:26,393 --> 01:49:28,268
op de Amerikaanse politiek.
1484
01:49:32,857 --> 01:49:36,111
Ze bestudeerde het draaiboek,
gestart door de Powell Memo...
1485
01:49:36,236 --> 01:49:40,365
vooruitgeholpen door Citizens United en
gedreven door religieuze overtuiging...
1486
01:49:40,490 --> 01:49:44,303
dat een nieuw tijdperk van
enorme corruptie heeft ingeluid.
1487
01:49:47,998 --> 01:49:51,793
Ik vrees dat we aan het begin staan
van een fase...
1488
01:49:51,960 --> 01:49:57,549
van vriendjeskapitalisme dat zelfs
verder kan gaan dan dat van de Gilded Age.
1489
01:50:06,600 --> 01:50:10,353
Dames en heren, de verkozen president
van de Verenigde Staten...
1490
01:50:10,478 --> 01:50:12,689
de eerbare Donald John Trump.
1491
01:50:16,234 --> 01:50:18,403
Net voor de verkiezing in 2024...
1492
01:50:18,528 --> 01:50:21,740
besliste het Hooggerechtshof
dat de president van de VS...
1493
01:50:21,865 --> 01:50:26,620
nooit kan worden vervolgd voor acties
inzake de kernbevoegdheden van zijn ambt.
1494
01:50:26,745 --> 01:50:29,331
Steek alstublieft uw hand op
en herhaal na mij...
1495
01:50:29,456 --> 01:50:30,874
'Ik, Donald John Trump, zweer...'
1496
01:50:30,999 --> 01:50:34,711
In de praktijk betekent dit dat
de president nu smeergeld mag aannemen...
1497
01:50:34,836 --> 01:50:38,757
voor hij beslist wie gratie krijgt,
tegen welke wetten hij zijn veto stelt...
1498
01:50:38,882 --> 01:50:40,675
en welke oorlogen hij start.
1499
01:50:40,800 --> 01:50:42,719
'Zo helpe mij God.'
1500
01:50:42,844 --> 01:50:45,032
Gefeliciteerd, meneer de president.
1501
01:50:50,226 --> 01:50:52,812
Is er een logica van geld?
1502
01:50:52,937 --> 01:50:56,942
Oftewel krijgt geld wat het wil
met betrekking tot het resultaat?
1503
01:50:57,067 --> 01:51:01,780
Bijvoorbeeld, als er zoveel geld
van vermogenden binnenkomt...
1504
01:51:01,905 --> 01:51:04,843
zetten ze zich dan ook in
voor de kleine man?
1505
01:51:05,909 --> 01:51:07,661
Nee, echt niet.
1506
01:51:07,786 --> 01:51:13,750
Tal van studies tonen aan dat de kleine
man momenteel nauwelijks meetelt...
1507
01:51:13,875 --> 01:51:17,504
voor wat hun prioriteiten betreft.
In de publieke opinie zie je...
1508
01:51:17,629 --> 01:51:21,967
dat ze andere prioriteiten hebben
dan de rijkste mensen in het land.
1509
01:51:22,092 --> 01:51:24,302
Maar het zijn de rijkste mensen
in het land...
1510
01:51:24,427 --> 01:51:27,097
wiens prioriteiten worden gediend.
1511
01:51:27,639 --> 01:51:29,641
We zullen moedig dromen...
1512
01:51:29,766 --> 01:51:33,520
en niets zal ons in de weg staan,
want wij zijn Amerikanen.
1513
01:51:33,645 --> 01:51:35,083
De toekomst is van ons.
1514
01:51:35,522 --> 01:51:39,984
We zullen ons land niet vergeten.
We zullen onze Grondwet niet vergeten.
1515
01:51:40,402 --> 01:51:44,114
En we zullen onze God niet vergeten.
1516
01:51:45,448 --> 01:51:46,848
Dat mag niet.
1517
01:51:54,374 --> 01:51:56,876
Ons gouden tijdperk is net begonnen.
1518
01:52:10,140 --> 01:52:15,437
Ik heb gemerkt dat rijk zijn
altijd een voordeel is.
1519
01:52:16,146 --> 01:52:18,334
Geld hebben is altijd een voordeel.
1520
01:52:18,523 --> 01:52:22,027
Je kan een mooier huis kopen,
een mooiere auto, weet je wel...
1521
01:52:22,152 --> 01:52:26,573
elke avond biefstuk, wat je maar wil,
goede wijn.
1522
01:52:27,157 --> 01:52:30,201
En je kan betalen voor meningsuiting
als je wil.
1523
01:52:30,326 --> 01:52:32,370
Dus geld hebben is altijd een voordeel...
1524
01:52:32,495 --> 01:52:36,833
en mensen met geld zullen altijd
een voordeel hebben. Altijd.
1525
01:52:40,063 --> 01:52:43,172
Met betrekking op rapporten over
voordelen van rijke zakenmensen...
1526
01:52:43,298 --> 01:52:45,759
zei rechter Thomas dat hem
was meegedeeld...
1527
01:52:45,884 --> 01:52:49,346
dat 'persoonlijke gastvrijheid'
niet gemeld hoefde te worden.
1528
01:52:49,471 --> 01:52:51,931
In antwoord op een soortgelijk rapport
zei rechter Alto dat...
1529
01:52:52,056 --> 01:52:54,476
geen 'redelijke en onbevooroordeelde
persoon' zou twijfelen...
1530
01:52:54,601 --> 01:52:58,476
aan zijn vermogen om onpartijdig
over de zaken te beslissen.
1531
01:54:48,464 --> 01:54:50,589
Ondertiteld door: Jacqueline Weiss
142010
Can't find what you're looking for?
Get subtitles in any language from opensubtitles.com, and translate them here.
Afrikaans
Akan
Albanian
Amharic
Arabic
Armenian
Azerbaijani
Basque
Belarusian
Bemba
Bengali
Bihari
Bosnian
Breton
Bulgarian
Cambodian
Catalan
Cebuano
Cherokee
Chichewa
Chinese (Simplified)
Chinese (Traditional)
Corsican
Croatian
Czech
Danish
Dutch
Esperanto
Estonian
Faroese
Finnish
Galician
Georgian
German
Greek
Guarani
Haitian Creole
Hausa
Hawaiian
Hebrew
Hmong
Hungarian
Icelandic
Indonesian
Irish
Italian
Japanese
Kazakh
Kinyarwanda
Kirundi
Kongo
Korean
Krio (Sierra Leone)
Kurdish
Kyrgyz
Laothian
Latin
Latvian
Lithuanian
Luganda
Luo
Luxembourgish
Macedonian
Malagasy
Malay
Maltese
Maori
Mauritian Creole
Moldavian
Mongolian
Myanmar (Burmese)
Montenegrin
Nepali
Norwegian
Pashto
Persian
Polish
Portuguese (Brazil)
Portuguese (Portugal)
Quechua
Romanian
Romansh
Russian
Samoan
Scots Gaelic
Serbian
Sesotho
Setswana
Seychellois Creole
Shona
Sindhi
Sinhalese
Slovak
Slovenian
Somali
Spanish
Swedish
Tajik
Thai
Tigrinya
Tonga
Turkish
Turkmen
Ukrainian
Uzbek
Vietnamese
Welsh
Wolof